Waalwijkse en Langs Courant ELECTRA grootste keus Toeristische inventaris van Midden- Brabant aanmerkelijk vergroot. z O X SCHEERAPPARATEN z STOFZUIGERS 79e JAARGANG No. 35 VRIJDAG 4 MEI 1956 Uitgever VV aalwijkse Stoomdrukkerij Antooa Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 per week. Abonnement 19 cent per week f 2.45 per kwartaal f 2.7Q franco p- P Advertentieprijs IQ cent per m.n. Contract-advertenties speciaal tarief BureauxGROTE STRAAT M5. WAALWIJK - TEL. 2621 - KAATSHEUVEL - TEL. ZMZ. Pr van BEURDENSTRAAT 8, OPGERICHT 1S7I TELEGR.-ADRES „ECHO" Symbool van stille moed en fiere onversaagdheid Waanneer wij op deze vierde meidag geest en hart een ogenblik los maken uit de dagelijkse beslommeringen, teneinde onze gevallen makkers in innige piëteit te herdenken, verwijlen onze gedachten ook als vanzelf bij de stille strijd tegen de vijand, die door talloze goede vaderlanders in die droevige, nooit te vergeten oorlogsjaren van 1940—1945 is gevoerd. En als wij dan een duik nemen in de boeiende historie van het Nederlandse verzet, dan mogen wij niet voorbijzien aan het vele moeilijke, maar bovenal gevaarlijke werk, dat de illegale pers heeft verricht. Ons gehele volk kan daar trots op zijn. De mensen die hun bijdragen leverden aan de ondergrondse pers, waren mensen met durf en optimisme. Het waren fier- strijdbare karakters die zich de voortdurende gevaren be wust waren, die zich realiseerden dat het vroeg of laat „uit" kon zijn maar die toch hun artikelen, hun berichten en re dactionele beschouwingen schreven, eenvoudig omdat ze voelden dat het moest en dat zij er toe geroepen waren. OP HET EERSTE „GEUZEN BLAD". 15 mei 1940 werd zogezegd de ondergrondse pers gebo ren, toen Bernardus IJzerdraat de pen greep om zijn landgenoten de ogen te openen voor de geva ren die hen bedreigden. Voor zijn Bericht nr. 1 (dat niet bewaard is gebleven) koos hij de legenda rische naam: de Geuzenactie. IJzerdraat schreef in zijn Bericht nr. 2: „We krijgen stellig spoe dig een nieuwe Alva met bloed raad en inquisitie. Maar de Geu zenactie zal ons geleidelijk orga niseren en eenmaal zullen we, evenals in de tachtigjarige oor log, onze vrijheid heroveren. Moed en vertrouwen. Ons land zal geen onderdeel van Duitsland worden!" Zo is het begonnen. Zo werd de basis gelegd voor een il legale pers die de leugenachtige berichten en beloften van de Duitse tiran ontzenuwden. Maar dit alles kostte offers, veel of fers. De stichter van de onder grondse pers Bernard IJzerdraat, sneuvelde op „het schavot". Dat geschiedde op 13 maart 1941 en ij was de eerste schrijver die zijn leven offerde, de eerste van een lange, lange reeks EEN MACHTIG GEHEEL Jn de eerste bladen werd veel ge hekeld en de spot gedreven met instituten als de Opbouw- dienst en de Winterhulp Neder land. Ook de NSB kreeg haar portie. Steeds meer bladen ontsproten aan het verzet, dat daardoor nog weer eens extra werd gestimu leerd. De oplaag van de grootste bladen -Trouw, Ons Volk en Vrii Nederland bedroeg hon derdduizend of zelfs meer. De ondergrondse pers groeide uit tot een machtig geheel, waarte gen de Duitsers niet konden uit richten wat ze graag hadden uit gericht. Knarsetandend moesten 'ze aanzien dat het vrije woord z'n weg ging en vond. Het volk werd wakker gehouden, gestimu leerd en bemoedigd, en dat wis ten de Duitsers. Zij voelden de enorme waarde en suggestieve kracht die er van deze geheime pers uitstraalde. Vandaar dat de Nazi's dit ernstige gevaar de kop wilden indrukken of althans zo veel mogelijk beteugelen door scherpe vervolgingen van al de genen die bij de geheime