Waalwijkse en Langs UIT EIGEN LAND f ?JöitÉ Buitenland. Amerikanen in Nederland. 10 JAREN ZIJN WE BEVRIJD. Droeve en blijde herinneringen aan onvergetelijke dagen. Onrustig, gejaagd? huwelijksvoorwaarden. !Aj wke VRIJDAG 29 OCTOBER 1954 77e JAARGANG No. 86 Uitgever Waal wij kse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week Abonnement 19 cent per week 2.45 per kwartaal 2.70 franco p. p. Advertentieprijs 10 cent per m.na. Contract-advertenties speciaal tarief. Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr. van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002. OPGERICHT 1878 TELEGR.-ADRES „ECHO" Met grote meerderheid (alleen de 6 communisten waren tegen) heeft de Tweede Kamer Dinsdagmiddag haar goedkeuring' gehecht aan de legering van Amerikaanse Lucht machttroepen op Soesterberg. Er zal één squadron worden gelegerd, bestaande uit totaal 500 man, en beschikkend over de meest moder ne straaljagers. De Amerikanen zullen hun eigen boontjes doppen, alle kosten van deze legering zullén door Amerika betaald worden, terwijl Soester berg Nederlands blijft en onder Nederlands commando blijft staan. Het was meer dan begrijpelijk dat de communisten zouden tegen stemmen. Gortzak was hun spreek buis en wat hij ook zei, de Kamer heeft hier heel flegmatiek op gere ageerd, slechts enkele leden bleven in de vergaderzaal, de rest achtte het onnodig te luisteren naar het geen de communistische woord voerder naar voren bracht. Dat was ook heel weinig nieuws. Natuurlijk betoogde hij dat de Ame rikaanse bezetting van Nederland nu begint en dat de komst van de Amerikanen de goede betrekkingen met de Sovjet-Unie zeer belemmer de. Hij hield zich echter heel rus tig, ook zijn partijgenoten-afge vaardigden en de communisten op de tribune. Hij zeurde om meer spreektijd, kreeg die tenslotte ook, maar gebruikte die toen niet eens helemaal. Mijnhardt's Zenuwtabletten sterken en kalmeren Uw zenuwen. De communisten zullen, geloven we, onder de hand wel gaan inzien dat er voor lien in Nederland wei nig, heel weinig meer te doen is. De tijd dat zij met agitatie te ver wekken nog' wel een indruk kon den maken en wellicht wat zieltjes konden winnen ook, is voorbij. Zij weten zich staan tegenover een machtig anti-communistisch front, dat hun tactiek volkomen doorziet en waartegenover zij geen schijn van kans hebben. Nederland is in zijn geheel zo anti-communistisch en weet zo wél dat er uit het Wes ten meer werkelijke hulp is te ver wachten dan uit het Oosten, dat '1 eigenlijk helemaal geen lolletje is in Nederland op te komen coor de voortreffelijkheden van de Sovjet staat en voor een nauwer contact met het Oosten. Het laat Nederland syberisch koud, wat Gortzak en zijn mannen te vertellen en ie be togen hebben. Dat bleek heel dui delijk in de bijeenkomst van de Tweede Kamer, toen heel rustig nagenoeg alle kamerleden de zaa! verlieten, zodra Gortzak 't woord kreeg. Hij praatle voor de tafels en de stoelen en vormde zo een levend ymbool van de verhoudingen tus sen Nederland en 't communisme. Dat de Tweede Kamer voor de rest zich volkomen achter het re geringsvoorstel schaarde, is even eens een blijk van deze houding. Één spreker voerde buiten Gortzak nog het woord en dat was de heer Goedhart van de PvdA, die niet anders sprak dan om de dankbaar heid van zijn Partij jegens de Ame rikanen, die onmiddellijk voor ons klaar stonden nu, te vertolken, hetgeen zijn collega's elders men deiike aan Engeland niet zo ge makkelijk en zo vlot zouden heb