3 e ooecte J.ütfc Waalwijkse en Langstraatse Courani HET GROTE KINDERFEEST De kerk van St. Jan 25 JAAR Kindje verkouden? De waarde van het Familiefeest door CLINGE DOORENBOSCH Ouwe Sunderklaos De Tweede Aciie VRIJDAG 10 NOV. 1950. Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij ANTOON TIELEN Hoofdredacteur JAN TIELEN DE ECHO \M HEI ZUIDEN OPGERICHT 1873. 73e JAARGANG No. 91 Abonnement 15 cent per week 1.95 per kwartaal 2.25 franco p.p Advertentie-prijs 9 cent per m.M. Contract-advertenties speciaal tarief. Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. - SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66. TEL.-ADRES „ECHO". Weldra zal de Spaanse Bis schop met zijn goede gaven weer in ons vaderland aan komen. Zijn intocht vindt plaats in de meest duistere periode van het jaar. Reeds vroeg in de namiddag heeft het daglicht ons verlaten, wanneer het heerlijk avondje aanbreekt met zijn verrassin gen, onsterfelijke liedjes en ongekende gezelligheid. Zul len wij allen dit feest vieren en naar verdienste met koek of gard worden gedecoreerd? Dit jaar rijzen voor velen bange vragen bij het naderen van de verjaardag van de meest populaire bisschop ter wereld. Immers, December is de eerste wintermaand. Het is de donkerste en toch de ge zelligste periode van het ge hele jaar met het Sinterklaas feest, de Kerstdagen en de overgang van een oud naar een nieuw tijdsgewricht. Dit maakt December ook tot de duurste periode van het jaar. In geen maand zijn de be hoeften misschien zo groot door de toenemende koude met zijn eisen aan goed eten, warme kleding en kolen. En het leven is zo duur. Waar van moeten we die feestdagen nog financiëren, zo roepen velen uit terwijl men mis schien al moeite heeft de lo pende uitgaven te dekken. Zo ooit, dan is er dit jaar wel zeker de mogelijkheid dat in vele huizen de goede Sint niet zal verschijnen, noch voor de ouderen, noch voor de kinde ren. En toch begaan we, zo handelend, wel een zeer gro te fout. Sint Nicolaas is een feest dat al jarenlang in Nederland met enthousiasme wordt ge vierd. Juist hier vond de gul le heilige zo'n luisterrijk ont haal, omdat wij een volk zijn dat, meer dan andere volken, de gezelligheid en het gezins- feest in het middelpunt van de belangstelling plaatsen. Dat vormt een deel van onze volkskracht en wij gaan er misschien te roekeloos mee om. Het gezin is de peiler van de maatschappij en alles wat kan dienen om dat te ver sterken moeten we met beide handen aangrijpen. Daartoe behoort het Sinterklaasfeest bij uitstek. Juist in de mo derne tijd, nu er tal van krachten werken om onze aandacht buiten het gezin te richten, hebben wij behoefte aan gelegenheid om de ge zinsband te versterken. Door een combinatie van factoren dreigt die gezinsband te ver slappen. Er bestaat een drang tot vermaak in publieke ge legenheden. Ons werk of de opleiding drijven ons ook dik wijls 's avonds het huis uit. De strijd om het bestaan vraagt al onze aandacht, waaronder het gezin moet lij den. En temidden van al die ge- zinsvliedende krachten, al dan niet noodzakelijk, komt nu 't Sinterklaasfeest onze aan dacht vragen voor het gezin, van waaruit wij ons afzetten en waarin het geheim ligt voor al onze krachtsinspan ning. Daarom heeft het zeker betekenis om zo nu en dan de aandacht van al dat an dere eens af te wenden en iets te doen voor de verster king van de gezinsband. Is er een meer geschikte gelegenheid dan om het Sin terklaasfeest daarvoor in te schakelen? Beseffen wij vol doende de waarde van zo'n familiefeest voor de kinderen, die men juist daarmee aan huis bindt in hun kinderja ren, zodat ze hun leven lang daaraan prettige herinnerin gen meedragen? Wil men kin deren, ook in hun latere le ven, de waarde van 