Waaiwijkse en Langstraatse Courant
I
Wijde Wereld
MOEILIJKE JAREN
2J.e iCMMAste. papin
Ontmoeting met grote
persoonlijkheden.
UIT DE
ALS de schoonmaak
VAN KRUGER TOT MALAN
Mr. JAN DERKS.
SPROETEN
VRIJDAG 14 MAART 1953
Uitgever
Waaiwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
75e JAARGANG No. 22
Abonnement
2.60 franco p. p.
18 cent per week
speciaal tarief.
2.35 per kwartaal
Advertentie-prijs
10 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK
TEL. 2621
OPGERICHT 1878
SCHOOLSTRAAT 11, KAATSHEUVEL. TEL. 2121
TEL.-ADRES „ECHO"
Maandag heeft de Sovjet-Russi
sche plaatsvervangende minister
van buitenlandse zaken, Gromyko,
de Amerikaanse, Britse en Franse
diplomatieke vertegenwoordigers in
Moskou een nota overhandigd, die
betrekking heeft op de kwestie van
het Duitse vredesverdrag. In deze
nota stelt de Sovjet-Unie voor zon
der dralen besprekingen te voeren
over de beginselen van een vredes
verdrag. Dit zou moeten gebeuren
op een internationale conferentie,
waaraan alle betrokken landen zou
den deelnemen en ook Duitsland,
vertegenwoordigd door een rege
ring van 't hele land. Hieruit volgt,
aldus de nota, dat de Sovjet-Unie
en de andere grote mogendheden
tevens de mogelijkheden dienen te
onderzoeken tot instelling van een
regering voor heel Duitsland, die
de wil van het Duitse volk tot uit
drukking brengt. Aan de nota voeg
de de Sovjet-Unie een ontwerp
verdrag toe, maar ze is ook bereid
andere voorstellen te bespreken.
In beginsel ziet de Sovjet-nota er
niet onredelijk uit, zoals zoveel van
hun voorstellen er niet onredelijk
uitzien. Toch is ze in Londen, Pa
rijs en Washington met de grootste
reserve ontvangen, niet om de re
delijkheid die er uit spreekt, maar
omdat men gegronde vrees koestert
dat die redelijkheid alleen bij het
uitzicht blijft. Men hoeft niet zo
ver te zoeken om Russische voor
stellen te vinden die een schijn van
oprechtheid droegen en die achter
af slechts voorwendsels bleken te
zijn om de Russische invloedssfeer
uit te breiden. Niet de papieren
doen het hem, maar het gaat er
over wat er achter die papieren zit.
En wat dat betreft is er nog niet
veel te voorschijn gekomen dat aan
leiding geeft tot optimisme.
Het lijdt weinig twijfel, of de
Russen hebben hun voorstel juist
nu ter tafel gebracht omdat 't hun
het geschikste moment lijkt om
voordeel te trekken uit de omstan
digheden. Ze hebben in het verle
den al te veel pogingen om Duits
land een vredesverdrag te geven,
getorpedeerd dan dat men nu kan
veronderstellen dat het hun juist
om dit vredesverdrag gaat. Het
meest voor de hand ligt aan te ne
men dat ze zich bezorgd maken
over de opneming van Duitsland in
het Europese leger en over de aan
wezigheid van strijdkrachten van
het Atlantisch Pact in Duitsland.
Deze bezorgdheid spreekt ook dui
delijk genoeg uit enkele punten die
zij in hun ontwerp aan de orde
stellen. Zo moeten volgens het ont
werp alle bezettingsstrijdkrachten
binnen één jaar na het van kracht
worden van een vredesverdrag te
ruggetrokken worden. Een ander
punt is dat Duitsland zich verplicht
in geen enkele coalitie of militair
verbond te treden, gericht tegen 'n
mogendheid die met haar strijd
krachten deelgenomen heeft aan de
oorlog tegen Duitsland. Als men
zich dan even herinnert dat de Rus
sen, zolang het Atlantisch Pact be
staat, geroepen hebben dat dit tegen
de vredelievende Sovjet-Unie is ge
richt, blijft er niet veel mogelijk
heid over tot twijfel aan de bedoe
ling van deze bepaling. Evenmin
als het twijfelachtig is dat het eer
ste punt tegen de aanwezigheid van
Amerikaanse en Canadese strijd
krachten in Europa gericht is.
