PLUIMVEE LANDBOUW tzn, mocLexn. &pKo.akje.. Uit Loonopzand's verleden Binnen en buiten onze grenzen PUROL GENEEST 7 DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 14 DECEMBER 1951. 7 GEEN ONGERUSTHEID OVER DE WERKLOOSHEID. leis oyer raiien en hun gevaar voor de Volksgezcndheid De nachtroepersoftewel klapwakers' moyenne van 10 haalde. Slaats schudde zijn rivaal De Graaff van zich af door de partij te winnen. L. v. Cromvoirt was wederom op dreef, terwijl Henny de Ruyter zijn leiderspositie handhaafde. Hier zijn de uitslagen: J. Passier 87 15 5.80 0 A. Hamers 150 15 10.2 F. Slaats 150 23 6.52 2 J. de Graaff 106 23 4.60 0 M. de Ruyter 68 17 4.0 L. v. Cromvoirt 150 17 8.82 2 J. Verheijden 116 21 5.52 0 H. de Ruyter 150 21 7.14 2 Hedenavond en morgenavond zijn de laatste ronden. Het belooft span nend te worden wie in de finale de eer van Waalwijk zal hoog houden. zijn, als benevens niet zo ontzaglijk veel Kaatsheuvel is reeds klaar met de verloren ging door verontreiniging en voor wedstrijden. Na afloop van deze wedstrijden zullen de 8 fina listen gaan strijden om de titel kampioen van het district, welke kampioen dan afgevaardigd wordt naar de Gewestelijke Kampioen schappen. Zo was Woensdagavond de stand H. de Ruyter 6 835 127 6.57 28 10 F. Slaats v. Cromvoirt A. Hamers J. de Graaff B. v. Lier J. Verheijden M. de Ruyter J. Passier 7 997 150 6.64 42 10 6 767 121 6.33 28 8 7 937 157 5.96 43 7 6 812 115 7.06 50 6 6 817 128 6.38 57 6 6 685 123 5.56 40 5 6 726 145 5.— 45 2 6 537 114 4.71 35 2 i UÏ4W!»*K „Er is bepaald geen reden tot on gerustheid over de werkloosheid. Een internationale crisis dreigt niet". Met deze woorden legde staatssecretaris Van Rhijn Woens dagmiddag in de Tweede Kamer uit waarom geen bijzondere maatrege len voor grotere werkgelegenheid nodig zijn. Hy wilde aantonen dat de Regering alles doet wat zij kan doen. Sommige volksvertegenwoor digers waren zeer pessimistisch. Zij legden zich echter neer bij de uit spraken van de bewindslieden. Over deze kwestie kwamen geen moties. De bewapening is op zichzelf niet toe te juichen, zei de staatssecreta ris van Sociale Zaken, maar zij geeft ook het voordeel van grotere werkgelegenheid. Over de werkloosheid in het tex tiel-, schoenen- en confectiebedrijf zei mr. Van Rhijn, dat deze vooral een gevolg is van de koopwoede toen het Korea-conflict begon. Vele bedrijven werden uitgebreid en nu volgt de reactie. Afvloeiing van ar beiders en inkrimping van de be drijven is nodig. De regering schept voor dit laatste de gelegenheid. GEBOORTEN DRIEVOUDIGE VAN STERFGEVALLEN. Op 1 November van dit jaar telde Nederland 10 millioen 308.018 in woners. In de eerste tien maanden werden 76.695 huwelijken gesloten, 192.933 kinderen levend geboren, terwijl 64.705 personen overleden. MEER DAN DRIE TON VOOR ITALIË. De drie ton, die het Nederlandse Rode Kruis zich tot taak had ge steld bijeen te brengen voor de slachtoffers van de watersnood in de Po-vlakte zijn niet alleen be reikt, maar zelfs reeds met bijna 26.000 gulden overschreden. VIJFTIGDUIZEND WONINGEN IN 1952 LIGGEN BINNEN BEREIK Mr. In 't Veld, minister van We deropbouw en Volkshuisvesting, heeft Woensdagavond in de Twee de Kamer zijn beleid fel verdedigd. De bouw van 50 000 woningen in 1952 ligt binnen het bereik. De mi nister was bereid daarover een weddenschap aan te gaan. Het lo pende bouwjaar lijkt een record jaar te worden. Waarschijnlijk zul len 55.000 of 