KLAPROOSDAG 1959
n
Wie was Alfred Nobel
Wie
x-<
Waalwijkse en Langstraatso Courant
mm
mm
wk
BABYDERM de Vrxftaeschfa/üen
Ba by verzorging
VAN LANSCHOT
BANKBOEKJES
Pleidooi voor vrijheid
van vervoer
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1959
Dit blad verschijnt 2 x per week
Uitgever
Waal wij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
82e JAARGANG No. 89
Abonnement:
22 cent Der week
Der kwartaal 2.35
3.10 franco p.p.
AdvertentieDrijs: 10 cent Der m.m.
Contract-advertenties: SDeciaal tariel
Gironummer 50798
Bureaux: GROTESTRAAT 205. WAALWIJK
TEL. 2621
KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TEL.-ADRES: „ECHO-
68.000 nabestaanden wachten op U
Volgend jaar mei zal het vijftien j Meer dan 25.000 vaders en moe
jaar geleden zijn dat we werden be- ders, vrouwen en kinderen, zijn op
vrijd. Wie hierbij in deze drukke en deze wijze - dank zij de Klaproos-
jachtende tijd even stilstaat, vraagt collecte - in de afgelopen jaren in
zich verwonderd af „Zó lang al j ons land geweest.
weer?"
En het zijn nog maar de ouderen
die het zeggen. Want sedert die ge
denkwaardige 5e mei van 1945, toen
over heel Nederland weer de rood-
wit-blauwe vlag uitwaaide, is er een
nieuw geslacht opgegroeid dat de ge
beurtenissen uit de jaren 1940 tot
1945 alleen maar kent van horen
zeggen.
Is het daarom nu nog nodig om
elk jaar opnieuw te worden gecon
fronteerd met de ellende die in 1945
werd afgesloten? Dit alles is toch
voorbij?
Maar ondanks de emotievolle ja
ren tussen toen en nu, waarin de ene
gebeurtenis zich in razendsnel tempo
op de andere stapelde en de herinne
ringen steeds meer vervlakten en ver
vaagden, zijn in de bodem van ons
land de littekens van de oorlogsjaren
onuitwisbaar diep ingekerfd. Steden
zijn weer opgebouwd. Wat eens werd
verwoest is bijna overal hersteld en
herrezen. Maar de oorlogsgraven in
onze bodem spreken nog hun taal van
smart en verlies. En in het woorden
boek van deze taal komt het woord
„voorbij" niet voor
30.000 GRAVEN
Maar vele tienduizenden anderen
wachten nog. Het Nederlands Oor
logsgraven Comité, dat de Klaproos
inzameling organiseert en de bezoe
ken van de nabestaanden regelt, weet
dat niet minder dan 68.000 nabe
staanden nog vol verlangen uitzien
naar het moment, waarop ook zij de
uitnodiging ontvangen om naar Ne
derland te komen.
14 NOVEMBER
IS BESLISSEND!
Of en wanneer deze uitnodigingen
worden verzonden, hangt af van het
bedrag dat de Klaprooscollecten in de
toekomst zullen opbrengen.
Dit jaar konden veel nabestaanden
worden uitgenodigd, omdat verleden
jaar veel werd ingezameld.
Hoe het 't volgend jaar zal gaan,
zal op 14 november worden beslist.
Want dan is het Klaproosdag 1959,
de enige dag per jaar waarop het Ne
derlands Oorlogsgraven Comité een
beroep op het Nederlandse volk doet
om dit werk te kunnen voortzetten.
Daarom wordt op 14 november
door 68.000 personen in het buiten
land met spanning gewacht op het
geen U doet. Want van Uw gift als
U de Klaprooscollectebus wordt voor
gehouden en van de paar uur die U
van Uw vrije tijd wilt geven om te
collecteren hangt de vervulling van
hun liefste wens af.
DANKBAARHEID
Ontroerend is de dankbaarheid in
de geallieerde landen voor het werk
van het Nederlands Oorlogsgraven
Comité. Hoogwaardigheidsbekleders
hebben hun erkentelijkheid betuigd
in welgekozen bewoordingen.
Kranten en tijdschriften publiceer
den hierover grote artikelen, omdat
Nederland het enige land is, dat een
dergelijke organisatie heeft.
