wAaLwijkse en lAnqstRAAtse couRAnt
30.000.000 RIJKSDAALDERS
IN CIRCULATIE
BINNEN- EN BUiTENLANL
kou gevat?
Laos blijft gevaarlijk
Socialistische nederlaag in België
Nieuw perspectief in Algerijnse kwestie
Toestand in Kongo chaotisch en ernstig
TRIMBACH
VRIJDAG 20 JANUARI 1961
84e JAARGANG Ne. 6
Uitgever
Waal wij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 50798
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres „Echo"
it
Zal nieuwe riks populair worden bij Ned. volk
Rijksmunt maakte uit 3 oude vijf nieuwe rijksdaalders.
(van onze verslaggever)
Een dikke walmende rook hangt in het smelthuis van de Rijks
munt te Utrecht. Arbeiders in blauwe overalls pakken met lange
grijptangen de omhulsels uit de ovens, waarin de grondstof voor
de nieuwe rijksdaalders is gesmolten. Per dag worden duizenden
kilo's edel metaal, bestaande uit 72 zilver en 28 koper, in
deze smeltovens gesmolten, telkens in partijen van 500 kilo.
Waar dit smeltmateriaal vandaan komt? „Dat zijn de oude rijks
daalders mijnheer, die het rijk weer heeft ingenomen. Zoals vijf
jaar geleden van twee oude guldens drie nieuwe gemaakt werden,
maakt de Munt nu van drie oude rijksdaalders vijf nieuwe".
In staven van nauwelijks een halve meter lang wordt dit metaal
gegoten en terwijl wij even blijven staan, zien wij ook hoe het mes
sing tot staven gegoten wordt voor de vervaardiging van gas- en
lichtpenningen. Dit laatste materiaal veroorzaakt eigenlijk al deze
rook. Het andere metaal dat hier verwerkt wordt, ontwikkelt
praktisch geen rook, wat voor de arbeiders wel zo prettig is.
Waar het geld voor het
oprapen ligt
De nieuwe rijksdaalders, waarvan
op 16 Januari li0 miljoen exemplaren
aan de Nederlandse Bank werden
overgedragen, dienen ter ver
vanging van de miljoenen muntbil
jetten van f 2.50, die in circulatie
zijn. De beeltenaar, die op de nieu
we muntstukken is aangebracht, werd
evenals die op de gulden, vervaardigd
door prof. L. O. Wenkebach uit Den
Haag.
De nieuwe rijksdaalder verschilt in
menig opzicht van de oude. Zij
is kleiner en lichter, weegt ten op
zichte van de 25 gram van de oude
slechts 15 gram en heeft in plaats
van een middellijn van 38, slechts 'n
middellijn van 33 mm. Al maanden
is de Rijksmunt met de vervaardiging
van de muntstukken bezig en thans
in 1961 is de rijksdaalder uitge
geven.
Vervaardiging in ver
schillende fasen
Wanneer wij het rokerige smelthuis
verlaten, komen wij allereerst terecht
bij de walserij of pletterij, waar de
volgende bewerking geschiedt. Vijf
walsen staan gereed om de uit het
smelthuis precies afgewogen hoeveel
heid metaal te pletten. Aan de ene
kant er in gestoken komen de staven
er aan de andere kant weer platter
uit, welke bewerking vijf maal moet
geschieden om de staaf op de ver
eiste dikte te krijgen.
Dit neemt wel enige tijd in beslag
en derhalve moeten de staven die door
het walsen hun hardheid weer her
krijgen, tussen het walsen door soms
twee tot drie keer weer gloeiend wor
den gemaakt, wat in een naast de
walserij gelegen afdeling geschiedt in
elektrische ovens.
200 plaatjes per minuut
Nog voor wij het volgende lokaal,
waar de verdere ontwikkeling van de
vervaardiging der nieuwe rijksdaal
ders plaats heeft, betreden, horen wij
reeds het gedreun en gestamp der ma
chines en als de deur opengaat, klinkt
ons het onregelmatige getik van het
vallen van de zilveren „achterwielen"
in zinken emmers in de oren. Daar
staan de ingenieuze machines, die
met een snelheid van 200 per mi
nuut de stroken die uit de machines
komen, versnijden tot schijfjes, wel
ke plaatjes reeds met het echte geld-
gerinkel in de voor de machine staan
de zinken emmers vallen.
