wAaLwijkse en lAnqstRAAtse couRAnt 30.000.000 RIJKSDAALDERS IN CIRCULATIE BINNEN- EN BUiTENLANL kou gevat? Laos blijft gevaarlijk Socialistische nederlaag in België Nieuw perspectief in Algerijnse kwestie Toestand in Kongo chaotisch en ernstig TRIMBACH VRIJDAG 20 JANUARI 1961 84e JAARGANG Ne. 6 Uitgever Waal wij kse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Gironummer 50798 Dit blad verschijnt 2 x per week Opgericht 1878 Abonnement 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties: speciaal tarief Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002 Telegram-adres „Echo" it Zal nieuwe riks populair worden bij Ned. volk Rijksmunt maakte uit 3 oude vijf nieuwe rijksdaalders. (van onze verslaggever) Een dikke walmende rook hangt in het smelthuis van de Rijks munt te Utrecht. Arbeiders in blauwe overalls pakken met lange grijptangen de omhulsels uit de ovens, waarin de grondstof voor de nieuwe rijksdaalders is gesmolten. Per dag worden duizenden kilo's edel metaal, bestaande uit 72 zilver en 28 koper, in deze smeltovens gesmolten, telkens in partijen van 500 kilo. Waar dit smeltmateriaal vandaan komt? „Dat zijn de oude rijks daalders mijnheer, die het rijk weer heeft ingenomen. Zoals vijf jaar geleden van twee oude guldens drie nieuwe gemaakt werden, maakt de Munt nu van drie oude rijksdaalders vijf nieuwe". In staven van nauwelijks een halve meter lang wordt dit metaal gegoten en terwijl wij even blijven staan, zien wij ook hoe het mes sing tot staven gegoten wordt voor de vervaardiging van gas- en lichtpenningen. Dit laatste materiaal veroorzaakt eigenlijk al deze rook. Het andere metaal dat hier verwerkt wordt, ontwikkelt praktisch geen rook, wat voor de arbeiders wel zo prettig is. Waar het geld voor het oprapen ligt De nieuwe rijksdaalders, waarvan op 16 Januari li0 miljoen exemplaren aan de Nederlandse Bank werden overgedragen, dienen ter ver vanging van de miljoenen muntbil jetten van f 2.50, die in circulatie zijn. De beeltenaar, die op de nieu we muntstukken is aangebracht, werd evenals die op de gulden, vervaardigd door prof. L. O. Wenkebach uit Den Haag. De nieuwe rijksdaalder verschilt in menig opzicht van de oude. Zij is kleiner en lichter, weegt ten op zichte van de 25 gram van de oude slechts 15 gram en heeft in plaats van een middellijn van 38, slechts 'n middellijn van 33 mm. Al maanden is de Rijksmunt met de vervaardiging van de muntstukken bezig en thans in 1961 is de rijksdaalder uitge geven. Vervaardiging in ver schillende fasen Wanneer wij het rokerige smelthuis verlaten, komen wij allereerst terecht bij de walserij of pletterij, waar de volgende bewerking geschiedt. Vijf walsen staan gereed om de uit het smelthuis precies afgewogen hoeveel heid metaal te pletten. Aan de ene kant er in gestoken komen de staven er aan de andere kant weer platter uit, welke bewerking vijf maal moet geschieden om de staaf op de ver eiste dikte te krijgen. Dit neemt wel enige tijd in beslag en derhalve moeten de staven die door het walsen hun hardheid weer her krijgen, tussen het walsen door soms twee tot drie keer weer gloeiend wor den gemaakt, wat in een naast de walserij gelegen afdeling geschiedt in elektrische ovens. 200 plaatjes per minuut Nog voor wij het volgende lokaal, waar de verdere ontwikkeling van de vervaardiging der nieuwe rijksdaal ders plaats heeft, betreden, horen wij reeds het gedreun en gestamp der ma chines en als de deur opengaat, klinkt ons het onregelmatige getik van het vallen van de zilveren „achterwielen" in zinken emmers in de oren. Daar staan de ingenieuze machines, die met een snelheid van 200 per mi nuut de stroken die uit de machines komen, versnijden tot schijfjes, wel ke plaatjes reeds met het echte geld- gerinkel in de voor de machine staan de zinken emmers vallen. Men verwerkt hier zon 1300 kilo metaal per dag en in hoogseizoenen wordt de produktie nog verder opge voerd, door eventueel in ploegen te werken. De emmertjes met het nog doffe geoxydeerde metaal tot een ge wicht van 25 tot 30 kilo staan