Het eerste punt dat besproken
moet worden volgens het Sovjet-
ontwerp is: De eenheid van Duits
land zal herstel worden, „zodat het
zich kan ontwikkelen in een onaf
hankelijk, democratisch en vrede
lievend land". Voorts moeten de
democratische rechten, zoals vrij
heid van meningsuiting, vrijheid
van godsdienst, vrijheid van veran
dering en politieke vrijheid, verze
kerd worden. Organisaties „die
schadelijk zijn voor de democratie
en het behoud van de vrede" mogen
niet op het Duitse grondgebied wor
den toegelaten enz. enz.
Wanneer we dergelijke voorstel
len beschouwen, mogen we ons, om
ze goed te begrijpen, niet op ons ei
gen standpunt plaatsen. En als we
dan bedenken dat de Russen pre
tenderen dat er in de Sovjet-Unie
en de landen achter het IJzeren
Gordijn ook democratische vrijheid
is, met inbegrip van vrijheid van
meningsuiting en vrijheid van gods
dienst, en dat er de katholieke kerk
beschouwd wordt als gevaarlijk
voor de democratie en het behoud
van de vrede, dan kunnen we ons
voorstellen dat het hun niet zoveel
zelfoverwinning heeft gekost om
deze voorwaarden op papier te zet
ten. Toen het Romeinse rijk zijn
hoogtepunt bereikt had, was er een
Pax Romana en dat was een heel
bepaalde vrede. Nu houden er de
Russen ook een eigen vrede op na,
een Pax Russica, die niet minder
bepaald is, zo zelfs dat de inrich
ting er van voor het grootste deel
van de wereld onaanvaardbaar is.
Zo kan het gebeuren dat men, de
zelfde woorden onderschrijvend van
'n heel verschillend standpunt uit
gaat en dat een redelijk lijkend
ontwerpvredesverdrag, door de ene
partij ingediend, door de andere
partij, ofschoon mede-overwinnaar,
met de grootste reserve wordt ont
vangen.
Natuurlijk zit er aan het Russi
sche voorstel meer vast dan wat er
precies op papier staat. Daar is het
effect dat het in Duitsland maakt.
Het spreekt vanzelf dat zowel in 't
Westen als in het Oosten hevig ver
langd wordt naar een vredesver
drag, even goed als naar eenheid.
Wanneer dus de Westelijke gealli
eerden het Russische ontwerp zon
der meer verwerpen, laden zij het
odium op zich beide tegen te hou
den en dan zouden de Russen zoal
geen vrede gesticht, dan toch groot
propagandistisch voordeel behaald
hebben. Even duidelijk is het dat
de Westelijken het voorstel niet
zonder meer kunnen aanvaarden.
Er dienen minstens op een of an
dere manier garanties gevonden te
worden dat het ene Duitsland be
last wordt met een Pax Russica- En
omdat de zaken zo staan, kan het
noodzakelijk zijn dat het Westen
instemt met onderhandelingen,
waarvan het bij voorbaat weet dat
ze nutteloos zullen zijn.
Uw handen onooglijk maakt,
PUROL maakt ze weer spoedig
gaaf en zacht. Doos 41 - 77 ct.
