Waalwijkse en Langstraatse Couranl DE STAND VAN HET VHMO IN NOORD-BRABANT. De avonturen van Bim en Bam Thans Prisma-Woordenboeken VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1955 Uitgever 78e JAARGANG No. 69 HET ETI CONCLUDEERT: Dezer dagen verscheen het verslag over het tweede kwar taal 1955 van het Economisch Technologisch Instituut voor Noord-Brabant. Dit rapport besteedt op de eersic plaats aandacht aan de recente economische ontwikkeling in Nederland; dan wijdt het rapport aandacht aan de ont wikkeling van de industriële werkgelegenheid in de in de ze provincie gelocaliseerde Rijksontwikkelingsgebieden. En tenslotte is er een beschouwing over de deelne ming der Brabantse jeugd aan het Middelbaar en Voorbe reidend Hoger Onderwijs. Noord-Brabant is een van de pro vincies die het verst beneden het algemeen Nederlandse niveau ligt; maar quantitatiof betekent deze achterstand van onze provincie een nog veel ernstiger probleem dan in de andere „achtergebleven" provincies. Voor Waalwijk is het ongetwijfeld verheugend, te behoren tot de enkele Brabantse gemeenten die beduidend uitste ken boven het rijksgemiddelde. Wanneer men het rijksgemid delde ven de deelname van de groep van 12—20 jarigen aan het V.H.M.O. stelt op 100, dan is datzelfde getal voor Noord-Bra bant wat de jongens betreft 8o en wat de meisjes betrett 71. In Noord-Holland bijvoorbeeld zijn deze cijfers resp. 140 en 152; al leen de provincies Overijssel, Friesland en Drenthe hebben 'n lager cijfer dan Noord-Brabant. Alhoewel de achterstand voor de provincie als geheel tegenover het Nederlands gemiddelde in 1953 voor wat betreft de manne: lijke deelname niet groot is, is zij voor de vrouwelijke deelname aanzienlijk groter. Het op het eerste gezicht vrij §eringe relatieve verschil, waar et betreft de mannelijke dee na me, krijgt meer diepte, indien men rekening houdt met de grootte van de Noord-Brabantse relevante groep, d.i. de 12—20- jarige groep, waarop de achter stand betrekking heeft. Zou men bijvoorbeeld de deelname van de jongens in Drenthe verhogen tot het Rijkspercentage, dan bete kent dit, dat ondanks de momen tele achterstand van deze provin cie de toename van het aantal leerlingen ongeveer 650 zou moe ten bedragen. Voor Noord-Bra bant, dat een veel geringer ach terstand kent dan Drenthe, zou dit aantal niettemin 1100 moeten zijn. Uit het bovenstaande blijkt wel, dat auantitatief gezien de problematiek van deze achter stand in Noord-Brabant een ern stiger karakter draagt dan in de „achtergebleven" provincies. Het rapport gaat dan na of dit tekort van deelname een ver schijnsel is dat zich in deze ge hele provincie voordoet, ot dat er wellicht bepaalde gebieden aan te wijzen zijn, die vooral tot dit geringe deelnemingspercentage ijdragen. 'n Mens heeft eigenlijk geen leven met dat brandend maagzuur En het rapport vergelijkt dan de deelnemingspercentages van de Brabantse steden boven de 50.000 inwoners met soortgelijke steden elders in het land en con cludeert dat de Brabantse steden ongeveer op gelijk niveau liggen met soortgelijke steden in ande re delen van het land. Een uit zondering hierop vormt Tilburg, dat een geringere deelname kent. Ook vergelijkt het^ rapport de gemeenten met 2050.000 inwo ners en ook bij deze categorie gemeenten ligt de deelname van de mannelijke jeugd aan 't V.H. M.O. gemiddeld niet veel lager dan in de niet Brabantse gemeen ten. Een uitzondering hierop vormt Oosterhout, waar de deel name zich nog op een verbazing wekkend laag niveau beweekt; ook voor Oss is het deelnemings percentage aan de lage kant. Deze afwijkingen bij deze ca tegorie gemeenten zijn echter niet van dien aard, dat zij de afwij king van het provinciale cijfer tot het rijksgemiddelde