WAALWIJK
Uit Loonopzands' verleden.
11 Oostenrijkers en 1 Duitser versloegen
11 Nederlanders (3-2)
Aan de jongelui en nun ouders
Sacramentsprocessie op 23 juni
door de St. Clemensparochie.
Voor f 156 miljoen huurverhoging worden
de ondernemers met
F 320 MILJOEN BELAST
GRAFISCH BEDRIJF
6
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 27 MEI 1957
6
Scheidsrechter speelde beste party voor Oostenryk
Als ons Oranje-elftal niet in
Stockholm zal aantre'den
voor de strijd om 't wereldkam
pioenschap voetbal, dan is dat
voor een groot deel het werk
van de Duitse heer Schmelzer,
die het naast een meer regelma
tig beroep heeft gebracht tot
scheidsrechter op internationaal
niveau. Hoe hij dat klaar heeft
gespeeld, mag vomlopig Joost
weten, maar een feit is dat deze
misplaatste figuur in de scheids-
rechterswereld gisteren de wed
strijd OostenrijkNederland in
de voorronde om het wereldkam
pioenschap geleid heeft. Hij heeft
dat gedaan op een wijze, die niet
alleen de voetbalkenners de ha
ren te berge deed rijzen, maar
die bij velen het zeer sterke ver
moeden van partijdigheid zal
hebben doen rijzen. De Oosten
rijkers konden hun gebrek aan
snelheid naar hartelust compen
seren door de meest grove pro
fessionele charges. Zo werd Pie-
ters Graafland in de tweede heltt
zonder meer tegen de grond ge
slagen en even later werd Wiers-
ma zonder dat er een bal in de
buurt was, tegen de sintelbaan
gesmakt, zodat hij van het veld
gedragen moest worden. Verder
werden er door de Oostenrijkers
talrijke overtredingen begaan,
die door Schmelzer zonder gewe
tensbezwaar werden weggewuifd.
Zodra een Nederlandse speler
echter een voet verkeerd zette,
was deze volkomen onbekwame
Duitser er als de kippen bij om
de de misbaar maken, simuleren
de Oostenrijkers met een vrije
schop te bedienen. Hij was daar
mee de lieveling van het hoogst
onsportieve Oostenrijkse pu
bliek. En toen de Oostenrijkers
het niet tot een overwinning
konden brengen, bracht de Duit
ser redding door zijn Oostenrijk
se verwanten een volkomen on
rechtmatige strafschop toe te
kennen.
Drie-twee dus voor Oostenrijk
in deze wedststrijd, waarvan de
hardheid nog in belangrijke ma
te werd verhoogd door de abo
minabele leiding. Een wedstrijd
ook waarin het Nederlands elf-
lal tot een spel is gekomen zoals
we dat nog niet van onze natio
nale ploeg hebben gezien. De Ne
derlandse ploeg vormde 'n hech
te eenheid en was een volkomen
gelijkwaardige tegenstander van
de Oostenrijkse beroepsvoetbal
lers. Onze voorhoede was in de
eerste helft stukken beter dan de
i Oostenrijkers; zii onereerde zo
razend snel dat de Oostenrijkse
achterhoede meermalen met de
rug tegen de muur stond. Carlier
en v. d. Kuil toonden zich uiterst
snelle vleugelspelers, vooral de
Aiaxied speelde een voortreffe
lijke wedstriid. Daarnaast twee
zeer beweeglijke binnenspelers,
v. Wissen een onvermoeibare
schakel tusen voorhoede en mid
denlinie en Faas Wilkes de gro
te strateeg met onnavolgbare
charges zoals in zijn allerbeste
dagen; en daartussenin v. Melis
als een intelligent aanvalsleider,
die bovendien de beide doelpun
ten voor zijn rekening nam. Als
de stand met de rust 40 voor
ia
Weldra breekt de tijd aan dat de jongelui de school gaan
verlaten en voor de keus staan, welk vak zij zullen kiezen
en in welke richting zij hun levenstaak zullen zoeken.
Mogen wij uwe aandacht vestigen op het
waarin zij als zetter, drukker of binder, een goede toekomst
kunnen vinden?
Voor jongelui met een goed of normaal rapport, voor jon
gelui met ambitie, ligt hier een interessante en variërende
werkkring, met goede lonen en arbeidsvoorwaarden volgens
de C.A.O., die een der beste in de lande is.
