Waalwijkse en Langstraatse Couranl
DE STAND VAN HET VHMO
IN NOORD-BRABANT.
De avonturen van Bim en Bam
Thans Prisma-Woordenboeken
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1955
Uitgever
78e JAARGANG No. 69
HET ETI CONCLUDEERT:
Dezer dagen verscheen het verslag over het tweede kwar
taal 1955 van het Economisch Technologisch Instituut
voor Noord-Brabant. Dit rapport besteedt op de eersic
plaats aandacht aan de recente economische ontwikkeling
in Nederland; dan wijdt het rapport aandacht aan de ont
wikkeling van de industriële werkgelegenheid in de in de
ze provincie gelocaliseerde Rijksontwikkelingsgebieden.
En tenslotte is er een beschouwing over de deelne
ming der Brabantse jeugd aan het Middelbaar en Voorbe
reidend Hoger Onderwijs. Noord-Brabant is een van de pro
vincies die het verst beneden het algemeen Nederlandse
niveau ligt; maar quantitatiof betekent deze achterstand
van onze provincie een nog veel ernstiger probleem dan
in de andere „achtergebleven" provincies.
Voor Waalwijk is het ongetwijfeld verheugend, te behoren
tot de enkele Brabantse gemeenten die beduidend uitste
ken boven het rijksgemiddelde.
Wanneer men het rijksgemid
delde ven de deelname van de
groep van 12—20 jarigen aan het
V.H.M.O. stelt op 100, dan is
datzelfde getal voor Noord-Bra
bant wat de jongens betreft 8o en
wat de meisjes betrett 71. In
Noord-Holland bijvoorbeeld zijn
deze cijfers resp. 140 en 152; al
leen de provincies Overijssel,
Friesland en Drenthe hebben 'n
lager cijfer dan Noord-Brabant.
Alhoewel de achterstand voor
de provincie als geheel tegenover
het Nederlands gemiddelde in
1953 voor wat betreft de manne:
lijke deelname niet groot is, is zij
voor de vrouwelijke deelname
aanzienlijk groter.
Het op het eerste gezicht vrij
§eringe relatieve verschil, waar
et betreft de mannelijke dee na
me, krijgt meer diepte, indien
men rekening houdt met de
grootte van de Noord-Brabantse
relevante groep, d.i. de 12—20-
jarige groep, waarop de achter
stand betrekking heeft. Zou men
bijvoorbeeld de deelname van de
jongens in Drenthe verhogen tot
het Rijkspercentage, dan bete
kent dit, dat ondanks de momen
tele achterstand van deze provin
cie de toename van het aantal
leerlingen ongeveer 650 zou moe
ten bedragen. Voor Noord-Bra
bant, dat een veel geringer ach
terstand kent dan Drenthe, zou
dit aantal niettemin 1100 moeten
zijn. Uit het bovenstaande blijkt
wel, dat auantitatief gezien de
problematiek van deze achter
stand in Noord-Brabant een ern
stiger karakter draagt dan in de
„achtergebleven" provincies.
Het rapport gaat dan na of dit
tekort van deelname een ver
schijnsel is dat zich in deze ge
hele provincie voordoet, ot dat
er wellicht bepaalde gebieden aan
te wijzen zijn, die vooral tot dit
geringe deelnemingspercentage
ijdragen.
'n Mens heeft eigenlijk geen
leven met dat
brandend maagzuur
En het rapport vergelijkt dan
de deelnemingspercentages van
de Brabantse steden boven de
50.000 inwoners met soortgelijke
steden elders in het land en con
cludeert dat de Brabantse steden
ongeveer op gelijk niveau liggen
met soortgelijke steden in ande
re delen van het land. Een uit
zondering hierop vormt Tilburg,
dat een geringere deelname kent.
Ook vergelijkt het^ rapport de
gemeenten met 2050.000 inwo
ners en ook bij deze categorie
gemeenten ligt de deelname van
de mannelijke jeugd aan 't V.H.
M.O. gemiddeld niet veel lager
dan in de niet Brabantse gemeen
ten. Een uitzondering hierop
vormt Oosterhout, waar de deel
name zich nog op een verbazing
wekkend laag niveau beweekt;
ook voor Oss is het deelnemings
percentage aan de lage kant.
Deze afwijkingen bij deze ca
tegorie gemeenten zijn echter niet
van dien aard, dat zij de afwij
king van het provinciale cijfer
tot het rijksgemiddelde zouden
kunnen verklaren. De oorzaak
van dit lager percentage zal dus
bij de kleinere gemeenten gezocht
moeten worden. Om dit te on
derzoeken, stelt het rapport vier
categorieën op: Categorie A: ge
meenten met een deelnemings
percentage dat overeenstemt met
het percentage der provincies
Noord-Holland en Utrecht, in het
algemeen dus zeer gunstig (n.l.