56.000 woningen ge reed komen. EEN DODE EN GEWONDE BIJ AUTOBOTSING IN ELST. Op de auto-snelweg Arnhem Nijmegen heeft de gladheid Woens dagmorgen bij Eist een gecompli ceerde autobotsing veroorzaakt, die aan de heer K. uit Rotterdam het leven heeft gekost. SCHILLENBOER GEDOOD OP ONBEWAAKTE OVERWEG. Woensdagmorgen is op de onbe waakte overweg bij Hekendorp on der Gouda de 43-jarige Goudse schillenboer Pieter B. met zijn hit- tenwagentje door een uit de rich ting Utrecht komende trein gegre pen en op slag gedood. Het wagen tje werd versplinterd, doch 't paard bleef ongedeerd HAGENAAR VERDRONKEN. Woensdagmorgen is in het dorpje Vlist een auto, waarin drie Hage naars waren gezeten, in de Vlist gereden. Eén der inzittenden, de 32-jarige L. A. J. uit Den Haag, is daarbij verdronken. V U.N.O. Zuid-Afrika heeft be sloten zijn delegatie uit de alge mene vergadering van de U.N.O. te Parijs terug te trekken, omdat het ontevreden is over het optre den van de beheerscommissie in zake het mandaat over Zuidwest- Afrika, dat bij Zuid-Afrika berust. Het wil Zuidwest-Afrika inlijven. Indonesië. President Sukarno van Indonesië heeft in een rede te Djakarta verklaard dat hij fce- zeten is van de idee Nieuw-Guinea en hij nodigde al zijn 75 millioen landgenoten uit om ook van deze idee bezeten te worden. Nederland. Op grond van een psychiatrisch rapport is aan de ondercommandant van het voor malige concentratiekamp Amers foort J. J. Kötalla gratie verleend van de doodstraf. Deze is gewij zigd in levenslange gevangenis straf. Hij heeft liefst 100 gevange nen doodgeschoten het overdadige aanleggen van voorraden voedsel, die zij ten enen male niet van node hebben. Al deze verkwistingen ten spijt, is echter de rat ook een ge vaarlijk dier. Gevaarlijk vooral door de niet te stillen vraatzucht, waardoor zij periodiek in aanraking komen met aller lei onreinheden en aldus een niet denk beeldig gevaar opleveren voor de volks gezondheid. Méér nog dan de muis is de rat de drager en overhrenger van ziektekiemen: o.a. wordt het uitbreken der pestziekte voorafgegaan door een ziekte onder de ratten. In ons land wordt ook door de bruine rat de bekende „ziekte van Weil" veroorzaakt. Een ziekte, die men kan oplopen door te zwémmen in hetzelfde water waarin deze rat zwemt. Het aan tal ziektegevallen is echter gering. Ge lukkig is ook in ons land het gevaar, dat de ratten opleveren voor de voed selvoorziening en de volksgezondheid niet zo ernstig als dit in tropische ge bieden het geval is. Dit doet evenwel niets af aan het feit, dat ook bij ons de ratten een gevaar vormen, welk gevaar zich steeds sterker kan gaan uitbreiden, naarmate veronachtzaming van een ge regelde, doelmatige en collectieve be strijding daarvan het gevolg is. Daarom is het noodzakelijk de bestrij ding van de ratten alom krachtdadig ter hand te nemen. Het zal in de eerste plaats onze jaarlijkse schadepost aan zienlijk doen verminderen, en wat be langrijker is, de sociale gezondheidstoe stand in sterke mate bevorderen. ARIE VAN PAS. zichzelf, maar óók de suikerproductie en daarmee de economische positie van ons land. Elke mééropbrengst aan suiker bete kent immers, dat men minder behoeft te importeren, met andere woorden een be langrijke deviezenbesparing. Uit de door bovengenoemd Instituut, gedurende de laatste drie jaren genomen proeven is gebleken, dat de verbouw van het ras Klein Wanzleben E voor de verbouwer de hoogste opbrengst