Men verwerkt hier zon 1300 kilo
metaal per dag en in hoogseizoenen
wordt de produktie nog verder opge
voerd, door eventueel in ploegen te
werken. De emmertjes met het nog
doffe geoxydeerde metaal tot een ge
wicht van 25 tot 30 kilo staan gereed
om naar de spoelkamer (het blanchi-
ment) vervoerd te worden, waar een
nieuwe fase in de vervaardiging
wordt ontwikkeld. In een groot spoel-
reservoir bevindt zich een samenstel
ling van stoffen, waarvan verdund
zwavelzuur het hoofdbestanddeel
uitmaakt, waardoor het metaal „ont-
geeld" wordt en een zuiver zilver ui
terlijk krijgt en zal behouden. In grote
centrifuges worden de zilveren rijks
daalders dan gedroogd.
Druk van 100 ton
Nadat het randschrift werd aange
bracht, komen de schijfjes op een an
dere afdeling. Hier staan de munt-
persen, waar de muntstukken een
TWEEMAAL
MAANDAG 16 JANUARI
Op maandag 16 januari 1956 kwam
de nieuwe gulden in omloop; precies
5 jaar later, ook op maandag en ook
op 16 januari volgde nu de zilveren
rijksdaalder, na een afwezigheid van
pl.m. 20 jaar. Toch is het niet de
verjaardag van de muntmeester, maar
zuiver toeval!
Sedert de afkondiging van de nieu
we na-oorlogse muntwet tot ultimo
1959, heeft de Rijksmunt aange
maakt, 648 miljoen centen, 144 mil
joen stuivers, 315 miljoen dubbel
tjes, 151 miljoen kwartjes, 140 mil
joen guldens en 7.200.000 rijksdaal
ders. Gezamenlijke waarde
240.930.000. - De intrensieke
waarde aan zilver en koper e.d. is veel
lager. Van een gulden bedraagt ze
precies twee kwartjes!
voor een worden ingevoerd en door
twee stempels zowel van onderen als
van boven gelijktijdig worden ge
stempeld. De munt bevindt zich in
een ring, waardoor het voorkomen
wordt, dat zij door de enorme druk,
die er bij het stempelen op wordt uit
geoefend - circa 100 ton - gaat
uitzetten en haar vorm zal verliezen.
Hoewel munt voor munt gestem
peld wordt, is de snelheid waarmee
één machine werkt nog zeer groot,
namelijk 80 per minuut, hetgeen
neerkomt op 4800 muntstukken pei
uur.
Dan verdwijnt de nieuwe rikt via
een band, waarop nogmaals naar be
schadigde munten wordt gezocht en
waar de dikte wordt gecontroleerd,
naar de telmachine, die 4000 munten
per minuut tellen en geen fouten ma
ken. In zakjes wordt het materiaal
vervoerd, na ter controle nogmaals
gewogen te zijn.
Reeds 13 eeuwen
Volgens historici zouden de eerste
munten geslagen zijn in de 7e eeuw
voor Christus en wel in de Griekse
provincie Lydië in klein-Azië. Het
betrof hier „drachmen", munten die
werkelijk met een hamer met ingegra
veerde beeltenaar op een aambeeld
werden geslagen uit een stukje ge
degen goud.
De oudste Nederlandse munten
stammen uit Friesland en werden
daar in de 6e en 7e eeuw vervaar
digd. In die tijden kregen bepaalde
belangrijke plaatsen het zogenaamde
muntrecht. Zij mochten hun eigen
munten slaan. Hiertoe behoorde
reeds vroeg ook Utrecht, want in de
7e eeuw werden in de Domstad ook
al munten geslagen.
