l
Wijde Wereld
Waalwijkse en Langstraatse Courani
INDONESIË
FEESTELIJKE DAG
FOLKLORE IN GROOT-VLIJMEN.
UIT DE
IN SPRANG - CAPELLE.
SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
15 JUNI 1950:
Opening der Chr. Landbouwhuishoudschool.
MAANDAG 19 JUNI 1950.
Uitgever
YVaalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
ECHO \M HET ZUIDEN
72e JAARGANG No. 50.
Abonnement
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 187».
Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38.
Wat gebeurt er met de Neder
landse verpleegsters
Van verschillende zijden berei
ken ons alarmerende berichten
over de behandeling van Neder
landse verpleegsters, die in Indo
nesië werken.
Om ongerustheid te voorkomen
zij hier met nadruk vermeld dat
deze berichten niet betreffen de
verpleegsters, die in militair ver
band zijn uitgezonden. Dus die
van het V.H.K. en het Rode
Kruis.
Uit brieven blijkt dat Neder
landse verpleegsters niet naar Ne
derland kunnen gaan. Het betreft
de verpleegsters die in Gouver
nementsdienst naar Indonesië zijn
gezonden. Het Gouvernement is
thans de Republik Indonesia! De
ze republiek denkt fer echter niet
aan de Nederlandse verpleegsters
los te laten, ook al zouden be
trokkenen zulks wensen. Zij kun
nen wel op eigen kosten naar Ne
derland gaan, want van regerings
wege krijgen zij geen enkele
steun. Noch financieel noch an
derszins.
Het is duidelijk dat voor het
grootste deel der verpleegsters het
niet mogelijk is de fenorm dure
reis naar Nederland zelf te be
kostigen. Temeer daar hetgeen
zij eventueel zouden hebben ge
spaard door de geldsanering van
Maart j.l. gehalveerd is.
Andere berichten spreken over
aanrandingen en mishandelingen
van Nederlandse verpleegsters.
Van Nederlandse regeringszijde
wordt over deze zaak het diepste
stilzwijgen bewaard, zoals over
zovéél zaken Indonesië betreffen
de.
Het is toch in deze wel nood
zakelijk om de tanden eens te la
ten zien. Want nu gaat het wel
een beetje te ver.
Nochtans de gang van zaken is
voor degenen, die de laatste jaren
overzee zijn geweest, geen verras
sing. Wij hebben het al meer dan
een jaar geleden voorspeld dat het
fout zou gaan in Indonesië.
En hét gaat fout, volkomen. Er
is maar één oplossing voor Indo
nesië, ook wat het bovenstaande
betreft, een sterke, deskundige re
gering en ambtenaren met een
betrouwbaar machtsapparaat.
Het ziet er niet naar uit dat dit
de komende jaren door Indonesië
kan worden opgebracht.
Aanval op Ambon begonnen?
Dr. P. J. Nikijuluw, de verte
genwoordiger der Republiek der
Zuid-Molukken in Nederland,
heeft bekend gemaakt dat hij een
telegram van de volgende inhoud
uit Ambon heeft ontvangen
„Voor Dr. Nikijuluw, haven
arts, Rotterdam, zaakgelastigde der
Republiek Zuid Molukken, Rot
terdam. Een oorlogsschip van de
RIS schendt iedere dag de terri
toriale wateren van Ambon. De
beschieting van de onschuldige
bevolking van Namlee op Buru is
herhaald. Het aantal slachtoffers
is onbekend. Bovendien is men
schuldig aan roverij van de be
volking. Verzoeke stappen te ne
men bij buitenlandse mogendheden
en de regering der RIS voor het
tegengaan van deze zeeroverij en
strenge maatregelen tegen deze
RIS-piraat. De Republiek der
Zuid-Molukken zal haar onaf
hankelijkheid blijven verdedigen,
doch hulp is zeer urgent. Verzoe
ke de ambassadeurs van Amerika,
Engeland, Australië en Frankrijk
in te lichten over de gebeurlijk
heden van de zeeroverij in de wa
teren dér Zuid Molukken.'
