lÊlWARTE RUITER
GEMEENTERAAD VLIJMEN
JAARVERSLAG „DR. VAN BEURDENSCH00L"
JAARVERSLAG NIJVERHEIDSSCHOOL
VOOR WAALWIJK EN OMSTREKEN
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 4 MAART 1957
ID-
i
Toestand burgmeester iets verbeterd
Begrotingen 1957 ongewijzigd vastgesteld
Diverse aan- en verkopen van gronden
Wegens ernstige ziekte van Vlijmen's burgervader, de edelachtbare
heer v. Hout, werd de raadsvergadering van j.l. vrijdagavond ge
leid door wethouder Berkelmans. Diens mededeling dat de toestand
van de burgemeester iets verbeterd was en dat de zieke alle leden
hartelijk liet groeten, werd door de vergadering met grote vreugde
ontvangen.
Afwezig waren voorts de heren v. Overdijk en v. d. Ven; deze laat-
ste met bericht van verhindering wegens ziekte.
Nadat de ingekomen stukken voor
kennisgeving waren aangenomen,
werden diverse voorstellen tot aan-
en verkoop van gronden, zonder op
merkingen goedgekeurd; een en an
der betrof:
de aankoop van 'n strookje grond,
gelegen aan de Prinses Julianastr.,
van W. v. Lieshout, Koningin Wil-
helminalaan 50 alhier, voor de aan
leg van een trottoir;
de aankoop van een perceel grond,
gelegen aan de Peperstraat, van A.
van den Aker;
de aankoop van een perceel met
de zich daarop bevindende opstallen
van de wed. P. van den Hout-v. d.
Meijden c.s.;
de ruiling van een perceel land,
groot 0.11.35 ha., eigendom van J.
van de Wiel alhier, Heidijk nr. 22,
met een tweetal perceeltjes land ter
grootte van 0.01.65 ha. en 0.03.90 ha.,
in eigendom toebehorend aan deze
gemeente;
de verkoop van een bouwterrein,
gelegen aan de oostzijde van de Jhr.
de la Courtstraat aan Mr P. de
Graaf, wonende te Drunen;
de verkoop van een bouwterrein,
gelegen aan de noordzijde van de
Deken v. Eaarstraat, aan de Gebr.
W. A. Kivits, St. Jorisstraat 2 nw en
Th. Kivits, Mommersteeg 18, beiden
alhier, voor de bouw van een dub
bele woning;
de verkoop van een 4-tal bouw
terreinen, gelegen aan de oostzijde
van de Kafuinesteeg, aan onder
scheidenlijk A. G. v. Spijk, Onsen -
oortsestraat 22 alhier; J. Samuels,
Nieuwkuijksestraat 145 alhier; C.
van den Heuvel, Burgem. v. d. Ven-
straat 12 alhier en Th. v. d. Lee,
Korte Heistraat 11 alhier, voor de
bouw van 4 eengezinswoningen;
de verkoop van 'n strookje grond,
ter grootte van 12 m2, gelegen aan
de St. Catharinastraat, aan de N.V.
H. Mommprsteeg's Zaadteelt en
Zaadhandel alhier;
de verkoop van een strook grond,
ter grootte van 46 m2, gelegen aan
de St. Catharinastraat, aan de Stich
ting Lips Woningbouw te Drunen.
Bij het voorstel tot wijziging van
het raadsbesluit van 30 iuni 1954 in
zake verkoop van grond aan de C.V
v. Wagenberg-Festen alhier, merkt
de heer Vorstenbosch op, dat er na
deze verkoop slechts 8 meter breed
te overblijft voor een weg met de
bermen. Als v. Wagenberg-Festen
hier een hoog gebouw zou zetten
zou deze weg niet meer dan een pijp
worden. Spr. zou hier wat meer
ruimte voor een weg reserveren en
dus wat minder aan v. Wagenberg-
Festen verkopen, wat voor deze on
derneming z.i. geen bezwaar zal
zijn.
De heer v. d. Merendonk zegt dat
er geen vrees behoeft te bestaan
voor hoogbouw vlak langs die weg
Er zal aan de bestaande fabriek
worden aangebouwd en het over
blijvende opslagterrein zal met een
muur worden afgesloten.