ben gedaan. Kortom, er bleek niet de minste tegenstand 'te zijn buiten die der communisten dan tegen de komst van de Amerikanen met hun nachtjagers, die een welkome aan vulling vormen van het Nederland se luchtmachtpotentiëel, dat voor al op dit onderdeel wel degelijk aanvulling behoefde. Deze nachtjagers, minister Stat heeft het nadrukkelijk verzekerd, zullen niet voor agressieve doelein den worden gebruikt, nademaal zij slechts geschikt zijn voor het on derscheppen van vijandelijke bom menwerpers. Zonder te willen beweren dat dit squadron een geweldige aan winst is voor de Nederlandse ver dediging in de lucht, zouden we toch willen stellen dat de komst der Amerikanen van zeer groot be lang is, van zeer groot belang na melijk in zoverre deze komst ons grotere zekerheden verschaft. Ne derland wordt niet aan zijn lot overgelaten, Nederland staat niet alleen, wanneer het tot agressie zal komen. In 1940 werden we onder de voet gelopen, zoals ook België en Frankrijk, Denemarken en Noor wegen, Polen, zoals eerder al Oos tenrijk en Tsjecho-Slowakije onder de voet werden gelopen. Tegen dergelijke agressiviteiten van een usurpator heeft de wereld zich rui gewapend. En de wereld zal niet toestaan dat een land, dat Neder- j land in casu, zonder meer wordt j gebracht onder de heerschappij van een vreemde mogendheid. In de vorige oorlog duurde het tot 1942 voor de Amerikanen de strijd aanbonden tegen de Nazi's, thans staat het machtige Amerika met zijn geweldig potentiëel, als een sterke beschermengel achter al de zwakkere landen, gereed om bij het minste gevaar in te grijpen, en 'thans ook hebben al die zwakkere landen zich met Amerika verenigd in een hechte coalitie, in een ster ke bundeling, waarmee het voor wie ook slecht kersen eten zal zijn. Nederland staat daar niet ver weesd tussen, Nederland heeft ook de volle aandacht in dit verdedi- gingsstelsel, de komst van dit ene Amerikaanse squadron - hoe een gering onderdeel van dat machtige verdedigingsapparaat het ook is is hiervan een duidelijk bewijs. MINISTER CALS MOET RUST HOUDEN. Uit mededelingen van mr. Kor- tenhorst aan de Tweede Kamer ge daan, blijkt, dat minister Cals op doktersadvies enige weken rust moet houden. Het wetsontwerp inzake de hef fing van schoolgeld is in verband hiermede van de agenda der Ka mer afgevoerd. De regeling van het onderwijs in de Friese taal zal door de staatsse cretaris mej. dr. A. de Waal, ver dedigd worden. De poitefeuille van het departe ment van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen zal ad interim be heerd worden door de minister van Zinnenlandse Zaken, prof. dr. L. J. M. Beel. TIEN NEDERLANDERS VRIJ GELATEN IN INDONESIË. Van de 11 Nederlanders:, die op 28 September j.l. op last van de In donesische autoriteiten in arrest zijn gesteld, is bekend dat er thans 10 wederom op vrije voeten zijn gesteld. I VICE-VOORZITTER K.V.P. TREEDT AF. De heer Chr. G. Matser, burge meester van Arnhem, zal binnen kort zijn functie van vice-voorzit- ter van de Katholieke Volkspartij neerleggen. Hij heeft zulks meege deeld tijdens de Zaterdag in Nij megen gehouden vergadering van de kring' ArnhemNijmegen van de K.V.P. De heer Matser heeft dit besluit genomen wegens drukke werkzaamheden. De kringvergadering benoemde de heer H. C. J. Erkens uit Ooster- j beek tot afgevaardigde van Gelder- i land in het partijbestuur van de K.V.P. Minister Donker heeft het wets ontwerp om de handelingsonbe- I kwaamheid van getrouwde vrou- wen op te heffen, op verschillende