Nog een ander aantrekkelijk as
pect heeft het Russische voorstel,
niet alleen voor Duitsland. Het is
het denkbeeld van Duitsland als
neutrale bufferstaat tussen Oost en
West, maar dan zou uiteraard de
allereerste voorwaarde zijn een
strikte neutraliteit. En afgezien van
de vraag of het op de dag van van
daag wel mogelijk is werkelijk neu
traal te zijn, mag men het betwijfe
len of een neutraal Duitsland wel
met rust zou worden gelaten, aan
gezien het zou liggen tussen twee
zo sterk tegengestelde invloedssfe
ren. En dan zou het bestaan van
een bufferstaat wel eens een ave
rechtse uitwerking kunnen hebben.
Over het algemeen geeft dus de
nota die de Sovjet-Unie aan de Ver
enigde Staten, Engeland en Frank
rijk heeft gestuurd en waarop zij
spoedig antwoord vraagt, weinig
aanleiding tot optimistische be
schouwingen. Mocht het tot een ge
sprek komen, dan zal er nog wel
een lange weg afgelegd moeten
worden eer er een verdrag is, als
het er komt. Zou een vredesverdrag
van Oost en West gezamenlijk met
één Duitsland een illusie blijven,
dan zou dat waarschijnlijk maar
zeer weinig verwonderen. Het om
gekeerde zou eerder een verrassing
zijn.
ARBEIDERS VAN D.U.W.
ONTSLAGEN.
Aan 160 arbeiders van de D.U.W.,
afkomstig uit Friesland, Groningen
en Drenthe, die werkzaam waren
bij de ontginning Horst America in
De Peel, is ontslag aangezegd. De
werktijd van deze arbeiders loopt
op Vrijdag tot 's middags kwart
voor drie. Vorige week weigerden
zij echter tot dat tijdstip door te
werken en verlieten om kwart voor
één het werkterrein om naar huis
terug te keren.
OPSCHUDDING TE HILLEGOM.
Maandagmorgen j.l. is de direc
teur van de kalkzandsteenfabrieken
te Hillegom, plotseling door de
rijkspolitie gearresteerd. Deze ar
restatie veroorzaakte een complete
opschudding in 't bollendorp, want
de fabrieken die te Hillegom en
ook die te Katwijk zijn geheel
door de politie omsingeld, alsof er
gevaar bestond dat de grootste
•staatsgeheimen zouden uitlekken.
Later bleek dat de overval was ge
schied op last van de substituut
officier van justitie te Haarlem, mr.
G. W. F. v. d. Valk Bouman. De di
recteur van de fabriek;'de 62-jarige
J. A. v. H. wordt verdacht van ver
duistering. Ook de beide zoons zijn
in hechtenis genomen; de jongste
is later weer op vrije voeten ge
steld. Een aantal boeken en andere
bescheiden zijn in beslag genomen;
de justitie had alle maatregelen ge
troffen om te voorkomen, dat be
zwarend materiaal uit de fabrieken
of kantoren zou kunnen verhuizen.
Woensdag zijn allen weer in vrij
heid gesteld.
EEN NIEUWE SERIE RADIO-
GRAMOFOONS VOOR DE TROPEN
Thans kan Philips ook radio-gramo-
foons leveren, die geschikt zijn voor ge
bruik in de tropen. De serie bestaat uit
drie verschillende combinaties.
De FX 819 A is uitgerust met een
platenwisselaar met drie draaisnelheden.
Het apparaat bezit de volgende golfge-
bieden: middengolf 185580 m. en kor
tegolf 3091,5 m., alsmede gespreide
kortegolf banden van 30, 25, 20, 16, 13
en 11 m. De elf buizen verrichten veer
tien functies. De concertluidspreker heeft
een conusdiameter van 320 mm en is
uitgerust met een permanente „Ticonal"
magneet en een klankverstrooier.
De FX 819 A kan door middel van
een draaibare spanningskiezer worden
aangepast aan netspanningen van 90,
110, 125, 145, 200 en 220 volt. Het ver
bruik bedraagt inclusief platenspeler on
geveer 85 watt. De radio-gramofoon
heeft de volgende afmetingen: 80 x 110
x 43 cm en het bruto-gewicht bedraagt
108 kg.
