Waalwijkse en Langstraatse Courant
Bestedingsbeperking bedreigt
„HET BRABANTS ORKEST"
WAALWIJK
j
R.K. Economische Hogeschool
te Tilburg
gs Lederwaren huis
i 1
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1957
Uitgever
Waalwij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621
Eigen financiering en bijdragen van gemeenten en bedrijfsleven komen
orkest duur toestaan.
80e JAARGANG No. 70
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per mm.
Contract-advertenties
speciaal tarief
KAATSHEUVEL - TEL. 2002
Dr. van BEURDENSTRAAT 8 OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES„ECHO'
Het ziet er naar uit, dat de z.g.
bestedingsbeperking ook, voor'
Het Brabants Orkest bijzonder
ernstige gevolgen zal hebben.
Dit is de conclusie welke men
moet trekken uit hetgeen de
voorzitter, de heer J. L. P. M.
Teijssen, bij de aanvang van het
concertseizoen 1957-1958 heeft
gezegd over het „rapport Witte-
man" en de consequenties daar
van voor Het Brabants Orkest.
Gezien de betekenende plaats,
welke Het Brabants Orkest niet
alleen in eigen provincie, maar
ook in het nationale mjuziekle-
ven inneemt, menen wij bijzon
dere aandacht aan het betoog
van de heer Teijssen te moeten
wijden, temeer omdat het advies
van de Commissie Wittemjan een
miskenning inhield enerzijds
van de voorbeeldige organisato
rische en financiële opbouw van
Het Brabants Orkest en ander
zijds van het feit dat het artis
tiek aanzien van Het Brabants
Orkest op de podia buiten de
provincie nog bleef stijgen.
De Commissie Witteman werd
in september 1955 door de Mi
nister van O. K. en W. ingesteld
en kreeg tot taak een rapport
uit te brengen o.a. over 't vraag
stuk van de indeling van de door
het Rijk gesubsidiëerdé sympho-
nie-orkesten in klassen en de af
stand in salaris tussen de ver
schillende categorieën. Het Me
morandum, dat het bestuur van
Het Brabants Orkest op verzoek
van deze commissie opstelde,
wees er o.m. nadrukkelijk op,
dat Het Brabants Orkest, zoals
ook in het verleden reeds her
haaldelijk was betoogd, tegen
stander was van iedere classifi
catie van orkesten, maar daar
voor in de plaats voorstander
van een nieuwe vorm van hono
rering, waarbij vooral rekening
zou moeten worden gehouden
met individuele capaciteiten van
de musicus.
Wetende, zo vervolgde de heer
Teijssen zijn toespraak, dat de
ze gedachtengang vrij revolutio
nair was en daarom voorlopig
wel geen erkenning zou vinden,
verzocht het bestuur van Het
Brabants Orkest, bij handhaving
van de bestaande classificatie,
Het Brabants Orkest in elk ge
val te promoveren naar een ho
gere klasse, op de volgende gron
den
a. Het aan een hogere klasse
verbonden groter aantal gesub
sidieerde musici, noodzakelijk
v.oor een efficiënte roulering bij
de vervulling van het groter
aantal podiumbeurten in het ka
der van de horizontale cultuur
spreiding.
b. De artistieke prestaties in
vergelijking met die van andere
in de provincie gevestigde or
kesten.
Eind april van het jaar daar
op verscheen het lang verbeide
Rapport der Commissie Witte-
man en de inhoud daarvan was
voor Het Brabants Orkest een
grote teleurstelling.
Het Rapport Witteman kwam
hierop neer, dat
le. De bestaande classificatie
werd gehandhaafd met dien ver
stande, dat door de opneming
van het Rotterdam|s Philharm|o-
nisch Orkest en het Utrechts
Stedelijk Orkest ieder in een
aparte klasse, het totaal aantal
klassen nog met één werd uitge
breid.
Alle in de grote steden geves
tigde orkesten bleven afzonder
lijk geclassificeerd, terwijl de in
de provincie gevestigde orkesten
alle over één kam werden ge
schoren, met dien verstande dat
de twee nieuwe pas tot beroeps
orkest getransformeerde orkes
ten, t.w. Het Frysk Orkest en
het Overijssels Philharmonisch
Orkest, eveneens in deze laagste
provinciale klasse werden inge
deeld.
