BETERE DRUKWERK
LAATSTE BERICHTEN
Uit Loonopzand's verleden
een Setlander Ponny
Kermis-Reisprogramma
Sporlhuis „FIDES" Waalwijk
Sporlhuis „FIDES" Waalwijk
NIEUWE BRANDWEERKAZERNE c.a.
TE KAATSHEUVEL.
Zweeds precisiewerk
MUSA EXPRESS
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 4 JULI 1952
Venloon onder protectie der
Zeven Verenigde Gev/esten.
Een van de bekende Zweedse ballpoint
fabrieken vervaardigde voor ons
deze uiterst solide ballpoints,
waardige vertegenwoordigers van
Zweeds precisiewerk.
De zuiver gepolijste kogel,
de samenstelling van de pasta
en de juiste middellijn van de stift
garanderen een ononderbroken en
gaaf schrift.
Ballpoint met <|45
extra reserve stift I
Ballpoint met ver- m25
guld metalen dop
Vulpotlood en
ballpoint «g-| g
in één houder
VROOM DREESMANN
VOOR HET
naar: Wcxalwijkse Stoomdrukkerij Aotoon Tielen
van
6.25
GA MEE NAAR
Daar hebben ze doorlopend een grote sortering
in
Dames- Heren- en Kinderbadkleding,
Badtassen - Zwemgordels - Strand
ballen - Zomerbrillen enz.
Voor Tennisrackets en Tenniskleding ook
hèt adres.
Vacantiekleding, zoals Dames en Herenshorts
(div. kl.) Pantalons - Weekendshirts -
Witte sokken, enz.
KAMPEERARTIKELEN:
Tenten - Luchtbedden (ook verhuur)
Primustoestellen - Rugzakken - Eet-
couverts enz. enz.
Ook de liefhebbers van SCHIETSPORT vinden
er een rijke keus in LUCHTBUKSEN
en benodigdheden.
STATIONSSTRAAT 120
Tel. 2817 en 3181
Schoenmakers en Ant. v. Vugti en we
gens 12H-)ari9e dienst de heer G. Ver
meer. Ook de drie laatstgenoemden werd
een blijk van waardering aangeboden.
MASSAMOORD TE KATYN.
Vernietigend officieel rapport.
De speciale commissie uit het
Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden, die een onderzoek
heeft ingesteld naar de massa
moord in de bossen van Katyn in
1940 is tot de slotsom gekomen,
dat de Sovjet-Unie verantwoorde
lijk moet worden gesteld voor de
dood van 15.000 Poolse officieren.
De afgevaardigde O'Konski deel,
de mee, dat de commissie eenstem
mig tot deze uitspraak is gkomen.
Er werden meer dan 150 getuigen
gehoord. Volgens de commissie is
de massamoord in het voorjaar van
1940 gepleegd. Maanden later deel,
den Russische functionarissen de
Poolse autoriteiten mee, dat de
Poolse officieren uit de Russische
krijgsgevangenkampen waren vrij
gelaten om toe te kunnen treden
tot een Pools leger tegen de Duit-
S6FS.
In 1943 ontdekten de Duitsers in
de bossen van Katyn massagraven, -
waarin zich de stoffelijke resten
van 4259 Polen bevonden. Zij be
schuldigden de Russen van de
massamoord, waarop de Russische
regering verklaarde, dat de Duit
sers de moord op hun geweten
hadden. Volgens de commissie be
vinden zich de stoffelijke resten
van 5000 a 6000 Polen nabij Char-
kof, terwijl de overige Poolse of
ficieren hun einde in de Witte
Zee zouden hebben gevonden.
Volgens O'Konski onderzoekt de
commissie nog beschuldigingen,
dat Amerikaanse functionarissen
indertijd officiële rannorten, waar
in de Russen voor de massamoord
verantwoordelijk worden gesteld,
hebben achtergehouden, teneinde
moeilijkheden met hun Russische
•bondgenoten te vermijden
jkbgTV. -
AANVAL OP ONDERNEMING
IN INDONESIË.
Drie politiemannen gedood.
De rubberonderneming „Hamba-
lang'' ten Noord-Oosten van Bogor
is in de nacht van Zondag op
Maandag aangevallen door een 200
a 300 man sterke bende, waar
schijnlijk behorend tot de „Ten
tara Islam Indonesia" van de Da-
rul Islam. De op de onderneming
aanwezige 24 man van de politie
wacht hebben de onderneming tot
het uiterste verdedigd in een vuur
gevecht, dat drie uren dubrde en
waarbij drie politiemannen wer
den gedood.
