s ^eior^ê De avonturen van BIM en BAM. SLOTACCOORD POPENT eet\ust WRIGLBy. sheltering WEK DE GAL IN UW LEVER OP Waal wijkers! Steunt de Harmonie „Sint Crispijn" DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 17 OCTOBER 1952 kauwgom Dat men het als een plicht beschouwe 't nieuwe bestuur bij zijn actie te steunen mrmaeag1 niSSBT 'WiRporif?» - (Wordt vervolgd). is de realiteit een droom en de arbeid secundair. Worden nu de westerse techniek en productiemethoden in deze samenlevin gen geïntroduceerd, dan brengen deze 'n ontbinding van de economische, sociale en culturele bindingen. Dit proces is be gonnen in de jaren dat Europa deze landen is gaan exploiteren in haar eigen belang; thans echter leven we in een periode, waarin het voor eenieder dui delijk is geworden, dat een exploitatie zonder meer misdadig is en leiden moet tot wereldrevolutie en wereldoorlog. De wijze waarop de landen uit het Westen hulp zullen gaan verlenen ter opheffing van de armoede, is beslissend. Deze hulp namelijk moet er op zijn ge richt eigen krachten in de bevolkingen tot leven te wekken en deze te laten wortelen in het volksleven met zijn eigen cultuur. De economen en technici moeten zich bewust zijn van de geestelijke en sociale omwenteling, die zij door hun hulp te weeg brengen, want in enige tientallen jaren voltrekt zich hier een proces, waarover Europa eeuwen heeft gedaan en dat zowel in Europa als in de V.S. een ernstige breuk tussen tech niek en cultuur heeft teweeggebracht. Dr van Loon noemde dan vele facet ten van deze doorbraak op verschillend gebied, die duidelijk lieten zien hoe ri goureus en hoe totaal deze doorbraak was. In het klimaat van omvergeworpen tradities en van totaal gewijzigde ver houdingen en toestanden op religieus maatschappelijk, economisch en cultureel terrein, moeten de nieuwe industrie- arbeiders hun arbeidskracht leveren. Zij zijn echter nog niet industrieminded, en techniek is 'hun nog vreemd. Arbeids discipline is een ongekend begrip, en zelfs het idee, dat het verrichten van arbeid noodzakelijk is, is voor hen nog nieuw. En hij vervolgde: Uit het bovenstaan de meen ik te mogen concluderen, dat de hulpverlening van het Westen met techniek en kapitaal slechts dan tot het beoogde resultaat zal kunnen leiden wan neer de techniek bij haar toepassing re kening houdt met de totaal andere cul turele en sociale verhoudingen, wanneer de economische ontwikkeling zich zoveel mogelijk geleidelijk voltrekt, en tenslotte, als sociale maatregelen worden genomen, ter ondersteuning van de economische. GEEST VAN SOCIALE BE WOGENHEID EN LIEFDE. Dan vroeg hij de aandacht voor twee belangrijke Zaken: n.l. Op de eerste plaats dwingt de factor mens tot de noodzaak aan de hulpverlening bij de economische ontwikkeling tegelijkertijd een bijstand in de sociale ontwikkeling van de betreffende landen te verbin den. En vervolgens betoogde hij De hulpverlening bij de economische en so ciale ontwikkeling zal moeten plaats vinden in een geest van sociale bewo genheid en liefde. En hij lichtte dit laatste nader toe: Het klinkt ongetwijfeld vreemd in de oren, als ik ook in verband met de eco nomische ontwikkeling spreek van liefde en sociale bewogenheid. Economen en zakenmensen zijn er op ingesteld, dat een economische investering ook winst zal moeten opleveren, winst uitgedrukt in geld. Toch meen ik met klem te moe ten waarschuwen tegen de opvatting, dat de economische hulpverlening direct U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. Elke dag moet uw lever een liter gal in uw ingewanden doen stromen, anders verteert uw voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt, wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter gal op te wekken en uw spijsvertering en stoelgang op natuurlijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht middel, onover troffen om de gal te doen stromen. Eist Carter's Leverpilletjes. moet leiden tot een in geld uitdrukbaar resultaat. In het huidige stadium mag de economische hulpverlening echter niet gebaseerd zijn op het eigenbelang van de meer ontwikkelde landen, doch slechts op het belang van de volkeren in de achtergebleven gebieden. Het tot stand brengen van een geest van sociale bewogenheid en liefde bij de hulpverlening is een loodzware taak. Zal deze geest bereikt worden? Wellicht zult U mij van idealisme betichten, doch de grote tegenstelling, die momenteel be staat tussen Oost en West, spreekt een duidelijke taal en m.i. bestaat er geen twijfel aan, dat het niet overwinnen van dit wantrouwen door een andere geest te brengen in de hulpverlening leiden zal tot hernieuwde onrust en spanningen, die uftmonden in wereldrevolutie en we reldoorlog. Het overal baanbrekende na tionalisme in de achtergebleven gebie den zal deze ontwikkeling zonder beden ken stimuleren, als daardoor de afhan kelijkheid van het Westen en diens suprematie op economisch terrein kan worden gebroken, Dr van Loon kwam hierna te spre ken over de noodzakelijkheid naast de hulpverlening met het oog op de eco nomische ontwikkeling tegelijkertijd hulp te verlenen bij de sociale ontwikkeling, die drie hoofdelementen zal moeten vat ten: Op de eerste plaats sociale bijstand ter vergemakkelijking van het sociale en geestelijke aanpassingsproces van de be volking aan de economische ontwikke ling; op de tweede plaats sociale bij stand ter bevordering van een even wichtige maatschappijstructuur, waarin de rechten van de mens worden erkend en gewaarborgd. En hij verklaarde n.a. hiervan o.m.: Het is een ernstige tekortkoming, dat hieraan nog veel, zo niet alles ontbreekt. Indien in de komende jaren de econo mische en sociale plannen worden ge- integreerd en daardoor rekening wordt gehouden met de zo gewichtige factor mens, bij de economische ontwikkeling der achtergebleven gebieden, dan zal naar mijn mening een synthese zijn be reikt, die, naar ik vurig hoop, zal lei den tot opheffing van de materiele ar moede en tot verhoging van het levens geluk van de njensen in die gèfoieden. in KERK EN BEVOLKING DIENEN TE WORDEN INGESCHAKELD. De hulp die momenteel gegeven wordt en die samenkomt in de Verenigde lNa- ties, mankeert het, aldus dr van Loon, nog aan twee elementen. Up de eerste plaats dacht hij aan bij zondere bijdragen van de Kerken in het Westen aan het hulpverleningsprogram ma in het kader van de Verenigde Na ties. Het tot stand brengen immers van de samenwerking tussen de volkeren en de vrede tussen de mensen is tocb vooral ook de roeping van het Christendom. Pogingen van het Christendom ter ver betering van het onderwijs, de opvoeding en gezondheid in de achtergebleven ge bieden zouden naar de mening van vele inwoners dier gebieden, mede worden geïnspireerd door commerciële en poli tieke overwegingen. Dit -is een ernstig misverstand. Moet het daarom niet van belang worden geacht, dat de Kerken in het Westen op de hun eigen wijze rechts- streeks bijdragen aan de wereldinspan ning om de achterstand van die gebie den te verkleinen en op te heffen, In Protestants-Christelijke kringen heeft de ze aangelegenheid de aandacht, o.m. van de Oecomenische Raad en de Wereld raad der kerken. En ook in Rooms-Ka- tholieke kring ware de mogelijkheid en wenselijkheid van rechtstreekse hijdra- gen aan het internationale hulpverle ningsprogramma nader te bezien. Tenslotte wees hij op de inschakeling van de bevolkingen der Westerse lan den. De hulpverlening van het