HEEMKUNDE
Jaarverslag
0-e <£anQ-itKaatse. ic&utteKó
met geweer en handboog
DeChinese Papegaai
op dit Blad
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1950
van de Culturels Vereniging
„ONSENOORT"
DE WONDERLIJKE AVONTUREN VAN
KOPPIE KOPIJ.
Carbovit beschermt leven en gezondheid
FEUILLETON
(Wordt vervolgd).
Abonneert U
VER- VOOR HEEMKUNDE
„LANGSTRAAT, LAND VAN
HEUSDEN EN ALTENA E.O."
WAALWIJK.
Zaterdagmiddag hield bovenge
noemde vereniging een buitendag
op het Landgoed „Kraenven dat
welwillend ter beschikking was
gesteld door de WelEd.Gestrenge
Heer Notaris A. Schaap alhier.
Het doel van deze buitendag
was het populair beoefenen
der heemkunde in de uitgebreidste
zin. Hetgeen in het heem op dit
gebied te beoefenen is, wordt op
zo n dag door de leden zelf naar
buiten gedragen door enige korte
lezingen en besprekingen. Op de
ze wijze worden niet alleen diver
se heemkundige onderwerpen aan
gesneden, doch en dit is het
doel behandeld om verder be
studeerd te worden in vereni
gingsverband, maar ook door de
leden der vereniging zelf.
Met eigen krachten zijn deze
lezingen gehouden, hetgeen slechts
dilettantenwerk blijft, en toch is
dit de juiste manier ter beoefening
en bestudering van de liefde voor
het Heem. Op deze wijze zal men
trachten deze liefde aan te kwe
ken onder de leden, maar ook bij
niet-leden en geïnteresseerden.
Door vereend samenwerken kan
de heemkundegedachte op de goe
de manier verbreid worden.
De opening geschiedde door de
voorzitter, Drs. V. Timmermans,
die sprak over het doel en stre
ven der vereniging. Dit was de
eerste dag in de vrije natuur,
waarin meerdere leden zich op
heemkundig terrein konden uiten.
In de toekomst zullen meerdere
dezer dagen worden georgani
seerd, waarin diverse onderwer
pen zullen worden besproken.
De tweede spreker Pater Rij
kers, kon niet op deze bijeen
komst aanwezig zijn, waardoor
dus „Het geologisch overzicht der
streek" kwam te vervallen.
Hierna kwam de heer G. Cou-
wenbergh aan de beurt om zijn
lezing te houden over „Brabantse
persoonsnamen", waarbij hij de
verklaringen gaf. De naamkunde,
aldus spr., neemt in de heemkun
de een belangrijke plaats in. Her
haaldelijk ziet men deze in de
toponimie en genealogie voorko
men en vraagt men hier naar ver.
klaringen. Tot 1811 zijn er vele
gissingen naar namen van perso
nen en zeker naar hun oorsprong
en betekenis, maar toen werd de
naam officiëler, door invoering
van de bevolkingsregisters door
Napoleon. De oudste namen wa
ren afkomstig van afleidingen van
voornamen of heiligennamen, b.v.
Jan-Jansen, Joost-Joosten, Simon-
Simons, Piet-Pietersen, enz.
De naam naar de vaders werd:
Janszoon, dus Jansen, en de naam
naar de grootvaders: Jan Willem,
Gerritszoon.
Namen uit heiligennamen zijn
Maas, Ausems, Rijkers, Goossen,
Rutten, Arts, Tielman, Heiligers,
die uit mans-namen zijn gevormd:
die uit vrouwen-namen zijn: Eij-
kens, Leijtens, enz. Als afkomstig
van plaatsen noemde spr. de na
men als van Baal, de Rijt, van
Balkom, van Loog en dergelijke.
Ook noemde hij namen die be
trekking hebben op gehuchten
v. d. Assum, van Huiten en v. d.
Brekel.
Namen in samentrekkingen zijn:
Verlinden, Verheijden, Veraa.
Naar beroepen zijn de namen
overduidelijk, o.a. Bakkers, Smul.
ders, Smits, Schilders, enz.
De s vóór en achter deze aan
duidingen zijn typisch Brabants.
Er is in de middeleeuwen een
tijd geweest van verlatijning der
namen. Zo zien wij een persoon
die Smits heette, zijn naam veran
deren in Faber. Ook een latijnse
uitgang kwam er dikwijls achter,
b.v. Grotius voor de Groot, Bol-
sius voor Bols.
