dklistiLS kudsLginty
STRIJD om het fioasfï&eAt
Waaiwijkse en Langstraatse Courani
HET KAN RAAR LOPEN
IN HET LEVEN
EERSTE PAASDAG
Hymne op de morgen van de
Vernieuwing in de liturgie
der Paaswake
VRIJDAG 4 APRIL 1958
Uitgever:
Waaiwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur:
JAN TIELEN
Dit blad verschijnt 2 x per week
81e JAARGANG No. 27
Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal 2.8#
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs:
10 cent per mm.
Contract-advertenties:
speciaal tarief
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621
KAATSHEUVEL - TEL. 2002 Dr. van BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES..ECHO"
Ja, het kan deksels raar lopen in het leven Hoe dikwijls
zeggen we dat niet wanneer we het hebben over iemand,
dia niet zo braaf en netjes blijkt te zijn als we wel dachten
wanneer een verloving vlak voor het huwelijk plotseling on
herstelbaar uiteenvalt wanneer een arm gezin plotseling
en verbijsterd de volle pot van de voetbalpool op tafel uit
geteld ziet wanneer een geacht zakenman in één slag alles
vesrliest wat hij in vele jaren moeizaam heeft opgebouwd
wanneer de dood plotseling en onverhoeds een bus met
jeugdige, uitgelaten reizigers binnenstaptdezelfde dood,
die gisteren verstek liet gaan, toen een kind van driehoog
uit het raam viel en via de waslijn in een bloembed terecht
kwam wanneer we aan den lijve ervaren, dat stank voor
dank niet zo maar een gezegde is.
Het heeft altijd raar gelopen Tn het leven, gisteren, de vorige
maand, in 1564 en 2000 jaar geleden de boeken wijzen het
nadrukkelijk uit. Er was eens een Man, die drie jaar lang
door zijn geboorteland van stad naar stad en van dorp naar
dorp trok. Hij was doodarm, maar bracht rijkdom. Hij
verkocht geen aandelen en gaf geen efficiency-cursus, maar
zei „Heb uw naaste lief en leef in, met en voor God, dan
zult ge onvergankelijke rijkdom vergaren". Wonderbaarlijke
woorden, die velen in het hart grepen en Hem deden volgen.
En het waren niet alleen woorden. Van heinde en verre
kwamen de mensen naar Hem toe, zonder briefje voor de
specialist en ziekenfondskaart, en Hij deed de blinden zien,
de doven horen, de stommen spreken, de landmen gaan en
de melaatsen werden op zijn woord gereinigd. Het kan raar
gaan in het leven, zeiden die mensen dan, voor wie het leven
plotseling was opengegaan. Maar toen, op een dag, werd de
Man voor 30 gulden aan zijn verblinde tegenstanders uitge
leverd, die Hem in een belachelijk bliksemproces veroor
deelden en als een moordenaar ter door brachten. Boven
Zijn hoofd sloegen zij het smadelijke opschrift „Rex Judae-
orum", niet wetende, dat Hij, veel meer was dan dat alleen.
Tot in de dood deed de Man zijn woord van liefde gestand,
maar ook bewees Hij de onvergankelijkheid van de liefde
door na drie dagen glorieus uit het graf op te staan. Zijn
dood bracht de mens weer voor het aanschijn van God.
Van die dag af had eigenlijk alles goed moeten lopen in het
leven der mensen, dat door Hem was opgeheven tot het hoog
ste niveau, tot een mateloos en eindeloos geluk. Het is an
ders gel'open, lieel anders, het is raar blijven lopen in het le
ven tot op de dag van vandaag toe. En wel hierom de aan
delen, de efficiency-cursussen en de 30 gulden wegen nog
altijd zwaarder dan zijn woord en voorbeeld. Daarom wor
den nu, Pasen anno 1958, de wapens gehanteerd in een bloe
dige broederstrijd daarom wordt de Man telkens opnieuw
ter dood veroordeeld en gekruisigd, ook vandaag daarom
verrijst de Liefde telkens weer, ook dit jaar, temidden van
een verscheurde wereld daarom leeft de mensheid in angst
en vrees voor de dag van morgen, omdat de ontzagwekkende
macht welke de mens gegeven is, niet in dienst staat van de
liefde daarom vallen ziekte, lijden, verdriet en tegenslag zo
moeilijk te dragen^ omdat wij nog stepds niet voldoende be
seffen, dat ons leven door de dood van de Man een hemels
uitzicht heeft gekregen dat wij door Zijn dood voorgoed in
God geborgen zijn.
