Wijde Wereld J
Waalwijkse en Langstraatse Courant
Sancties tegen China.
UIT DE
VOLKSCONCERT DOOR
HET BRABANTS ORKEST
MAANDAG 21 MEI 1951.
Uitgever
Waslwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hcofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week.
74e JAARGANG No. 41
Abonnement
17 cent per week
2.15 per kwartaal
2.40 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878.
BureauxGROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES „ECHO'
TER INLEIDING
VAN HET
DIT DEED HET RODE KRUIS.
□E ECHO m HET ZUIDEN
Dc politieke commissie van
de Algemene Vergadering
der Verenigde Naties heeft
met overweldigende meer
derheid een wapenembargo
tegen communistisch China
uitgevaardigd. Vijfender
tig landen stemden voor, 9
onthielden zich van stem
ming en geen enkele afge
vaardigde stemde tegen.
Hiermee is een Amerikaans
voorstel om krachtiger
maatregelen te treffen, nu
China aïie vredespogingen
heeft genegeerd, vcrwc-
lijkt. Nu is het maar de
vraag of dit wapenembar
go enig effect zal sorteren,
doch zo nodig zullen dc
Verenigde Naties tot nog
uitgebreidere maatregelen
overgaan.
De Westelijke Grote Drie wa
ren het over de kwestie wonder
wel eens. Zowel de Engelse als
de Franse afgevaardigde ver
klaarde dat de tijd gekomen was
de resolutie van 1 Februari,
waarbij rood China tot agressor
is verklaard, in daden om te zet
ten. De vertegenwoordiger van
de Verenigde Staten betoogde
dat, voor het geval de agressie
mocht voortduren, meer uitge
breide economische maatregelen
moeten worden aanbevolen. Dc
Verenigde Stater blijven echter
grote waarde hechten aan voort
gezette vredespogingen van de
commissie van goede diensten
voor Korea.
De afgevaardigde van India,
sir Benegal Rau was van mening
dat de resolutie wat hij noemde
een „eervolle regeling" zou kun
nen bemoeilijken. Rusland, dal
eerst nog geprobeerd had de zaak
voor de Veiligheidsraad te krij
gen waar het het recht van veto
heeft, en zijn satellieten weiger
den aan de stemming deel te ne
men. De Joegoslavische afge
vaardigde stemde wel voor, om
dat communistisch China sinds
Februari geen blijk had gegeven
een vreedzame regeling te wen
sen. Afghanistan, Birma, Ecua
dor, Egypte, India, Indonesië,
Pakistan, Zweden en Syrië ont
hielden zich van stemming. Zwe
den, Syrië en Indonesië hebben
echter wel verklaard zich aan 't
besluit van de politieke commis
sie te zullen houden en het em
bargo in acht te nemen. Indone
sië heeft echter als voorwaarde
gesteld dat in ruil daarvoor zijn
caonomische moeilijkheden, die
door het stopzetten van de rub
berexport naar communistisch
China groter zullen worden, de
nodige aandacht van de Weste
lijke mogendheden zullen krijgen.
Bij de stemming over de reso
lutie heeft men weer een eigen
aardige verhouding gekregen. De
voorgestelde maatregelen zijn ge
richt tegen een Oosters land, en
hoewel niemand heeft tegenge
stemd, zijn het in hoofdzaak de
Oosterse landen geweest die zich
van stemming hebben onthouden.
De niet-Oösterse landen die dat
hebben gedaan, hebben boven
dien verklaard dat zij het em
bargo in acht zullen nemen. Er
blijkt in deze gang van zaken dus
wel degelijk een zekere tegen
stelling Oost—West te steken.
Het Oosten tracht zich op alle
mogelijke manieren aan de in
vloed van het Westen te ont
trekken, terwijl toch het grootste
deel het niet eens is met de ge
dragslijn die rood China volgt.
Daardoor komen deze niet-com-
munistische landen in een moei
lijk parket. Klampt een land als
India zich daarom nog steeds
vast aan iets wat nu toch lang
zamerhand wel een utopie is ge
bleken, een vreedzame regeling?
