LANDBOUW
ST.JOACHIMSMOER
Uit Loonopzand's verleden
nette DIENSTBODE
HOCKEY.
BIUARTEN.
de
KORTE BERICHTEN.
een prima KRACHT
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 7 DECEMBER 1951
EEN TON VERDWENEN
BIJ LUCHTMACHT,
20
1 5
0
5
30
24
14
1
9
29
16
8
2
6<
18
16
8
0
8
16
20
7
0
13
14
20
7
0
13
14
12
6
0
6
12
16
5
1
10
11
STRAFFEN en hun toepassing in
Meijerij na 1648
24
15
1
8
31
24
14
2
8
30
24
15
0
9
30
24
14
1
9
29
24
13
0
11
26
24
11
2
11
24
24
11
1
12
23
20
8
1
11
17
20
5
1
14
11
24
5
1
18
11
MODERN
Hij zei voorts nog dat men zich
geen zorgen hoefde te maken over
de verwarming, dat zou best in or
de komen, en dank zij het grote ge
schenk van de N.V. André v. Hilst,
hoefde men zich ook over bepaalde
andere dingen geen zorgen te ma
ken.
Bij het jubileum van de K.A B.
was teogezegd dat de Ouden
van Dagen dit feest ook mee zou
den kunnen vieren; thans kon de
heer v. Seters meedelen dat er door
de K.A.B. gezorgd was voor een
drankje en een rokertje.
„Lang zal hij leven", zongen de
Ouden van Dagen, en dit bewees
duidelijk hun instemming met wat
de heer v. Seters had gezegd.
En toen begon het feest; er werd
een grote bus melkchocolade bin
nengedragen en het tappen kon be
ginnen. Ja, die Waalwijkse oudjes
beschikken over een uitstekende
gezondheid, want het duurde niet
zo lang of van de krentemik wa
ren alleen nog maar enkele krui
mels over.
Het was jammer dat 6 leden van
de bond ziek waren, maar zij zijn
heus niet vergeten gisteren.
Met pianospel van Piet Mul
ders en met zang onder leiding van
Frans Schilders was er de stem
ming gauw in, en die stemming
werd steeds beter toen er een bor
reltje kwam en een sigaar, toen
men een geweldige koffietafel
kreeg, toen de leden als om strijd
begonnen voor te dragen en te zin
gen.
En 's middags om half drie was
het lang verwachte ogenblik aan
gebroken dat de Sint zijn bezoek
zou brengen. De H. Man had heel
veel te prijzen natuurlijk, maar af
en toe moest hij toch ook wel eens
iemand berispen, want niet alle
ouden van dagen waren altijd even
braaf geweest.
Ondertussen was de heer Hooy-
maayer met zijn accordeon gearri
veerd om de stemming nog meer
op te voeren en last not least tra
den de Gebrs. v. Engelen met hun
liedjes en praatjes op.
Ja, het was een geweldige dag,
een prachtig feest, door de oudjes
zelf georganiseerd en voor elkaar
gebracht. Het was keurig in orde
en de 86 aanwezigen hebben een
onvergetelijk Sint Nicolaasfeest ge
had.
Hoe gezellig het iedere dag ook in
de Gildenbond is, wanneer de oud
jes daar hun koffie drinken en hun
kaartje leggen, gisteren was 't nog
veel gezelliger en de dag van gis
teren heeft ook bewezen dat er een
uitstekende geest heerst in de kring
van de Waalwijkse Ouden van Da
gen.
lijke Belgische Voetbalbond aan
genomen, waarbij het denkbeeld
werd geopperd in de toekomst een
regelmatige reeks van wedstrijden
tussen de B-elftallen van Neder-;
land en België te laten spelen.
Het ligt in de bedoeling om de ont
moetingen van de B-ploegen op
dezelfde dag te organiseren als
waarop de A-ploegen zich met el
kaar meten, dat wil zeggen dat als
het Nederlandse elftal te Amster
dam of Rotterdam tegen België
speelt, de Nederlandse B-ploeg op
bezoek gaat bij de B-ploeg van
België te Antwerpen, Brussel, Luik
of een andere Belgische stad.