De FX 708 A vertoont uit constructief
oogpunt gelijkenis met de hierboven be
sproken radio-gramofoon. De technische
gegevens zijn in hoofdzaak hetzelfde,
maar de uitvoering van de FX 819 A is
luxueuzer dan die van de FX 708 A. Het
kwaliteitsverschil komt voorts tot uiting
in enkele technische verfijningen van de
FX 819 A.
De FX 708 A heeft de volgende af
metingen: 79 x 94 x 42 cm en het bru
to-gewicht bedraagt 73 kg.
De FX 618 A is eveneens uitgerust
met een platenwisselaar met drie draai
snelheden. De volgende drie golfgebie-
den kunnen worden bestreken: midden
golf 185585 m„ kortegolf 30.594.5
m„ gespreide kortegolfbhnden op de 25
en 30 m. en kortegolf 11.4519.95 m.
De zes buizen verrichten acht functies.
De FX 618 A is uitgerust met een ge
voelige luidspreker met buitencentrering
en klankverstrooier, terwijl de aanpas
sing aan de aanwezige netspanning op
dezelfde wijze kan geschieden als bij de
twee andere typen. Het verbruik be
draagt 57 watt. De afmetingen zijn 68
x 80 x 38 cm en het bruto gewicht is
45 kg.
Om volledig te zijn, zij er op gewezen,
dat voor gebruik in Nederland en an
dere Europese landen ontwikkelde appa
raten in tropische en sub-tropische ge
bieden geen lang leven is beschoren.
Daarom worden voor deze gebieden
speciale radio-ontvangapparaten en ra-
dio-gramofoons vervaardigd. Het ver
schil schuilt met uitzondering van de
golfbereiken niet in de electrische op
bouw, noch in de vormgeving van on
derdelen en apparaten, maar in de sa
menstelling daarvan. De samenstelling
van de gebruikte onderdelen is zodanig,
dat deze bestand zijn tegen de klimato-
rische omstandigheden, welke zich in een
tropisch klimaat doen gelden, zodat die
op de levensduur en de goede werking
geen nadelige invloed uitoefenen.
f 10.000 GESTOLEN UIT
WOONWAGEN.
Gedurende het afgelopen week
end is te Assen ingebroken in een
woonwagen van de kermisexploi
tant A. H. te Peeloo. Er werd een
bedrag van 10.000, juwelen en
geldswaardige papieren ontvreemd.
De ongewenste bezoekers hebben
tijdens de afwezigheid van de be
woners een ruit van een der deuren
vernield, waardoor zij zich toegang
tot de woonwagen konden ver
schaffen. Een geldkistje met een
bedrag van 10.000 wordt vermist,
voorts enkele polissen en een spaar
bankboekje met een tegoed van
S 3000. Uit een andere kast van de
woonwagen werd een doosje ont
vreemd, waarin zich twee gouden
oorbellen, een gouden ketting met
hanger en een gouden polshorloge
bevonden. Van de dader(s) ont
breekt elk spoor.
GELDZENDING VAN BANK
VERDWENEN.
25.000 gulden uit enveloppe
ontvreemd.
Het filiaal Amsterdam van de
Rotterdamsche Bank heeft Vrijdag
j.l. per aangetekende brief een zen
ding ter waarde van 25.000 naar
Veendam gestuurd. Toen de brief
Zaterdag in Veendam werd geo
pend, kwamen er waardeloze stuk
ken papier uit inplaats van bank
biljetten Op het eerste gezicht had
men te Veendam niets aan de enve
loppe gemerkt.
