BINNEN- EN BUITENLAND
Waalwijkse en Langstraatse Courant
Het grasland en de rundveehouderij
Een praatje over E.H.B.O
i STASSAR
1 BRILLEN
1 WAALWIJK
VRIJDAG 26 APRIL 1957
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week.
80e JAARGANG No. 33
Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per mm.
Contract-advertenties
speciaal tarief
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTR. 8
OPGERICHT 1878
TEL.-ADRES: „ECHO"
Het grasland vormt, wat de
bedrijfsvoering en het resul
taat hiervan betreft, een onaf
scheidelijk geheel met de rund
veehouderij en omgekeerd. Goed
gebruik van het grasland is daar
om automatisch gekoppeld aan
een grote liefhebberij voor het
rundvee. Anderzijds is een grote
belangstelling voor het vee de
basis voor een goede bedrijfsvoe
ring en het resultaat daarvan.
Het is de echte koe-boer die naast
een goed bedrijfsresultaat ook
nog plezier in zijn werk heeft.
Hoe staat het ten aanzien van
deze bedrijfstak in het gebied
van de Langstraat.
veling in deze streken het voor
vele boeren vaak onmogelijk
maakt hun bedrijven te voeren,
zoals het behoort en zoals ze het
zelf ook graag wensten. Als men
in ogenschouw neemt, dat er ve
le bedrijven zijn die het grasland,
waar regelmatig gemolken moet
worden, op een afstand van de
bedrijfsgebouwen hebben liggen
van 5 km. en meer, dan betekent
dit, dat een boer van zo'n bedrijf
voor tweemaal melken per dag
minimaal 20-30 km. per dag moet
afleggen voor de melk van 4 tot
5 koeien. Voor 10.000 kg. melk
gedurende de gehele zomer moet
in zo'n geval minimaal 4000 km.
Plaats
Waalwijk
Drunen
El shout
Heusden
Herpt
Iiedikhuizen
Vlijmen
Nieuwkuijk
Haarsteeg
Engelen en Bokhoven
Totaal Per bedr.
Per ha.
grasl.
Oppervl.
grasl.
Tot. Per
bedr. Melk Jong Melk Jong Melk jong
ha. ha. koeien vee koeien vee koeien vee
700
735
432
155
464
169
573
321
465
187
5.68
3.55
4.85
5.35
5.80
5.29
4.00
3.87
4.38
6.20
Bij de beschrijving van het
grondgebruik bleek reeds, dat in
het gehele gebied van de Lang
straat 64 van de cultuurgrond
bestaat uit grasland. Een zeer
groot deel van het bedrijfsresul
taat zal dan ook van het gras
land verkregen moeten worden.
Tn bovenstaande tabel is naast
het grasland de gehele veestapel
per plaats en per bedrijf gegeven.
Hoewel er nogal een flinke op
pervlakte grasland per bedrijf
beschikbaar is, is het aantal
melkkoeien per bedrijf niet groot.
In verschillende plaatsen is de
jongveestapel iets omvangrijker
dan het aantal melkkoeien. Voor
al voor de plaatsen Hedikhuizen,
Vlijmen, Nieuwkuijk en Haar
steeg is het aantal melkkoeien
per bedrijf maar erg klein. In de
twee laatste kolommen is 't aan
tal melkkoeien en 't totale jong
vee per 1 ha. grasland gegeven.
Het is duidelijk dat hieruit de
benutting van het graslapd
snreekt. Drunen, Elshout en ook
Waalwijk blijken de dichtste
veebezetting per ha. grasland te
hebben.
Voor verschillende plaatsen is
de veebezetting per ha. grasland
beslist aan de lage kant. Op de
bedrijven met het hoogste, per
centage grasland is de veebezet
ting over het algemeen 't laagst.
De plaats Drunen met 54 gras
land geeft 'n gunstige tegen
stelling met b.v. Herpt, Hedik
huizen en Engelen, waar onge
veer 70 van de bedrijfsopper-
vlakte uit grasland bestaat.
Het grasland kan beter
gebruikt worden.