punten gewijzigd en aangevuld. Volgens 't nieuwe ontwerp kun nen huwelijkse voorwaarden niet meer alleen vóór, maar ook tijdens het huwelijk worden gemaakt, al thans wanneer de echtverbintenis reeds drie jaar heeft bestaan. Maar er zijn tevens bepalingen gemaakt i waardoor wordt tegengegaan, dat een echtpaar dergelijke voorwaar den tijdens het huwelijk opstelt om aan vorderingen van schuldeisers te ontkomen. tengevolge van de schok, waarmee de straaljager aan de grond kwam, overleden. Een injectie van een ijlings toegesnelde arts mocht niet meer baten. Kapiteinvlieger Schip pers, die bekend stond als 'n zeer ervaren vlieger, was gehüwd en vader van een kind. VIJFTIENDUIZEND GULDEN GESTOLEN. Naar eerst thans bekend wordt, hebben in de nacht van Vrijdag op Zaterdag tot nu toe nog onbeken den zich door inklimming toegang verschaft tot het warenhuis van Vroom en Dreesman in de Heuvel straat te Tilburg. Zij doorzochten de kantoorruimten en troffen in een der kasten een bedrag aan van ongeveer 15.000.dat werd buitgemaakt. ELF EUROPESE TV-UITZENDINGEN. s Hoewel de uitzendingen voor de tweede helft van December nog I niet vast staan, is inmiddels beslo- i ten dat in de komende weken door de Nederlandse televisie elf extra j uitzendingen uit verschillende lan den zullen worden gegeven. J Sfc-lW^trK'l'A.i.'+i' I "Writ# GEEN VERHOGING DER SPOORTARIEVEN. Naar aanleiding van berichten 1 over een verzoek van de Nederl. I Spoorwegen aan de regering tot verhoging der tarieven, vernemen i wij van bevoegde zijde, dat het op het ogenblik niet in de bedoeling ligt hiertoe over te gaan. PILOOT OVERLEED NA PERFECTE BUIKLANDING. Een Thunderjet-straaljager van de vliegbasis Eindhoven heeft op een weiland achter de Oude Bos sche Baan een buiklanding ge maakt. Bij deze perfecte noodlan ding, waardoor een vliegramp in het dichtbevolkte stadsdeel Woen- sel werd voorkomen, is de 37-ja- rige kapitein-vlieger B. W. Schip pers uit Eindhoven evenwel om 't leven gekomen. Hij is een half uur na de buiklanding, waarschijnlijk VOLKSSTEMMING IN DE SAAR IN MAART—APRIL. Eind Maart of begin April van het volgend jaar kan in het Saar- gebied een volksstemming worden gehouden over de vraag, of het ge bied een Europese status moet krijgen. De volksstemming zal on der toezicht staan van een neutra le commissie. Aldus heeft de mi nister-president van het Saarland, Johannes Hoffmann meegedeeld. Tevoren was in Bonn meegedeeld, dat krachtens de overeenkomsten van Parijs voor deze volksstem ming alle beperkende bepalingen op politieke partijen, de pers: en het houden van vergaderingen moeten worden ogeheven. Maar el ke buitenlandse inmenging of be- invloeding van de partijen zal ver boden zijn. Kanselier Adenauer van Duitsland heeft verklaard, dat hjj de Parijse overeenkomsten be gin November aan het parlement ter bekrachtiging zal voorleggen. In Parijs rekent men met een Fran se ratificatie op half December. VISHINSKY ZIET TOENADERING. De Russische afgevaardigde Vis- hinsky heeft in de politieke com missie van de V.N. verklaard, dat de standpunten van de Sovjet-unie en de Westelijke mogendheden over de stadia van het ontwape ningsplan elkaar nu; zeer dicht ge naderd zijn. In het verleden liepen de standpunten op dit punt ver uiteen, aldus de Rus. Dit meningS' verschil is,, nu de Sovjet-Unie de stadia zoals voorgesteld door de Westelijke mogendheden, aanvaard heeft, afgeschreven, zo betoogde Vishinsky. AANSLAG OP NASSER. Dinsdagavond is op kolonel Ga- mal Abdel Nasser, premier