Niet alleen jongens, maar ook MEISJES, vanaf 16 jaar,
kunnen er een prettige en goed betaalde werkkring vinden.
Wij raden U aan eens tijdig met ons te komen praten, al is
uw zoon nog op school, dan kunnen de voorbereidende maat
regelen, als leerlingen-contract, reeds thans genomen worden.
Op -ons bedrijf is thans plaats voor
EEN BEKWAAM DRUKKER,
EEN BEKWAAM ZETTER.
Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen,
Grotestraat 205 - Waalwijk.
esa
Nederland zou zijn geweest, dan
zou dat zeker niet onverdiend
zijn geweest. Ook middenlinie en
achterhoede hebben zeer goed
voldaan. Notermans fel en actief
als immer, v. d. Hart rustig en
beheerst en Jan Klaassens zwoe
gend als altijd, terwijl zijn plaat
sen ook beter verzorgd was dan
anders. Kuijs en Wiersma toon
den zich weer backs van inter
nationaal formaat en daarach
ter Pieters Graafland in een uit
stekende vorm. Hij heeft 'n aan
tal prachtige safes verricht en
hem treft geen schuld voor de
Oostenrijkse doelpunten.
De Oostenrijkse ploeg viel min
of meer tegen. Technisch wel
knap, maar toch wel veel in snel
heid tekort schietend. En dit te
kort kon men dank zij Schmel
zer compenseren met brute char
ges. Vooral Dienst had meer oog
voor de man dan voor de bai.
Voor het doel waren de Oosten
rijkers niet bijster gevaarlijk,
omdat zij het spel veel te kort
hielden. Opvallend was echter
hun betere koptechniek, waar
door ook de gelijkmaker ont
stond.
In het begin wogen de beide
partijen goed legen elkaar qp,
maar allengs kramen de Neder
landers meer iivTle aanval, waar
bij vooral de vleugelspelers v. d.
Kuil en Carlier herhaaldelijk ver
warring in de Oostenrijkse ach
terhoede stichtten. Wilkes speel
de dikwijls vier tot vijf tegen
standers uit positie, maar fiield
soms toch ook de bal iets te lang
bij zich. Van Melis kreeg na 20
minuten een. juweel van 'n kans,
maar zijn listig tikje rolde juist
langs de verkeerde kant van de
paal. Tien minuten later was het
echter raak, toen hij razend; snel
reageerde op 'n terugspeelbal van
•KozliceJ? en doelman Schmied
kansloos passeerde (01). Twee
minuten later was het 02, toen
v. Melis, na een corner van Car
lier, uit een pass van Wilkes
hard en hoog inschoot. En bijna
was het 03, toen spil Stotz een
staaltje paniekvoetbal weg gaf.
Hij kopte in eigen doel, maar ge
lukkig voor hem rolde de bal
over de lat corner.
Na de rust trokken de Oosten
rijkers direct ten aanval en v. d.
Hart c.s. moesten alle zeilen bij
zetten, maar na 2 minuten was
het toch Koller die van ruime
afstand hard inknalde. De Oos
tenrijkers drukten door, daarbij
geholpen door scheidsrechter
Schmelzer, die elke Nederlandse
aanval kapot floot en de Oosten
rijkers voor elk (gesimuleerd)
wissewasje een vrije schop toe
kende. Uit een afgeslagen Oos
tenrijkse aanval kreeg Carlier de
bal in vrije positie toegespeeld.
Prachtig bediende hij van Melis,
doch op hetzelfde ogenblik liep
Schmied uit. In de hierna vol
gende botsing werd de Oosten
rijkse doelman ongelukkig ge
raakt en bleef liggen. Hoewel er
niets unfairs was gebeurd, wil
den Stolz en enkele andere Oos
tenrijkers van Melis te lijf, maar
gelukkig wisten enkele officials
de gemoederen te kalmeren. De
strijd werd hierna nog feller.
Schmelzer blies naar hartelust
waar het de Nederlanders betrof.