MEISJE EIGENT ZICH
2300 TOE.
Bij een zuivelbedrijf te Den Haag
werd een kastekort van 2300 ont
dekt. In verhand hiermee is een
zestienjarig winkelmeisje aange
houden, dat de vorige week bij dit
bedrijf om een andere reden was
ontslagen. Zij bekende in de loop
van vijf maanden genoemd bedrag
bij gedeelten uit de kas te hebben
ontvreemd. Het geld had zij met
vriendjes uitgegeven in bioscopen,
dancings en besteed aan kleren,
tasjes, snoeperij, enz.
In die merg van ons gebeente
in ons bloed en siel en gees
In die roem op ons verlede
in ons hoop op wat sal wees
In ons wil en werk en wandel
van ons wieg tot aan ons graf
Deel geen ander land ons liefde
trek geen ander trou ons af
Vaderland! Ons sal die luister
van jou naam met ere dra
Waar en trou als Afrikaners,
kinders van Suid Afrika!
(Die stem van Suid Afrika).
In 1902, het jaar van de Vrede
van Vereniging, ligt Zuid-Afrika in
het stof. j
In 1910 wordt de Unie van Zuid-
Afrika geboren, met de vroegere
opperbevelhebber der Boerenstrijd-
macht, Louis Botha, als minister-
president.
En in 1914 breekt de Wereldoor
log uit.
Wat heeft Zuid-Afrika daarmee
te maken? denken vele Boeren, j
Laat Engeland zijn eigen boontjes j
doppen!
Maar aan de grenzen der Unie
ligt het Duitse koloniale gebied:
Duits Zuidwest Afrika. Daar, van-
uit Windhuk, licht een krachtig ra-
dio-station de Duitse oorlogsschepen j
in over de bewegingen der Britse
schapen.
De Engels regering maakt Botha
duidelijk dat het nu de tijd is om
de beloften van loyaliteit in daden
om te zetten. Blijft Zuid-Afrika
werkeloos, dan zal Engeland zelf
moeten handelen: dat betekent dat
het land onder Engels militair ge
zag zal worden geplaatst.
Botha, reeds lang overtuigd van
de noodzakelijkheid van samenwer
king met Engeland ook in de toe
komst, neemt zijn besluit. De re
gering roept vrijwilligers op voor
de veldtocht tegen Duits Zuidwest
Afrika.
DE DOOD VAN DE LA REY.
De eenheid onder de Afrikaners
is dan reeds zoek. Vooral in de Vrij
staat is een beweging gegroeid met
duidelijk nationalistische, zelfs min
of meer republikeinse tendenzen.
Ook in de Transvaal zijn velen de
smaad van 1902 nog niet vergeten.
Vrome Boeren zeggen: God is recht
vaardig; nu wordt Engelands bloed
schuld gewroken!
Veler ogen zijn in deze dagen ge
richt op generaal De la Rey, een
onverschrokken aanvoerder, een
wijs en bezadigd man van bijna
mystieke vroomheid. Velen ver
wachten van hem het beslissende
woord. Maar vóór hij dit kan spre
ken, wordt hem de mond gesnoerd
door de onverbiddelijke dood.
Als ge een erg goede redevoering
ihebt gehoord en ge moet een ver
slag maken, dan hebt ge de verlei
ding om naar beelden te zoeken
om je bewondering voor het ge
sprokene uit te drukken, zoiets als
tintelend als paprika en bruisend
als champagne en zo, maar dat is
niet te doen voor de voordracht
die de Hoofdredacteur van De Tijd
hield voor de getuige de bui
tengewoon grote belangstelling
jneest bloeiende Waaiwijkse vere
niging het R.K. Vrouwengilde.
Misschien kunnen we een andere
vergelijking' maken. Wij hebben
grote bewondering voor de dich
ter Werumeus. Buning. Die heeft
tijdens zijn reizen door Spanje een
aantal prachtige gedichten geschre
ven, de Copla's enMaria Lecina. Als
we de voordracht van Mr. Derks
hiermee vergelijken, dan weet u
dat die vergelijking mank gaat,
maar ook wat wij bedoelen.
