De Andreas Zijlmans groep in het zilver
Zilveren Verkennersspoor
Proficiat
Waalwijkse en Langsiraaise Courant
mmm
25 jaar spelend mannenwerk
Op het
hamea-geleiEE^ü
In ééft-nacht
Uw handen
gaaf en zacht
VRIJDAG 9 OKTOBER 1959
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Dit blad verschijnt 2 x per week
82e JAARGANG No. 81
Abonnement:
22 cent oer week:
Der kwartaal ƒ2.35
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Gironummer 50798
Bureaux: GROTESTRAAT 205. WAALWIJK
TEL. 2621
KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TEL.-ADRES: ..ECHO'
De voltallige Andreas Zijl mans Groep, die morgen haar 25-jarig bestaan viert. De officiële viering
naar buiten zal a.s. zondag plaats hebben.
Wat kan men op de drempel van een jubileum als chroniqueur
anders doen dan een avond gaan zitten bladeren in oude en
nieuwe boeken en geschriften, waarin het wel een wee van de
te herdenken jaren in vaak sobere bewoordingen en nuchtere
cijfers is samengevat Een jubileum vraagt nu eenmaal een
terugblik op datgene wat gebeurde en bereikt werd. En aanvan
kelijk doet men dit dan plichtmatig, omdat de traditie het zo
wil, hier en daar een aantekening makend die voor het feestar
tikel vanJaelang kan zijn, maar dan, met het vorderen in de his
torie der jaren, krijgen de feiten langzaam een ander gezicht en
rijen de gebeurtenissen, de data en de cijfers zich aaneen tot een
veelkleurig en boeiend geheel, waarvan de betekenis ver uitreikt
boven het zoveel jarig bestaan en boven de begrenzing van or-
fanisatie of vereniging.
io verging het uw verslaggever bij het bladeren in de logboeken
van de Waalwijkse Andreas Zijlmans Groep, die morgen en
overmorgen haar 25-jarig bestaan herdenkt. Uit de overvloed
van feitenmateriaal dat in deze tientallen logboeken is samen
gevat, resulteert ten slotte de vaste overtuiging: er is door deze
Katholieke Verkennersgroep in Waalwijk in deze 25 jaren
enorm veel goeds verricht, enorm veel goeds in de harten en
geesten van tientallen jongens, enorm veel goeds dus voor de
Waalwijkse gemeenschap. En daarom is het komende feest veel
meer dan alleen maar het jubileum van de A.Z.G., het is ook een
moment van bezinning op en dankbaarheid voor datgene wat
niet in de logboeken staat vermeld: de vorming van zelfstandi
ge en evenwichtige christenen in de maatschappij; het streven
om de jongen kansen te geven om zichzelf een antwoord op te
bouwen op de vraag die het leven aan ieder persoonlijk stelt,
natuurlijk zowel als bovennatuurlijk.
PLANNEN VOOR OPRICHTING VAN EEN
TWEEDE VERKENNERSGROEP
Zonder een brok geschiedenis
is een jubileum echter geen echt
jubileum, want om een dergelijk
feest te kunnen vieren, moet er
eerst iets gebeurd zijn, moet er
een fundament zijn waarop het
jubileum als een zuil hecht ver
ankerd staat.
Er is in de 25-jarige geschiede
nis van de Andreas Zijlmans
Groep nogal het een en ander ge
beurd, veel meer dan in dit arti
kel vermeld kan worden en waar
om uw verslaggever zich dan ook
sterk zal moeten beperken tot al-
1 leen die feiten, die het ontstaan,
Wanneer een vereniging haar 25-jarig bestaan viert is
er reden om verheugd te zijn. Wanneer een Katholieke
Verkennersvereniging 25 jaar bestaat, dan is er reden om
dubbel verheugd te zijn. Het Katholiek verkennen in Ne
derland dateert van 1930 en maakte in die jaren een be
scheiden begin. Hier moesten nog zeer veel moeilijkheden
overwonnen worden. Men zag in het verkennen grote mo
gelijkheden en een goede vorm van jeugdvereniging. Dit
wist men ook in Waalwijk, ook hier zag men perspectief
in het spel van Baden Powell en zo gebeurde het. dat slechts
vier jaar na het begin van het Katholiek verkennen in Ne
derland de parochie St. Jan uit Waalwijk haar eigen Katho
lieke Verkenners-groep kreeg, met name de Andreas Zijl-
mansgroep. 10 oktober 1934 werd deze groep officieel op
gericht.