ogenblik gaat buiten de bevolkingen als zodanig om. En toch is het van zo grote waar de, dat de mens uit het westen door per soonlijke inspanning bijdraagt voor de opheffing van de armoede van de mens in het Oosten. Ook de bevolking van Nederland in zijn geheel zou moeten worden opgeroepen" om aan deze inter nationale hulpverlening deel te nemen. Ons volk leverde reeds een bijdrage door de rijstactie voor India; er moet echter nog meer gebeuren. De pers zou de be volking zich hiervan bewust kunnen ma ken en hierbij kunnen teruggrijpen op het prachtige voorbeeld van Noorwegen, 246) Bim en Bam zijn de grond aan 't omspitten; ze willen een mooi tuin tje gaan maken. „Kijk eens", roept Bim, „ik heb een gulden gevonden". Dan gaan ze eerst een middagdutje doen. De andere dieren echter ge loven beslist wel dat er nog meer guldens gevonden kunnen worden dat in samenwerking met de V.N. een actie op touw gaat zetten waarbij de ge hele bevolking zijn steentje bijdraagt. Dr van Loon eindigde met de woor den Deze oproep tot hulpverlening moge ik in Uw midden leggen als plaatselijke afdeling van de Nederlandse Katholieke Vrouwenbeweging. Daarbij spreek ik de hoop uit, dat U naar aanleiding van de ze voordracht overwegen zult Uwerzijds een initiatief te nemen en overleg te ple gen met Uw Diocesaan of landelijk be stuur. Reeds het plegen van overleg en denken over deze materie acht ik een grote Winst." Het boeiend en gedegen betoog van Dr P. van Loon werd ingeleid door de presidente van de afdeling Mevr. van Loon-de Jong, die de inleider ook harte lijk dank zegde. Tevoren sprak de Eerw. Heer Advi seur Pastoor A. v. d. Brekel enkele woorden over de heilige van de dag: de heilige Eduardus. •D Van de vereniging „Waalwij ks Belang", wie de Waalwjjkse bevolking veel verplicht is, speciaal in dit verband, omdat zy de Harmonie Sk Crispyn voor de ondergang behoedde, richt zich hieronder met een dringende oproep tot het Waal wij ks publiek, om het nieuwe bestuur van de harmonie te steunen by de grote plannen die het heeft tot vernieuwing en verjonging van de oude harmonie St. Crispijn. Wij kunnen niet anders dan ons volkomen achter deze op roep en deze plannen scharen, omdat het onze vaste over tuiging is, dat de Harmonie van niet hoog genoeg te schatten waarde is voor onze Waalwijkse gemeenschap. (Red.) AAN DE WAALWIJKSE BEVOLKING. Wij behoeven ,u er niet van te overtuigen, dat onze Waalwijkse harmonie St. Crispijn de laatste jaren een zeer kwijnend bestaan heeft geleid en dat zij maar nau welijks in staat was openbare plechtigheden op te luisteren en concerten te verzorgen. Zo hache lijk werd de positie van de harmo nie zelfs, dat het bestuur van de Katholieke Arbeidersbeweging, af deling Waalwijk, waarvan St. Cris pijn een onderafdeling was, zich niet langer in staat verklaarde, de zorg over de harmonie te dragen. Het heette, dat men de harmonie overdroeg aan de Waalwijkse bur gerij. Dit was heel mooi gezegd en heel goed bedoeld, maar met dit al stond de harmonie „op straat". Het bestuur van onze vereniging heeft toen niet geschroomd de har monie als het ware, althans voor lopig, in zoverre onder haar hoede te nemen, dat wij, ook in overleg met onze burgemeester, maatrege len hebben overwogen, die er toe moesten leiden dat het kostbare bezit van de harmonie voor de Waalwijkse gemeenschap niet ver loren zou gaan. En we mogen ons en die Waal wijkse gemeenschap gelukkig prij zen dat we toen een aantal Waal wijkse ingezetenen bereid hebben gevonden zitting te nemen in een bestuur, dat onder voorzitterschap van de heer Fr. Smolders, oud voorzitter van de K.A.B. en tevens ook voorzitter van de harmonie, de belangen van St. Crispijn zou behartigen. Waalwijk