PLUIMVEE
LANDBOUW
tzn, mocLexn. &pKo.akje..
Uit Loonopzand's verleden
Binnen en buiten onze grenzen
PUROL GENEEST
7
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 14 DECEMBER 1951.
7
GEEN ONGERUSTHEID OVER
DE WERKLOOSHEID.
leis oyer raiien
en hun gevaar
voor de Volksgezcndheid
De nachtroepersoftewel klapwakers'
moyenne van 10 haalde. Slaats
schudde zijn rivaal De Graaff van
zich af door de partij te winnen.
L. v. Cromvoirt was wederom op
dreef, terwijl Henny de Ruyter zijn
leiderspositie handhaafde.
Hier zijn de uitslagen:
J. Passier 87 15 5.80 0
A. Hamers 150 15 10.2
F. Slaats 150 23 6.52 2
J. de Graaff 106 23 4.60 0
M. de Ruyter 68 17 4.0
L. v. Cromvoirt 150 17 8.82 2
J. Verheijden 116 21 5.52 0
H. de Ruyter 150 21 7.14 2
Hedenavond en morgenavond zijn
de laatste ronden. Het belooft span
nend te worden wie in de finale de
eer van Waalwijk zal hoog houden. zijn, als benevens niet zo ontzaglijk veel
Kaatsheuvel is reeds klaar met de verloren ging door verontreiniging en
voor wedstrijden. Na afloop van
deze wedstrijden zullen de 8 fina
listen gaan strijden om de titel
kampioen van het district, welke
kampioen dan afgevaardigd wordt
naar de Gewestelijke Kampioen
schappen.
Zo was Woensdagavond de stand
H. de Ruyter 6 835 127 6.57 28 10
F. Slaats
v. Cromvoirt
A. Hamers
J. de Graaff
B. v. Lier
J. Verheijden
M. de Ruyter
J. Passier
7 997 150 6.64 42 10
6 767 121 6.33 28 8
7 937 157 5.96 43 7
6 812 115 7.06 50 6
6 817 128 6.38 57 6
6 685 123 5.56 40 5
6 726 145 5.— 45 2
6 537 114 4.71 35 2
i UÏ4W!»*K
„Er is bepaald geen reden tot on
gerustheid over de werkloosheid.
Een internationale crisis dreigt
niet". Met deze woorden legde
staatssecretaris Van Rhijn Woens
dagmiddag in de Tweede Kamer uit
waarom geen bijzondere maatrege
len voor grotere werkgelegenheid
nodig zijn. Hy wilde aantonen dat
de Regering alles doet wat zij kan
doen. Sommige volksvertegenwoor
digers waren zeer pessimistisch. Zij
legden zich echter neer bij de uit
spraken van de bewindslieden. Over
deze kwestie kwamen geen moties.
De bewapening is op zichzelf niet
toe te juichen, zei de staatssecreta
ris van Sociale Zaken, maar zij
geeft ook het voordeel van grotere
werkgelegenheid.
Over de werkloosheid in het tex
tiel-, schoenen- en confectiebedrijf
zei mr. Van Rhijn, dat deze vooral
een gevolg is van de koopwoede
toen het Korea-conflict begon. Vele
bedrijven werden uitgebreid en nu
volgt de reactie. Afvloeiing van ar
beiders en inkrimping van de be
drijven is nodig. De regering schept
voor dit laatste de gelegenheid.
GEBOORTEN DRIEVOUDIGE
VAN STERFGEVALLEN.
Op 1 November van dit jaar telde
Nederland 10 millioen 308.018 in
woners. In de eerste tien maanden
werden 76.695 huwelijken gesloten,
192.933 kinderen levend geboren,
terwijl 64.705 personen overleden.
MEER DAN DRIE TON
VOOR ITALIË.
De drie ton, die het Nederlandse
Rode Kruis zich tot taak had ge
steld bijeen te brengen voor de
slachtoffers van de watersnood in
de Po-vlakte zijn niet alleen be
reikt, maar zelfs reeds met bijna
26.000 gulden overschreden.