Verder behandelde spreker nog
namen die afkomstig waren van
familiebetrekkingen, als Voogd,
Mombers, Ooms e.cL; van hoeda
nigheden als de Wit, de Rijk enz.;
van lichaamsdelen of gesteldhe
den, als Witlox, Voeten, Lips
van dieren, als de Hond, de
Leeuw, de Vos van titels, als
de Graaf, de Koning, Schoutens,
Spapens van karaktertrekken,
als: Frijters, Trommels, Soffaerts,
Fijneman, Kwaaitaal van kle
dingstukken, als de Roos, Tab-
bers. Brok, Braspennings. De laat
ste kunnen betrekking hebben op
uithangtekens. Vervolgens be
sprak hij nog namen met betrek
king tot het buitenland en de zee
vaart.
Hierna kreeg de heer J. Toori-
ans gelegenheid zijn lezing te ge
ven over „Het Gilde en zijn
folklore". Hij bracht deze in ver
band met de huidige gildedagen,
waarin de folklore hoogtij viert.
Spr. behandelde het ontstaan der
gilden, als religieuze vereniging
vanaf de oudheid. Ten tijde der
Germanen waren zij reeds vereni
gingen om hun goden te eren,
hetgeen zij gezamenlijk, als vrije
mensen, deden. De naam „Gilde"
had reeds de betekenis van „ver
bond en offer". In de tijd der ker
stening werden de heidense gil
den overgenomen, doch zij kre
gen een christelijk aanzien. Zij
werden beschermer van „Auther
en Herd". Zij schutten nu, of be
schermen de Kerk, haar eigen
dommen en bedienaren. Zij waren
dus godsdienstige verenigingen.
Later kwam de burgerlijke aard
en werden zij verenigingen van
vrije poorters, om al hun belan
gen te behartigen, zowel van de
Kerk als van hun Heer. Daarbij
kwam dan ook de bewapening
resp. met handboog, kruisboog,
hellebaard en geweer.
Een groot verschil, aldus spr.,
moet er gemaakt worden tussen
de religieuze gilden, ambachtsgil,
den en schutterijen.
De namen der gilden duiden op
de zeer godsdienstige aard der le
den. Zo kennen wij heden nog
St. Sebastiaan's, St. Joris', St.
Ambrosius', St. Catharina's, St.
Barbara's e.d. De godsdienstig
heid zien wij uit de plaatsen die
zij innamen in de processies en
optochten. De kermisdag van he
den was vroeger de „Kerkmisse"-
dag. Hij behandelde verder nog
de teerdagen, het vogelschieten,
het koningschieten, alsmede de
kleding, die meestal is verant
woord in heraldieke kleuren. Zo
was het geel-blauw de kleur der
Bourgondiërs en het rood-wit die
der Lotharingers. Verder de ven
dels, banieren, sjerpen, bestuur-
deren en maaltijden.
Het kostbaarste bezit der gil
den, het gildezilver, w.o. gilde
keten, patroonsplaat op juweel,
papegaai en koningsplaten wer
den uitvoerig besproken met be
trekking tot de thans nog be
staande gilden te Waalwijk: St.
Joris, St. Ambrosius en St. Cris-
pijn, St. Jan te Kaatsheuvel en
St. Ambrosius, St. Hubertus, St.
Crispijn te Loonopzand.
Hierna volgde nog een bespre
king over de trom- en vendeltra
dities. De laatste werd nader be
schouwd i.v.m. het religieuze doel
van het .vendelzwaaien. Elke fi
guur duidt een strijden en bidden
aan, vandaar dat de vlag wordt
beschouwd als „heilig" en deze
door elke aanraking met de grond
ontheiligd zou worden. Elke fi
guur van boven 't hoofd tot aan
de voeten wordt zowel rechts als
links tweemaal gezwaaid. De die
pere inhoud van dit eeuwenoude
gebruik spreekt voor ons 'n dui.
delijke taal, een christelijke taal,
gaaf en mooi.