was dus gevrijwaard tegen het verlies van dit muziek gezelschap Waalwijk bleef dus in de mogelijkheid verkeren, dat het zijn plechtigheden en grote gebeurtenissen ook in de toekomst opgeluisterd zou weten door een harmonie. We behoeven 11 niet uiteen te zetten van hoe groot belang het is, dat een gemeenschap, een gemeen te, een goede harmonie binnen haar muren heeft. Stel u eens een ogenblik voor, dat er hier, in Waalwijk, geen enkel muziekgezelschap zou zijn, dat er bij 'n gouden brui loft geen serenade gebracht kon worden, dat onze Sacra mentsprocessie niet door haar stemmige tonen kon worden opgeluisterd, dat er bij natio nale feestdagen geen blijde va derlandse klanken zouden zijn, dat bij een jubileum, een kam pioenschap. een intocht of wel ke grote gebeurtenis dan ook, geen harmonie zou zijn, die met haar tonen een sfeer weet EEN VERHAAL VAN LIEFDE EN MUZIEK DOOR T. LODEWIJK 7) Dat is een prima orgeltje meende hij critisch onderzocht hij de registerknoppen de regis tratie is ook lang niet gek. Daar kun je heel wat uithalen. Mag ik eens proberen? Hardink gromde toestemmend. Hij hield niet van muziek, had hij altijd verklaard. Maar nou ja, laat die meester zijn gang gaan. Moeder legde haar naaiwerk terzijde. Zij luisterde graag wanneer Siets of Hanne eens een enkele keer wat op hun oude harmonium speelden. Kijk zei Frits ik heb hier een leutig liedje. De scharensliep. Moet je horen hoe dat klinkt. Hij zette de muziek op het orgel, preludeerde even en weldra klonk vol en krachtig de orgeltoon door de kamer. Vrolijk en met krachtige stem zong hij de woorden van 't vers van de scharensliep, die zijn stiel bemint en op het grote wiel de kost verdient voor vrouw en kind. Da's een leuk ding vond Hanne. Nou 't tweede. Ze was opgestaan en naast het orgel gekomen. Ook Siets kwam er nu bij staan en samen keken ze naar de woorden tussen de notenbalken. We moesten het eens samen zingen - vond Frits. Kun jul lie 't lezen zo Best verklaarde Hanne en weldra schalden de drie jonge stemmen door de kamer. Vader Hardink keek knorrig, zijn huis leek wel een concertzaal, maar hij legde zijn Boerderij neer en luis terde naar de stemmen die zo vro lijk zongen en dacht aan de tijd dat hij op vrijersvoeten naar de boerderij stapte waar een blonde Anne zat te wachten. Zijn blik gleed naar zijn vrouw die zo toe gewijd zat te luisteren en vandaar naar zijn beide dochters. Een best wijf was ze, zijn Anne, en beste kinders had hij, en laat ze maar zingen, de tijd komt gauw genoeg dat ze het zingen verleren. Het ene lied volgde naar het an dere. Ik geloof dat we dat best op zang kunnen doen vond Hanne. Dat zingt vanzelf. Dan zullen we het maar eens proberen meende Frits. Wacht, voor ik er mee ophoud, wil ik toch nog even iets anders spelen. Frits kende zijn mensen en wist dat vader en moeder Hardink dat j gezing wel aardig vonden, maar i toch méér hielden van iets dege lijks. Hij greep in zyn tas naar een Bachkoraal. Moet je horen zei hij dit is een gezang, in het Duits, waar Bach een prachtige melodie omheen gemaakt heeft. Eerst krijg je de melodie en dan komen er telkens een paar regels van het koraal. Toen klonk de lieflijke, zange rige melodie door de kamer. Va der Hardink hief het hoofd op en luisterde, moeder vouwde de han den instinctief, de beide meisjes, zagen stil toe hoe de lenige vin gers van de speler over de ver geelde toetsen gleden. Toen de forse, machtige tonen van het ko raal zich baanbraken door de ver sierde melodie, zong Frits met zijn klankrijke stem de woorden. Troostend en gelovend klonk de eeuwenoude wijs, omspeeld door lieflijke accoorden, door het bóe- renvertrek, om in een verstild na spel te eindigen. Het bleef enkele ogenblikken