10 of meer) en bij deze ge
meenten treffen we aan Brabant
se steden als Eindhoven, Breda,
's-Bosch, maar ook Waalwijk en
Heusden, in totaal 12 Brabantse
gemeenten.
Categorie B: gemeenten waar
van het percentage overeenkomt
met het rijksgemiddelde (pl.m.
79 Tilburg bijvoorbeeld,
Oss, Dongen en ook Drunen; in
totaal zijn dit 8 gemeenten.
Categorie C: gemeenten met
een deelnemingspercentage, on
geveer overeenkomende met dat
van Drenthe, Friesland en Over
ijssel (pl.m. 57 onder deze
18 gemeenten bevindt zich ook
Waspik.
En tenslotte categorie D: met
een deelnemingspercentage bene
den 5%; hiertoe behoren Best,
Etten, Oosterhout en Veldhoven
en de overige gemeenten met
minder dan 10.000 inwoners.
De spreiding van de scholen in
aanmerking genomen, zegt het
ETI-verslag, correspondeert het
aanwezig zijn van een school
voor VHMO, in of in de directe
nabijheid van een gemeente, uit
zonderlijk goed met een hoger
deelnemingspercentage.
En het rapport concludeert dat
het lagere provinciale deelne
mingspercentage voor Noord-
Brabant gelegen is in het relatief
lage deelnemingspercentage van
een groot aantal gemeenten be
neden de 20.000, en tevens valt
op te merken, dat deze gemeen
ten in categorie D, op Oosterhout
na, niet over een instelling voor
VHMO beschikken.
Het rapport wijdt dan een be
schouwing aan de deelneming
aan het VHMO ten platteland e
en concludeert hier o.m. uit, dat
het deelnemingspercentage voor
jongens in geheel Noord-Brabant
wat niet opvallend afwijkt van
het Nederlands gemiddelde, ge
drukt wordt door het deelne
mingspercentage van een groot
aantal gemeenten, die aangewe
zen zijn ou soms vrij ver afgele
gen stadskernen. Voor bepaalde
;ebieden, die geen kern hebben,
olijkt de deelname wel zeer ge
ring te zijn. Nog sterker geldt dit
voor het plattelandsmeisje. Is de
vrouwelijke deelname in grotere
gemeenten gering te noemen,
nog sterker blijkt dit.te zijn voor
de meisjes van het platteland,
die weinig interesse voor het
VHMO aan de dag leggen.
Bij de jongens is geen rekening
gehouden met het grote aantal
Brabantse seminaristen, die het
deelnemingspercentage vrij be
hoorlijk doen stijgen, terwijl ove
rigens ook een stijging in de loop
der jaren mag worden geconclu
deerd.
Tenslotte wordt de beschou
wing gecompleteerd door 'n over
zicht van het aantal jongens en
meisjes per gemeente, dat het
VHMO volgt, absoluut en in
van de gehele groep jongens en
meisjes van 1220 jaar.
Waalwijk staat wat betreft de
jongens met 128 en een percen
tage van 13.0 op de vierde plaats
in de rij van alle Brabantse ge
meenten, en waar het de meisjes
betreft met 67 en 6.6 op de 6e
plaats.
Heusden: jongens: 7e plaats
met 21 en 12.2%; meisjes: 9e
plaats: 8 en 5.6%.
Drunen: jongens: 18e plaats
met 33 en 8.0 meisjes: 41 pr.
met 8 en 2.3%.
Waspik: jongens: 29e 'daats
met 14 en 6-5 meisjes 63e pl.
met 3 en 1.6%.
Vlijmen: jongens: 45e plaats
met 31 en 5.5%; meisjes: 54e pl.
met 10 en 1.9
Loonopzand: jongens: 50e pl.
met 46 en 5.1%; meisjes: 24e pl.
met 25 en 3.0
Sprang-Cauelle: jongens: 52e
plaats met iB en 5.1 meisjes:
21e pl. met 12 en 3.3%.
Géertruidenberg: jongens: 57e
plaats met 12 en 4.7 meisjes:
75e ol. met 3 en 1.2
Raamsdonk: jongens: 72e pl.
met 23 en 4.1% en meisjes 82e
pl. met 6 en 1.1
Beschouwingen en cijfers zijn
gebaseerd op de toestand zoals
ie was in 1953.