Deze wedstrijdenreeks zal in
1952 een aanvang nemen. Door af
spraken, die de Belgische Voetbal
Bond reeds heeft gemaakt, is het
echter de vraag of Nederland B
België B op 6 April, op welke dag
België tegen Nederland te Ant
werpen speelt, kan doorgaan. Er
worden in dit verband nog onder
handelingen over de meest ge
schikte datum gevoerd.
WAALWIJK.
Programma voor Zondag 9 Dcc.
Mop 2Dames 1.
RapideHeren 1.
Damés 2Hoco 2, 2 uur.
Dames 1, 'n wedstrijd die gewonnen
kan worden, maar met werken.
Heren 1, gaan naar Hulst, waar ze
het niet gemakkelijk hebben, maar er zijn
punten te halen.
Dames 2 moeten revanche nemen op
de néderlaag in Oisterwijk.
KAATSHEUVEL.
SARTO—D.E.S.K.
Na Zondag 1.1. op een minder
aangename manier één punt ver
overd te hebben in Oss, staat voor
Zondag een nieuwe uitwedstrijd
voor de deur. D.E.S.K. brengt
haar eerste tegenvisite en wel aan
Sarto op de Delmerweg in Tilburg.
Gelukkig dat we de overtuiging
hebben dat het daar in Tilburg
heel wat vreedzamer naar toe zal
gaan.
Twee oude bekenden uit vroe
ger tijden, die toen al sportief
streden om de suprematie.
D.E.S.K.—Sarto en omgekeerd
waren vroeger steeds hoogtepunt
ten in de competitie. Aan roem
hebben deze wedstrijden nog niet
veel geleden. De eerste ontmoeting
in het Sportpark werd een over
winning voor de thuisclub. Begrij
pelijkerwijze is er Sarto op ge
brand, revanche te nemen in eigen
huis. Dat ze aardig uit de hoek
gunnen komen hebben de Spech
ten Zondag 1.1. nog aan den lijve
ondervonden. Dus Dessers, het zal
oppassen worden, zeker nu we
voorlopig weer niet volledig uit
kunnen komen, want onze sympa
thieke binnenspeler Cor Soeter-
boek, zal nog wel enige tijd met
het minder aangename surprise
van T.O.P. versierd zijn, te weten
een gipsverband om zijn gevrees
de voet. Dessers, laat dit voor u
een aansporing zijn om 't dubbele
te geven. Zet alles op alles en gooi
je met volle wilskracht in de strijd.
Laat alle aanwezige supporters
van de oude derby-sfeer genieten
tussen Sarto en D.E.S.K., dan zul
len we maar rustig afwachten wie
aan het langste eindje trekt. De
kansen saan o.i. gelijk. Succes er
mee.
BERKDIJK.
OirschotBerkdijk 41.
Zondag j.l. is er een einde ge
komen aan het ongeslagen record
van onze Bcrkdijksc eerste-clftal-
lers. Oirschot wist een ietwat ge
flatteerde overwinning in de
wacht te slepen en vormde dus de
eerste stuikelblok in dit seizoen.
Aan onze jongens het woord en de
daad dat a.s. Zondag niet de 2e
komt. De wedstrijd op zich was
hard maar fair, waarbij Berkdijk
niet de mindere van Oirschot was,
maar iets langzamer. De Oirschot-
se jongens zaten feller op de bal
en waren daardoor iets vlugger
dan de onzen. Vanaf het begin was
al te zien dat Oirschot grootse
plannen had en met kunst en
vliegwerk kon onze achterhoede
doelpunten voorkomen. Maar uit
stel van executie, want na een
kwartier hadden zij succes, dat
spoedig daarna gevolgd werd door
een tweede doelpunt. Berkdijk nam
nu het offensief over, doch zonder
resultaat. We dachten Nico Netten
te zien scoren, doch de paal bracht
redding en na nog enkele weder
zijdse aanvallen ging Berkdijk rus
ten met een 2—0 achterstand.
Onder de rust werd de jongens
een riem onder het hart gestoken,
I wat al gauw zijn goede uitwerking
vond. Het Berkdijk-offensief werd
ingezet en spoedig wist Nico Net
ten de achterstand te verkleinen.
Ettelijke kansen gingen verloren
en de gelijkmaker bleef uit.