Tijdens de pauze volgde een
demonstratie in 't vendelzwaaien
Als laatste spreker behandelde
de heer F. v. Oostrum „De plant
in het volksleven". Hij bracht de
plant in verband met het volks
geloof, vanaf de heidense tijd tot
heden. Vele plant- en boomna
men zijn dubbele namen, welke
bijna altijd bestaan uit een dui
velse en een heilige naam. Men
heeft voor het Handekenskruid,
een orcfhideesoort, de naam Dui-
velshand en Mariahand. Door
overleveringen zijn veel duivels
namen gebleven, doordat vele
planten giften of sappen bevatten
alsmede brandhareti of doornen
bezitten. Zo noemde spr. voor de
brandnetel de Duivelstong, de
bosrank, als woekerplant de Dui-
velswijngaard.
Vele namen, die spreker ver
klaarde, staan in verband met
hegsen en Joden. Terwijl vele hun
naam aan Maria danken, zijn er
ook veel die aan O. L. Heer her
inneren, b.v. de Ereprijs, met zijn
kleine blauwe bloempjes wordt
genoemd O. L. Vrouwe- of Ma-
riaoogjes. Het St. Janskruid heet
te O. L. Heer, of Jezusbloed.
De heilige boom, de eik, was
ook een gevloekte boom, terwijl
de els en de wilg steeds gevloekt
waren. De els vertoont na afhak
king een bloedrode kleur, de wilg
draagt wel bloemen, doch geen
vruchten.
Als echte planten die de „plant-
lore" vertolken, noemde spr. de
varens en zwammen, waaromheen
vele verhalen zijn geweven. Naast
deze vergelijking speelt ook de
signatuursleer in de plantlore een
grote rol.
Vroeger dacht men met het
goud-gele sap der stinkende gou
we goud te kunnen maken, van
daar de naam. Het longkruid
(bladvorm) werd gebruikt voor
longziekte. Zo ook 't leverkruid.
Enige verhalen betreffende het
riet, de eik en biezen werden be.
handeld, waarna de voorzitter 't
woord nam.
De heer Timmermans sloot de
ze bijeenkomst, die zeer geslaagd
mag heten, met de hoop uit te
spreken, dat meerdere van deze
dagen zullen worden gehouden,
om de zelfwerkzaamheid der le
den aan te kweken en te bereiken
dat meer leden de lezingen en de
excursies zullen bijwonen. Ge
tracht zal worden op deze manier
„elck wat wils" te geven in het
zeer uitgebreide programma van
de heemkunde.
J. TOORIANS Fzn.
Gesterkt en bemoedigd door het
succes, dat de culturele vereniging
Onsenoort in het eerste jaar van
haar bestaan mocht oogsten, is zij
er, na gedegen voorbereiding in
de zomermaanden, in geslaagd
met een programma van goed ge
halte het tweede jaar van haar
bestaan in te gaan. Veel werk
moest worden verzet. Doch bij
de aanvang van het zeizoen 1949-
1950 mocht men een verheugende
groei van het aantal leden consta
teren. Mede daardoor was de ver
eniging in staat meer dan spre
kers alleen te engageren.
Het seizoen werd geopend op
Zondag 23 October met het op
treden van het tot ver in het bui.
tenland bekende knapenkoor: „De
St. Jozefzangertjes" uit Helmond.
Onder de bekwame, leiding van
de heer Driessen, die de nodige
(soms overvloedige) toelichting
gaf, vertoonden zij met hun glas
heldere stemmen, feilloos toontref-
fen en gevoel voor rhytme, soms
verbluffende staaltjes van hun
kunnen. Het gedeelte, gewijd aan
het onvolprezen Gregoriaans, had
meer het karakter van een demon
stratie dan van een concert. Ook
middeleeuwse polyphone muziek
werd vlekkeloos uitgevoerd, ter
wijl bekende oud-Nederlandse
volksliederen het programma be
sloten. Ook het folkloristische
element was betrokken in hun op
treden. Sierlijke volksdansen met
beurtelings eenvoudige of inge
wikkelde figuren, werden achter
eenvolgens op fijnzinnige of ko
mische wijze, maar altijd met vol.
Ie overgave, gedanst. Een avond
die veel belangstelling trok en de
ze ook ten volle verdiende.
Een groot aantal bezoekers
trok op Zondag 20 November de
veel besproken voordracht van
Dr. W. Theunissen, die grote pe
rioden uit het christelijke Westen
confronteerde met de hoogtepun
ten van de geschiedenis uit het
christelijke Oosten, waarbij de
actuele problemen en spanningen
boeiend en zeker oorspronkelijk
werden belicht. Ruslandhet
grote raadsel, oorsprong, werk
zaamheid en invloed van 't com
munisme werd sterk belicht.