VIJFTIGDUIZEND WONINGEN
IN 1952 LIGGEN BINNEN BEREIK
Mr. In 't Veld, minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting,
heeft Woensdagavond in de Twee
de Kamer zijn beleid fel verdedigd.
De bouw van 50 000 woningen in
1952 ligt binnen het bereik. De mi
nister was bereid daarover een
weddenschap aan te gaan. Het lo
pende bouwjaar lijkt een record
jaar te worden. Waarschijnlijk zul
len 55.000 of 56.000 woningen ge
reed komen.
EEN DODE EN GEWONDE BIJ
AUTOBOTSING IN ELST.
Op de auto-snelweg Arnhem
Nijmegen heeft de gladheid Woens
dagmorgen bij Eist een gecompli
ceerde autobotsing veroorzaakt, die
aan de heer K. uit Rotterdam het
leven heeft gekost.
SCHILLENBOER GEDOOD OP
ONBEWAAKTE OVERWEG.
Woensdagmorgen is op de onbe
waakte overweg bij Hekendorp on
der Gouda de 43-jarige Goudse
schillenboer Pieter B. met zijn hit-
tenwagentje door een uit de rich
ting Utrecht komende trein gegre
pen en op slag gedood. Het wagen
tje werd versplinterd, doch 't paard
bleef ongedeerd
HAGENAAR VERDRONKEN.
Woensdagmorgen is in het dorpje
Vlist een auto, waarin drie Hage
naars waren gezeten, in de Vlist
gereden. Eén der inzittenden, de
32-jarige L. A. J. uit Den Haag, is
daarbij verdronken.
V
U.N.O. Zuid-Afrika heeft be
sloten zijn delegatie uit de alge
mene vergadering van de U.N.O.
te Parijs terug te trekken, omdat
het ontevreden is over het optre
den van de beheerscommissie in
zake het mandaat over Zuidwest-
Afrika, dat bij Zuid-Afrika berust.
Het wil Zuidwest-Afrika inlijven.
Indonesië. President Sukarno
van Indonesië heeft in een rede
te Djakarta verklaard dat hij fce-
zeten is van de idee Nieuw-Guinea
en hij nodigde al zijn 75 millioen
landgenoten uit om ook van deze
idee bezeten te worden.
Nederland. Op grond van een
psychiatrisch rapport is aan de
ondercommandant van het voor
malige concentratiekamp Amers
foort J. J. Kötalla gratie verleend
van de doodstraf. Deze is gewij
zigd in levenslange gevangenis
straf. Hij heeft liefst 100 gevange
nen doodgeschoten
het overdadige aanleggen van voorraden
voedsel, die zij ten enen male niet van
node hebben. Al deze verkwistingen
ten spijt, is echter de rat ook een ge
vaarlijk dier. Gevaarlijk vooral door de
niet te stillen vraatzucht, waardoor zij
periodiek in aanraking komen met aller
lei onreinheden en aldus een niet denk
beeldig gevaar opleveren voor de volks
gezondheid.
Méér nog dan de muis is de rat de
drager en overhrenger van ziektekiemen:
o.a. wordt het uitbreken der pestziekte
voorafgegaan door een ziekte onder de
ratten. In ons land wordt ook door de
bruine rat de bekende „ziekte van Weil"
veroorzaakt. Een ziekte, die men kan
oplopen door te zwémmen in hetzelfde
water waarin deze rat zwemt. Het aan
tal ziektegevallen is echter gering. Ge
lukkig is ook in ons land het gevaar,
dat de ratten opleveren voor de voed
selvoorziening en de volksgezondheid
niet zo ernstig als dit in tropische ge
bieden het geval is. Dit doet evenwel
niets af aan het feit, dat ook bij ons de
ratten een gevaar vormen, welk gevaar
zich steeds sterker kan gaan uitbreiden,
naarmate veronachtzaming van een ge
regelde, doelmatige en collectieve be
strijding daarvan het gevolg is.
Daarom is het noodzakelijk de bestrij
ding van de ratten alom krachtdadig ter
hand te nemen. Het zal in de eerste
plaats onze jaarlijkse schadepost aan
zienlijk doen verminderen, en wat be
langrijker is, de sociale gezondheidstoe
stand in sterke mate bevorderen.