Dit oorlogsschip van de RIS is
naar alle waarschijnlijkheid, een
van de korvetten, die de Neder
landse Marine aan de RIS heeft
moeten overdragen.
Het is nog te vroeg om con
clusies te trekken uit het gebeurde,
daar tot heden ons hierover niets
meer bekend is, dan bovenstaand
telegram. Wij willen enkel het
volgende aantekenen.
Het is best mogelijk dat het al
leen piraterij is, wat daar bij Am-
bon gebeurt. Alle hoge militairen
van de RIS zijn steeds zeer zelf
standig opgetreden.
Maar het kan ook zeer goed
dat deze actie en de beschietingen
van bovenaf bevolen zijn. Het is
toch al lang bekend dat de rege
ring in Djakarta tot een militaire
actie tegen de Zuid-Molukken
had besloten, mogelijk is dit de
eerste stap daartoe.
Indien dit zo is, is het wel
merkwaardig dat niet Ambon
wordt aangevallen, maar het ei
landje Buru.
Maar ja, dapperheid is nooit de
sterkste zijde van de Republikeinse
strijdkrachten geweest.
Intussen houdt onze regering
ook over Ambon nog steeds de
mond stijf gesloten.
S.
VERHOGING
ZIEKENFONDSPREMIE.
Naar men verneemt zal de zie
kenfondspremie voor vrijwillig
verzekerden binnenkort gebracht
worden van 63 op 80 cent,
KATH. JEUGDRAAD.
Mr. René Höppener te Roer
mond is door het Ned. Episco
paat benoemd tot voorzitter van
de Katholieke Jeugdraad in Ne
derland.
GELDZUI VERING.
Per 21 October a.s. zullen te
goeden, die nog op geblokkeerde
rekening geboekt staan, worden
overgebracht naar renteloze reke
ning bij 't Agentschap van 't Mi
nisterie van Financiën te Amster
dam. Tegoeden die op 18 Novem
ber nog op optierekening staan,
worden door de banken naar 's
Rijks schatkist overgebracht ten
name der houders.
Voor tegoeden op optiereke
ning, die minder dan 500 bedra
gen en waarvoor tot dusver geen
optie kon worden geheven, aan
gezien de houder reeds een be
drag naar de belangenregeling
had gebracht, is een regeling ge
troffen. Deze restanten zullen n.l.
vrij komen.
BELGIË NEEMT NIET DEEL
AAN EUROPESE
BETALINGSUNIE.
Het Belgische kabinet heeft een
parig de voorwaarden, die door
de O.E.E.S. gesteld zijn voor de
deelneming van België aan de
voorgestelde Europese Betalings
unie, als onaanvaardbaar voor
zover bet België betreft, verwor
pen.
De Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken, Paul van Zee
land, is Donderdag naar Parijs ge
gaan om de O.E.E.S. op de hoog
te te brengen van de Belgische
weigering om onder de huidige
omstandigheden deel te nemen
aan de geprojecteerde Europese
betalingsunie.
TWINTIG MILLIOEN DOL
LAR VOOR ONONTWIK
KELDE GEBIEDEN.
Aan het eind van een confe
rentie, die drie dagen geduurd
heeft, zijn vijftig landen het eens
geworden over een uitgebreid plan
van de V.N. om technische hulp
te verlenen aan onontwikkelde ge
bieden. Zij beloofden hiertoe ge
zamenlijk ruim 20 millioen dollar
bij te dragen. Het plan zal onder
supervisie staan van een commis
sie voor technische bijstand waar
van de achttien leden van de Eco
nomische en Sociale Raad deel
zullen uitmaken. De V.S. leveren
met 12.007.500 dollar de grootste
bijdrage, de andere landen samen
8.005.000 dollar.
