DE HOGE BRAKEN
5)(?ze *2)
PROGRESGEBAK
OE EERSTE SPOORLIJN
DE FAMILIE TRAPP
IN AMERIKA
In de greep der Zonde
BAL-AVOND
AD. PULLENS' brood
PERSONEEL VOOR
ALLE AFDELINGEN
ELEKTR0M0NTEURS
J. VAN DONGEN
NETTE JONGEN
Latin-American dances
é&rééce&t'
l
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
STASSAR
Fa. L. A. HAMERS en Zn.
Mannelijke
ADMINISTRATIEVE KRACHT
Handig meisje, om als verkoopster
te worden opgeleid
Antoon van de Water
In 1825 reed de eerste goederentrein
r
16
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 5 FEBRUARI 1960
16
B
DRUNEN
Telefoon K 4163—578
Plaatsbespreken op zondag van 12 tot 1 uur en een
uur voor iedere voorstelling.
ZATERDAG 6 februari 8 uur
ZONDAG 7 februari 5 uur
RUTH LEUWERIK HANS HOLT
Zingende veroveren zij een toekomst in
het land der grote mogelijkheden.
Een buitengewone film met prachtige
muziek en fascinerende opnamen uit
New-York.
In verbluffende kleuren.
Toegang alle leeftijden.
ZONDAG 7 februari 8 uur
WOENSDAG 10 februari 8 uur
Een Italiaans drama van bewogen men
selijkheid. 18 jaar.
in de zaal van Gez. ELSHOUT
te DRUNEN
zondagavond 7 februari
PRIMA ORKEST
GEZELLIGE SFEER
WIJ HEBBEN LEUKE
overgordijn-
stoffen
J. Verdiesen
Textielhandel
Raadhuisplein Drunen
Tel. 228
Wij hebben nog enkele
prima gebruikte
haarden
tegen lage prijs.
C. van Loon
Drunen Telef. 392
Lego nieuws "60
Cijfersteentjes
Blauwe dakstenen
Profiel-stenen
J. van Loon
WARENHUIS DRUNEN
Telefoon 231
M. J. Smits
Complete woninginrichting
SPECIAAL ADRES
DUITSE en ZWEEDSE
IMPORTMEUBELEN
Grotestraat 146 - Telef. 278
Drunen
GRIEPGEVAAR J
Zorg voor weerstand en ge
nezing met onze specialité.
Haal 't bij:
Wagenmakers-van de Wiel
Inderdaad het best gesorteerd.
Stationsstraat 23 - Drunen
Telefoon 275
Zweeds
hardboard
122 x 122
153 x 122
183 x 122
214 x 122
244 x 122
275 x 122
305 x 122
335 x 122
2.80 p. stuk
3.50 p. stuk
4.35 p. stuk
5.25 p. stuk
6.p. stuk
6.70 p. stuk
7.45 p. stuk
8.20 p. stuk
Voor direct gevraagd
NETTE
r.k. dienstbode
voor dag. of dag en nacht
of
flinke werkster
voor 2 dagen in de week.
Adres: Mevr. Brekelmans-
v. d. Brand
Hoofdstraat 117, Kaatsheuvel.
Dagelijks zeer voordelig ver
krijgbaar
prima
KLEI - EETAARDAPPELEN
M. M. Boll
Dorpsstraat 11, Doeveren
GEVRAAGD
een meisje
voor de huishouding, voor hal
ve dagen of tijden nader over
een te komen.
Aanmelden telefonisch onder
nr. 04160 2339 of persoonlijk
tussen 10 en 12 uur 's morgens,
maar liefst, indien mogelijk,
's avonds na 7 uur, bij
Flaschner, Noorder-Parallel
weg 63, Waalwijk.
MOZAÏEK. Huwelijksbemid
deling voor KATHOLIEKEN,
Bilthoven, Lassuslaan 14a, tel.
03402-3522. Bijkantoren: Haar
lem, Laurens Reaellaan 8 III,
tel. 02500-50948; Wageningen
Salverdaplein 5. Strikte ge
heimhouding. Op aanvraag
worden U de inlichtingen (ge
heel vrijblijvend) in blanco
gesloten envelop toegezonden.