ARIE VAN PAS.
zichzelf, maar óók de suikerproductie
en daarmee de economische positie van
ons land.
Elke mééropbrengst aan suiker bete
kent immers, dat men minder behoeft te
importeren, met andere woorden een be
langrijke deviezenbesparing.
Uit de door bovengenoemd Instituut,
gedurende de laatste drie jaren genomen
proeven is gebleken, dat de verbouw
van het ras Klein Wanzleben E voor
de verbouwer de hoogste opbrengst en
Een jaarlijkse schadepost van circa
35 millioen gulden.
De rattenbestrijding is vooral in deze
maanden weer bijzonder actueel en der
halve is het goed eens een ogenblik stil
te staan bij het grote gfevaar dat zij op
leveren, met name voor de volksgezond
heid. Nochtans is dit niet het enige waar
bij wij Uw aandacht wensen te bepalen,
want ook de jaarlijkse schade van circa
35 millioen gulden die deze diertjes ons
berokkenen, vormt een punt van over
weging. Daarbij komt, dat deze dieren
over een voortplantingsvermogen be
schikken, dat hen in staat stelt zich in
een minimum van tijd met enorme aan
tallen uit te breiden. Voor ons in 't al
gemeen betekent dit wanneer althans
de bestrijding van de rat niet regelmatig
en intensief wordt toegepast een
steeds toenemend gevaar voor de volks
gezondheid en een totale jaarlijkse schade
van millioenen guldens.
Soorten.
Er bevinden zich onder de rattenfa-
milie diverse soorten, waarvan voor ons
de bruine rat, de zwarte rat en de woel
rat de bekendste zijn. De bruine rat is
een uitgesproken alles-eter en er is géén
bepaald voedsel op te noemen, dat zij
niet prefereert. Grote schade kan zij
aanrichten in huizen, schuren en opslag
plaatsen, waar zij zich tussen de maan
den November en Maart voornamelijk
ophoudt. Des zomer trekt de bruine rat
rustig het Veld in, om zich ook daar te
goed te doen aan allerlei plantenmate-
riaal.
De zwarte rat heeft in tegenstelling
tot de bruine rat, een uitgesproken voor
liefde voo,r granen, vooral haver en tar
we. Zij beschikt bovendien over een
reusachtig klimvermogen en zoekt gaar
ne vertier op de zolders en in dakspan
ten. Het schrandere diertje wordt ge
kenmerkt door z'n zeer lange, nogal
dunne staart, grote ogen en zeer spitse
snuit.
De woelrat tenslotte, gebruikt alleen
plantaardig voedsel en is daardoor voor
land- en tuinbouw uiterst schadelijk.
Vooral in jonge boomgaarden onder
vindt men van hen veel last, daar het
doorknagen en ontschorsen van wortels
en stammen van bomen tot de geliefde
bezigheden behoren. Ook groentegewas
sen moeten het vaak ontgelden.
Het voortplantingsvermogen.
In de aanhef van dit artikeltje citeer
den we reeds, dat het voortplantingsver
mogen der ratten zeer groot is, doch dit
vermogen is echter van bepaalde facto
ren ten zeerste afhankelijk. In de eerste
plaats de omstandigheid waarin een rat
verkeert. Hebben de ratten het over 't
algemeen genomen goed en is er dus geen
gebrek, dan zal het voortplantingsgetal
onherroepelijk een stijgende lijn verto
nen. Daarentegen zal dit getal een dalen
de lijn vertonen, indien de ratten gebrek
lijden en het uitgesproken slecht hebben.
Verder is er nog een factor die hierop
van zeer grote invloed kan zijn, name
lijk de conditie van de vrouwelijke die
ren. Worden deze slecht gevoed, dan
zal vanzelfsprekend de voortplanting ge
ring zijn. Overigens mogen we gevoege
lijk aannemen, dat de ratten veelal ruim
schoots de beschikking hebben over
voldoende voedsel en in verband daar
mede de snelle voortplanting van deze
zo schadelijke dieren maar weinig in 't
gedrang komt. Daartegenover staat ech
ter weer, dat deze voortplanting belang
rijk geremd wordt door het feit dat de
sterfte, speciaal onder de jonge dieren
zeer groot is en ongeveer 75% van hen
nooit aan de voortplanting toekomt.