journa listiek betrokken waren. De pijn verdwijnt direct WITTE KRUIS OOK DE DRUKKERS. Niet alleen de redactie, niet al leen de journalist liep ernstig gevaar, maar ook de zetters en drukkers speelden een spel met de dood. Tijdens het zetten en drukken vormden zij een directe prooi voor de SD, zodra die in de nuurt was. Vele angstige mo menten hebben de ondergrondse typografen moeten doorstaan. De te harde geluiden door het in werking zijn van de machines versterkten de_ kans op ontdek king, evenals ieder naar buiten stralend kiertje licht. De druk kers leefden als kluizenaars in afzondering en stilte, opdat nie mand hun geheimen zou te we ten komen. Zij gaven alles wat ze te Peven hadden voor de goede zaak. Een treffend gedicht wijd de Anthonie Donker aan de ge vallen drukkers, dat wij hier la ten volgen: Het vaderland is door de vijand bezet, De vrijheid wordt onderdrukt. Maar de drukker heeft toch aan de bokken gezet En het woord van de vrijheid gedrukt. Hij sprak, toen zich niemand meer dorst uiten, Want overal sloop het verraad: „Het woord van de vrijheid is niet te stuiten, En ik rust niet voordat het er staat." En toen de eerste van hen was gevat, Trad dadelijk de tweede naar voren, Toen de derde zijn leven gegeven had, Sprak de vierde: het is niet verloren. Het lood, dat de vijand verschoot in kogels, Maakten zij tot de stem van het land, Uit de schuilplaats vlogen de vrije vogels Van de strijdende geuzenkrant. Wie voor het leven der vrijheid vecht, Voert een strijd, die moet doorgezet. De salvo's knalden. Zij stonden recht En hun lege plaats werd bezet. In Nederland is, zolang men zich heugt, Het woord van de vrijheid gehoord. Wie vielen, herrijzen in eeuwige jeugd Met de vrijheid van het woord. ZONDERLINGE SCHUILPLAATSEN. £)e illegale journalistiek had een zeer verantwoordelijke en zware taak te vervullen. De om standigheden waaronder moest worden gewerkt waren verre van gunstig. Geen persbureaux, geen persconferenties of andere offi ciële bronnen stonden de journa listen ter beschikking. Er was al leen de mogelijkheid het nieuws via clandestiene radiotoestellen op te vangen. Een mogelijkheid waarvan veel en regelmatig werd gebruik gemaakt. En als het op opbergen van de kostbare appa ratuur aan kwam, dan wist men wel raad. Hooibergen, nachtkast jes, bedsteden, piano's, boeken kasten, loze ruggen van Staats bladen enz. vormden een geliefd camouflagemiddel. Het drukken en vervaardigen van de bladen geschiedde op de meest zonder ling schuilplaatsen: in gaarkeu kens, bakkerijen, politiebureaux, in de gedroogde pulp van een suikerfabriek, in gemeentehuizen onder of boven de werkkamer van een NSB-burgemeester, op 'n kerkhof, in een lege grafkelder... Ja, er was inderaad heel wat list en moed nodig om een krant te vervaardigen en te verspreiden zonder dat men tegen de lamp lie" Vooral in de laatste winter van de bezetting waren de pro blemen overstelpend. Men had geen licht, geen warmte om bij te schrijven of te typen en te stencillen. Van vele drukkers waren de machines in beslag ge nomen en naar Duitsland ge voerd, maar toch speelde de on dergrondse pers het klaar om 500 gestencilde nieuwsbulletins, waarvan er vele iedere dag ver schenen, te publiceren. Ze dien den als aanvulling op de grote partijbladen. FORSE TAAL Vele honderden bladen, blaadjes, periodieken, bulletins en pamfletten zijn tijdens de bezet ting onder het spiedende oog van de viiand illegaal versnreid. Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie heeft een grote collec tie van deze bladen weten te ver zamelen. Een kostbaar bezit van enorme geschiedkundige beteke nis Voor ons ligt een artikel van de journalist H. M. van Rand wijk, verschenen in „Vrij Neder land" van 23 juli 1942. Graag ci teren we hieruit een enkel frag ment „Wij staan alleen", zei Chur chill in 1940. „Ik kan niets dan bloed en tranen beloven." Hij sprak de waarheid. „Nederlagen en teleurstellingen", zei hij in 1941. en zelfs nog onlangs waar schuwde hij het publiek, dat die niet zouden uitblijven. Ze kwa men! Maar geef ons de wapens en „we shall finish the job" wij zullen het karweitje opknap pen. Daar zijn ze nu mee bezig. Het is al een heel eind opge knapt! Twee jaren terug vrees den wrij een invasie in Engeland, thans vragen wij ongeduldig waar de Engelsen blijven .Daar mee is het tij gekeerd. De vloed komt op, die Hitier en zijn beu len zal verzwelgen. Inplaats van God te danken voor deze verbijs terende wending van het lot, moppert het Nederlandse volk dat er nog geen Tommies op het Binnenhof en op de Dam lopen. Wij hebben voor al die kort ademige, zelf niets riskerende mopperende toeschouwers en kouwe grond-strategen jslechts één woord, een moderne variatie op een oude uitspraak van Mul- tatuli: Stik in je clandestiene spek en verdwijn. En tegen de overigen zeggen wij. Beidt Uw tijd! Churchill heeft nog meer beloofd dan „bloed en tranen". Hij heeft beloofd: „Wij komen!" En zelfs ongeduldigen kunnen door de gebeurtenissen overrom peld worden!" Tot zover dit schrijven van H. M. van Randwijk. Het was inder daad soms forse taal die in de illegale pers viel te beluisteren. Maar 't was nodig om 't droom beeld van een vrij en herrezen Nederland bij vele van onze land genoten levend te houden. Een droombeeld dat bemoedigde eii troostte en dat inspireerde tot 't brengen van de grootste en kost baarste offers. In de totale verzetsstrijd heeft de illegale pers 'n bijzonder be langrijke taak weten te vervullen. Niemand zal dat kunnen tegen spreken. Hoe zou, zo vragen wij ons af, een georganiseerd en doelmatig verzet denkbaar zijn geweest zonder pers! Daarom past het ons aan de vooravond van onze elfde bevrijdingsdag een „ode" te brengen aan haar wier talloze medewerkers stille helden waren. Aan haar die wij de on dergrondse pers noemen en die eens zo'n sterke steun was voor grote delen van ons volk. ARIE VAN PAS. DE WERELD ROND I Terwijl de ganse wereld zich de ogen uitleest op de berichtjes over B K en het oorlogsgestook in het Middenoosten door Nasser Co., maken wij ons ongerust over geheel andere dingen. Din gen, die ons heel wat nader aan het hart liggen dan alle beren en nijlpaarden ter wereld, dingen die ons doen denken aan de fees telijke dag waarop wij met zacht gekrijt het wereldruim vulden. Het gaat slecht met de ooievaars in ons land, vrienden. In 1939 telden we in ons land nog 312 van deze nuttige dieren, zodat er her en der kindertjes door de schoorstenen vielen. Toen men in 1950 weer eens ging tellen, sloeg de schrik de tellers om het hart, want men kwam niet ver der dan 83 streepjes. Hoe zouden deze onvermoeide dieren hun drukke praktijk nog kunnen voortzetten? Maar het zou nog erger worden, vrienden, zó erg dat men mag vrezen dat het Ne derlands elftal na verloop van tijd weer een beroep zal moeten doen op Leo Halle en Wels en misschien wel op ons, want de 58 ooievaars die men in 1955 telde, kunnen onmogelijk voor genoeg jonge voetballers zorgen. En wat valt er binnenkort nog te wiel rennen zonder de hulp van de ooievaars? Vader Drees mag on de vlakke weg dan nog wel tot een behoorlijk sprintje komen, we geloven wel dat hij in de Py reneeën van de fiets zal moeten. En wat moet er van het biljar