en Een jaarlijkse schadepost van circa 35 millioen gulden. De rattenbestrijding is vooral in deze maanden weer bijzonder actueel en der halve is het goed eens een ogenblik stil te staan bij het grote gfevaar dat zij op leveren, met name voor de volksgezond heid. Nochtans is dit niet het enige waar bij wij Uw aandacht wensen te bepalen, want ook de jaarlijkse schade van circa 35 millioen gulden die deze diertjes ons berokkenen, vormt een punt van over weging. Daarbij komt, dat deze dieren over een voortplantingsvermogen be schikken, dat hen in staat stelt zich in een minimum van tijd met enorme aan tallen uit te breiden. Voor ons in 't al gemeen betekent dit wanneer althans de bestrijding van de rat niet regelmatig en intensief wordt toegepast een steeds toenemend gevaar voor de volks gezondheid en een totale jaarlijkse schade van millioenen guldens. Soorten. Er bevinden zich onder de rattenfa- milie diverse soorten, waarvan voor ons de bruine rat, de zwarte rat en de woel rat de bekendste zijn. De bruine rat is een uitgesproken alles-eter en er is géén bepaald voedsel op te noemen, dat zij niet prefereert. Grote schade kan zij aanrichten in huizen, schuren en opslag plaatsen, waar zij zich tussen de maan den November en Maart voornamelijk ophoudt. Des zomer trekt de bruine rat rustig het Veld in, om zich ook daar te goed te doen aan allerlei plantenmate- riaal. De zwarte rat heeft in tegenstelling tot de bruine rat, een uitgesproken voor liefde voo,r granen, vooral haver en tar we. Zij beschikt bovendien over een reusachtig klimvermogen en zoekt gaar ne vertier op de zolders en in dakspan ten. Het schrandere diertje wordt ge kenmerkt door z'n zeer lange, nogal dunne staart, grote ogen en zeer spitse snuit. De woelrat tenslotte, gebruikt alleen plantaardig voedsel en is daardoor voor land- en tuinbouw uiterst schadelijk. Vooral in jonge boomgaarden onder vindt men van hen veel last, daar het doorknagen en ontschorsen van wortels en stammen van bomen tot de geliefde bezigheden behoren. Ook groentegewas sen moeten het vaak ontgelden. Het voortplantingsvermogen. In de aanhef van dit artikeltje citeer den we reeds, dat het voortplantingsver mogen der ratten zeer groot is, doch dit vermogen is echter van bepaalde facto ren ten zeerste afhankelijk. In de eerste plaats de omstandigheid waarin een rat verkeert. Hebben de ratten het over 't algemeen genomen goed en is er dus geen gebrek, dan zal het voortplantingsgetal onherroepelijk een stijgende lijn verto nen. Daarentegen zal dit getal een dalen de lijn vertonen, indien de ratten gebrek lijden en het uitgesproken slecht hebben. Verder is er nog een factor die hierop van zeer grote invloed kan zijn, name lijk de conditie van de vrouwelijke die ren. Worden deze slecht gevoed, dan zal vanzelfsprekend de voortplanting ge ring zijn. Overigens mogen we gevoege lijk aannemen, dat de ratten veelal ruim schoots de beschikking hebben over voldoende voedsel en in verband daar mede de snelle voortplanting van deze zo schadelijke dieren maar weinig in 't gedrang komt. Daartegenover staat ech ter weer, dat deze voortplanting belang rijk geremd wordt door het feit dat de sterfte, speciaal onder de jonge dieren zeer groot is en ongeveer 75% van hen nooit aan de voortplanting toekomt. Schadelijk en gfcvaarlijk. Het valt in generlei opzicht te ver wonderen, dat juist de ratten zo gaarne verblijf houden in een omgeving waar ook de