't huis gezin doen kennen, dan vormt het Sinterklaasfeest een gun stige gelegenheid hen dit reeds in hun prille jeugd in te prenten. Nu is het een tijd van ho ge prijzen en veel nood. We komen er als ouderen al spoe dig toe om de bezuiniging te zoeken in het afschaffen van die Sinterklaas-onzin, er van uitgaande dat zo'n feest geld kost. Inderdaad brengt zo'n festijn kosten met zich, die ten volle verantwoord zijn wanneer men het voorgaande beaamt. Die kosten zijn ech ter gering, terwijl men dik wijls meent dat er zoveel mo gelijk geld moet worden uit gegeven om het feest te doen slagen. Dure cadeaux worden over en weer aangeschaft om toch vooral niet voor andere feestgenoten de schijn te wek ken dat men niet meer kan of wil geven. Maar daarin liggen niet de vreugde en de zin van Sin terklaas. In de sfeer van de bijeenkomst, de gedichtjes, de wijze van verpakking vindt men meer vermaak dan in het slepen en torsen met deze verrassingen. Bovendien kan men door een geestig woor denspel elkaar wijzen op fou ten en gebreken, die nu met een lach en een grap worden geaccepteerd, terwijl men an ders misschien een pijnlijk onderhoud of moeizaam voor bereid ogenblik nodig heeft om iemand te benaderen aan gaande zijn persoon of werk. Door het aanschaffen van dure verrassingen ontaardt 't St. Nicolaasfeest dikwijls in een bijeenkomst, waarbij men elkaar de loef afsteekt in het geven of ontvangen van kost baarheden. Voor iemand, die onder sterke financiële druk leeft, is dat onaangenaam en zo komt men er toe de goede man uit het land der oranje appels te gaan haten. Beter kan men juist de nadruk leg gen op de eenvoudige sur prises, waardoor men zijn budget niet in de war stuurt en bovendien het verrassen de effect bereikt dat ieder zo veel mogelijk moeite doet voor een originele verpakking of een dichterlijke omlijsting om daarmee de kwaliteit van het cadeau te camoufleren. Daarnaast ligt dan nog de uit weg om het accent te leggen op nuttige verrassingen. Dit is een meer bekende metho de, die zeker aan te bevelen is om het St. Nicolaasfeest tot een geslaagde bijeenkomst te maken. 0— Wij leven in het tijdperk van de zenuwenoorlog. Dooi de internationale toestand werken wij allen onder span ning. Dit vormt prikkelbare Dan rug, keel of borstje inwrijven met mensen, die hun omgeving tot last zijn. Wij moeten meer dan ooit zoeken naar de vei lige beschutting van het ge zin. Nu de wereld buiten het gezin zoveel donkerder wordt, is het zaak de krachten en instellingen, die ons er bo venop houden, te versterken. Zo'n instelling is ongetwij feld het St. Nicolaasfeest, dat men ook tot een lichtpunt kan maken van de eenzamen door hen eens uit te nodigen en in de voorbereidingen te betrek ken. Daarmee activeren wij ons zelf, krijgen wij een be vredigd gevoel, omdat wij iets doen voor anderen en bren gen wij licht in de levens die in eenzaamheid slechts duis ternis alom ontwaren. Door de Sinterklaasviering houden wij een oude traditie in ere, geven wij onze kinde ren iets mee en versterken wij de band met ons gezin, alsook wellicht met vrienden en kennissen. Daarom dragen wij, door de goede Sint te eren, stenen aan voor een betere opbouw van de ge meenschap waarin wij leven. Hierom en om de gezonde vreugde die in 't Sinterklaas feest ligt, zingen wij als al tijd van de nooit versleten schoen, de Piet die altijd zwart blijft en de bisschop die nooit sterft, zolang er mensen leven in de lage landen. Dr. H. R. M. Toen u twintig, dertig, veertig, vijftig, zestig jaar gelêc, dagelijks uw kinderkruistocht naar uw kleuterschooltje dee, Sprong u in uw kinderwereld nog met idealen rond en had u de overtuiging, dat er een Sinterklaas bestond; Dat er op deez' goede, slechte, mooie, lelijke