Schadelijk en gfcvaarlijk.
Het valt in generlei opzicht te ver
wonderen, dat juist de ratten zo gaarne
verblijf houden in een omgeving waar
ook de mens zich bevindt. Immers, hier
ligt voor hen een voedselvoorraad op
geslagen in een zó grote verscheidenheid
als nergens elders. Trouwens ratten en
wel in 't bijzonder de zwarte ratten,
worden door niets weerhouden. Hun bru.
taliteit grenst aan het ongelooflijke.
Niets, maar dan ook niets laten zij
ongemoeid: deuren, muren, electrische
geleidingen, opgestapelde goederen,
graanvoorraden, eieren, levensmiddelen,
ja zelfs jonge konijnen en kuikens wor
den dikwijls hun prooi. De schade die
zij kunnen aanrichten is dan ook gewel
dig, doch deze zou nog overkomelijk
OP UW HOEDE VOOR
ADVERTENTIE,
ACQUISITEURS
Het is ons gebleken dat er de
laatste tijd advertentie-acquisi
teurs de ronde doen, met in
hun hand het Nieuwjaarsnum
mer 1951 van de Echo van het
Zuiden. Deze heren zijn dan zo
geslepen om de heren zakcnlie.
den deze krant onder de neus
te duwen en te vragen Mag
er deze advertentie dit jaar
weer in en verschillende van
onze adverteerders hebben, niet
beter wetend of de advertentie
was bestemd voor de Echo,
weer een advertentie opgegeven
en betaald. Een ander die ver
wonderd vroeg of dan onze
vaste acquisiteur niet kwam,
kreeg ten antwoord Neen, die
komt niet meer En zo kan het
gebeuren dat de Waalwijkse
zakenlui, die via de Echo hun
nieuwjaarswensen aan hun
clientèle wilden doen toeko
men, deze wensen in een ande
re krant zien staan, waarin zij
begrijpelijkerwijze bij lange niet
dat aantal mensen bereiken, die
zij via onze Waalwijkse en
Langstraatse krant zouden be
reikt hebben.
Voor zover ons bekend, zeggen
de betreffende personen, die
ons bekend zijn, er wel niet bij
dat de advertentie in de Echo
komt, dat niet maar zij laten
de mensen toch in de waan,
door het vorige nieuwjaars
nummer van de Echo hiervoor
te misbruiken.
Wij spreken onze grote afkeu
ring uit over een dergelijke
handelwijze en een dergelijke
vorm van concurrentie en wij
raden onze adverteerders aan
alleen hun nieuwjaarsannonce
op te geven aan de colporteurs
of aan de advertentie-acquisi
teur die ook vorige jaren hun
advertentie heeft opgenomen.
Bovendien hebben., zij die op
deze geslepen manier bij de
neus zijn genomen, het volste
recht de reeds betaalde gelden
terug te vragen.
Men zij gewaarschuwd
waarde heeft. Dat de verbouwers zulks
uit de praktijk ook begrepen hebben, is
reeds bewezen door het feit, dat dit jaar
ruim 60 van het suikerbieten-areaal
in Nederland met het ras Klein Wanzle
ben E was bezaaid.
Op grond van bovengenoemde gege
vens en omstandigheden lijkt het ons
voor iedere landbouwer van belang, de
keuze van het ras terdege te overwegen.
In een volgend artikel willen wij hier
nog eens nader op terugkomen.
ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen
De legnesten vragen ook onze aan
dacht nu de dieren met het leggen zijn
begonnen. Deze mogen niet te klein zijn,
maar ook niet te groot. De maat van
35 x 35 cm. of 35 x 40 cm. is het meest
geschikt, de eerste voor de lichte rassen,
de laatste voor zwaardere. Aan de voor
kant moet natuurlijk een opstaande lat
er voor heen geslagen worden om het
uitrollen van eieren te voorkomen. Ver
der nog een flinke brede lat, eigenlijk
een plank erlangs, waar de kippen eerst
opvliegen en dan over heen lopen, om
het nest te kiezen. Men bestrooie als bo
dembedekking het legnest met fijn ma-
chineschaafsel van de timmerman, waar
door de nesten rein blijven. Vooral bij
de aanvang van de eerste leg hebben
sommige kippen nogal eens last om het
ei kwijt te raken. Opgericht lopen ze
dan rond, met hangende vleugels en
staart, zoeken telkens het nest op om het
spoedig weer te verlaten, zonder gelegd
te hebben. Dat is nu, wat men noemt:
iegnood. Verschillende oorzaken kunnen
er bestaan: a. vervetting, b. ontsteking
van de eileider, c. kalkgebrek, zodat er
een windei aanwezig is, d. een abnor
maal groot ei. Men kan proberen met
een geoliede vinger, inwendig, het ei
naar buiten te schuiven. Door de olie
lukt het soms. Anders zit er niets op,
dan het ei zeer voorzichtig stuk te druk
ken, doch men passé op, dat daarbij
geen kwetsing ontstaat. Daarna het dier
warm en droog afzonderen in een sche-
mervertrek, want het heeft voorlopig
rust nodig.
KIPPENVRIEND.
aen den Loonsen Dijk te roepen."
Met zorg werd door de vroede va
deren een reglement samengesteld, waar
naar de Klapwakers zich zouden hebben
te „reguleren". Als curiositeit laten we
het hier volgen
artikel 1. Eerstelijk sulle de nacht
roepers gehouden sijn des soomers van
halt April af tot den eerste October alle
naghten te moeten beginnen des savonds
oin elf uuren tot smorgens half drie uu-
ren, en vervolgens van October tot half
April te moeten beginnen des avonds
om tien uuren, die van het Straatskwar
tier sal beginnen te roepen van het Oost-
eijnde van de Straet tot het laetste huijs
van Set Westeijnde van gemelde kerk-
straet toe, sal ook gehouden wesen te
gaen roepen naer den casteele.
artikel 2. en die van de Cetsheuvel
sal moeten beginnen aan het Westeinde
van de Cetsheuvel tot'het Oosteijnde
van deselve soo voorts langhs den ouden
Dreijer heen.
artikel 3. Die van de Vrijhoeven
langs den Loonsen Dijk soo als hij van
ouds gewend is te roepen en te gaen.
artikel 4. Sij sullen gehouden weesen
haar houte klap te roeren, en daarbij te
roepen wat uur het is.
ECONOMISCHE OPBRENGST
BEPALE RASSENKEUZE BIJ
SUIKERBIETEN.
In het proces van de economische we
deropbouw van ons land zijn niet al
leen de nieuwe mogelijkheden om tot een
grotere industrialisatie te komen van be
lang, maar ook het streven naar een
productieverhoging en een voordeliger
werkwijze in die industrieën die Neder
land reeds bezit.
Wij mogen ons gelukkig prijzen, dat
men dit laatste ook beseft in de agrari
sche wereld en dat een van de resulta
ten hiervan is geweest de oprichting van
een „Instituut voor Rationele Suiker
productie", dat alle mogelijke gegevens
verschaft ten opzichte van de suiker
bietenteelt, dat conclusies trekt op grond
van uitgebreide proefveldresultaten en
bij de beoordeling der verschillende ras
sen, speciaal let op de economische op
brengst van een bepaald ras.
Onder „economische opbrengst" ver
staat men de financiële uitkomst van
de teelt, met berekening van alle kosten
voor verbouwers en fabriek samen. Men
houdt bij het bepalen van deze eind
waarde niet alleen rekening met het
wortelgewicht en het suikergehalte, maar
ook met de verwerkingskosten voor ver
bouwer en de fabriek. Al deze factoren
spelen namelijk ook een grote rol bij
het uiteindelijk financieel resultaat voor
de verbouwer. Bij de economische op
brengst is geen rekening gehouden met
de opbrengst aan koppen en blad, welke
in deze tijd ook nog een belangrijke
waarde hebben als veevoeder.