SAMENWERKING WORDT
NIET VOORTGEZET TUS
SEN NEDERLANDSE EN
INDONESISCHE MARINE.
Aneta vernam „van bevoegde
zijde'' te Djakarta, dat het vrijwel
vaststaat, dat de Kon. Marine
haar taak in Indonesië op 31 De
cember 1950 zal hebben beëin
digd. In ieder geval, zo verzeker
de men, zal een voortzetting van
de bestaande, volgens de over
eenkomsten der R.T.C. voor een
jaar overeengekomen samenwer
king tussen de Kon. Marine en de
Indonesische Marine niet plaats
vinden.
NEGERBISSCHOP BEZOEKT
ONS LAND.
Op het ogenblik bevindt zich in
ons land de Afrikaanse negerbis
schop mgr. dr. J. Kiwanuka,
Apostolisch vicaris van Masaka in
Oeganda die Woensdag in Eind
hoven is gearriveerd op doorreis
naar het convent der Witte Pa
ters in Boxtel waar hij tijdens zijn
bezoek aan Nederland verblijf
houdt. Mgr. Kiwanuka is via
Zwitserland, waar hij enige dagen
heeft vertoefd, uit Rome geko
men. Hij maakte deel uit van de
Afrikaanse bedevaart naar de
Eeuwige Stad in Mei j.l. Mgr.
Kiwanuka werd op het perron
van het Eindhovense station ver
welkomd door Deken Heezebans,
loco-burgemeester mr. dr. L. Jans-
sens en het Missie-actiecomité.
Op het stationsplein bereidde een
stoet van gidsen, verkenners en
andere jeugdverenigingen hem 'n
kleurg welkom van de Neder
landse jeugd.
Mgr. Kiwanuka is een kerk
vorst uit een Oegandese negerfa
milie. In 1929 werd hij tot pries
ter gewijd en in 1932 deed hij zijn
intrede in de Sociëteit der Witte
Paters van Kardinaal Lavigerie.
In October 1934 werd hij gepro
fest en vijf jaar later tot Aposto
lisch Vicaris van Masaka be
noemd. In 1939 heeft Paus Pius
XII hem persoonlijk in de St. Pie-
ter de bischopswijding toegediend.
In Rome doctoreerde mgr. Kiwa
nuka zowel in de theologie als in
het kerkelijk recht.
NEDERLANDERS TOT
LANDVERRADERS
„OMGESCHOOLD."
De procureur-fiscaal bij de Bijz.
Raad heeft geconcludeerd tot ver
werping van de beroepen van de
tot Nederlander genaturaliseerde
Duitser Julius Herdtmann en Hu-
bert Köhler, die beiden door een
Bijz. Gerechtshof tot de doodstraf
werden veroordeeld.
Herdtmann was de leider van
de z.g. „Nederlandse nationaal-
socialistische bond' in Duitsland
cn organiseerde in 1940 samen
met Köhler de beruchte „Sport-
und Spiel "-kampen, waarin „Ne
derlanders" militair werden ge
traind om de Duitsers van nut te
zijn.
Inderdaad hebben deze mensen
zich zeer „verdienstelijk" gemaakt
want zij waren het die bij de
overrompeling van ons land de
oprukkende Duitsers goede dien
sten bewezen door als burgers of
in Nederlandse uniformen gekleed
voor hen o.a. als gidsen op te
treden.
D? Raad van Cassatie zal op
5 Juli uitspraak doen.
OPNIEUW SKYMASTER VAN
AIR FRANCE IN PERZISCHE
GOLF GESTORT.
Opnieuw is een skymaster van
de Air France in de Perzische
Golf verongelukt, op hetzelfde
tijstip en op dezelfde plaats waar
Dinsdag een vliegtuig van het
zelfde type in zee stortte. Aan
boord van dit verongelukte toe
stel bevonden zich 45 passagiers
en een bemanning van 8 koppen.