Daartegenover werd J. de Beer
bij een Oirschotse aanval zodanig
geblesseerd dat hij moest uitvallen
wat een heel andere opstelling te
weeg bracht. Eveneens zonder re
sultaat. Het succes kwam van de
andere zijde, bij een scrimmage
voor ons doel stelde de Oirschot-
midvoor de overwinning veilig en
even later werd no. 4 achter onze
keeper gedeponeerd. Wat Berk
dijk ook nog in het werk stelde
om nog te doelpunten, alles zonder
resultaat en zo kwam het einde
van een wedstrijd die ons onge
slagen record te niet deed gaan.
Verdere uitslagen zijn
Berkdijk 2—Baardwijk 3 4—0
Willem II 7—Berkdijk 3 1—1
Berkdijk 4W7S.C. 6 01
Programma voor a.s. Zondag
Noad 5Berkdijk,
Berkdijk staat Zondag voor een
ernstige taak, waarvan zij wel ter
dege bewust moet zijn. Zo niet,
dan kan dit de 2e nederlaag be
tekenen. Zover zal het echter wel
niet komen, maar dan is aanpak
ken de boodschap.
Verder programma
Berkdijk 2—R.W.B. 3
Berkdijk 3—R.W.B. 4
2 uur
12 uur
WASPIK.
WHITE BOYS-NIEUWS.
White Boys 1Duss. Boys 1, 30.
De White Boys misten in deze wed
strijd hun midhalf, terwijl nog voor de
rust de linkshalt de strijd moest opgeven,
omdat hij last kreeg van een vroeger
opgelopen blesure aan zijn knie. Ze
speelden dus met twee invallers en dat
dat was aan het spelpeil goed te zien.
Over t algemeen was het een harde
wedstrijd. In het begin gingen de kansen
op en neer. Het was 'n verkennen aan
beide zijden. Maar na twintig minuten
kwamen de White Boys iets in de meer
derheid. Het spel verplaatste 'zich meer
en meer voor het doel van de gasen.
Doch uit de verschillende aanvallen zo
wel van rechts als van links wist men
niet tot doelpunten te komen. Het laat
ste kwartier voor rust bracht echter de
zege. Kort na elkaar scoorde v. Etten
tweemaal. Toen éven later Kanters van
grote afstand recht op doel schoot, stop
te de keeper dit schot slecht, zodat de
bal over'-zijn hoofd in het doel ver
dween; 30 voor de White Boys.
Na de rust zakte het spel zienderogen
af. En hoe Duss. Boys ook zwoegden
voor het zeker verdiende tegenpuntje, de
White Boys hielden hun doel schoon. Zo
eindigde deze wedstrijd met 30 voor
de gastheren.
White Boys 2Duss. Boys 2, 90.
Van deze wedstrijd valt weinig te zeg
gen, daar het een vrij eenzijdige verto
ning was. In de eerste helft gaven de
gasten nogal tegenspel, zodat aanvan-
Icelijk de kansen verdeeld waren. Maar
spoedig zakte hun spelpeil toen de White
Boys mét 20 voorsprong de rust in
gingen, was het gedaan met Duss. Boys.
Na de thee tenminste konden de White
Boys doen wat ze wilden. Nog zes keer
schoten ze de bal in het net bij hun te
genstanders, terwijl kort voor het einde
'n speler van Duss. Boys tot zijn eigen
grote schrik met 'n prachtschot de ne
gende goal maakte voor de White Boys,
zodat deze wedstrijd door de gastheren
gewonnen werd met 90.
Scheidsrechter Damen floot beide wed
strijden tot ieders genoegen.
Programma voor Zondag a.s.
J.
White Boys IMadense Boys 3,
aanvang 2.30 uur.
White Boys 3N.Z.M. 3,
aanvang 12 uur.
GEERTRUIDENBERG.
Right OhWit Zwart.
Zondag was Wit Zwart uit Capelle
bij Right Oh op bezoek. De twee riva
len om de laagste plaats. In de eerste
helft speelde Right Oh met enig over
wicht. Ondanks de slechte achterhoede
van Wit Zwart kon Right Oh de door
braken niet in doelpunten omzetten. Ook
Vrouwe Fortuna stond aan de zijde van
de keeper van Wit Zwart, want meer
malen krdbp hij door het oog van een
naald.