Pieters Graafland werd tegen de
grond geslagen en het publiek
joelde zodra een Nederlander de
bal maar aanraakte. Schmelzer
begon toen nog harder in het
voordeel van Oostenrijk te flui
ten, die qua voetbal beter speel
den in deze fase van 't gevecht
en 10 minuten voor tijd kopte
Halla een voorzet van Haummer
onberispelijk in. De Oostenrij
kers roken de overwinning, maar
er moest toch een Schmelzer aan
te pas komen om hun die te
schenken. Een volkomen faire
van Wissen strafte hij met
een strafschop, die door Stotz
werd benut (32). Wel tracht
ten de Nederlanders, die overi
gens de Oostenrijkse straatvech
ters goed partij boden, de ba
kens nog te verzetten, maar toen
Wiersma tegen de sintelbaan ge
smakt werd, was de aardigheid
er af en hadden de Oostenrijkers
en Schmelzer hun zin.
Al met al een harde, maar toch
ook zeer boeiende strijd, die door
de beste ploeg werd verloren. We
zijn benieuwd wat de Oostenrij
kers in de returnmatch in Ne
derland zullen presteren, wan
neer ze de steun van de scheids
rechter zullen ontberen.
Overigens mag men uit deze
wedstrijd concluderen dat het
wereldkampioenschap niet ten
deel zal vallen aan de beste voet
ballers. maar aan de knapen met
de hardste botten. En verder ko
men er nog heel wat andere din
gen kijken waar de leek geen
weet van heeft. Rest de vraag
is het eigenlijk allemaal wel de
moeite waard
ONS NIEUWE FEUILLETON
„RAADSEL IN NIJMEGEN".
In ons volgend nummer zullen
wij een begin maken met de pu
blicatie van ons nieuwe feuille
ton, een speurdersroman van ei
gen bodem met de veelbelovende
titel „Raadsel in Nijmegen".
Wat kwam de Deense politie-
inspecteur Sven Ohlquist in Nij
megen zoeken en wat moeten al
die Roemenen in Njjmegen en
hoe loopt het af met André Boor-
neman en Madeleine Uittenterpe?
Allemaal raadsels.
In Nfjmegen, vlak naast de
deur.
WAALWIJKSE BEWUSTE
LOOS UIT ZEE GEHAALD.
Vorige week werd door twee ar
beiders in een hotel te Knokke
(B.) het bewusteloze lichaam van
een vrouw uit zee gehaald. Het
meisje werd naar een ziekenhuis
vervoerd, alwaar zij kon worden
geïdentificeerd. Zij bleek te zijn
de 21-jarige Johanna Maas van
het Vooreinde alhier, die als
kindermeisje werkzaam is te
Nederokkerzeel.
ELKE ZONDAG EEN
VISSERSMIS.
I Vanaf zondag 2 juni a.s. zal in de
parochiekerk van de H. Catharina
te Heusden om 5 uur 's morgens een
H. Mis worden opgedragen, waar
onder een korte preek, ten behoeve
van hen die in de vroege morgen-
uren gaan vissen.
VOORKAMER EN ZOLDER
UITGEBRAND.
j Door tot nu toe onbekende
oorzaak brak vrijdag j.l. brand
Voï. het Pand Stationsstraat
132, bewoond door de fam. de R,
De brandweer was spoedig ter
plaatse en wist met één straal 't
vuur meester te worden. De
j voorkamer en zolder van 't pand
i brandden geheel uit. Er is aan
zienlijke waterschade.
GEVONDEN EN VERLOREN.
Gevonden
Lege portemonnee; fietssleu-
tel en vulpen; rood kindertasje
met portemonnee; bromfietstas;
huissleutel; ijzeren tang; ronde
vijl; herenpolshorloge; jongens
zwembroek met baddoek; drie
muntbiljetten van 2.50.
Verloren
Een paar herenglacé'sgroen
kinderrijwiel; dop van benzine
tank; enkele contactsleuteltjes;
rose damesshawl.
AGENDA.
Maandag 27 ïfiei.
Musis Sacrum 8 uur: „Artis-
tenbloed", alle leeftijden.
Luxor 8 uur: „Operatie Ka
jak", 14 jaar.
Woensdag 29 mei.
Musis Sacrum 8 uur: „Kaiser-
walzer", alle leeftijden.
Luxor 8 uur: „Operatie Ka
jak", 14 jaar.
Zaal v. Helvoirt 7.45 uur: Re
petitie gehele Waalwijks Orkest.
Donderdag 30 mei.
Musis Sacrum 6 en 8.30 uur:
„Kaiserwalzer", alle leeftijden.
