Azië brandt
ZWITSAL
Wie
Waalwijkse en Langstraatse Courant
PENDEL IN BRABANT
HOEST UW KIND...?
Kamer van Koophandel
Jaarverslag over 1958
VRIJDAG 2 OKTOBER 1959
Uitgever
Waal wij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Dit blad verschijnt 2 x per week
82e JAARGANG No. 79
Abonnement:
ZZ cent Der ween.,
per kwartaal I 2.85
3.10 franco p.p.
\dvertentieprijs: 10 cent per m.m.
Jontract-advertenties: speciaal tarief
Gironummer 50798
Bureaux: GROTESTRAAT 205. WAALWIJK
TEL. 2621
KAATSHEUVEL
- TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TEL.-ADRES ..ECHO"
Opnieuw weerkaatst de hemel bo
ven Azië het rood van vlammen. Het
vredesgesprek, dat wordt voorbereid
tussen Amerika en Rusland, is wreed
verstoord door het gebulder van de
Chinese kanonnen. Waarom? Wat
steekt er achter de hernieuwde aan
vallen van de Pathet Lao in Laos,
achter de herhaalde grensschendingen
door Rood-Chinese troepen in India?
Bevreesd - de bloedige oorlog in
Korea ligt ieder nog vers in het ge
heugen zien wij uit naar de vol
gende Chinese stappen. Zal het „vrij
willigers" zenden om de communis
ten in Laos te helpen tegen de „Wes
terse imperialisten", of worden de
aanvallen op India zo heftig, dat
Nehroe niet meer kan volstaan met
het zenden van protest-nota's?
Azië is een wereld vol vraagte
kens, zeker op het ogenblik. Eén
ding is echter duidelijk. Men kan niet
met vuur blijven spelen zonder zich
een keer duchtig te branden.
De gevechtsvuren, die in Azië
door China zijn ontstoken, moeten
worden geblust. Maar door wie? Als
antwoord op de duidelijke agressie
door Noord-Vietnam, heeft Laos aan
de Verenigde Naties gevraagd veilig
heidstroepen te zenden, die de -
moeilijk verdedigbare - grens kun
nen sluiten. Wat uiteindelijk het ant
woord zal zijn is op het ogenblik nog
niet bekend, maar wel is zeker, dat,
wanneer het verzoek wordt ingewil
ligd, de situatie eerder verergerd dan
verbeterd is. De 600.000 Chinese
soldaten, die als „vrijwilliger" naar
DE HELFT
van Uw
GELD TERUG!
Wanneer U ons,
bij aankoop van Uw
baby-uitzet,
de juiste geboortedatum
van de te verwachten baby
opgeeft,'
ontvangt U van ons
DE HELFT VAN HET BE
STEDE BEDRAG TERUG.
Iedereen heeft nu
evenveel kans.
In de Verenigde Staten schijnt men
dit eveneens te heoben begrepen,
want de militaire steun, die Laos ge
vraagd heeft - ter waarde van 5 mil
joen dollar - wordt met spoed naar
het bedreigde land getransporteerd.
BRUTAAL
Laos staat op het ogenblik, door
de heftige gevechten, in het middel
punt van onze belangstelling, maar de
andere gevaarlijke punten in Azië
kunnen gemakkelijk tot ernstiger con
flicten leiden.
De Chinese troepen, die Tibet heb
ben overweldigd en 80.000 Tibetanen
afslachtten, hielden geen halt aan In-
dia's grenzen. Terwijl in India nog
ontsteltenis heerste over de wreed
heid, in Tibet begaan, kwam als een
donderslag het bericht, dat Chinese
eenheden over de grens van India wa
ren getrokken. In een vuurgevecht
met een kleine afdeling van het In
diase leger vielen aan beide zijden
slachtoffers.
Eveneens kwamen berichten binnen
dat Chinese troepjen Kashmir
binnenrukten en waren begonnen met
de aanleg van een weg over India's
grondgebied.
Wat heeft China voor met het uit
lokken van dergelijke incidenten? De
invasie in India had tot gevolg kunnen
hebben, dat 't land, dat tot nu toe neu
traal is gebleven, regelrecht in de ar
men van het Westen was gedreven.