Door zoveel voortvarendheid van de pioniers, door taai vol
harden van velen werden alle moeilijkheden overwonnen
en vinden de verkenners hun zilveren spoorteken op het
grote spoor van 25 jaar.
Veel steun op elk gebied was voor onze verkennersgroep
nodig. Veel steun mochten wii van vele goede vrienden
ontvangen. Nooit bleef de steun van Waalwiiks bevolking
achterwege, nooit bleef een beroep op de bevolking onbe
antwoord.. Het particulier initiatief heeft er mede toe bij
gedragen. dat het Spel van Verkennen in Waalwijk bleef
en zal blijven bestaan. Graag brengen wii daarom dank
aan de zovele Waalwijkse ingezetenen, die met zoveel en
thousiasme ons werk waardeerden en dit enthousiasme
uitten in een financiële- of andere vorm van steun, die voor
ons onmisbaar is. Deze zo spontane steun hopen wii ook in
de toekomst van u te mogen blijven genieten en niet alleen
de Andreas Zijlmansgroep, maar met die groep alle ver-
kennersgroepen van onze stad Waalwijk. Zo zal het onvol
prezen spel van Baden Powell ook in de toekomst door vele
jongens nog gespeeld worden. Het spel van verkennen is
een spel van de toekomst. Uw steun is in dit spel onmisbaar.
Dan kan nog eens het gouden spoor voor de A.Z.G. gevon
den worden.
de groei en de ontwikkeling van
de groep markeren.
Ze zijn er vroeg bij geweest in
de Waalwijkse St. Jan parochie,
want het Katholiek Verkennen
was in Ndderland nog maar vier
jaar oud, toen in Waalwijk de
Andreas Zijlmans Groep tot stand
kwam. Het is de grote verdienste
van kapelaan Claassen geweest,
dat hij de allereerste voorberei
dingen voor het oprichten van
een* verkennersgroep getroffen
heeft. De geboorte van de A.Z.G.
heeft hij helaas niet meer mogen
meemaken, want kort na zijn eer
ste voorbereidingen in sept. 193-1
werd hij overgeplaatst naar Til
burg.
Zijn werk werd echter terstond
voortgezet door kapelaan v. Lier-
op en al spoedig kwam men tot
de oprichting van een groepsco-
mité, bestaande uit de heren drs.
M. Kolster (voorzitter), G. Ver-
wiel (secretaris) en Jud. Tim
mermans (penningmeester). De
heer H. Hoffmans jr. werd bereid
gevonden als groepsleider en hop
man te fungeren. Kapelaan van
Lierop zelf werd de eerste aal
moezenier en mede dank zij de
spontane en royale medewerking
van deken Ilezemans, destijds
pastoor van de parochie St. Jan,
werd op 10 okt. 1934 de oprich
ting van de Andreas Zijlmans
Groep een feit. Hopman Hoff
mans startte met een groep van 7
jongens op de zolder van de St.
Petrusscholen, die het eerste
hoofdkwartier werd in de lange
reeks welke de A.Z.G. tijdens
haar bestaan heeft gekend. Het
eerste grote zomerkamp werd in
1936 te Sterksel gehouden.
Inmiddels was ook een horde
opgericht en op 4 mei 1935 zetten
de eerste welpen hun eerste
schreden in de geheimnisvolle
rimboe. Zij deden dit onder lei
ding van akela M. Hoffmans, die
dus de eerste akela van de A.Z.G.
was.
Dank zij een geslaagde financi
ële aktie onder de Waalwijkse be
volking kon de hele troep in 1937
deelnemen aan de Wereldjambo
ree in Vogelenzang. In datzelfde
jaar kon de A.Z.G. tevens geconv
pleteerd worden met een voor-
trekkersstam en dit werd dan de
Paul Ivrügerstam, waarvan de
heer W. ae Graaff oubaas werd.