De heer v. Helvoirt meent dat be
doelde weg van zodanige breedte
moet blijven, dat twee wagens el
kaar vlot kunnen passeren.
De heer v. d. Merendonk acht 8
meter hiervoor zeker ruim genoeg.
De voorzitter zegt dat iedere be
bouwing door de „welstandcommis
sie" moet worden goedgekeurd en
zal de Technische dienst deze zaak
nog even laten bekijken.
Enkele raadsleden dringen er op
aan dat de reeds in 1954 aan Van
Wagenberg-Festen en dhr Schoonen
verkochte percelen eindelijk weer
getransporteerd worden. Nu heeft
de gemeente nog steeds niet de be
met andere transacties, deze over
dracht nog niet kon plaatsvinden.
Maar thans zal hij bij de betrokken
instanties op afwikkeling aandrin
gen en hierover in de volgende ver
gadering nader rapporteren.
12. Voorstel om ten behoeve van
Jac. Verhoeven, Mommersteeg 44 al
hier, voor de bouw van een eenge
zinswoning met gelijktijdige afbraak
van een krot beschikbaar te stellen
een bedrag, gelijk aan de in art. 2a
van de premie- en bijdrage-regeling
1953 bedoelde toeslag onder voorbe
houd, dat de Minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid een
gelijk bedrag beschikbaar stelt.
Wordt z.h.st. goedgekeurd.
13. Voorstel tot goedkeuring van
de begroting 1957 van de Gemeen-
telijke Instelling voor Maatschappe
lijke Zorg, en tot vaststelling van de
begrotingen voor het jaar 1957 van
het Woningbedrijf, het Gasbedrijf
en de Gemeente.
Het zijn vooral de heren Vorsten
bosch en v. d. Merendonk die naar
aanleiding van begrotingen ver
schillende opmerkingen naar voren
brengen en nadere inlichtingen vra
gen, die door de voorzitter, daarbij
geassisteerd door de heer Blauwhof
van de secretarie, worden beant
woord.
Zo vraagt de heer Vorstenbosch
o.a. in verband met de bijdrage aan
de Schoolartsendienst of er ooit rap
porten komen over de resultaten
van het tandonderzoek, de intelli
gentietesten enz. Voor deze laatste
testen, ten behoeve van beroepskeu
ze, moet 3.— per kind worden bij
gedragen, hetgeen spr. vrij veel
vindt, temeer omdat hij meent dat
dit onderzoek maar zeer simpel is.
De voorzitter antwoordt dat de
rapporten maandelijks worden ont
vangen. Het onderzoek gebeurt in
dividueel, dus niet klassikaal en z.i.
zeer deskundig. Er komt na deze
eerste nog een tweede test.
De heer Vorstenbosch vindt voorts
een personeelsbezetting van 7 per
sonen voor de Technische Dienst
vrij veel voor een gemeente als Vlij
men.
De voorzitter merkt op dat er
voorheen veel te weinig kon gebeu
ren. Men moet afwachten wat deze
Dienst verder zal gaan presteren. Er
zal veel meer werk in eigen beheer
kunnen worden verricht, 't Grond
bedrijf, het woningbedrijf en Ge
meentewerken zullen gecombineerd
worden.
De heer Vorstenbosch vindt voorts
't voor onderhoud van wegen, voet
en rijwielpaden uitgetrokken bedrag
van 8000.veel te laag, waarna de
voorzitter opmerkt dat ook voor on
derhoud van straten en pleinen nog
13000.is uitgetrokken. Deze be
dragen zijn voor onderhoud, dus niet
voor verruimingen die op de kapi-
taaldienst komen.
Op een vraag betreffende de sub
sidies voor de jeugdverenigingen,
zegt de voorzitter dat 3 kapelaans
voor de verschillende parochies elk
500.— ontvangen voor het jeugd
werk in hun parochie.
De heer v. d. Merendonk merkt in
dit verband op, dat de verdeling van
de totale gemeentesubsidie beter
kon worden opgedragen aan een
jeugdraad waarin alle jeugdvereni
gingen van de gemeente vertegen
woordigd waren en men de behoef
ten van de verschillende verenigin
gen tegenover elkaar kan afwegen.