Prachtige gramofoonplaten om.
lijstten het geheel.
Pieter van der Meer, voor de
vereniging reeds een oude beken
de, had aanvankelijk een aan
dachtig gehoor. Helaas werd zijn
voordracht over Leon Bloy tegen
de verwachting in, geen hoogte
punt. Wel bleek hij weer een
spreker met fijnzinnige gaven om
zijn hoorders iets mee te geven.
Mogelijk schuilde de fout in de
keuze van het onderwerp, dat de
leden weinig aansprak. Waar
schijnlijk is de lichte onvoldaan
heid te wijten aan de vermoeid
heid, over hem gekomen na zijn
grote tournée in België. Spreker
was enigszins geagiteerd. Ook het
feit dat hij zonder pauze en in
haast alles afwerkte, droeg niet
bij tot het welslagen van deze
avond.
Wat te zeggen over vijf eeu
wen middeleeuwse kunst, voorge
dragen door de conservator van
het Aartsbisschoppelijk Museum
Dr. D. Bouvy Het feit dat Dr.
Bouvy door lezingen en publica
ties steeds meer de aandacht
trekt, was voor de vereniging een
gerede aanleiding hem op haar
agenda te plaatsen. Aanvankelijk
beloofde zijn betoog uitermate
boeiend te worden. Doch de be
perkingen, die spreker zich ter
elfder ure had opgelegd om slechts
de Noordelijke Nederlanden van
dit tijdperk in zijn betoog te be
trekken, daarbij gevoegd de po
gingen die hij in het werk stelde
om zich toch maar begrijpelijk en
populair uit te drukken, schaad
den in ernstige mate het boeiende
van zijn voordracht, die vei viel
in herhaling. Ongetwijfeld toonde
hij zich meester van zijn Mof,
doch het enthousiasme waarmede
hij zijn prachtig werk aan ge
noemd museum verricht, kon hij
niet laten doorklinken in zijn
voordracht, waardoor hij de aan
dacht van zijn toehoorders niet
geboeid kon houden. De vereni
ging betreurt ten zeerste dit on
verwacht verloop en zou niet
gaarne zien dat hiermede een
precedent geschapen is cm geen
besprekingen over kunst te laten
houden.
Door onvoorziene omstandig
heden, geheel liggend buiten de
schuld van de vereniging, alsmede
door het feit dat van overheids
wege geen toestemming vterleend
werd de datum te verschuiven
naar de volgende Zondag, moest
het optreden van het prachtig
musicerend kamerensemble van
het Brabants Orkest plaats heb
ben op 'n avond in de week.
Vooral hierdoor was het aantal
toehoorders gering, welk feit zfeer
te betreuren viel. Velen waren
ongetwijfeld verhinderd. Maar als
zo dikwijls hadden de wegblijvers
ongelijk. Wat het orkest ons die
avond geboden heeft was werke
lijk sublifem. De toehoorders
mochten het genot smaken een
voortreffelijk op elkaar ingespeeld
ensemble van ware kunste
naars aan het werk te zien. Het
enthousiasme en de werkelijke
overgave waarmede de prachtige
werken van Schubfert, Danzig en
Mozart ten gehore werden ge
bracht, maakten deze avond tot
Kees Knip bedacht zich niet
lang, greep een mooi fototoe
stel dat vlak naast hem lag,
stond op en hing het om zijn
schouder.
„Stuur de rekening maar
naar meneer Brom van Bas
Brom's Blad", zei hij tegen de
winkelier, die op het lawaai
was komen toesnellen en met
open mond en wringende
handen naar de schade in zijn
etalage stond te kijken. Toen
stapte Kees Knip uit de win
kelkast, greep zijn motorfiets
en baande zich een weg door
de toegestroomde voorbijgan
gers. Vlug sprong hij op zijn
motor en vloog weer weg. Hij
stopte bij het politie-bureau
en stoof de kamer van com
missaris Grijpgraag binnen,
die met de handen in 't haar
woelde en met een boos ge
zicht de rapporten over de
drie bankovervallen zat te
lezen.
