UIMILUIUIISEIAAD KON
EEN Me VIM LICHT III IULIH
Waalwijkse en Langsiraaise Courant
He-iw-antie.il &evenskKac&t
JUBILEERT
MET 2e PHASE VAN RIOLERINGSPLAN
AO jaar STRIJD tegen TUBERCULOSE
13 WONINGEN VOOR DE GEMEENTE
door overname van herhouw plichten
Donderdagavond werd hei eerste gedeelte van
een geheel nieuwe stadsverlichiing ontstoken
MAANDAG 6 JULI 1953.
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
ECHO HEI ZUIDEN
76e JAARGANG No. 54
Abonnement
18 cent per week
2.35 per kwartaal
2.60 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per m m.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK - TEL. 2621. OPGERICHT 1878. - Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL, TEL. 2002
TELEGR.-ADRES „ECHO"
De Waalwijkse gemeenteraad heeft in zijn vergadering van
Donderdag j.l. weer enkele belangrijke besluiten genomen
zo was daar de tweede phase van het rioleringsplan, in de
vorm van de aanleg van riooloverstortputten; het besluit
om een half millioen te lenen, de aanschaffing van een
lichtdrukmachine, waarmee alle raadsleden behalve de heer
Kemperman thans accoord gingen; en tenslotte de overna
me van een aantal herbou wplichten, waardoor de gemeen
te weer de beschikking krijgt over dertien woningen.
Vlot werkte de raad de agendapunten af.
HET HOLLANDS STEEGJE
WORDT BESTRAAT.
Bij de ingekomen stukken die be
handeld werden, nadat de notulen
ongewijzigd waren vastgesteld, be
vond zich een besluit van G. S. tot
onthouding van goedkeuring aan
een raadsbesluit tot aankoop van
grond te v.in. Baardwijk van H, v.
Velthoven en van A. W. Baijens en
tot aankoop van grond te Besoijen
van A. W. van der Sanden.
Naar aanleiding van vragen, ge
steld door de heren Duijvelaar en
Brouwer, zei de voorzitter, dat men
dit niet zo strikt moest lezen; op
zuiver formele grond hadden G. S.
dit afgewezen, omdat de wet be
paalt, dat wanneer een raadsbe
sluit binnen een bepaalde termijn
niet door G. S. is goedgekeurd of
afgewezen, dit besluit automatisch
gesanctioneerd wordt. Over deze
besluiten was nog correspondentie
gaande, zodat G. S., die nog niet
volledig ingelicht waren, dit be
sluit moesten afkeuren; later zou
den ze het echter ongetwijfeld
goedkeuren.
Na nog een vraag van de heer
Duijvelaar betreffende een wijzi
ging in de salarisverordening, met
betrekking tot de werkzaamheden
van de hoofdbadmeester, werden
de ingekomen stukken, zoals B. en
W. voorstelden, voor kennisgeving
aangenomen.
Hierna werd de verordening op de
heffing van rechten voor het ge
bruik maken van het badhuis Vast
gesteld, nadat de voorzitter in zijn
antwoord op een vraag van de
heer Duijvelaar o.m. had gezegd,
dat de badtarieven werden gego
ten in de vorm van een belasting
heffing, zodat geen omzetbelasting
meer verschuldigd was en men de
tarieven dus kon verlagen.
Het voorstel tot beschikbaarstel
ling van een crediet voor het aan
brengen van riooloverstortputten
t.b.v. het pompgebouw, dat de 2e
phase betekende in hét grote alge
hele rioleringsplan, werd door de
raad vlot en zonder noemenswaar
dige bespreking aangenomen
Meer besprekingen werden ge
voerd rond het voorstel tot bestra
ting van het Hollands Laantje te
v.m. Besoijen.
De heer Mombers vroeg of het
bestaande laantje gehandhaafd zou
blijven en voorts vroeg hij wat voor
verkeer daar zou komen, of dat
eenrichtingverkeer zou zijn in ver
band met de nauwheid van het
laantje.
De heer v. d. Hoven wilde, voor
dat de andere sprekers aan de
beurt zouden komen of voordat de
voorzitter zou antwoorden, voor 'l
behoud van het laantje pleiten. Wel
staan de bomen erg dicht op el
kaar, zei hij, en het zou geen be
zwaar zijn wanneer ze bijvoorbeeld
werden gedund, maar er zou iets
moois verdwijnen, wanneer het
laantje niet gehandhaafd zou blij
ven.