Luxor 6 en 8.30 uur: „From
here to eternity", 18 jaar.
SCHAAKCLUB WAALWIJK.
Woensdag 29 mei om 8 uur
schaakavond voor de leden en
belangstellenden in de boven
zaal van de Korenbeurs.
OOK TOPSPELERS DRIEBAN
DEN NAAR NNBB.
De Nieuwe Nederlandse Bil
jartbond breidt zich gestadig uit.
Naar wordt gemeld, 'hebben ook
de topspelers driebanden Popey-
us, Henny de Ruijter, Baaij én
Louwers zich bij de NNBB aan
gesloten. Verwacht wordt dat
öok andere ere-klasse spelers o.
a. Sweering, v. GilS en Stikkel-
man tot de nieuwe bond zullen
toetreden. De NNBB zal voor het
komende seizoen vijf kampioen-
I schappen uitschrijven, n.l. 27/2,
j 71)2, libre, driebanden en 38/2.
S De KNBB zal zich deze week in
een vergadering beraden over de
j nieuwe situatie. Een fusie tussen
de beide bonden acht men niet
l uitgesloten.
Route beduidend korter
Korte tijd na de eerste Waal
wijkse Sacramentsprocessie
op 3 juni 1956, welke toen door
een gropt gedeelte van de St. An-
toniusparochie trok, kwamen er
vele verzoeken binnen om in
1957 de processie door de Sint
Clemensparochie te doen trek
ken. Het bestuur zou, gezien de
bijzonder grote medewerking
van de bewoners van deze paro
chie, onmiddellijk hierin hebben
toegestemd, ware het niet dat 't
opstellen van de processie in
Waalwijk-Oost grote technische
en organisatorische moeilijkhe
den met zich meebracht. Men
heeft de zaak van alle kanten
bekeken en dank zij de toegezeg
de medewerking van de inspec
teur van politie en vooral ook
dank zij de grote medewerking
van de directie van de N.V. Ivo
van Haren's Schoenfabrieken, is
het mogelijk gebleken om aan
het verzoek van de parochianen
van St. Clemens gevolg te geven.
De tweede Waalwijkse Sacra
mentsprocessie, welke dit jaar
zal gehouden worden op zondag
23 juni a.s., wordt opgesteld aan
het Hoogeinde in de onmiddel
lijke nabijheid van v. Haren's
Schoenfabriek. ?t Allerheiligste
zal vanuit de parochiekerk per
auto naar het Hoogeinde worden
gebracht. Via Minister Loeffstr.,
Laageinde, Hoekeinde, Grote
straat trekt de processie dan
naar het Raadhuisplein, waar 't
plechtige sluitingslof zal worden
gehouden.
Overigens is ook dit jaar
weer gebleken hoezeer katholiek
Waalwijk met zijn Sacraments
processie meeleeft. Van de circa
190 deelnemers en deelneemsters
aan de processie van 1956 is nog
niet 1 afgevallen en dit ge
beurde dan nog wegens verhui
zing, huwelijk of een andere gel
dige reden. Er hebben zich voor
de processie van dit jaar meer
deelnemers aangemeld dan kon
den worden aangenomen.
Ook dit jaar wordt weer een
beroep gedaan op hen die langs
de route van de processie wonen.
Het handjevol mensen, dat zo
enorm veel tijd beschikbaar stelt
voor het organiseren van deze
processie, kan niet alleen zorgen
voor een passende straatversie
ring. Deze straatversiering is
aanwezig en het enige wat het
bestuur nu vraagt is, dat de be
woners langs de route zich be
schikbaar stellen deze versiering
te helpen opstellen. Geld is er
niet mee gemoeid, alleen maar
wat vrije tijd, die elke Waalwij-
ker voor zijn processie natuur
lijk graag beschikbaar stelt. En
naast deze algemene hulde past
natuurlijk een persoonlijke hul
de, een individueel medeleven
met deze processie van hen die
langs de route wonen. Dit bete
kent niet alleen de vlaggen uit,
maar ook het op passende wijze
versieren van de woning. Dat
hoeft helemaal niet duur te zijn,
want daarin schuilt niet de waar
de van een hulde. Eenvoud ken
merkt ook hier de oprechtheid:
een beeld voor het raam met wat
bloemen en kaarsen, een bloe
menslinger rond uw voordeur, 'n
kleedje uit het venster en 't voor
tuintje netjes aan kant. Dit zijn
allemaal kleine dingen, die prak
tisch niets kosten en die toch zo'n
treffende entourage vormen van
een Waalwijkse Jhulde aan Chris
tus in de H. Eucharistie.