ten terecht komen? KeesdeRuij- ter zal de keu ook een keer in de hoek moeten zetten. En wie dan? Wie zal dan in één beurt de 400 vol maken? Evert Vermeer niet, daar kunt ge donder op zeggen, omdat büna geen enkel biljart een rood laken heeft. Misschien Romme, die nu al hard naar de 400.000 gaat, maar over jaren kunt ge daar ook niet meer van op aan. Wij misschien? Ja, daar zegt ge iets, misschien wij wel, maar daar hoort "e dan nog wel van als wij daar wonen in onze villa in Aerdenhout. Zo is dat, vrienden, somber heid en nog eens somberheid b;' alle andere somberheden die er al zijn. De ooievaars vertikken 't hier langer, ze blijven in Spanje, waar men het vorig jaar 20.000 broedparen ooievaars heeft ge teld. En Franci vaart er wel bij, daar kunt ge van op aan. En waarom blijven ze hier weg? De woningnood op de eerste plaats, vrienden. Geen palen en karre- wielen genoeg. Daarbij vinden zij het klimaat hier ook steeds naar der worden, waarmee wij het van harte eens kunnen zijn. Verder schijnen de bruine landkikkers, mollen en veldmuizen - het hoofdmenu der eibers steeds schaarser te worden. De Neder landse vereniging tot bescher ming van vogels doet dan ook 'n beroep op het ooievaarminnend publiek. De kosten van 'n ooie vaarswoning paal, karrewiel van IV2 m .diameter, takkebos- sen, aarde, paardemest en nog wat andere „huisraad" komen op ca. 200.—. Zo ziet ge dat ge als ooievaar ook uw zorgjes hebt. Het had maar weinig gescheeld vrienden, of de kersverse minis ter van Justitie had u helemaal de das om gedaan. Ge zult u on getwijfeld nog herinneren dat wij enige tijd geleden schreven dat het nu zover is dat uw vrouw- alles kan huren, verhuren, kopen en verkopen wat ze maar in haar hoofd krijgt, zodat ge helemaal niet vreemd moet opkijken als ge eerdaags tien Bedoeïnen in uw achterkamer vindt en een pata- tes-frites-kraam op zolder. Wij hebben u ook gezegd dat het uw dekselse eigen schuld is. Al dat gezing van „O, wat ben je mooi" en „Spring maar achterop" moest wel op huilen uitlopen. Nu is het inderdaad mooi en ze zit niet achterop maar er bovenop. Zie maar dat ge er weer onder uit komt. Wij steken geen vinger uit, daar behoeft ge nooit en te nimmer op te rekenen. Per slot hebben wij nooit meegezongen. De echtgenote van de zo even genoemde minister vond 't blijk baar nog niet genoeg, want ze heeft deze bewindsman de Kamer ingestuurd met het voorstel om het mooiste artikel uit het Bur gerlijk Wetboek te schrappen. Hierin staat namelijk dat gij de hoofdman van 't gezin bent. De minister heeft dit heel braaf ge daan, maar gelukkig hebben de mannen waarop wij zo bloedig hebben zitten stemmen gezegd: aan ons nooit-niet! Waaraan dit niet is, weten wij niet, maar we begrijpen wel dat onze kamer mannen er niet aan willen. Thuis willen zij tenminste nog iets te zeggen hebben en ze denken zeer terecht: wat de minister thuis mag of niet mag daar hebben wij teen boodschap aan. En dat is eel goed, vrienden, heel goed. UJ ui Z ui O heeft de Grotestraat 207 Waalwyk V7 m Leg uw vuist maar eens op tafel en laat uw stem maar eens schal len. Uw vrouw mag alles onder uw broekie vandaan verkopen, ze mag het Concertgebouw hu ren, het Belgische elftal op va kantie vragen en twintig stem men op Evert Vermeer uitbren gen, gij blijft de baas in huis. Laat niet na om dit bij nacht en ontij nadrukkelijk naar voren te brengen. Breng overal in uw wo ning borden aan met pakkende teksten waaruit blijkt dat er met u niet te gekscheren valt. Koop een Amerikaans overhemd met op uw rug de zin „I am the boss in this house!" Als dat niet helpt, weten wij het niet