De rede van Mr. Derks was ook
schoon en ontzaggelijk geestig, ge
ïllustreerd met talrijke anecdotes,
maar met een diepe levensles ons
aardse bestaan is betrekkelijk.
Spr begon zijn lezing met de be
spreking van het begrip grote per
soonlijkheid. Wat is een grote per
soonlijkheid Vader cn Moeder
Jansen die per week 38.bin
nen krijgen en zorgen dat hun 8
kinderen elke morgen keurig ge
kleed naar school gaan, zijn onge
twijfeld grote persoonlijkheden,
maar U verwacht van mij niet dat
ik U vanavond spreek over deze
vader en moeder Jansen.
komen vroeg in t voorj aar
Koop tijdig SPRUTOL
Met generaal Beyers, opperbevel
hebber en fel tegenstander van de
expeditie naar Duits Zuidwest, op
weg naar een legerkamp bij Johan
nesburg, wordt zijn auto aangeroe
pen door gewapende politiemannen
die een bankrover achtervolgen
Beyers stopt niet. De politieman
schiet. De kogel ricochetteert op d'
weg en dringt van achteren de wa
gen binnen en raakt De la Rey pre
cies in het hart.
Onder algemene rouw wordt de
vereerde leider ten grave gedragen.
Zijn dood heeft de spanning niet
verminderd. Kwade tongen fluiste
ren dat hij is vermoord
De spanning stijgt. Generaal Bey
ers neemt ontslag. Kolonel Marit
gaat openlijk naar de Duitsers over
en geeft een proclamatie uit, waar
in hij de Boeren oproept tot samen
gaan met de Duitse bondgenoot,
tégen Engeland.
JACHT OP DE HELDEN.
Botha ziet het gevaar met 't uur
groeien. Hij neemt zelf het opper
bevel in handen en roept de rege
ringsgetrouwe burgers op. Hij wil
de Britten hier buiten houden, dit
is een kwestie van Afrikaners on
der elkaar.
In de Transvaal ageert Beyers, in
de Vrijstaat organiseert De Wet het
verzet. Hun bedoeling is géén op
stand, maar een „gewapend pro
test", een reliek uit de voortrek
kerstijd; het is een wonderlijke ge-
dachtengang die niet past in het
thans geldende politieke bestel.
Want ze betekent inderdaad niet
anders dan openlijke rebellie tegen
de regering.
Het komt tot een regelrechte bur
geroorlog. Tegenover de comman
do's van De Wet en Beyers komen
regeringsgetrouwe troepen in het
veld. .Commandanten ujt de Vrij
heidsoorlog trekken op tegen hun
strijdmakkers van voorheen. Aan
beide zijden hoort men illustere na
men uit de jaren 19001902.
Maar het verzet is niet gecoördi
neerd. Duidelijk omlijnde politieke
doelstellingen worden gemist, even
zeer als een nauwe tactische samen
werking. Een leider van formaat
ontbreekt. Generaal Herzog houdt
zich afzijdig, president Steyn keurt
de opstand niet goed, maar is even
min voorstander van de regerings-
politiek.
Het einde komt snel. Beyers, die
bij een achtervolging probeert zich
over de Vaal te redden, raakt ver
ward in de stijgbeugels en verdrinkt
jammerlijk. Christiaan de Wet, de
onvindbare, is in zijn element en
houdt het langer vol, maar ook hij
moet met een kleine groep getrou
wen de wijk nemen, door de woes-
Dat deed hij ook niet. Hij sprak
over ontmoetingen met Hitier en
Mussolini, met ministers en kar
dinalen, met Pius XI en Pius XII
en hij deed die ontmoetingen ver
gezeld gaan van kostelijke verha
len van de landen waar hij ver
bleef en z'n contact met heel ge
wone mensen, met Jansens.
In 1938 bracht Hitier een bezoek
aan Italië. Mr. Derks heeft dat be
zoek voor z'n krant meegemaakt.