Na de rust toen Wit Zwart het klei
ne voordeel van de wind had, waren de
aanvallen en voornamelijk van de linkse
vleugel, veelvuldiger en had onze ach
terhoede het zwaar te verduren .Even
voor het einde nam Wit Zwart de lei
ding. Onzé jongens deden nog wanho
pige pogingen om de achterstand in te
halen, doch zonder resultaat. Toen dan
ook de scheidsrechter na zijn fluit sere
nade, want hij blaasde hinderlijk veel,
waardoor het spel niet tot ontplooiing
komen kon, voor het laatst werd ge
hoord, moest Right Oh mét een kleine
nederlaag van 10 genoegen nemen.
WEDSTRIJDEN TUSSEN
NEDERLAND B EN BELGIË B.
Het bestuur van de K.N.V.B.
heeft een voorstel van de Konink-
BILJARTBOND
„WAALWIJK EN OMSTREKEN".
In de hoofdklasse is deze week
niet gespeeld en hiervan zullen we
eerst volgende week de standenlijst
publiceren.
In de eerste klas is de wedstrijd
tussen de beide koplopers K.N.A. 1
en H.B.S. 2 in een gelijk spel ge
ëindigd, zodat K.N.A. nog steeds
de leiding blijft behouden.
K.O.T. 1 won van Marijke 1 met
62. Van TOPWBC 2 is de uit
slag nog niet ingeleverd. Zorg
dit feit werden de Ver. Staten be
srokken in de laatste wereldoorlog.
OOK WERKLOZEN KRIJGEN
COMPENSATIE-UITKERING.
Opk de werklozen, die een uit
kering volgens de overbruggings-
of sociale bijstandsregeling ont
vangen, zullen eenmaal een com
pensatie-uitkering krijgen. Voor
kostwinners met overbruggings
uitkering is het bedrag vastgesteld
op bruto vier gulden vijf en dertig.
Voor kostwinners met sociale mij-
standsuitkering op bruto drie gul
den vijf en dertig.
DODELIJKE VAL VAN
TIEN METER UIT MAST.
De 22-jarige* Frederik Willem
Langhorst uit Rotterdam, opva
rende van het motorschip „Ivota
Inten" is in de haven van Genua
van tien meter hoogte uit een mast
van het schip gevallen. Hij is in
een ziekenhuis te Genua waar hij
met een zware schedelbasisfrac-
tuur werd opgenomen, overleden.
Het onderzoek naar ongeregeld
heden, gepleegd bij de aanschaf-
fingsdienst van de luchtmacht,
heeft uitgewezen dat malversaties
hebben plaats gehad hij leveranties
van kleding en uitrusting aan de
luchtmacht. Het Rijk is hierdoor
in de laatste jaren benadeeld voor
een bcdra van naar schatting onge
veer 100.000 gulden.
In verband met deze zaak wer-
de,n tot nu toe een hoofdofficier
en twee subalterne officieren in
arrest gesteld.
hiervoor
sen.
toch op tijd, secretaris-
LUPINENZAAD
ALS VOEDERMIDDEL.
De sterke beperking van de in
voer van eiwithoudend krachtvoer
voor onze veestapel heeft tot ge
volg, dat iedere landbouwer trach
ten moet zoveel mogelijk uit eigen
bedrijf in de eiwitbehoeften te
voorzien.
In dit verband willen wij eens
wijzen op het grote belang van lu-
pinenzaad als voedermiddel.
Het is bij vele landbouwers on
bekend, dat lupinenzaad zo'n ei
witrijk voeder is.
Lupinenzaad behoort, evenals
erwten en bonen, tot de vlinder
bloemige gewassen. De samenstel
ling ligt vooral voor wat het eiwit
gehalte betreft, wel enigszins an
ders, dit is n.l. voor lupinenzaad
zeer hoog en bevat 45% eiwit.
Naast dit hoge eiwitgehalte komt
in lupinenzaad ook nog ruim 4
vet voor.
In het bijzonder is het hoge ei
witgehalte belangrijk, vooral nu
er op vele bedrijven een groot ei
wittekort is en het aan te kopen
eiwit duur betaald moet worden
en deviezen kost.
In de toekomst zal alles er op
gericht moeten zijn om de produc
tie op te voeren en om zodoende
te trachten, het tekort aan eiwit
zoveel mogelijk te beperken.