Men ziet van hoeveel belang het is
een ras te kiezen, dat bewezen heeft een
grote economische opbrengst te hebben.
Men dient hiermede namelijk niet alleen
Voor ongeveer een halve eeuw
vertrok uit 't Siciliaanse dorpje Is-
nello een klein schoenmakertje
naar Amerika. In Italië was niet
veel te verdienen en het leven was
duur, zodat in het jnoge gezin Im-
pelliteri vader, moeder en de
kleine Vincenzo armoe troef was.
Met vele landgenoten besloot vader
Impelliteri dan ook zijn geluk in de
nieuwe wereld te beproeven, waar
over hij zovele fantastische verha
len had gehoord.
Schoenmakerszoon
burgemeester van New York.
Een bundeltje met de allernood
zakelijkste levensbehoeften was 't
enige „fortuin" dat het drietal met
zich meedroeg, toen de zonnige Si
ciliaanse kust langzaam terugweek
en als een smalle zilveren streep
wegzonk in de azuurblauwe zee. De
dorpsgenoten zullen zich de eerste
jaren wel'eens hebben afgevraagd:
„Wat zou er in het verre Amerika
zijn terechtgekomen van onze
schoenmaker, van zijn vrouw en de
kleine Vincenzo?"
Maar met het voortschrijden dei-
jaren verdween, zoals gewoonlijk,
ook deze belangstelling en de jon
gere generaties wisten niet meer
dat er eens een schoenmaker, die
Impelliteri heette, naar Amerika
was geëmigreerd. Nu weet het ech
ter heel Sicilië en heel Italië, want
de burgemeester van 's werelds
grootste stad, New York, heeft een
bezoek gebracht aan Italië en werd
vooral op Sicilië met overweldigen
de geestdrift ontvangen. En deze
burgemeester heetVincenzo
Impelliteri. De kleine Vincenzo
kwam terug in Isnello.
Doorzetten.
Het is ons schoenmakertje na zijn
lange zeereis ook in Amerika niet
voor de wind gegaan. Hij verdiende
net genoeg om zijn gezin te onder
houden, dat in Ansona woonde, de
hoofdstad van Connecticut. Een ho
gere studie te bekostigen voor Vin
cenzo, die goed kon studeren en 'n
ijzeren energie bezat, was echter
een finantiële onmogelijkheid. Als
de jongen wilde studeren, moest hij
zich zelf maar doorzetten en op ei
gen gelegenheid het geld bij elkaar
zien te scharx-elen. En dat deed Vin
cenzo. Hij was vastbesloten wat te
worden in de wereld. Eerst ging hij
in een bar werken en daarna werd
hij nachtportier. Toen hij trouwde
verdiende hij nog slechts vijftien
dollars per week, maar zijn vrouw
ondersteunde zijn plannen en ging
als steno-typiste werken voor 45
dollars per week. Elk vrij ogenblik
werd door Vincefizo aan de studie
besteed en uiteindelijk zag hij zijn
moeite beloond. De zoon van het
Siciliaanse schoenmakertje was ad
vocaat geworden.
Vincenzo Impelliteri was evenwel
geen advocaat, wiens belangstel
lingssfeer de grenzen van de juris
terij niet te buiten ging, integen
deel. Zelf voortgekomen uit 't volk,
bleef zijn belangstelling actief ge
richt op de noden van de massa die
hij uit eigen ervaring kende en die
hij wilde lenigen, voorzover dat in
zijn vermogen lag. Hij koos daarom
de politieke loopbaan en wist zich
door zijn sociaal werk een zodanige
plaats te veroveren in het hart van
New Yorks bevolking, dat deze hem
het vorig jaar tot burgemeester
koos.
En nu kwam hij terug in 't land
dat hij eèns als een arme, kleine
jongen had verlaten. In Rome werd
hij door de Paus en de hoogste re
geringspersonen ontvangen. Het zal
hem goed hebben gedaan de prach
tige steden van het land zijner va
deren te zien. maar de schoonste
ogenblikken heeft hij ongetwijfeld
beleefd toen zijn vliegtuig landde op
het vliegveld van Sicilië's hoofdstad
Palermo en een geweldige, 83 km.
lange triomftocht begon naar Is
nello.