Tenslotte nog een geruststel
lende mededeling voor de oude
ren, die misschien opzien tegen
de grote afstand naar het punt
van vertrek. Alle zorgen dienaan
gaande ziin vooralsnog onnodig,
omdat het bestuur nlannen uit
werkt voor een staddienst van de
Markt naar het Hoogeinde. De
route van de processie zelf is,
gezien enkele bezwaren tegen een
te lange route, beduidend korter
dan in 1956.
St. Ambrosiusgilcle naar het
Schützenfest in Duitsland.
Iedereen zal zich nog wel het in
ternationaal gildefeest van 1954
herinneren. Zo zag men daar twee
Duitse gilden. - 't Was de eerste
keer na de oorlog dat dergelijke gil
den in Brabant waren. - Het is nu
een genoegen te kunnen zeggen dat
dit jaar St. Ambrosius een tegen
bezoek zal brengen aa nde St. Se-
bastianus—schützenbruderschaft te
Zülpich.
Vele leden gaven zich op en het
ziet er naar uit dat met een behoor
lijke groep kan worden gegaan. Het
tegenbezoek zal zijn op zaterdag en
zondag 20 en 21 juli a.s.
Het is zeer interessant een duits
schuttersfeest mee te maken, want
al hebben zij veel gebruiken die bij
ons bekend zijn, toch zijn er weer
vele die ons zeer interesseren. Hét
Duitse gildewezen is zeer goed ge
organiseerd en 't is alleszins waard
dit eens goed te bekijken- Daarom
zal het Gilde St. Ambrosius probe
ren compleet als gilde daar te vtr-
schijnen en aan dit feest deel te ne
men.
HET PATRONAATSRECHT.
Het jus patronatus of het „patronaats-
recht" duide volgens het oude Romeinse
recht de rechten aan die de vrijlater van
een slaaf in het Romeinse Rijk kon doen
gelden ten aanzien van de persoon en on
der bepaalde omstandigheden, tegenover
het vermogen van de vrijgelatene (bepaal
de diensten, ondersteuning, soms ook op
de nalatenschap).
Volgens het middeleeuws kerkelijk en
werelddijk recht, kon degene, die het pa-
tronaatsrecht over een kerk of klooster be
zat, aan de bisschop, de pastoor of abt
voordragen en had hij het recht op een
aandeel in de tienden die aan die kerk of
dat klooster betaald werden.
Paus Alexander III regelde het patro-
naatsrecht enigszins nader, waardoor het
onder de competentie van de Kerkeüjke
rechter kwam te vallen en kreeg het in-
paats van een privaat, een privaatrechtelijk
karakter. Het patronaatsrecht was een re
actie op het „eigenkerkrecht" en een ver
betering er van. Hoewel het „eigenkerk
recht" zeer veel tegenstand ondervond,
heeft Paus Eugenius II het als wettig er
kend in 826.
Tijdens de Investituurstrijd (1076- 1122)
rees er verzet tegen het systeem van het
eigenkerkrecht, zulks tengevolge van de
grove misbruiken die er door ontstonden.
Vooral Paus Gregorius de VII (1073 -
1085) heeft er met kracht tegen gevochten.
Het langste bleef het eigenkerkrecht be
staan bij de gewone parochiekerken, hoe
wel ook hiertegen in de 12e eeuw reeds
veel verzet rees. In genoemde eeuw ge
noot echter de „kerkheer" slechts het be-
gevingsrecht van de pastoor en trok hij een
deel van de kerkelijke tienden. Paus Alex
ander III, reeds genoemd, gaf aan dit oude
recht een andere naam nml. „patronaats
recht".
De patroon der kerk (Graaf, Baron of
de kasteelheer), kon aan de bisschop de
pastoor voordragen en behield dan vaak
nog zijn aandeel in de tienden.