Hoewel voor een Westerling
hier geen sprake is van enige
tegenstelling, raakt het toch aan
de gevoeligheden van de Ooster
ling. Dit is meer betreurenswaar
dig dan verwonderlijk. En uiter
aard is wat nu gebeurt niet ge
schikt om het wantrouwen weg te
nemen, terwijl China zijn best zal
doen om het vuurtje aan te bla
zen. In ieder geval hebben de
betrokken landen niet beter we
ten te doen dan zich van stem
ming te onthouden, misschien de
beste oplossing, als men er ten
minste op kan rekenen dat zij
zich bij de beslissing van 'n over
weldigende meerderheid neer
leggen.
Een wapenembargo tegen een
agressief land is heel mooi en
heel passend, maar op de eerste
plaats is dat al het minste wat
men tegen de aanvaller kan toe
passen en ten tweede is het een
vraag wat er in de practijk var
terecht komt. Om te beginnen
heeft het al heel wat moeite ge
kost om Engeland er toe te krij
gen en men kan er van verzekerd
zijn dat dc Engelse regering niet
dan met pijn ertoe is overgegaan,
dat wil zeggen niet nog een beet
je meer pijn dan andere landen
die handelsbetrekkingen met Chi
na onderhouden. Handelsbelan
gen hebben de Britten altijd erg
hoog gezeten en daar hebben ze
veel voer over. Het is eigenlijk
een beetje triest te bedenken dat
Britse soldaten in Korea tegen
communistisch China strijden,
terwijl Engeland al die tijd goe
deren naar dat zelfde land heeft
gestuurd die in de strijd tegen
zijn eigen soldaten gebruikt kon
den worden. Nu eenmaal het be
sluit gevallen is, kan men er wel
op 'rekenen dat het met de offi
ciële uitvoer gedaan is, maar er
zijn nog vele slinkse wegen die
naar China voeren. Dit hoeft niet
in te sluiten dat de Engelse rege
ring haar medewerking daaraan
verleent, doch er zijn handelslui
met een betrekkelijk ruim gewe
ten en een even grote handigheid.
En smokkelhandel gaat niet altijd
op de kleine schaal van een kruik
spiritualiën of een paar nylons
Wij noemen nu Engeland om
dat dit bijzonder grote handels
belangen in China heeft, bene
vens de belangrijke kolonie
Hongkong. Dit sluit inderdaad in
dat dit land een extra groot of
fer moet brengen. Voor andere
landen geldt hetzelfde echter
evengoed in meerdere of mindere
mate. De Volkenbond heeft in
dertijd eens economische sanc
ties willen nemen tegen Italië,
toen het Abessinië had ovcrvtil-
len. Dit liep uit op een grandioze
mislukking omdat niemand er
zich van aantrok. De Verenigde
Naties hebben gewapend ingegre
pen in het Koreaanse conflict en
vele landen lang niet alle
hebben aan de oproep om troe
pen te sturen gehoor gegeten.
Als het met het wapenembargo
zo moet gaan als met de goed
bedoelde poging van de Volken
bond, kunnen de Verenigde Na
ties zich beter niet belachelijk
maken. Zelfs 'n gedeeltelijk suc
ces als de troepenzendingen naar
Korea is niet voldoende. Dezp
actie moet een symbool zijn van
de eensgezindheid van de vrije
wereld in het bestrijden van com
munistische actie, maar dat niet
alleen, ze moet indien mogelijk
ook enig effect sorteren. Voor de
verwezenlijking van beide doel
einden is algemene medewerking
nodig, voorzover men in de hui
dige omstandigheden van „alge
mene medewerking" kan spre
ken.