Zalig Pasen, allemaal
Jerusalem, 13e nizam. Daags
voor het Joodse Paasfeest is de
hoofdstad van de Joodse provin
cie, Jerusalem, door een ernstige
aardbeving geteisterd. Grote
schade is overal aangericht aan
gebouwen. Ook het centrale ge
bedshuis der Joden te Jerusalem
is ernstig getroffen. 'Het aantal
slachtoffers is niet bekend. De
aardbeving, welke slechts enkele
minuten duurde, werd voorafge
gaan door een zonsverduiste
ring, welke de gehele stad en om
geving midden op de dag zo don
ker maakte als de nacht. Een
verklaring voor de aardbeving
en voor de geheel onverwachte
zonsverduistering hebben het
seismologisch instituut en de as
tronomen tot dusver niet gege
ven. Volgens astronomische be
rekening zou die dag geen zons
verduistering kunnen 'plaats vin
den.
Onder het gewone volk bestaat
op het ogenblik grote ongerust
heid. Er gaan bijgelovige geruch
ten, dat de ramp verband zou
houden met het sterven van Je
zus van Nazareth, die op die dag
wegens misdaden tegen de vei
ligheid van de staat door kruisi
ging ter dood is gebracht. Vol
gens deze geruchten zou de na
tuurramp zich onmiddellijk na
zijn dood hebben voltrokken. In
verband met deze onrust hebben
de Joodse autoriteiten aan Pila-
tus verzocht een wachf te plaat
sen bij de plaats, waar deze mis
dadiger is begraven. (Men is be
vreesd, dat de volgelingen van
Jezus gebruik zullen maken van
deze onrust om relletjes uit te
lokken.
Zo zou een modern persbe
richt kunnen luiden over de ge-
beurtennissen bij en in Jerusa
lem nu ruim 19 eeuwen geleden.
Enkele dagen later zouden de
weekbladen interessante foto's
hebben gebracht over de ramp
en bijzonderheden over de ter
dood gebrachte man, die zich
voor koning der Joden uitgaf.
Wij bezitten geen enkele foto
reportage over het Lijden van
Christus en de verslaggeving
werd jaren later pas geschreven
door vier volgelingen van Chris
tus in sobere bewoordingen.
De eerste foto van Christus
werd eerst 19 eeuwen na Zijn
dood gemaakt. Het gefotogra
feerde object was de sinds eeu
wen in Turijn bewaarde lijkwa
de, waarvan wordt aangenomen
dat daarin Christus voor Zijn be-
Ërafenis werd gewikkeld. Met
et blote oog ziet men op de ver
geelde en gebruinde lijkwade de
omtrekken van een groot man
nelijk lichaam. Over de gehele
doek komen donkere plekken
voor, die van bloed afkomstig
zijn. Iedereen weet dat de foto
grafische plaat meer kan opne
men dan ons menselijk oog ziet.
Zoiets deed zich ook voor, toen
men met de meest moderne hulp
middelen de lijkwade van Turijn
ging fotograferen. Toen kwam
men ineens te staan voor een
duidelijke foto van Christus.
Wat middeleeuwse tekenaars en
schilders niet hadden kunnen
ontcijferen, las ineens de foto
grafische lens. En wat zag men?
Een positief beeld van Christus.
Deze foto heeft veel onthuld
over het Lijden van Christus.
Na 19 eeuwen werd Hij gefotografeerd
fïlMSSlf
De rode glans van 't ochtendlicht
doorstraalt het hemels vergezicht,
de wereld juicht vol blijde kracht,
de hel slaakt zuchtend klacht na klacht.
Want Christus, onze sterke held,
heeft fier de macht des doods geveld
de ziel, die zonde's boeien droeg,
werd vrij nu Hij de hel versloeg.
De Heer, Wiens graf verzegeld werd,
heeft ook geen wacht de weg versperd
als overwinnaar stralend groot,
verrijst Hij edel van de dood.