Spr. v/ijst er verder op dat de voet
balvereniging in Nieuwkuijk, in-
plaats van haar zeer ongunstig ge
legen terrein in de polder, een ter
rein van de firma Zaalberg zal kun
schikking over de koopsom en derft j nen huren. Dit zal echter behoorlijk
de rente van dat geld. j ingericht en afgezet moeten worden
De voorzitter zegt, dat in verband wat veel kosten meebrengt, 't Werk
zullen de leden zelf wel opknappen,
maar voor het nodige materiaal zal
een beroep op de gemeente worden
gedaan. Spr. vraagt het gemeentebe
stuur straks aan dit verzoek bijzon
dere aandacht te besteden.
De heer Vorstenbosch zegt ver
volgens geen bezwaar te hebben te
gen de subsidies aan toneelvereni
gingen. Hij vindt echter dat de ge
meente deze clubs moet suggereren
om hun donateursgelden te verho
gen. Voor ƒ3.hebben de dona
teurs met 2 personen gratis toegang
tot verschillende uitvoeringen, wat
dus neerkomt op enkele dubbetjes
per plaats. Zij tonen daarmee zeer
weinig waarde te hechten aan hun
eigen prestaties.
De heer v. d. Merendonk meent
dat verhoging van de donateursgel
den het gevaar inhoudt dat vele do
nateurs afvallen. Velen zijn immers
donateur, soms van 4 of 5 van deze
toneelclubs, en bezoeken nooit een
uitvoering. Het is van hen zuivel
ondersteuning. Wordt de bijdrage
verhoogd, dan zullen velen afvallen.
De voorgestelde manier van sub
sidiëren der toneelclubs vindt spr.
ideaal. Behalen zij een prijs na be
oordeling door de jury voor t ama
teurtoneel van bijv. 100.- of 150.-,
dan ontvangen zij van de gemeente
eenzelfde bedrag als subsidie bij. Dit
zal een prikkel zijn om, zoals bijv.
Utile Dulci met behulp van een be
roepsregisseur, het spel op steeds
hoger peil te brengen.
De heer v. d. Meerendonk wil
vervolgens het voorstel doen om
het bedrag van 69.000.dat
voor Maatschappelijke Zorg is
uitgetrokken, te verminderen mei
5000.— en dit laatste bedrag
toe te voegen aan de onvoorziene
uitgaven. Nu de algemene ouder
domsvoorziening is ingevoerd,
zal de ondersteuning door de ge
meente z. i. allicht wel lager kun
nen worden.
De heren Wijkmans en Vor
stenbosch voeren hiertegen aan
dat ook na deze ouderdomsvoor
ziening door de gemeente moet
worden bijgepast, terwijl de ge
stichten, doktersfondsen en pen
sions steeds hogere tarieven re
kenen.
De heer v. d. Meerendonk is
door deze toelichtingen geheel
bevredigd en kan zich met het
uitgetrokken bedrag verenigen.
Wat de gemeentebegroting be
treft, zal spreker van het houden
van algemene beschouwingen af
zien, mede in verband met de
ziekte van de burgemeester. Het
verheugt hem dat diens toestand
iets beter is en hij wenst hem van
harte het beste toe. Hoewel de
aangekondigde investeringsbe
perking wel zeer remmend zal
werken, hoopt spr. toch dat de
riolering, verlichting en bestra
ting de volle aandacht van het
gemeentebestuur zullen hebben.
Hij zou ook graag zien dat Vlij
men, nu het meer stadsvormen
krijgt, voor de personele belas
ting' uit de 8ste klas zal geraken.
De voorzitter zegt dat dit laat
ste heel moeilijk zal zijn. Zeker
voor Haarsteeg en Nieuwkuijk,
die hun landelijk karakter be
houden, zou geen andere klasse
te bereiken zijn.
De verschillende begrotingen
worden hierna alle ongewijzigd
door de raad vastgesteld.
Voorstel tot beschikbaarstel
ling van een crediet ten behoeve
van de bouw van een magazijn/
garage op de gemeentewerk
Wordt goedgekeurd.