De heer Verdoorn had in het
prae-advies gelezen dat de water
afvier zou geschieden op de Loint,
maar deze was in een dergelijke
toestand dat er van een goede af
voer geen sprake zou zijn. Zou het
niet beter zijn, vroeg hij, de water
afvoer op de riolering aan te slui
ten.
B. en W., antwoordde de voor
zitter de sprekers, hadden in de
kwestie van het al of niet behou
den van het laantje nog geen be
slissing genomen; maar wel leefde
bij hen heel sterk de gedachte, dat
het laantje ongeschonden moes'
blijven.
Uiteraard had men nog geen re
geling voor het verkeer getroffen
omdat er nog niets was uitgevoerd.
Dat zou t.z.t. bekeken worden.
Op de opmerking van de heer
Verdoorn moest de voorzitter het
antwoord schuldig blijvenhet be
trof hier een technische kwestie,
die toch wel voldoende door de
dienst gemeentewerken bekeken
zou zijn; niettemin zouden B. en
W. met gemeentewerken de opmer
king van de heer Verdoorn nog
even onder de loupe nemen.
De heer Kemperman suggereerde
om het laantje alleen voor 't lang
zame verkeer open te stellen, om
zodoende ook beter het karakter
van het laantje te kunnen behou
den.
De heer Meijs vond het inder
daad ook beter om geen motorver-
keer in het Hollands Steegje toe te
laten; gebeurde dit wel, dan moest
het toch zeker eenrichtingverkeer
zijn. Hij was ook van mening dat
hei beter was de bomen om de an
dere te verwijderen.
De heer Verdoorn deelde deze
mening; het zou bovendien de groei
van de bomen, die thans te dicht
op eikaar stonden, bevorderen.
Sprekend nog over de kwestie
de Loint. zei de heer Verdoorn, dat
de bewoners met enthousiasme het
bericht hadden vernomen, dat een
gedeelte van de Loint gedempt zou
worden; het was een bron van al
lerlei narigheid. Zou het niet beke
ken kunnen worden, dat de Loint
helemaal gedempt werder was
z.i. geen mogelijkheid tot afwate
ring.
De voorzitter dankte de raad
voor de waardevolle suggesties die
t.z.t. onder de ogen gezien zouden
worden.
De heer Brouwer had ook een
kleine opmerking; hij vroeg zich
namelijk af, waarom er nog trot-
loirs kwamen in het inderdaad erg
smalle steegje.
Deze trottoirs, aldus de voorzit
ter, zouden achter de bomen ko
nen; dat kon zeer goed, en tevens
zouden ze de straairand afsluiten.
Hierna ging de raad zonder
hoofdelijke stemming met dit voor
stel accoord.
Bij het voorstel tot verkoop van
twee winkelpanden in de Grote
straat vroeg de heer Verdoorn wat
er de oorzaak van was, dat niet het
volle bedrag van de rijksbijdrage
ten goede kwam aan de koper.
Deze regeling, aldus de voorzit
ter, was destijds met de koper
overeengekomen.
De punten 7 en 8 behelsden voor
stellen tot verkoop van bouwter
rein aan de Burgemeester Smeele-
laan.
De heer Duijvelaar vond het
vreemd, dat de ene koper schreef
dat hij de kosten van de riolering
voor eigen rekening wilde nemen,
terwijl de andere berichtte dat hij
wist dat de kosten van aanleg rio
lering, zijnde 25.per strekken
de meter, in de prijs berekend wa
ren.
De voorzitter, de heer Duijvelaar
van antwoord dienende, zei dat B.
en W. niet voornemens waren be
trokkenen voor eigen rekenine en
initiatief de riolering te laten aan
leggen. Dit was hem reeds meege
deeld ook.
GEMEENTE SLUIT LENING.
Nadat zonder enige opmerking
dé raad besloten had een eerder
genomen besluit inzake het ver
strekken van een gemeentehypo
theek in te trekken, stelde de voor
zitter aan de orde het voorstel tot
T aangaan van een geldlening van
500.000.—.