Het was koning Lodewijk Napo
leon, die de de Utrechtsche stad in
1806 't muntrecht gaf voor alle mun
ten in Nederland, waardoor deze
Munt het monopolie kreeg in ons
land. De Rijksmunt vervaardigt ech
ter niet alleen munten voor Neder
land. Ook voor buitenlandse regerin
gen worden in opdracht munten ge
slagen. Tevens maakt men er stem
pels, handels- en gedenkmunten, me
dailles en eretekenen.
Met het in roulatie brengen van de
nieuwe rijksdaalder is het Neder
landse muntstelsel weer compleet en
zal binnenkort alle papiergeld bene
den een waarde van f 10.- ver
dwijnen.
(Nadruk verboden)
BUITENLAND
DE TOESTAND IN BELGIË
Zoals te verwachten was, is de
staking vrijwel verlopen, alleen
Luik en de Borinage houden nog
vol op order van de heer Renard
die weldra geheel alleen zal
staan. Maandag is overigens het
werk hervat, ook voor een deel
m Luik, maar daar heeft de heer
Renard het zover weten te bren
gen, dat er maandag nog een de
monstratie van pl.m. 1500 man
werd gehouden en na met stenen
ua?u bussen met arbeiders te
hebben geworpen, vielen er drie
gewonden bij 't optreden der gen
darmes.
rije reeds van kracht wil doen
zijn op het moment dat daar de
vrije verkiezingen zuilen worden
gehouden.
DE AMERIKAANSE
BEGROTING
Vier dagen voor zijn aftreden
heeft president Eisenhower een
van zijn laatste constitutionele
plichten vervuld met de indie
ning van de begroting voor het
jaar 1961-62 de hoogste begro
ting van de Amerikaanse geschie
denis. Eisenhower vraagt gelden
tot een totaal van 80 miljard dol
lar, twee miljoen meer dan voor
het lopende begrotingsjaar. Hij
heeft zijn opvolger, John Kenne
dy, indirect gewaarschuwd, op te
19 cent per rol
ALGERIJNSE OPSTANDELIN
GEN BEREID TOT GESPREK
De voorlopige Algerijnse rege
ring in ballingschap heeft maan
dagmorgen na een onderling be
raad van vier dagen, een verkla
ring uitgegeven, waarin zij mee
deelt, dat zij bereid is „met de
r ranse regering onderhandelin
gen te beginnen over de voor
waarden van een vrije lotsbe
stemming voor het Algerijnse
volk." In de verklaring wordt
verder gezegd, dat het Algerijnse
probleem is gekomen „in een
nieuw stadium, dat de mogelijk
heid opent van een vreedzame,
door onderhandelingen bereikte
oplossing. Deze mogelijkheid
loopt echter ernstig gevaar door
pogingen een regeling dwingend
op te leggen". Hieruit blijkt dat
het F.L.N. zich verzet tegen de
wet op de voorlopige instellingen
die president De Gaulle in Aige-
passen voor te grote uitgaven.
Hij stelt tenslotte een reorgani
satie voor op het Witte Huis. Ei
senhower suggereert zijn opvol
ger, een functionaris boven de
kabinetsleden te benoemen, een
soort „superminister", die als
eerste secretaris van de regering
zou optreden, naast de president
zou werken, het contact tussen
Witte Huis en departementen zou
vergemakkelijken, de internatio
nale programma's zou coördine
ren en de president zou kunnen
vertegenwoordigen op internati
onale conferenties.
RADARTOREN IN OCEAAN
MET 27 MENSEN IN GOLVEN
VERDWENEN
Een radartoren van de Ameri
kaanse luchtmacht, onderdeel
van een waarschuwingsketen
van dergelijke in zee geplaatste
torens, is in een orkaan vernield
en van de 27 mensen die zich op
dit kunstmatig eiland bevonden,
ontbreekt elk spoor. Men neett
niets anders dan een lege red
dingsboot en wat wraknout ge
signaleerd.
me toren stond 20 meter boven
het wateroppervlak, op stalen
pijlers die cuep in de zeebouem
geureven waren. De golven deu
nen een hoogte van iu nieter be
reikt, aldus een mededeling van
de weerkundige dienst.