UIT DE WERELD VAN HET BOEK.
De Prisma-reeks het goede boek binnen ieders bereik
blijft ons verrassen met opzienbarende uitgayen.
Enige tijd geleden namelijk gaf men in deze befaamde se
rie Woordenboeken uit. Een Nederlands woordenboek, een
Engels-Nederlands, een Nederlands-Engels en een 1- rans-
Nederlands, en binnen afzienbare tijd zal deze reeks wor
den gecompleteerd. Ook deze boeken zijn te koop tegen de
Êrijs, waarvoor ieder Prisma-boek te koop is. Wanneer
innenkort het Nederland ds-Frans, het Duits-Nederlands
en Nederlands-Duits woordenboek en 't vreemde-woorden-
boek in de handel komen, dan kan men 'n volledig stel
woordenboeken zich aanschaffen voor precies één tientje!
Deze prijs is zeer verwonder
lijk, verwonderlijker echter is het
gehalte van deze woo.rdenboeken
die voor zover het in onze
macht ligt dit te beoordelen
alle zeer verzorgd zijn en weten
schappelijk verantwoord, al stre
ven zij natuurlijk geen weten
schappelijk doel na.
Dr. A. Weijnen, conrector en
docent aan de R.K. Leergangen
te Tilburg, verzorgde het Neder
lands woordenboek; Dr. G. J.
Visser bezorgde de uitgave van
het Nederlands-Engels woorden
boek; Drs. F. J. J. van Baars en
Drs. J. G. J. van der Schoot stel
den 't Engels-Nederlands woor
denboek samen en Dr P. M. Maas
wijdde zich aan de verzorging
van het Frans-Nederlands woor
denboek. Ondanks het kleinste
lettertype dat werd gebruikt
in gemiddeld 340 bladzijden
moesten de enorme hoeveelheden
gegevens worden ondergebracht
zijn de Prisma-woordenboe-
ken zeer duidelijk leesbaar. Ze
zijn van heel grote practische
waarde.
NOG ANDERE.
Ondertussen gingen de gewone
uitgaven ook gewoon door en
werd de serie die zeer grote
afmetingen gaat aannemen
verrijkt met enkele interessante
werken.
Van de grote Engelse drama
turg William Shakespeare wer
den in een boekje drie stukken
samengebracht, namelijk: Ko-
„Kijk, daar vliegt een mot",
roept Bim. „Lieve help", zegt
Bam, „zo'n mot kan een massa
schade aanrichten. Dat lees ik
hier net in de krant. We moeten
hem direct vangen."
Ze pakken vlug een krant en
een pollepel om mee te slaan en
dan gaan ze op de mottenjacht.
Maar ja, baasjes, dat is niet zo
gemakkelijk om een mot te van
gen. Die is hun veel te vlug af en
de beide jagers vallen over stoe
len en tafels en slaan een ruit en
een schilderij stuk en een vaas
valt om.
Maar eindelijk vliegt de mot
dan naar buiten. „Ha", zegt Bam,
„dat is goed. Nu is hij weg!" En
Bam zegt: „Ja, en hij heeft al 'n
boel schade aangericht ook, pre
cies zoals het in de krant stond."
ning Richard de Derde, De Vro
lijke vrouwtjes van Windsor en
De Storm; aeze keuze heeft de
verdienste, dat ze uit de drie pe
rioden, waarin Shakespeare's
creativiteit wordt verdeeld, een
representabel toneelwerk geeft.
Men gebruikte de vertaling
van Burgersdijk, bewerkt door de
professoren de Backer en Dudok;
het is ongetwijfeld een zeer con-
scientieuse vertaling, hoewel het
toch niet verwonderlijk hoeft te
zijn, dat we voor wat De Storm
betreft, de voorkeur geven aan
Martien Nijhoff's uitstekende be
werking.
Kinderen en Piraten van Ri
chard Hughes is een vermakelijk
boek, waarin verteld wordt hoe
een aantal kinderen terecht ko
men op een piratenschip, waar
van de kapitein, niet voor een
kleintje vervaard, nu opvoeder
moet gaan spelen, en dat blijkt
heel wat moeilijker en gecompli
ceerder dan het enteren van goed
bewapende schepen. Een char
mant boek.
Onder de titel „Dag in dag uit"
is een aantal reportages, artike
len, gedichten, tekeningen van 't
meest uiteenlopende soort, uit
de Volkskrant samengebracht.