planeet, dan tenminste één man rondliep, die alleen het goede deed. Véél te gauw is die illussie uit uw leven wégegaan, en nog heden denkt u dikwijls g'loofde ik er nog maar aan... Kleine kinderen worden grote mensen, maar dit sluit niet uit, dat laatstgenoemden wel eens één dag van het jaar welbewust grote kin deren mogen zijn, vóóral omdat zij dit onbewust het grootste deel van het jaar toch zijn. Die éne dag is 5 December; dan zijn wij kinderen met de kinderen; die kinderlijke kinderlijkheid her innert ons aan onze kinderlijke kindertijd en daarom is het een dag, die we zo lang mogelijk in onze herinnering moeten vasthou den, dankbaar moeten vieren. Ook het oudste, meest beproefde, zwaarst gewonde hart kan nog „vol verwachting'' kloppen. En als u zich werkelijk zo oud of zo modern voelt, dat u er te oud of te modern voor bent, doe het dan ter wille van de echte kinderen, wier sinterklazige illusies in onze betweterige tijd toch al aan alle kanten worden gekneusd, beduimeld en bedriegd: talloze pseudotinten, die waarschijnlijk in Sinterklaasbonden van diverse richtingen en kleuren zijn ver enigd, staan per advertentie te huur; ze doen huisbezoek. Bus praktijk hebben ze nog niet, maar wel twee tarieven: salontaai en „gewaune". Dat gewaune is gé- waunlijk gewaunweg buitenge- waun gewaun en je komt tot de conclusie dat de eerste Sinterklaas in het jaar zestienhonderd-zoveel door zijn baas Alva met een bood schap naar Amsterdam werd ge stuurd, aldaar bleef hangen en een rasachte Amsterdamse huw de, wier dialect even onweerstaan baar was als haar andere char mes. Waarom zouden wij dat heer lijke feest, waar wij vroeger het hele jaar op wachtten, niet in zijn volle glorife handhaven? Ha! Daar komt de echte Nederlander met zijn prozabezwaar, met zijn rem mende, eeuwige domperdriehoek: tijdsomstandigheden, devaluatie, geld. Maar Sinterklaas hoeft niet in de eerste plaats een „hebberig" feest te zijn; er zijn veel vormen van „geven", zoals er ook ver schillende manieren van spreken zijn. De een zegt het met bloe men, de ander met cijfers, een derde met haar ogen, een vierde met zijn vuisten. De nummers drie en vier worden nogal eens ver wisseld). En zo zoekt de een het op 5 December in grote cadeaux, de ander in geest en gezelligheid; bij de een is de inhoud hoofd- en de emballage bijzaak, bij de an der is het net omgekeerd en meestal véél succesvoller. Met veel touwtjes en veel houtwol En veel krant- of pakpapier Om een inkoop van een kwartje Heb je voor een riks plezier. Voor een heel goedkoop cadeautje Met een aardig vers er bij, Voor een geestige surprise Gaat het duurste cadeau op zij. Dit zijn de jaarlijks weerkeren de dagen van de Pieten Paaltjes, de Schoolmeesters, de Vondelen, de Boutensen, de rijmzondaren en maatverprutsers. Maar wat doet het er toe. of de dichter of dicht- ster zwart op knap laat rijmen en slap op hart, en klomp op komt, en mits op kist en haast op plaats? Er gebeuren het hele jaar door in de weréld wel véél onge- rijmder dingen. En wat hinderen ons de maat- zonden? Als wij onze maatschap pij als maatstaf nemen is het maat gevoel maar matig en ver bene den de middelmatige middelmaat. Iedereen dicht óp en vóór ieder een; het wordt een muzenmassa- moord, maar dat is in de eerste week van December altijd zo ge weest en het zal, naar we hopen, nog lang zo blijven, tot er een wettelijke regeling komt: naast de geleide economie geleide Sinter- klaaspoëzie. Mina zat vroeger in haar keuken en dichtte bij een blikken tabaksdoos voor Berend, de melkboér Deze tabaksdoos is voor Berend Hij krijgt hem cadeau van Sinterklaas, Neem maar vaak een lekker pruimpje Berend Sinterklaas vind jouw een leuke baas. Tegenwoordig zit Minny ver van haar electrisch fornuis