Tot nu toe zijn 10 inzittenden
met inbegrip van de piloot gered.
Het toestel stortte neer even voor
dat het op 't eiland Bahreim zou
landen om brandstof in te nemen.
Bij het ongeluk van Dinsdag kwa
men 45 van de 51 inzittenden om
het leven.
Alle sprekers (het waren er om ende nabij 15)
waren het er over eens dat het een belangrijke ge
beurtenis was voor Sprang-Capelle en omgeving,
deze opening van de Chr. Landbouwhuishoudschool.
Nu kunnen de meisjes uit deze streek in eigen
milieu en eigen godsdienstige sfeer een degelijke
opleiding ontvangen tot flinke huisvrouwen, ook op
de hoogte met hetgeen er omgaat in een landbouw
bedrijf. Daarbij ontbrak het niet aan lof met name
voor de directrice, Mej. Rijken, en de secretaris van
de school, de heer Korteweg.
Vele genodigden hadden
zich om twee uur verzameld
in één der lokalen van de
nieuwe school: het bestuur
van de school met burgemees
ter Smit en de beide wet
houders, Mej. Bergervoet, in-
spectrice van het Landbouw-
huishoudonderwijs, namens de
minister van Onderwijs, dhr.
de Waart, voorzitter van de
Noordbrabantse Maatschappij
van Landbouw, burgemees
ters uit de omgeving, verte-
genwoordigers(sters) van di
verse belanghebende vereni
gingen, Mevr. Vermeulen, de
oude eigenares van het huis
waarin de school is gevestigd,
Mej. Van Slobbe, directrice
van de R.K. Huishoud- en In
dustrieschool te Waalwijk, de
heer Buddingh namens de
Vereniging voor Chr. Nijver
heidsonderwijs te Waalwijk,
architect De Wilde en de aan
nemers en vele anderen.
Hoe het tot stand kwam.
De heer B. J. Elsman, voor
zitter van het schoolbestuur,
opende de vergadering met
gebed en schriftlezing, waar
na hij de aanwezigen welkom
heette: het bestuur van de
Chr. Landbouwschool, van de
Landbouw-verenigingen te
Sprang-Capelle en Raams-
donk, van de Boerinnenbond,
het gemeentebestuur, het da
gelijks bestuur van de Noord
brabantse Maatschappij van
Landbouw, de pers, het pro
vinciaal bestuur van de Bond
van Plattelandsvrouwen, de
aannemers met architect De
Wilde, leraressen, Mevr. Ver
meulen, de oude eigenares
van het huis, de inspectrice
van het Landbouwhuishoud-
onderwijs, het bestuur van de
vereniging voor Christelijk
Nijverheidsonderwijs te Waal
wijk,en mocht hij iemand
vergeten hebben, hij sloot
hierbij allen aan.
De heer Elsman achtte het
een grote dag, een belangrijke
mijlpaal in de geschiedenis
van de school en daarom was
aan de opening een feestelijk
cachet gegeven.
Daarna ging hij in vogel
vlucht na hoe deze school tot
stand was gekomen. Het da
gelijks bestuur van de Noord
brabantse Maatschappij voor
Landbouw had al meermalen
plannen gehad voor een Land
bouwhuishoudschool. Ook het
bestuur van de Vereniging
voor Chr. Nijverheids-onder
wijs te Waalwijk hield er zich
mee bezig en eind 1947 had
de heer Buddingh, de secre
taris van de vereniging, ze
medegedeeld. Deze plannen
verkeerden toen al in een
vergevorderd stadiuum. In
Sprang-Capelle had men toen
een afwachtende houding
moeten aannemen, omdat
Waalwijk zich onbewust op 't
terrein van de Maatschappij
voor Landbouw had begeven.