Want juist omdat de wereld
verdeeld is in twee grote kam
pen, die we in dit geval zouden
kunnen verdelen als voor en te
gen China, hoeft men zich van
een werkelijk effect van het em
bargo geen al te grote voorstel
ling te maken. Rusland doet na
tuurlijk niet mee en dat is tot
nog toe de grootste leverancier
van communistisch China ge
weest. Dat zal wel zo blijven,
zelfs zullen de hoeveelheden als
Stalin het de moeite waard vindt,
nog wel groter worden. Boven
dien hebben beide landen bij hun
transacties niet te maken met een
eventuele blokkade van de Chi-
neese kust omdat alles over land
kan aangevoerd worden. Men
krijgt bij dit alles de neiging om
te vragenheeft het wapenem
bargo wel enige practische bete
kenis
Ongetwijfeld zal men de zin
van uitsluitend een wapenem
bargo vooral moeten zoeken in
de morele weerslag die het zal
hebben op de Chinezen. Het is
echter wel heel onzeker of die zo
groot zal zijn dat de Chinezen
zich genoodzaakt zullen voelen
de vijandelijkheden te beëindigen,
vooral omdat ze daarover niet
alleen te beslissen hebben. Hel
minste wat men tegen dit agers-
sieve land heeft kunnen doen is
dus heel weinig. En in dit ver
band is de verklaring van de
Amerikaanse afgevaardigde in de
politieke commissie van belang
dat voor het geval de agressie
voortduurt, meer uitgebreide eko-
nomiscbe maatregelen moeten
worden aanbevolen. Wij weten
niet in hoeverre communistisch
China afhankelijk is van het niet-
communistische deel van de Ver
enigde Naties, maar het lijkt toch
wel van meer practische waarde
als de aanvaller ekonomisch vol
komen geboycot wordt dan wan
neer er een embargo wordt ge-
leg.1 op strategische goederen, die
hij toch voor het allergrootste
deel van een bondgenoot betrekt.
Of Rusland er veel voor zal voe
len een land als China volledig
ekonomisch te ondersteunen voor
zover het afhankeijk is van in
voer van elders, is een vraag die
niet zo maar met ja valt te beant
woorden. Aan dit hoofdstuk zijn
we echter nog niet toe.
Opmerkelijk is dat de maatre
gelen die de Verenigde Naties nu
nemen, in de richting gaan die
MacArthur heeft willen inslaan.
In dc richting, want zo rigoureus
als de generaal pakt dc UNO het
nog niet aan.
In ieder geval blijkt hier
wel uit dat de oppositie zich niet
op de eerste plaats richtte tegen
wat de generaal wilde, in wezen
was dat trouwens slechts een zo
spoedig mogelijk beëindigen van
het Koreaanse conflict, maar te
gen de wijze waarop hij zijn idee
ën uitte en ten uitvoer wilde leg
gen. Voorzichtigheid is de moe
der van de porccleinkast en de
huidige politiek is wel van heel
broos porcelein. Nu gaat men het
langzamerhand op zijn kracht be
proeven, niet omwille van het
plezier dat er in steekt (dat is al
heel gering), maar om hogere be
langen. Met spanning mag men
de uitslag verbeiden.
VRIENDSCHAPSVERDRAG.
De- Indonesische minister van
buitenlandse zaken, dr Subardjo,
heeft meegedeeld, dat Indonesië
een vriendschapsverdrag met Ne
derland wil sluiten, zelfs voordat
de status van Nieuw-Guinea is
geregeld. Dit verdrag zou de Ne
derlands-Indonesische Unie moe
ten vervangen.
Dr Subardjo maakte ook be
kend dat de commissie die belast
is met de herziening van de ron
de tafclovereenkomsten, bijna met
haar werk klaar is. Binnenkort
zal de Indonesische regering
trachten te komen tot een confe
rentie op hoog niveau met de Ne
derlandse regering over deze aan
gelegenheid.
geen gelegenheid hebben, mag dit
gevoeglijk een levensbehoefte he
ten. Bovendien zit in sommige
vormen van ontspanning een ele
ment van vorming van de jeugd
en van besteding van vrije tijd,
welke bij die ontspanning bewust
wordt geleid.
Anderzijds behoeft de openbare
godsdienstoefening van sportbe
oefening in de voor godsdienst
oefening gebruikte tijd niet onver
mijdelijk hinder te ondervinden.
Ander?? wordt het, zodra de
sportbeoefening voor anderen dan
die daaraan deelnemen, als een
openbare vermakelijkheid wordt
georganiserd of gepaard gaat met
gerucht. Hier komt de openbare
rust in het gedrang.
Nochtans gaat het niet aan, in
bfeginsel alle openbare vermake
lijkheden op Zondag te verbieden.