15. Voorstel tot toekenning
van een vergoeding aan een in
gezetene dezer gemeente in de
reiskosten van zijn kind, dat een
school voor ulo te 's-Hertogen-
bosch bezoekt.
Wordt goedgekeurd.
16. Voorstel tot het verlenen
van een aanvullend crediet ten
behoeve van de nieuwbouw van
de r.k. Meisjesschool voor ge
woon lager onderwijs te Vlijmen.
Er is een aanvullend crediet no
dig van 1661.voor een vol
automatische temperatuurrege
ling, van 1600.voor 't droog
stoken van het nieuwe gebouw
en van 2650.voor het aanleg
gen van kunstschilderwerk in de
hal.
Wordt goedgekeurd.
17. Voorstel tot het verlenen
van medewerking ingevolge art.
72 der L.O. wet 1920 aan het be
stuur van de r.k. meisjesschool
te Vlijmen voor de aanschaffing
van meubilair ten behoeve van
de vglo-klas.
Het betreft hier de inrichting
van een tweede theorielokaal,
welke noodzakelijk is geworden
door uitbreiding van het aantal
leerlingen.
Wordt goedgekeurd.
18. Voorstel tot indiening van
een verzoek om toepassing van
ortikel 55cjuater der L.O. wet
1920 voor le openbare lagere
school alhier en tot vaststelling
van het bedrag per leerling (ex
ploitatievergoeding) voor 't bij
zonder gewoon en voortgezet ge
woon lager onderwijs.
Wordt goedgekeurd.
19. Voorstel tot verlening van
voorschotten aan de besturen dei-
bijzondere scholen op de exploi
tatievergoedingen voor 1957, als
mede op de vergoedingen vakon
derwijs voor gemeld jaar.
Wordt goedgekeurd.
Als aanvulling op de agenda
komt nog een voorstel in behan
deling om B. en W. te machtigen
tot het aangaan van kasgeldle
ningen tot totaal 1.000.000.
Bij de huidge geldschaarste kan
dan sneller een beslissing wor
den genomen.
De raad heeft geen bezwaar
deze wachtiging te verlenen.
Bij de rondvraag wijst de heer
wijkmans op de erbarmelijk
slechte toestand van de weg bij
de inlaatdijk te Haarsteeg. Hoe
wel door B. en W. was toegezegd
dat de slechtste stukken gerepa
reerd zouden worden, is er nog
niets gebeurd. Ook op aanslui
ting aan de waterleiding van de
onrendabele gedeelten moet z. i.
nog eens worden aangedrongen.
13e heer v. Ooijen onderstreept
deze Haarsteegse klachten.
De Voorzitter zet toe aan een
en ander zijn volle aandacht te
zullen schenken.
De heer Vorstenbosch vestigt
de aandacht op de slechte toe
stand van de weg naar het indus
trieterrein bij de overweg.
De voorzitter zegt dat thans
van Ged. Staten goedkeuring is
ontvangen voor bet herstel van
die weg.
Na nog enkele informaties
wordt de openbare vergadering
voor de voorzitter gesloten en
gaat de raad over in geheime
zitting.
aan jongens, die de Nijverheidsschool be
zoeken.
Dat dit tot zeer ongewenste toestanden
aanleiding geeft is begrijpelijk, doch de
i laksheid, waarmede de commissies tot we-
j ring van ongeoorloofde schoolverzuimen
deze toestanden bestrijden, niet.
j Ook het feit dat jongens, die de dag
school bezoeken 's avonds in bedrijven te
werk worden gesteld door huiswerk e.d.,
bevordert het voortijdig verlaten van de
school.
De industrie en de bedrijven zouden hier
in ook hun daadwerkelijke steun kunnen
verlenen door geen jeugdig personeel aan
te nemen dat geen getuigschrift van de
Nijverheidsschool bezit.
DAGSCHOOL.
Het aantal leerlingen voor de dagschool
bedroeg op 31-12-'56 371 (368 op l-l-'56)
verdeeld over de volgende opleidingen:
electrotechniek 49; metselen 45; schil
deren 14; schoenmaken 67; smeden-bank -
werken 114 en timmeren 82.
Aan het einde van het schooljaar, resp.