Maar spoedig had er een be
spreking plaats tussen de
Maatschappij en de vereni
ging te Waalwijk. Men werd
het over alles eens, behalve
over de plaats van vestiging;
het ging tussen Sprang-Ca
pelle en Waalwijk. Het was
tenslotte Sprang-Capelle ge
worden en de heer Elsman
moest de heer Buddingh, die
voor Waalwijk was geweest,
nageven: toen de beslissing
eenmaal was gevallen had hij
zoveel mogelijk meegewerkt
om het werk te voltooien. Er
werd een bestuur gevormd
waaraan als secretaris werd
toegevoegd de heer A. Korte
weg, secretaris van de Maat
schappij voor Landbouw.
Men kocht van Mevr. Ver
meulen dit huis en besloot in
September 1948 hier proviso
risch te beginnen. Mej. Rij
ken werd aangezocht als di
rectrice en, hoewel aanvanke
lijk aarzelend, deze nam het
op zich.
Toen kwam de verbouwing
aan de orde. De plannen wer
den opgedragen aan architect
De Wilde. Het bestuur had
achter de tafel al uitgerekend
dat ze toch zeker 1 December
1949 klaar kon zijn, maar nu
was het 15 Juni 1950 en ein
delijk kon dan de school ge
opend worden. Er waren na
melijk grote moeilijkheden
gerezen, maar nu was 't God
dank toch zover gekomen.
Dankbaarheid.
Daarmee was de voorzitter
aan zijn uitingen van dank
baarheid toegekomen en die
waren er vele. Ze golden op
de eerste plaats de minister
van Onderwijs, die de oprich
ting van deze school had mo
gelijk gemaakt. Mej. Berger
voet werd verzocht tolk te
zijn om deze dank over te
brengen. Maar ook tot haar
zelf werden woorden van
dank gericht voor alle be
moeienissen en hulp, die ze
met haar grote ervaring had
gegeven.
Vervolgens dankte de heer
Elsman het gemeentebestuur
voor de medewerking, Mej.
Sikken, consulente van de
Z.L.M. Verder betuigde hij
dank aan de architect Ir. De
Wilde, de aannemers en de
onder-aannemers, dhr. Bud
dingh, die zo'n krachtige
stoot aan de school had ge
geven. Tenslotte wilde hij
nog twee namen noemen: Me
juffrouw Rijken, de ijverige
en voortvarende directrice, en
de leraressen die onder moei
lijke omstandigheden zoveel
werk hadden verzet, en lest
best, de secretaris, dhr. Kor
teweg. De voorzitter ver
klaarde: zonder hem had de
school 15 Juni niet geopend
kunnen worden. Tenslotte
dankte hij allen die iets ge
daan hadden voor de school.
De heer Elsman sprak er
zijn blijdschap over uit dat
de school een christelijke
school was. Het gevaar be
stond dat bij dergelijke scho
len de nadruk teveel kwam
liggen op de materiële kant.
Hij sprak echter de hoop uit
dat deze iets zou mogen mee
nemen van de rust en het ge
loof in God, uitgedrukt in de
psalm.
Na deze inleidende rede
deelde de voorzitter mee dat
er o.a. bericht van verhinde
ring was ingekomen van de
commissaris van de Koningin
in Noord-Brabant.
Officiële opening.
Met meer dan gewoon ge
noegen nam vervolgens bur
gemeester Smit de gelegen
heid waar om te spreken en
namens het bestuur de school
te openen. Hij verklaarde dat
het gemeentebestuur graag
een steentje had bijgedragen
voor de totstandkoming van
de school, want hij achtte het
van groot belang dat de meis
jes opgeleid werden voor het
huishouden in eigen milieu en
eigen godsdienstige sfeer. De
ontwrichting van de maat
schappij achtte hij groten
deels te wijten aan de ont
wrichting van het gezin. Hij
roemde daarom het inzicht
van de Maatschappij voor
Landbouw, hoewel zelf neu
traal, een christelijke school te
stichten in Sprang-Capelle.