Bij gebrek aan een stamhut werd
een kamer van de woning van de
heer de Graaff als zodanig ge
bruikt, maar al spoedig vond de
stain in een schuur in Besoijen
een eigen home. In 1938 kwam er
zelfs een buitenverblijf bij, n.l.
bet „Pauwhome" bij de Roestel-
berg en een jaar later kwam er
zelfs een eigen buitenterrein, een
bosgebied dat met de naam de
„Krater" werd aangeduid. .Jam
mer genoeg kan de A.Z.G. dit ge
bied thans niet meer haar buiten
terrein noemen. In 1939 verhuis
de de stamhut ook van het platte
land naar de stad, en wel naar de
Stationsstraat. In 1940 verliet
men ook de zolder boven de St.
Petrusscholen en nam zijn intrek
in een nieuw hoofdkwartier in de
Stationsstraat.
6 APRIL 1941
oktober 1959.
Michel J. W. Hooijmaaijer, Groepsleider
Dan, onder de datum 11 mei
1940, treffen we in een der log
boeken het simpele regeltje aan:
„Geen troep, want op vrijdag 10
mei was de oorlog uitgebroken".
En even verder: „Daar Nederland
zich overgegeven en de Duitsers
ons land bezet hebben, gaat alles
weer z'n gewone gang Korte,
nuchtere vermeldingen, waarbij
de iongens niet of nauwelijks
hebben beseft welke grote veran
deringen er in de wereld op til
waren.
En al spoedig komt de eerste
slag voor de A.Z.G. in de vorm
van een verordening van de Rijks
commissaris „Zes en een kwart",
zoals een logboekschrijver ver
meld, waarbij wordt bepaald dat
de verkennersbeweging niet meer
in het openbaar mag verschijnen.
De kneveling van de vrijheid en
de Nederlandse volksaard was be
gonnen en werd voor de A.Z.G.
volledig op de beruchte 6e april
1941 toen de verkennersbeweging
geheel door de bezetter werd ver
boden.
Het was op Palmzondag. Des
morgens nog nam de troep deel
aan de palmprocessie, het laatste
uiterlijk vertoon tijdens de oor
logsjaren. Na deze kerkelijke
plechtigheid trok de hele groep
naar het bos achter de lederfa-
briek van de Fa. Gragtmans en
Wiesman. Voor het laatst klonk
hier de horderoep, voor het laatst
werd hier de vlag gehesen en nog
eenmaal het door aalmoezenier
van Lierop gemaakte groepslied
gezongen. Ook pastoor Hezemans
was bij deze indrukwekkende
plechtigheid aanwezig. Onder de
wapperende vlaggen sprak aal
moezenier Liicker voor het laatst
de welpen, verkenners en voor
trekkers op begeesterende wijze
toe en drukte hun de boodschap
op het hart, die in die dagen meer
betekenis had dan anders: „Eens
verkenner, altijd verkenner". Met
deze bijeenkomst was tijdelijk
een einde gekomen aan het spel
van verkennen.
Maar deze maatregel van de
bezetter kon de verkennersbewe
ging niet doden, integendeel, de
band onder de verkenners werd
steeds hechter en de verkenners
eer bleef als een rechte vlam
brandend. Aalmoezenier Lücker
aanvaardde de beproeving op
treffende wijze en zei in die laat
ste toespraak o.m.: „Onze Lieve
Heer in de hemel dank ik wel
voor deze beproeving. Hij heeft
zijn wijze plannen over de gehele
wereld gelegd en over alle men
sen, OOK over ons. Hij wil probe
ren of deze verkenners echt goud
zijn of valse namaak. Hij weet
wat goed voor ons is."
Het bloed kruipt waar het niet
gaan kan.
handen
Uit de troep verboden verken
ners ontpopte zich eerst een
jeugdvereniging in de vorm van
een jongensgilde en toen ook dit
verboden werd, vormde deze
groep verkenners een wandelclub
onder de naam „Avanti" onder
leiding van drs. G. Remmers, mo
derator aan de H.B.S. en later
aalmoezenier van de A.Z.G. Er
werden voettochten gemaakt
door het Brabantse land en ge
holpen waar dat nodig en moge
lijk was. De verkenners bleven
verkenners, juist in het vuur van
de beproeving.
BEVRIJDING
Nog voordat de bevrijding een
feit was, in augustus 1944, kwam
een 8-tal verkenners illegaal bij
een en werd de A.Z.G. opnieuw
georganiseerd. En kort nadat het
khaki van de Schotse Hooglan
ders in de Waalwijkse straten
was verschenen, kwam ook het
khaki van de verkenners weer te
voorschijn. Men was er wel wat
uitgegroeid en het zag er alle
maal niet even mooi meer uit,
maar het enthousiasme was eer
lijk en spontaan en in de maan
den dat Waalwijk deel uitmaakte
van het Langstraatse frontgebied
waren de verkenners paraat en
gaven hun krachten waar zij
maar konden.