Ongetwijfeld kan de verbouw
van de zoete lupinen hiertoe veel
bijdragen.
Het is n.l. zo, dat, wanneer men
1 ha. voederlupinen verbouwt, men
de opbrengst kan stellen op gemid
deld 1800 kg.
Dan oogsten we ongeveer 650
kg. ruw eiwit.
Heeft men bitterstofvrij lupinen
zaad, dan zal bij een doelmatige
aanwending, geen vocderstoornis
te vrezen zijn.
Opmerkelijk is, dat alle dier
soorten het meel graag opnemen,
zodat het een deel van het dier
lijke eiwit in een rantsoen kan
vervangen.
Wij willen nog opmerken, dat
lupinenzaad voor veevoer vol
doende droog moet zijn. Te voch
tige lupinen schimmelen spoedig
en dit moet worden voorkomen.
Ongetwijfeld is lupinenzaad als
veevoer van zeer groot belang, het
is dan ook te hopen, dat de ver
bouw van dit gewas belangrijk zal
toenemen.
Men gebruike bij uitzaai alleen
N.A.K. gekeurd of Origineel zaai
zaad, dan alleen is men verzekerd
van bittervrij zaad.
ST. NICOLAAS.
Zondag bracht de Sint 'n bezoek aan
ons dorp. Na de gebruikelijke rondgang,
vergezeld van de rijvereniging en vele
kinderen, begaf St. Nicolaas zich, voor
afgegaan door het fanfare-corps, naar
Café Maas, alwaar de jeugd wérd ont
haald op 'n versnapering, gepaard gaan
de met 'n vermaning voor de stoute kin
deren.
Dc stand is nu
K.N.A. 1
H.B.S. 2
W.B.C. 2
Keesje 1
K.O.T. 1
Marijke 1
T.O.P. 2 1
W.B.C. 3
In de 2e klas speelde H.B.S. 3
tegen Eendracht 2 gelijk, terwijl
de jonge vereniging Juliana K.N.A.
2 een 6—2 nederlaag toebracht en
nog maar punt met de bovenste
club verschilt. Ook Marijke won
inet 62 van Amusement en deelt
met Juliana de 2e en 3e plaats.
K O.T. 2 won met dezelfde cijfers
van W.B.C. 4 en klimt hierdoor
enkele plaatsen
T.O.P. 3O.O.G.
leverd.
op de ranglijst.
1 nog niet inge-
De stand „is thans
K.N.A. 2
Juliana 1
Marijke 2
Eendracht 2
H.B.S. 3
Amusement
K.O.T. 2
O.O.G. 1
T.O.P. 3
W.B.C. 4
Ook de 3e klas
geen wedstrijden en
had deze week
wook hiervan
zullen 'we "die volgende week met
de ranglijst publiceren.
DE VOORZITTER DER TWEEDE
KAMER EN DE SINT.
Toen de leden der Tweede Ka
mer 1.1. Woensdag in tweede in
stantie 't woord zouden voeren,
nadat de minister van justitie had
gesproken, gaf voorzitter Korten-
horst de volgende ontboezeming
ten beste
De minister heeft zijn woord
gezegd,
Hij sprak uitvoerig en oprecht.
Hel woord is thans weer aan
de leden,
Niet allen zijn wellicht tevreden
En wensen nog een speech te
plegen,
Het spreekt vanzelf kort en
gedegen.
Om nu op tijd gereed te komen,
Want „de maan schijnt door
de bomen"
Spreek vijf minuten langer niet
En vrees de gard van Zwarte
Piet.
GEEN DOODSTRAF.
Voorstellen tot het invoeren van
de doodstraf in het .-stelsel van
commune delicten is van de minis
ter van justitie niet te verwachten,
zoals hij verklaarde tijdens de be
handeling van de begroting van
justitie.
10 JAAR PEARL HARBOUR.
Heden is het 10 jaar geleden, dat
de Amerikaanse vlootbasis Pearl
Harbour onverhoeds werd aange
vallen door Japanse duikboten en
bommenwerpers en vele Ameri
kaanse oorlogsschepen zwaar be
schadigd werden of zonken. Door
Werd in Roomse tijden „verban
ning voor 'eeuwig en al'djd", zoals
dc term luide, slechts zeldzaam
toegepast, in de 17 e en de 18e
eeuw was deze wijze van straff
fen vaker aan de orde. Straffen
met verbanning voor bepaalde tijd
werden Veelal voorafgegaan door
geseling" met of zonder brand
merk.