De vier Nederlandse employe s
en hun gezinsleden bleven onge
deerd en konden de vlucht nemen
in de rubbertuinen. Wel hebben ze
vrijwel al hun persoonlijke bezit
tingen verloren. Een deel van het
ondernemings-emplacement werd
door de bende geplunderd en ver
volgens in brand gestoken.
MEISJESPENSIONAAT
DOOR BRAND GETEISTERD.
Een fel uitslaande brand beeft Woens
dagmiddag 't bekende meisjespensionaat
„Regina Coeli", gelegen aan de Hel-
voirtseweg in Vught, in enkele uren
gedeeltelijk verwoest. Zes brandweer
corpsen hebben met 22 waterstralen ge
tracht te redden wat mogelijk was. Zij
konden echter niet voorkomen, dat de
zolderverdieping, waar de slaapcellen
der zusters zich bevinden, geheel uit
brandde. De schade, aangericht door
vuur en bluswater en bovendien ontstaan
door het inderhaast naar buiten werpen
van veel inboedel, wordt geschat op zes
tot zevenhonderd duizend gulden.
-ha m' 'i
DRIE KINDEREN VERDRONKEN.
h i
De Waal, de Rijn en de Kralingse
Plas te Rotterdam hebben Woensdag
weer drie slachtoffers geëist. In de Waal
bij de monding van het Maas-Waalka-
naal is het 17-jarige meisje J. M. ver
dronken. Het lichaam is nog niet opge-
dregd. In de Rijn bij Eist (Utr.) is de
12-jarige Gijs van Vliegen uit die plaats
bij het baden verdronken.
In het strandbad aan de Kralingse Plas
te Rotterdam is vanmiddag de 12-jarige
Elsje Muller verdronken.
VOGT NEEMT ONTSLAG
BIJ DE AVRO.
De heer Willem Vogt heeft aan het
bestuur van de AVRO ontslag uit zijn
functie van directeur gevraagd. De
zienswijze van het bestuur, dat in de
vorm van een college van gedelegeerden
bij de AVRO een reeks reorganisaties
uitvoert, verschilt zodanig van zijn in
zichten, dat dit hem tot zijn besluit Om
heen te gaan heeft gebracht.
KAMERLEDEN NAAR
NIEUW -GUINEA?
De Tweede Kamer wil een parlemen
taire missie naar Nieuw-Guinea uitge
zonden zien. Vele leden achten het in
het voorlopig verslag over de begrotin
gen 1950—1951 en 1952 voor Nieuw-
Guinea zeer moeilijk, zich een oordeel te
vormen over de voorzieningen, die daar
op verschillend terrein nodig zijn.
U-JARIG MEISJE MEEGELOKT.
In de bossen tussen de Schelmse-
weg en de Koningsweg te Arnhem
is vanmorgen het 11-jarig meisje
teruggevonden, dat Maandag door
een 21-jarige metselaar was mee
gelokt.
Op het moment dat het meisje
werd weggelokt was haar broertje
bij haar. Deze vertelde het verhaal
aan een groepje militairen, die ver
sterkt dor een groot aantal burgers
en leden van de politie op speur
tocht gingen. De vader heeft de
gehele nacht door gezocht en zijn
kind tegen de ochtend gevonden.
De jongeman was toen nog bij haar,
maar ging op de vlucht toen de
vader van het meisje naderde.
De toestand van het meisje was
goed; wel was zij erg vermoeid en
erg ontdaan. De zeventienjarige
zuster van 't vermiste meisje heeft
de gehele nacht doorgezocht. Zij
werd vajnmorgen bewusteloos in/
het bos aangetroffen.
De dader is gearresteerd.
Gelijk we reeds in vorige artikel
tjes zagen, speelde het katholiek-
kerkelijk leven, in zoverre 't open
baar mag heten, af in de onmiddel
lijke nabijheid van het kasteel,
waar van het „brouwhuis" als
„schuilkerk" of „schuurkerk" was
ingericht. De rijke inkomsten (be
neficiën) door vorige geslachten,
vooral door de kasteelbewoners aan
het altaar van de grote kerk, tot
onderhoud van de priester die de
kerk bedienen zou geschonken,
echter bereikten niet meer de pas
toor, doch vielen in handen van de
door de Staten aangestelde rent
meester der geestelijke goederen in
het Kwartier van Oisterwijk. Toch
bleef de pastoor niet geheel en al
zonder inkomsten en vooral in de
jaren van onophoudelijk oorlogen,
toen de bevolking hier aan armoe
was overgeleverd, welke wij ons
bijna niet meer kunnen voorstellen,
waren 't de kasteelheer en zijn fami
lie die zorgden en voor de bevol
king en voor hun geestelijke her
der. Herhaaldelijk vinden we dan
ook in de cijnsboeken posten aan
getekend die zulks bewijzen, o.a.
vele aalmoezen voor het opdragen
van H.H. Missen, soms wel 36 tege
lijk. In 1658 betaald Thomas van
immerseel een bedrag aan gele#,
aan de pastoor om voor de gehele
gemeente aan te schaffen de „cathe-
cismus voor de katholycke jonck-
heit".