31-3-'56 en 30-9-'56 kon aan 165 leerlin
gen een getuigschrift worden uitgereikt. De
leerlingen van de dagschool waren afkom
stig uit de navolgende gemeenten: Alphen
en Riel 1; Berlicum (N.B.) 2; Dongen 1;
Drunen 38; Dussen 2; Eethen 10; 's-Gra-
venmoer 2; Heusden 10; Kerkwijk (Gld.)
1; Loon op Zand 83; Raamsdonk 9; St.
Oedenrode 1; Sprang-Capelle 30; Tilburg
9; Udenhout 5; Vlijmen 42; Vught 4;
Waalwijk 96; Waspik 16 en Wijk en Aal
burg 9.
O it het jaarverslag over 1956 van de
r.k. Middelbare Handelsavondschool blijkt
dat de belangstelling voor deze school wel
bijzonder groot is. Aan het begin van het
cursusjaar 1956 - 1957 was het aantal leer
lingen zo groot dat parallelafdelingen kon
den worden gevormd voor alle klassen,
behalve voor de tweede klas. Dit deel van
de school omvat dus thans 9 klassen met
in totaal 172 leerlingen.
De cursus M.B.A. (Moderne Bedrijfs
administratie) geniet een grote belangstel
ling en wordt door steeds meer leerlingen
bezocht. Het aantal wekelijkse lesuren
werd van 3 op 4 gebracht en als vijfde
leerkracht werd aan de cursus benoemd
de heer J. d. Waal, Ieraar boekhouden M.O.
en directeur van de Amsterdamse Incasso-
bank alhier. In februari 1956 werd begon
nen met een cursus Machineschrijven, ter
wijl op 1 sept. een begin werd gemaakt
met een tweejarige cursus voor opleiding
Middenstandsdiploma Algemene Handels
kennis. Pogingen om te komen tot cursus
sen ter opleiding Spreekvaardigheidsdiplo-
ma duits en engels, bedoeld voor oudere
personen, mochten helaas niet slagen, doch
zullen in de loop van dit jaar worden her
vat.
Verwacht mag worden dat in de loop van
dit jaar de nodige verbeteringen zullen wor
den aangebracht in de inrichting van het
gebouw.
Van de 12 leerlingen die deelnamen aan
de examens voor het Rijksdiploma 5-jarige
Handelsavondschool, slaagden er 11. Voor
het examen van de 3-jarige cursus slaagden
22 leerlingen (7 afgewezen); voor het prac-
tijkdiploma Boekhouden slaagden 16 leer
lingen; voor practijkdiploma Engels 6, voor
Duits 4, voor Moderne Bedrijfsadministra
tie 5 en voor het vaardigheidsdiploma Ma
chineschrijven 31 leerlingen.
Op 1 september 1956 bedroeg het to
taal aantal leerlingen 196, waarvan 172 in
de door het Rijk gesubsidieerde en 24 in
de niet door het Rijk gesubsidieerde klas
sen. Deze leerlingen waren afkomstig uit
Waalwijk 138
Drunen 20
Sprang-Capelle 20
Loon op Zand 9
Vlijmen 4
Waspik 4
Raamsdonk 1
196
1956 bracht aanbesteding van
nieuwe school.
anncer men het jaarverslag over 1955
van de Nijverheidsschool doorleest, dan
blijkt dat er toentertijd een geringe hoop
bestond dat aan de noodzakelijke nieuw
bouw binnen afzienbare tijd zou kunnen
worden begonnen. Dank zij echter een
drachtig samenwerken tussen architecten,
gemeentebestuur, departement van O, K.
W. e.a., kon het bestuur in november
1956 overgaan tot de aanbesteding van een
permanent gebouw en de verbouwing van
het bestaande semi-permanente.
De laagste inschrijver voor f 1.212.341,
was de firma de Bont-v. Huiten uit Nieuw
kuijk, aan wie de opdracht werd verleend.
In deze prijs zijn niet begrepen de kos
ten van de verwarmingsinstallatie, noch
van de elektrische installatie.