Alle bergdorpjes
waren leeggestroomd en langs de
wegen juichten tienduizenden New
Yorks eerste burger toe met die
laaiende geestdrift, welke zo ken
merkend is voor deze Zuidelijke
landen. In Isnello heeft burgemees
ter Impelliteri zijn schamel geboor
tehuis bezocht en vertoefd in de ka
mer waar zijn moeder hem e'ens 't
leven schonk. Buiten concerteerden
bijna dag en nacht muziek- en zang
verenigingen en er scheen geen
einde te komen aan de toejuichin
gen, overal waar hij zich liet zien.
's Zondags werd in het parochie
kerkje tot zijn intentie een H. Mis
opgedragen, waarna de officiële
ontvangst in het raadhuis plaats
had. Daar werden hem ten ge
schenke gegeven zijn eigen geboor
te-acte, de emigratie-papieren van
zijn vader en een zilveren schrijn,
gevuld met Siciliaanse aarde.
En daar ook, temidden van de
eenvoudige dorpelingen, gebeurde
iets, dat de burgervader van 's we
relds grootste stad, die toch de her
innering bewaart aan uiterlijk luis
terrijke vergaderingen en recepties,
zeker niet zo licht overkomt. Vin
cenzo Impelliteri wilde het woord
nemen om al deze goede mensen te
danken voor hun hartelijke, spon
tane hulde, maarhij kon het
niet.
De man, die bekend staat als één
der beste sprekers van Amerika,
boog onder de doodse stilte der
wachtende menigte het hoofd, haal
de zijn zakdoek te voorschijn en be
gon te snikken als een kind. Deze
woordeloze dank was zeker over
tuigender dan welke mooie toe
spraak ook!
artikel 5. Item sullen sij gehouden
sijn, in cas van eenige rusie of teraulte
in herbergen of op te straet ontmoet of
gewaer wert, sulks soo veel doenlijk te
stillen, daervan aanstonts aen den drost
of scepenen, vorster of corperael dat t
naeste bij is kennis te geven.
artikel 6. Wanneer enige dieven,
rovers, straetschenders of andere ondeu
gende gewaer wert dezelve aen te hou
den, en als hem suks alleen niet doen
lijk is en resistentie word gedaen aen-
stonds hulp te roepen, ook in gevalle
van noodt ende als vervolgt werd sal
sigh met sijn bijhebbent geweer mogen
defenderen.
artikel 7 en in cas hij gewaer mogte
werden dat er in het dorp van Loon
ergens brand als ander onheijlen mogten
ontstaen, aenstonds sich aan het eerste
huis daer sich sal bevinden bekent te
maeken, en daer op die van de kerkstraet
ten eérste de klok te doen trekken, en
die van de Cetsheuvel en Loonsedijk soo
veel remoer te maeken als doenlijk is.
om de mensen uijt haare slaap te wecken
en op de been te brengen, waarna alle
inwoonderen gehouden sullen sijn, aan
stonds met ladders, haken, emmers of
ketels als anders te adsisteren, om den
brand te blussen en verdere onheijlen
voor te komen, en soo eenige ingesete-
nen tot hulp geroepen wesende onwil
lig mogte sijn, om te adsisteren, deselve
aan den drost bekent te maecken.
y;
artikel 8. Sullen gemelde nachtroe
pers door de regente een lijst ter hand
worde gesteld waarbij de ingesetenen
sullen sijn getauxeert. ieder in sijn quar-
tier alwaer hij roept om die voor haere
gedane diensten alle weeke te mooge op-
maene soo als ieder huijshoude daer sal
bij getauxeert staen en alle diegene die
onwillig sijnde om die tauxatie te vol
doen, sullen sij nachtroepers deselven on-
willege moeten bekent maeken en aan
Drost en schepenen daerover klaegen
om dan die gedaan en gehandelt te wor
den als men sal vinden te behoren.
artikel 9. De roeper aen de kerstraat
sal volgens accord alle wecke hebben
ses schelling en so op sijn lijst te kort
komt dat het geen schellinge kan be
dragen sal hetselve uit dorpskasse worde
goedgedaan.