mens zich bevindt. Immers, hier ligt voor hen een voedselvoorraad op geslagen in een zó grote verscheidenheid als nergens elders. Trouwens ratten en wel in 't bijzonder de zwarte ratten, worden door niets weerhouden. Hun bru. taliteit grenst aan het ongelooflijke. Niets, maar dan ook niets laten zij ongemoeid: deuren, muren, electrische geleidingen, opgestapelde goederen, graanvoorraden, eieren, levensmiddelen, ja zelfs jonge konijnen en kuikens wor den dikwijls hun prooi. De schade die zij kunnen aanrichten is dan ook gewel dig, doch deze zou nog overkomelijk OP UW HOEDE VOOR ADVERTENTIE, ACQUISITEURS Het is ons gebleken dat er de laatste tijd advertentie-acquisi teurs de ronde doen, met in hun hand het Nieuwjaarsnum mer 1951 van de Echo van het Zuiden. Deze heren zijn dan zo geslepen om de heren zakcnlie. den deze krant onder de neus te duwen en te vragen Mag er deze advertentie dit jaar weer in en verschillende van onze adverteerders hebben, niet beter wetend of de advertentie was bestemd voor de Echo, weer een advertentie opgegeven en betaald. Een ander die ver wonderd vroeg of dan onze vaste acquisiteur niet kwam, kreeg ten antwoord Neen, die komt niet meer En zo kan het gebeuren dat de Waalwijkse zakenlui, die via de Echo hun nieuwjaarswensen aan hun clientèle wilden doen toeko men, deze wensen in een ande re krant zien staan, waarin zij begrijpelijkerwijze bij lange niet dat aantal mensen bereiken, die zij via onze Waalwijkse en Langstraatse krant zouden be reikt hebben. Voor zover ons bekend, zeggen de betreffende personen, die ons bekend zijn, er wel niet bij dat de advertentie in de Echo komt, dat niet maar zij laten de mensen toch in de waan, door het vorige nieuwjaars nummer van de Echo hiervoor te misbruiken. Wij spreken onze grote afkeu ring uit over een dergelijke handelwijze en een dergelijke vorm van concurrentie en wij raden onze adverteerders aan alleen hun nieuwjaarsannonce op te geven aan de colporteurs of aan de advertentie-acquisi teur die ook vorige jaren hun advertentie heeft opgenomen. Bovendien hebben., zij die op deze geslepen manier bij de neus zijn genomen, het volste recht de reeds betaalde gelden terug te vragen. Men zij gewaarschuwd waarde heeft. Dat de verbouwers zulks uit de praktijk ook begrepen hebben, is reeds bewezen door het feit, dat dit jaar ruim 60 van het suikerbieten-areaal in Nederland met het ras Klein Wanzle ben E was bezaaid. Op grond van bovengenoemde gege vens en omstandigheden lijkt het ons voor iedere landbouwer van belang, de keuze van het ras terdege te overwegen. In een volgend artikel willen wij hier nog eens nader op terugkomen. ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen De legnesten vragen ook onze aan dacht nu de dieren met het leggen zijn begonnen. Deze mogen niet te klein zijn, maar ook niet te groot. De maat van 35 x 35 cm. of 35 x 40 cm. is het meest geschikt, de eerste voor de lichte rassen, de laatste voor zwaardere. Aan de voor kant moet natuurlijk een opstaande lat er voor heen geslagen worden om het uitrollen van eieren te voorkomen. Ver der nog een flinke brede lat, eigenlijk een plank erlangs, waar de kippen eerst opvliegen en dan over heen lopen, om het nest te kiezen. Men bestrooie als bo dembedekking het legnest met fijn ma- chineschaafsel van de timmerman, waar door de nesten rein blijven. Vooral bij de aanvang van de eerste leg hebben sommige kippen nogal eens last om het