stil. Sietske verbrak de stilte. Ik dacht dat vader niet van muziek hield plaagde ze zacht jes. Want Hardink zat daar, de gegroefde, karakteristieke kop op de borst, geheel in gedachten ver zonken. Hij keek als beschaamd op. Zulke muziek. zei hij. Is niet alleen muziek vul de Frits aan. En dat heeft je vader gehoord. Hij begreep dat Hardink, als zo vele van de boeren van deze streek, ofschoon stug en gesloten over wat in zijn innerlijk omging, een kinderlijk geloof behouden had. De grote Duitse meester had met zijn muziek het hart bereikt, waar dat geloof als een schat be sloten lag. Het was het religieuze element in deze muziek, dat de oude boer gegrepen had. Je zegt het, meester zei Hardink. En nou moest moe der nog maar es een bakje in schenken, want een mens zou er dorst van krijgen. Toen Frits weg was zei Hanne Hoe wist Terlaer toch dat ik dat gezegd had van die sopranen -Dat heb ik hem verteld. Wanneer dan We spraken elkaar toevallig in de boekwinkel van Ter Horst. Zodoende kwam hij ook die boe ken brengen. -Ben jullie dan zo groot met elkaar Ik kreeg anders niet die en zij spitten gretig verder, terwijl Bim en Bam slapen. Maar ze vin den geen geld meer, want Bim en Bam hadden de eerste gulden zelf in het zand gelegd. Als de dieren naar huis gaan om te eten, is het hele veld al omgespit en alles wat Bim en Bam nog maar hoeven te doen, is paden maken en rozen planten. De volgende morgen liggen ze heerlijk in hun nieuwe, mooie tuin tje, als de dieren langs komen. „Wel bedankt voor jullie hulp met het omspitten" zeggen Bim en Bam, het was werkelijk jammer dat jul lie geen guldens meer hebben ge vonden". te scheppen van blijheid en vreugde. Het openbare leven in Waalwijk zou veel inboeten aan kleur en glans Waalwijk zou iets wezen lijks missen, want behoort de Bra bantse harmonie niet even goed tot de plaats of de slad als de kerk en het raadhuis Wy kunnen on ze Brabantse dorpen en steden niet anders voorstellen dan met een harmonie, die op een stralende Meimorgen de pelgrims naar de bedevaart-oorden begeleidt, die ,op verjaardagen van het Koninklijk Huis door de dorpsstraat trekt of concerteert op de pleinen van de stad, of die een bruisend vrolijke taptoe mogelijk maakt. En Waalwijk mag geen afbreuk doen aan het verhaal dat vertelt van het ontslaan van de Brahanse ■dorpen ge weet toch hoe men .vertelt dat vroeger in Brabant de ■mensen bij elkaar kwamen om mu ziek te maken en rond die groep •van musicerende mensen dan een dorp groeide Waarmee men maar wil zeggen, dal de harmonie tot de wezenlijkheden van een Brabantse gemeente behoort. ST. CRISPIJN IS DUS ONMISBAAR. Met dit alles willen wij er slechts de nadruk op vestigen, hoe onmisbaar een harmonie is in een plaats die zichzelf respecteert en van hoe groot belang dus ook St. Crispijn is voor het Waalwijkse gemeenschapsleven. Meer dan ooit is de harmonie St. Crispijn nu volksbezit geworden kon men ze vroeger nog zien als onderdeel van de K.A.B., thans im mers is de harmonie overgedragen aan de Waalwijkse bevolking en nu dat zo is, kunnen we eigenlijk niet anders zeggen, dan dat we nu de juiste toestand hebben bereikt een muziekgezelschap, dat van en voor de hele gemeenschap is. Het bestuur van Waalwijks Be lang is dus verheugd, dat een aan tal ingezetenen van Waalwijk, v.m. Besoijen en de St. Antoniusparo- chie incluis, zich zo spontaan be reid verklaarde om de zaken van de harmonie te gaan behartigen. Wij zijn ook verheugd dat zij hun taak met zo'n groot enihousiasme zijn begonnen en dat hun enthou siasme is overgeslagen op de mu zikanten, die, nu zij zien dat er weer grote aandacht aan hun ver eniging word! besteed, met ijver gaan repeteren en alle mogelijke moeite doen