artikel 10. De nachtroepers van de
kerkstraat en van de Cetsheuvel sullen
ieder door de regenten ter hand gesteld
worden, een pyen rock, om des nacht
aen te doen wanneer sij roepen.
artikel 11 en dit alles tot wederop-
zeggens van de regenten.
artikel 12. En laetstelijk soo behoo-
ren de ondergeschrevene klapwakers, soo
als sij belooven bij deesen haar inlelle
getrouwigheijt te sullen gedragen en des
t' oirconde hebben deese op 't Resolu
tieboek ondertekent, op heden den 20
Januari 1740.
Cornelis Rijns (Straatskw.).
In ons vorig artikel signaleerden we
de grote onveiligheid die er alom ten
plattelande heerste, vooral 's avonds en
's nachts, ter oorzake van de schier
overal loslopende „boosdoeners en
kwaad volk".
Rond 1700 was dit euvel ook voor de
Hoogm. Heren Staten werkelijk een pro
bleem geworden dat hen met zorg ver
vulde. Op aandringen van de Staten was
in het Kempenland reeds in 1717 een
resolutie uitgegeven en van kracht ge
worden, waarbij alle dorpen „die daar
toe het vermogen hebben" zouden in
voeren „nachtroepers ofte klapwakers".
Werd in Febr. 1732 het aanstellen
van deze functionarissen voor de gehele
Meijerij verplicht gesteld, het duurde
nog tot 1739 vooraleer Venloon offici
eel tot aanstellen van dezelve overging.
Wel had het Straatskwartier in 1736 al
een klapwaker, want in een burgemees
tersrekening van dat jaar staat aangete
kend: „Aen Cornells Rijns klapwaker
tot Loon, bij zijn klap een pyen rok om
die aen te doen als hij snachts roept,
idem 2 zakpistolen en een sabel".
Op 2 Déc. 1739 behandelden schout
en schepenen bedoelde resolutie van de
H. M. Heren Staten nogmaals in hun
vergadering „waerop gedelibreerd sijn
de, werd goedgevonden ende verstaen,
twee nachtroepers aftewei klapwakers
aan te stellen als een aen het Straets
kwartier en een op de Cetsheuvel en wel
op soodanig een tractement ofte salaris
als bij reglement daervan te formeren.
Voor wat aengaet de Loonse Dijk soo
sal Wouter de Haen, nachtroeper tot
Vrijhoeven geautoriseert worden om ook
X dit is 't handmerk van Coen v.
Boxtel die bekent niet te konnen
schrijven. Vaertskw.
t Schijnt dat deze nieuwigheid, al
thans door sommigen zowel van 't
Straats. als het Vaartskwartier met ge
mengde gevoelens werd ontvangen. On
der hen die weigerden de wekelijkse bij
drage voor den „roeper" te voldoen,
bevonden zich Lambert Nouwens en
Stoffel de Leeuw, respectievelijk oud
„schepen" en oud „Vorster", die kort
te voren beiden uit hun functie waren
ontzet, omdat ze waren „van de Room
se Religie". Hoe het zij, de weigerach-
tigen werden door de vorster op last
van Drost en schepenen aangezegd om
binnen acht dagen hun „quote" te vol
doen.
Alles schijnt verschillende jaren naar
wens te hebben gelopen tot in 1770 het
reglement enigszins wordt aangevuld.
27 Nov. 1782 houden Schout en Sche
penen over het onderhavige onderwerp
wederom een vergadering. Bij de Rrost
is ingebroken en bij een der Schepenen
is „considerabel" gestolen. Dagelijks ne
men de dieverijen toe. „De tegenwoor
dige nachtwaker is een man die met
overdag hard werken den kost moet
winnen voor zijn gezin, terwijl de emo
lumenten aan de bediening van nacht
waker „verknacht" niet genoegzaam
strekken tot „zijns familie's bestaan" an
ders des daegs hard moet werken waar
door des nachts niet altijd sijnen plicht
kan betrachten, waaruit men ligtelijk kan
opmaken de hoogstnadelige gevolgen
welke door zulk verzuim de goede inge-