A
N
Land- en tuinbouw nieuws
VROOM OREESMANN
LOON OP ZAND'S VERLEDEN
modellen
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 9 MEI 1958
18
verrast U met
CCht
Nu het zonnetje zich toont, verschijnen
ook overal de zomertoiletjes in vrolijke
kleuren en charmante modellen.
U kunt niet achterblijven! Komt U daarom
vandaag nog naar Uw Warenhuis en kiest
uit de vele honderden modellen.
ONZE ZAAK IS HEDENAVOND TOT 9 UUR GEOPEND
Melk-automaten.
Voortaan kunnen de Londena-
ren zelfs midden in de nacht
melk kopen.
Het initiatief hiertoe is uitge
gaan van de Expres Dairy Com
pany, die op verschillende be
langrijke punten van Londen
melkautomaten heeft geplaatst
en van plan is deze wijze van
melkverkoop op vele andere pun
ten van de stad te gaan toepas
sen. De melk wordt in gekoelde
toestand door de automaten af
gegeven. Twee soorten zijn in
gebruik; de ene geeft „haif-
pints in Tetra Pak, de ander
nalf-pints in glasverpakking" af.
Verontreiniging van de lucht.
Bij een fabriek in Canada wor
den bloembedden aangelegd om
de luchtverontreiniging door gas
sen uit de schoorsteen te meten.
Een Nylonfabriek in Ontario
was er onlangs oorzaak van dat
de atmosfeer werd bezwangerd
met zwaveldioxyde en stikstof
oxide.
Benedenwinds van de verbran
dingsoven werd een bloemen- en
groentetuin aangelegd.
Gladiolen, zinnia's en petuni
a's zijn, aldus de deskundigen,
als gevoelige barometers te be
schouwen, terwijl dahlia's en ge
le narcissen verschillende graden
van gevoeligheid bezitten.' Wor
telen, sla en tomaten geven ook
aanwijzingen van luchtveront
reiniging door hun reacties op
verschillende concentraties van
gassen.
Deskundigen zullen een; nauw
gezet onderzoek instellen naar
de gezondheid van boomsoorten
in de omgeving,, als appel, es
doorn, pruim en ananas. Het zou
kunnen zijn dat ze rotplekken j
vertonen, die aangeven dat er i
iets verkeerd is.
Beregenen.
Oo een onderzoekingsinstituut
te Stanhil in Engeland is 'n uit
gebreid onderzoek'verricht naar
de problemen die samenhangen
met het beregenen van groenten
in volle grond. Er is vooral gelet
op de hoeveelheid water die ge-
feven wordt en de tijd van toe-
iening. Bij alle gewassen gaf een
stipt toegepaste beregening een
grotere produktie, die evenwel
niet bij alle gewassen even waar
devol was. Zo waren bijvoor
beeld bij sla de kroppen na veel
beregenen losser. Algemeen was
ook de eetkwaliteit bij het bere
genen beter. Kroten zijn echter
na veel beregenen minder zoet
en kunnen dus beter onder wat
drogere omstandigheden groei
en. Er moet bij de meeste gewas
sen op worden gelet, dat men de
planten niet te gevoelig maakt.
Grondonderzoek geeft inzicht
in de bemestingstoestand.
Niet alleen op bouwland en
grasland, in kassen en tuinen
wordt grondonderzoek toege
past. Ook bij bosgronden is dit
het geval, vooral als er houtsoor
ten worden geteeld die zwaarde
re eisen aan de grond stellen
(bijvoorbeeld kerstdennen en
douglasdennen).
Van sportterreinen, speelwei
den en gazons is dit eveneens 't
geval, want hier is een stevige,
krachtig groeiende grasmat van
groot belang. De grasopbrengst
moet hier zo gering mogelijk zijn.
Dit grondonderzoek wordt ver
richt door het Bedrijfslaborato-
rium voor Grond- en Gewason-
derzoek, een instituut opgericht
door de centrale landbouworga
nisaties; dus een instelling ten
algemenen nutte.
Modelmelk in papier.
In Malmö (Zweden) wordt op
het ogenblik extra vette, extra
zuivere en ook extra dure melk
opgenasteuriseerd in tetra-iver-
pakkingen van 1 liter verkocht.