Ook hij dankte de minister
voor zijn medewerking. Ver
der betuigde de burgemeester
zijn dank aan de R.K. Huis
houdschool te Waalwijk voor
de gastvrijheid die de kinde
ren uit Sprang-Capelle steeds
hadden genoten, maar toch
was hij blij een eigen school
te hebben en dit zou men be
grijpen.
Dank bracht de burgemees
ter ook aan het bestuur, met
name de heer Korteweg en hij
verklaarde dat het gemeente
bestuur graag bereid bleef al
le medewerking te verlenen.
De burgemeester wenste 't
bestuur bekroning van zijn
werk toe in veel goede vruch
ten en hij sloot hierbij ook
directrice en leraressen aan.
Hij sprak de hoop uit dat het
mooie werk zou mogen, strek
ken tot heil van de gemeente,
van de school en tot Gods eer.
En met de wens dat er Gods
Zegen op zou mogen rusten,
verklaarde de burgemeester
de school voor geopend.
Een stroom van
felicitaties.
De rij van sprekers die het
bestuur hun gelukwensen
aanboden, werd geopend door
de vertegenwoordigster van
de minister, Mej. Bergervoet,
die dan ook feliciteerde na
mens deze. Zij wees er
op dat de school niet alleen
van belang was uit materiëel
oogpunt, al was er inderdaad
een goede outillage nodig. Zij
drukte haar waardering uit
voor het vele werk dat er ver
richt was, vooral door direc
trice en leraressen. Dat het
Rijk belang stelt in deze
school, bleek uit de grote bij
drage die het gegeven had.
Sprang-Capelle moest een
centrum worden van land-
bouw-huishoudonderwijs en
Mej. Bergervoet legde voor
al de nadruk op de grootse
taak die de school had als
christelijke school. Zij sprak
dan ook de wens uit dat er
Gods zegen op zou mogen
rusten.
De voorzitter van de Noord
brabantse Maatschappij voor
Landbouw, de heer De Waard,
verklaarde dat het ook voor
deze Maatschappij een vreug
devolle dag was. De weg van
de school was niet over ro
zen gegaan, ze had veel te
genslagen gehad, maar daar
door was er des te harder ge
werkt.
Hij achtte het een eis van
de tijd dat de Maatschappij
zich ook bezig hield met het
vak-onderwijs. De tijd dat de
meisjes niets hoefden te leren
was voorbij. Later zouden ze
samen met hun man de lasten
van het bedrijf moeten kun
nen dragen en er voor moe
ten zorgen. Ze moesten de
problemen mee kunnen aan
vatten en oplossen. Daaraan
werkte de school mee, met
goede onderwijs-krachten.
Daarom was het gelukkig dat
ze onder goede leiding stond
en de heer De Waard sprak
de hoop uit dat Mej. Rijken
nog lang haar taaf zou mo
gen vervullen. Van haar werd
verwacht dat ze flinke meis
jes zou afleveren.
De heer De Waard sprak er
ook zijn blijdschap over uit
dat er zo prettig was samen
gewerkt met het gemeente
bestuur, om de school in dit
centrum van het platteland te
vestigen en hij drukte nog
eens zijn bijzondere waarde
ring uit voor de heer Korte
weg.
Tenslotte wees de spreker
er op dat de hoofden van
scholen er veel toe kunnen
bijdragen dat de meisjes de
school bezoeken. Samen
moesten allen de school tot
grote bloei brengen.
De heer Buddingh sprak 'n
gelukwens uit namens de
Vereniging voor Chr. Nijver
heidsonderwijs te Waalwijk.
Hij dankte voor de waarde
rende woorden en bracht die
over op de vereniging. Het
stemde hem tot grote dank
baarheid dat deze christelijke
school nu was geopend en hij
sprak de wens uit dat ze zou
groeien en bloeien.