Maar het meest ontroerend zijn de
brieven, die na elk bezoek worden
geschreven en waarin - vaak in on
beholpen zinnen - wordt verteld hoe
het verblijf in Nederland niet de
smart om het verlies wegnam, maar
het wel dragelijk maakte.
En om hun dank daadwerkelijk te
tonen, zullen de gezamenlijke nabe
staanden - via hun organisatie The
British Legion - ook dit jaar weer
22 collectanten van Klaproosdag '59
(door loting aan te wijzen) uitnodi
gen om gratis naar Engeland te ko
men en daar hun gast te zijn. Uit
dank voor wat het Nederlandse volk
op 14 november doet.
Op meer dan vijfhonderd begraaf
plaatsen werden in de vijf jaar van
1940 tot 1945 meer dan 30.000 gra
ven gedolven, waarin een geallieerde
militair - ver van zijn familie en
7'jr> ouderlijk huis - te ruste werd
gelegd. Vijftien jaar staan die zerken
daar nu al. We zijn er aan gewoon
geraakt. Ze zijn een deel van het
landschap geworden.
Maarde lege plaatsen in de
gezinnen, waaruit zij vertrokken om
er niet meer terug te keren, zijn ge
bleven. Het verdriet is er nog. Want
volwassen kinderen missen vader
evenzeer als toen zij nog kleine
jochies waren. Voor mensen op leef
tijd is het verlies van een zoon, nu
vijftien jaar geleden, soms nog moei
lijker te dragen dan toen ze in de
kracht van hun leven waren
Dan kan het zo moeilijk zijn om
als enige herinnering slechts twee
foto's te hebben: vader, zoon of mtm,
lachend, gekleed in uniform, zoals
hij ging. En een stenen zerk met een
naam en een datum, gefotografeerd
ergens in Nederland, waar hij bleef.
Want in al die gezinnen leeft het ver
langen om eens te mogen staan op
dat kerkhof in Nederland, bij dat
graf dat de laatste aardse herinnering
is aan hem
68.000 WACHTEN NOG...
Het overgrote deel van de nabe
staanden behoort tot de groep, die we
in de wandeling met „gewone men
sen" plegen aan te duiden. Dit be
tekent dat zij nooit het geld bij elkaar
kunnen krijgen om de reis naar en het
verblijf in Nederland te betalen.
En daarom is het nu - ook al ligt
de bevrijding al weer bijna vijftien
jaar achter ons - nog nodig dat er
een Klaproosdag is, waarop wordt
teruggedacht aan hen, die in de oor
Wmmm
geven
Geen koersrisico
Gemakkelijk beschikbaar - Geen kosten
Storten en opnemen kunt U aan onze kas,
maar ook zeer eenvoudig via de giro.
Vraag - telefonisch, schriftelijk
of aan onze kas -
de folder „Bankboekjes"
FIRMA p
:v^wv
rente
De nobelprijzen uitgereikt
Alleen op de wereld
Alfred zag zijn bedrijf in rook en
vlammen opgaan maar niet zijn plan
nen. Kort na het ongeluk stond hij
geheel alleen. De pers zette een ge
weldige campagne tegen de uitvinder
in, zijn geldgevers onttrokken hem
zijn steun, vrienden keerden zich van
hem af, geen arbeider wenste hem
meer als werkgever, en elke Zweedse
stad weigerde een vergunning af te
geven tot het bouwen van een nieuwe
fabriek.
Nobel versaagde echter niet en ging
Nobel, Bertha von Suttner, de Duit
se pacifiste en schrijfster, die een
tijdlang zijn huishouding beheerd
heeft, schreef het bekende boek „De
wapens neer" en ijverde onvermoeid
voor de wereldvrede. Zij was een der
weinigen die in Nobels vredelievende
bedoelingen geloofde en... hem trouw
bleef, ook toen hij zich van allen ver
laten voelde.
In San Remo heeft Nobel zijn laat
ste levensdagen gesleten, eenzaam als
later Zaharoff, de grote wapenko
ning... Nog eenmaal, bij zijn ver
scheiden, heeft hij de wereld in op-
enz.
DR9NKSERV3EZEN
in
,,'t geschenkenhuis"
Alle vooraanstaande merken voorradig!!
„kristalunie" - „Leerdam." - „Dur O Bor
Wij geven enkele voorbeelden en prijzen uit onze
werkelijk ongelofelijke collecties:
30-delig SERVIES;
Gladde kelk geslepen been
Apart model chique geslepen
Fraai geslepen bloemmotief
Modern, smaakvol slijpsel
Nieuwe vorm, fijn geslepen
enz.