Hout-, Board- en Triplex -
handel
A. C. v. d. Voort
GROTESTR. 389 Tel. 3246
WAALWIJK
VOOR DIRECT GEVRAAGD
enkele Bijtuigers en
aankomende Snijders
Meisjes voor de stikkerij
Personeel voor de onder-
werkafdeling en ophalerij
SCHOENFABRIEK H. J. v. BLADEL N.V.
„PRINCESS"
Wilhelminastraat 24 Waalwijk
STERKE BRILLEN
Vóór alles
en voor Uw brood
maaltijd, 't brood
bij uitstek
Zie hoe Uw man en kinderen er van smullen en U vindt het heerlijk ze daar een
plezier mee te doen.
Al onze producten zijn vervaardigd uit geselecteerde graansoorten. Verrukkelijk
van smaak - zelfs de meest verwende fijnproever is er ronduit enthousiast over.
Deze boterham is een ware tractatie. Al onze producten zijn kersvers en
voor wat onze verpakte producten betreft, keurig verpakt.
PROBEERT ONS GESNEDEN EN VERPAKT BROOD.
L SUPER VOLKSBROOD
3 x favoriet super tarwebrood
SUPER WITBROOD
EN wilt U eens heel bijzonder voor de dag komen, maakt dan deze week ge
bruik van onze EXTRA reclame-aanbieding.
Tracteer Uw gezin op AD. PULLENS' RONDO'S.
LAAGEINDE 16 a WAALWIJK TELEFOON 2189
Gevraagd
zelfstandig kunnende werken.
Stationsstraat 65, Waalwijk Tel. K4160 - 2168
Gevraagd
door Schoenfourniturenhandel
van 16-18 jaar
voor magazijn en administratieve werkzaam
heden.
Brieven onder nr. 1443 aan het bureau van dit blad.
AUTOMOBIELBEDRIJF
WIJ VRAGEN:
LEO CRIELAAR3
opent nieuwe cursussen
voor beginners en gevorderden
speciale clubs voor de
U leert dan: Calypso - Mambo - Cha Cha Rumba -
Samba - Bayon- Jive - Paso Doble - Meringue en Tango.
Inlichtingen dagelijks van 2 tot 9 uur:
Stationsweg 17, 's-Hertogenbosch; tel. 04100 - 34108.
AANKOOP GROTE FARTBJ
OSSEBOUILLON- en KIPPEBOUILLON-PASTA
tegen ongekend lage prijs, van Zwitsers fabrikaat.
Gegarandeerd prima kwaliteit.
Originele prijs resp. 1.50 1.70
Alléén bij ons voor de spotprijs van
OSSEBOUILLON per grote tube 31 Ct«
KIPPEBOUILLON per grote tube 33 Cti
per 10 tubes 3.naar keuze.
Alleen bij: H. Kleijn-Tummers
Stationsstraat 18 Waalwijk
HEERLIJK....
GROOT EN KLEIN
VAN
135 jaar geleden:
De stoomlocomotieven, die nu
met grote snelheid over de rails
denderen, zijn reeds 135 jaar ge
leden in zeer primitieve vorm
ontworpen. Hun glorietijd is in
middels voorbij. Wij rijden in
clectrische treinen en diesels.
Ook in andere landen wordt de
stoom vervangen door electrici-
teit en olie. De locomotief in zijn
klassieke gedaante, ontworpen
door de Engelsman George Ste
phenson, heeft afgedaan nu over
al ter wereld de electriciteit ter
rein wint. omdat zij goedkoper is
en de snelheid er door toeneemt.
Men zegt wel eens, dat een uit
vinding op toevalligheid berust.
Dat is pertinent onjuist, want
w" zien alle grote uitvindingen
samenvallen met het tijdperk,
waarin grote behoefte ontstond
aan verbetering van een bepaal
de productietechniek. Het beste
bewijs van deze stelling kan wor
den geleverd met de ontwikke
lingsgeschiedenis van de locomo
tief.
Van paardenmenner
tot constructeur
In het begin van de negentien
de eeuw stond Engeland op de
drempel van de industriële revo
lutie. In deze periode zien wij
overal het productietempo met
verrassende snelheid opgevoerd.