De melk bevat 50 meer melk
vet dan normaal en kost ook de
helft meer namelijk 1 Zweedse
kroon per liter 0.75).
Het kiemgetal van deze melk
blijft beneden 100 bacteriën per
milligram:, wat altijd nog 100.000
per kubieke centimeter is. De
melk is afkomstig van de mo
delboerderij „Simontorp", die ei
gendom is van de direkteur van
een fabriek van verpakkingsma
terialen te Lund. De melk wordt
gekoeld en rauw verpakt.
Veestapel in de Sovjet-Unie.
De veestapel in de Sovjet-Unie
is gedurende het afgelopen jaar
sterk uitgebreid als gevolg van
intensieve pogingen de veesta-
pel en de vleesproduktie te ver
groten.
Indien de voedergraanpositie
kunstig blijft, wordt verwacht
dat de uitbreiding van de veesta
pel zich in de komende jaren zal
voortzetten. Een toeneming van
de vleesproduktie hangt in de
eerste plaats af van het welsla
gen van de tegenwoordige plan
nen om de produktie van voeder-
granen en ruwvoeder sterk te
bevorderen.
In 1957 was het veevoederare
aal 58 groter dan in 1953, ter
wijl het graanareaal (voeder- en
broodgraan) met 17 werd uit
gebreid.
Volkstuinders, opgelet.
Op enkele stukjes na voor bo
nen en dergelijke is de tuin nu
beplant en bezaaid met de ver
schillende gewassen. Dagen van
spanning verlopen, nu tot de eer
ste kiemen zich schuchter boven
het grondoppervlak zullen ver
tonen.
Ziet u afwijkingen aan de
planten tijdens de verdere groei,
wees dan op uw hoede.
Dit kan namelijk worden ver
oorzaakt door gebreks- of over-
maatszoekten ten aanzien van
verschillende plantenvoedende
stoffen.
In zo'n geval is het zeker aan
te raden een grondmonster te la
ten nemen om de oorzaak er van
te laten opsporen.
Stelt u daarom in verbinding
met het Bedrijf slaboratorium
vootf Grond- en Gewasonderzoek
te Oosterbeek, Groningen, Gel
drop en Goes en het komt verder
in orde.
Grondbedekking met kunst
stof-olie.
Het bedekken van de grond
rondom de planten met kunst
stof-olie wordt in sommige lan
den reeds met succes toegepast.
Ook in ons land is hiervoor in
de laatste tijd van verschillende
zijden belangstelling getoond.
Het doel van de grondbedekking
is: verhindering van onkruid-
groei 't verhogen van de grond-
temperatuur; het voorkomen van
vuil worden van de vruchten;
het tegengaan van ziekten; het
beperken van het vochtverlies
van de grond en het bestrijden
van structuurbederf van de
grond.
Het is gewenst op kleine schaal
proeven te nemen. Hierbij zal
vooral aandacht besteed móeten
worden aan de gevolgen bij
nachtvorst, omdat de kans dat
bij grondafdekking eerder nacht-
vorstschade optreedt, groot is.
Melk helpt zieke planten er
weer bovenop.
Door louter toeval, namelijk
door het morsen van melk, kwam
men indertijd tot de ontdekking,
dat melk en gunstige invloed op
j zieke planten uitoefent.
Een Amerikaans onderzoe
kingsinstituut, te weten het John
Innes Norticultural Institution
heeft baanbrekend onderzoek op
dit gebied verricht en daarbij
j vastgesteld dat aan de gevreesde
mozaïek-ziekte lijdende tomaten-
planten er weer bovenop komen,
i indien zij behandeld worden met
versproeide of vernevelde melk.
Dit instituut behandelde name
lijk 100.000 zich in een waren
huis bevindende aangestoken to-
matenplanten iedere 10 dagen
met een oplossing van 1 deel
i mielk en 9 delen water met het
gevolg, dat na de behandeling
nog slechts 6 van de 100.000
Elanten ziek waren. Voor deze
ehandeling werd gebruik ge-
maakt van ondermelk, waarmee
de zieke planten werden be
sproeid. Zoals bekend is de ver
wekker van de mozaïek-ziekte 'n
virus datf tot op heden maar ui
terst moeilijk te bestrijden bleek.
Uitbreiding onderzoekingsmo
gelijkheden.