van Egypte een moordaanslag gepleegd die echter is mislukt. De aanslag geschiedde toen Nasser ter gele genheid van de ondertekening van de overeenkomst met Engeland voor een geweldige menigte op het bevrijdingsplein in Alexandrië een rede hield. Vijf schoten werden op hem afgevuurd door iemand die tien meter van hem vandaan op de eerste rij van genodigden zat. De dader, wiens naam niet werd ge noemd, werd gevangen genomen. De man zou tegen de politie heb ben gezegd dat hij met zijn revol ver „slechts in de lucht schoot" om uiting aan zijn vreugde te geven. Het zou een jonge arbeider uit Alexandrië zijn. FRANS-DUITSE ECONOMISCHE SAMENWERKING. Te Parijs is officiëel medege deeld dat Frankrijk en West-Duits- land overeenstemming hebben be reikt over het beginsel van econo mische samenwerking' op grote schaal tussen beide landen, alsme de over handelsverdragen op lan ge termijn. De volgende maand zul len handelsbesprekingen tussen de beide landen beginnen. 274 DODEN IN ITALIË. Bij wolkbreuken, die werden ge volgd door aardverschuivingen, zijn in het gebied van Salerno in Zuid-Italië 204 personen om het leven gekomen. Zeventig personen worden vermist. Het aantal daklo zen wordt geschat op 5000. Volgens een officiële opgave werden 100 personen ernstig gewond. De mees te doden vielen door het instorten van huizen, waarvan de funderin gen door de zware regenval waren ondermijnd. Het Italiaanse leger heeft geniesoldaten en artilleristen met bulldozers naar het rampge bied gezonden. Uit Rome en Na pels gingen brandweerlieden met amphibievoertuigen op weg. De schade bedraagt tientallen milli- oenen guldens. VLIEGTUIG VERMIST BOVEN DE MIDDELLANDSE ZEE. Britse, Franse en Italiaanse vliegtuigen en schepen hebben het Westelijk deel van de Middellandse Zee afgezocht naar een Amerikaans transportvliegtuig, dat met 21 per sonen aan boord sinds Zondag ver mist wordt. Een enthousiaste menigte begroet de Britse bevrijders voor het Waalwijkse stadhuis. Zie hoe spontaan de vreugde is. „Will you have an appel?" Hjj was de eerste Engelse soldaat die we zagen; hij maakte deel uit van een patrouille die door de Baardwijkse Binnen- polder omzichtig in de richting van het afwateringskanaal trok. In onze dolzinnige vreugde stoorden we ons niet aan moei zaam geleerde Engelse spraakkunst en de Tommy stoorde zich daaraan al evenmin, z'n zwart gemaakte gezicht grijnsde, zijn witte tanden beten blikkerend in de appel, het enige wat we te geven hadden, maar in dit kleine geschenk hebben we al onze genegenheid, al onze dankbaarheid en al onze vreugde gelegd. En we geloven, dat hij dat begreep. En even daarna reden de jeeps naar het Hoogeinde in een oogwenk stonden enkele honderden meters voor de opgeblazen brug de mortieren en schreef de eerste granaat zijn ellips tegen de heldere hemel. Waalwijk was bevrijd, wisten we, maar we stonden nog heel vreemd tegenover dit feit, een klein feitje in de roemruchte geallieerde overwinning'shistorie, waarvan die eerste mortier granaat weer de volgende regel schreef. Maar dit ene regeltje misschien is het niet eens een re gel, is Waalwijk alleen maar een naam in een lange opsomming van bevrijde plaatsen was voor ons het begin van een nieuw hoofdstuk, van een nieuwe episode, van een nieuw stralend leven in vrijheid. IEDER HEEFT ZIJN EIGEN HERINNERINGEN. Ieder heeft zijn eigen herinnerin gen aan deze onvergetelijke dagen, blijde herinneringen, maar ook zeer droeve. Onze bevrijding, de bevrijding van de Langstraat, heeft