in haar boudoirtje, zet de televisie af en dicht bij een zilveren sigaretten koker voor Berry: Berry is een zware roker Maar hij heeft geen sigaretten koker, Het is Sint die hem die zond, Denk vaak aan haar die hém u schonk. Dit waren Mina en Minny; in de cadeaux is meer vooruitgang te constateren dan in de begelei dende teksten... Nee, vijf-Decemberaren, als uw pakken klaar zijn, zit er dan niet moedeloos bij neer; klimt in uw pen en dicht! Bedenkt, dat zolang er geen vernieuwde spellingsregels komen, hart nog op smart rijmt. Sint op lief kind en Sint«rklaar op goeie baas; van dit materiaal is al een heel poëtisch bouwwerk te construeren. Jammer is het, dat er zo weinig rijmt op December; die die kant uit wil, is wél haast ge noodzaakt om een pot gember ca deau te doen. Uitsluitend ten dienste van de abonné's van dit blad volden hier een paar monsters ter begeleiding van speciale cadeaux Bij een paar sokken Sint zendt u deez gestreepte sokken. Die u bevallen naar hij hoopt; Het is precies hetzelfde streepje. Dat er bij u doorhenen loopt. Bij een das voor een vrijgezel Sint zendt u hier een mooie das, Wellicht staat hij u aan; Hij hoopt, dat u zeer binnenkort De das wordt omgedaan. Bij een boterletter Sint zendt u een boterletter, U zult proeven, hij smaakt fijn. Want de bakker, die hem bakte. Bakt nog spelling Kollewijn. Bij een ploffiets Vrouwtjelief, een ploffiets Schenk ik heden jou, Omdat jij een ploffiets Steeds graag hebben wou. Frutprutpruttel maar plezierig, t Is een pracht-liefhebberij, Pruttelpruttel op de prutsfiets. Pruttel niet zo vaak op mij. 'Vergeet op 5 December alles, behalve Sinterklaas! Viert het fa miliefeest, al hangt er, letterlijk of figuurlijk een dikke mist; al drij ven er letterlijk en figuurlijk lood zware wolken, zie toch de maan door de bomen schijnen; dan ziet u het licht van de zon. Viert zo lang als u de kans krijgt t Echt oud-vaderlandse feest, Met gebak en lekkernijen, Plagerijtje, gijn en geest, Eens per jaar met kind'ren kind zijn! Houdt de goede Sint in eer; Zie de maan schijnt door de bomen t Is zo gauw de laatste keer. Sinterklaas is een groot tele- phaat; hij voelt de wensen, die de mensen zich in gedachten wensen. Hij voelt, dat zusje die pop en broertje die auto en Mientje dat tasje en Opa die pijp graag wil hebben. Verlanglijstjes zijn meestal overbodig. Hij voelt, wat ontel bare grote kinderen in gedachten vragen Sint, als u ons iets wilt geven, Net als ieder ander jaar, Geef ons dan een rustig leven Voor en door en met elkaar. Sint, toe, help ons weer naar boven, Doe die ené grote daad, 'k Zal dan, net als vroeger, g'loven, Dat u werkelijk bestaat (Nadruk verboden). Er zijn in ons land van die plekjes, die een geheel andere wij ze van viering van een bepaald feest hebben, dan de rest van ons vaderland. Texel is zo'n streek. In bijna geheel Nederland viert men op 5 December 's avonds het Sint Nicolaasfeest. Texel doet dit echter op 12 December en dan nog op een zeer speciale manier. Enige tijd was deze viering vér- slofd, doch voorstanders van de folklore hebben de oude traditie weer in ere hersteld. In vijf jaar was „er niet meer aan gedaan De tijdsomstandig heden waren er niet naar en bo vendien wil de traditie, dat op „ouwe Sunderklaasavondin een allegorische optocht de brandende problemen des tijds uitgebeeld worden. Hoe was dit mogelijk onder het nauwlettend toezicht der bezetters, die alles wat niet in hun kraam te pas kwam als „volksfeindlich" bestempelden? Na de oorlog begon men éch ter weer en op vaak zeer geestige en originele wijze beeldde men uit, wat de gemoederen der eiland bewoners in beroering had ge bracht. Gezonde critiék, die een maal per jaar de komische kant liet zien van de „brandende