meer en geloven wij dat ge voorgoed de pieneut bent. Met uw Amerikaanse over hemd. Met het mooie artikel in het B. W. Want wat ge met het Concert gebouw moet doen is ons een raadsel. H Dank zij de vorderingen van de medische wetenschap in het algemeen en van de chirurgie in het bijzonder, beste vrienden, wordt het steeds meer mogelijk het leven te slijten op de kwali teit van een andermans onder delen. De mogelijkheden der thansplantatie breiden zich met de dag uit en het laatste nieuw tje op dit gebied opent werkelijk ongekende perspectieven. Het komt van dr Hugh Lynn, chirurg in een ziekenhuis in Louisville in de Amerikaanse staat Ken tucky. Hugh zegt dat het over drie of vier jaar mogelijk zal zijn harttransplantatie toe te passen. Biologisch is dit natuurlijk een noviteit die er wezen mag, maar psychisch zijn de daaruit voort vloeiende mutaties nog veel in- grijnender. Want neem nu eens dit, beste vrienden. Stel dat ie mand zijn amoureus hart op de een of andere manier kwijtraakt, voor ons part in Zierikzee, en daarvoor het hart terugkrijgt van mijnheer Broekheuvel uit Hoe- dekenskerke, die er om de een of andere reden van af wil en die de liefde om welke reden dan ook nooit heeft beoefend. Hoe denkt ge dat dan te klaren met uw vrouw of met uw meisje in de Putstraat? Dat wordt huilen met alle lampen uit, dat begrijpt ge wel. En als een CPN-er nu eens het hart krijgt van een KVP-er? Dan krijgt ge slagzinnen als: de KVP wint wat Gortzak bromt! Dit komt de duidelijkheid van de politieke constellatie natuurlijk niet ten goede. En gij, openhar tige broeder, wat moet ge met 'n hart dat altijd een moordkuil is geweest? Verder moorden? Goed, maar waar kunt ge dat aan deze kant van het IJzeren Gordijn on gestraft doen? Of stel dat ge het hart van een Arabier krijgt. Dan kunnen wij een week later een reportage maken van de opening van de eerste Waalwijkse harem, want zoiets krijgt ge hier dan, daar kunt ge donder op zeggen. En gij daar maar lopen met uw Arabierenhart. En iedereen maar denken: had ik het maar! Ge begrijpt wel, vrienden, dit zijn maar enkele staaltjes van de vele mogelijkheden die de groei ende chirurgie tengevolge zal hebben. Wij kunnen u nog veel meer vertellen om tenslotte John ny Jordaan het hart van Boelga- nin te geven, zodat hij eindelijk eens op zal houden met zingen. Het zou kunnen zijn dat wij op een goede dag met het hart van Grace Kelly door de straat stap ten. Denk u eens in, ons huis-en- tuin-bloed door het blauwe hart van Grace! Eén ding zouden wij dan zeker niet doen: teruggaan naar Rai nier. Wij zoudenja, wat zouden wij eigenlijk. Misschien zouden wij ergens stiekem in een hoekje gaan zitten verlangen naar ons eigen ouwe trouwe hart, dat het altijd zo best gedaan heeft; dat precies bij ons paste, dat ons on vergetelijke uren heeft bezorgd en dat in de moeilijkste uren al tijd nog een geheim kastje had, waaruit troost, bemoediging en vertrouwen te voorschijn kwa men. Dat goeie, trouwe hart dat altijd z'n best gedaan heeft „for better and for worse", dat zult ge het meest missen van alles. Wees er daarom dankbaar voor en vertrouw er op. En als 't niet meer tikt, wel, dan is het uit, vrienden. Dan moet ge daar maar tevre den mee zijn en niet gaan lenen bii anderen. Want een Neder landse Arabier is een vierkante cirkel, als ge begrijpt wat wij be doelen. ffDe Klinkaert" belangrijke aanwinst voor kampeeraccomodatie. Het jaarverslag 1955 van de Stichting Streek-V.V.V. Brabants Centrum geeft een duidelijk beeld van de belangwekkende groei van het toerisme in Midden-Brabant. Wij willen uit dit verslag gaarne