Was de Commissie Witteman
beducht voor opstanden in de
biutengewesten^ wanneer men
hier uitzonderingen had ge
maakt Rekende men er óp dat
de generaliteitslanden, die zich
zo lang koest hadden gehouden,
het ook nu zouden blijven
2e. Mogelijkerwijze dat twee
andere adviezen, vervat in het
Rapport, het doekje voor het
bloeden mioesten vormjen, t.w.
een verhoging van de salarissen
der orkestleden, geldende voor
alle orkesten met uitzondering
van het Concertgebouworkest,
en de uitbreiding van de laagst
geclasseerde orkesten van 56 tot
68 a 72 musici. Is het toeval
dat Het Brabants Orkest met
zijn op dat moment 72 musici als,
norm werd genomen
In elk geval deelde de Minis
ter van O. K. en W. naar aan
leiding van de adviezen, in dit
Rapport vervat, aan de orkes
ten mede dat het in zijn voorne
men lag te bevorderen, dat
a. de nieuwe salarisregeling
per 1 september 1956 werd geëf
fectueerd.
b. de uitbreiding door hem
mjet ingang van 1 september
1957 geleidelijk in 4 a 5 jaar
zou worden gesubsidieerd,
waarbij eventueel uitzonderin
gen konden worden gemaakt.
Dit sloeg kennelijk op Het
Brabants Orkest, dat reeds 72
musici had.
Op basis van dit ministerieel
schrijven werd de financiering
van Het Brabants Orkest her
zien en verhoogden de provin
ciale overheid en die der vier
grootste gemeenten hun subsi
dies, respectievelijk van pl.m. 7
cent tot 15 cent en van pl.m. 45
cent tot 75 cent pr inwoner.
Met deze nieuwe financiering
kon Het Brabants Orkest dan
geleidelijkaan zijn plan verwe
zenlijken om het orkest uit te
breiden tot 80 misici, hetgeen
voor een evenredige roulering
der musici noodzakelijk werd
geacht. Het orkest van 80 musi
ci was daarvoor als volgt ge
dacht
Eerste violen 14; tweede vio
len 12; alten 10; celli 8 en bas
sen 6. Hobo's 4, clarinetten 4,
fluiten 3 en fagotten 3; trom
petten 3, hoorns 5, trombones 3
en tuba 1; pauken 2 en harp 1.
Het Brabants Orkest was zeer te
leurgesteld door het advies van de
Commissie Witteman in verband
met de miskenning enerzijds van 't
feit dat Het Brabants Orkest in lut
tele jaren in zijn organisatorische
en financiële opbouw tot voorbeeld
was gegroeid van alle Nederlandse
orkesten en anderzijds van het feit
dat het artistieke aanzien van Het
Brabants Orkest op de podia buiten
de provincie nog bleef stijgen.
Vrijwel alle orkesten verhieven
hun stem tegen het Rapport Witte
man, alleen Het Brabants Orkest
zweeg naar buiten in de verwach
ting dat men binnen niet al te lan
ge tijd aan de redelijke verwachtin
gen van het orkest zou moeten tege
moetkomen, hetgeen in beperkte
mate zou kunnen geschieden door
Het Brabants Orkest zo snel moge
lijk te subsidiëren in het bestaande
aantal musici. Aan deze verwach
ting werd de bodem ingeslagen door
de zgn. bestedingsbeperking. De Mi
nister van O. K. en W. zag zich ge
noodzaakt aan de orkesten mede te
delen dat het hem als gevolg daar
van onmogelijk was zijn oorspron
kelijke toezegging gestand te doen
om het orkest per 1 september T957
in een groter aantal musici te sub
sidiëren.
Hierdoor is voor Het Brabants Or
kest het tijdstip aangebroken om
zijn moeilijkheden openbaar te ma
ken, daar dit juist voor Het Bra
bants Orkest zo rampzalige besluit
de gehele op de toezegging van de
Minister gebaseerde nieuwe finan
ciering op langere termijn op losse
schroeven zet.