kwesties". Voor de beste groep was een wisselbeker en verder nog prijzen voor de vier volgende. De oude straatvegers zijn er ook wéér om de kinderen van de straat te vegen. Men streeft er naar om aan het feest een grootser aanzien te ge ven. De Texelaars begrijpen wat de folklore voer een volk bete kent. te Waalwijk Het is natuurlijk met grote voldoening dat wij de tweede winkelactie van de Waal wijkse Middenstand in korte tijd, begroeten. Met voldoe ning. omdat de middenstand hierdoor toont iets aan te durven, maar evenzeer omdat 't een bewijs is dat de vorige actie is geslaagd. Dit succes is werkelijk van harte ge gund. Bovendien geeft het de betrokkenen moed om op de ingeslagen weg voort te gaan, de indolentie voor goed af te werpen en leven in de brou werij te houden. Laten wij da'; hopen. Het is; nu we) een bij uit stek geschikte tijd voor mid denstandsacties. Het publiek wordt tegen het einde van 't jaar ontegenzeggelijk wat kooplustiger, hetgeen natuur lijk verband houdt met dc vele luisterrijke feestdagen die de maand December mee brengt. 01 de situatie het zelfde zou zijn als Sinterklaas en Kerstmis in Juni of Juli vielen, mag men wel betwij felen, doch dit doet hier wei nig ter zake. Het gaat er ten slotte om van een gegeven toestand gebruik te maken. Daarvoor is uiteraard wat speculatief talent nodig, men kan hel ook berekening noe men, om van te voren uit te maken wat hel meeste aan trekkingskracht zal uitoefe nen, want om de verkoop is het begonnen. Men mag ech ter in de Waalwijkse midden stander wel zoveel koopman schap veronderstellen, dat de vorm bij hem in goede handen is. Het is waar, niet overal is er in het verleden blijk van gegeven, maar daarvoor zijn oorzaken aan te wijzen die meer in de omstandigheden lagen dan in de personen zelf. Immers, het goede koopman schap is vele jaren ernstig op de proef gesteld, eerst door crisisverschijnselen, later door gebrek aan goederen en daar na weer door andere tegen strevende elementen. Ander zijds kan men zeggen dat juist dit de koopman de gelegen heid biedt te tonen wat hij kan en het lijkt er op dat de Waalwijkse middenstand zijn levenskracht dubbel en dwars wil bewijzen, niet alleen voor Waalwijk, maar voor heel de Langstraat. Men zou de geslaagde actie van 2 tot 10 September een klein voorproefje kunnen noemen, maar dan toch geen kinderachtig. Wij bedoelen, het organiserend comité werd lelijk op de proef gesteld toen de sportgebeurtenissen, waar aan de middenstandsactie was vastgekoppeld, moesten wor den afgelast. Daar kwam nog een weinig opgewekte sfeer bij, zodat men met des te meer tevredenheid het slagen der actie mag memoreren en met des te meer hoop de ko mende weken kan tegemoet- zien. Men herinnert zich de te leurstelling die indertijd ge uit is over het ontbreken, bij het gros van de winkeliers al thans, van aantrekkelijke eta lages, en terecht. Zeer velen bleken de grote waarde van het etaleren niet in te zien of nog niet ontdekt te hebben. Het was daarom een zeer juiste gedachte van het co mité om bij de eerstvolgende gelegenheid die zich voordeed een inleiding te laten houden over het etaleren. Laten we hopen dat de middenstanders er hun voordeel mee hebben gedaan. De vorige keer was een prijsvraag voor de mees ten nog niet genoeg, laten ze het nu alleen al uit welbe grepen eigenbelang doen. Niet alleen hun winkel, maar heel Waalwijk zal er aantrekke lijker door worden in de let terlijke zin van het woord, en wie zal daar de vruchten van plukken? Deze vraag is niet moeilijk te beantwoorden. Moeten wij nog een beroep doen op het publiek: koop bij Uw eigen middenstand, want het is een Waalwijks belang? Men zou zo zeggen, het is niet nodig, omdat het kopen wel zo plezierig mogelijk wordt