ei kwijt te raken. Opgericht lopen ze dan rond, met hangende vleugels en staart, zoeken telkens het nest op om het spoedig weer te verlaten, zonder gelegd te hebben. Dat is nu, wat men noemt: iegnood. Verschillende oorzaken kunnen er bestaan: a. vervetting, b. ontsteking van de eileider, c. kalkgebrek, zodat er een windei aanwezig is, d. een abnor maal groot ei. Men kan proberen met een geoliede vinger, inwendig, het ei naar buiten te schuiven. Door de olie lukt het soms. Anders zit er niets op, dan het ei zeer voorzichtig stuk te druk ken, doch men passé op, dat daarbij geen kwetsing ontstaat. Daarna het dier warm en droog afzonderen in een sche- mervertrek, want het heeft voorlopig rust nodig. KIPPENVRIEND. aen den Loonsen Dijk te roepen." Met zorg werd door de vroede va deren een reglement samengesteld, waar naar de Klapwakers zich zouden hebben te „reguleren". Als curiositeit laten we het hier volgen artikel 1. Eerstelijk sulle de nacht roepers gehouden sijn des soomers van halt April af tot den eerste October alle naghten te moeten beginnen des savonds oin elf uuren tot smorgens half drie uu- ren, en vervolgens van October tot half April te moeten beginnen des avonds om tien uuren, die van het Straatskwar tier sal beginnen te roepen van het Oost- eijnde van de Straet tot het laetste huijs van Set Westeijnde van gemelde kerk- straet toe, sal ook gehouden wesen te gaen roepen naer den casteele. artikel 2. en die van de Cetsheuvel sal moeten beginnen aan het Westeinde van de Cetsheuvel tot'het Oosteijnde van deselve soo voorts langhs den ouden Dreijer heen. artikel 3. Die van de Vrijhoeven langs den Loonsen Dijk soo als hij van ouds gewend is te roepen en te gaen. artikel 4. Sij sullen gehouden weesen haar houte klap te roeren, en daarbij te roepen wat uur het is. ECONOMISCHE OPBRENGST BEPALE RASSENKEUZE BIJ SUIKERBIETEN. In het proces van de economische we deropbouw van ons land zijn niet al leen de nieuwe mogelijkheden om tot een grotere industrialisatie te komen van be lang, maar ook het streven naar een productieverhoging en een voordeliger werkwijze in die industrieën die Neder land reeds bezit. Wij mogen ons gelukkig prijzen, dat men dit laatste ook beseft in de agrari sche wereld en dat een van de resulta ten hiervan is geweest de oprichting van een „Instituut voor Rationele Suiker productie", dat alle mogelijke gegevens verschaft ten opzichte van de suiker bietenteelt, dat conclusies trekt op grond van uitgebreide proefveldresultaten en bij de beoordeling der verschillende ras sen, speciaal let op de economische op brengst van een bepaald ras. Onder „economische opbrengst" ver staat men de financiële uitkomst van de teelt, met berekening van alle kosten voor verbouwers en fabriek samen. Men houdt bij het bepalen van deze eind waarde niet alleen rekening met het wortelgewicht en het suikergehalte, maar ook met de verwerkingskosten voor ver bouwer en de fabriek. Al deze factoren spelen namelijk ook een grote rol bij het uiteindelijk financieel resultaat voor de verbouwer. Bij de economische op brengst is geen rekening gehouden met de opbrengst aan koppen en blad, welke in deze tijd ook nog een belangrijke waarde hebben als veevoeder. Men ziet van hoeveel belang het is een ras te kiezen, dat bewezen heeft een grote economische opbrengst te hebben. Men dient hiermede namelijk niet alleen Voor ongeveer een halve eeuw vertrok uit 't Siciliaanse dorpje