Het is 'n zeer interessante bloem
lezing van tien jaren na-oorlogse
journalistiek, bedreven door re
dacteuren en medewerkers van
dit dagblad. We treffen er even
goed Prof. L. Michels in aan als
Godfried Bomans, een even goed
Kees Stip als Gabriel Smit, en
wat de behandelde onderwerpen
betreft, zijn de tegenstellingen zo
mogelijk nog groter.
Zeer uiteenlopend zijn ook de
onderwerpen die de Prismaboe-
ken zelf behandelen. Zo is er bij
voorbeeld enige tijd geleden ook
een Prisma-spreekwoordenboek
uitgegeven, een interessante ver
zameling van duizenden Neder
landse spreekwoorden; een grote
spiegel van de Nederlandse
volksziel.
Het is verfrissend in deze mo
derne tijd van steeds grotere
haast, te lezen van Het laatste
Zeilschip, een boek van Heinrich
Hauser, die robuust en stoer, zo
als het leven op een zeilschip is,
heeft geschreven van de avon
tuurlijke tocht van de Pamir, het
laatste zeilschip, meer dan welk
ander modern schip ook afhan
kelijk van de elementen, maar
daarom ook heel wat avontuur
lijker om te bevaren.
„Het korte uur van Franqois
Villon", een knap door John Ers-
kine geschreven boek over een
uitzonderlijke figuur in de we
reldliteratuur: Francois Villon,
dichterlijke boef, oer-lijke char
meur, die speelt met de liefde en
de harten van zoveel schone
vrouwen, gelijk zijn uitzonderlijk
talent jongleert met de klankrij
ke woorden die zich aaneenrijen
tot balladen van grote schoon
heid; aartsvijand van de beul
van Orleans en gunsteling van
hertog Charles van Orleans, een
„poète maudit" van een heel bij
zonder soort.
Erskine heeft zijn zeer gero
mantiseerde levensbeschrijving
geschreven, echter aan de hand
van Villon's befaamde verzen die
hij gebruikte om door te dringen
in het wonderlijke leven van de
ze bijzondere figuur. Een boek,
dat men zeer geboeid zal leven,
omdat in alle schurkenstreken
van Villon, omdat in al z'n amou
reuze escapades, waartegen een
brave maatschappij zich zeer
verzet, een onmisbaar element
van poëzie steeds merkbaar is.
De ouderdom van Josias Karp,
gen boek van de bekende Duitse
schrijver Werner Bergengruen is
een goed specimen van de voor
treffelijke verteltrant van een
langzaam uitstervende Duitse
schrijversgeneratie. Het is een
goed geconcipieerd en evenwich
tig uitgewerkt verhaal, dat ons
verplaatst naar het Baltische
Koerland van de 18e eeuw, in een
rococo-milieu van frivole levens
genieting, waardoorheen de on
peilbaarheid geweven is van het
Noordelijk Europa en zijn duis
tere dramatiek.
Een boeiende, met goede foto's
verluchte reportage vormt het
Prisma-boek „Dodemansvallei",
dat geschreven werd door R. Pat
terson. Hij geeft het relaas van
zijn in 1928 ondernomen ontwek-
kingsreis naar Noord-Canada,
naar de streek waar in 1906 de
gebroeders /McLeod waren ver
moord, en die daarom deze wei
nig goeds voorspellende naam
draagt. Maar Patterson vindt er
een prachtige ongerepte natuur,
een weelderige wildstand, maar
wanneer de mens in dit oer-leven
dringt, dreigen er veel gevaren,
daarom ook is het boek van Pat
terson een boeiend boek, omdat
zijn strijd tegen de krachten van
de natiiur de eeuwige strijd is
van de mens, die de natuur aan
zich wil onderwerpen, of deze
natuur nu bestreden moet wor
den in het atoom, of in de on
stuimigheid van een woeste wa
terval.
Een zo mogelijk nog fascine
render boek is „De trek naar het
Westen" van A. Guthrie; hierin
wordt beschreven de tocht van
een groep Amerikaanse landver
huizers, die hun koortsige streek
verlaten voor een gevaarlijke
moeizame tocht vol ontberingen
over de Rocky Mountains, naar
het beloofde land, waar zij een
nieuw en beter bestaan zullen
opbouwen: Oregon. Boeiend is
deze tocht beschreven, boeiend
vooral omdat we zien, hoe ieder
lid van deze heterogene gemeen
schap reageert op alles wat er
ffebeurt tijdens deze avontuurlij
ke tocht, boeiend omdat we ook
hier weer zien, hoe de mens met
zijn ijzeren wil en zijn niet afla
tend doorzettingsvermogen de
enorme moeilijkheden overwint;
deze wil en doorzettingsvermo
gen maken de primitieve midde
len waarover zij beschikken tot
machtige wapens.