In het wetsontwerp is een oplos
sing nagestreefd in dier voege dat
de mogelijkheid wordt opengela
ten om niet alle soorten van
openbare vermakelijkheden over
één kam te scheren, in principe
voor de Zondagmorgen een stren
gere regel zal gelden dan voor de
rest van de Zondag en op grond
van plaatselijk heersende opvat
tingen het regiem voor de Zon
dagmorgen zal mogen worden uit
gebreid tot de gehele Zondag. In
dit verband dient de vraag be
handeld te worden, in hoeverre
de gemeenteraad z.g. aanvullende
wetgevende bevoegdheid toekomt
met betrekking tot de materie van
deze wet.
Met Zondag gelijkgesteld wor
den Nieuwjaarsdag en Hemel
vaartsdag. De tweede Paas-,
Pinkster- en Kerstdag gelden in
het ontwerp niet als Zondag.
In het wetsontwerp is een ar
tikel opgenomen dat een verbod
behelst om op Zondag voor 13
uur politieke optochten of poli
tieke bijeenkomsten in de open
lucht te houden en een artikel
waarbij het verboden is op Zon
dag zonder genoegzame reden de
openbare rust door arbeid in be
roep of bedrijf te verstoren.
bonden troepen aanzienlijk moes
ten terugtrekken. We zullen maar
weer afwachten hoe het afloopt.
Aan boord van het Amerikaan
se troepen transportschip „General
McRae", dat op 13 Mei uit Yo
kohama in Japan is vertrokken,
bevinden zich 20 gewonden van
het Nederlandse detachement in
Korea.
Tegen het eind van deze maand
zullen opnieuw een 170-tal Korea-
vrijwilligers uit Nederland ver
trekken. Daar nog elke dag aan
meldingen binnenkomen, ligt het
in het voornemen in Juli wederom
een contingent vrijwilligers naar
Korea te zenden.
TWEEDE STAATS
SECRETARIS AAN
OORLOG.
Mr. F. J. Kranenburg, zoon van
de voorzitter van de Eerste Ka
mer en thans advocaat te Rotter
dam, is door de minister aan H.M.
de Koningin voorgedragen als
staatssecretaris aan het ministerie
van oorlog met ingang van 1 Juni.
Het is de bedoeling aan dit mi
nisterie twee staatssecretarissen
aan te stellen, zodat ook de hui
dige staatssecretaris van oorlog,
vice-admiraal H. C. W. Door
man als zodanig zal blijven op
treden. Laatstgenoemde zal zich
in het bijzonder belasten met de
personele aangelegenheden, ter
wijl mr. Kranenburg de materieel-
voorziening zal behartigen.
Mr. Kranenburg is o.m. voor
zitter van een der Rotterdamse
afdelingen van de Partij van de
Arbeid.
DE SPAARGELDEN
VERDWIJNEN.
In April bijna 30 mill.
Uit de door het C.B.S. gepubli
ceerde cijfers blijkt, dat in April
bij de Rijkspostspaarbank de te
rugbetalingen de inleg met
18.258.000 hebben overtroffen.
Bij de bijzondere spaarbanken is
10.289.000 meer terugbetaald
dan gestort en bij de bankspaar
banken 1.408. Hiermede is de
totale ontsparing in April tot bij
na 30 millioen, namelijk
29.955.000 gestegen.
VADER HAALDE ZELF
HET LIJKJE VAN ZIJN
KIND OP.
Uit de Broekervaart bij de ge
meente Watergang werd vorige
week door de vader van het
knaapje het stoffelijk overschot
▼an de 7-jarige G. Helmingh op
gehaald, die sinds Woensdagmid
dag werd vermist. Het jongetje
had de slager over het water ge
roeid, maar was niet teruggekeerd.
Toen de ouders later gingen kij
ken, zagen zij de roeiboot leeg op
vaart drijven. Onmiddellijk
werd met dreggen begonnen, doch
eerst de volgende dag halde va
der Helmingh zelf zijn zoontje op.
Gratis inrichting van een noodziekenhuis te Waalwijk, tijdens paratyphus-epidemie.
Hierboven een zaal uit dit noodziekenhuis.
STEUNT GIJ, LEZER, DAN OOK DE a.s. COLLECTE.