Nu wijken klachten, eens zo fel,
nu vlucht de angst voor straf en hel
een lichtende engel kondigt aan
„De Heer is waarlijk opgestaan
(15e eeuw Lauden op Pasen
Vertaling van Gabriël Smit).
Onthullingen, welke stuk voor
stuk net Lijdensverhaal in het
Evangelie bevestigen.
Hij moet, óók op het kruis,
een doornenkroon of liever een
doornenhoed, hebben gedragen.
Aan de linkerkant van 't hoofd
zijn méér sporen van bloed dan
aan de rechterkant. Het neusbeen
moet stuk geslagen zijn (bij An
nas), want dé neus is op die
plaats abnormaal dik opgezet.
Ook de onderlip is gezwollen,
alsmede het rechterjukbeen. Het
geheel duidt op mishandeling. De
rechterschouder is lager dan de
linker en is zwaar geschaafd en
gewond (kruisdraging). Het ge
hele lichaam, dus van de borst
tot aan de enkels, zowel van vo
ren als van achteren, is bezaaid
met wonden, waarvan vele, voor
al op de dijen, waaiervormig uit
elkander lopen (geseling). De
armen liggen gekruist over het
lichaam. Maar aan de handen
komen maar vier vingers voor.
Dit wordt verklaard' door 't feit,
dat de spijkers niet door de
handpalmen werden geslagen,
maar meer naar de pols toe,
waar een sterke bindweefselband
loopt.
De handen kunnen dan ook
niet uitscheuren, terwijl de ge
kruisigde zeer hecht aan 't kruis
geslagen is. Maar door deze wij
ze van spijkeren wordt meteen
do duimispier verlamd, waardoor
de duim naar binnen valt en niet
meer zichtbaar is op de lijkwade.
Men ziet verder nog de rich
ting der bloeding, die op de rug
van de linkerhand zichtbaar is.
Christus moet met zijn armen
en hoofd eerst onder een hoek
van 90 graden aan hcj kruis ge
hangen hebben, terwijl Hij later
doorzakte tot 65 graden. Dit
laatste staat ook weer in direct
verband met het feit, dat het
linkerbeen korter is dan 't rech
ter. De beulen hebben namelijk
vöor de voeten maar één spijker
gebruikt en trokken het linker
been over het rechter. In de dood
verstijfd, maakt dan het linker
been een kortere indruk. Als er
varen vaklui deden ze dit altijd,
als ze wilden bereiken dat de ver
oordeelde spoedig stierf. Anders
gebruikten ze twee spijkers of
zelfs een bankje onder de voeten.
In het laatste geval hing de ver
oordeelde soms dagen lang aan
het kruis. Maar wie gekruisigd
werd met één spijker, had min
der steun, bakte door en stierf
al spoedig de verstikkingsdood.
Zó moet ook Christus gestor
ven zijn. Daarom maakt Zijn
borst op de lijkwade van Turijn
ook zo n abnormaal brede in
druk. Alle spieren van de borst
zijn tot het uiterste gerekt ge
weest en in deze houding is Zijn
lijk verstijfd. Bij het doorzakken
aan het kruis moeten toen ook
hart en longen in het nauw ge
komen zijn, wat de directe oor
zaak werd van een plotseling af
sterven.
Na Zijn dood werd Christus
met 'n lans doorstoken en vloei
de er water en bloed uit Zijn zij
de. De sporen van deze twee vin
den we ooh duidelijk op de lijk
wade. Zelfs moet men conclude
ren dat deze wonde Hem is toe
gebracht door een bereden sol
daat. Want de wonde van 4V2 cm
breedte loopt horizontaal van
links naar rechts achter. Dit
veronderstelt dat de persoon die
de speer hanteerde, op gelijke
hoogte moet gezeten hebben als
de gekruisigde. En dat had dan
alleen een bereden soldaat kun
nen zijn.
Kan ier bedrog zijn
Als er een vervalser aan het
werk zou zijn geweest, die de
Lijkwade heeft vervaardigd, dan
moet hij eeuwen voordat de
mens er maar enige notie van
had, het fotografisch positief en
negatief hebben gekend, alsmede
bloedsomloop en chemie. Dit zijn
allemaal ontdekkingen van veel
latere tijden. Het is wel geen ge
loofspunt, maar wij kunnen tóch
veilig aannemen, dat de. Lijkwa
de van Turijn een afbeelding
geeft van de historische Christus.