De Amerikaanse kustwacht
heeft later gemeld, dat reddings-
scnepen er noogstwaarscnijnujk
in geslaagd zijn contact te maken
met overlevenden, die opgestoten
zitten in liet wrak van net ge
zonken radarstation.
De luclitmacnt neeft vijf dui
kers naar cie plaats van de ramp
genracnt, in tie noop uat deze de
overievenuen zuilen kunnen be
reiken. 'lot nog toe zijn siecnts
cine siacntoiiers gevonden. Den
torpeuojager neett tussen oe orij-
venue wrakstukken liet lijk op
gevist van een oer bernannings-
ïeuen.
Met man en macht is men blij
ven zoeken, maar maandagavond
laat was ue noop op net vinuen
van overievenuen met erg groot
meer. 'tenzij er een wonuer zou
gebeuren, moet de gelieie neman-
inng ais verloren woruen be-
scuouwd. Zij kan, volgens des-
kunuigen, beslist geen tyd geüad
nebuen pogingen te uoen zien in
venigiieiu te sielien.
BINNENLAND
KONINGINNEDAG OF 1 MEI
De ministerraad heeft besloten
dat de verjaaruag van koningin
juiiaiia, weike uit jaar op zonuag
van, zal woruen gevierd op
maandag 1 mei. Dit is ook in
iyou zo gebeurd.
VIJF KILOMETER LANGE BRUG
OVER DE OOSTERSCHELDE.
Grootste brug van Europa
Ged. Staten van Zeeland hebben
nadere mededelingen gedaan over de
voorgenomen bouw van een brug over
de Uosterschelde die naar verwach
ting over enkele jaren midden- en
noord-Zeeland zal verbinden. De
brug zal een lengte krijgen van onge
veer 5 km., de rijbaan wordt 8 meter
breed met daarnaast een rijwielpad
van bijna 3 meter. De bouw van deze
brug - de grootste van Europa -
zal volgens een voorlopige kostenra
ming t 60 miljoen bedragen. Voor de
uitvoering van het plan moet gere
kend worden op een tijdsduur van
drie jaar, de tijd van voorbereiding
is gesteld op één jaar.
INTERLAND TEGEN BELGEN
OP T.V.
Bij uitverkocht stadion
De eerstvolgende voetbal-interland
tussen Nederland en België, op
woensdag 22 maart, in Rotterdam,
komt misschien op het televisie
scherm. De KNVB maakt geen be
zwaar tegen de uitzending, indien 't
stadion is uitverkocht. 15 februari
zal men weten of de animo van het
publiek de interland te zien, erg groot
is. Dan moeten namelijk de aanvra
gen voor kaarten binnen zijn. Daarna
zal de voetbalbond al dan niet zijn
fiat geven. De Belgische voetbalbond
heeft ditmaal vlot zijn toestemming
gegeven tot relayering.
AUTO RIJDT OP FIETSPAD
4 doden en een zwaargewonde
Een automobilist, die volgens zijn
verklaringen verblind was door een
tegenligger, heeft zondagmorgen in
de buurt van Ieperen 4 mensen dood
gereden en een vijfde zwaar verwond.
De wagen waarin hij reed, raakte
van de hoofdweg en slipte het fiets
pad op. De vijf voetgangers die daar
liepen waren naar een feestje ge
weest.
Een 50-jarige vrouw overleed ter
plaatse. Haar zoon, en een ouder
echtpaar van 67 en 62 jaar, overle
den later in het ziekenhuis van Iepe
ren. De 52-jarige echtgenoot werd
zwaar gewond.
De bestuurder werd gearresteerd,
op verdenking van roekeloos te heb
ben gereden, en het toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel.
UITBREIDING VAN SCHIPHOL.