Jn totaal zijn er in Haarsteeg
15 bedrijven, die gebruik
maken van eèn elektrische afras
tering terwijl er vrijwel geen zijn
die dagrantsoenbeweiding toe-
Eassen. Ook het gedeelte van de
edrijven, dat een dichte omwei-
ding toepast is gering. Ruim 85%
van de bedrijven heeft een in-
scharingsdiclitheid van meer dan
10 are en 40 zelfs meer dan 20
are per stuks grootvee. Ook het
gedeelte, dat voor hooiwinning
bestemd is, vertoont grote ver
schillen. De gemiddelde stikstof
(N) bemesting is niet hoog, voor
al de groep grote bedrijven blijft
hierin achter. Er zijn in Haar
steeg diverse bedrijven, die met
succes hiervan een ruim gebruik
maken. In het algemeen kan ge
zegd worden, dat vele bedrijven,
zeker beneden de 10 ha., met
voordeel een stikstofbemesting
per ha. grasland van minstens
100 kg. N kunnen gebruiken.
Voor verschillende bedrijven met
een goede produktieve veestapel
kunnen nog zeer rendabel grote
re hoeveelheden aangewend wor
den. Een goede veestapel en een
dichte veebezetting kunnen, ge
steund door een hoge N-bemes-
ting, het grasland en de rundvee
houderij tot een zeer gunstig re
sultaat leiden. De verschillen in
gebruik van het grasland en in
veebezetting zijn zeer groot en
veroorzaken scherpe tegenstel
lingen in de resultaten, die per
ha. grasland verkregen worden.
Van een aantal bedrijven werden
in dit verband de gegevens ver
zameld voor de berekening van
de resultaten van het grasland
en het rundvee. Om deze gege
vens volledig te kunnen beoor
delen, zal ook rekening gehouden
moeten worden met de niet ge
noemde factoren, zoals arbeids-
bezetting, verkaveling, totale be-
drijfsgrootte en de omvang van
andere bedrijfsonderdelen.
De slechte verkaveling
speelt een grote rol.
gij de bespreking van deze re
sultaten kwam duidelijk naar
voren, dat de zeer slechte verka-
935
1059
546
155
410
142
648
399
475
180
855
1004
629
172
606
226
605
379
608
227
7.6
5.1
6.1
5.3
5.1
4.4
4.5
4.8
4.5
6.0
7.0
4.9
7.1
5.9
7.6
7.1
4.2
4.6
5.7
7.6
1.34
1.44
1.26
1.00
0.88
0.84
1.13
1.24
1.02
0.96
1.22
1.37
1.46
1.11
1.31
1.34
1.06
1.18
1.31
1.21
worden afgelegd. Voor de bedrij
ven, die onder deze omstandig
heden moeten werken, vormen de
50 1. melk gemiddeld per dag
vaak nog geen voldoende belo
ning voor de benodigde arbeids
uren alleen. Voor de meeste be
drijven kan hier alleen een bete
re verkaveling en een betere ont
sluiting uitkomst brengen. Steeds
meer boeren raken van deze
noodzaak overtuigd.
Ondanks de grote moeilijkhe
den die de boeren in deze omge
ving ondervinden, is het echter
nog wel mogelijk vele verbete
ringen aan te brengen. Dit wordt
duidelijk bewezen door het gras
landverbeteringsplan van de
komgronden. In 1953 werd een
actie opgezet om te komen tot 'n
graslandverbeteringsplan. Voor
deze plannen bleek zeer veel be
langstelling te bestaap. Het was
echter jammer, dat de omvang
van het plan beperkt werd door
het geldbedrag dat voor de pre
mieverlening beschikbaar werd
gesteld.
Het graslandverbeteringsplan.
B'j dit driejarig verbeterings
plan verplichtten de deelne
mers zich, dat de ontwatering via
greppels en sloten voor bepaalde
datums in orde moest worden ge
bracht. Als minimumeisen voor
bemesting werd gesteld 100 kg.
zuivere N. per ha., 85 kg. fosfor,
40 kg. kali, bij maaien 40 kg. kali
extra.
Eens in de drie jaren diende
een minimale bemesting van 20
ton stalmest gegeven te worden.