Exclusief van deze inschrijving werd
eveneens op 7 november 1956 een aanbe
steding gehouden voor de levering, aanleg
en inrichting van het sanitair, gas- en wa
terleiding. De laagste inschrijver hiervoor
was de firma Zeegers te Waalwijk voor de
somma van f 43.551. -
Ook aan deze firma werd de opdracht
verleend.
Door deze gang van zaken is de ver
wachting gewettigd dat aan diverse nood
zakelijke verbeteringen van de semi-per
manente school binnen afzienbare tijd tege
moet zal worden gekomen en tevens over
enkele jaren het gebruik van lokalen in de
Mr. van Coothstraat, Stationsstraat, Paral
lelweg en Burg. Klokkenlaan zodat het
daarmee verband houdende trekken van
gebouw naar lokaal tot het verleden zal
behoren. - zal kunnen worden beëindigd.
De uitbreiding en vernieuwing van in
ventaris bleef ook in het afgelopen jaar
achterwege, dit met het oog op de nieuw
bouw en de verbouwing.
ONDERWIJS.
f| et aantal leerlingen dat de dagschool
bezoekt zou voor deze streek met een be
volking van pl.m. 60.000 zielen, toch zeker
500 moeten bedragen. Afgezien van het ge
brek aan huisvesting, waardoor max. 400
leerlingen de school kunnen bezoeken,
blijkt ook dit aantal niet blijvend te kunnen
worden behaald.
Een van de voornaamste oorzaken is ge
legen in het feit dat vooral in de afde
ling schoenmaken - de jongens voortijdig,
d.w.z. vóór het behalen van een eindge-
tuigschrift, de school verlaten.
Vooral wordt dit euvel het sterkst beleefd
bij leerlingen uit de gemeente Kaatsheuvel.
Vele ouders zijn niet op de hoogte van
de leerplichtwet en menen dat aan de leer
plicht voldaan is bij het bereiken van de
14-jarige leeftijd.
Zelfs hoofden van scholen zijn terzake
onkundig en schromen zich niet om ver
klaringen af te geven omtrent de leerplicht
AVONDSCHOOL ONDERWIJS.
Door het ontbreken van de nodige loka
len moest het avondonderwijs nog Steeds
gedurende 5 avonden per week gegeven
worden.
Hoe langer hoe meer gaan de leerlingen
een kontakt aan met hun werkgever voor
een opleiding volgens het leerlingstelsel.
Ir, september had hierover een bespre
king plaats in Tilburg tussen enige fabri
kanten in de schoenindustrie, de inspecteur
van het leerlingenstelsel Ir. Moerkerk en
de direkteur der school om te komen tot
oprichting van een wettelijk geregeld leer
lingenstelsel in de schoenindustrie.
Ofschoon het te verwachten was om in
oktober hiermede te starten kon dit tot op
heden om onbekende redenen niet door
gaan.
Op 31-12-'56 bedroeg het aantal leer
lingen voor de avondschool 219 (209 op
1-1 -'56), verdeeld over de volgende oplei
dingen: electrotechniek 13; metselen 40,
schilderen 18; schoenmaken 40; smeden-
bankwerken 59 en timmeren 49.
Aan het eb de van het cursusjaar, in
maart 1956, kon aan 62 leerlingen een ge
tuigschrift worden uitgereikt.
In het leerlingenstelsel werden geduren
de het le kwartaal 63 en gedurende het
4e kwartaal 96 leerlingen ingeschreven.
De leerlingen van de avondschool waren
afkomstig uit de navolgende gemeenten
Drunen 39; Eethen 1; Heusden 2; Loon op
Zand 54; Sprang-Capelle 34; Vlijmen 11;
Waalwijk 70; Waspik 5 en Wijk en Aal
burg 2.
V.M.T.O. ONDERWIJS.
Deze cursus liep in 1956 enigszins terug.
Dit komt hoofdzakelijk omdat geen toe
stemming verleend werd om leerlingen, die
de dagschool nog bezoeken, deze cursus te
laten volgen.
Deze toestemming werd door het Depar
tement botweg geweigerd,
i Dit is des te vreemder daar vele leer
lingen, die de dagschool bezoeken in de
avonduren andere inrichtingen van voort
gezet onderwijs wel (mogen) volgen, o.m.
de Handelsavondscholen.