zouden kunnen verklaren. De oorzaak van dit lager percentage zal dus bij de kleinere gemeenten gezocht moeten worden. Om dit te on derzoeken, stelt het rapport vier categorieën op: Categorie A: ge meenten met een deelnemings percentage dat overeenstemt met het percentage der provincies Noord-Holland en Utrecht, in het algemeen dus zeer gunstig (n.l. 10 of meer) en bij deze ge meenten treffen we aan Brabant se steden als Eindhoven, Breda, 's-Bosch, maar ook Waalwijk en Heusden, in totaal 12 Brabantse gemeenten. Categorie B: gemeenten waar van het percentage overeenkomt met het rijksgemiddelde (pl.m. 79 Tilburg bijvoorbeeld, Oss, Dongen en ook Drunen; in totaal zijn dit 8 gemeenten. Categorie C: gemeenten met een deelnemingspercentage, on geveer overeenkomende met dat van Drenthe, Friesland en Over ijssel (pl.m. 57 onder deze 18 gemeenten bevindt zich ook Waspik. En tenslotte categorie D: met een deelnemingspercentage bene den 5%; hiertoe behoren Best, Etten, Oosterhout en Veldhoven en de overige gemeenten met minder dan 10.000 inwoners. De spreiding van de scholen in aanmerking genomen, zegt het ETI-verslag, correspondeert het aanwezig zijn van een school voor VHMO, in of in de directe nabijheid van een gemeente, uit zonderlijk goed met een hoger deelnemingspercentage. En het rapport concludeert dat het lagere provinciale deelne mingspercentage voor Noord- Brabant gelegen is in het relatief lage deelnemingspercentage van een groot aantal gemeenten be neden de 20.000, en tevens valt op te merken, dat deze gemeen ten in categorie D, op Oosterhout na, niet over een instelling voor VHMO beschikken. Het rapport wijdt dan een be schouwing aan de deelneming aan het VHMO ten platteland e en concludeert hier o.m. uit, dat het deelnemingspercentage voor jongens in geheel Noord-Brabant wat niet opvallend afwijkt van het Nederlands gemiddelde, ge drukt wordt door het deelne mingspercentage van een groot aantal gemeenten, die aangewe zen zijn ou soms vrij ver afgele gen stadskernen. Voor bepaalde ;ebieden, die geen kern hebben, olijkt de deelname wel zeer ge ring te zijn. Nog sterker geldt dit voor het plattelandsmeisje. Is de vrouwelijke deelname in grotere gemeenten gering te noemen, nog sterker blijkt dit.te zijn voor de meisjes van het platteland, die weinig interesse voor het VHMO aan de dag leggen. Bij de jongens is geen rekening gehouden met het grote aantal Brabantse seminaristen, die het deelnemingspercentage vrij be hoorlijk doen stijgen, terwijl ove rigens ook een stijging in de loop der jaren mag worden geconclu deerd. Tenslotte wordt de beschou wing gecompleteerd door 'n over zicht van het aantal jongens en meisjes per gemeente, dat het VHMO volgt, absoluut en in van de gehele groep jongens en meisjes van 1220 jaar. Waalwijk staat wat betreft de jongens met 128 en een percen tage van 13.0 op de vierde plaats in de rij van alle Brabantse ge meenten, en waar het de meisjes betreft met 67 en 6.6 op de 6e plaats. Heusden: jongens: 7e plaats met 21 en 12.2%; meisjes: 9e plaats: 8 en 5.6%. Drunen: jongens: 18e plaats met 33 en 8.0 meisjes: 41 pr. met 8 en 2.3%. Waspik: jongens: 29e 'daats met 14 en 6-5 meisjes 63e pl. met 3 en 1.6%. Vlijmen: jongens: 45e plaats met 31 en 5.5%; meisjes: 54e pl. met 10 en 1.9 Loonopzand: jongens: 50e pl. met 46 en 5.1%; meisjes: 24e pl. met 25 en 3.0 Sprang-Cauelle: jongens: 52e plaats met iB en 5.1 meisjes: 21e pl. met 12 en 3.3%. Géertruidenberg: jongens: 57e plaats met 12 en 4.7 meisjes: 75e ol. met 3 en 1.2 Raamsdonk: jongens: 72e pl. met 23 en 4.1% en meisjes 82e pl. met 6 en 1.1 Beschouwingen en cijfers zijn gebaseerd op de toestand zoals ie was in 1953. UIT DE WERELD VAN HET BOEK. De Prisma-reeks het goede boek binnen ieders bereik