De beweiding moest geschieden
volgens het rantsoen- of omwei-
dingssysteem met maximaal 8
are per stuks grootvee. Bij dit
verbeteringsplan werd toegezien
op een goede verzorging.
Bij voldoen aan de gestelde ei
sen werd in 1955 een aflopend
premiebedrag per ha. van 100.-
voor het eerste, 75.voor het
tweede en 50.voor het derde
jaar betaald. Aan deze verbete
ringsactie namen deel:
in 1953 27 bedrijven met to
taal 46.50 ha.
in 1954 44 bedrijven met to
taal 69.00 ha.
in 1955 35 bedrijven met to
taal 47.50 ha.
Door deze samenwerking wer
den 163 ha. komlanden in beter
grasland herschapen. Deze ver
beteringen kwamen tot uiting in
een beter grasbestand. De op
brengsten bij hooien waren aan
zienlijk hoger, terwijl door de
hogere bemestingen meer vee op
deze percelen kon worden ge
weid.
De percelen van de boeren, die
een paar jaar meedoen zijn reeds
van grote afstancj te onderschei
den. Daarom heeft deze actie zijn
verbeterende werking zeker niet
alleen' tot de deelnemers beperkt
maar zijn ook omliggende bedrij-
ben tot verbetering aangespoord.
De voederwinning.
Een van de voornaamste on
derdelen van een rendabele rund
veehouderij is de veevoeding. De
zorg hiervoor beperkt zich niet
alleen in de winter als de dieren
op stal staan. Het allervoornaam
ste aan de veevoeding vindt in
feite in de zomer plaats, n.l. de
voederwinning. Bij een goede be
drijfsvoering zal de boer zeker
een plan opmaken of in gedachte
hebben hoe de benodigde hoe
veelheid voer gewonnen moet
worden.
De basis voor een goed rant
soen is wel aanwezig in de vorm
van een flinke hoeveelheid hooi.
De kwaliteit van het rantsoen zal
echter veel afhangen van de
hooiwinning. Ten aanzien van
dit punt is in deze gebieden nog
veel te verbeteren. De vele typi
sche hooilanden waarborgen ech
ter geen prima kwaliteit. In de
winter van 1954-55 en 1955-56
werden in de Langstraat een
flink aantal winterrantsoenen
berekend. Van de 150 berekende
rantsoenen in 1954 en de 75 in
1955 waren 75 niet voldoende
voor een produktie van 10 kg.
melk of voor een droogstaande
koe. Naast de produktieaanleg
van de koeien zijn het vooral de
voeding en verzorging, die een
goede melklijst bevorderen. Ver
betering van de kwaliteit van 't
voer is een eerste vereiste.
De produktieaanleg van het
rundvee en het streven naar
verbetering.
Een goede produktieve melk-
veestapel is het hechte funda-
ment waarop het gemengde be-
drijf behoort te staan. Iedere
boer weet wel, dat een goede koe
beter is dan een slechte, het is
alleen maar de moeilijkheid om
aan de goede koeien te komen.
Het is echter de grote vraag, of
iedere boer zich wel voldoende in
spant om een werkelijk goede
veestapel op te bouwen. Zeker,
hierbij komt veel geluk te pas,
maar de boer moet ook alles in
het werk stellen deze gelukskans
te vergroten. Bovendien is het j
ook wel waard er enig geld aan
te besteden. Het zal niet vaak
voorkomen, dat een minder goe
de koe de boer werkelijk geld
kost, ze zal alleen maar minder
in het laatje brengen dan een
goed dier in die plaats gedaan
zou hebben.
maken een goede indruk, voor de
bedrijven boven 5 ha. komen de
ze plaatsen bijna aan de 90
Het zou overdreven zijn alleen
uit de deelname aan melkcontro-
le de kwaliteit van het rundvee
te beoordelen. Deze deelname
mag echter zeker als een maat
staf gelden voor de liefhebberij
voor de rundveehouderij en vooi'
het streven naar verbetering van
de veestapel. Vele boeren zullen
nog extra aandacht aan de ver
betering van de veestapel moeten
besteden.