Het Brabants Orkest voelt dit des
te meer als een onbillijkheid, daar
de overige orkesten hun uitbreiding
alleen maar achterwege moeten la
ten, vooropgesteld dat zij deze niet
zelf kunnen financieren, maar Het
Brabants Orkest financierde dit gro
ter aantal musici al in 1953 werd
met de uitbreiding boven 56 musici
begonnen reeds zovele jaren uit
eigen middelen, dank zij de bijdra
gen van zoveel gemeenten en van 't
bedrijfsleven.
Het Brabants Orkest kan ook thans
niet stilstaan en zijn snelle ontwik
keling remmen. Een redelijk rou
leersysteem eist zelfs dat Het Bra
bants Orkest per 1 september be
gint met 75 musici. Het hoopt dat
Brabant zelf hierbij behulpzaam zal
zijn, enerzijds door verhoging der
subsidies van de gemeenten buiten
die van de Provincie en de vier
grootste gemeenten, anderzijds door
opvoering der bijdragen uit het be
drijfsleven.
Gezien zijn prestaties en de be
tekenis, die 't Orkest voor Brabant
heeft, hoopt het daarin niet teleur
gesteld te worden.
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
Van zaterdagmiddag 13 uur tot
zondagavond 24 uur uitsluitend
voor spoedgevallen.
Zaterdag 21 en zondag 22 sept.
Arts L. van Daal.
Apotheek Nijman.
N. H. KERK WAALWIJK.
Zondag 22 september 1957.
V.m. 10 uur; Vic. A. Sjollemfa.
N. H. KERK BESOIJEN.
Zondag 22 september 1957.
Voorm. 10 uur en nam. 2.30
uur Ds. J. Vink.
In beide diensten extra kol-
lekte voor de Kerkvoogdij.
N. H. KERK BAARDWIJK.
Min. Loeffstr. 65.
Zondag 22 september 1957.
9 u. v.m.: Ds. C. B. Schuurmlan.
AVONDMIS IN
ST. ANTONIUSPAROCHIE.
In het vervolg zal ook in de
St. Antoniusparochie op elke
eerste vrijdag van de maand een
avondmis worden gelezen, zo
heeft pastoor Lam medegedeeld.
die èn 't zetten èn 't drukken op
uitnemende wijze beheerst en
door zijn deskundige arbeid
veel tot de groei van ons bedrijf
heeft bijgedragen, bekleedt nóg
verschillende functies in de vak
beweging; zo was hij vanaf de
oprichting bestuurslid der afd.
Waalwijk van de Kath. Graf.
Bond, controleur van het zie
kenfonds e.d.
Vanzelfsprekend zal het bij
zondere jubileum niet ongemerkt
voorbijgaan van deze derde gou
den jubilaris in ons bedrijf.
Najaarskleuren en charme in onze nieuwe collecties
Handschoenen
Luxe Damestassen
Fjjne Lederwaren
Dr. v. BEURDENSCHOOL.
R-K" Middelbare Handelsavond
school Waalwijk.
Ook het aantal leerlingen van
deZê school is dit jaar gestegen.
Bedroeg het totale aantal per 15
septemjber van vorig jaar 199,
dit jaar is dit 210.
50-JARIG DIENST JUBILEUM.
Op 12 oktober zal de heer L.
Kroot de dag herdenken dat hij
vóór 50 jaren in, dienst trad der
Waalwijkse Stoomdrukkerij An
toon Tielen (De Echo van het
Zuiden). De heer Louis Kroot,
WAALWIJKSE HARMONIE
ST. CRISPIJN.
Maandagavond hield de har
monie St. Crispijn een algemene
ledenvergadering in zaal Thalia.
De voorzitter, de heer F. Smol
ders, opende deze vergadering
en sprak er zijn vreugde over
uit dat de opkomst hoewel niet
voltallig, toch zeer bevredigend
was.
De notulen van de vorige al
gemene vergadering werden zon
der op- of aanmerkingen goed
gekeurd.