Per 1-1 -'56 waren er 59 leerlingen, die
deze cursus volgden. Dit aantal bedroeg op
31 -12-'56 43 leerlingen, n.l. in de le klas
17 en in de 2e klas 26 leerlingen.
Deze leerlingen waren afkomstig uit de
volgende gemeenten: Dongen 1 Drunen 5;
Eethen 2; 's-Gravenmoer 1; Loon op Zand
4; Raamsdonk 1; St. Oedenrode 1; Sprang-
Capelle 7; Udenhout 1; Vlijmen 4; Waal
wijk 15; Wijk en Aalburg 1.
Van de leerlingen, die de cursus met
goed succes beëindigden, gingen er enkelen
hun studie voortzetten aan het Instituut
voor opleiding van leerkrachten N.O. te
Eindhoven, terwijl verschillende andere leer
lingen naar M.T.S. of U.T.S. gingen.
De belangstelling voor deze cursus blijft
nog vrij goed, ondanks de grote opofferin
gen, die de meeste leerlingen zich moeten
getroosten vanwege hun werk en de grote
afstanden, die zij dikwijls voor het volgen
van de cursus moeten afleggen.
FEUILLETON
van
„DE ECHO VAN HET ZUIDEN"
door
HENRIC VAN NORCH.
Nu doemde duidelijker en dui
delijker een bospartijtje voor
hen op. Ze naderden thans h?t
terrein, waarin volgens Rooio
Willem de plas water moest lig
gen. £<fog een ogenblik waden
door de hoge heidestruiken en
de beidé vrienden hadden (het
terrein bereikt, dat hun toe
komstig woonoord zou worden.
Nog lag het meertje verborgen
tussen een mantel van bomen
en struiken. De Prediker en
Vriend drongen door de wirwar
van takken en bladeren,
'n Reebok, die zich hier overdag
vermoedelijk geregeld schuilhield,
sprong uit de struiken en snelde
in vliegende vaart over de vlak
te. Vriend, die van plan was het
beest te achtervolgen, werd hier
van teruggehouden door de stem
van zijn baas „Stel je niet aan,
er is toch geen sprake van, dat
je het dier te pakken kunt krij
gen.'
De Prediker wrong zich met
Vriend door de struiken en
stond ineens voor de plas. Op
hun verschijning brak daar op
het water een waar tumult los.
Dikke plompe wilde eenden en
kleine talingen, grutto's, water
snippen en tureluurs gingen met
veel rumoer de lucht in. Een
roerdomp, een fuut, waterhoen
tjes en meerkoeten, die zich in
de buurt bevonden, probeerden
zo snel mogelijk naar het mid
den van de plas te komen, op en
onder water zwemmende. Zelfs
het kleine gevederde volk in dc
buurt in riet en twijgen, maakte
snel ruimte. Een Vlaamse gaai
stiet allerlei waarschuwende
kreten uit en en een winterko
ninkje zat op een boomstronk
hevig op de rustverstoorders te
schelden. En daartussen de
alarmsignalen van merel, kare-
kiet en mezenvolk.
De Prediker liet zijn blik gaan
over de plas, die misschien drie
hectaren besloeg en over de om
lijsting van riet, struiken en
bomen. Hij richtte zich tot zijn
kameraad en zeide plechtig
„Vriend, het is hier een tweede
hof van, Eden Hij liet zich
neervallen op 'n dik moskussen
en zijn metgezel was zo beleefd
om hem hierin na te volgen.
Na enige ogenblikken begon
de Prediker Vriend, hoor mij
aan
De hond spitste zijn oren, ten
teken, dat hij een en al gehoor
was en keek zijn baas met be
langstelling aan.