blijft ons verrassen met opzienbarende uitgayen. Enige tijd geleden namelijk gaf men in deze befaamde se rie Woordenboeken uit. Een Nederlands woordenboek, een Engels-Nederlands, een Nederlands-Engels en een 1- rans- Nederlands, en binnen afzienbare tijd zal deze reeks wor den gecompleteerd. Ook deze boeken zijn te koop tegen de Êrijs, waarvoor ieder Prisma-boek te koop is. Wanneer innenkort het Nederland ds-Frans, het Duits-Nederlands en Nederlands-Duits woordenboek en 't vreemde-woorden- boek in de handel komen, dan kan men 'n volledig stel woordenboeken zich aanschaffen voor precies één tientje! Deze prijs is zeer verwonder lijk, verwonderlijker echter is het gehalte van deze woo.rdenboeken die voor zover het in onze macht ligt dit te beoordelen alle zeer verzorgd zijn en weten schappelijk verantwoord, al stre ven zij natuurlijk geen weten schappelijk doel na. Dr. A. Weijnen, conrector en docent aan de R.K. Leergangen te Tilburg, verzorgde het Neder lands woordenboek; Dr. G. J. Visser bezorgde de uitgave van het Nederlands-Engels woorden boek; Drs. F. J. J. van Baars en Drs. J. G. J. van der Schoot stel den 't Engels-Nederlands woor denboek samen en Dr P. M. Maas wijdde zich aan de verzorging van het Frans-Nederlands woor denboek. Ondanks het kleinste lettertype dat werd gebruikt in gemiddeld 340 bladzijden moesten de enorme hoeveelheden gegevens worden ondergebracht zijn de Prisma-woordenboe- ken zeer duidelijk leesbaar. Ze zijn van heel grote practische waarde. NOG ANDERE. Ondertussen gingen de gewone uitgaven ook gewoon door en werd de serie die zeer grote afmetingen gaat aannemen verrijkt met enkele interessante werken. Van de grote Engelse drama turg William Shakespeare wer den in een boekje drie stukken samengebracht, namelijk: Ko- „Kijk, daar vliegt een mot", roept Bim. „Lieve help", zegt Bam, „zo'n mot kan een massa schade aanrichten. Dat lees ik hier net in de krant. We moeten hem direct vangen." Ze pakken vlug een krant en een pollepel om mee te slaan en dan gaan ze op de mottenjacht. Maar ja, baasjes, dat is niet zo gemakkelijk om een mot te van gen. Die is hun veel te vlug af en de beide jagers vallen over stoe len en tafels en slaan een ruit en een schilderij stuk en een vaas valt om. Maar eindelijk vliegt de mot dan naar buiten. „Ha", zegt Bam, „dat is goed. Nu is hij weg!" En Bam zegt: „Ja, en hij heeft al 'n boel schade aangericht ook, pre cies zoals het in de krant stond." ning Richard de Derde, De Vro lijke vrouwtjes van Windsor en De Storm; aeze keuze heeft de verdienste, dat ze uit de drie pe rioden, waarin Shakespeare's creativiteit wordt verdeeld, een representabel toneelwerk geeft. Men gebruikte de vertaling van Burgersdijk, bewerkt door de professoren de Backer en Dudok; het is ongetwijfeld een zeer con- scientieuse vertaling, hoewel het toch niet verwonderlijk hoeft te zijn, dat we voor wat De Storm betreft, de voorkeur geven aan Martien Nijhoff's uitstekende be werking. Kinderen en Piraten van Ri chard Hughes is een vermakelijk boek, waarin verteld wordt hoe een aantal kinderen terecht ko men op een piratenschip, waar van de kapitein, niet voor een kleintje vervaard, nu opvoeder moet gaan spelen, en dat blijkt heel wat moeilijker en gecompli ceerder dan het enteren van goed bewapende schepen. Een char mant boek. Onder de titel „Dag in dag uit" is een aantal reportages, artike len, gedichten, tekeningen van 't meest uiteenlopende soort, uit de Volkskrant samengebracht. Het is 'n zeer interessante bloem lezing van tien jaren na-oorlogse journalistiek, bedreven door re dacteuren en medewerkers van dit dagblad. We treffen er even goed Prof. L. Michels in aan als Godfried Bomans, een even goed Kees Stip als Gabriel Smit, en wat de