Verbanningen voor kortere tijd (10 of
15 jaren) waren vrij algemeen. Het was
rond deze tijd, toen tuchthuizen nog zeer
zeldzaam waren, een zeer gemakkelijk
middel om zich van „boosdoeners" te
ontdoen. Tot bevordering der algemene
veiligheid strekte het echter niet, want
men kreeg langzamerhand een zwerven
de massa leeglopers, die geen middelen
van bestaan hebbend, zich niet ontzagen
de wegen onveilig te maken, ja zelfs, en
dat kwam zeer dikwijls voor,, vooral des
nachts de huizen binnen te dringen, de
bewoners te mishandelen of te doden.
Tientallen van deze gevallen vinden
we ook in de heerlijkheid Venloon en
de naaste omgeving in de „criminele rol
opgetekend.
Up enkele uitzonderingen na waren
deze „kwaaddoeners" gedeserteerde sol
daten, veelal zelfs uitheemsen, zoals Prui
sen of Engelsen, die als huurlingen ge
diend hadden in de vele buitenlandse le
gers. Langere tijd heeft zich een groep
van dergelijk gespuis neergezet onder on
ze gemeente ter „plaatst genaemd de
Zantschelle", vanwaar zij de verre om
trek, ja zelfs de rivieren onveilig ^maak-
ten.
Herhaaldelijk had zich de Drossaart
van Loon, Otto Juijn, tot de Staten ge
richt teneinde aan deze toestand een
einde te maken, doch aanvankelijk zon
der enig succes. Hand over hand nam
echter het bandietisme toe, om welke
reden hij zich op 26 Febr. 1726 wederom
tot de Hoog Edel. Mog. Heren Staten
wendde met het verzoek zo spoedig mo
gelijk maatregelen te nemen. Ditmaal had
hij succés.
Na 1727 vinden we dan ook geregeld
„generale dievenjachten" vermeld. Der
gelijke dievenjachten werden in de regel
zeer goed voorbereid en op een en de
zelfde dag gehouden over de gehele
Meijerij. De z.g. „vorsters" en de „die-
naers der justitie", geholpen door de ter
plaatse bestaande „corporaalschappen",
die men zou kunnen vergelijken met de
oude schutterijen, zocht de gehele heer
lijkheid waartoe ze behoorden af en iede
re vreemdeling werd opgebracht. Kon hij
zich niet legitimeren dan werd hij „ge
gijzeld".
Niet alleen mannelijke misdadigers
maakten de vangst uit, doch ook vrou
wen. In oude stukken werd dit zwervend
volkje „Egyptenaren of heijdens" ge
noemd. Toch woonden er hier en daar
mensen die geregeld contact met deze
lieden onderhielden. Zo werden in 1720
in Venloon, „op de commer" een paar
vrouwen gearresteerd wegens „heling
Een van hen, Jénneke Janssen de Bont
werd deswege op het schavot met roe
den om de hals tentoongesteld, waarna
zij met nog enige andere vrouwen aan
hetzelfde schuldig, voor de tijd van 10
jaren uit de heerlijkheid werd verban
nen.
Uit de vele gévallen die het Loonse
Schepenrecht te behandelen kreeg wil
len we er een „lichten" onj te zien hoe
zo'n proces verliep.
16 September 1726. Examen prépara
toir gedaan ter instantie Otto Juijn als
Drossaert dezer grondheerlijkheid Ven
loon, aan den persoon van Joannes, bij
genaamd „Zwarte Joannes geboortig
uit Elspeet, onder de bende der zoge
naamde „heidenen", oud omtrent 40 ja
ren en gedetineerdl op den „thoorn al
hier.