Het totaal geeft naar bedrijfs-
grootto een regelmatige toename
met een gemiddelde van 58
van alle bedrijven boven 3 ha. en
ruim 67 van het aantal melk
koeien. Zonder de bedrijven be
neden 5 ha. bedraagt het gemid
delde over het gehele gebied 65
van de bedrijven.
Enerzijds is deze achterstand
van de kleine bedrijven te begrij
pen. Het betreft meestal maar
weinig dieren, soms zelf minder
dan 4 koeien. Anderzijds zijn het
juist deze kleine bedrijven en het
kleine aantal koeien, die 'n hoge
produktiviteit noodzaken, daar
■anders deze boer het met zijn
matige koeien eveneens maar
matig zal stellen.
Van de controleverenigingen
die geheel in dit gebied werk
zaam zim, zijn produktiegege-
vens bekend van de in 1955 afge
sloten melklijsten. Alleen de nor
male melklijsten zijn hierin op
genomen.
Het totaalbeeld van de rund
veehouderij en het grasland in de
Langstraat toont enerzijds de on
macht van de boer om zelfs bij
Deelname aan melkcontrole.
Waalwijk
Drunen
Elshout
Heusden
Herpt
Hedikhuizen
Vlijmen
Nieuwkuijk
Haarsteeg
En geien/Bokhoven
Totaal
Tot.
aant.
bedr.
bov.
3 ha.
112
174
71
23
56
27
119
72
94
28
Perc. van de bedrijven, die deelnemen
aan melkcontrole
- Totaal
3-o ha. o-l 0 ha. bov. 10 ha. bov. 3 ha
25
25
10
29
64
57
28
16
66
67
776 34
71
75
72
92
67
54
81
94
60
56
71
90
56
89
86
73
50
88
86
74
48
43
59
57
79
81
58
43
78
89
58
Er zijn in de Langstraat een 8-
tal melkcontroleverenigingen, die j
geheel of gedeeltelijk in dit ge-
bied werken. Enkele van déze j
verenigingen dragen veelbeloven
de namen, zoals „Verbetering is j
ons doel", „De Vooruitgang", j
„De hoop op de toekomst" en j
„I)e Toekomst", zodat aan de
goede opzet en de verwachtingen j
niet mag worden getwijfeld. 1
Plaats
Waalwijk
Drunen
El hout
Heusden
Herpt
Vlijmen
Nieuwkuijk
Een onderzoek naar de omvang
en de resultaten van deze vere
nigingen tonen echter aan, dat
niet alle bedrijfsleider^ in de
Langstraat in deze verbefering
geslaagd zijn. Als men boven
staande gegevens beziet, dan ko
men in de laatste kolom scherpe
tegenstellingen tussen de ver
schillende plaatsen naar voren.
De plaatsen Herpt, Hedikhuizen,
Haarsteeg en Engelefi-Bokhoven
deze geringe bedrijfsomvang uit
het bedrijf te halen wat er in op
gesloten ligt. Het grote struikel
blok is de zeer slechte verkave-
lmgstoestand en de grote afstan
den die een groot deel van de be
schikbare tijd in beslag nemen.
Deze moeilijkheden zullen alleen
door een herverkaveling en sa
nering van het gebied opgelost
kunnen worden. Anderzijds is er
Gemidd.
kg.
Aantal
leeftijd
melk
vet
dagen
4.7
3800
3.59
304
4.6
3870
3.46
324
5.1
4040
3.65
305
4.7
4146
3.45
307
5.0
4203
3.37
302
5.1
4110
3.45
311
6.7
4081
3.41
312
voor de boer ook heel wat dat hij
thans reeds kan aanpakken,
waarbij vooral de kwaliteit van
de veestapel de aandacht vraagt.
De grote ruilverkavelingsplan
nen brengen een aanzienlijke
verhoging van de kosten met
zich mee. Het is daarom zaak
dan geheel klaar te staan om de
meer gunstige omstandigheden
geheel te kunnen benutten.
J. H. v. G.
VERHUUR VAN KANTEN BRUIDSTOILETTIN
TOESTAND IN JORDANIË
BLIJFT GEVAARLIJK.