Is- nello een klein schoenmakertje naar Amerika. In Italië was niet veel te verdienen en het leven was duur, zodat in het jnoge gezin Im- pelliteri vader, moeder en de kleine Vincenzo armoe troef was. Met vele landgenoten besloot vader Impelliteri dan ook zijn geluk in de nieuwe wereld te beproeven, waar over hij zovele fantastische verha len had gehoord. Schoenmakerszoon burgemeester van New York. Een bundeltje met de allernood zakelijkste levensbehoeften was 't enige „fortuin" dat het drietal met zich meedroeg, toen de zonnige Si ciliaanse kust langzaam terugweek en als een smalle zilveren streep wegzonk in de azuurblauwe zee. De dorpsgenoten zullen zich de eerste jaren wel'eens hebben afgevraagd: „Wat zou er in het verre Amerika zijn terechtgekomen van onze schoenmaker, van zijn vrouw en de kleine Vincenzo?" Maar met het voortschrijden dei- jaren verdween, zoals gewoonlijk, ook deze belangstelling en de jon gere generaties wisten niet meer dat er eens een schoenmaker, die Impelliteri heette, naar Amerika was geëmigreerd. Nu weet het ech ter heel Sicilië en heel Italië, want de burgemeester van 's werelds grootste stad, New York, heeft een bezoek gebracht aan Italië en werd vooral op Sicilië met overweldigen de geestdrift ontvangen. En deze burgemeester heetVincenzo Impelliteri. De kleine Vincenzo kwam terug in Isnello. Doorzetten. Het is ons schoenmakertje na zijn lange zeereis ook in Amerika niet voor de wind gegaan. Hij verdiende net genoeg om zijn gezin te onder houden, dat in Ansona woonde, de hoofdstad van Connecticut. Een ho gere studie te bekostigen voor Vin cenzo, die goed kon studeren en 'n ijzeren energie bezat, was echter een finantiële onmogelijkheid. Als de jongen wilde studeren, moest hij zich zelf maar doorzetten en op ei gen gelegenheid het geld bij elkaar zien te scharx-elen. En dat deed Vin cenzo. Hij was vastbesloten wat te worden in de wereld. Eerst ging hij in een bar werken en daarna werd hij nachtportier. Toen hij trouwde verdiende hij nog slechts vijftien dollars per week, maar zijn vrouw ondersteunde zijn plannen en ging als steno-typiste werken voor 45 dollars per week. Elk vrij ogenblik werd door Vincefizo aan de studie besteed en uiteindelijk zag hij zijn moeite beloond. De zoon van het Siciliaanse schoenmakertje was ad vocaat geworden. Vincenzo Impelliteri was evenwel geen advocaat, wiens belangstel lingssfeer de grenzen van de juris terij niet te buiten ging, integen deel. Zelf voortgekomen uit 't volk, bleef zijn belangstelling actief ge richt op de noden van de massa die hij uit eigen ervaring kende en die hij wilde lenigen, voorzover dat in zijn vermogen lag. Hij koos daarom de politieke loopbaan en wist zich door zijn sociaal werk een zodanige plaats te veroveren in het hart van New Yorks bevolking, dat deze hem het vorig jaar tot burgemeester koos. En nu kwam hij terug in 't land dat hij eèns als een arme, kleine jongen had verlaten. In Rome werd hij door de Paus en de hoogste re geringspersonen ontvangen. Het zal hem goed hebben gedaan de prach tige steden van het land zijner va deren te zien. maar de schoonste ogenblikken heeft hij ongetwijfeld beleefd toen zijn vliegtuig landde op het vliegveld van Sicilië's hoofdstad Palermo en een geweldige, 83 km. lange triomftocht begon naar Is nello. Alle bergdorpjes waren leeggestroomd en langs de wegen juichten tienduizenden New Yorks eerste burger toe met die laaiende geestdrift, welke zo ken merkend is voor deze Zuidelijke landen. In Isnello heeft burgemees ter Impelliteri zijn schamel geboor tehuis bezocht en vertoefd in de ka mer waar zijn moeder hem e'ens 't leven schonk. Buiten concerteerden bijna dag en nacht muziek- en zang verenigingen en er scheen geen einde te komen aan de toejuichin gen, overal waar hij zich liet zien. 