offers gekost. In Engeland en Ame rika, in Canada en Polen, heeft onze bevrijding tranen doen schreien want we zijn bevrijd door 'talloze in vrijheid levende of aan de slavernij ontvluchte jonge mannen, we zijn bevrijd door die prachtige eensgezinde samenbun deling van alle vrije krachten, die als een machtige vuist de tyran in de nek greep en hem op de knieën dwong. We hebben dat toen allemaal niet zo beseft, en ook nu is het ons bqna niet mogelijk in volle duide lijkheid de geweldige betekenis te zien van de gigantenstrjjd, waar toen heel de wereld in gevangen was, de grote betekenis, de grote draagwijdte ook van de immense offers, die toen zijn gebracht. Er hebben moeders geschreid in En- j geland en Canada, in Polen en in Amerika, in alle vrije landen waar vrije jongens de daad stelden van zich in! te zetten voor de algehele vrijheid. Ook hier is geschreid. Ook hier heeft de bevrijding offers gevraagd, ook in en rond de Langstraat zijn mensen gevallen onder de onmee dogendheid van de oorlog. We denken aan de dapperen die stier ven in de concentratiekampen, aan de onschuldigen die het slachtoffer werden van de onmenselijke haat van het Nazidom (wie van ons zal burgemeester Moonen en Joep Hoffmans1 ooit vergeten we den ken aan de weerlozen die een prooi werden van een zinloos gra- naa'tvuur, we denken aan de kel ders van het Heusdense stadhuis, door beulen gemaakt tot een sinis ter massagraf, we denken aan Dru- nen en Nieuwkuijk, waar de doods angst in een infernaal trommel vuur de losprijs was voor de vrij heid we denken aan al diegenen die tien jaren geleden de aardse vrijheid niet meer mochten genie ten. En we kunnen, bij dit herden ken, ontroerd, slechts bidden dat God hun de hemelse vreugde om de eeuwige vrijheid mag hebben geschonken. Mogen zij allen rusten in eeuwige vrede. OOK AANGENAME. Er is veel leed geleden voor en ten tijde dat we bevrijd werden en ook daarna heeft de dood velen uit ons midden weggenomen. We den ken aan de zinloze Duitse beschie ting, aan de willekeur van de raad selachtige V-wapens, we denken aan de mijnen, die nog overal la gen gezaaid. Er was ontegenzeggelijk nog veel leed, en voor velen van ons zal dat leed in de herinnering aan die dagen overheersen. Maar toch, we waren vrij, vrij Wat hebben we er lang naar ver langd, in de jaren dat de Duitsers ons leven aan banden legden, dat j zij ons het zwjjgen oplegden (ons blad wel heel in het bijzonder, hoewel we uit eigen verkiezing voortaan zwegen, inplaats van de leugens die de Duitsers ons opga ven, te melden, inplaats van de verplichte propaganda te voeren voor de N.S.B. en verwante land- verraderljjke organisaties), dat zij ons koeieneerden en ons aantast ten in onze diepste en innigste ge voelens, in de jaren dat verachte lijke sujetten als landwachters ons hebben getergd, dat onze jongens, en mannen naar Duitsland moesten voor de arbeidseinsatz, dat de jo den als vee naar een gruwelijke slachting werden gevoerd, in de jaren dat we werden geplunderd en leeggeroofd, dat talloze goede vaderlanders: vielen als helden Het waren opwindende dagen, die aan de bevrijding voorafgin gen er was het moment dat de vluchten dakota's, gliders en ja gers over onze streken zwermden, op weg naar Arnhem en naar Nij megen, er was dolle Dinsdag, toen de kortstondige roes plaats maak te voor de vreselijke verschrikking van de tweevoudige Waalwijkse moord op burgemeester Moonen en Joep Hoffmans. yyCo. de weken van 4 September fot 30 October werd er geplunderd en geroofd