Minister Korthals heeft een be
slissing genomen over de toekomstige
uitbreiding van Schiphol. De minister
van Verkeer en Waterstaat verklaar
de dinsdagavond in de Tweede Ka
mer, dat hij al het mogelijke zal doen
om te bereiken, dat Schiphol aan ho
ge eisen zal voldoen. Hij staat achter
het uitbreidingsplan van de directie
Na het onstuimige begin van ja
nuari heeft de politieke situatie thans
een wat minder dreigend karakter
gekregen, waarmee overigens niet
gezegd wil zijn dat er geen gevaar
meer zou bestaan voor een interna
tionaal conflict. Dit gevaar mag dan
op het ogenblik wat minder imminent
zijn, het is altijd nog aanwezig en er
is maar een enkele verkeerde ma-
nouevre voor nodig om de strijd te
doen ontbranden.
Een van de brandpunten is nog
altijd Laos, waar de strijd tussen de
regeringstroepen en de communisti
sche rebellen onverminderd voort
duurt. Tegenover de nog steeds toe
nemende rode steun in materiaal en
manschappen aan de rebellen hebben
de Amerikanen de levering van vlieg
tuigen en ander oorlogsmateriaal aan
de regeringstroepen geplaatst. Voor
de communisten was dit natuurlijk
aanleiding om met de notoire onbe
schaamdheid van het Kremlin een
waarschuwing aan het adres van
Amerika te richten. Het is duidelijk
dat de revolte in Laos deel uitmaakt
van de communistische expansie in
het Verre Oosten, een politiek die de
communisten onder de dekmantel van
„binnenlandse aangelegenheden"
denken te kunnen realiseren.
Ten aanzien van de Algerijnse
kwestie zijn de vooruitzichten wat
hoopvoller geworden na de officiële
verklaring van de Algerijnse rebel-
lenregering, waarin zij de bereidheid
uitspreekt tot onderhandelingen met
de Franse regering over de voorwaar
den van een vrije raadpleging van het
Algerijnse volk. De voorlopige Alge
rijnse regering verklaart zelf, dat het
gunstige klimaat voor nieuwe onder
handelingen is geschapen door het
onlangs gehouden referendum. Van
de andere kant heeft Ferhat Abbas
duidelijk te? verstaan gegeven, dat hij
de instelling van een Algerijns be
stuur buiten het Algerijnse Nationale
Bevrijdingsfront om niet zal accep
teren en het ligt dan ook in de ver
wachting datDe Gaulle ook de rebel
len zal betrekken in de vrije organi
satie van de zelfbeschikking. Inmid
dels is er door geen der partijen over
een wapenstilstand gesproken.
De politieke staking in België,
waarvoor het N.V.V. zo grif een half
miljoen beschikbaar stelde, is een
volkomen mislukking geworden. Er
zijn de afgelopen dagen nog wel en
kele ernstige incidenten geweest in
Wallonië, maar deze mogen worden
gezien als de „ergernis van de ver
liezer". Zelfs in de meest rode pro
vincie van België, Luik, wordt het
werk geleidelijk aan weer hervat en
stakingsleider Renard heeft een bij
zonder rustige toespraak gehouden,
waarin hij met geen woord meer rep
te over zijn vroegere dreiging om de
vitale bedrijven stil te leggen.
De staking in België, zo mag wor
den vastgesteld, is op een enorme
nederlaag voor de socialisten uitge
lopen en men mag rustig aannemen
dat de socialisten in België heel veel
goodwill en sympathie hebben ver
speeld. De strijd tegen de eenheids-
wet zal worden voortgezet, zo hebben
de socialisten verklaard.
In Kongo blijft de toestand chao
tisch en gevaarlijk. Woensdag kwam
het bericht dat ex-premier Loemoem-
ba per vliegtuig zou zijn overgebracht
naar Elisabethstad, het bolwerk van
zijn aartsvijand Tsjombe. Overigens
blijkt dat ook Moboetoe minder vast
in het zadel zit en zijn greep op leger
en politie begint te verliezen. Men is
dan ook bevreesd voor een nieuw op
roer in het land. Tot nu toe trachten
Moboetoe en Kasavoeboe vergeefs
steun voor hun bewind te krijgen bij
de V.N., want Hammarskjoeld is niet
ingegaan op Kasavoeboe's eis om de
Indische V.N -vertegenwoordiger
Dayal uit Kongo terug te roepen.