t „Vriend, het is hier de tweede
Hof v.an Eden. Maar ai, zeg mij,
hoe komt het, dat alle gedierte
des velds en des waters nu voor
ons wegvlucht, als waren wij
echte kinderen van Satan, ter-
wijl in de eerste Hof alle dieren
van het argeloze blatende lam,
tot de majestueuse briesende
leeuw zich om de mens ver
drongen en hem in geen enkel
opzicht vreesden, hem integen
deel zeer vereerden
„Voor jou, Vriend, zijn som
mige bang, maar niet alle, de
nieuwsgierige eenden zullen jc
gaan bekijken, als je alleen langs
de oever van de plas loopt, maar
ons schuwt alle gedierte. De
spreeuw rust soms op een koeie-
rug, maar welke vogel des velds
gaat rusten op de schouders van
een mens
„En dat er ook vele beangst
zijn voor jou en je genoten,
Vriend, het komt meen ik alleen
daardoor, omdat jullie vriend
schap hebt gesloten met ons,
mensen. Voor die tijd had ge ook
meer vrienden, je erfvijandin dc
kat dan buitengesloten."
De Prediker hield een ogen
blik op met spreken hij wilde
dat Vriend het gesprokene eerst
goed in zich zou opnemen, voor
hij verder ging. Toen hij nu van
mening was, dat dit het geval
was, ging hij voort „Vriend,
ik geloof, dat ik wel weet van
wanneer de angst van het andere
schepsel 'voor ons mensen da-
teert.. Ze is geboren op de dag,
toen we zijn begonnen op twee
benen te lopen en met de andere
twee hebben geleerd om met
stokken te slaan en met stenen
te gooien. Dat hebben de ande
ren ons nooit vergeven en ze
zijn begonnen om ons te veraf
schuwen, en deze afschuw is ge
worden tot 'n grenzenloze angst
en haat. Ziet naar de apen, mijn
beste, die lopen soms op vier en
soms op twee benen en deze zijn
al gedoemd om van de anderen
vervloekt te worden.
„Misschien ben ik mis, Vriend,
en is er een heel andere oorzaaic
voor deze mensenangst. Maar
erg eervol is deze dan toch niet
voor ons. Neen, erg eervol is het
niet, dat alle dieren hun kinder
tjes inprenten, dat wij hun erg
ste vijanden zijn. En nog oneer
voller is het, dat het in de wereld
nu al zo ver is gekomen, dat de
ene mens de andere niet meer
vertrouwt, dat de ene mens
doodsbang is voor de andere."
De Prediker zag dat de aan
dacht van Vriend was verflauwd
dat hij moeite had om niet in
slaap te vallen. Dies zweeg hij
verder om even te dutten. De zon
verwarmde met haar stralen lief
derijk de eerste mens met zijn
vriend in de nieuwe Hof van
Eden.
Een hermelijntje, dat zo straks,
toen de alarmsignalen klonken
zich in zijn holletje had terug
getrokken, meende, dat het ge
vaar weer was geweken, nu de
stilte weer was ingetreden in do
omgeving. Het stak voorzichtig
zijn kopje uit de veilige schuil
plaats en de felle schitteroogjes
speurden scherp in het rond.
Neen, er scheen helemaal geen
onraad meer te zijn. Het diertje
dribbelde langs de oever in de
richting van de twee wezens,
die daar met een zuiver geweten
en een rustig gemoed op 't mos-
dek lagen te slapen. Maar daar
opeens werden de reukzenuwen
van het hermelijntje onaange
naam geprikkeld door een af
stotende, gevaar in zich bergen
de lucht, die vanuit de richting
van de beide slapende kwam
waaien. Dc kleine wandelaar
schrok op, werd onrustig en
ging zich oprichten op zijn ach
terpootjes om het gevaar te on
derkennen. En ineens maakte 't
rechtsomkeert en op een holletje
draafde het diertje weer naar
zijn beschermende hol.
Toen de Prediker weer wak
ker werd, deed ook Vriend de
ogen open en toen hij op ging
staan, volgde ook Vriend zijn
voorbeeld.
„We gaan eens een wandeling
maken om onze binnenzee,
Vriend, en eens kijken wat er al
zo groeit en bijwijlen bloeit in
ons domein."
Ze liepen over de met gras en
andere planten dicht en weelde
rig begroeide oever die langzaam
afhelde naar het water, dat naar
het midden flink diep moest zijn.
De Prediker zag, dat aan de kant
het veenmos welig tierde en dat
velerlei soorten van planten,
zelfs de mooie waterlelie, hier in
het nat zich een plaats hadden
veroverd.
(Wordt vervolgd)