NIEUWE
ZONDAGSWET
De regering heeft bij de Twee
de Kamer een nieuw ontwerp
Zondagswet ingediend, ter ver
vanging van de verouderde wet
van 1815.
In de Memorie van Toelichting
wordt o.a. gezegd De bemoeiin
gen van de overheid kunnen er
slechts toe strekken, uitwendige
beletselen voor de heiliging van
de Zondag door haar onderdanen
weg te nemen. Voor een zodanige
regeling is in een natie als de on
ze, waarvan een grote meerder
heid de christelijke godsdienst
belijdt, stellig plaats.
Intussen kan zulks in het hui
dige tijdsgewricht niet leiden tot
het geheel doen stilstaan van het
openbare leven, terwijl mede in
aanmerking moet worden geno
men, dat velen de Zondag thans
een andere bestemming geven dan
die van een Gode gewijde en ge
heiligde dag.
Met betrekking tot de sportbe
oefening dient enerzijds te wor
den bedacht, dat de behoefte aan
ontspanning in deze tijd voor ve
len is samengegroeid met de be
hoefte aan een wekelijkse rust
dag. Wat de beoefening van
sport en andere lichaamsbewegin
gen in de open lucht betreft, voor
hen die op werkdagen daartoe
TELEVISIE.
Ir Otten van Philips heeft vori
ge week meegedeeld dat de tele
visiezender Lopik in de loop van
de maand Juni zal gaan uitzen
den en dat Philips bereid is enige
tijd geheel gratis de programma's
te verzorgen, zolang de omroep
verenigingen nog geen beslissing
hebben genomen. De uitzendingen
zullen uiteraard hun experimen
teel karakter houden.
In de Twëede Kamer, bij de be
handeling van de begroting van
Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, is er ernstig verzet ge
rezen tegen dit plan. De heer Van
Sleen van de P. v. d. Ar. en an
deren hadden bezwaar tegen de
hoge kosten in deze tijd van be
zuinigingen. De heer Van Sleen
dreigde zelfs met een motie waar
in aan de regering verzocht wordt
geen verdere stappen te doen met
betrekking tot de televisie, totdat
de Kamer zich ovfer de in te die
nen regeringsnota zou hebben be
raden.
KOREA.
De Chinezen en Noordkoreanen
zijn vorige week aan het lang ver
wachte tweede deel van hun
voorjaarsoffensief begonnen. Ze
hebben aan de verschillende fron
ten diepe bressen geslagen in de
gealliëerde linies, zodat de ver-
VIJF DODEN TE OCHTEN
BIJ ONTPLOFFING VAN
PROJECTIEL.
Vier kinderen van 11 tot 15
jaar en een man werden in de
Morgenavond zal het Brabants
Orkest onder leiding van zijn di
rigent Hein Jordans zijn eerste
volksconcert in Waalwijk geven
en wij hopen dat het niet 't laat
ste zal zijn. Wij verwaenten dat
op dit concert een groot aantal
personen aanwezig zullen zijn,
die nog nooit eerder een sympho-
nisch concert hebben bijgewoond.
Voor hen is het concert van mor
gen niet op de laatste plaats be
doeld. Als het resultaat van deze
eerste kennismaking is dat enkele
van die mensen „de smaak te pak
ken hebben" en een volgende
keer terugkomen, dan is 't voor
naamste doel bereikt. Een groot
deel van de beschikbare kaarten
is over de Waalwijkse bedrijven
verdeeld en daarom menen wij te
mogen verwachten dat daarvan
een dankbaar gebruik wordt ge
maakt.
Omdat het een soort kennisma
kingsconcert is, lijkt het ons nut-
ig enkele punten te bespreken, die
men in de concertzaal in acht
pleegt te nemen. De vorige avond
door het Brabants Orkest heeft
aangetoond, dat dit niet overbo
dig is. En bepaalde afwijkingen
"van de gewoonte werken storend.