Weefsel, traditie enz. wijzen
ons ver terug tot de dagen van
Christus zelf. En in de doek vin
den we een beeld van Christus,
zoals Hij ongetwijfeld moet zijn
geweest. Een beeld van een Oos
terse mens, die door Zijn grote
gestalte uitstak boven velen van
Zijn volk. Met het aangezicht van
een asceet, een edel mannelijk
gelaat, met een vastberaden
mond, een energieke neus en kin,
met oogholten, waarin grote
ogen van goedheid en uitdruk
king kunnen gefonkeld hebben.
Een énige en gróte persoonlijk
heid, die óók nog groot bleef in
het verpletterende lijden dat over
Hem kwam.
Wanneer we het Lijden, de
Dood en-de Verrijzenis van Chris
tus losmaken van de laag van
gevoeligheden, welke er zich in
de loop van de eeuwen door op
rechte en valse vroomheid heeft
opgelegd, dan verrijst voor ons
het bouwwerk van een onbegrij
pelijke grootheid. Het Lijden van
Christus is het betonharde fun
dament, de Dood het stalen ske
let, de Verrijzenis het glanzende
glas, dat het geheel levend maakt.
De mens went aan alles. Het
verschrikkelijke wordt grauwe
alledaagsheid, het goede een van
zelfsprekend aanvaard feit. Zo
wel het verschrikkelijke als het
goede yerliest z'n zeggingskracht.
Hun zin en betekenis zijn geen
realiteit meer. Hun voortduren
de aanwezigheid maakt hen als
het ware afwezig.
Wij behoeven niet zo ver in
het verleden terug te gaan om te
weten dat het vroeger geheel an
ders ging. Wijl waren er aan ge
woon, maar het zei ons allemaal
zo weinig meer. Dit is gemakke
lijk verklaarbaar. De Paasvie
ring, zoals wiji die tot voor wei
nige jaren kenden, was geduren
de vele eeuwen gegroeid op de
vroomheid van talrijke genera
ties, ofschoon ze hier en daar
nog wel in verstarde vorm wor
den vastgehouden, zijn de onze
niet meer.
Wij kennen allen de donkere
Metten, waarin de hele schare
gelovigen met 't grootst mogelij
ke lawaai het kerkboek dicht
klapte. Maar wie onzer kent de
witte Metten, zoals die vroeger
op Paaszaterdagavond werden
gevierd en waarin Christus' Ver
rijzenis eigenlijk al herdacht
werd. De gedachte van de witte
Metten is thans geheel verwerkt
in de Paaswake.
Vele gelovigen weten eigenlijk
nog niet goed hoe zij thans met
de Paaswake aanmoeten. Het is
nog te nieuw en te vreemd. Het
verschil zit hierin, dat de oude
Paasviering hoe vroom ook
in dezen werd ondergaan. De
vernieuwing bestaat hierin, dat
het ondergaan van de oude Paas
viering veranderd is in een ac
tieve deelneming aan de viering
van het Paasfeest.
Wanneer wij dit zo zien, dan
heseffen wij, dat de opvattingen
van onze voorouders aan het uit
sterven zijn, ook in de Kerk.
Daar langzamer dan anders, om
dat de Kerk steeds voorzichtig
is. Tientallen jaren hebben voor
aanstaande liturgisten gepleit en
gevochten voor een terugkeer
naar een liturgisch zuiverder
viering van de grote kerkelijke
feesten. In talrijke congressen
en vergaderingen zetten zij hun
ideeën uiteen.
Zij vonden weerklank, ook bij
vele bisschoppen, die de liturgi
sche verlangens tol de hunne
maakten. Langs hen bereikten
de liturgistische verlangens
de trage, maar zekere wég ook
de H. Stoel.
Enkele jaren geleden gaf de
H. Stoel bij wijze van proef toe
stemming tot een ingrijpende
wijziging van dè Paasviering.
Voorzichtig tot het uiterste! Zou
de verandering aanslaan bij de
grote massa der gelovigen De
ranporten der bisschoppen ge
ven overduidelijk een bevesti
gend antwoord.