Burgemeester Smit nam
nog eens het woord als voor
zitter van de Christelijke La
gere Landbouwschool en
sprak als zodanig een felici
tatie uit en de hoop op een
prettige samenwerking in 't
zelfde gebouw. Hij verzeker
de dat de Landbouwschool er
zich in ieder geval niet zou
laten uitwerken; ze was al
zeer edelmoedig geweest door
het gebouw onbaatzuuchtig
over te dragen.
De heer Mayers feliciteerde
als voorzitter van de Land-
bouwvereniging Sprang-Ca
pelle. Hij was er over ver
heugd dat het juist een huis
houdschool was, en hij wees
er op dat de landbouwers
moesten tonen boeren te zijn,
maar ook mensen die een be
drijf op hoger peil weten te
brengen; daartoe kon de
school bijdragen.
Namens de Landbouwver-
eniging Raamsdonk sprak de
heer Lankhuijzen een geluk
wens en namens de Tuin-
bouwvereniging Sprang-Ca
pelle de voorzitter, de heer
Den Hollander.
Mevr. Verhoeven vertegen
woordigde in de rij van spre
kers de Ned. Bond van Plat
telandsvrouwen en Mevrouw
Blomhart de afdeling Noord-
Brabant van deze bond. Zij
boden hun gelukwensen,
waarbij Mevr. Verhoeven een
cadeautje in het vooruitzicht
stelde en Mevr. Blomhart
verklaarde dat het feit dat
Mej. Rijken directrice was,
een bewijs was dat het onder
wijs goed zou zijn.
Notaris Waverijn hield een
ingewikkelde rechtskundige
toespraak, waaruit wij kon
den distilleren dat hij zijn ge
lukwens aanbood aan de
rechtspersoon Stichting Chr.
Landbouwhuishoudschool, ten
aanzien van a. het afgezon
derd vermogen, te weten het
gebouw; b. het doel, te weten
de opleiding en c. het ideële:
TEL.-ADRES „ECHO".
opbouw of herstel van het
huwelijksgeluk. De notaris
vergeve het ons als het niet
klopt.
Nut van liuishoud-
onderwijs.
Als laatste spreekster nam
het woord de directrice van
de school, Mej. Rijken. Ze was
blij de school mee te mogen
openen. Nu konden de pro
testantse meisjes in eigen mi
lieu hun opleiding ontvangen.
Bovendien was men er juist
op tijd mee begonnen, omdat
met ingang van 1 Januari '50
de 8-jarige leerplicht was in
gegaan. De meeste meisjes
leerden niet verder en dan
was het logisch dat ze naast
het algemeen vormend onder
wijs de laatste jaren huis-
houdonderwijs volgen.
Daarnaast merkte Mej. Rij
ken op dat er tegenwoordig
gebrek is aan arbeidsvreugde
en zij sprak de hoop uit dat
de school er toe zou bijdra
gen dat die zou vermeerde
ren.
Ze dankte voor de lof, maar
betrok er ook de leraressen
in, want ook zij hadden hun
uiterste best gedaan.
De heer Elsman dankte al
le sprekers en spreeksters
voor hun welgemeende woor
den en vestigde daarna nog
even de algemene aandacht
op Mej. Mijbeek, de eerste
lerares. Hij was van mening
dat de school door haar een
grote reclame had gemaakt in
de streek. Daarom speet het
hem dat zij per 1 September
ontslag had aangevraagd, om
dat ze ging trouwen. De voor
zitter sprak de hoop uit dat
Mej. Mij beek met genoegen
aan de school zou terugden
ken.
De laatste daad van dhr.
Elsman als voorzitter van 't
schoolbestuur was, als zoda
nig af te treden. In zijn plaats
was burgemeester Smit be
noemd. Deze dankte de. heer
Elsman voor het vele werk
door hem verricht en hoopte
op een prettige samenwerking
met de rest van het bestuur.
Daarna werd de vergade
ring met gebed gesloten.