Rome en alle palatsen waar Hitier
kwam, waren op grootse wijze ver
sierd, de oude ruïnes baadden in
een zee van neonlicht en de nieu-
.we ruïnes hadden prachtige mar
meren gevels gekregen, van hout
en triplex, een fagade, uiterlijk
vertoon. Het mooiste en beste is
voor buiten, prachtige gebouwen,
gevels, parken, zelfs de mooiste
gleding is voor buiten fagade. De
Italiaan leeft buiten Wij zorgen
voor huiselijkheid, gezelligheid in
de huiskamer. Zij leven buiten.
En dan beschrijft spr. het leven
in Italië tijdens het bezoek van
Hitier, op een wijze die niet te
verslaan is. Ge moet hem horen
en, zoals het met muziek en schil
derkunst het geval is, ondergaan.
Zo'n voordracht is niet op schrift
te stellen, zelfs Jan Derks zou het
niet kunnen en hij is toch een van
de beste journalisten die wij in
Nederland hebben.
Hij spreekt over z'n ontmoetin
gen met Hitler in de haven van
Napels, waar 200 duikboten tege
lijkertijd opduiken en weer onder
water verdwijnen. Hitier vertrekt
z'n gezicht geen fractie van een
seconde, het afschieten van 50.000
geweren laat hem volkomen on
beroerd. Hitler was een geremde
man. Maar hij imponeerde de
Duitsers bovenmate 't Is een raad
sel, maar 't is zo.
Hij spreekt over Mussolini, zeer
rancuneus. Z'n enige overeenkomst
met Hitler was z'n hoogmoed, die
■bij Hitier tot starheid leidde, bij
•Mussolini tot rancune.
Hij spreekt over graaf Ciano, van
de ene kant een voorbeeldig chris
ten, een goede huisvader, ander
zijds een gewetenloze schurk, een
Machiavellist, die met satanische
sluwheid op Goede Vrijdag Albanië
zou overmeesteren.
Over de reis met generaal Balbo
naar Noord-Afrika, die hij zonder
dat ie 't weet de Nederlandse Ko
loniën belooft.
In Italië ontmoet ge in de mens
de schrilste tegenstellingen. Burck-
hardt schrijft in z'n boek over de
renaissance van de man die 's mor
gens z'n schoonmoeder vermoordt
en 's middags met een non over
zeer mystieke onderwerpen zit te
praten. Dat is Italië.
In 1942 bracht Mr. Derks een be.
zoek aan Duitsland, z'n laatste,
want kort daarop kon hij de jour
nalistiek (voorlopig) vaarwel zeg
gen. De pers wordt rondgeleid
over een tentoonstelling „Deut-
scher Kunst" De gids vertelt bij
zowat elke schilderij, dat het was
„das gröszte und höchste in Euro
pa, -vielleicht am der ganzen welt".
Dat had zo'n tijdje geduurd en men
ergerde zich hier kennelijk aan.
In een of andere zaal stond een
heel klein beeldje en Mr. Derks
vertelde ervan in de stijl van de
gids: das gröszte and höchste in
Europa, vielleicht auf deF ganzen
Welt. Het hele gezelschap lachte.
„Bestimmf' zei de duitser.
Mr. Derks neemt ons dan mee
naar de Kardinaal in Utrecht, die
bij een bezoek aan de Koningin
Prinses Beatrix een reep chocola
de geeft, omdat „je toch wel zult
denken dat ik Sinterklaas ben".
We gaan met hem naar Mgr. Be-
ran in 1947 die vertelt van de ont
zaggelijke moeilijkheden in z'n
land.
We gaan weer terug naar „de
steengeworden Katholiciteit van de
kerk, de St Pieter". Hij vertelt
van Pius Xll, de wilsmens, een
hard man. Maar ook een ontroe
rend man. Van de kroning van
Pius XII in de St. Pieter. Van een
audiëntie bij de Paus met een mar
kiezin „als een eerste klas re-
o.uiem-mis". Van de tegenwoordi
ge paus. De paus van liefde, die
zichzelf geheel en al wil geven, de
servus servorum Dei in de werke
lijke zin van het woord.