om weer op een peil te komen dat van een Waalwijkse harmonie verwacht mag worden. Maar, hoewel dit enthousiasme van leden en bestuur de eerste vereiste is om het gestelde doel te bereiken van niet veel minder be lang is het, dat dit enthousiasme een uitweg kan vinden, dat dit enthousiasme de vrije teugel kan worden gelaten en dat het niet ge hinderd wordt door gebrekkig ma teriaal. NIEUWE INSTRUMENTEN EEN DRINGENDE EIS. Maar aan deze tweede voor waarde kan helaas nog niet worden voldaan. De instru menten waarover de vereniging beschikt, zijn van een dermate onvoldoende kwaliteit en zijn zo versleten, dat het nagenjoeg onmogelijk is, hier goede mu ziek uit te kriigen. Daarom, en volkomen terecht, ziet het nieuwe bestuur het als zijn eerste taak, te zorgen dat hier in op zo kort mogelijke termijn verbetering komt en een af doende verbetering een ge heel nieuw instrumentarium zal moeten worden aange schaft. Wat heeft een harmo nie aan veel goede wil en en thousiasme en aan een grote muzikaliteit Hiermede pro duceert men nog geen zuivere toon en hiermee komt men niet tot een harmonieus samenspel. Daarom DE NIEUWE IN STRUMENTEN ZIJN EEN DRINGENDE EIS. Dit wordt dus een nogal kost bare geschiedenis 10.000.zou hiermee gemoeid zyn en de helft zeker op zeer korte termijn, daar anders de mogelijkheid niet denk beeldig is, dat we de harmonie niet meer zullen horen bij feeste lijkheden. U begrijpt, dat het bestuur hier voor een onmogelijke taak staat, wanneer de Waalwijkse gemeen schap hun niet te hulp komt, hen niet steunt met royale giften, al dus tonend het belang van de har monie in te zien en iets over te hebben voor dit belang. doos a 75 ct indruk. Zoals hij onlangs tegen je te keer ging. Daar heeft hij later zijn ex cuus voor aangeboden. Zo. da's netjes van 'ent. Moeder Anne keek onderzoekend naar haar dochter. Dat meisje ging zo stilletjes haar weg. Ze had het gesloten karakter van haar va der. Ze had met geen woord ge rept van het incident op de zang vereniging, noch van Frits' veront schuldiging, noch van de ontmoe ting in de boekwinkel. Ze had al leen maar gezegd We krijgen van avond visite. Wat leefde er in het hart van haar dochter Welke gedachten en gevoelens koesterde ze ten op zichte van die jonge onderwijzer Bezorgd boog ze zich weer over haar naaiwerk. Als je kinderen groot worden, gaan ze hun eigen leven leven. Vroeger kwamen ze met alles bij moeder, nu hoor je de belangrijkste dingen bij toeval. Ais Siets zich maar geen gekke dingen in 't hoofd haalde. Hoewel, die Terlaer. En moeder Anne spon voort aan gewaagde toekomstdromen. HOOFDSTUK IV. HET VERBOND. Sedert die Zaterdagavond kwam Frits Terlaer vaker op de hoeve van de Hardinks. In het begin zocht hij daartoe voorwendsels, kwam hij Sietske boeken brengen of had hij een of ander met haar te bespreken over de zangvereniging. Maar tenslotte kwam hij „louter voor de gezellig heid". Hanne vond het wel leuk. Harm kende de meester wel en vond hem een verstandige vent met heldere ideeën, moeder Hardink was het voldoende dat de jongen daar maar in een kaal kosthuis zat en een beetje gezelligheid zocht, al be greep ook zij wel waarom hy die gezelligheid juist op „De Wijde Blik", de boerderij van Hardink vond. Vader Hardink zei niet veel. Hij begreep ook wel hoe de vork in de steel zat, al was er in de onder linge verhouding van de beide jon ge mensen nog niet meer te be speuren dan vriendschap. Maar Hardink had een ingeroest voor oordeel tegen verbintenissen tus sen land en stad. Daar kon nooit iets goeds van komen. Een stads mens werd altijd maar een halve boer, maar de boeren bedierven in de stad helemaal.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1952 | | pagina 2