Nadat de voorzitter op 'n vraag
van de heer Verdoorn had geant
woord, dat deze lening benodigd
was voor die kapitaalsobjecten die
al in de raad aan de orde waren
geweest en die reeds door G. S.
waren goedgekeurd, meende de
heer Verdoorn er op te moeten wij
zen, dat indertijd het voorstel tot
het bouwen van een slangentoren
voor de brandweer, die ook onder
de genoemde kapitaalsobjecten viel
door de raad was aangehouden.
De heer v. d. Hoven bracht licht
in deze duisternis, toen hij op
merkte dat het besluit genomen
was, maar dat de hoegrootheid van
het crediet nog nader bekeken zou
worden.
De raad, herinnerde zich de heer
Verdoorn, was toen van oordeel
dat het bedrag te hoog was, nu ging
het toch door.
„Ja maar, hoe heeft de raad het
dan bedoeld", vroeg de voorzitter,
„het besluit is toch genomen".
Uit hetgeen de heren Meijs en
Kemperman opmerkten bleek ten
slotte dat er nog besproken zou
worden waar de toren zou komen,
maar in principe had de raad het
crediet verleend.
Er was toen, aldus de voorzitter,
besloten, de toren te plaatsen ach
ter het gemeentehuis, mede op ad
vies ook van de inspectie voor het
brandweerwezen; terwijl men be
treffende de uitvoering van de to
ren advies had ingewonnen van
architect Kropholler, waardoor de
toren er niet goedkoper op was
geworden.
Hierna ging de raad accoord met
de lening van een half millioen.
TOCH EEN
LICHTDRUKMACHINE.
Aan de orde werd vervolgens ge
steld het voorstel een credie; te
verlenen voor hel aanschaffen van
een lichtdrukmachine t.b.v. de
dienst gemeentewerken, welk voor
stel in de vorige vergadering was
aangehouden, naar aanleiding ook
van een bij de raad binnengekomen
schrijven van een firma ter plaatse.
De heer Meijs verklaarde zich nog
eens volledig te hebben laten in
lichten te bevoegder plaatse; hij
stond nu volkomen achter 't voor
stel en hij was er van overtuigd dat
het apparaat voor de gemeentebe
drijven van nut zou zijn.
De heer Kemperman daarentegen
was er nog steeds niet van over
tuigd dat de machine voordeel zou
opleveren; integendeel, als men 'n
beetje tegenslag had met het appa
raat, dan was hij bang dat het eer
der nadelige gevolgen zou hebben.
De heer Verdoorn zou het voor
stel van B. en W. steunen; dit hield
echter niet in, dat hij het wenselijk
achtte dat de gemeente het werk
van particulieren tot zich zou trek
ken. Nu deze affaire zo was gelo
pen, zou hij echter voor dit voor
stel stemmen.
De heer v. Seters zag het nut en
de noodzakelijkheid van de aan
schaffing van de lichtdrukmachine
direct nog niet in. Hoewel hij geen
overwegende bezwaren had, achtte
hij toch de bezuiniging van 1500
niet doorslaggevend; men had de
aanschaffingskosten, de kosten van
onderhoud, de moeilijkheden die
de machine zou opleveren enz., al
lemaal dingen die het motief van
de bezuiniging zeer twijfelachtig
maakten.
Bovendien, de gemeente moest
zo min mogelijk doen wat het vrije
bedrijf kon verrichten. De gemeen
te zou voorts toch nog wel met fo-
tocopieën naar een bedrijf moeten.
Hij kon zich nog niet helemaal met
het voorstel verenigen.
Op de eerste plaats moest de aan
schaffing van de machine gezien
worden als een betere uitrusting
van de dienst gemeentewerken,
antwoordde de burgemeester; en
voorts was hij het eens met de op
merking van de heren Verdoorn en
v. Seters, dat men het particuliere
bedrijf geen werk uit handen moest
nemen; maar gezien de zeer gerin
ge omvang van de machine achtte
hij dit vraagstuk thans niet in het
geding.
Tenslotte wenste de heer Kem
perman het voorstel in stemming
te brengen, maar zijn voorstel werd
door geen van de heren gesteund,
zodat de raad besloot tot aanschaf
fing van de machine over te gaan,
terwijl de heer Kemperman geacht
wenste te worden te hebben tegen
gestemd.