Voor wat Venloon aangaat, ook daar
was .„die aide kercke" nog een „eigen
kerk", d.w.z. de heer, in dit geval de Her
tog van Brabant, benoemde er reeds rond
1200 de pastoor. In 1233 droeg de Hertog
zijn rechten over aan de Abdij van Ton-
_cWct©r van dat
e'md in ver-
ilrg, V/aalwijk en Drunen).
et blijkt echter dat hier een vergissing
in het spel was. Hoewel tot het jaar 1504
alles normaal verliep, en de hererf van Loon
steeds de pastoors hadden voorgedragen,
maakte in dat jaar de abt van Tongerlo
bezwaar tegen deze gang van zaken en
eischte het benoemingsrecht voor de abdij
op, tot grote verbazing van de toenmalige
kasteelheer Robrecht van Grevenbroek.
Er werden brieven geschreven aan de
hoge Kerkelijke en Burgerlijke instanties,
er ontstond een pennestrijd en de toestand
werd dermate toegespitst dat de kasteel
heer overging tot het houden van een „Ge
meen waerbeit", een zeer oude en eer
biedwaardige instelling, van oud Germaan
se oorsprong, waaraan de gehele manne
lijke bevolking van de plaats moest mee
doen.
Alle mannelijke ingezetenen werden dus
opgeroepen en moesten op de eerste mei
va nhet jaar 1504 op het kerkhof verschij
nen om deze „gemeen waerheit" te hou
den. Wat er op deze bijeenkomst zoal be
sproken werd lezen we in het schepenpro
tocol dat nog dezelfde dag werd opgemaakt
Jé6l luidt als volgt
„Wij Gerrit Wouterssoen, Zeger Wil-
„lemssoen, Peter Jan Henricssoen en Adri-
„aen Henricssoen, scepenen van Venloen
„doen condt eenen iegelijcken dat de mees-
„te deel der nabueren van Vertloen Ge
machtigd hebben Robbert voerscreven on-
„zen tijtelijcken heer, alsdat Robbert voer-
„screven met richt wederstaen soude den
„Abt van Tongerloe, die toeseggen woude
„hebben van de patorije tot Venloen ende
„dat hij dan voirt soude substueren. Dies
„geloefden sy hem te geven 12 Rijnlandse
„guldens ende wat meeromsy d'om ver-
„dinge - anno prima may, ende dit ge
beurde op te kerckhof ende geloefde wad
„die heer voirt hier in dede vast ende van
„weirde te houden."
Opnieuw volgde een pennestrijd, zo he
vig dat er Rome mede gemoeid ging wor
den. Paus Julius de Ille kwam in 1550
tussenbeide. Bij minnelijke schikking werd
vastgesteld dat het begevingsrecht voortaan
om beurten in handen zou zijn van de Abt
en de kasteelheer. Slechts sporadisch heeft
de abdij van haar recht tot benoeming ge
bruik gemaakt, nml. tweemaal.
Het patroonsrecht had in handen van de
kasteelheer te Loon zijn goede, doch ook
zijn schaduwzijde!
Kon door het „jus patronatus" in moei-
lijke tijden van de retorsieplacaten, en later
onder het bewind der Staten van Holland,
door de heer die Katholiek was, zeer dik
wijls onheilen worden afgewend of voor
komen, soms leverde dit recht ook grote
nadelen op, zo b.v. bij de stichting van de
parochie van Kaatsheuvel, waarover we
reeds eerder in dit blad schreven.
Het patroonsrecht is voor wat Loonop-
zand betreft gehandhaafd gebleven tot aan
het begin dezer eeuw en het gold niet al
leen de benoeming van de pastoor, doch
evengoed die van de predikant, wat wel
bewijst de resolutie der Staten van 8 aug.
1752, welke goedkeurde dat de collatie zo
wel van de Roomse .priesters als van de
predikant, competeerde aan de keu van
Loonopzand met seclutie van de kerkeraad.
Als regel nam de heer der heerlijkheid wel
diegene die de Bisschop aanwees als pas
toor, doch de toestemming van de heef
werd altijd geëerbiedigd.
Nog in het begin dezer eeuw werd Jhr,
Eug. Verheijen nog gevraagd naar de Bis
schop te komen in verband met de benoe
ming van een nieuwe pastoor.
Zwaar moet voorzeker dit recht aan de
kasteelheer hebben gevallen in de tijd dei
reformatie, toen de katholieke kasteelheer
in de kerk door zijn voorgangers gebouwd
een predikant moest benoemen, terwijl hij
zelf met zijn geloofsgenoten zich moest te
vreden stellen met een schuur om er de
H.H. Geheimen te vieren.