op grote schaal, onze boerenbevolking werd beroofd van paarden en wagens, onder ^leiding van „opper-roverhoofdman" Den- iienborg zijn wagonladingen schoe nen, leer, rubber en andere grond stoffen uit onze fabrieken gesleept, en de laatste dagen werd al wat een schop kon hanteren, geprest te gaan graven aan de loopgraven ten zuiden van Waalwijk, die de Duitsers in alle haast tegen de na derende geallieerden opwierpen. De NrS.B-ers ~fm-pro-Duitser! gonnen het benauwd te krijgepf'er waren er zelfs die bijzondcfe be scherming, nu der Nederlandse autoriteiten, vroegen- fm zelfs hun vlag, die ze zo ïérg'uisd hadden, al voor den dag gingen halen We wisten 'dat het einde nader de maar velschillende onzer inwo ners mdesten zich aan de woede der Wanhoop van de echte en pro- Djiftsers onttrekken door onder te iken: Er waren berichten van de Engelse zender, de berich ten van mensen die door de linies waren heengebroken, zwermen vluchtelingen zagen we uit Den Bosch en de streken rond Berli- cum, die geëvacueerd werden, we wisten van de corridor van Ant werpen naar Nijmegen, en ook het steeds naderend dreunen van de kanonnen sprak een duidelijke taal. Woensdag 25 October kwam Loonopzand onder het vuur te lig gen van de naderende Engelse troepen, de Duitsers hebben zich met de moed van de wanhoop ver dedigd, maar onweerstaanbaar drongen de geallieerden op en veroverden het zwaar getroffen dorp. Op Zaterdag 28 October vielen de eerste Engelse granaten op Kaatsheuvel en de Zondag daarop volgde opnieuw een hevig sper vuur, dat 31 doden eiste. Maar de angst en benauwenis verdwenen als op slag toen omstreeks drie uur in de middag de Engelse stoottroe pen de Kaatsheuvelse straten bin nenslopen en terwijl de mittrail- leurs en stenguns nog blaften, verwelkomde de bevolking de sol daten met zeer grote vreugde. WAALWIJK BEVRIJD. Op diezelfde Zondag zag Waal wijk de Duitsers zich in grote wanorde en zeer gedemoraliseerd, uit de bossen naar over de Maas en achter het afwateringska naal terugtrekken. Waren ze niet meer in staat te vechten, het was nog wel een roversbende, die in de verspreide boerderijen ten zui den van Waalwijk danig heeft huisgehouden, de bewoners ervan heeft geterroriseerd en vaak hun woningen en schuren in brand heeft gestoken. In de nacht van Zondag op Maandag vloog de Baardwijkse brug' over het afwateringskanaal de lucht in en toen we na deze benauwde nacht weer buiten kwa men, was onze stad bevrijd van de gehate Duitsers. De bevolking wist nog niet wat oorlog was we za gen die morgen talrijke mensen doodgemoedereerd staan kijken naar de Duitsers die zich aan de andere kant van het kanaal aan het ingraven waren enkele kogels zouden hun fatale uitwerking niet hebben gemist Toen kwam 't roemruchte 8e Brit se leger op Mandaag 30 October 1944 Waalwijk binnen en verover de dat zonder slag of stoot. Aan stonds werden de mortieren en geweren en mitrailleurs gericht op de Duitsers achter de Maas en het kanaal en achter elkaar ook vielen de eerste granaten in Waalwijk, dat tot de totale bevrijding, op 5 Mei 1945, steeds onder dreiging lag van het Duitse vuur. Maar we waren vrij nog was er de angst bij de beschietingen, nog' was er de spertijd en de ver boden zones, nog de slechte voed seltoestand, maar we waren vrij, we leefden weer in een vrij Bra bant. Er was de eerste Engelse si garet, we zagen het eerste oranje muntbiljet met de beeltenis van de geliefde Vorstin.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1954 | | pagina 1