Daarna bracht de penning-
mteester het finaicieel verslag I
uit, dat onder dankzegging werd
goedgekeurd.
Door de heren P. Dirks en P.
v. d. Hoven waren de boeken en
bescheiden van de penningmees
ter gecontroleerd en in de beste
orde bevonden.
In de vacature van de heer
Jacq. Gragtmans werd met alge
mene stemmten tot bestuurslid
gekozen de heer Toon Tielen.
Het nieuwe bestuurslid werd di
rect van deze benoeming in ken
nis gesteld en toen hij in de zaal
verscheen, werd hem een harte
lijk welkom tloegeblazen, welk
welkom nogmaals in hartelijke
woorden werd onderstreept dóór
de voorzitter, die het vertrou
wen uitsprak dat de belangen
van de harmonie mfet alle zorg
door de benjamin in 't bestuur
zouden worden behartigd.
De heer Tielen dankte voor
een en ander en beloofde zijn
beste krachten aan de harmonie
te zullen wijden, waarna hij be
stuur en leden een consumptie
offreerde.
Binnenkort zal nog 'n nieuw
bestuurslid moeten worden ge
kozen in de plaats van de heer
Jan van Delft, die voor deze
functie heeft bedankt.
Als nieuw lid van de muziek-
commissie, die haar taak met
hernieuwde ijver zal gaan her
vatten, werd benoemd de heer
P. Hurkmjans.
Op zaterdag 12 oktober zal de
jaarlijkse feestavond worden
gehouden, die geheel met eigen
krachten zal worden verzorgd
en waarvoor een commissie in
't leven werd geroepen. Des mid
dags zal een muzikale wande
ling worden gemaakt, waarbij
de neer M. Hurkmans, die 25 jaar
lid is van de harmonie, aan zijn
woning zal worden afgehaald.
A.s. zaterdag 21 september om
5 uur zal de harmonie aan de
overweg aan de Besoijensestraat
een gezelschap uit Deerlijk (B.)
afhalen, dat een bezoek brengt
aan Waalwijk, en dit gezelschap
met mjuziek naar het Raadhuis
plein begeleiden.
Van de rondvraag werd een
goed gebruik gemaakt. Er werd
nog besloten op zaterdagmiddag
5 oktober in de nieuwe wijken
van de St. Antoniusparochie een
muzikale wandeling te maken,
waarbij nieuwe donateurs zul
len worden aangezocht en een
collecte voor het uniformenfonds
zal worden gehouden.
Hierna werd de vergadering
door de voorzitter gesloten met
een woord van dank voor de
goede opkomst en voo# de gea
nimeerde gedachtenwisseling.
dames automatic
Nieuws voor haarg chroom f 160..
Incabloc shockproof,
liki
Afscheid Drs. G. de Vries.
Bij de rectoraatsoverdracht
aan prof. dr. P. v. Berkum, door
prof. dr. J. J. Dalmulder wijdde
de schéfdende rector-magnificus
uitgebreide aandacht aan de toe
komstige ontwikkeling van de
omvang van het Hoger Onder
wijs, welke in ons land met gro
te zorg wordt tegemoet gezien.
Deze toekomstige omvang (met
een berekende ioeneming van 't
aantal eerste jaarsstudenten van
113 pet.) is vooral uit onderwijs-
organisatorisch oogpunt veront
rustend.
Verwacht wordt dat de deel
neming aan het Hoger Onder
wijs door de bevolking van de
zuidelijke en oostelijke provin
cies sneller zal toenemen dan in
de overige (vooral westelijke)
landsdelen, zodat in het bijzon
der deze provincies de conse
quenties ernstig onder ogen zul
len hebben te zien.
Onder invloed van sociale
structuurverschijnselen hebben
de zuidelijke provincies, verge
leken bij de westelijke, een zeer
grote achterstand in de deelne
ming aan het Hoger Onderwijs.