Wij kennen nu de Paaswake.
En wij overdrijven niet, wanneer
wij zeggen, dat de nachtelijke
Paasviering een diepe indruk op
allen maakt.. Wij weten, dat de
oude Christenen de nacht voor
een grote feestdag gemeenschap
pelijk, wakend en biddend door
brachten.
Het is aan ons voorbehouden
om de kracht, dezer oude Paas
viering van de eerste christen
heid weer opnieuw te genieten.
Pius XII heeft de geweldige
pracht van de oude Paasnacht
waarvan de Kerstnacht een la
tere navolging is weer toegan
kelijk willen maken voor de
Christenen van de twintigste
eeuw.
De nachtelijke Paasviering
kunnen wij in drie delen onder
scheiden de wiiding van het
nieuwe vuur en het nieuwe licht,
de wiiding van het doopwater,
waarbii de hernieuwing der
doopbeloften en enslotte de
Paasmis. De nachtelijke viering
is rijk aan symboliek en prach
tige gebeden. Daarom zou het
goed zijn, wanneer wij van tevo
ren die gebeden doorladen en be
studeerden. de svmboliek door
grondden. Maar bovendien moe
ten wij op één ding goed letten:
met de Paaswake is de grote
voorbereiding geëindigd. De be
kroning van geheel de Vasten en
van de Paaswake is de plechtige
H. Mis op Paasmorgen.'
Zalig Paasfeest
Waarom valt Pasen aliijd op Zondag
Kerstmis kan op elke dag van de week vallen, maar Pasen
en Pinksteren vieren wij steeds op zondag.
Hoe komt dat toch
Voor Pinksteren is de vraag spoedig beantwoord. Het
woord Pinksteren zelf toch betekent niets anders dan
vijftigste dag. Wij vieren dit feest steeds zeven weken na
Pasen en als Pasen dus op een zondag valt, is dit met
Pinksteren automatisch ook het geval. Een andere vraag
is echter, hoe het dan met het Paasfeest zit.
Jezus Christus is op de eerste
dag van de week opgestaan uit
de doden. Van het begin af heb
ben de eerste christengemeenten
de zondag de dag des Heren ge
noemd. En omdat het feit van
de opstanding van Christus voor
kerk en wereld beide of men
het nu wil erkennen of niet
van de meest fundamentele en
centrale betekenis was, om die
reden hebben de christenen der
eerste eeuwen van onze jaartel
ling ook wekelijks dat opstan
dingsfeit herdacht.
Met andere woorden: het was
élke zondag Pasen. Pasen was
een wekelijks terugkerend feest
en de jaarlijkse viering er van
stamt pas uit later tijd.
Uiteraard droeg de zondags
viering in die eerste eeuwen uit
gesproken een karakter van
vreugde. De Heer was immers
waarlijk opgestaan! Annex daar
mee was de viering van de vrij
dag als een dag van diepe ernst.
Dan immers dacht men speciaal
aan het lijden van Christus en
aan Zijn kruisdood, evenals op
woensdag aan het besluit van de
joodse Raad om Christus te do
den. Die dagen begonnen de
christenen met vasten en met ge
bed. Zij dachten aan hun zonden
en rustten zich door veel bidden
toe tot de dagelijkse strijd tegen
de zonde, de wereld en het eigen
boze vlees.
Het jaarfeest.
Voor het oude volk Israël be
gon het Paasfeest op de 14de Ni-
san, de lentemaand en de eerste
maand van het Israëlitische jaar.
En het lag dus voor de hand, dat
de zondag, die op of omstreeks
deze datum viel, in de nieuwtes
tamentische periode een eigen
accent, een extra Paas-accent
kreeg. De nieuwtestamentische
kerk was immers de voortzetting
van die van het oude verbond en
uti heidenen èn Joden vergaderd.
Strenger was dan in de voor
afgaande dagen 't vasten, groter
op de zondag de paasvreugde. Zo
ontstond langzamerhand de jaar
lijkse viering van het Paasfeest.
Maar een bijkomend gevolg was
helaas dat in de loop der eeuwen
het Paas-karakter van elke zon
dag voor het besef van de chris
telijke gemeenten steeds meer
verloren ging.
DE ECHO V»