„Commissaris!" riep Kees
Knip, „ik weet waar de rovers
zitten en waar zij het gesto
len goud hebben verborgen!
U moet 'n paar agenten mee
sturen! Maar vlug, commissa
ris, vóór ze weg zijn! Koppie
Kopij wacht op ze!"
„Wie is Koppie Kopij?"
vroeg de commissaris, „is dat
één van de rovers?"
„Eén van de rovers?" Dat
is de man die ze gevonden
heeft! Dat is de knapste
speurder van de hele stad,
commissaris! Daar kunnen Uw
mannen nog wat van leren,
commissaris! Maar maakt U
nu voort, commissaris, anders
komen we te laat!"
Commissaris Grijpgraag wil
de eerst kwaad worden, maar
hij begreep dat er haast bij
was en nam de telefoon.
bij voedselvergiftiging en allerlei maag- en ingewandbezwaren, alsmede diarrhee,
misselijkheid, opgeblazen gevoel enz. Carbovit is volkomen onschadelijke absorbtie-
kool in dragée-vorm, zodat de mond bij het innemen ervan niet zwart wordt.
Veilig altijd Carbovit in huis te hebben. Safety first. Flacon 1 gld. Doos 40 ct<
een hoogtepunt in het seizoen.
Een onvergetelijke avond ook,
werd ons geboden door Rien Nout,
Cees Griffioen en Tilly van der
Werff, die declameerden en zon
gen over het lijden des Heren.
Het gezelschap toonde zich, zijn
idealen om als moderne ministre-
len de gids te zijn van allen die
heimwee hebben naar de schoon
heid, waardig. Uit hun voordracht
en zang snikte ontroering doch
straalde ook moedige levensdurf.
Wij mochten genieten van prach-
tigte stiloverwegende poëzie, vro
me volksverhalen over 's Heren
lijden en in eenvoud aangrijpende
zang. Beter slot van een seizoen
is nauwelijks denkbaar. Dit over
de culturele uitingen der vereni
ging-
Ten slotte. De Culturele Ver
eniging Onsenoort heeft gedurende
de twee jaren van haar bestaan
bewezen levensvatbaarheid te be
zitten. Zij zal ook in de toekomst
steeds haar beste krachten geven
om in 'n werkelijk gevoelde be
hoefte naar hoger leven, zinvol-
led ontspanning en kunstgenot, te
voldoen. Moeilijkheden en wan
begrip zal zij niet onderschatten,
doch trachten te overwinnen. Te
weinig nog kent men haar doel en
streven. Te wéinig nog is men
zich bewust van de waarheden
die zij nastreeft. Gij die wij als
onze vaste en trouwe bezoekers
leerden kennen, propageert ons
werk 1 Immers, door een groter
ledenaantal kunnen wij «le pro
gramma's steeds beter verzorgen.
Vol vertrouwen gaan wij het dër-
de jaar van ons bestaan in. Reeds
is er veel werk verzet om bec
nieuwe seizoen mooi en aantrek
kelijk te maken. In het komende
programma hebben wij, geleid
door de opgedane ervaring van
het vorig seizoen, alles vermeden
wat boven of buiten interesse of
begrip der leden ligt. Reeds staat
vast de opening door Dr. Mel-
chior over zijn tocht naar Afrika.
Het Brabants Orkest, Henk Schaer
met z'n Advent- en Kerstgedachte,
terwijl Drs. Jean Eyckeler het ko
mend sfeizoen zal sluiten. Mogen
velen zich ook dit jaar wederom
laten inschrijven voor het komen
de winterseizoen en zich verze
keren van een kostbare en leer-
volle avond.
Zondag 28 Aug. kwam het be
stuur van de L.S.B. in vergade
ring bijeen in café Siegers te
Nieuwkuijk. Alle verenigingen,
behalve St. Jan te Kaatsheuvel
waren present.
De aanvang van het concours
op Zondag 3 September werd be
paald op 1 uur. Na 11 uur v.m
mag geen schot meer op een der
banen worden gelost.
Daar Nieuwkuijk niet over vol
doende materiaal beschikt, zegde
Heusden toe voor de wippen zorg
te zullen dragen. De prijzenaan-
koop voor de personele baan zal
geschieden door Nieuwkuijk zelf,
bijgestaan door de heer J. Ver
boord uit Vlijmen. De bomen
zullen Vrijdagavond gecontroleerd
worden door W. de Kort en G.
van Keulen (wegens nalatigheid
der schietcommissie, die haar ver,
plichtingen bij de andere concour
sen niet is nagekomen)..