Deze voor de katholieken zo be
narde toestand duurde nog tot de
negentiger jaren der 17e eeuw. doch
rond 1695 kwam er enige kentering.
Niet dat de verstandhouding beter
werd, doch men liet de Roomsen iets
meer hun gang gaan, als ze tenmin
ste „betaalden". De sommen, welke
men zich voor die goedheid liet be
talen waren fabelachtig hoog. Zo
varieerde het bedrag dat gevraagd
werd voor admissie (het verblijf
van de priester onder zijn gelovi
gen om de zieken bij te staan) van
de 100 tot de 500 gulden per jaar.
Voor recognitiegeld betaalde de
pastoor van Loon 100 gulden per
jaar. Hiervoor verwierf men dan
het z.g. recht om een jaar zonder
dat men lastig gevallen werd door
Schout of Baljuw, te kerken. Dan
had men nog beinvenugeld, wat
men ook wel noemde „de gouden
handschoen". Dit bedrag kon hls
regel de pastoor zelf vaststellen,
doch 't kwam hierop neer dat het
hoog genoeg moest zijn om de
Schout gunstig voor zich te stem
men.
Kwam er namelijk een nieuwe
Schout in dorp of heerlijkheid of
een nieuwe pastoor in zijn „Room
se Gemeente" dan moest de pastoor
beleefdheidshalve bij de magi
straatspersoon een bezoek brengen.
Dit handjesgeven noemden de
Roomsen spottenderwijs „de gou
den handschoen".
Of het door de pastoor gegeven be
drag hoog genoeg was, zag pastoor
dan wel aan des Schouts gezicht; 't
varieerde tussen de 100 en de 300
gulden). Weer een andere vorm
was 't zogenaamde collatraal. Dit
eollatraal werd voor het laatst ge
heven in 1793. 't Was een soort be
lasting op de Roomse kerkschuren,
die om de 33 jaren werd geheven.
Volgens resolutie van 14 Aug. en
31 Dec. 1737 moest 5% van alle
goederen der schuurkerken worden
geheven plus 10 opcenten.
Dat er echter zo zoetjesaan tegen
ongehoorde toestanden enig verzet
rees, is te begrijpen. Ook uit .(telge
gevens die wij uit die jaren met
betrekking tot Loonopzand in han
den kregen, blijkt dit overduidelijk.
Wat tot het eerste verzet in Loon
aanleiding gaf kunnen we raden
als we kennis nemen van het vol
gende
In 1686 vestigde zich te Helmond
een protestants notaris Theodorus
Alberts en diens vrouw Maria Vo-
gelsangh. Dit echtpaar had o.m. een
dochter Sophia, die liefde opgevat
had voor een jong officier!, een'
Fransman. Het meisje schijnt de
ouderlijke woning ontvlucht te zijn
ter oorzake van de minder goede
verstandhouding, die er thuisj
heerschte, vluchte verder naar Ven-
ray en was niet te bewegen naar
huis terug te keren. Bovendien
ging Sophia, die reeds langer aan
haar geloof schijnt getwijfeld te
hebben, tot het Katholieke geloof
over. Dat was de notaris toch te erg.
De Staten Generaal kregen werk en
de Drossaart van Helmond even
eens. Eerst kreeg de pastoor van
Helmond de schuld van alles. Doch
deze scheen Sophia zelfs niet te
kennen. De pastoor werd opgeslo
ten doch wist te ontsnappen. In
zijn plaats kwam Pater Peter Jan
sen, een jonge Norbertijn van Pos
tel naar Helmond. Graag had men
deze man gepakt, doch men durfde
niet goed.
WIJ ZIJN GESPECIALISEERD
IN»
GEBOORTEKAARTJES
VISITEKAARTJES
VERLOVINGSKAARTJES
ONDERTROUWBRIEVEN
EN -KAARTEN
WAALWIJKSCHE
STOOMDRUKKERIJ
ANTOON TIELEN.