gereed om naar de spoelkamer (het blanchi- ment) vervoerd te worden, waar een nieuwe fase in de vervaardiging wordt ontwikkeld. In een groot spoel- reservoir bevindt zich een samenstel ling van stoffen, waarvan verdund zwavelzuur het hoofdbestanddeel uitmaakt, waardoor het metaal „ont- geeld" wordt en een zuiver zilver ui terlijk krijgt en zal behouden. In grote centrifuges worden de zilveren rijks daalders dan gedroogd. Druk van 100 ton Nadat het randschrift werd aange bracht, komen de schijfjes op een an dere afdeling. Hier staan de munt- persen, waar de muntstukken een TWEEMAAL MAANDAG 16 JANUARI Op maandag 16 januari 1956 kwam de nieuwe gulden in omloop; precies 5 jaar later, ook op maandag en ook op 16 januari volgde nu de zilveren rijksdaalder, na een afwezigheid van pl.m. 20 jaar. Toch is het niet de verjaardag van de muntmeester, maar zuiver toeval! Sedert de afkondiging van de nieu we na-oorlogse muntwet tot ultimo 1959, heeft de Rijksmunt aange maakt, 648 miljoen centen, 144 mil joen stuivers, 315 miljoen dubbel tjes, 151 miljoen kwartjes, 140 mil joen guldens en 7.200.000 rijksdaal ders. Gezamenlijke waarde 240.930.000. - De intrensieke waarde aan zilver en koper e.d. is veel lager. Van een gulden bedraagt ze precies twee kwartjes! voor een worden ingevoerd en door twee stempels zowel van onderen als van boven gelijktijdig worden ge stempeld. De munt bevindt zich in een ring, waardoor het voorkomen wordt, dat zij door de enorme druk, die er bij het stempelen op wordt uit geoefend - circa 100 ton - gaat uitzetten en haar vorm zal verliezen. Hoewel munt voor munt gestem peld wordt, is de snelheid waarmee één machine werkt nog zeer groot, namelijk 80 per minuut, hetgeen neerkomt op 4800 muntstukken pei uur. Dan verdwijnt de nieuwe rikt via een band, waarop nogmaals naar be schadigde munten wordt gezocht en waar de dikte wordt gecontroleerd, naar de telmachine, die 4000 munten per minuut tellen en geen fouten ma ken. In zakjes wordt het materiaal vervoerd, na ter controle nogmaals gewogen te zijn. Reeds 13 eeuwen Volgens historici zouden de eerste munten geslagen zijn in de 7e eeuw voor Christus en wel in de Griekse provincie Lydië in klein-Azië. Het betrof hier „drachmen", munten die werkelijk met een hamer met ingegra veerde beeltenaar op een aambeeld werden geslagen uit een stukje ge degen goud. De oudste Nederlandse munten stammen uit Friesland en werden daar in de 6e en 7e eeuw vervaar digd. In die tijden kregen bepaalde belangrijke plaatsen het zogenaamde muntrecht. Zij mochten hun eigen munten slaan. Hiertoe behoorde reeds vroeg ook Utrecht, want in de 7e eeuw werden in de Domstad ook al munten geslagen. Het was koning Lodewijk Napo leon, die de de Utrechtsche stad in 1806 't muntrecht gaf voor alle mun ten in Nederland, waardoor deze Munt het monopolie kreeg in ons land. De Rijksmunt vervaardigt ech ter niet alleen munten voor Neder land. Ook voor buitenlandse regerin gen worden in opdracht munten ge slagen. Tevens maakt men er stem pels, handels- en gedenkmunten, me dailles en eretekenen. Met het in roulatie brengen van de nieuwe rijksdaalder is het Neder landse muntstelsel weer compleet en zal binnenkort alle papiergeld bene den een waarde van f 10.- ver dwijnen. (Nadruk verboden) BUITENLAND DE TOESTAND IN BELGIË Zoals te verwachten was, is de staking vrijwel verlopen, alleen Luik en de Borinage houden nog vol op order van de heer Renard die weldra geheel alleen zal staan. Maandag is overigens het werk hervat, ook voor een deel m Luik, maar daar heeft de heer Renard het zover weten te bren gen, dat er maandag nog een de monstratie van pl.m. 1500 man werd gehouden en na met stenen ua?u bussen met arbeiders te hebben geworpen, vielen er drie gewonden bij 't optreden der gen darmes. rije reeds van kracht wil doen zijn op het moment dat daar de vrije verkiezingen zuilen worden gehouden. DE AMERIKAANSE BEGROTING Vier dagen voor zijn aftreden heeft president Eisenhower een van zijn laatste constitutionele plichten vervuld met de indie ning van de