een aantal betekenende aspecten naar voren brengen.'Na te hebben geconstateerd dat er bij alle dank- haarheid voor de bereikte resultaten nog geen reden is voor een hoera-stemming, gaat het verslag verder „De opbouw van het toerisme in Midden-Brabant is overi gens in volle gang; reeds is het klimaat er dusdanig ten goe de gewijzigd, dat thans alom een grote belangstelling voor t vreemdelingenverkeer valt te constateren en de toeristische inventaris is er sedert weinige jaren aanmerkelijk vergroot en zal, gezien vele projecten, ook in de nabije toekomst ver dere belangrijke uitbreiding ondergaan. Dat dit vrijwel ge heel in de'particuliere, commerciële sector geschiedt, mag als bewijs gelden voor het vertrouwen, dat het zakenleven heeft in de toekomst van ons Midden-Brabantse toerisme". HET GEBIED. In 1955 waren bij de stichting aangesloten de volgende gemeen ten van Midden-BrabantBerkel- Enschot, Boxtel, Diessen, Dru- nen, Esch, Goirle, Helvoirt, Heusden, Hilvarenbeek, Liemp- de, Loonopzand, Moergestel, Oir- schot, Oisterwijk, Oost- West- en Middelbeers, Tilburg, Udenhout, Vlijmen, Vught en Waalwijk. Slechts Haaren ontbrak nog in deze lange rij. Het gebied omvatte niet min der dan 270.000 inwoners. In ne gen gemeenten waren plaatse lijke Verenigingen voor Vreem delingenverkeer (of stichtingen met betzelfde doel) gevestigd, te weten: Boxtel (VVV Boxtel- Vooruit), Hilvarenbeek (VVV Hilvarenbeek Vooruit), Loonop zand (VVV Kaatsheuvel en VVV Loonopzand), Oirschot (VVV Oirschot Vooruit), Oisterwijk (VVV Oisterwijk), Tilburg (VVV Tilburg Vooruit), welke sedert juni 1955 werd omgezet in de VVV Tilburg, Udenhout (VVV Udenhouts Belang), Vught (WV Vught Vooruit) en Waalwijk (VVV Waalwijks Belang). VERBETERING VERKEERSACCOMODATIE. Geleidelijk voltrekken zich ver beteringen van verkeerswegen meerdere malen heeft de stich ting zich beijverd om bestaande projecten te bespoedigen eü om nieuwe te bepleiten. Zo ging de belangstelling o.m. uit naar de rijwielpaden langs de provinciale weg Tilburg-Waalwijk. In 1955 kon het rijwielpaden plan Brabants Centrum nog niet in het stadium van uitvoering geraken. Wel werden door de emeenschappelijke Regeling der 20 samenwerkende gemeenten vorderingen gemaakt bij 't voor bereiden en verwerven van sub sidies en vergunningen. In de dienstregeling van de Zuid-Ooster konden, mede door onze acties, enkele verbeteringen tot stand worden gebracht. De belangstelling van het bestuur richtte zich ook op het herstel van het personenvervoer op de lijn Tilburg-Turnhout; in ver band met deze zaak werden en kele besprekingen gevoerd op hoog niveau aan beide kanten van de grens. HOTEL-, PENSION- EN RESTAURANT-ACCOMODATIE. Geleidelijk vindt er vooruitgang plaats op het gebied der horeca- accomodatie. Zo kwamen ook in 1955 wederom een aantal nieuwe bedden beschikbaar in Tilburg- en enkele omliggende gemeenten door verbouwing of uitbreiding van bestaande zaken. Nieuw bouw werd weinig gepleegd, de enorme investeringen beletten alsnog vele voorgenomen plan nen ten uitvoer te brengen. Een rentabiliteitsbasis is voor een hotelbedrijf in nieuwbouw nau welijks te vinden. Dat deson danks enkele tientallen bedden aan de bestaande voorraad kon den worden toegevoegd, stemt tot vreugde. Bijna 1200 bedden zijn De Ondergrondse Peis 1940-1945 wannaar U Witte Kruispoeders inneemt. Afdoende tegen ze nuw- en rheumotifche pijnen. h Ook in tab/af- sa cachet-vorm UI "PHILIPSHAVE UNIC BRAUN-REMINGTON HOLL. ELECTRO RUTON EXCELSIOR HEERLIJK OM TE ROKEN VOORNAAM OM TE PRESENTEREN

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1956 | | pagina 1