Het grote offensief tegen de
troon van koning Hoessein van
Jordanië is pas goed begonnen.
De anti-westelijke elementen in
het land, gebelgd over het reso
lute optreden van de jonge vorst,
die onder meer de gevaarlijkste
elementen en aanhangers van de
communisten in leger en rege
ring aan de dijk zette, kregen
dinsdag de volle steun van Radio
Cairo. De Egyptische propagan
da-machine ging van venijnige
speldeprikken over op 'n storm
aanval en bazuinde voor ieder
een die het in het Nabije Oosten
wilde horen, rond, dat de tien da
gen oude regering van dr. Kalidi
dinsdagmiddag zijn ontslag had
ingediend na een conferentie met
de leiders van alle politieke par
tijen. Kalidi zelf en na hem een
woordvoerder van de Jordaanse
regering, lieten later weten dat
Radio Cairo meer venijn had ge
spuid dan voor de onderlinge be
trekkingen goed was. Er' zijn
moeilijkheden, maar ze zijn ons
niet over het hoofd gegroeid; dat
was de tendens van de tegen
spraak uit Amman. Toch heeft
een nieuwe actie van linkse groe
pen koning Hoesseins positie
dinsdag nog moeilijker gemaakt,
want zonder de steun van de
linkse groeperingen kan in Jor
danië geen kabinet regeren. Er
was dinsdagavond laat zelfs een
bericht dat minister Said Moefti
had verklaard: „Het kabinet
heeft besloten af te treden en
premier Kalidi zal naar de ko
ning gaan om zijn ontslag aan te
bieden."
Bij Bheumatische Pijn
veroorzaakt door
onsnlvw bloed
brengt Krnschen uitkomst.
Vrijwel gelijktijdig met.de eer-
ste charge van Radio Cairo kwam
uit Washington het bericht, dat
minister Dulles op een perscon
ferentie had verklaard, 'n „groot
vertrouwen" in koning Hoessein
i
le hebben. Hij zei dat de vorst er
naar de mening van Washington
naar streeft de onafhankelijk
heid van ziin land te handhaven,
terwijl het zich geplaatst ziet te
genover „zeer grote moeilijkhe
den". Dulles voegde hieraan toe,
dat de Verenigde Staten de ko
ning willen helpen in zoverre de
ze dat nuttig acht.
30 MILJOEN DEVIEZEN VAN
600.000 PAASTOERISTEN.
Nu politie, VVV-ers, maréchaus
sees en Horeca-mensen wat op
verhaal zijn gekomen van de ver
moeienissen rond de vierdaagse
veldtocht der toeristen, probeert
men overal de ervaringen in cij
fers te vertalen. „Meer dan een
half miljoen buitenlanders; zo
rond de zeshonderdduizend", is
de schatting van de Algemene
Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, die con
tact heeft met alle betrokken in
stanties. Dat aantal geldt als to
taal voor vrijdag, zaterdag en de
heide paasdagen. De bezoekers
hebben tezamen tussen de twin
tig en veertig miljoen gulden aan
deviezen binnengebracht. De
grenswisselkantoren hebben zes
en een half miljoen gulden om
gezet.
BELASTINGVERHOGING.
De belastingverhogingen, die
door de regering in haar beste
dingsnota in het vooruitzicht ge
steld werden, zijn thans bij de
Tweede Kamer ingediend. De
voorstellen omvatten
I. Een verhoging van de ven
nootschapsbelasting van 40—43
tot 4447 De verzwaring
werd beperkt tot de jaren 1957
en 1958. De opbrengst wordt ge
raamd op honderd miljoen gul
den.
II. Verhoging van het tussen-
tarief en het weeldetarief van de
omzetbelasting.
Hiervan worden uitgezonderd
gedistilleerd, personenauto's en
motorrijwielen. Deze categorieën
zijn n.l. 1 getroffen door accijns
verhoging en de verhoging van
de weeldebelasting. Verder wordt
bier, radio- en televisietoestellen
onder het tussentarief gebracht
en auto- en motorbanden onder
het weelde-tarief. De wijzigingen
gelden tot 31 juli 1959. De op
brengst wordt geraamd op vier
entwintig miljoen.