Een krachtiger houding van Nehroe
had bovendien het 400.000 man tel
lende leger van India in beweging
kunnen zetten.
Eén van de redenen kan zijn het
verstoren van het gesprek Eisenhower
- Chroestsjow. Het tonen van een
vuist behoeft echter niet zo nadruk
kelijk te geschieden. Heeft China
dan binnenlandse moeilijkheden, zo
dat de aandacht afgeleid moet wor
den? Inderdaad schijnt dit enigszins
het geval te zijn. Juist hierdoor wordt
China's uiterlijk vertoon van kracht
dubbel brutaal.
Nog maar kort geleden heeft het
centrale comité van de Chinese com
munistische partij een wel heel be
schamend communiqué uitgegeven.
Daarin werd ronduit bekend, dat
geen van de cijfers over de productie
in 1958 volgens de waarheid was
samengesteld en dat men bij lange
na niet datgene heeft bereikt wat men
bereiken wilde.
SPRONG NIET VOORUIT
MAAR ACHTERUIT
Ondanks alle inspanning, alle ter-
zijdeschuiving van menselijke waar
den en het bijeenbrengen van pro
ductiepotentieel in volkscommunes,
leverde de staalindustrie in plaats van
de voorgenomen 11 miljoen ton
slechts 8 miljoen ton op, waarvan drie
miljoen ton nog van slechte, onbruik
bare, kwaliteit was. De streefcijfers
voor 1959 zijn dan ook verlaagd van
18 miljoen ton tot twaalf miljoen
ton.
Met de cijfers voor de graan- en
katoenoogst is het evenzo gegaan.
Productiecijfers voor kolen werden
gebracht van 380 miljoen ton op 355
miljoen ton. Ditzelfde communiqué
sprak over een groei van „rechts-op-
portunistische denkbeelden in sommi
ge kaders", waar men zonder enige
terughoudendheid onder mag ver
staan een groeiend verzet tegen Mao
en diens economische plannen. Overi
gens zijn de stedelijke communes
reeds opgeheven.
Een dergelijke mislukking van de
economische plannen is niet bepaald
de aangewezen grondslag voor het
voeren van een harde, door kanonnen
en soldaten gesteunde, buitenlandse
politiek. Toch wordt Laos aangeval
len, India bedreigd en zijn tegenover
gaande met de mindere arbeidsinten
siteit van het moderne meubel, de nog
steeds stijgende invoer van meubelen
uit nabuurlanden, m.n. Duitsland en
Denemarken, de toenemende vraag
naar stalen meubelen en de wijzigin
gen in de aard van de nieuwgebouw
de woningen, waarbij de kleinere
woonruimte in vele gevallen leidt tot
mindere aanschaffing.
De export van meubelen heeft bij
de in het district van de Kamer ge
vestigde bedrijven niet veel te bete
kenen. Export naar België blijft mo
gelijk, maar hier speelt het vraagstuk
van de modellen een belangrijke rol.
Voor afgewerkte meubelen ont
staan bij export naar overzeese lan-'
den moeilijkheden ten aanzien van 't
transport en de kosten daarvan. Men
ziet desondanks toch wel mogelijkhe
den, maar dan zou hiertoe een vorm
van internationale samenwerking tus
sen bedrijven moeten worden gevon
den, welke thans nog toekomstmuziek
wordt geacht.
De personeelsvoorziening leverde
in 1958 geen moeilijkheden op. De
verwachtingen voor 1959 zijn niet
ongunstig.
DE ZUIVELINDUSTRIE.
Dank zij de gunstige weersomstan
digheden, lag de melkaanvoer in '58^
dè 'natio'naHsti'sc'he eilanden Quemöy in,he' algemeen hoog Het gelukte'
Korea werden gestuurd om de leger
macht van de Verenigde Naties in zee
te drijven, wat hun niet gelukt is,
kunnen via Noord-Vietnam naar
Laos gestuurd worden. De vlam van
een plaatselijk conflict ontaardt dan
in een wereldbrand. Wanneer de Ver
enigde Naties weigeren, zal een ge
lijksoortig verzoek worden gericht aan
de Zuid-Oost-Aziatische Verdrags-
Organisatie (ZOAVO) en aan de
Verenigde Staten.
De veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft nu besloten een
commissie van onderzoek naar Laos
te zenden. De vraag zal zijn of zij
het nodig acht internationale troepen
naar het land te sturen.
ZENUWEN
De burgeroorlog in Laos heeft in
feite nog geen grote omvang geno
men. Het is voornamelijk een aanslag
op de zenuwen van de regeringstroe
pen, die geen vat kunnen krijgen op
de dan weer hier, dan weer daar op
duikende tegenstandeiAfgelegen
militaire posten werden 's nachts aan
gevallen door guerilla-eenheden van
de Pathet Lao, die zich na de overval
bliksemsnel terugtrokken in de on
begaanbare jungle. Het slecht bewa
pende en verspreide leger van Laos
was niet in staat de grens hermetisch
te sluiten. Wel kon het, toen de gue
rilla enige tijd overging in een front
oorlog, de communisten terugdrijven.
Het antwoord van Noord-Vietnam
kwam direct. Op Noordvietnamees
gebied opgestelde kanonnen bescho
ten stellingen in Laos en verse com
munistische troepen stroomden over
de grens. Het is vermoedelijk de tak-
tiek van de Pathet Lao in Laos een
sterke troepenmacht op te bouwen,
die weldra kan beginnen aan een
grootscheeps en beslissend offensief.
en Matsoe 200.000 man samenge
trokken. Misschien wil Mao zijn eigen
volk tonen, dat de enorme bedragen,
die worden besteed aan het instand
houden van een leger van ruim 2,5
miljoen man, ook ergens voor dienen.
Zoals in het begin als gezegd, speelt
hij hiermee met vuur en niemand kan
dat eeuwig blijven doen zonder zich
te branden.
Nadruk verboden.
Ventilatoren, luchtverhitters.
Vooral door de bestedingsbeperking
liep de afzetmogelijkheid in het bin
nenland in het begin van het jaar te
rug, vooral in die bedrijven, welke
voordien vooral aan Rijk en gemeen
ten leverden. Omdat veelal de afzet
van installaties aan direkte verbrui
kers iets hoger was dan in 1957 en
ook de overheid in de tweede helft
van 1958 normaal opdrachten gaf,
bleek het mogelijk de totale binnen
landse afzet op peil te houden. De
export kon, naar gemeld wordt, door
levering van enige grote installaties
worden vergroot.
Schóenmachines, stanzmessen.
In vergelijking met voorgaande ja
ren, is in 1958 de nieuwbouw van ma
chines teruggelopen tengevolge van
de verminderde bedrijvigheid in de
schoenindustrie. De omzetten in de
reparatie-afdeling stegen, aangezien
eerder tot revisie werd overgegaan
dan in gunstiger jaren.
Ook de stanzmessenfabrieken mel
den een kleine produktiestijging,
daar veelal bij vermindering van de
verkoop van schoenen gezocht wordt
naar nieuwe modellen en snitten,
waarvoor nieuwe stanzmessen moeten
worden aangemaakt.
Het laat zich aanzien dat - zeker
in de eerste maanden - in 1959
weinig verandering in de huidige si
tuate zal komen. Door het buitenland
- vooral Tsjechoslowakije en Oost-
Duitsland - wordt ernstig getracht
vaste voet op de Nederlandse markt
te krijgen. De export kon gehand
haafd blijven.
De personeelsvoorziening was gun
stiger dan in voorgaande jaren, doch
't blijft ook in deze bedrijfstak moei
lijk goed geschoold personeel aan te
trekken.
Metaalwaren.
Over het algemeen .bestaat de in
druk, dat in deze bedrijfstak de gang
van zaken in 1958 niet slechter is ge
weest dan in 1957. De afzetmogelijk
heden in binnen- en buitenland wa
ren voldoende; er moest echter voor
het bereiken van gunstige resultaten
meer moeite worden gedaan dan voor
heen. De buitenlandse concurrentie op
de binnenlandse markt nam belang
rijk toe; dit dwingt de Nederlandse
industrie tot verdergaande mechani
satie en automatisatie.
Bij de personeelsvoorziening geeft
het vinden van gespecialiseerde tech
nici soms grote moeilijkheden; hierbij
komt nog, dat ook het huisvestigings-
vraagstuk moeilijkheden veroorzaakt.