Van de gelegenheid om de
drie lokalen te bezichtigen,
waarin de school momenteel
is ondergebracht, werd druk
gebruik gemaakt. Dat er al
met vrucht gewerkt is, bewe
zen de verversingen die onder
de openingsplechtigheid wer
den geserveerd. Het waren
producten van de leerlingen
zelf. Ook voor de rest bewees
hetgeen er getoond werd dat
moderne middelen te baat
worden genomen in de school
en dat de meisjes zich gerust
aan deze opleiding kunnen
toevertrouwen.
Het optimisme waarmee
deze school is geopend, moge
niet beschaamd worden en de
goede wensen die er geuit
zijn in vervulling gaan, opdat
de school groot nut afwerpe
voor Sprang-Capelle en om
geving.
OVERLIJDEN.
Een van de meest nog gebrui
kelijke vorm van folklore, die tot
op de dag van heden bewaard is
gebleven in menig dorp, is wel bij
een sterfgeval. Men behoeft hier
voor in het geheel geen folklorist
te zijn en studie gemaakt hebben
van heemkunde, om sommige ou
de gebruiken op te merken. Oude
gebruiken, die zeer typisch ook in
aangrenzende dorpen soms nog
veel verschillen. Juist daarom wil
len wij U in deze bijdrage een
overzicht geven van wat nog wel
bestaat en wat reeds is verdwe
nen
Wanneer zich nu een sterfge
val voordoet, begint men aller
eerst met het sluiten van de ven
sters. In overoude tijden en in de
vorige eeuw nog bijna algemeen,
hadden alle huizen luiken. Bij
gebrek aan deze worden nu
meestal de overgordijnen dicht
geschoven en hangt er in 't sterf
huis een stille droevige stemming.
Vóór het huis werden op een
zeer dun laagje kort gehakt stro
stenen naast elkaar gelegd. Vijf
wanneer de overledene gehuwd
was en drie bij een ongehuwde.
Iemand die gehuwd geweest was,
ontving er ook vijf. Kinderen kre
gen drie stenen. Drie en vijf zijn
heilige getallen. In de tijd van de
grote pestilentiën bestond o.a. in
Den Bosch zelfs een gemeentever
ordening om het sterfhuis aan te
geven met een strowis, of met
stro voor de deur, verzwaard
met stenen. Veelal hield men het
sterfhuis voor onrein, zelfs de
naaste verwanten werden tot de
begrafenis vaak als zodanig be
schouwd en mochten geen werk
verrichten. Dit is in deze gemeen
te in gebruik geweest en voor
Haarsteeg is het onder kapelaan
Willems tussen de jaren 1909
1919 afgeschaft, als zijnde nog
van heidense oorsprong. In Vlij
men was het in de loop der jaren
ook zo goed als verdwenen, ter
wijl het nu na de oorlogsjaren
hier en daar wederom is inge
voerd. (In andere plaatsen, zoals
in Waalwijk b.v., werd vroeger
een z.g. lantaarn langs de voor
deur gehangen, een grote zwarte
voor een groot en een kleine witte
voor een kinderlijk).
Drie avonden achtereen kwam
de buurt bijeen aan het sterfhuis
voor het bidden van de rozen
krans voor de zielerust van de
overledene. Een zeer schoon en
lofwaardig gebruik, wat met de
groei van de parochie en buurt
ook al tot een practische onmo
gelijkheid is geworden en nu dan
ook voortaan geschiedt in de
kerk. In Nieuwkuijk kwam daar
bij nog. dat aan het einde van de
rozenkrans nog eenmaal het Onze
Vader en Weesgegroet werd bij
gevoegd voor de eerstvolgende
doden.
Een van de buurmensen nam
op zich het aanzeggen dat een van
hun buren overleden was. Men
had in die tijd geen doodsbidders
in uniform, zoals men deze nu
aantreft. Deze buurmensen (aan
zeggers) zorgden ook tevens voor
bedienaars van de koffietafel na
de uitvaart.
Het drukken van bidprentjes is
van zeer oude datum. We vinden