OPBLOEI
Toen de waanzin van de oorlog
voorbij was, kwam er van de zij-
Als de jongens van onze tijd er
gens een afkeer van schijnen te
hebben dan is het toch wel van elke
vorm van gareel.
Verder is het genoegzaam bekend,
dat iedere jongen anders is, er zijn
stille- en bravourjongens, pientere
knapen en achterblijvers, spontane
en stiekeme, keurig nette en slor
dige jongens, dromers en lefmakers,
ga zo maar door.
Hoe is het nu mogelijk vraagt
men zich af dat de Verkennersbe
weging, welke aan de buitenkant zo
militair lijkt te zijn georganiseerd,
nu reeds meer dan een halve eeuw
zoveel jongens zoveel plezier kan
blijven bieden met haar spel van
fantasie, avontuur, broederschap en
discipline, dat voornamelijk in Gods vrije natuur wordt ge
speeld.
De Waalwijkse Andreas Zijlmansgroep. welke morgen en
overmorgen haar 25-jarig bestaan viert is daar een prach
tig antwoord op.
Door geheel Nederland maar met name in Waalwijk, ver
der verspreid over verschillende delen van de gehele we
reld wonen honderdtallen mannen die bij de Andreas Zijl
mansgroep een gezellige tijd hebben meegemaakt, waarvan
zij nu eerst kunnen zeggen dat zij daarbij vorming hebben
gekregen waar zij nu nog dankbaar voor zijn. Wat deze
Verkennersgroep in die 25 jaar voor deze mannen heeft ge
daan is niet in aardse waarden uit te drukken, want deze
waarden liggen voornamelijk opgesloten in het innerlijk,
in de persoonlijkheid van deze mannen.
Wat is er voor een jeugdbeweging mooier dan dat heel
veel jongens zich ertoe aangetrokken voelen om het spel
en de sfeer en dat de ouders hun jongens er graag bij wil
len zien voor de vele mooie onschatbare vormende waarden
welke daarbij spelenderwijs worden opgenomen.
Een woord van dankbaarheid, van hulde en saluut is hier
op zijn plaats aan de ruim 100 leiders en leidsters die in
verleden en heden in deze verkennersgroep deze traditio
nele combinatie van gezelligheid en spanning met vorming
en christendom aan elkaar hebben doorgegeven.
De Andreas Zijlmansgroep met deze staf en deze groeps
leider heeft ook nu nog dezelfde aantrekkingskracht en de
zelfde waarde voor de jeugd resp. de ouders van onze pa
rochie.
Reden om feest te vieren is er daarom volop. Proficiat
J. A. de Waal.
Districtscommissaris van de
Katholieke Jeugdbeweging.
District Langstraat.
de van de jeugd plotseling een
massale belangstelling voor de
verkennersbeweging. Ook de A.
Z.G. kreeg een enorme toeloop en
een tijd lang moest men spreken
van de A.Z.G. 1 en 2. Drie wel
penhorden, drie verkennerstroe
pen en een grote voortrekkers-
stam maakten de A.Z.G. tot een
massavereniging. Deze overgrote
belangstelling bleef echter niet
en zo vond de A.Z.G. in latere ja
ren haar oude vorm van horde,
troep en stam weer terug.
Aan vier welpen viel de eer te
beurt om bij de geboorte van
prinses Marijke op paleis Soest-
dijk een geschenk te mogen over
handigen en een ogenblik in ge
zelschap van de andere prinses
sen te vertoeven.
Moeilijkheden, die geen enkele
vereniging en organisatie be
spaard blijven, kwamen voor de
A.Z.G. in 1948, toen een 11-tal
leiders door de dienstplicht aan
de groep onttrokken werd. Dit
feit en de hierboven gesignaleer
de massatoeloop waren van in
vloed op de ontwikkeling van de
A.Z.G. en het duurde dan ook en
kele jaren voordat het verkennen
in Waalwijk zich in de juiste
vorm had hersteld.