begroting voor het jaar 1961-62 de hoogste begro ting van de Amerikaanse geschie denis. Eisenhower vraagt gelden tot een totaal van 80 miljard dol lar, twee miljoen meer dan voor het lopende begrotingsjaar. Hij heeft zijn opvolger, John Kenne dy, indirect gewaarschuwd, op te 19 cent per rol ALGERIJNSE OPSTANDELIN GEN BEREID TOT GESPREK De voorlopige Algerijnse rege ring in ballingschap heeft maan dagmorgen na een onderling be raad van vier dagen, een verkla ring uitgegeven, waarin zij mee deelt, dat zij bereid is „met de r ranse regering onderhandelin gen te beginnen over de voor waarden van een vrije lotsbe stemming voor het Algerijnse volk." In de verklaring wordt verder gezegd, dat het Algerijnse probleem is gekomen „in een nieuw stadium, dat de mogelijk heid opent van een vreedzame, door onderhandelingen bereikte oplossing. Deze mogelijkheid loopt echter ernstig gevaar door pogingen een regeling dwingend op te leggen". Hieruit blijkt dat het F.L.N. zich verzet tegen de wet op de voorlopige instellingen die president De Gaulle in Aige- passen voor te grote uitgaven. Hij stelt tenslotte een reorgani satie voor op het Witte Huis. Ei senhower suggereert zijn opvol ger, een functionaris boven de kabinetsleden te benoemen, een soort „superminister", die als eerste secretaris van de regering zou optreden, naast de president zou werken, het contact tussen Witte Huis en departementen zou vergemakkelijken, de internatio nale programma's zou coördine ren en de president zou kunnen vertegenwoordigen op internati onale conferenties. RADARTOREN IN OCEAAN MET 27 MENSEN IN GOLVEN VERDWENEN Een radartoren van de Ameri kaanse luchtmacht, onderdeel van een waarschuwingsketen van dergelijke in zee geplaatste torens, is in een orkaan vernield en van de 27 mensen die zich op dit kunstmatig eiland bevonden, ontbreekt elk spoor. Men neett niets anders dan een lege red dingsboot en wat wraknout ge signaleerd. me toren stond 20 meter boven het wateroppervlak, op stalen pijlers die cuep in de zeebouem geureven waren. De golven deu nen een hoogte van iu nieter be reikt, aldus een mededeling van de weerkundige dienst. De Amerikaanse kustwacht heeft later gemeld, dat reddings- scnepen er noogstwaarscnijnujk in geslaagd zijn contact te maken met overlevenden, die opgestoten zitten in liet wrak van net ge zonken radarstation. De luclitmacnt neeft vijf dui kers naar cie plaats van de ramp genracnt, in tie noop uat deze de overievenuen zuilen kunnen be reiken. 'lot nog toe zijn siecnts cine siacntoiiers gevonden. Den torpeuojager neett tussen oe orij- venue wrakstukken liet lijk op gevist van een oer bernannings- ïeuen. Met man en macht is men blij ven zoeken, maar maandagavond laat was ue noop op net vinuen van overievenuen met erg groot meer. 'tenzij er een wonuer zou gebeuren, moet de gelieie neman- inng ais verloren woruen be- scuouwd. Zij kan, volgens des- kunuigen, beslist geen tyd geüad nebuen pogingen te uoen zien in venigiieiu te sielien. BINNENLAND KONINGINNEDAG OF 1 MEI De ministerraad heeft besloten dat de verjaaruag van koningin juiiaiia, weike uit jaar op zonuag van, zal woruen gevierd op maandag 1 mei. Dit is ook in iyou zo gebeurd. VIJF KILOMETER LANGE BRUG OVER DE OOSTERSCHELDE. Grootste brug van Europa Ged. Staten van Zeeland hebben nadere mededelingen gedaan over de voorgenomen bouw van een brug over de Uosterschelde die naar verwach ting over enkele jaren midden- en noord-Zeeland zal verbinden. De brug zal een lengte krijgen van onge veer 5 km., de rijbaan wordt 8 meter breed met daarnaast een rijwielpad van bijna 3 meter. De bouw van deze brug - de grootste van Europa - zal volgens een voorlopige kostenra ming t 60 miljoen bedragen. Voor de uitvoering van het plan moet gere kend worden op een tijdsduur van drie jaar, de tijd van voorbereiding is gesteld op één jaar. INTERLAND TEGEN BELGEN OP T.V. Bij uitverkocht stadion De eerstvolgende voetbal-interland tussen Nederland en België, op woensdag 22 maart, in Rotterdam, komt misschien op het televisie scherm. De KNVB maakt geen be zwaar tegen de uitzending, indien 't stadion is uitverkocht. 