Een zeer charmant boek is
„Penrod" van Booth Tarkington,
geen onbekende meer in de Pris-
ma-regks; hij kan vergeleken
worden met de Prisma-coryfee
Theo Thijssen, maar hoe geheel
anders schrijft hij over de jeugd,
wc zouden willen zeggen lichter,
speelser, charmanter wellicht,
maar toch met een zeer diepe
kennis van de kinderziel, die zo
duidelijk en zo ongecompliceerd
zichtbaar is in al die zeer gecom
pliceerde gedragingen van zijn
kleine held en zijn vrienden en
vriendinnetjes.
Het 2e Prisma Puzzleboek heeft
ons weer eens duidelijk gemaakt
dat we geen kei zijn in het op
lossen van alle mogelijke duiste
re raadsels. Maar de geboren
puzzelaar vindt in dit boek een
schat aan mogelijkheden, die he
lemaal niet zo gemakkelijk lijken
en die heel wat gepuzzel zullen
vragen, en komt u er helemaal
niet, dan vindt u achteraan de
oplossingen, maar daar moet u
natuurlijk niet te gauw naar grij
pen.
Een zeer bijzonder Prisma-
boekje is ,.Dc man die te veel
wist", detecticve-stories van het
geniale kind Gilbert Keith Ches
terton; een aantal verhalen rond
de prachtige figuur van Home
Fisher, „de man die te veel wist"
en uit „The Paradoxes of Mr.
Pond"; verbazend knappe ver
halen, stuk voor stuk, met een
brillante intrigue en een spran
kelende verteltrant, heerlijk pa
radoxaal. zoals alleen de grote
Chesterton dat spelenderwijs kon.
Een van de gezelligste boeken
uit heel de Prisma-reeks, die
hiermee aan numero 151 toe is.
PRAAG VERMINDERT
STRIJDKRACHTEN.
De Tsjechische regering heeft
besloten de sterkte van de strijd
krachten, naar het voorbeeld
van Rusland, met 34.000 man te
verminderen, aldus heeft radio
Praag bekend gemaakt. Volgens
de bekendmaking is de vermin
dering der strijdkrachten een ge
volg van een verbetering van de
internationale toestand. Volgens
niet-officiële schattingen telt het
Tsjechisch leger thans 200.000
man.
NEGER MAAKTE AMOK OP
ENGELS VLIEGVELD.
Een neger van de Amerikaan
se luchtmacht heeft op de Ame
rikaanse luchtbasis bij Manston,
in net Engelse Kent, amok ge
maakt en daarbij vier mensen
doodgeschoten en acht anderen
gewond.
Hij uwong daarop een sergeant
hem in een auto naar het strand
te rijden bij Broadstnir. Ameri
kaanse militaire politiemannen
achtervolgden hem en tijdens 'n
langdurig vuurgevecht op de
rotsen werd hij dodelijk getrof
fen. Het was de 21-jarige Napo
leon Oreen uit Cmcago. De En
gelse politie waarschuwde de tal
loze badkasten op het strand.
Voordat de schietpartij begon,
konden alle strandbezoekers zich
in veiligheid brengen.
De redding van de drie mijnwerkers te Spekholzerheide uit de
Willem Sophia Mijn.
Met baarden en zwarte mijnwerkerskleren direct na het boven
komen. V.l.n.r.: H. Bertram, P. Schoorman en H. Bertram.
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
DE ECHO m HEI ZUIDEN
Contract-advertenties
10 cent per m.m.
Abonnement
19 cent per week
2.45 per kwartaal
2.70 franco p. p
Advertentieprijs
speciaal tarief.
Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002.
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES „ECIIO"
problematiek van
heeft quantitatief
achterstand
ernstig karakter.
Maar Rennies brengen uitkomst l
Zo lang 't niet opkwam, was de dreiging
er toch en zo was er dan. zelfs zonder
enige aanwijzing, van eten al geen spra
ke meer. Maar... komt 't eenmaal zo ver,
dan is ook de meest snerpende zuur-
brand (U kent dat) met een of twee
Rennies bezworen. Die doven het vuur
ta stillen de pijn. Radicaal! 'n Heerlijk
veilig gevoel zo'n paar Rennies op zak
- bij voorbaat. Altijd bij de hand en als
de nood aan de man komt, onmiddellijk
baat... Waarom zou U ze niet bij U
steken?
Copyright P. I. B Box 6 CoP»nbopy