Ook voor een drinkservies
't ALLERBESTE ADRES.
,,'t GESCHEMKENHUIS"
GROTE STRAAT 220 WAALWIJK
schudding gebracht door zijn grote
19.95
26.25
32.25
34.70
34.95
er toe over een schip tot fabriek in
te richten, dat hij in een der Zweed
se meren voor anker legde. Voordat
zich nieuwe arbeiders bij hem aan
melden, moest hij eerst beloven dat
hij zijn dynamiet voortaan minder
sterk explosief zou maken. De fabri
cage werd voortgezet en ondanks al
le verzet van transportondernemingen
en scheepvaartmaatschappijen dook
het gevaarlijke goedje weldra op tal
van plaatsen in de wereld op, o.a. in
Panama, waar een heel schip in de
lucht vloog.
Op de kade van Sjanghai wierpen
bootwerkers de kisten met dynamiet
zonder meer in het water, toen zij
hoorden hoe gevaarlijk de inhoud
was!
Cynische grap
Kooit meer angst voor
brandend maagzuur
als U maar Rennies
hij de hand hebt.
log hun leven offerden voor de be
vrijding van Nederland, voor al het
geen wij nu hebben en genieten.
Want op deze dag wordt de Klap
rooscollecte gehouden. De opbrengst
hiervan wordt besteed om die „ge
wone mensen", die dit zelf niet kun
nen bekostigen, in staat te stellen
tóch naar Nederland te komen om te
kunnen staan op de begraafplaats,
bij de zerk met de zo geliefde naam.
Dienaar van dynamiet en wereldvrede
De geest van de man, die de mensheid een der gevaarlijkste pro
ducten schonk, was even explosief als die gevaarlijke stof het
dynamiet. Hoe moeten wij staan tegenover een mens als Alfred
Nobel, die verlaten van allen, de laatste adem uitblies, teleurge
steld in zichzelf en de wereld, die hij wilde opbouwen, doch tot
welker afbraak hij zelf zoveel heeft bijgedragen met zijn duivel
se uitvindingen?
Nobels werkkracht was ongeloof
lijk. Hij stichtte fabrieken in alle de
len van de wereld en reisde van land
tot land om zijn artikel ingang te doen
vinden. In Frankrijk vertoonde hij
het dynamiet aan een aantal finan
ciers, waarbij hij de „grap" lanceer
de, dat hij met deze stof heel de we
reld in de lucht kon laten vliegen.
Napoleon III verschafte hem een
subsidie van 100.000 francs, omdat
hij inzag dat Nobel's uitvinding een
ommekeer zou teweeg brengen in de
oorlogvoering.
Alfred's vermogen nam dagelijks
toe, evenals zijn onrust. Want het ge
luk heeft hij nooit gekend. Hij was
een typisch voorbeeld van de 19e
eeuwse mens. Elke ontdekking bete
kende voor hem vooruitgang, maar
naarmate hij ouder werd zag hij meer
en meer in dat zijn uitvinding mis
kend werd. Toen een oudere broer
van Alfred te Cannes overleed,
meende het Franse blad „de Figaro"
dat de grote uitvinder zelf was over
leden en schreef in een artikel over
hem, dat Nobel geenszins als wel
doener der mensheid kon worden be
schouwd. Ontdaan kwam Nobel bij
zijn vriend Fischhof, een bekend im-
gaven. Zijn testament was de recht
vaardiging voor een teleurgesteld
leven, een leven in dienst van de ver
nietiging. Met zijn nalatenschap heeft
hij het goede willen dienen. Of wilde
hij lang na zijn dood nog hen geden
ken, die even eenzaam leven als de
uitvinder?
De diepste roerselen van Alfred
Nobel's ziel zullen altijd een geheim
blijven, maar zeker is dat hij door zijn
stichting een grote daad voor weten
schap en wereldvrede heeft verricht.
Een grote rol heeft zijn eigen opvat
ting over zijn levenswerk daarbij ge
speeld. Hij zeide steeds de vrede te
dienen, ook door zijn lugubere uit
vindingen. Hij beweerde immers, dat
op de dag, waarop twee legers elkaar
in een seconde kunen vernietigen, al
le beschaafde landen voor de konse-
kwesties daarvan zouden terugschrik
ken.