's Zondags werd in het parochie kerkje tot zijn intentie een H. Mis opgedragen, waarna de officiële ontvangst in het raadhuis plaats had. Daar werden hem ten ge schenke gegeven zijn eigen geboor te-acte, de emigratie-papieren van zijn vader en een zilveren schrijn, gevuld met Siciliaanse aarde. En daar ook, temidden van de eenvoudige dorpelingen, gebeurde iets, dat de burgervader van 's we relds grootste stad, die toch de her innering bewaart aan uiterlijk luis terrijke vergaderingen en recepties, zeker niet zo licht overkomt. Vin cenzo Impelliteri wilde het woord nemen om al deze goede mensen te danken voor hun hartelijke, spon tane hulde, maarhij kon het niet. De man, die bekend staat als één der beste sprekers van Amerika, boog onder de doodse stilte der wachtende menigte het hoofd, haal de zijn zakdoek te voorschijn en be gon te snikken als een kind. Deze woordeloze dank was zeker over tuigender dan welke mooie toe spraak ook! artikel 5. Item sullen sij gehouden sijn, in cas van eenige rusie of teraulte in herbergen of op te straet ontmoet of gewaer wert, sulks soo veel doenlijk te stillen, daervan aanstonts aen den drost of scepenen, vorster of corperael dat t naeste bij is kennis te geven. artikel 6. Wanneer enige dieven, rovers, straetschenders of andere ondeu gende gewaer wert dezelve aen te hou den, en als hem suks alleen niet doen lijk is en resistentie word gedaen aen- stonds hulp te roepen, ook in gevalle van noodt ende als vervolgt werd sal sigh met sijn bijhebbent geweer mogen defenderen. artikel 7 en in cas hij gewaer mogte werden dat er in het dorp van Loon ergens brand als ander onheijlen mogten ontstaen, aenstonds sich aan het eerste huis daer sich sal bevinden bekent te maeken, en daer op die van de kerkstraet ten eérste de klok te doen trekken, en die van de Cetsheuvel en Loonsedijk soo veel remoer te maeken als doenlijk is. om de mensen uijt haare slaap te wecken en op de been te brengen, waarna alle inwoonderen gehouden sullen sijn, aan stonds met ladders, haken, emmers of ketels als anders te adsisteren, om den brand te blussen en verdere onheijlen voor te komen, en soo eenige ingesete- nen tot hulp geroepen wesende onwil lig mogte sijn, om te adsisteren, deselve aan den drost bekent te maecken. y; artikel 8. Sullen gemelde nachtroe pers door de regente een lijst ter hand worde gesteld waarbij de ingesetenen sullen sijn getauxeert. ieder in sijn quar- tier alwaer hij roept om die voor haere gedane diensten alle weeke te mooge op- maene soo als ieder huijshoude daer sal bij getauxeert staen en alle diegene die onwillig sijnde om die tauxatie te vol doen, sullen sij nachtroepers deselven on- willege moeten bekent maeken en aan Drost en schepenen daerover klaegen om dan die gedaan en gehandelt te wor den als men sal vinden te behoren. artikel 9. De roeper aen de kerstraat sal volgens accord alle wecke hebben ses schelling en so op sijn lijst te kort komt dat het geen schellinge kan be dragen sal hetselve uit dorpskasse worde goedgedaan. artikel 10. De nachtroepers van de kerkstraat en van