13 HERBOUWPLICHTEN
DOOR DE GEMEENTE.
spreken en ook de huurophaler, al
dus de voorzitter. Iedereen, die
enigszins op de hoog-e was van de
stadsuitbreiding en vooral betref
fende de provinciale weg, kan voor
zichzelf de conclusie maken dat
die woningen daar na verloop van
tijd zullen verdwijnen.
De heer v. Seters vroeg of de
voorzitter mee kon delen wanneer
dit zou gebeuren, en de heer Meijs,
of dit een dubbele weg zou worden
of dat hij slechts werd verbreed;
in het laatste geval zouden de wb-
ningen nog niet afgebroken hoeven
te worden. En de heer Pullens in
formeerde of het niet mogelijk was
te handelen zoals men had gedaan
met de woningen van Van Hilst,
n.l. met hetzelfde materiaal weer
elders woningen bouwen.
De heer v. Seters kon de voorzit
ter nog niets zeggen, zolang de za
ken nog niet goedgekeurd waren.
Het zou een dubbele toegangsweg
worden.
In dit verband deelde de voor
zitter ook mee, dat de besprekin
gen betreffende de details van de
nieuwe provinciale weg in de
eindphase waren gekomen.
Over enige weken zouden Burg.
en Wethouders waarschijnlijk de
raad bijeenroepen voor een infor-
Nadat de heren van den Hoven,
Kenrpernran en Meijs de geloofs
brieven van de nieuw benoemde
raadsleden hadden onderzocht en
in orde bevonden, stelde de voor
zitter aan de orde het punt waar
bij de gemeente 13 herbouwplich-
ten van de N.V. Ivo van Haren
overnam.
De heer Duijvelaar vroeg waar
om de heer van Haren nog een be
drag betaald moest worden, waar
op de voorzitter hem inlichtte, dat
de herbouwplicht gezien moest
worden als een handelsobject. Maar
het bedrag voor deze 13 herbouw-
plichten was aan de zeer lage kant
en deze overname opende voor de
gemeente nieuwe perspectieven. In
besloten vergadering zou de voor
zitter mededelingen doen over de
financiële kanten van deze zaak.
De heer Pullens vroeg of men
voor herbouwplicht een extra
bouwvolume kreeg, waarop de
voorzitter antwoordde dat de her
bouwplichten buiten het bouwvo
lume vielen; deze transactie bete
kende dus 13 extra woningenvoor
de gemeente.
Het volgende voorstel dat de aan
koop van onroerende goederen in
de Hertog Janstraat behelsde, deed
de heer Brouwer het volgende op
merken: Hij had enige tijd geleden
reeds gevraagd of dat de woningen
in de Hertog Janstraat zouden ver
dwijnen, want de bewoners was
aangezegd, dat ze hun huizen zou
den moeten verlaten. Toen was
daar niets van bekend, maar nu
bleek uit hel prae-advies dat er
toch wel iets van waar was. Hij
vroeg zich af hoe het mogelijk was
dat particulieren eerder ingelicht
waren dan het gemeentebestuur,
zoals het gemeentebestuur dat ten
minste aan de raad liet voorkomen.
De voorzitter weet niet hoe de
betrokkenen geïnformeerd waren,
zeker niet door het gemeentebe
stuur. L.l. Vrijdag waren de onder
handelingen met v. Haren pas be
ëindigd.
De bewoners, aldus de heer
j Brouwer, hadden het gehoord van
een daar werkende aannemersfir-
ma en hadden hun licht ook nog
S opgestoken bü de huurophaler.
I Het deed hem niet prettig aan te
bemerken dat de buitenwereld al
1 op de hoogte was, terwijl het ge-
j- meentebestuur van niets wist.
i De aannemer mocht natuurlijk
t zijn veronderstelling vrijelijk uit-
matieve bespreking van heel dit
grote vraagstuk. Misschien kon het
ook nog enkele weken langer du
ren, vooral ook in verband met de
gunstige omstandigheid dai de heer
van Onna, die als ambtenaar van
de Prov. Waterstaat nagenoeg deze
hele kwestie had behandeld, per 1
September door B. en W. was be
noemd tot technisch hoofdambte
naar van de gemeente.
De suggestie van de heer Pullens
zou men t.z.t. bekijken; men was
thans nog geenszins aan de afbraak
toe.