behandelde onderwerpen betreft, zijn de tegenstellingen zo mogelijk nog groter. Zeer uiteenlopend zijn ook de onderwerpen die de Prismaboe- ken zelf behandelen. Zo is er bij voorbeeld enige tijd geleden ook een Prisma-spreekwoordenboek uitgegeven, een interessante ver zameling van duizenden Neder landse spreekwoorden; een grote spiegel van de Nederlandse volksziel. Het is verfrissend in deze mo derne tijd van steeds grotere haast, te lezen van Het laatste Zeilschip, een boek van Heinrich Hauser, die robuust en stoer, zo als het leven op een zeilschip is, heeft geschreven van de avon tuurlijke tocht van de Pamir, het laatste zeilschip, meer dan welk ander modern schip ook afhan kelijk van de elementen, maar daarom ook heel wat avontuur lijker om te bevaren. „Het korte uur van Franqois Villon", een knap door John Ers- kine geschreven boek over een uitzonderlijke figuur in de we reldliteratuur: Francois Villon, dichterlijke boef, oer-lijke char meur, die speelt met de liefde en de harten van zoveel schone vrouwen, gelijk zijn uitzonderlijk talent jongleert met de klankrij ke woorden die zich aaneenrijen tot balladen van grote schoon heid; aartsvijand van de beul van Orleans en gunsteling van hertog Charles van Orleans, een „poète maudit" van een heel bij zonder soort. Erskine heeft zijn zeer gero mantiseerde levensbeschrijving geschreven, echter aan de hand van Villon's befaamde verzen die hij gebruikte om door te dringen in het wonderlijke leven van de ze bijzondere figuur. Een boek, dat men zeer geboeid zal leven, omdat in alle schurkenstreken van Villon, omdat in al z'n amou reuze escapades, waartegen een brave maatschappij zich zeer verzet, een onmisbaar element van poëzie steeds merkbaar is. De ouderdom van Josias Karp, gen boek van de bekende Duitse schrijver Werner Bergengruen is een goed specimen van de voor treffelijke verteltrant van een langzaam uitstervende Duitse schrijversgeneratie. Het is een goed geconcipieerd en evenwich tig uitgewerkt verhaal, dat ons verplaatst naar het Baltische Koerland van de 18e eeuw, in een rococo-milieu van frivole levens genieting, waardoorheen de on peilbaarheid geweven is van het Noordelijk Europa en zijn duis tere dramatiek. Een boeiende, met goede foto's verluchte reportage vormt het Prisma-boek „Dodemansvallei", dat geschreven werd door R. Pat terson. Hij geeft het relaas van zijn in 1928 ondernomen ontwek- kingsreis naar Noord-Canada, naar de streek waar in 1906 de gebroeders /McLeod waren ver moord, en die daarom deze wei nig goeds voorspellende naam draagt. Maar Patterson vindt er een prachtige ongerepte natuur, een weelderige wildstand, maar wanneer de mens in dit oer-leven dringt, dreigen er veel gevaren, daarom ook is het boek van Pat terson een boeiend boek, omdat zijn strijd tegen de krachten van de natiiur de eeuwige strijd is van de mens, die de natuur aan zich wil onderwerpen, of deze natuur nu bestreden moet wor den in het atoom, of in de on stuimigheid van een woeste wa terval. Een zo mogelijk nog fascine render boek is „De trek naar het Westen" van A. Guthrie; hierin wordt beschreven de tocht van een groep Amerikaanse landver huizers, die hun koortsige streek verlaten voor een gevaarlijke moeizame tocht vol ontberingen over de Rocky Mountains, naar het beloofde land, waar zij een nieuw en beter bestaan zullen opbouwen: Oregon. Boeiend is deze tocht beschreven, boeiend vooral omdat we zien, hoe ieder lid van deze heterogene gemeen schap reageert op alles wat er ffebeurt tijdens deze avontuurlij ke tocht, boeiend omdat we ook hier weer zien, hoe de mens met zijn ijzeren wil en zijn niet afla tend doorzettingsvermogen de enorme moeilijkheden overwint; deze wil en doorzettingsvermo gen maken de primitieve midde