III. Wijziging van de persone
le belasting, die afhankelijk is
van de huurwaarde van de wo
ning. Personeel, die thans geen
personele belasting betalen, zul-
ECHO VUT- HET ZUIDEN
Slreakverbeteringsplan Oostelijke Langstraat
50
36
j Is het wel noodzakelijk, b.v. als U bloed
1 door de kleding heen ziet komen, dan is
i het beter, dit kledingstuk niet uit te trek-
I ken, doch op de naad open te knippen of
j te tomen.
j Als de patiënt beslist moet worden ver
voerd, dan is nog groter voorzichtigheid ge
boden, en zal er nog meer naar gestreefd
1 moeten worden dat het getroffen deel on
beweeglijk blijft,
j Daarvoor kan 't nodig zijn, dit lichaams
deel te spalken.
„Goed spalken" vereist nogal wat oefe
ning, doch als een „niet deskundige" voor
de noodzaak komt te staan, een spalk aan
te leggen, kan dit toch wel doelmatig ge
schieden als men de volgende punten in
acht neemt.
Neem voor de spalk liefst een plankje
van 6 10 cm breed, heeft U dat niet, dan
kan een tak, een stok of zelfs een stevig
stuk karton, ook al goede diensten bewij
zen.
De spalk dient zo lang te zijn, dat de
gewrichten, die boven en onder de breuk
gelegen zijn ermee kunnen worden bedekt.
De lengte der spalken meet men niet aan
het getroffen deel, doch aan de gezonde zij
de (als dus het rechter been gebroken is,
dan bepaalt men de spalk-lengte aan het
linkerbeen.
Moet een onbekleed lichaamsdeel wor
den gespalkt, dan moeten we zoveel moge
lijk de spalken, met watten of ander zacht
materiaal bedekken.
We maken de spalken zoveel mogelijk
vast met doeken df brede banden, die niet
te veel afsnoeren.
Hebben we niets beters bij de hand dan
kunnen we ook wel riemen, ceintuurs of
eventueel ook dassen gebruiken, en in geval
van nood kan het ook met touw geschieden.
Het vastmaken doen we als volgt
Terwijl wij de spalken aanleggen, moet
een helper het getroffen deel goed vast (on
beweeglijk) houden.
Aan het uitoefenen van „tractie" kan
een „niet geoefende" zich beter niet wagen.
De band die vlak boven de breuk wordt
aangebracht, maken we het eerst vast, daar
na die vlak onder de breukplaats.
Vervolgens de band die boven het, bo
ven de wondplaats gelegen gewricht moet
No. 9.
OVER BOT BREUKEN (fracturen).
In ons vorig artikeltje hebben we gezien,
dat tengevolge van een slag, stoot of val,
een kneuzing, een verstuiking of een ont
wrichting ontstaan kan.
Diezelfde oorzaken kunnen vaak ook de
schuld zijn van een bot-breuk.
Het is lang niet altijd mogelijk, met ze
kerheid vast te stellen of we met een kneu
zing, een stuiking, ofwel met een breuk te
doen hebben.
De verschijnselen bij een „gesloten breuk"
zijn n.l. vrijwel gelijk aan die van de kneu
zing of de verstuiking.
Evenals bij de voornoemde gevallen zal
de patiënt bij een breuk
a. Het getroffen lichaamsdeel, moeilijk
of niet kunnen bewegen.
b. Hevige pijn hebben op de getroffen
plaats.
c. De getroffen plek zal opzwellen
(niet zichtbaar als de breuk diep gelegen
is) en verkleuren.
Betrekkelijke zekerheid, dat we meMpen
bot-breuk te doen hebben krijgen we, als
we naast bovengenoemde verschijnselen,
een abnormale stand (knik-stand) van het
getroffen lichaamsdeel kunnen waarnemen.
Ook komt het wel voor, dat de patiënt
het „kraken", terwijl het bot brak, ge
hoord heeft.