Verder kwam ter sprake de
persoonlijke kampioenschappen.
Besloten werd om hiervoor 10
prijzen in natura beschikbaar te
stellen. Hiervoor werd W. de
Kort aangewezen en werd hem
G. van Keulen toegevoegd.
De wisselbekerprijs zal omstre
den worden op de vaste boom.
VAN
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
door
EARL DERR BIGGERS.
71)
„Delaney herhaalde de com
missaris.
„Ontegenzeggelijk" antwoordde
Chan. ,,U hebt de waarde van
mijn toespraak in twijfel getrok
ken tegenover het woord van P.
J. Madden. Verheugd u te zeg
gen dat deze toestand niet is
voorgekomen. Dit is niet P. J.
Madden. Zijn naam is Jerry De
laney".
Bob Eden was stil binnen ge
komen door de patiodeur.
„Mooi werk, Charlie", zei hij.
Je bent er achter. Maar hoe ter
wereld heb je dat gesnapt
„Niet lang geleden", antwoord
de Chan, schiet ik revolver uit
zijn greep. Merk op, verband om
zijn hand, noteer, het is de linker.
Eens, in deze kamer, vertelde ik
u, dat Delaney links was."
Door de open deur, achter Bob,
kwam een grote, forse, maar ver
moeid uitziende man. Een van
zijn armen hing in een doek en
zijn gezicht was bleek onder een
baardgroei van tien dagen. Maar
hij dwong eerbied af door zijn
houding: hij stond daar, als een
toren van graniet, al was zijn
grijze pak nu lelijk gehavend.
Somber keek hij Delaney aan.
„Nu, Jerry", zei hij, „je bent
goed in je rol. Maar dat hebben
ze mij altijd gezegd de lui, die
je bij Mc Guire ontmoet hebben.
Ja werkelijk heel goed. Zoals
je daar staat in mijn huis, met
mijn kleren aan, lijk je meer op
me dan ik zelf."
HOOFDSTUK XXII.
DE WEG NAAR ELDORADO.
De man bij de deur kwam ver
der de kamer in en keek nieuws
gierig rond. Zijn oog viel op
Thorn.
„Zo, Martin", zei hij, „ik heb
je gewaarschuwd dat het niet luk
ken zou. Wie van de heren is de
commissaris
Cox kwam naar voren. „Ik,
meneer. U bent zeker P. J. Mad
den
Madden knikte. „Ik geloof het
wel, ik heb het altijd gedacht. We
telefoneerden om de politie op een
ranch aan de weg en er werd ons
gezegd dat u hier was. We heb.
ben dus nog iemand voor uw ver
zameling meegebracht." Hij wees
naar de deur waardoor nu Holley
binnen kwam hij had Slappe
Flip vast aan een arm. Maydorf's
handen waren op zijn rug vast
gebonden. Paula en Evelyn kwa
men ook binnen.
„Doe deze nieuwe gast van
Delaney ook de handboeien maar
aan, commissaris", opperde Mad
den. „En dan zal ik een lijstje van
aanklachten indienen tegen dit
groepje, dat ze wel een poosje
rustig houden zal".
„Zeker. meneer Madden",
stemde de commissaris toe.
Toen hij naar voren kwam,
hield Chan hem tegen.
„Eén minuut. U hebt parel
snoer
„O ja, goed zo", antwoord
de Cox. Hij gaf Chan de paarlen
en deze legde ze in Maddens
hand. „Ten volle bewust, dat u
ze in New-York wilde hebben",
merkte hij op, „maar u zult grote
vriendelijkheid plegen ze hier in
ontvangst te nemen. Ik heb ze ge
dragen tot buitenste grens van
hedendaagse uithoudingsvermo
gen. Kwitantie wanneer het u
schikt. Dank u."
Madden glimlachte. „Best, ik
neem ze aan." Hij stak het snoer
in zijn zak. „U bent zeker meneer
Chan. Bob Eden heeft me onder,
weg over u gesproken. Ik ben
heel blij, dat u hier geweest bent".
„Gelukkig u te dienen", boog
Chan.