Ook de Hervormden van Loonsendijk
vroegen in het begin dezer eeuw aan de
kasteelheer nog toestemming voor het aan
stellen van een nieuwe predikant. Zou dit
alles (na 1848) nog slechts een burgerlijke
beleefdheid zijn geweest?
Loonopzand, P. A. v. B.
AGENDA.
Woensdag 29 mei: 8 uur repetitie
dameskoor „Oefening en Vermaak"
in De Twee Kolommen.
Zondag 2 iuni: 12 uur repetitie
mannenkoor in De Twee Kolom
men.
De beslissing van de regering in
zake de loonsverhoging tot compen
satie van de huurstijging, is door de
ondernemersbonden zeer teleurstel
lend genoemd.
Deze term moet men niet al te
letterlijk opvatten, want dan ver
onderstelt zij te zeer het bestaan
van illusies in werkgeverskringen
e.n wij geloven niet dat er ten aan
zien van het sociaal-economische
beleid van deze regering nog heel
veel illusies leefden, aldus lezen wij
in een hoofdartikel in „De Katho
lieke Werkgever" van deze week,
waarin de huurcompensatie in felle
bewoordingen wordt gehekeld. On
der het hoofd „Bestedingsverrui-
ming-1957" zegt de schrijver, dat tot
dusverre de hierbij betrokken mi
nisters nog geen poging hebben ge
daan om de bedragen, waarmee de
lonen zullen moeten worden ver
hoogd, te motiveren. Dit zal ook niet
gemakkelijk zijn.
Practisch het dubbele.
Wanneer men de aangekondigde
loonsverhogingen totaliseert, dan
komt men tot de conclusie dat er, op
jaarbasis, 320 miljoen door de on
dernemers zal worden betaald, in
verband met een maatregel, welke
tot een grotere uitgave aan huur
leidt van 156 miljoen. (Memorie
van Antwoord wijziging huurwet
blz. 6). Practisch dus het dubbele.
Dit verschil wordt slechts voor 70
miljoen verklaard uit het feit, dat
onvermijdelijk bewoners van een
eigen huis en van nieuwe woningen
ook de compenserende loonsverho
gingen ontvangen.
Het is een loondictaat, dat in Eu
ropa, buiten de formeel-communis
tische landen, zijn weerga niet
vindt. Een ondernemer in een grote
stad, die, laat ons zeggen, 300 man
m dienst heeft, krijgt op zijn jaar
budget een extra last toegeschoven
van 50.000.Waar hij die van
daan haalt, moet hij zelf maar uit
zoeken, met dien verstande echter
dat de voor de hand liggende reac
tie: doorberekening in de prijzen,
wordt uitgesloten. Met welk recht
kan men opnieuw vragen?
Wat beweegt de verantwoordelij
ke ministers? zo vraagt de schrijver
zich af. Is het de overtuiging dat de
Nederlandse werknemer zo slecht
betaald wordt, dat hij zelfs een be
perkte stap naar het zelfbekostigen
van het dak boven het hoofd niet
zetten kan?
„Dubbeltje van Suurhoff"
Na een stijging van de reële in
komens van de werknemers met 25
procent in vijf jaren, kan dit argu
ment toch moeilijk worden ge
bruikt. Het veel waarschijnlijker
antwoord is te vinden, als men de
uiteindelijk gekozen cijfers goed be
kijkt en deze vergelijkt met de in
de laatste bespreking door de re
gering aan de Stichting van de Ar
beid gesuggereerde. Toen was er
ook sprake van die bedragen, n.l.
3,— f 2.50 en 2.Nu ligt de
beslissing overal tien cent hoger.
Dit dubbeltje-van-Suurhoff is ken
nelijk een buiging in de richting
van de werkelijke machthebbers in
Nederland: de werknemersvakcen
trales, die alle gedane voorstellen,
met inbegrip van dat van de rege
ring, onvoldoende hadden genoemd.
De vraag lijkt volgens „De Ka
tholieke Werkgever" nu op haar
plaats, of de regering bij het nemen
van haar beslissing niet te veel il
lusies heeft gehad over het geduld,
waarmee de ondernemers zich zul
len laten uitschudden.