len waarover zij beschikken tot machtige wapens. Een zeer charmant boek is „Penrod" van Booth Tarkington, geen onbekende meer in de Pris- ma-regks; hij kan vergeleken worden met de Prisma-coryfee Theo Thijssen, maar hoe geheel anders schrijft hij over de jeugd, wc zouden willen zeggen lichter, speelser, charmanter wellicht, maar toch met een zeer diepe kennis van de kinderziel, die zo duidelijk en zo ongecompliceerd zichtbaar is in al die zeer gecom pliceerde gedragingen van zijn kleine held en zijn vrienden en vriendinnetjes. Het 2e Prisma Puzzleboek heeft ons weer eens duidelijk gemaakt dat we geen kei zijn in het op lossen van alle mogelijke duiste re raadsels. Maar de geboren puzzelaar vindt in dit boek een schat aan mogelijkheden, die he lemaal niet zo gemakkelijk lijken en die heel wat gepuzzel zullen vragen, en komt u er helemaal niet, dan vindt u achteraan de oplossingen, maar daar moet u natuurlijk niet te gauw naar grij pen. Een zeer bijzonder Prisma- boekje is ,.Dc man die te veel wist", detecticve-stories van het geniale kind Gilbert Keith Ches terton; een aantal verhalen rond de prachtige figuur van Home Fisher, „de man die te veel wist" en uit „The Paradoxes of Mr. Pond"; verbazend knappe ver halen, stuk voor stuk, met een brillante intrigue en een spran kelende verteltrant, heerlijk pa radoxaal. zoals alleen de grote Chesterton dat spelenderwijs kon. Een van de gezelligste boeken uit heel de Prisma-reeks, die hiermee aan numero 151 toe is. PRAAG VERMINDERT STRIJDKRACHTEN. De Tsjechische regering heeft besloten de sterkte van de strijd krachten, naar het voorbeeld van Rusland, met 34.000 man te verminderen, aldus heeft radio Praag bekend gemaakt. Volgens de bekendmaking is de vermin dering der strijdkrachten een ge volg van een verbetering van de internationale toestand. Volgens niet-officiële schattingen telt het Tsjechisch leger thans 200.000 man. NEGER MAAKTE AMOK OP ENGELS VLIEGVELD. Een neger van de Amerikaan se luchtmacht heeft op de Ame rikaanse luchtbasis bij Manston, in net Engelse Kent, amok ge maakt en daarbij vier mensen doodgeschoten en acht anderen gewond. Hij uwong daarop een sergeant hem in een auto naar het strand te rijden bij Broadstnir. Ameri kaanse militaire politiemannen achtervolgden hem en tijdens 'n langdurig vuurgevecht op de rotsen werd hij dodelijk getrof fen. Het was de 21-jarige Napo leon Oreen uit Cmcago. De En gelse politie waarschuwde de tal loze badkasten op het strand. Voordat de schietpartij begon, konden alle strandbezoekers zich in veiligheid brengen. De redding van de drie mijnwerkers te Spekholzerheide uit de Willem Sophia Mijn. Met baarden en zwarte mijnwerkerskleren direct na het boven komen. V.l.n.r.: H. Bertram, P. Schoorman en H. Bertram. Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week DE ECHO m HEI ZUIDEN Contract-advertenties 10 cent per m.m. Abonnement 19 cent per week 2.45 per kwartaal 2.70 franco p. p Advertentieprijs speciaal tarief. Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002. OPGERICHT 1878 TELEGR.-ADRES „ECIIO" problematiek van heeft quantitatief achterstand ernstig karakter. Maar Rennies brengen uitkomst l Zo lang 't niet opkwam, was de dreiging er toch en zo was er dan. zelfs zonder enige aanwijzing, van eten al geen spra ke meer. Maar... komt 't eenmaal zo ver, dan is ook de meest snerpende zuur- brand (U kent dat) met een of twee Rennies bezworen. Die doven het vuur ta stillen de pijn. Radicaal! 'n Heerlijk veilig gevoel zo'n paar Rennies op zak - bij voorbaat. Altijd bij de hand en als de nood aan de man komt, onmiddellijk baat... Waarom zou U ze niet bij U steken? Copyright P. I. B Box 6 CoP»nbopy

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1955 | | pagina 1