Hoe de toestand in Kongo zich
verder zal ontwikkelen is met geen
zekerheid te zeggen, maar zij moet in
elk geval „ernstig" genoemd worden.
van de luchthaven, dat indertijd nog
door de heer Dellaert is ontworpen.
Hij heeft daarmee een einde gemaakt
aan de tegenstelling tussen de lucht
haven-directie en de Rijksluchtvaart
dienst.
Nog dit jaar kan begonnen worden
met de aanleg van de nieuwe oost
west-baan voor straatverkeer en met
verlenging tot 3300 meter van de
bestaande noord-zuid-baan, die dan
ook voor straalverkeer geschikt zal
zijn. In verband daarmee is omleg
ging van een deel van de rijksweg
nodig. Het gehele uitbreidingsplan
kost f 202 miljoen. Minister Kort
hals kon niet zeggen, hoe de finan
ciering precies geregeld wordt. Voor
1961 heeft het rijk 18 miljoen be
schikbaar. Voor 1962 en 1963 twee
maal 10 miljoen. In 1962 en 1963
moeten de grootste investeringen ko
men. Er is overleg gaande over de
mogelijkheid van door de staat gega
randeerde leningen.
STRAALJAGER ZOOG JONGE
MAN OP.
Op het testplatform van „Avio-
landa" op de vliegbasis Woensdrecht
is dinsdagmiddag de 19-jarige leer
ling-monteur Machiel van Opstal uit
Zevenbergen in de motorinlaat van
een Sabre F 86 K gezogen en op
slag gedood. De straaljager van de
luchtmacht was in onderhoud bij
„Aviolanda". Tijdens het proef
draaien liep Van Opstal tussen het
veiligheidshek en de straaljager door
met als gevolg, dat de zuiging hem
in de motorinlaat trok. Hoewel de
straalmotor terstond werd gestopt,
bleek de jongen al te zijn overleden.
GROTESTRAAT 347-TEL.2371
KARDINAAL ALFRINK
ERE-DOCTOR
Aan kardinaal Alfrink is door de
Universiteit van Leuven het ere-doc-
toraat aangeboden, wat op 2 februari
zal worden uitgereikt.
EEN PRACHTIG SUCCES
Door de leerlingen van een mid
delbare school in Buitenveldert in
Den Haag, is voor de honger-bestrij-
ding in Kongo liefst f 29.000 bij
eengebracht, van de leerlingen zelf
(f 800. - familie en bedrijven.
Er zijn artikelen voor aangekocht,
die door een vliegtuig van de Ameri
kaanse basis in Soesterberg, koste
loos naar Kongo zijn gevlogen.
Provinciaal nieuws
BENOEMINGEN
BISDOM DEN BOSCH
Mgr. Heezemans, deken van Eind
hoven en oud-pastoor van St. Jan te
Waalwijk, heeft om gezondheidsrede
nen aan de bisschop ontslag gevraagd
uit zijn functie.
In zijn plaats is benoemd tot deken
van Eindhoven en pastoor van de pa
rochie H. Catharina aldaar de Z.E.
heer W. Kaal, die pastoor was van
de parochie St. Theresia te Nijmegen.
Tot pastoor aan deze parochie is be
noemd de Z.E. heer P. JanssensT die
pastoor was in de parochie St. Lam-
bertus te Rosmalen. In deze laatste
parochie is benoemd de W.E. heer
C. van Roestel die kapelaan was van
de St. Nicolaasparochie in Valkens-
waard.
10 SALARISVERHOGING
BRABANTSE WETHOUDERS
In verband met de stijging van het
loonpeil zullen de jaarwedden van de
Brabantse wethouders met terugwer
kende kracht van 1 januari 1961 af
met ongeveer 10 procent worden ver
hoogd.
In een brief aan de gemeenteraden
geven gedeputeerde staten van Nrd.-
Brabant hiervan kennis. Het is de be
doeling tevens de regeling van de
De tcho van het Zuióen
I