De prijs
Nobel, die in 1833 werd geboren,
bracht zijn jeugd door in Rusland,
waar zijn vader hoogovenbedrijven
had gesticht. Op 27-jarige leeftijd
waren zijn studies voltooid en richtte
hij, spoedig nadat hij de gevaarlijke
nitroglycerine had ontdekt, een fa
briek in voor ontploffingsmiddelen,
die aanvankelijk alleen voor vredes
doeleinden waren bestemd.
Nitroglycerine kon moeilijk ver
voerd worden en Nobel bleef zoeken
naar een stof, die even explosief was,
doch meer geschikt voor transport.
Hij vond het dynamiet uit in 1863,
maar zijn laboratoriumwerkzaamhe
den waren niet van gevaar ontbloot.
Dat bleek in 1864, toen een geweldi
ge ontploffing geheel Zweden en de
wereld deed opschrikken. Nobel's fa
briek was in de lucht gevlogen en
naast 40 arbeiders moest ook Alfreds
jongste broer zijn leven offeren op
het altaar van zijn levenswerk.
Het is niet waarschijnlijk dat de
familie Nobel slechts de vrede wilde
dienen. Immers, allen hielden zich
bezig met transacties, die vooral in
de oorlog hun twijfelachtig nut en
grote winsten opleverden.
rijn haar met Vi-Shine wast
heeft beslist van roos geen last
pressario uit die dagen, oplopen en
verzekerde hem, dat hij een groot ka
pitaal zou reserveren voor een stich
ting, die de vrede zou dienen.
Testament als
Zijn kapitaal werd belegd in solide
papieren en wordt als fonds beheerd.
De rente wordt in vijf delen gesplitst
en geschonken aan hen, die in het af
gelopen jaar de mensheid de grootste
diensten hebben bewezen. Eén deel is
bestemd voor hem, die op gebied van
natuurkunde de belangrijkste uitvin
ding tot stand bracht, één deel voor
hem, die de belangrijkste ontdekking
op het gebied van de geneeskunde
heeft gedaan. Een derde part gaat
naar degene, die in de literatuur het
voortreffelijkste in idealistische rich
ting presteerde. Het vierde gedeelte
Prins breekt lans voor de K.L.M.
in Amerika.
Prins Bernhard heeft maandag in
een rede te Los Angeles over de „rol
van Nederland als bondgenoot van de
Verenigde Staten" gezegd dat de
vrijheid van handel en van vervoer
ter zee en in de lucht van het hoogste
belang is voor Nederland.
,Wij geloven dat de zo vrij moge
lijke beweging van goederen, perso
nen, diensten en kapitaal de beste
waarborg is voor verdere ontwikke
ling van het welzijn van de wereld en
in het bijzonder van de Westelijke
wereld", aldus de Prins na afloop
van een diner dat hem werd aangebo
den door het bestuur van de „Bank of
America" te Los Angeles.
„Wij moeten ons dit doel, grotere
vrijheid van handel en van vervoer,
voortdurend voor ogen houden", zei
de Prins.
O pen-deur politiek
Het is voor Nederland, dat de
grootste bevolkingsdichtheid ter we
reld heeft, noodzakelijk, wil het zijn
levensstandaard verbeteren, zijn in
dustriële activiteit - voor het meren
deel verwerkende industrie die af
hangt van de invoer van grondstof
fen voor zo laag mogelijke prijzen -
te vergroten en zijn dienstverrichting
in de vorm van overzeese handel en
vervoer te handhaven en uit te brei
den. „En om de dollars te verdienen,
die ons in staat zullen stellen onze
open-deurpolitiek te handhaven, moe
ten wij vasthouden aan een maximaal
gebruik van de werktuigen die ons
ten dienste staan", aldus de Prins.
De KLM, een zuiver commerciële
maatschappij, is, zei de Prins, één
van de belangrijkste werktuigen van
Nederland. Deze maatschappij is van
groot belang voor de nationale eco
nomie en de nationale kracht van
Nederland. „Zij is de grootste civiele
buitenlandse koper van Amerikaanse
vliegtuigen en de totale uitgaven van
de KLM in Amerikaanse valuta zijn
aanzienlijk hoger dan de inkomsten
uit Amerikaanse bronnen".