Het Bedrijfslaboratorium voor
Grond- en Gewasonderzoek, een
instelling van de centrale land
bouworganisaties en nauw sa
menwerkend met instituten van
het T.N.O. beweegt zich op een
steeds breder wordend arbeids- j'
terrein. Strekten zich de onder-
zoekmogelijkheden tot heden uit
tot grond-, gewas- en aaltjeson-
derzoek, thans bestaat de moge-
lijkheid tot onderzoek van bloed-
monsters van runderen, 't Bloed- t
serum wordt onderzocht op ko-
per- en magnesiumjgehalte.
De directie van het Bedrijfsla
boratorium overweegt ook ern
stig om tot openstelling van de
mogelijkheid van het onderzoek
van stalmest- en giermonsters
op bemestingswaarde over te
gaan. Dit omdat bij het geven
van een juist bemestingsadvies
bekendheid met de samenstel
ling van de op het bedrijf aanwe
zige organische mest van groot
belang is.
Modieuze japon met jasje. Een
„zomers" geheel in zonnige kleuren
combinaties, met prachtig wijde rok
en aantrekkelijke dessins (het jasje
zonder mouwen).
Maten 38 t/m 46 3V'5
Charmant jurkje, van originele
<- „boussac" stof, zeer aparte afstaande
- kraag en biesgarnering. Verkrijg-
I baar in verschillende kleurstellingen.
Maten 36 t/m 44
Effen linnen ensemble. Rok en
blouse, met pittig jasje, ge
voerd met satijn in prachtige
modieuze tinten écru en nacht
blauw. Tot maat 44 r\-ir
verkrijgbaar OV
Leuke sportieve linnen vest-
blouse. De grote mode van
dit seizoen.
Onder deze biöuse zo'n
prachtige wijde rok, met
zeer mooi dessin in zwart/
marine/wit 1 975
Modieuze swagger, van mo
dern kamgaren-natté. Leuke
verwerkte rug met bloezend
effect. Kleuren ro/al-blue,
koraal, écru en C07C
goudbruin DV
DEN BOSCH - EINDHOVEN - TILBURG - HELMOND
MUNTEENHEDEN IN EN ROND
1 VENLOON.
In de loop der eeuwen is het geld het
voornaamste ruilmiddel geworden. Oor
spronkelijk had het ruilverkeer plaats in
natura, bv. door ruiling van goed tegen
goed of van dienst tegen dienst. Men be
taalde elkaar, zoals men dat nu nog wel
eens zegd „met gesloten beurs".
Meer en meer zocht men naar een gelijk
waardig ruilmiddel en werd het afpassen
van diensten tegen goederen, of omgekeerd
zeer moeilijk en bestond er als vanzelf be
hoefte aan een goed, dat door eenieder be
geerd, bovendien gemakkelijk vervoerbaar
en ook deelbaar was. Men noemde dit
„geld".
Vrijwel overal, waar ook maar de meest
primitieve cultuur voorkomt, treft men een
zekere soort van betaalmiddel aan, al naar
gelang de toenemende handel.
Waren de meest oorspronkelijke ruil
middelen, vee, zoals schapen, koeien enz.,
langzamerhand ruilde men dingen, die een
grotere waarde hadden of zeer zeldzaam
waren, omdat men er van verzekerd was,
dat ze overal aanvaard werden. Zo ont
stond langzamerhand, eerst in Griekenland,
later in het Romeinse Rijk het gebruik om
uit goud en zilver munten te slaan, die een
bepaalde waarde hadden, en ontstond het
„muntrecht", d.i. het recht om munten te
slaan en in omloop te brengen. Van ouds
her was dit het uitsluitend recht van de
Staat. Door de vorsten werd later ook vaak
dit „recht" geheel of gedeeltelijk overge
dragen aan zijn vazallen (graven of bis
schoppen met wereldlijk gezag) en ook wel
aan bepaalde steden. Hierdoor ontstond in
latere tijd een grote verscheidenheid van
munten, zo groot zelfs, dat we er thans bij
na geen voorstelling meer van kunnen ma
ken, wijl sinds ongeveer 200 jaren het
muntrecht uitsluitend in de Europesche lan
den in vaste banen werd geleid.