'n Bloedzuiverende kuur
met Kruschen Salts,
kan ook U verlossen van
die rheumatisehe pijn.
6. DE MEUBELINDUSTRIE
(hout).
Hoewel men in het algemeen over
de resultaten in 1958 in deze be
drijfstak wel tevreden is, blijkt het
aan het eind van 1957 veelal uitge
sproken optimisme alleen voor het
eerste halfjaar 1958 volledig gerecht
vaardigd te zijn geweest. De tweede
helft van 1958 bracht een teruggang,
welke door verschillende faktoren
werd veroorzaakt. Als zodanig wor
den genoemd de nog steeds voort
schrijdende industrialisatie, gepaard
ook voor vrijwel de gehele produktie
afzet te vinden buiten de inleverings
mogelijkheden bij het V.I.B. In het
begin van het seizoen werden, naar
werd medegedeeld, moeilijkheden on
dervonden bij de afzet, omdat het te
lang duurde voordat de nieuwe inle-
veringsprijzen bij het V.I.B. bekend
waren, zodat de handel enige vrees
had te duur te zullen inkopen. Ove
rigens was de afzet in binnen- en bui
tenland bevredigend, al werd de ex
port enigszins geremd door de zware
concurrentie van andere landen en de
produktieverhogingen in de importe'-
rende landen.
De personeelsvoorziening is in '58
voor deze bedrijfstak gemakkelijker
geworden.
8. DE CONSERVENINDUSTRIE
Groenten- en fruitconserven.
De afzet van de conservenindustrie
in het binnenland was in 1958 in het
algemeen vrij groot; door de grote
onderlinge concurrentie was het prijs
peil echter tamelijk slecht.
De afzetmogelijkheden in het bui
tenland waren evenmin ongunstig.
Voor een belangrijk bedrijf in het
district der Kamer is het Verenigd
Koninkrijk een belangrijke afnemer,
zodat men zich thans hier zorg maakt
over de toestand die kan ontstaan bij
een verslechtering van de relaties tus
sen de zes E.E.G.-landen en de ove
rige vrijhandelszóne-landen, indien
de besprekingen over de vrijhandels-
zóne geen gunstiger wending nemen.
In het algemeen wordt de ontwikke
ling in verband met de Euromarkt
hiér wel met enige zorg tegemoet ge
zien, aangezien in deze bedrijfstak
de opvatting heerst, dat de Euro-
markt op korte termijn weinig be
looft, maar wel kostenverhogingen
en andere bezwaren met zich brengt.
Visconserven, verse vis.
De aanvoer van zoetwatervis was
in het afgelopen jaar iets groter dan
in 1957. De afzetmogelijkheden wa
ren zowel in het binnenland als in
het buitenland gunstiger en vooral de
export kon in belangrijke mate wor
den opgevoerd; in het bijzonder de
export van zoetwatervis naar de Ver
enigde Staten van Amerika nam toe.
Moeilijkheden bij de export naar
Frankrijk, welke in 1957 voorkwa
men, werden in 1958 niet ondervon
den. De gevolgen van de devaluatie
van de Franse franc eind december
1958 zijn nog niet geheel te overzien.
De buitenlandse concurrentie op de
Nederlandse markt nam niet toe. De
personeelsvoorziening leverde in '58
geen moeilijkheden meer op. Nadeel
wordt nog ondervonden van het uit-
In het maandschrift „Noord-Bra
bant" wordt de kwestie van het pen
delverkeer wederom aan een uitvoeri
ge beschouwing onderworpen. Dit
maal maakt drs. J. Sagel een verge-
lijking4tussen de omvang van de pen
del in 1947 en die in 1956.
Landelijk bezien blijkt in het be
trokken tijdsbestek het aantal perso
nen, buiten de woongemeenten werk
zaam, te zijn gestegen van ruim 544
duizend tot ruim 650 duizend. Ook
relatief is de pendel overwegend toe
genomen, namelijk van 15.1 tot 17,2
van de totale beroepsbevolking.