In dit artikeltje zullen we slechts spre
ken over de zogenaamde „gesloten bot
breuk", de „open breuk" zullen we in een
volgend artikeltje nader bekijken.
Een gesloten breuk kan van uiteenlopende
aard zijn:
a. Een barst of scheur in het bot, het
bot blijft dan in zijn normale stand.
1 b. Een eenvoudige breuk, hierbij is dan
het bot in twee delen gebroken.
c. Een versplinterde breuk, hierbij is het
bot niet alleen gebroken, doch op de breuk
plaats ook versplinterd.
Wanneer onze hulp gewenst is bij een
patiënt die een arm, been of ander li
chaamsdeel gebroken heeft, handelen we
als volgt
Wees zo voorzichtig mogelijk; le om de
patiënt niet onnodig pijn te doen en 2e om
dat er anders grote kans bestaat, dat we
van een eenvoudige breuk een open breuk
zouden maken.
Als het niet beslist nodig is dat de pa
tiënt vervoerd wordt, laat hem dan rustig
liggen.
Waarschuw een dokter en maak het de
patiënt ondertussen zo gemakkelijk als in
de gegeven omstandigheden mogelijk is.
Zorg ervoor dat het getroffen lichaams
deel niet beweegt.
Dit kunnen we doen, door dit te onder
steunen met een kussentje of iets dergelijks,
j Vak kunnen we de beweging voldoende
uitschakelen, door er aan beide zijden, een
I niet te licht voorwerp, b.v. een zandzakje
I tegen te leggen.
Is het niet nodig het getroffen deel te
ontbloten, doe dit dan niet.
EENS
komen, daarna, die onder het, onder de
wondplaats gelegen gewricht wordt vastge
maakt.
Langere spalken, b.v. bij een dijbeen
breuk of bij een bekken-breuk worden dan
verder nog om de borst, om de heupen en
om de beide knieën vastgemaakt.
Natuurlijk moeten de ruimten, die tus
sen de spalken en het te spalken lichaams
deel ontstaan, goed worden opgevuld, b.v.
met kussentjes, met doeken of desnoods
met hooi, gras of heide.
Zoals in het begin van dit praatje reeds
gezegd werd, is de besproken behandeling
bedoeld voor een gesloten botbreuk.
Bij een „open breuk", waarbij dus de
punten van het gebroken bot door de huid
heensteken, zullen we nog verschillende an
dere voorzorgen moeten nemen, doch daar
over hopen we U in een volgend artikeltje
iets meer te vertellen.
Ook de behandeling van een halswervel
of rugwervel-breuk zal in een apart arti
keltje behandeld worden.
Uit de aard der zaak zal men dikwijls
i niet over de gewenste materialen, waarmee
eigenlijk gespalkt behoort te worden, kun-
nen beschikken, doch dan zal het zaak zijn
zo goed mogelijk te improviseren.
Houdt men echter het doel van het spal
ken, het onbewegelijk maken van het ge
troffen lichaamsdeel voor ogen, en zorgt
men er verder voor zo voorzichtig mogelijk
te handelen, dan zal ook de spalk die door
een leek is aangelegd, dikwijls van zeer
groot nut zijn.
Compleet: sluier, kapje, handschoenen, onderjurk en schoenen f 55.—
ook bruidsmeisjesjaponnen vanaf f 1 2.50
grote collectie GELEGENHEIDSKLEDING VOOR HEREN, compleet: col
bert- of jaquetcostuum, hoed, handschoenen, das, overhemd en schoenen f 21
BOSSCHE KLED1NG-SERVICE - De enige SPECIAALZAAK voor
DEN BOSCH e. o. - VUGHTERSTRAAT 305 - Tel. 5385 - DEN BOSCH
Dat komt door de bloedzuiverende kracht
van Kruschen. De zes minerale zouten
waaruit 't is samengesteld, hebben zo'n
aansporende werking op de bloedzuiverende
organen, dat 't bloed van stonde af aan
sneller gaat stromen. Onzuiverheden daar
in kunnen zich niet meer vastzetten in de
gewrichten en zo veroorzaken die ook niet
de pijnen meer, die U nu dag en nacht j
kwellen.