De nationale kracht van Neder
land en daardoor zijn waarde als
bondgenoot hangt thans meer dan
ooit af van de vrijheid van handel en
vervoer. De Prins wees er in zijn
rede op dat reeds één van de pioniers
van het volkenrecht, de Nederlander
Hugo de Groot, zich in het bijzonder
heeft beziggehouden met het pro
bleem van de vrijheid van vervoer.
Zijn belangrijkste werken gaan over
de „Mare liberum", de vrije zee.
Banden
Behalve algemene belangen, be
staan er ook zeer specifieke econo
mische banden tussen de Verenigde
Staten en Nederland. Meer dan hon
derd Amerikaanse ondernemingen
hebben sedert de Tweede Wereld-
rechtvaardiging
Een bekende vriendin van Alfred
krijgt hij, die de belangrijkste chemi
sche uitvinding deed, en het laatste,
vijfde deel wordt hem toebedacht die
het meeste of het beste tot stand heeft
gebracht voor de verbroedering der
volken en voor de afschaffing of de
vermindering der staande legers, zo
wel als voor het tot stand komen van
vredescongressen. Bij de toekenning
der prijzen wordt geen rekening ge
houden met de nationaliteit.
Nobel's gedachte was een waan
idee, de nobelprijs een schepping van
de geest van een man met zeer grote
gaven, die men zelden aantreft.
Grote geesten zijn steeds eenzaam.
Alfred Nobel stond alleen in de we
reld, die hem verguisde tot zijn dood.
Nadien is hij verheerlijkt om zijn gift,
die waarlijk vorstelijk kan worden
genoemd. Onsterfelijk blijft zijn naam
verbonden aan twee uitersten, die hij
gediend heeft het dynamiet en de
vrede.
Worde zijn levensdroom verwezen
lijkt een wereld, beheerst door vrede
en eenheid.
drs. A. G. H.
(Nadruk verboden).
oorlog dochterondernemingen in Ne
derland gevestigd met een totale in
vestering van 250 miljoen dollar.
Alleen al door te wijzen op de on
langs gehouden Henry-Hudson-her-
denkingen komt men tot de conclusie
dat de Nederlanders en de Ameri
kanen al eeuwenlang nauw samen
gaan. „Ik kan u verzekeren", aldus
de Prins, „dat mijn oudste dochter,
Beatrix, die de herdenkingen heeft
bijgewoond, zich bewust is van de
oude banden tussen ons en zeer dank
baar voor en enthousiast over de war
me ontvangst was die haar in de Ver
enigde Staten deelachtig is gewor
den".
VERLOPEN PASPOORT ALS
GELDIG GRENSDOCUMENT.
Nederlanders die een paspoort be
zitten dat nog geen vijf jaar verlopen
is, kunnen voortaan op dit paspoort
in Italië en Monaco, België, Frank
rijk, Luxemburg, Zwitserland en de
bondsrepubliek Duitsland (met uit
zondering van West-Berlijn) toegela
ten worden. Dit blijkt uit een be
schikking van de minister van Justi
tie, gepubliceert in de Staatscourant.
□EECHCmHEI ZUIDEN
17)7
BANKIERS
's-HERTOGENBOSCH. H. Steenweg 27-31, Tel.8851
EINDHOVEN. Keizersgracht 17,Telefoon 27442
TILBURG, Stationstraat 17, Telefoon 30300
ST. NICOLAAS BRACHT EEN
ONGEKENDE EN SMAAKVOLLE COLLECTIE
'n Wonder, wat Rennies voor U doen. En
dadelijk! De snerpenste pijnen worden on
middellijk gedoofd, hoe hardnekkig Uw
kwaal ook is. Een zegen, dat er zo'n af
doend middel bestaat. Als beproefd erkend
en geroemd door duizenden zuurbrand-lij-
ders.
Vl-Shlne ls een geheel nieuwe onge
ëvenaarde shampoo, die meer véél meer
doet dan U eigenlijk van een haarwas
middel zoudt verwachten. Na het wassen
geen „dorre ragebol" maar heerlijk
soepel, mooi glanzend, zacht en fris haar.
Prijs per tube voor vele wassingen f. 1.50
CRYSTAL-JELLY SHAMPOO
Rowntree N.V. Amsterdam
..1.1. D.U..W..M O.è mé mm Uo—L. IWCV
Complete Babyderm-Set met Doktersboek en
voor navulling der Set: Poodor-Zalf-Olie-Zeep