de Cetsheuvel sullen ieder door de regenten ter hand gesteld worden, een pyen rock, om des nacht aen te doen wanneer sij roepen. artikel 11 en dit alles tot wederop- zeggens van de regenten. artikel 12. En laetstelijk soo behoo- ren de ondergeschrevene klapwakers, soo als sij belooven bij deesen haar inlelle getrouwigheijt te sullen gedragen en des t' oirconde hebben deese op 't Resolu tieboek ondertekent, op heden den 20 Januari 1740. Cornelis Rijns (Straatskw.). In ons vorig artikel signaleerden we de grote onveiligheid die er alom ten plattelande heerste, vooral 's avonds en 's nachts, ter oorzake van de schier overal loslopende „boosdoeners en kwaad volk". Rond 1700 was dit euvel ook voor de Hoogm. Heren Staten werkelijk een pro bleem geworden dat hen met zorg ver vulde. Op aandringen van de Staten was in het Kempenland reeds in 1717 een resolutie uitgegeven en van kracht ge worden, waarbij alle dorpen „die daar toe het vermogen hebben" zouden in voeren „nachtroepers ofte klapwakers". Werd in Febr. 1732 het aanstellen van deze functionarissen voor de gehele Meijerij verplicht gesteld, het duurde nog tot 1739 vooraleer Venloon offici eel tot aanstellen van dezelve overging. Wel had het Straatskwartier in 1736 al een klapwaker, want in een burgemees tersrekening van dat jaar staat aangete kend: „Aen Cornells Rijns klapwaker tot Loon, bij zijn klap een pyen rok om die aen te doen als hij snachts roept, idem 2 zakpistolen en een sabel". Op 2 Déc. 1739 behandelden schout en schepenen bedoelde resolutie van de H. M. Heren Staten nogmaals in hun vergadering „waerop gedelibreerd sijn de, werd goedgevonden ende verstaen, twee nachtroepers aftewei klapwakers aan te stellen als een aen het Straets kwartier en een op de Cetsheuvel en wel op soodanig een tractement ofte salaris als bij reglement daervan te formeren. Voor wat aengaet de Loonse Dijk soo sal Wouter de Haen, nachtroeper tot Vrijhoeven geautoriseert worden om ook X dit is 't handmerk van Coen v. Boxtel die bekent niet te konnen schrijven. Vaertskw. t Schijnt dat deze nieuwigheid, al thans door sommigen zowel van 't Straats. als het Vaartskwartier met ge mengde gevoelens werd ontvangen. On der hen die weigerden de wekelijkse bij drage voor den „roeper" te voldoen, bevonden zich Lambert Nouwens en Stoffel de Leeuw, respectievelijk oud „schepen" en oud „Vorster", die kort te voren beiden uit hun functie waren ontzet, omdat ze waren „van de Room se Religie". Hoe het zij, de weigerach- tigen werden door de vorster op last van Drost en schepenen aangezegd om binnen acht dagen hun „quote" te vol doen. Alles schijnt verschillende jaren naar wens te hebben gelopen tot in 1770 het reglement enigszins wordt aangevuld. 27 Nov. 1782 houden Schout en Sche penen over het onderhavige onderwerp wederom een vergadering. Bij de Rrost is ingebroken en bij een der Schepenen is „considerabel" gestolen. Dagelijks ne men de dieverijen toe. „De tegenwoor dige nachtwaker is een man die met overdag hard werken den kost moet winnen voor zijn gezin, terwijl de emo lumenten aan de bediening van nacht waker „verknacht" niet genoegzaam strekken tot „zijns familie's bestaan" an ders des daegs hard moet werken waar door des nachts niet altijd sijnen plicht kan betrachten, waaruit men ligtelijk kan opmaken de hoogstnadelige gevolgen welke door zulk verzuim de goede inge-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1951 | | pagina 7