Er zijn echter ook bepaalde ge
woonten die erg storend werken
en als we dat zeggen, denken we
op de eerste plaats aan het te
laat komen. Als een uitvoering op
8 uur is vastgesteld, moet men er
rekening mee houden dat ze om
8 uur begint. Dat dit dikwijls niet
het geval is, ligt gewoonlijk meer
aan de laatkomers dan aan de
uitvoerenden. Het mag echter niet
voorkomen dat een dirigent, als
hij voor zijn lessenaar staat, nog
enkele minuten moet wachten om
dat er achter in de zaal gestom
meld wordt door mensen die dan
nog binnenkomen. Dit is geen
kwestie van hoffelijkheid, maar
van gewonc beleefdheid. Hier
over hebben wij de vorige keer al
geschreven en kregen toen een
reactie, waaruit bleek dat het laat
komen aan dc bus kan liggen.
Maar als een uitvoering nu een
maal op een zekere tijd is vast
gesteld, verdient het dan geen
aanbeveling zich daarnaar te
richten en dan maar een bus
vroeger te konten? Toegegeven,
er kunnen omstandigheden zijn,
die zelfs sterker zijn dan 'n goe
de wil. Over het algemeen dunkt
het ons goed de deuren, zolang
er gespeeld wordt, gesloten te
houden.
Wij hebben over dit punt nog
al lang uitgeweid, omdat het een
algemeen euvel is dat er tot nog
toe niet beter op wordt en daar
om wel eens bizonder onder de
algemene aandacht mag gebracht
worden.
Laten we nu even het concert
doorlopen op de vormen. Als di
rigent en/of solist opkomen, be
groet men hen met applaus (dat
niet eindeloos moet duren). On
der het spelen der werken be
hoort men zo stil mogelijk te zijn,
dus niet te praten of te lachen en
zo min mogelijk te hoesten. Er
worden een otiverture uitgevoerd,
een vioolconcert en een sympho
nic. Dc o iverture is een afgerond
stuk en biedt dus geen moeilijk
heden. Het vioolconcert bestaat
echter uit drie en de symphonie
uiterwaarden, onder Ochten in de
Betuwe, gedood doordat een land-
"'Sjidlmjk gedood werden
twee broers, resp. 15 en 13 jaar
van het gezin Sembere en een
broer en zustër, resp. 13 en 11
jaar van het gezin Clemens.
De zwaargewonde Clemens,
die familie is van de twee omge
komen kinderen Clemens, is naar
het ziekenhuis te Tiel overge
bracht en later overleden.
De kinderen, uit een woonwa
gen afkomstig bij het veer over de
Waal tussen Ochten en Druten,
vonden Donderdagmiddag in de
uiterwaard onder Doodewaard t
gevaarlijke projectiel.
Vermoedelijk heeft de 33-jarige
ongehuwde woonwagenbewoner
Clemens, het projectiel willen de
monteren. Waarschijnlijk heeft hij
er in het bijzijn der kinderen met
een hamer op geslagen. De mijn
ontplofte met het ontzettende ge
volg. Bovendien werden nog enige
andere kinderen licht gewond.
ADVERTEERT IN
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
men er rekening mee houden dat
het niet dc gewoonte is tussen dc
delen van een concert en van een
symphonic te applaudiseren. Als
dit gebeurt, is het erg hinderlijk
en het verstoort de eenheid van
het stuk. Als men niet weet of het
uit is, kan men even afwachten,
het is vlug genoeg te merken.
Na het optreden van de solist en
op het eind van het concert kan
men zijn bizondere waardering
uitdrukken, niet door te blijven
zitten en te gaan trappelen, maar
door staande te applaudiseren.
Dit is aanmerkelijk hoffelijker.
Als wij dan tenslotte aangespoord
hebben te zorgen ook na de pau
ze op tijd in de zaal terug te zijn,
menen we voldoende te hebben
gezegd over de vormelijke kant
van het concert. Men hoeft niet
te menen dat dit buitenissige eisen
zijn, men kan het zelf zien, het
zijn voor het merendeel gewoon
eisen van de beleefdheid en voor
de ïest is het pr slot van reke
ning maar een weet. Daarom heb
ben we het hier in het kort uit
eengezet.
DE WERKEN.