Is het wonder, dat er in die da
gen ook ijverig gezocht werd
naar een snel verkeersmiddel,
dat de in grote hoeveelheden ver
vaardigde goederen in korte tijd
naar verre streken kon overbren
gen? De man, die de sleutel vond
om het verkeersvraagstuk van
de 19e eeuw op te lossen, was
een eenvoudige mijnwerkerszoon
zonder academische opleiding,
maar met een ongekende wil en
volharding en een zeer goed ver
stand.
George Stephenson werd gebo
ren in de groezelige arbeidershut,
die het grootste gedeelte van de
arbeiders der vorige eeuw tot
woonplaats diende. Hij was de
zoveelste zoon in dit grote gezin,
waarvan de kostwinner stoker in
een kolenmijn was. George werd
met zorgvolle gezichten op de
wereld verwelkomd en h\j zou al
zeer jong mee moeten helpen een
broodje te verdienen. Als kind
was hij veehouder in de buurt
van Newcastle. In zijn vijftiende
levensjaar kwam er echter een
plaats vrij in de mijn, waar ook
zijn vader werkte en omdat het
haantje beter betaald werd, stap
te George zonder blikken of blo
zen over van de landbouw naar
de mijnindustrie en werd hulp-
stoker.
Dag in dag uit liep de jonge
Stephenson achter de blinde
mijnpaarden, die kolen aanvoer
den voor de stoommachine. Hij
deed zijn werk niet mechanisch,
maar dacht er voortdurend over
hoe hij dat kolenvervoer over de
nog houten rails kon verbeteren,
terwijl daarnaast zijn belangstel
ling werd gewekt door de slechte
pompen en de mijnverlichting,
die beide in miserabele toestand
verkeerden. De waterafvoer uit
de mijn was zeer onvoldoende en
de verlichting bestond uit grauw
vuren die bij de gasontwikkeling
een groot gevaar opleverden voor
de mijnwerkers.
Eerst de pompen
Hij ontwierp een mi
ldc
ijnlamp die
:h waar
Wij zien dus dat Stephenson
zijn aandacht doelbewust richtte
op de verbetering van artikelen,
die onvoldoende in een behoefte
voorzagen. Met de pompen hoek
te hij het eerst succes. Hij bracht
hier een geniale verbetering op
aan, die werd opgemerkt door 'n
ingenieur. Deze zorgde daarop,
dat George tot opzichter werd be
noemd, waardoor hij meer gele
genheid kreeg zich te ontwikke
len en ook de avondschool kon
bezoeken.
Weldra begon men respect
voor Stephenson te krijgen en
aan zijn oordeel enig gewicht te
hechten. Om de nodige boeken in
bezit te krijgen, deed hij allerlei
boodschappen en karweitjes na
zijn lange werkdag. Men moet
zich afvragen, waar hij nog de
tijd vandaan haalde om te stude
ren. Zijn ongekende leergierig
heid en werkkracht begon echter
vruchten af te werpen.
zeer goed voldeed, doch waar hij
geen ander voordeel van heeft
genoten dan dat de aandacht der
industriëlen op hem gevestigd
werd. Deze tegenslag was te wij
ten aan concurrentie. Ongeveer
gelijktijdig met Stephenson vond
Sir Mymphry Davy ook 'n mijn
lamp uit en de grotere financiële
draagkracht van de laatste zal de
oorzaak wel zijn geweest, dat hij
zijn naam aan de nieuwe verlich
ting wist te verbinden.
Meer in de mars
Hoe teleurstellend dit ook was
voor Stephenson, weldra bleek
dat hij nog meer pijlen op zijn
hoog had. Een ondernemende
lord had hem namelijk de mid
delen verschaft om een nieuw
model locomotief te houwen. In
1814, juist voor de val van Napo
leon, slaagde George er in de
Blücher", zoals hij zijn eerste
roduct noemde, in beweging te
rengen. De nieuwe machine trok
acht wagens van 30 ton met een
snelheid van 7.5 km. per uur en
betekende een omwenteling in
de stoomtractie.