HUISVESTING
De huisvesting was ook voor
de A.Z.G. een zorgenkind en dit
probleem werd juist in de moei
lijke jaren nog urgenter, omdat
men toen alleen maar de beschik
king had over een klein oud huis
je op de Kloostcrwerf. Dit onder
komen was echter veel tc klein en
akela en hopman moesten hun
bijeenkomsten in de hei houden
en op straat openen.
Redding bracht in 1951 het
grootse Alibaba-feest, waaruit de
houw van het stijlvolle hoofd
kwartier aan de Winterdijk resul
teerde. Dit gebouw werd officieel
geopend bij de viering van het
20-jarig bestaan op 10 okt. 1954.
September 1954 gaf de troep
opnieuw een eigen voortrekkers-
stam. De hopman van de troep
werd oubaas en richtte met de 6
oudste verkenners opnieuw de
Paul Krügerstam op.
De A.Z.G. heeft zich ook op
circusterrein bewogen en organi
seerde tussen de jaren 1951 en
1956 een viertal circussen, waar-,
van alleen al het beroemde „Spo.
kimeko 2" 1600 bezoekers trok.
Deze circussen kregen een zc} -
wijde vermaardheid dat de A.ZG
zeifs tijdens de koempoelan eeri
voorstelling moest geven.
Een nieuwe activiteit ontwik^
kelde de A.Z.G. in 1957 met het
lentefeest „Babarium", een kolde,
riek feest, dat veel plezier en vier
nieuwe patrouilletenten oplever*,
de. I
In samenwerking met de St.
Odagroep beleefde Waalwijk ify
1958 haar puin- en tuinfeest „Pu.
tubajes". waaruit de parochie St!.
Jan haar Stichting Jeugdbelan!.
gen kreeg en het jeugdwerk eer5
overkoepelend orgaan en velt
nieuwe vormen van jeugdvereni.
gingen.
En als laatste grote feit in dij
zeer summiere overzicht mogen
we vermelden dat de groep op 16
sept. j.l. een nieuwe horde kreeg
en thans dus bestaat uit 2 horden,
1 verkennersgroep en een voor-
trekkersstam.
De staf van de jubilerende
groep bestaat uit de volgende per
sonen: Kapelaan J. Lempens,
groepsaalmoezenier, M. J. W.
Hooijmaaijer, groepsleider; hor
de: akela mej. F. Rek en de da
mes N. Voogt, F. de Louw en T.
Scheerder; 2e horde: de dames
F. Vloemans en Th. de Kort;
troep: hopman J. Th. M. Spapens
en de vaandrigs Chr. Dumoulin,
W. Dumoulin en H. Verwiel;
stamM. .1. W. Ilooijmaaüer, ou
baas, en de assistenten F. Du
moulin en W. Vugs. Het groeps-
comité bestaat uit de heren P.
Lenglet, voorzitter, J. de Waal,
penningmeester en Arn. Verwiel,
secretaris.
De groep telt momenteel 80 le
den met een mogelijkheid tot uit
breiding tot 120 léden. Voor de
toekomst bestaan er plannen tot
oprichting van een tweede ver
kennerstroep en de bouw van een
eigen stamhut en troeplokaal we-
fens ruimtegebrek in het hoofd-
wartier.
FEESTVIERING
De officiële jubileumviering
zal a.s. zondag plaats hebben. Zij
zal worden ingezet met een plech
tige H. Mis in de parochiekerk
van St. Jan om 10.15 uur, waarbij
zal gezongen worden door 't kna
penkoor van de Eerw. Broeders.
Tijdens de H. Mis collecte voor
het jeugdwerk in de parochie St.
Jan. Om 12.30 uur zal op het
Raadhuisplein een vlaggenparade
van alle welpen, verkenners en
voortrekkers uit het district
Langstraat worden gehouden en
om 13.00 uur zal in het hoofd
kwartier aan de Winterdijk een
receptie plaats hebben, waar
bij belangstellenden tevens gele
genheid zullen hebben het hoofd
kwartier te bezichtigen.
Ook zal er die dag door alle
welpen, verkenners en voortrek
kers van het district Langstraat
een groot jubileumspel worden
gehouden.
De sluiting van de feestviering
zal om 16.30 uur op 't Raadhuis
plein plaats hebben.
DE ECHO m HET ZUIDEN
«1 MAMEA.C
ruw of schraal