Enige tijd geleden waren we in de gele
genheid om eens na te gaan welke geld- of
muntsoorten in Venloon gedurende 150 ja
ren, nl. van pl.m. 1500— 1650 zoal in om
loop waren.
Nu moeten we wel in ogenschouw nemen,
dat Loon destijds lag op een viersprong
van wegen, langs welke de handel van die
dagen zich bewoog, en dat het dorp, tot
ongeveer 1780 een belangrijke marktplaats
was, en er tot dien tijd ieder jaar drie paar
denmarkten werden gehouden.
In een schepenprotocol van 1504 vonden
we een voor dien tijd tamelijk uitgebreide
„geldkoers" vermeld, die schijnt gegolden
te hebben voor het gehele Hertogdom Bra
bant. We laten hier het lijstje volgen, zoals
we dat uit bedoeld protocol overnamen
„Om te weten wat men tot Brussele be-
„taele moet voor eenen Kb. swart Tour-
„noys
„In den yersten eene grote matron, 2
„brabants bedraegende. Item eene grote
„oude malie, 16 tournoysen, dito den oude
1 „grote gedeerd voir 16 stuyvei.
„Item elcke schillinck tournoyse maict
„drie ple ende drie deser ple se werf malie,
„9 ple dato 30 bedragende ende dat is een
„Kb.
I
„Item 20 schillinck swart tournoys is een
lib. 4 lib. tournoys drie oude grote gekleert
„tot 16 en maickt 6 schillinck. 8 brabants
„26 stuyver en 2 deel dairaf make elcke
„schelhnck 18 ple en 1 myt ende elcke 1 Vi
„ple ende elcke oude grote, i weinsene oude
„ende 414 fl. 13 st. 1 oirt."
Naar het schijnt werd in Brabant naast
Brabants geld ook Munsters, Vlaams, Hol
lands, Gelders, Luiks en ander vreemd geld
inbetaling en verhandeling aangenomen.
Zo vonden we aangetekend dat nog rond
1630 in Loon in omloop waren: in goud
geld: de halve rijer (5 guldenstuk), de
Spaanse, Henegouwse en Hollandse duca-
ten, alsmede de Angelat.
In zilver kwamen de volgende munt
stukken voor:
De hele, halve en kwart pattaken (de
pattaken vertegenwoordigde een waarde van
pl.m. 2.50 - 3 gulden.
De Rijksdaalder, de Carolusgulden en de
Philipsgulden. De Albertusdaalder met het
kruis. De spaanse reaal van achten. De
Schotss penning met de distelbloem. De
Roosjesschelling. De Gelderse snaphaan. De
Arendschelling. De Hollandse Stoter (van
2 schelling en 8 penningen). Verder de en
kele en dubbele stuiver (in omloop in al de
7 provincies).
In brons de volgende punten
De halve stuiver, de duit, het negen
manneke, het oortje (14 stuiver).
Bij deze grote verscheidenheid van geld
soorten kwam nog dat in de verschillende
streken het gelijknamige geld soms aan
zienlijk in waarde verschilde. Zo had het
Boschgeld ('s-Hertogenbosch) grotere
waarde dan het Hollandse, en het Vlaamse
veelal weer meer dan het Boschsche geld.
Hoe onze voorouders de waarde van een
zo grote verscheidenheid van munten kon
den bijhouden is ons een raadsel.
Geregeld worden in de omstreken van
ons dorp nog oude munten gevonden, waar
van de jaartallen varieren tussen 1500 en
1775, munten waarschijnlijk ter plaatse ver
loren door soldaten uit de talloze legers die
in de velden rond het dorp voor een tijd
hun verblijf hielden. Vele munten zijn reeds
gevonden in de omgeving van Westloon,
waar in 1748 een kampement was van de
Staatse en Duitse hulptroepen, bij gelegen
heid van de Vrede van Aken.
Bij deze gelegenheid verbleef hier tijde
lijk de Prins van Oranje en zijn opperbe
velhebber Maurits van Nassau.
Zeer vele van deze „duiten" zijn be
waard gebleven en het zou zeker zijn nut
hebben, wanneer al deze vondsten op één
centraal punt konden worden bijeenge
bracht, zoals trouwens zovele dingen, voor
ons dorp van geschiedkundig en oudheid
kundig belang.
Loonopzand. P. A. v. B.