gemaakt: er liggen prijzen te wachten tot een waarde van niet minder dan 2000. Zo zal er door een gezonde sa menwerking en wisselwerking tussen winkelier en publiek een sterke middenstand groei en, tot eigen voordeel, indi vidueel en algemeen, tot voordeel van elke koper af zonderlijk en van plaats en streek. Wij wensen het ac tieve comité en allen die mee doen de komende weken dan ook het beste succes. Donderdag 12 November 1925 was een grote en feeste lijke dag voor de parochie van St. Jan de Doper te Waalwijk. Toen immers werd de nieuwe kerk plechtig in gewijd en in gebruik geno men. Dat is dus a.s. Zondag 25 jaar geleden, een feit dat waard is gememoreerd te worden. Met de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van deze kerk werd begonnen einde Juli 1923 en begin Sep tember werd aangevangen met het grondwerk. Einde Maart 1924 warén de fun deringen klaar en begin April konden de metselaars aan de slag. Er werd flink doorge werkt en op 23 Juni 1925 was de opbouw buiten voltooid en werd verder aan de afwer king binnen gearbeid. In totaal zijn aan deze kerk bijna 2.000.000 bakstenen ver werkt, ongeveer 20.000 kg. koper voor dakbedekking, 40.000 kg. ijzer voor de koe- pelkap-constructie en meer dan 100 M'1 natuursteen. De torenspits verheft zich 65 M. boven de straat en de koepel 40 meter. De firma Theunissen en verband: „Onafscheidelijk is aan de kerk verbonden en als op den plechtigen dag der in zegening men de nieuwe kerk zal binnentreden, zullen de gebeden der parochianen voor hun beminden Herder tot Gods troon opstijgen, want als iemand hulde, lof en dank verdiend heeft, dan is dit op de eerste plaats onze Zeer- eerwaarde Heer Pastoor". Het moet voor pastoor Van Riel dan ook een grote voldoening zijn geweest zelf de kerk te kunnen inwijden. Overvloedig waren de dankwoox*den die hij bij deze gelegenheid sprak tot de bouwmeester met zijn medewerkers, zijn parochia nen en allen die er aan had den meegewerkt. Geen wonder, want het is een prachtige kerk die archi tect II. W. Valk er neer heeft gezet. Hij wilde er door bij dragen „tot meei-dere eer en glorie van O. L. Heer en den parochianen tot stichting en tevredenheid". Het eerste is altijd moeilijk te meten, maar nu, na 25 jaar, blijkt het laat ste nog altijd het geval te zijn. De parochianen van St. Jan gaan trots op hun kerk, Wijlen Deken Pastoor Van Riel Van Sambeek te Heemstede was aanneemster der kerk voor 336.900. Wij ontlenen deze en an dere gegevens aan het feest nummer van het Kerkklokje dat op 8 November 1925 ver scheen „ter gelegenheid van de inzegening der nieuwe kerk van St. Jan Baptist te Waalwijk, op Donderdag 12 November 1925" (4e Jaargang n. 29). Van de personen die aan de totstandkoming van dit ma jestueuze kerkgebouw hebben meegewerkt, moet natuurlijk op de eerste plaats genoemd worden de Zeereerw. Heer Pastoor N. H. J. van Riel. De gezamenlijke kerkmeesters de heren Jac. Gragtmans, E. W. Klijberg, J. v. Iersel en P. J. M. Sweone schreven in dit niet alleen omdat men in de verre omgeving geen tweede van deze stijl vindt, maar ook omdat zij zo buitengewoon geschikt is om de kerkelijke plechtigheden op luisterrijke wijze te vieren. Ondertussen is de kerk ver fraaid met de kostbare kruis weg van Charles Eyck, maai er waren bij de inwijding nog andere wensen die nog steeds niet in vervulling zijn gegaan. Over een carillon werd ge sproken als iets, dat voorlopig v/el een vrome wens zou blij ven of een utopie. Architect Valk zegt in zijn beschrijving van de kerk: „Mogen er spoe dig enige schenkers komen, opdat in de aangebrachte hoeksteenen aan de buiten zijde van den groten koepel, de bedoelde vier Evangelisten

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1950 | | pagina 5