„Confessie buiten pijn en banden ge
daan" (zonder dat de pijnbank eraan te
pas kwam), waaruit niet alleen blijkt
dat hij gevangene zich van zijn jeugd af
genegeert en onderhouden heeft met
„soogenaemde heydens of Egyptenaren
met landlopers, troepsgewijze gezamen
lijk alom langs dat land te lopen om te
roven, de veldvruchten te stelen, mits
gaders in groten getale samen te rotten
met schiét en ander geweer de opgeze
tenen ten platte lande in hun woningen
te bestelen en overlast aan te doen,
contrarie en onaangezien de „placaten"
van den lande. Dan bekent „Zwarte
Joannes" niet minder dan 65 grove mis
daden alleen of in commissie" gepleégd.
In ruim 3 jaren tijd had hij kans gezien
deze 65 euveldaden te verrichten. De 9e
September van bovengenoemd jaar werd
hém echter noodlottig, op welke datum
hij in ,,'t Hoekske" juist een schaap had
gestolen. Bij zijn examen biechtte hij aan
schout en schepenen heel eerlijk met ge
tal en omstandigheden. Uit de 65 stuks
volgen er hier enkele:
5. te Ootmarsum bij de predikant
voor 200 gulden kleren.
10. te Poel in Delftland zeven pond
zilver.
11. te Wevershoofd bij een commis
saris 5 pond zilver en 300 gulden aan
geld.
13. te Haarlem bij burgemeester de
Raadt 7 zakken vol goéderen.
14. bij Hoorn een bakker bestolen
voor ruim 200 gulden.
15. te Soetermeer bij een Roomsen
pastoor 700 gulden, 9 pond zilver en 4
goudstukken.
16. bij een boer in Voorburg 800 gld.
17. te Maeslant 150 gulden en vier
hemdsrokken met zilveren knopen.
18. te Géldermalsen 200 gulden.
19. te Delftshaven 300 gulden en een
stuk goud.
20. te Schorel een winkel leeggesto
len en alleen de planken erin gelaten.
23. In den Bergschen Hoek in de vee-
men bij den Roomsen Pastoor allerlei
goederen.
26. Bij den Dijnmeijer in den Haag
700 gulden.
In een warenhuis 1100 gulden.
32. Te IJselstéijn 1100 gulden.
52. Bij den Predikant van Eethen in
't Land van Heusden een groot bedrag
aan geld.
54. In Buren bij een weduwe gouden
ringen enz.
58. Bij de Predikant van Poereroyen
veel geld en sieraden.
65. Te Sévenhuis 1200 gulden en een
gouden ketting.
Wat verder aan goederen, vee enz.
geroofd werd, zullen we onbesproken
laten.
Het vonnis van het schepengerecht
luidde aldus:
„De gevangene sal worden gebracht
ter plaetse daer men alhier gewoon is
de executie van Creminele justitie te
doen en aldaar over en ter saecke hier
vooren verhaelt anderen ter exemple
(ten afschrikwekkend voorbeeld) door
den meester van den scherpe gerechte
(de beul) met de koorde te worden
gestraft datter de dood nae volght".
Robert Massers, een Engelsman van
geboorte, wordt ter oorzake van 27.
schelmpartijen strengelijk gegeseld en met
z'n vrienden, „voor eeuwig en altijd" uit
het ressort der heerlijkheid verbannen.
Op Donderdag den 28 September
brande te Venloon af de schuur van Jan
Hendriksz. Weijters, Vrijdag 29 Septem
ber brande diens „Schop" af en Zon
dagsavonds daaraan volgende was ter
plaatse genoemd een andere schuur aan
de beurt, dié echter door de eigenaar ge
blust werd. Men kreeg argwaan en ver
onderstelde dat iemand „van den huize"
wel eens de schuldige kon zijn. Er werd
gewaakt en... men vond de schuldige.
Zeker Engeltje, dochter van Jan Wie-
lants, een gebannen landloper, had, „be
keven wesende van haer vrouw omdat
sij eenen pott hadde gebrockenvuur
in haren schort medegenomen in de
schuur en zo de brand gesticht.
Uitspraak: De gevangene zal worden
gebracht, (als boven) ende aldaer ande
ren ten éxemple en afschrik door de
meester van den scherpe gerechte wor
den gesteld aan eenen pael, geworgt en
geblaekt (dus verbrand).