Die stijging is in Brabant nog sterker
geweest, namelijk van 14,4 tot 19,5
Als voornaamste oorzaak van de
omvangrijke pendelbeweging ziet de
schrijver de geografische structuui
van het gewest, dat wordt geken
merkt door een beperkt aantal grote
en middelgrote werkcentra met daar
omheen een krans van overwegend
landelijke gemeenten. Gemeenten, die
midden 1956 aan tenminste 1000
buiten de gemeente wonende beroeps
beoefenaren werkgelegenheid ver
schaften zijn Eindhoven, Breda, Den
Bosch, Helmond, Tilburg, Bergen op
Zoom, Oss, Gilze en Rijen, Roosen
daal en Waalwijk.
Opvallend noemt drs. Sagel, dat
in het algemeen gesproken de grote
steden uit werkgelegenheidsoogpunt
voor de omringende gemeenten zelfs
in absolute zin van weinig meer be
tekenis zijn dan het merendeel der
middelgrote centra. Het meest frap
pante is, dat de centrumfunctie met
betrekking tot de werkgelegenheid
van een stad als Tilburg in absolute
zin overeenkomt met die van Waal
wijk en Gilze en Rijen en van aan
zienlijk minder betekenis is dan die
van Oss en Helmond. Het inkomende
pendeloverschot geeft echter geen
enkele aanwijzing voor de omvang
van de in de werkgemeenten geloca-
Iiseerde werkgelegenheid.
Uit een meer gedetailleerd over
zicht blijkt dat de op Breda gerichte
pendel in de onderhavige periode van
hoofden van huishoudens en alleen
staanden toenam van 1.753 tot 3.139
personen. Het aantal werkforensen
uit aangrenzende gemeenten steeg
van 138 tot 332 personen. De pendel
uit andere provincies onderging een
stijging tot 332 personen. De helft
van de interprovinciale pendel was
afkomstig uit Zuid-Holland.
In de betrokken negen jaar nam de
pendel op 's-Hertogenbosch toe van
1.953 tot 3.117 personen. Het aan
tal uit de aangrenzende gemeenten
steeg van 1.178 tot 1.802.
In Tilburg groeide de pendel in
het genoemd tijdsbestek maar matig,
namelijk van 1.661 tot 2.191 perso
nen.
In Roosendaal nam de inkomende
pendel toe van 553 tot 1.093 perso
nen. Ook de pendel uit de andere
provincies vertoonde een stijging na
melijk van 68 tot 92 personen. In
1956 was tweederde deel hiervan af
komstig uit de provincie Zeeland.
De op Bergen op Zoom gerichte
pendel onderging een stijging van
878 tot 1.451 personen. De uit an
dere provincies op Bergen op Zoom
gerichte pendel steeg aanmerkelijk,
namelijk van 95 tot 198 personen.
Zeeland was in dit verband het be
langrijkste.
De op Waalwijk gerichte pendel
nam toe van 715 tot 1.031 personen.
De uit andere provincies op Waalwijk
gerichte pendel was slechts gering,
namelijk in 1956 31 personen.
Zeer belangrijk is de groei geweest
van de op Gilze en Rijen gerichte pen
del. Het aantal werkforensen, onder
ging een stijging van 633 tot 1.131
personen.
Samenvattend kan men zeggen,
dat de toeneming van de pendel on
der hoofden van huishoudens en al
leenstaanden naar de grote en middel
grote centra in het algemeen zeer
sterk is geweest.
Gemiddeld is het aantal werkforen
sen in deze gemeenten toegenomen
met 83 De inkomende pendel-
stroom in Eindhoven is verreweg het
grootst. Hij komt in 1956 met 850
personen uit boven die van Tilburg,
Breda en 's-Hertogenbosch samen.
Uit de cijfers is duidelijk komen
vast te staan, dat in het algemeen zo
wel in 1956 als in 1947 ongeveer 60
tot 80 van het aantal werkforensen
wordt gerecruteerd uit het eigen G.
A. B.-rayon. Voor een groot deel van
de werkforensen is de te overbruggen
afstand dus maar gering en men zou
kunnen zeggen, dat een groot deel
van het in ons gewest voorkomende
pendelverkeer als pseudopendel moet
worden beschouwd, waaraan nauwe
lijks economische of sociale bezwaren
zijn verbonden. De schrijver heeft de
indruk, dat tenminste 60 van de
pendel in ons gewest kan worden be
schouwd als pseudo-pendel.