15 februari zal men weten of de animo van het publiek de interland te zien, erg groot is. Dan moeten namelijk de aanvra gen voor kaarten binnen zijn. Daarna zal de voetbalbond al dan niet zijn fiat geven. De Belgische voetbalbond heeft ditmaal vlot zijn toestemming gegeven tot relayering. AUTO RIJDT OP FIETSPAD 4 doden en een zwaargewonde Een automobilist, die volgens zijn verklaringen verblind was door een tegenligger, heeft zondagmorgen in de buurt van Ieperen 4 mensen dood gereden en een vijfde zwaar verwond. De wagen waarin hij reed, raakte van de hoofdweg en slipte het fiets pad op. De vijf voetgangers die daar liepen waren naar een feestje ge weest. Een 50-jarige vrouw overleed ter plaatse. Haar zoon, en een ouder echtpaar van 67 en 62 jaar, overle den later in het ziekenhuis van Iepe ren. De 52-jarige echtgenoot werd zwaar gewond. De bestuurder werd gearresteerd, op verdenking van roekeloos te heb ben gereden, en het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. UITBREIDING VAN SCHIPHOL. Minister Korthals heeft een be slissing genomen over de toekomstige uitbreiding van Schiphol. De minister van Verkeer en Waterstaat verklaar de dinsdagavond in de Tweede Ka mer, dat hij al het mogelijke zal doen om te bereiken, dat Schiphol aan ho ge eisen zal voldoen. Hij staat achter het uitbreidingsplan van de directie Na het onstuimige begin van ja nuari heeft de politieke situatie thans een wat minder dreigend karakter gekregen, waarmee overigens niet gezegd wil zijn dat er geen gevaar meer zou bestaan voor een interna tionaal conflict. Dit gevaar mag dan op het ogenblik wat minder imminent zijn, het is altijd nog aanwezig en er is maar een enkele verkeerde ma- nouevre voor nodig om de strijd te doen ontbranden. Een van de brandpunten is nog altijd Laos, waar de strijd tussen de regeringstroepen en de communisti sche rebellen onverminderd voort duurt. Tegenover de nog steeds toe nemende rode steun in materiaal en manschappen aan de rebellen hebben de Amerikanen de levering van vlieg tuigen en ander oorlogsmateriaal aan de regeringstroepen geplaatst. Voor de communisten was dit natuurlijk aanleiding om met de notoire onbe schaamdheid van het Kremlin een waarschuwing aan het adres van Amerika te richten. Het is duidelijk dat de revolte in Laos deel uitmaakt van de communistische expansie in het Verre Oosten, een politiek die de communisten onder de dekmantel van „binnenlandse aangelegenheden" denken te kunnen realiseren. Ten aanzien van de Algerijnse kwestie zijn de vooruitzichten wat hoopvoller geworden na de officiële verklaring van de Algerijnse rebel- lenregering, waarin zij de bereidheid uitspreekt tot onderhandelingen met de Franse regering over de voorwaar den van een vrije raadpleging van het Algerijnse volk. De voorlopige Alge rijnse regering verklaart zelf, dat het gunstige klimaat voor nieuwe onder handelingen is geschapen door het onlangs gehouden referendum. Van de andere kant heeft Ferhat Abbas duidelijk te? verstaan gegeven, dat hij de instelling van een Algerijns be stuur buiten het Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront om niet zal accep teren en het ligt dan ook in de ver wachting datDe Gaulle ook de rebel len zal betrekken in de vrije organi satie van de zelfbeschikking. Inmid dels is er door geen der partijen over een wapenstilstand gesproken. De politieke staking in België, waarvoor het N.V.V. zo grif een half miljoen beschikbaar stelde, is een volkomen mislukking geworden. Er zijn de afgelopen dagen nog wel en kele ernstige incidenten geweest in Wallonië, maar deze mogen worden gezien als de „ergernis van de ver liezer". Zelfs in de meest rode pro vincie van België, Luik, wordt het werk geleidelijk aan weer hervat en stakingsleider Renard heeft een bij zonder rustige toespraak gehouden, waarin hij met geen woord meer rep te over zijn vroegere dreiging om de vitale bedrijven stil te leggen. De staking in België, zo mag wor den vastgesteld, is