Het lijkt een hele sprong van de
akelig praequante oervormige
Duitse Übermensch naar de asceti
sche heilige gestalte van Pius XII.
Jan Derks vertelt daarvan in grote
liefde voor de kerk, voor het paus
schap en ongetwijfeld ook voor
zijn beroep, dat hem deze schat
van ervaringen schonk.
Hij stelt Hitler tegen de achter
grond van de St. Pieter en hij is
klein Hij spreekt over Ciano en
de Paus en Ciano is klein. Het was
een grootse voordracht.
Wij mogen het R.K. Vrouwengil.
de feliciteren met hun keus voor
deze avond, die de voorzitster,
mevr. van Loon-de Jong opende en
sloot. Het gilde heeft met deze
prachtige avond een belofte gedaan
die ongetwijfeld moeilijk te ver
vullen is. Deze avond was in ieder
geval het bewijs dat het wel kan.
Veel succes
j tijn naar de Duitse grens. Vóór hij
daar aankomt, wordt hij door ge
motoriseerde legereenheden omsin
geld. De held van de Vrijheidsoor
log is een gevangene.
BLIJVENDE TWEESPALT.
De Regering is meester var. de
situatie gebleven. De veldtocht naar
Duits Zuidwest gaat door en ver
loopt voorspoedig.
Moeilijker is het de „rebellen" te
straffen. Slechts enkelen, waaron
der kapitein Jopie Fourie, die in
uniform de strijd tegen de regering
aanbond, worden gefusilleerd. An
deren krijgen gevangenisstraf en
geldboeten. Onder hen is ook Chris
tiaan de Wet, thans een gekooide
leeuw
De regering zit tussen twee vu
ren: enerzijds de argwaan der En
gelsen, die de „loyaliteit" der Boe
ren honen, anderzijds de sympathie
van vele Boeren met de „rebellen"
die zich uit in de groei der natio
nalistische beweging onder leiding
van Herzog.
En al blijkt dat Botha wéér op
het winnende paard heeft gewed,
dat niet Duitsland maar Engeland
de oorlog wint, het zaad der twee
dracht heeft wortel geschoten.
De Nationalisten (Natten) en de
Suid Afrikaanse Party van Botha
en Smuts (Sappen) komen steeds
scherper tegenover elkaar te staan.
Heftige verkiezingsveldtochten doen
de hartstochten hoog oplaaien, want
de Afrikaner doet graag aan poli
tiek en de strijd wordt daar nog
veel persoonlijker, dus ook veel
scherper, gevoerd.
Maar Botha is de strijd moe.
Tijdens de Boerenoorlog heeft hij
het gewapend verzet meesterlijk
geleid.
Daarna heeft hij het Boerenvolk
uit het stof omhoog helpen stijgen
naar een machtige, vrijwel onaf
hankelijke Statenbond.
Door moeilijke jaren heen heeft
hij zijn volk geleid.
Zijn hart, dat zo warm klopte
voor dit schone land, houdt voor al
tijd op te slaan.
En Jan Smuts „Slim Jannie"
neemt de leiding der regeringspar
tij op.
Tegenover hem staat Herzog, de
Vrijstater, en achter de nationalis
tenleider rijst reeds de kloeke fi
guur van de predikant en staats
man Malan, die eens minister-pre
sident van de Zuid-Afrikaanse Unie
zal worden.
Lk.
DEVIEZENVOORRAAD
WEER VERGROOT.
De Nederlandse deviezenreserve
is volgens de weekstaat van de Ne
derlandse Bank thans aangegroeid
tot 950 millioen, waarmee het be
drag aan goud en deviezen thans
2.150.500 groot is geworden.