In het studiejaar 1954-1955 be
droeg het aantal uit de zuidelij
ke en oostelijke provincies af
komstig eerste jaars nog geen
60 pet. van het aantal, dat zich
zou hebben laten inschrijven,
indien de deelneming aan bet
Hoger Onderwijs even groot zou
zijn geweest als in de westelijke
provincies. De kerkelijke ge
zindte van de studenten in aan
merking nemend, komt men tot
een nog grotere achterstand.
Voor de r.k. Economische
Hogeschool wordt tussen nu en.
1970 een verdubbeling (mini
maal) verwacht van bet aantal
studenten, waarbij rekening ge
houden dient te worden met een
nog sterkere groei. Vandaar, dat
de bouw van de nieuwe hoge
school (waarvoor de plannen
gereed zijn), met voortvarend
heid ter band moet worden ge
nomen, waarbij rekening moet
worden gehouden met een capa
citeit voor tenminste 1700 stu
denten.
In zijn rede memoreerde de
scheidende rector ook het ver
trek van de heer Drs. G. J. de
Vries te Waalwijk, lector in de-
economische aardrijkskunde, die
in verband met het bereiken van.
de 70-jarige leeftijd, de Hoge
school ging verlaten. Prof. dr.
Dalmulder zei o.m. dat dhr. de
Vries een van de weinigen is ge
weest, die vanaf de oprichting
van de Hogeschool hieraan blij
vend verbonden zijn geweest.
Gezien de subsidiepolitiek mag
men aannemen, dat idealistische
overwegingen bij hem hierin 'n
belangrijker rol hebben gespeeld
dan de financiële, aldus prof.
Dalmulder, die de heer de Vries
namens het college van docenten
en de senaat hartelijk dank
bracht voor het vele en belang
rijke werk, dat hij in het belang
van de Hogeschool heeft ver
richt.
Met dit afscheid legt de heer
de Vries bij het bereiken van de
leeftijd der sterken, 70 jaar, zijn
laatste functie bij bet onderwijs
neer, dat hij in zijn rijk leven in
al z'n geledingen: lager, middel
baar en hoger mét zoveel kennis
en ambitie heeft gediend. Hoe
hij dat gedaan heeft, blijkt over
duidelijk uit de hierboven aan
gehaalde dankwoorden, uitr idë
belangstelling van studenten,
oud-studenten, hoogleraren en
anderen bij zijn afscheid als
lector van de R.K. Economi
sche Hogeschool te Tilburg,
waar hij de economische aard
rijkskunde doceerde.
Dit alles moet voor hemi een
grote voldoening zijn, zowel als
de herinnering aan het vele
wat hij voor het katholieke
middelbaar onderwijs in deze
streken heeft gedaan tijdens z'n
35-jarig directoraat van bet Dr.
Moller-college, dat hij in al z'n
facetten zag groeien en bloei
en en ook aan de vele werk
zaamheden in exampn- en an
dere commissies en verdere func
ties. In 't bijzonder mogen we
memoreren z'n rapport 'van de
waterstaatkundige toestand dezer
streek, z'n vele cartografische
werkzaamheden enz. enz.
Al zal de heer de Vries z'n
verschillende openbare functies
hebben vaarwel gezegd, wij zijn
er van overtuigd dat z'n werk
zame geest nog geen volslagen
rust zal nemen en dat hij nog
steeds bezig blijft en zal blijven,
aij het dan op ander terrein, met
z'n sociale en economische aard
rijkskunde.
Mogen hem daarvoor en voor
z'n verdere rust nog vele geluk
kige jaren met z'n echtgenote,
die hem steeds zo tot steun was,
beschoren zijn. Dat wensen wij
hem van harte bij deze mijlpaal
der sterken.
VERZWARING VAN
FISCALE LASTEN.
Ter vermindering van 't ver
wachte begrotingstekort van
745 miljoen wordt voorgesteld:
a) het aandeel van het Rijk in
de werkloosheidspremie met de
helft tot een derde te verminde
ren. Dit betekent een verlichting
voor het Rijk van 23 miljoen.
b) Een verhoging van inkom
sten in fiscale sfeer met 107
miiljoen. Rekening houdende met
deze maatregelen, die in totaal
130 miljoen gulden zullen op
brengen, zal dus het begrotings
tekort kunnen wmrden vermin
derd tot 615 miljoen.