De commissaris draaide zich
om. „Ziezo, meneer. De aan
klacht is zeker poging tot dief
stal
„En nog heel wat meer", voeg
de Madden er bij, „waaronder
ook poging tot moord met voor
bedachte rade."
Hij wees op zijn verbonden
arm. „Ik zal u alles zo vlug mo
gelijk vertellen, maar ik ga er bij
zitten." Hij ging naar zijn schrijf
tafel. „Ik ben wat zwak ik heb
het niet best gehad. U weet al in
grote trekken wat er gebeurd is,
maar u kent niet de achtergrond,
de geschiedenis van de zaak. Ik
moet terug gaan naar 'n speel-
ruis in de Vier en Veertigste
Straat, in New-York. Bent u op
de hoogte van New-Yorkse gok
kers en hun manieren
„Ik ben maar eens in New-
York geweest", zei Cox, „en het
beviel me er niets."
„Dat kan ik me voorstellen,
antwoordde Madden. Hij keek
om zich heen. „Waar zijn mijn
sigaren O hier. Dank je, Dela
ney, dat er nog een paar over
zijn. Nu, commissaris, tot beter
begrip zal ik dan vertellen van
een geliefd speelhol van slecht
befaamde gokkers en vertrouwden
in New-York een hol dat
twaalf of vijftien jaar geleden
goede zaken deed. Het was des
tijds algemeen bekend, dat er in
de rijk gemeubileerde huizen waar
ze loerden op argeloze buitenlui,
bepaalde leden van de club aan
gewezen waren om bekende milli-
onnairs, als Gould, Vanderbilt en
ook mij, uit te beelden. De groot
ste zorg werd daaraan besteed
portretten van deze mannen wer
den bestudeerd zo mogelijk wer
den zij zelf nauwkeurig nagegaan,
om hun lengte ,bouw, houding en
kleding te kunnen nabootsen. Hoe
zij hun haar borstelden, wat voor
bril zij op hadden, hun bijzondere
gewoonten niets was te onbe
tekenend om aan hun aandacht te
ontsnappen. De prooi, die zij op
het oog hadden, moest volkomen
misleid worden, zodat hij zich in
de hoogste kringen waande opge,
nomen, en het spel voor eerlijk
aanzag". Madden hield even op.
„Natuurlijk lukte het werk niet
altijd even goed, maar ik had het
ongeluk dat Delaney, een gewe
zen toneelspeler, zoiets als een
kunstenaar was. Beginnend met
n oppervlakkige gelijkenis, kwam
hij tot een nabootsing van mij,
die met de jaren steeds beter
werd. Geruchten kwamen mij ter
ore, dat ik elke nacht het speel
huis van zekere Jack Mc Guire
bezocht. Ik zond mijn secretaris,
Martin Thorn, op onderzoek uit.
Hij berichtte, dat Delaney goede
zaken er mee maakte natuur
lijk zou hij niet iemand, die mij
goed kende, kunnen bedriegen
maar hij leek genoeg op mij om
lui, die mij alleen van portretten
kenden, er in te laten lopen. Ik
gaf de zaak in handen van mijn
advocaat, en van hem vernam ik
dat Delaney onder bedreiging van
gearresteerd te worden, toegezegd
had er mee op te houden.
„En ik geloof dat hij er ook
mee ophield in de speelhuizen.
Wat daarna gebeurde, kan ik
slechts vermoeden, maar ik ge
loof dat ik het wel raden kan.
Deze beide Maydorfs, Slappe
Flip en" met een knikje naar
Gamble „zijn broer, die bij de
politie bekend staat als „de Pro
fessor", dachten alles uit voor de
bende van Mc Guire. Zij moeten
al lang geleden het plan hebben
gevormd om Delaney voor mij te
laten optreden bij een bepaalde
gelegenheid. Zonder de hulp van
mijn secretaris konden zij niets
doen, maar zij vonden hem blijk
baar bereid. Tenslotte kozen zij
de woestijn als geschikte omge
ving voor hun onderneming. Dit
was een uitmuntende keuze. Ik
kom hier zelden weinig mensen
komen bij me als ik er ben. Had
den ze me maar eenmaal hier,
zonder familie, dan was het een
voudig. Al wat ze te doen had
den, was mij uit de weg te hou
den en dan verschijnt P. J. Mad
men met zijn secretaris, die in de
buurt beter bekend is als hij
niemand zal zijn identiteit in twij
fel trekken, vooral als hij er net
uitziet als zijn portretten."