Er waren echter ook nog moei
lijkheden met de locomotief, al
was het startsysteem voor die
tijd uniek met het nieuwe prin
cipe van de koppelstaven voor de
wielen. De „Blücher" ging tel
kens stilstaan om weer op adem
te komen, want het stoomverlies
was nog te groot. Ook hier werd
een eenvoudige oplossing gevon
den, die zelfs in de modernste
stoomlocomotieven nog toepas
sing vindt. Men voerde voortaan
de afdampstoom van de cilinders
naar de schoorsteen, waardoor
de luchttoevoer in de haard werd
vergemakkelijkt. Naast dit alles
werd het vlampijpsysteem van de
Franse ingenieur Séguin overge
nomen. Hierdoor werd de stoom-
productie nog meer opgevoerd.
Het beginsel van de locomotief
komt reeds van James Watt,
maar in 1804 had Richard Tre-
vithick ook al een complete lo
comotief op rails gebouwd. Na
dien had menig constructeur, zijn
krachten aangewend om het er
gernis wekkende ding te verbete
ren. Tensoltte slaagde Stephen
son door alle goede vindingen
toe te passen en te vervolmaken.
De eerste spoorlijn
Hij was dus niet de uitvinder
van de locomotief, maar grond
legger van het moderne spoor
wegverkeer, dat nu spoedig al
zon aandacht zou opeisen. De
„Stockton en Darlington-Rail
way" nam hem in dienst, zodat
hij nu alle tijd kon besteden aan
de verbetering en toepassing van
zijn troetelkind, de locomotief.
In 1825 had hij een zeer goede
machine geconstrueerd, die nu
voor practische doeleinden aan
gewend zou worden. Op 27 sep
tember van dat jaar opende men
zen spoorlijn van Stockton naar
Darlington met een... goederen
trein. Tussen deze twee plaatsen
werd de eerste spoorbaan ter we-
held gelegd. Haar doel was niet
het vervoer van reizigers, maar
een efficiënt kolenvervoer, dat in
verband met de zich snel uitbrei
dende industrie zeer gewenst
was. De snelheid van de locomo
tief was inmiddels reeds opge
voerd tot ongeveer 15 kin. per
uur. Men vond de grote vaart van
het ding verontrustend, een dui
velse vinding!
Vijf jaar later, toen Stephen
son zijn nieuwste machine, de
Vuurpijl, liet proefdraaien, haal
de deze een topsnelheid van 40
km. per uur. Enkele ingenieurs
maakten er een tochtje mee en
verklaarden naderhand, dat deze
gevaarlijke snelheid niet mocht
worden overschreden, daar zij de
verstikkingsdood tengevolge zou
kunnen hebben
Spoorwegen blijven
Spoedig na zijn eerste succes
werd aan de grote constructeur
Stephenson hij was nu be
roemd geworden de bouw van
de spoorlijn tussen Liverpool en
Manchester opgedragen. Op dit
traject had voor het eerst perso
nenvervoer op grote schaal plaats
en sindsdien heeft de locomotief
de wereld veroverd, totdat deze
eeuw hem beconcurreerde met
electriciteit en dieseltractie.
Het moge waar zijn, dat de
ontwikkeling van de moderne
techniek de locomotief naar het
tweede plan heeft verschoven,
't spoorwegverkeer zal nog lang
een zeer voorname plaats in de
maatschappij blijven innemen.
Wellicht ook, nadat de atoom
kracht voor energie-opwekking
zal worden aangewend.
Dat spoorwegverkeer nam 135
jaar geleden, dank zij de grote
technische gaven en het organi
satietalent van George Stephen
son, een aanvang. Door de op
bouw van het spoorwegwezen
zullen 27 september en de naam
van Stephenson nog lang aange
name herinneringen wekken bij
ons, die van dat verkeer reeds zo
lang hebben geprofiteerd en er
ook zovele rijke vruchten van
hebben geplukt.
Drs. A. G. H.
Stationsstraat 88, WAALWIJK
Ziekenfonds leverancier
Gasthuisstraat 136 a Kaatsheuvel
vraagt
vraagt voor spoedige indiensttreding
voor haar werkplaatsadministratie.
Mulo-diploma vereist, type-diploma
strekt tot aanbeveling,
Leeftijd 17-19 jaar.
Brieven onder no. 1444 aan het bureau van dit blad.
Fa. v/h BERGMANS-SMITS
Markt 1, Telefoon 2216. Waalwijk
LoCffstraat 89 Tel. 2985 Waalwijk
Stephenson was niet de uitvinder.
I -