Nadat de gemeente- en bedrijfs-
begrotingen waren gewijzigd en de
raad zijn medewerking had ver
leend tot het aanbrengen van en
kele veranderingen in de R.K. Jon
gensschool te v.m Baardwijk, werd
de openbare vergadering geschorst
zodat de voorzitter in geheime ver
gadering nog enkele mededelingen
kon doen betreffende de voorstel
len 13 en 14.
Na heropening tenslotte werden
deze voorstellen z. h. st. door de
raad aangenomen, waarna de bij
eenkomst van de raad, althans in
het gemeentehuis, werd besloten.
De raad ging toen de nieuwe
verlichting in gebruik stellen, maar
daarover kunt u elders lezen.
Donderdagavond, het zal goed tien uur zijn geweest, draaide
burgemeester Teijssen van Waalwijk in een klein gebouw-
tje 'op het terrein van de gemeente licht- en waterbedrijven,
aan een knop en op hetzelfde moment flitsten de 60 gloed
nieuwe T.L.-lampen in Grotestraat, Markt en Stationsstraat,
om even later een gedeelte van Waalwijk te overstralen met
een helder warm licht. Het eerste gedeelte van het grote
Waalwijkse straatverlichtingsplan was verwezenlijkt. Onze
vooruitstrevende gemeente ook op dit gebied, is op-een niet
te overtreffen manier aangepast aan de nieuwe tijd.
PLAATSELIJKE FIRMA
VERVAARDIGDE MASTEN
EN CONSOLES.
Toen de vroede vaderen gereed
waren met hun besprekingen van
de Waalwijkse belangen, togen zij
naar de kantoren van de gemeente
licht- en waterbedrijven, waar de
heer P. v. Vliet, die reeds vol on
geduld stond te wachten op 't gro
te moment, hen ontving.
De directeur gaf een duidelijke
uiteenzetting van dit eerste gedeel
te van de nieuwe straatverlichting.
In de Grotestraat, aldus de heer
v. Vliet, ter lengte van ongeveer
1335 meter, zijn aangebracht 37 con
soles en 8 masten, waaraan: 43 ar
maturen met 4 x T.L. 20 en 2 ar
maturen met 4 x T.L. 40, deze twee
laatsten aan de uiteinden: het Hoek-
einde en de Hugo de Grootstraat.
Deze lampen geven tezamen een
lichtstroom van ca. 182.000 lumen,
d.i. ongeveer 3% maal zoveel als
vroeger de gasverlichting gaf. Daar
de nieuwe armaturen een groter
rendement geven dan de vroegere,
mogen we veilig stellen dat er on
geveer 4 x zoveel licht naar 't weg
dek wordt uitgezonden; hiertegen
over staat weer dat de lichtpunt
hoogte is gebracht van 4Y2 meter
op 6.75 meter, waardoor uiteindelijk
de lichtsterkte op het wegdek on
geveer 2 V2 maal zo groot is als
vroeger, nog afgezien van de grote
re gelijkmatigheid.
Op de Markt zijn geplaatst zes
masten van 9 meter hoogte met ar
maturen waarin 4 x 40 Watt T.L.-
lampen. Hier bedraagt de totale
hoeveelheid lichtstroom 55200 lu
men.
In de Stationsstraat liggen de ver
houdingen ongeveer als in de Gro
testraat. Voorlopig staan hier negen
masten van 7 meter lichtpunt-hoog
te; zodra mogelijk zullen hier nog
11 masten worden bijgeplaatst.
Zoveel mogelijk werden de mate
rialen van Nederlandse fabrieken
betrokken en speciaal noemde dhr
v. Vliet in dit verband de Waalwijk
se firma de machinefabriek Van
Wees die de stalen masten en con
soles had vervaardigd in een uit
voering die kon wedijveren met de
beste fabrikaten in den lande.
Ik mag ook niet verzuimen, aldus
de heer v. Vliet, om mijn waarde
ring uit te spreken voor de onder
vonden medewerking van de eige
naren en bewoners in de Grote
straat. Er werd geen enkele weige
ring ontvangen voor het gebruik
van de gevels.
Op 26 Mei ging de eerste spade in
de grond en op 28 Juni werd de
laatste hand gelegd aan de montage.