Doch de vaderlijke zorg der Sta
ten ging verder; de plebaan van
den Bosch werd opgepakt en ook.
de pastoor-deken van Loon Fran-
siscus van Rijckevorsel, die sinds
1700 de Loonse parochie bediende,
werd in 1705 op zekeren nacht uit
zijn huis gehaald en in den Bosch
gevangen gezet. De deken had het
meisje nooit gezien noch gespro
ken. Drie en een half jaar lang
zuchtte onze pastoor in de gevan
genis, dan zond hij bij de Hoogmo-
genden een smeekschrift in, bood
een flinke som gelds aan als borg
tocht en.... onder belofte vrijwil
lig in de gevangenis te zullen terug
keren, wanneer zijn schuld zou blij
ken, werd hij vrijgelaten. In zijn
plaats werden nu een tweetal an
dere priesters gezocht.
Later eiste onze pastoor van de
Staten een gevangenisrespeit. Hij
kreeg 150.—. Pastoor van Rijcke
vorsel stierf op 28 Maart 1740, na
Loon 40 jaren te hebben gediend.
Een soortgelijk geval speelde zich
af in onze eigen gemeente. In 1756
woonde op de Ketsheuvel zekere
weduwe Kievits. Zij had twee zo
nen, welke te Genderingen dien
den, alwaar ze tot het Katholicisme
overgingen. Voor deze euveldaad
vluchten ze naar Turnhout. Moeder
Kievits op Ketsheuvel kreeg van de
Classis van den Bosch het bevel
haar zonen bij zich te halen. Ze
probeerde het, doch kon ze niet
meekrijgen. Nu achtte zij het 't ver
standigste zelf ook maar te<«vluch
ten. Ze trok naar Poppel. De reac-
tis op dit alles was dat de Ketsheu-
velse schuurkerk van 120 Febr.
gesloten werd. Zoals reeds gezegd,
langzaam aan rees er enig verzet
en al kunen wij de handelingen
van sommigen niet goedkeuren, we
kunnen toch begrijpen dat het moe-
getergde volk dingen ging doen,
welke wij thans niet zouden tole
reren.
Wanneer we de Burgemeesters
rekeningen (heeft met het tegen
woordige ambt van Burgemeester
niets te maken) eens nagaan, dan
vinden we van 1700ongeveer
1770 ieder jaar zo ongeveer 40 a 50
gulden aangetekend voor vernielde
glazen in ,de „pastorale woning".
Ook zijn er geregeld reparaties aan
het dak vanwege gebroken dakpan
nen.
Het record in het verzet sloeg wel
zekere Jan Schoenmakers uit Loon,
die een protestantse godsdienstoe
fening in de kerk van Loon ver
stoorde en deswegens een „verba-
lisement" opliep. Hierover een vol
gend maal.
P. Adr. v. Beers.
Witsel Uw Virginia Shag eent
•f met zo'n pakje ASCOT Ame
rican Shag van Niemeijer. De
bijzondere en geweldig zachte
tmaak zei U zeker bevallen 1
TE KOOP:
mak In tuig
bij B. B. DE RAAD,
DOEVEREN D 2
DEN BOSCH - EINDHOVEN TILBURG HELMOND
11
11
MAANDAG 14 JULI
Rotterdam, Avifauna, Scheveningen
DINSDAG 15 JULI:
Tiel, Rhenen, Arnhem, Nijmegen
WOENSDAG 16 JULI
Königswinter
Luik, Remanchamps, Coo, Spa
4.75
12.—
9.50
VRIJDAG 18 JULI
Vaals, Valkenburg
Namen, Dinant, Brussel, Antwerpen
Rotterdam, Blijdorp
7.—
9.50
4.—
ZATERDAG 19 JULI
Königswinter, Ahrdal, Keulen
13.—
Luik, Spa, Coo
Arnhem, Apeldoorn, Amsterdam
ZONDAG 20 JULI
Brussel, Antwerpen
Vaals, Klein-Zwitserland
Arnhem, Elten, Montferland, Apeldoorn
Utrecht
9.50
7.—
7.—
7.—
7.50
ZATERDAG en ZONDAG 19 en 20 JULI
2 dagen naar de Rijn en het Ahrdal
Reclame-reis. Alles inbegrepen 40.
Voor reizen naar Duitsland is bewijs van Nederlanderschap
verplicht en opgaven moeten minstens 3 dagen van tevoren
met het oog op 't collectief paspoort geschieden.
V