op een enorme nederlaag voor de socialisten uitge lopen en men mag rustig aannemen dat de socialisten in België heel veel goodwill en sympathie hebben ver speeld. De strijd tegen de eenheids- wet zal worden voortgezet, zo hebben de socialisten verklaard. In Kongo blijft de toestand chao tisch en gevaarlijk. Woensdag kwam het bericht dat ex-premier Loemoem- ba per vliegtuig zou zijn overgebracht naar Elisabethstad, het bolwerk van zijn aartsvijand Tsjombe. Overigens blijkt dat ook Moboetoe minder vast in het zadel zit en zijn greep op leger en politie begint te verliezen. Men is dan ook bevreesd voor een nieuw op roer in het land. Tot nu toe trachten Moboetoe en Kasavoeboe vergeefs steun voor hun bewind te krijgen bij de V.N., want Hammarskjoeld is niet ingegaan op Kasavoeboe's eis om de Indische V.N -vertegenwoordiger Dayal uit Kongo terug te roepen. Hoe de toestand in Kongo zich verder zal ontwikkelen is met geen zekerheid te zeggen, maar zij moet in elk geval „ernstig" genoemd worden. van de luchthaven, dat indertijd nog door de heer Dellaert is ontworpen. Hij heeft daarmee een einde gemaakt aan de tegenstelling tussen de lucht haven-directie en de Rijksluchtvaart dienst. Nog dit jaar kan begonnen worden met de aanleg van de nieuwe oost west-baan voor straatverkeer en met verlenging tot 3300 meter van de bestaande noord-zuid-baan, die dan ook voor straalverkeer geschikt zal zijn. In verband daarmee is omleg ging van een deel van de rijksweg nodig. Het gehele uitbreidingsplan kost f 202 miljoen. Minister Kort hals kon niet zeggen, hoe de finan ciering precies geregeld wordt. Voor 1961 heeft het rijk 18 miljoen be schikbaar. Voor 1962 en 1963 twee maal 10 miljoen. In 1962 en 1963 moeten de grootste investeringen ko men. Er is overleg gaande over de mogelijkheid van door de staat gega randeerde leningen. STRAALJAGER ZOOG JONGE MAN OP. Op het testplatform van „Avio- landa" op de vliegbasis Woensdrecht is dinsdagmiddag de 19-jarige leer ling-monteur Machiel van Opstal uit Zevenbergen in de motorinlaat van een Sabre F 86 K gezogen en op slag gedood. De straaljager van de luchtmacht was in onderhoud bij „Aviolanda". Tijdens het proef draaien liep Van Opstal tussen het veiligheidshek en de straaljager door met als gevolg, dat de zuiging hem in de motorinlaat trok. Hoewel de straalmotor terstond werd gestopt, bleek de jongen al te zijn overleden. GROTESTRAAT 347-TEL.2371 KARDINAAL ALFRINK ERE-DOCTOR Aan kardinaal Alfrink is door de Universiteit van Leuven het ere-doc- toraat aangeboden, wat op 2 februari zal worden uitgereikt. EEN PRACHTIG SUCCES Door de leerlingen van een mid delbare school in Buitenveldert in Den Haag, is voor de honger-bestrij- ding in Kongo liefst f 29.000 bij eengebracht, van de leerlingen zelf (f 800. - familie en bedrijven. Er zijn artikelen voor aangekocht, die door een vliegtuig van de Ameri kaanse basis in Soesterberg, koste loos naar Kongo zijn gevlogen. Provinciaal nieuws BENOEMINGEN BISDOM DEN BOSCH Mgr. Heezemans, deken van Eind hoven en oud-pastoor van St. Jan te Waalwijk, heeft om gezondheidsrede nen aan de bisschop ontslag gevraagd uit zijn functie. In zijn plaats is benoemd tot deken van Eindhoven en pastoor van de pa rochie H. Catharina aldaar de Z.E. heer W. Kaal, die pastoor was van de parochie St. Theresia te Nijmegen. Tot pastoor aan deze parochie is be noemd de Z.E. heer P. JanssensT die pastoor was in de parochie St. Lam- bertus te Rosmalen. In deze laatste parochie is benoemd de W.E. heer C. van Roestel die kapelaan was van de St. Nicolaasparochie in Valkens- waard. 10 SALARISVERHOGING BRABANTSE WETHOUDERS In verband met de stijging van het loonpeil zullen de jaarwedden van de Brabantse wethouders met terugwer kende kracht van 1 januari 1961 af met ongeveer 10 procent worden ver hoogd. In een brief aan de gemeenteraden geven gedeputeerde staten van Nrd.- Brabant hiervan kennis. Het is de be doeling tevens de regeling van de De tcho van het Zuióen I

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1961 | | pagina 5