Dit is ruimschoots binnen de ge
plande tijd. Dat dit in zo'n korte
tijd tot stand kon komen, is te dan
ken aan de eensgezinde samenwer
king en voortdurende ijver en am
bitie van het gehele personeel.
De heer v. Vliet besloot: Ik hoop
dat de nieuwe verlichting, waarvan
het thans uitgevoerde project een
onderdeel vormt, de aantrekkelijk
heid van Waalwijk moge verhogen
mede daardoor moge strekken
ER IS UITERST SNEL
GEWERKT.
De wethouder van bedrijven, de
heer F. Smolders, sprak ook een
enkel woord en hij wees vooral op
het tempo waarmee hier dit prach
tig stuk werk werd verricht.
In de commissie-vergadering van
2 December 1952 had hij meege
deeld dat de directeur van de ge
meentelijke energiebedrijven een
uitvoerig plan aan het bestuderen
was om te komen tot een algehèle
vernieuwing van de straatverlich
ting. Drie maanden later kon hij
reeds het uitvoerige rapport met
begroting overleggen en eensluidend
was de conclusie, dat algehele om
schakeling op de electriciteitsver-
lichting geboden was. De commissie
gaf de voorkeur aan uitvoering van
het werk in eigen beheer, de raad
keurde de plannen goed, met het
werk werd begonnen, en thans
stond men voor het feit dat het eer
ste gedeelte van de nieuwe ver
lichting in gebruik kon worden ge
steld. „Ik weet, aldus de wethouder,
hoe de uitvoering van dit werk de
directeur, de opzichters en het per
soneel is ter harte gegaan".
Nadat hij er zijn vreugde over
had uitgesproken dat een Waalwijk
se firma in staat was gebleken op
zo prachtige manier een groot ge
deelte van het materiaal te vervaar
digen, bracht hij dank aan de di
recteur en aan allen die hem ter
zijde hadden gestaan. Hij hoopte dat
alles binnen de geplande tijd tot
stand zou komen.
De burgemeester zei onder meer:
Ik heb van nabij gezien hoe van
dag tot dag, van uur tot uur mag ik
wel zeggen, de directeur met name,
er al zijn zorgen aan gegeven heeft
om de uitvoering van dit grote
werk in eerste phase tot stand te
1 brengen. En in hem betuig ik mijn
waardering voor alle medewerking.
Dit dankwoord aan de directeur is
te meer op zijn plaats, omdat ik
weet dat er in zijn hart toch nog al-
1 lijd een gasvlammetje smeult.
I Met niet te overtreffen ijver, zo
besloot de burgemeester, heeft U en
I alle die hieraan gewerkt hebben,
1 deze aangelegenheid behandeld.
Zeer vriendelijk dank voor al Uw
goede zorgen.
En toen ging het gezelschap naar
het gebouwtje waar de bewuste
knop zich bevond; de burgemeester
hanteerde hem en het centrum van
1 Waalwijk baadde in een zee van
licht. En met de gemeenteraad heb
ben de inwoners van het centrum
toen dat licht bewonderd, waar wer
kelijk alle reden voor was. Waal
wijk heeft er ontegenzeggelijk een
Veel voornamer cachet door gekre
gen. Men is algemeen enthousiast,
speciaal over de prima verlichting
op de Markt en de raad deelde in
dit enthousiasme, zoals bleek.
We vernamen verder nog dat,
wanneer G.S. hun goedkeuring aan
de diverse plannen hebben gege
ven, op de eerste plaats alle straten
van een nieuwe verlichting worden
voorzien, die het nu nog moeten
stellen met gasverlichting. Echter,
dit zal niet gebeuren voordat de
SLEM achter de rug is, want eerst
zal men zijn aandacht besteden aan
de permanente verlichting van de
stadsuitbreiding daar. Er zal daar
een buitengewoon mooi soort lan
taarns gebruikt worden, zoals prof.
Holt ze noemt: de elegante dames
onder de lantaarnpalen.
Maar in geen enkele straat zal 't
waarschnijlijk blijven zoals het nu
is. Voor Baardwijk en Besoyen zal
een kwikverlichting worden ge
bruikt, zoals die momenteel is aan
gebracht op het Hoekeinde.