De verhoging van de belastin
gen komt in grote lijnen neer op
1) Continuering van de schor
sing van de investeringsaftrek.
2) Verhoging van de omzet
belasting op cigaretten, perso
nenauto's en motorrijwielen en
de daarvoor bestemde banden,
en televisietoestellen.
3) Verhoging van het tarief
van de vermogensbelasting met
20 pet.
Daarbij komen dan nog de
verhoging der posttarieven, van
het kijkgeld enz., zodat alles bij
een weer aardig aan de oren van
de belastingbetaler wordt ge
trokken, al zal ieder overtuigd
zijn da£ maatregelen genombn
moeten worden.
Daarvoor is de toestand dui
delijk genoeg en ook de troon
rede geeft daarvan in duidelijke
bewoordingen blijk; juist daar
om en omi de voorgestelde maat
regelen en een beleidvol per
spectief hebben troonrede en
miljoenen-nota over het geheel
genomen een goede pers.
HATTA MET SOEKARNO
VERZOEND.
President Soekamo en ex-vice-
president Mohammed Hatta hebben
zaterdagavond in Djakarta een ge
meenschappelijke verklaring ver
strekt, waarin zij uitdrukqking gaven
aan hun plicht tot samenwerking.
HET GEZOND VERSTAND.
De uitslag der verkiezingen in
West-Duitsland is ér een van
het gezond verstand. Het Duitse
volk (teninste de gelukkigen die
in vrijheid kunnen stemmen)
heeft de demagogie van de soci
alisten links laten liggen, diens
wankele politiek niet aanvaard,
maar ronduit gekozen voor de
sterke man Adenauer, die zijn
land in korte jaren weer heeft
gevoerd tot een der sterkste van
de wereld, zeker van Europa.
Men heeft begrepen dat wat
men zeker heeft, niet moet weg
gooien voor een denkbeeldige
illusie.
Men kan nu weer verzekerd
zijn van een doelbewuste princi
piële politiek van Adenauer te
genover de weifelende houding
van een Ollenhauer in zijn haast
hinderlijke houding tegenover
Sovjet-Rusland, welke regering
zeker rekening zal hebben te
houden met de duidelijke uit
spraak van West-Duitsland, dat
51 miljoen zielen telt, tegenover
Oost-Duitsland 17 miljoen.
De positieve houding der Duit
se kiezers tegenover de proble
men van dit land, die zo uitste
kend door de C.D.H. werden be
hartigd, heeft 15 september ge
maakt tot een gloriedag voor
dit land en niet mjnder voor
Westelijk Europa en de gehele
Navo.
DE DUITSE VERKIEZINGEN.
Na de verrassende stembus
overwinning, waarbij de Chris
tendemocraten in West-Duits
land met 270 van de 437 zetels
in de Bondsdag de absolute
meerderheid verwierven, heeft
dr. Konrad Adenauer tijdens een
receptie als slotsom van deze
verkiezingsuitslag uitgesproken,
dat kennelijk de grote meerder
heid van de West-Duitsers ach
ter de naar het Westen gerichte
politiek staat. Voor het binnen
land betekent dit het einde van
de eeuwige klassenstrijd in dit
land. Dr. Adenauer verklaarde
met nadruk, dat een coalitie tus
sen de C.D.U. en de S.P.D. on
denkbaar is. Wel zal de C.D.U.
trachten samen te werken mtet
de kleinere partijen, die heel
huids uit de verkiezingen geko
men zijn Vermoedelijk zullen er
wel leden van de Duitse Partij in
het kabinet worden opgenomen.
KOFFIE GOEDKOPER.
Met ingang van heden 17 sep
tember worden de koffieprijzen
verlaagd. De soort van 1.72
wordt verlaagd tot 1.68 per
250 gram de soort van 2.18
tot 2.08 en de soort van 2.58
tot 2.48.
GROTESTRAAT 264, WAALWIJK De Speciaalzaak van de Langstraat
waterdicht, rond model,» Doublé T I/O."
20 mm „klein", 21 stenen Goud f 380.-