Hij is van mening dat de voort
gaande centralisatie van werkgele
genheid binnen het gewest zeer waar
schijnlijk leidt tot een grotere totale
werkgelegenheid, terwijl naderzijds
de verdeling, van het Brabantse ge
west in geïndustrialiseerde stedelijke
centra met daaromheen grote gebie
den met een ovenvegend landelijk ka
rakter.
Dit geldt niet alleen voor de grote
en middelgrote centra. Daarnaast
hebben tal van kleinere centra reeds
een belangrijke industriële aanzet en
een werkgelegenheidsfunctie voor de
omgeving.
De schrijver meent dat deze ont
wikkeling eerder moet worden toege
juicht dan betreurd.
blijven van afdoende maatregelen om
de grote waterverontreiniging tegen
te gaan.
Met voldoening mag hier vermeld
worden de vestiging van een dochter
onderneming in Ierland van een be
langrijk bedrijf in deze bedrijfstak
uit het district van de Kamer.
9. VEEVOEDER- EN
MEELFABRIEKEN.
De veevoeder- en meelfabrieken
melden een in het algemeen hogere
nzet dan in voorgaande jaren, nv"1
goede vooruitzichten voor nog gro
tere afzetmogelijkheden in de toe
komst door het steeds toenemende
verbruik.
Ook de afzet naar het buitenland,
welke in hoofdzaak uit „transship-
mentzaken" bestaat, was bevredigend,
daar door de omliggende landen vrij
veel in Rotterdam, dat een grotere
aanvoer had dan andere zeehavens,
werd aangekocht.
De personeelsvoorziening leverde
in 1958 ook voor deze bedrijfstak
geen bijzondere moeilijkheden op.
10. GRIEND- EN RIET-
BEDRIJVEN.
Door de Overheid is een steunre
geling voor de noodlijdende buiten
dijkse griendcultuur in het leven ge
roepen, waarmede wordt beoogd een
bijdrage te verstrekken in de kosten
van het onderhoud van de hakgrien-
den. Beter onderhoud van deze grien
den zal hiervan zonder twijfel het ge
volg zijn. De griendcultuur zal dan
zijn haar met Vi-Shine wast
heeft beslist van roos geen last
een kwalitatief en kwantitatief beter
produkt kunnen leveren.
De produktie van de grienden van
rijshout, tuinpalen en -latten, bonen-
stokken, hoepelhout en schoppenste
len was in 1958 normaal. De afzet
kon zonder moeilijkheden plaatsvin
den aan prijzen, die ongeveer gelijk
waren aan die in 1957, zodat aan het
einde van het seizoen geen voorraden
van betekenis aanwezig waren.
Naar geschilde en ongeschilde
hoepels bestond in het begin van '58
een grote vraag, zodat de prijzen aan
zienlijk aantrokken; in de zomer en
in het najaar kwam hierin wijziging
en de prijzen zakten toen beneden het
peil van 1957. De oorzaken hiervan
zijn de concurrentie welke op de
Deense markt wordt ondervonden van
Polen en 't verminderde gebruik van
botervaten.
De rietgorzen leverden in 1958 een
goede oogst op; door de steeds te-
DE ECHO WHET ZUIDEN
Talm niet langer, grijp dadelijk
in! Bestrijd kinderhoest met
KINDER HONING SIROOP^
S T. ANTON!USS TR.
WAALW'JK
Lijders aan onzuiver bloed, worden stee
vast ook slachtoffer van Rheumatisehe pij
nen. Daarom is een bloedzuiverende kuur
met Kruschen zo weldadig. Kruschen spoort
de bloedzuiverende organen aan tot krach
tige werking onzuiverheden in het bloed
worden weggevaagd en kunnen zich niet
meer vastzetten. Spieren en gewrichten be
wegen zich weer normaal, zonder een
zweem van pijn! 'n Heerlijke uitkomst die
Kruschen Salts.
Vl-Shlne 13 een geheel nieuwe onge
ëvenaarde shampoo, die meer véél meer
doet dan U eigenlijk van een haarwas-
middel zoudt verwachten. Na het wassen
geen „dorre ragebol" maar heerlijk
soepel, mooi glanzend, zacht en fris haar.
Prijs per tube voor vele wassingen f. 1.60
CRYSTAL-JELLY SHAMPOO
Rowntree N.V. Amsterdam