We hebben Donderdagavond weer
mogen constateren hoe onze ge
meente steeds vooruit blijft gaan en
hoe zij het tempo dat de moderne
tijd haar oplegt, prachtig weet bij
te houden en vol te houden.
en
tot meer geluk
haar bewoners.
en welvaart voor
Zoals wij al gememoreerd hebben,
viert Herwonnen Levenskracht,
rooms-katholieke vereniging tot be
strijding der tuberculose en instel
ling van de Nederlandse Katholieke
Arbeidersbeweging, dit jaar zijn
40-jarig bestaan. De eigenlijke da
tum viel op 15 Juni, maar 't feest
is uitgesteld tot October.
Een vereniging heeft, bij welk
jubileum dan ook, weinig reden tot
feestvieren, als zij in de loop der
jaren niets heeft gepresteerd. Om
de vreugde dus aannemelijk te ma
ken, moet er aangetoond worden
dat er inderdaad iets tot stand is
gebracht. Nu, voor wat betreft Her
wonnen Levenskracht, is dat niet
zo moeilijk, want de vereniging
vindt haar bestaansrecht in een
voortdurende activiteit voor de be
strijding der tuberculose. Het doel
de t.b.c., indertijd de meest beruch
te volksziekte, als zodanig uit te
roeien, heeft men steeds helder
voor ogen gehouden en iedereen
weet dat de strijd met veel succes
is gevoerd. Een aantal cijfers kun
nen dit illustreren. De eerste grote
mijlpaal was natuurlijk de oprich
ting van het sanatorium „Berg en
Bosch" te Bilthoven in 1920, waar
de medische strijd tegen de t.b.c.
heeft geconcentreerd. En al bij het
zilveren jubileum in 1938 kon de
toenmalige directeur, dr W. Bronk-
horst, in het herdenkingsboek
schrijven: dat het percentage open
gevallen waarbij het gewenste re
sultaat werd geboekt, in 15 jaar tijd
was gestegen van 33 tot 75. Het
aantal positieve patiënten voor wie
sanatorium-behandeling mogelijk
was, steeg in 10 jaar tijd van 20 tot
70 procent. En ondertussen zijn we
weer 15 jaar verder, gedurende wel
ke de medische wetenschap sterk
vooruit is gegaan.
Nog enkele cijfers. In totaal zijn
in Berg en Bosch 15.000 patiënten
uit ale kringen van het Nederland
se volk verpleegd. Herwonnen Le
venskracht heeft vanaf de oprich
ting in 1913 ongeveer 10.300 patiën
ten, leden en gezinsleden van de
K.A.B. naar Berg en Bosch en an
dere sanatoria in Nederland uitge
zonden en heeft daarvoor bijna vijf
millioen gulden uitgegeven. Boven
dien werden na de bevrijding nog
8200 thuis verpleegde patiënten ge
holpen met extra voeding, wat een
bedrag vroeg van 650.000 gulden.
Rustbehoevende moeders werden na
de oorlog in den getale van 2335 in
rustoorden opgenomen, een aantal
met hun pasgeboren baby. Kosten:
380.000.
Men ziet hierin dus twee zijden
van de medaille: het vele goed dat
er gedaan is en hoeveel geld dit
kost. En nog vindt Herwonnen Le
venskracht nieuwe werkterreinen
Zodra de gevraagde koninklijke
goedkeuring afkomt, wordt mede
de strijd aangebonden tegen de
rheuma, zal er meer werk gemaakt
worden van de uitzending van asth-
matische kinderen, en kinderen die
lijden aan suikerziekte. Men ziet dat
Herwonnen Levenskracht na de
overwinning van de t.b.c. als we
daarvan al mogen spreken niet
met de handen in de schoot gaat
zitten. Teveel kwalen vragen nog
om genezing en dat Herwonnen Le
venskracht die niet eerder aange
pakt heeft, vindt zijn oorzaak
slechts in het feit dat de vereniging
haar handen te vol had aan de ver
wezenlijking van haar eerste doel:
de bestrijding van de t.b.c.
A s. Zaterdag jubileum-collecte.
Het is dus geen wonder dat Her
wonnen Levenskracht zijn activi
teit om meer steun te verwerven
onverminderd voortzet en dat het
juist zijn jubileum aangrijpt om
eens extra aandacht te vragen voor
zichzelf, niet uit eigenbelang, maar