Op 19 April 1735 zit te Venloon ge
vangen zekeren vagebond A. D. bijge
naamd... „den schram", hoewel z'n
schuld vaststaat wil hij niet bekennen, hij
blijft halstarrig en het gerécht oordeelt
het raadzaam de scherprechter uit den
Bosch te ontbieden om de torture ex of-
ficils toe te passen (de pijnbank) dus.
De beul komt en... den schram be
kent, buiten pijn en branden. Er komt
vast te staan dat hij heeft vermoord den
persoon van Arnoldus de Rooij die hij
beroofde. Den „Schram" wordt gebracht,
zie boven, zijn hoofd gelegd op den blok
en „door den meester van den scherpe
gerichte van zijn lichaam gekapt".
In 1772 is het ijzer verdwenen waar
mede sommige misdadigers werden ge
brandmerkt. Blijkbaar werd vóór dien
tijd het dorpswapen „ingebrand", nu zal
men voortaan maar volstaan met de let
ters V.L.
Dat men bij de terechtstelling van een
misdadiger somtijds verzet vreesde van
de zijde va nde vrienden van de mis
dadiger, blijkt wel uit het feit dat op 23
Aug. 1752 bij de terechtstelling van Pe
ter v. d. Horst, iemand die ook nogal
wat op z'n kerfstok had, een oploping
gevreesd werd. In een burgemeesters-
rekening van dien tijd, staat aangete
kend: „Voor vijf vaten bier geschonken
aan de vijf korporaalschappen die de
wacht en de ring hadden gesloten bij dc
executie van Peter v. d. Horst. Als
kanttekening staat er nog bij: „Sijnde de
redenen bij U Edelachtb. remarge aldaar
geregistreert, dat men beducht was dat
de complises van den geëxsecuteerdle
een oplopinge of stremminge zouden kun,
nen veroorzaken."
Dat gemélde Peter v. d. Ho. geen kat
je was om zonder handschoenen aan te
pakken, zal U begrijpen wanneer ik er
bij vertel dat de eindclausule van z'n
veroordeling luidde„zal door de
meester van den scherpe geréchte wor
den geradbraakt, het hoofd afgehouden,
op een pin gezet, vervolgens het dode
lichaam naar het buitengerecht vervoerd
en aldaar tentoongesteld tot soolange
het door lugt en vogelen sal sijn ver
teert.
Bij de terechtstelling en wat daaraan
voorafging bestonden enige gebruiken
die we hier niet onbesproken mogen la
ten. Zo b.v. vinden we in de réspectie-
velijke burgemeestersrekeningen aange
tekend dat aan de gevangenen de laat
ste dagen vóór hun terechtstelling aan
eten, drinken en genotmiddelen werd ge
geven „wat van hun bégeerte was de
ze begeerte trof dan meestal „brandewijn
en touback".
Voor het opstellen van het schavot,
ter plaatse waar de creminele justitie
moest worden verricht, (vermoédelijk het
tegenwoordige „pleintje") kreeg Nicolaas
Schoenmakers en later diens broer Adri-
aan telkens 7 gulden.
Voor het geleiden van de dedetineerde
van den toren of „den castele" naar het
schavot kréég de vorster 2 gulden en 10
stuivers.
Het buitengericht waarvan hier spra
ke is lag „aen de uiterste paelen van
Venloon" tegen Dongen, „aen de ge-
meene heerbane", dus terzijde van St.
Joachimsmoer, waar thans nog „het gal-
geneind", „het Léijkeven", „het gericht
„het moordgat" en „het Kraaienven" de
gedachtenis levendig houden aan deze
wel zeer strenge, doch gelukkig in on
bruik geraakt zijnde rechtspleging.
P. Adr. v. B.
GEVRAAGD:
voer dag
„MAISON PIERRE"
Grotestmat 230 WAALWIJK
Ideaal is onze divan voor zieken
en herstellenden, maar ook gezon
de mensen kunnen er veel plezier
van beleven.
Speciaal door ons ontworpen mo
del met twee grote stofvrije laden
die een grote bergruimte geven.
Bezichtiging In onze werkplaats
zonder enige verplichting.
Woninginrichting
Antoniusstraot 1 00 a
WAALWIJK
WONINGINRICHTING
ln Waalwijk zoekt
moet volslagen meubelma
ker zijn en ln staat zijn lei
ding te geven.
Brieven onder nr. 3822 Bureau
van dit blad.