Om nu tot het concert zelf
over te gaan, wij willen over elk
van de werken enkele woorden
zeggen, geen technische ontleding,
want die zeggen de gemiddelde
concertbezoeker erg weinig. Veei
wordt er van onze kant trouwens
niet geëist, want aan de zaal
krijgen de bezoekers natuurlijk 'n
program, waarin ze het een en
ander over de stukken kunnen
lezen.
Het concert begint met de ou
verture „La Scala di Seta" van
Rossini, die in 1792 te Pesaro in
Italië werd geboren als zoon van
onbemiddelde ouders en die in
1868 stierf als bemiddeld en ge
vierd operacomponist te Parijs.
Rossini heeft gedurende zijn lan
ge leven ontzaglijk veel gecompo
neerd, maar behalve enkele ope
ra's, met name Willem Teil en
De Barbier van Sevilla, 't Stabat
Mater en een aantal ouvertures,
eigenlijk dus openingsstukken voor
een opera, is zijn werk vergeten.
Tot die ouvertures die nog wel
eens gespeeld worden, behoort
„La Scala di Seta" van 1812.
Rossini's muziek ligt heel gemak
kelijk in het gehoor en is buiten
gewoon plezierig om te beluiste
ren, zolang men er niet al te veel
mee gevoed wordt, en zo wacht
ons dus een opgewekte opening
van het concert.
Van Rossini naar Brahms is 'n
hele stap. Brahms is niet popu
lair. Zijn er zelfs van een Beet
hoven wel werken die iedereen
kent en geniet, Brahms heeft zul
ke stukken niet gecomponeerd.
Hoe komt dat? Komt dat omdat
hij een op en top Duits roman
ticus was, wiens muziek voort
durend nogal „zwaar" klinkt?
Wij herinneren ons een tijd, nog
niet zo heel lang geleden, dat wij
absoluut niets om Brahms gaven,
omdat wij niet geleerd hadden er
naar te luisteren. Nadien hebben
wij dat wel geleerd en Brahms is
een van onze lievelingscomponis
ten geworden. Daar hoeft men
overigens niets uit af te leiden
over voorkeur voor de geest van
onze Oosterburen.
Johannes Brahms is in de Mei
maand van 1833 in Hamburg
geboren en stierf in 1897 te We
nen, waar hij veel verbleef, even
als zijn grote voorgangers Mo
zart, Beethoven, Schubert. Zijn
concert voor viool en orkest in D
grote terts dateert van 1878, uit
dezelfde tijd als zijn „pastorale"
symphonie, de twefede, ook in D
gr. t. Het bestaat uit drie delen
en opent met een eenstemmig ge
speelde, gedragen melodie, waar
na uit een driftig motief de viool
haar spel (concert) met hét or
kest begint. Nog eens, men moet
deze muziek goed beluisteren om
ze te kunnen waarderen. Niet
iedereen zal daarin de eerste keer
slagen, doch het is ruimschoots
de moëite waard om het te pro
beren. Het tweede deel is een
prachtig Adagio, waarvan de ont
roerende melodie eerst door een
hobo wordt voorgedragen en ver
volgens door de soloviool wordt
overgenomen en voortgezet. Het
laatste deël is een rondo, waarin
dus het hoofdmotief geregeld te
rugkeert dit is een onstuimig
motief, een beetje ruig, is men
haast geneigd om te zeggen, maar
in ieder geval is het mooi.
Over Beethovens 7de sympho
nie in A gr. t. vallen veel diep
zinnige en moeilijk te begrijpen
dingen te zeggen. Wagner nofemde
het de „apotheose van de dans",
er zijn lieden die er iets demo
nisch achter zoeken, anderen die
er een Vlaams volksfeest in zien,
in ieder geval is het een van
Beethovens stralendste werken en
zonder twijfel zijn bruisendste
symphonie. Dit is muziek die men
moet ondergaan, waaraan men
zich moet overgeven. Laat ze
maar gerust over u heen gaan,
spoelen zouden we haast zeggen,
dan zult u er beslist van genieten.
Wie een beetje schrik heeft van
Beethoven als naam (die zijn er)
moet htm dan maar voor drie
kwartier vergeten en na afloop zal
hij van tenminste een symphonie
van Beethoven houdende rest
komt dan wel. Na een langzame
inleiding volgt er een levendig