Madden trok in gedachten ver
diept aan zijn sigaar.
„Al jaren heb ik die zet ver
wacht. Ik was van niemand ter
wereld bang behalve van De
laney. De mogelijke schade, die
hij me berokkenen kon, was ont
zaglijk. Eens zag ik hem in een
restaurant; hij zat me te bestude
ren. Nu ze moesten lang wach,
ten maar dat soort is geduldig.
Veertien dagen geleden kwam ik
hier met Thorn en ik voelde
dat er iets in de lucht zat. I
Mocht het tot een kamp komen
tussen Herpt en Baardwijk met
een gelijk aanal punten, dan zal
een halve partij, d.i. 12 schoten,
door 6 schutters worden gelost,
die alle 12 na elkaar zullen wor
den geschoten, dus eerst de ene
en daarna de andere vereniging.
Een verzoek van de heer de
Kort om niet met de hand op de
rug te schieten bij het kampen,
werd goedgevonden alleen voor
hen die boven de 70 jaar zijn.
Voor de anderen werd dit afge
wezen, daar er dan aan de kamp
geen einde zou komen. De heer
de Kort kon zich hiermede vere
nigen.
Voor deelname aan het con
cours werden 74 deelnemers op
gegeven en wellicht zal dit getal
nog worden overtroffen.
Kasteleinsconcous.
Hiervoor waren 6 inschrijvin
gen binnengekomen. Nieuwkuijk
was de hoogste inschrijfster met
50.Bepaald werd dat dit
concours gehouden zal worden op
24 September a.s. Voor wat be
treft de korpsprijzen, deze zullen,
voor zover zij niet geschonken
worden, uit de kas van de L.S.B.
worden gefinancierd. Ter verga
dering werden al drie prijzen be
schikbaar gesteld.
De heer A. de Kort maakte van
de rondvraag gebruik om de taak
der schietcommissie te belichten.
Hij bracht in herinnering dat de
bomen op Vrijdagavond geplaatst
moeten zijn opdat genoemde com
missie op die dag de gelegenheid
heeft om de zaken te controleren,
zodat bij een eventueel afkeuren
der bomen de organiserende ver
eniging de gelegenheid heeft om
het euvel te herstellen, waardoor
vele narigheden voorkomen kun
nen worden.
Eveneens kwam de bekercom
missie ter sprake. De heer W. de
Kort stelde de vraag, waar men
zich kon vervoegen wanneer er
zich eventuele moeilijkheden zou
den voordoen. De heer v. Keulen
is het gehele jaar present geweest
maar de andere commissieleden,
inclusief de leider, hebben het er
bij laten zitten.
De voorzitter zei dat uiteinde
lijk toch alles bij hem terecht
kwam. Dit jaar is, aldus de voor
zitter, alles goed verlopen en we
hopen op het laatste concours
geen moeilijkheden te beleven.
Op de jaarvergadering, aldus de
voorzitter, zal de benoeming van
een nieuwe schietcommissie en
een bekercommissie aan de orde
worden gesteld. Wat verder de
schietcommissie betreft, deze zal
zich ten volle aan de haar opge
dragen taak moeten geven en ge
wenst is dat deze heren goede
schutters zijn, die zich een objec,
tief oordeel kunnen vormen.
Hiermede waren allen het eens.
De heer A. de Kort verzocht dit
gesprokene nu reeds uitdrukkelijk
in de notulen op te nemen.
De voorzitter vroeg of er acht
v dagen voor het laatste concours
nog een bestuursvergadering moet
worden gehouden. Gezien het feit
dat dit een oude traditie is, die
dit jaar nogal eens schipbreuk
heeft geleden, en op de laatste
bestuursvergadering besloten werd
om de oude tradities te handha
ven, werd besloten hieraan ge
volg te geven op Zondag 17 Sep
tember in café Siegers.
De volgorde van schieten op
Zondag 3 September is als volgt
1. St. Joris, Nieuwkuijk; 2. St.
Catharina, Herpt 3. St. Blasius
Heusden 4. O. L. Vr. Schuts te
Elshout 5. St. Jan, Kaatsheuvel:
6. St. Crispijn, Besoijen: 7. Julia
na, Vlijmen; 8 St. Ambrosius te
Baardwijk.
