waalwijkse en UnqstRAAtse couR^nt
OP DE VOET GEVOLGD
en betekenis van de Langstraatse Schoenindustrie
FEESTGIDS
Teri geleide
VOORLMGmOD
Uitbreiding toeristische gelegenheid
te Kaatsheuvel
kandeel om trots op te zijn
Heusden
VRIJDAG 17 MAART 1961 -- mn
e tcho van het Zuióen
83e JAARGANG No. 22
161
aai'.
Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
TIELEN
'"""herschijnt 2 x per week
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk - Tel. 04160 - 2621 - Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 - Tel. 04167-2002
Telegram-adres „Echc''
tv
lerieuroverzicht van een moderne Langstraatse schoenfabriek; geen gehannes meer in oude donkere gehouwen
Wanneer men de plaats en de betekenis van de Langstraatse
schoenindustrie nader wil bepalen, is het voor een goed begrip aller
eerst noodzakelijk vast te stellen wat in dit verband onder „Lang
straatse" moet worden verstaan.
Zoals in het „Ten geleide" reeds is gezegd, is deze rubriek ge
richt od de Langstraatse schoenindustrie, voor zover zij gevestigd is
in de plaatsen: Drunen, Waalwijk, Sprang-Capelle, Loon op Zand-
Kaatsheuvel, Waspik, Dongen en Gilze-Rijen. Deze gemeenten val
len onder het gewest Waalwijk van het Gew. Arbeidsbureau Waal-
wiik en vormen resp. het rayon Waalwijk (de eerste vijf gemeen
ten) en het rayon Dongen (de laatste twee gemeenten)In deze ze-
S gemeenten is vrijwel de gehele Langstraatse schoenindustrie
eevestigd en wanneer in dit artikel en in de toekomst in deze ru
kriek gesproken wordt van „Langstraatse schoenindustrie
daarmee dan ook bedoeld de bedrijven, gevestigd
de zeven gemeenten.
De schoenindustrie is een zeer ou-
,e industrie. Zij werd door de Ro
men naar ons land overgebracht
i hoewel zij over het gehele land
beoefenaren vond, was 't toch
aar
dustrie slechts een geringe perso-
neelsvermeerdering heeft plaats ge
vonden, dan is de conclusie gerecht
vaardigd en overigens ook aantoon
baar, dat de produktiemethoden in
de Langstraatse schoenindustrie be
langrijk zijn verbeterd en ver
nieuwd.
Met bovenstaande gegevens en cij
fers is de plaats en de betekenis van
de schoenindustrie in de Langstraat
duidelijk aangegeven en onder
streept. Het is een plaats en een
betekenis die alle reden geeft tot
trots, maar ook tot inspanning om
deze positie te handhaven en nog te
versterken, niet alleen in het be
lang van de Langstraat, wier wel
vaart en geluk ten nauwste samen
hangt met de ontwikkeling in de
schoenindustrie, maar ook in 't be
lang van een tak van industrie,
waarin ons land terecht zo'n goede
naam bezit.
Wat een nationale trots is, moet
toch zeker 'een Langstraatse trots
zijn.
AAAA»^AA,>V\AAAAAAAAAAA/V^AA
Zaterdag opening camping „HET HOEKSKE"
worden
bovengenoem-
jcciaal Noord-Brabant waar zij
ikke
th het sterkst ontwikkelde. En in
Noord-Brabantse gewest was 't
win het bijzonder de Langstraat
aar de schoenindustrie de nijver-
uitstek werd, hetgeen waar-
was te danken aan de gun-
ligging van het land en de
vervloedige aanwezigheid van
alkvrij water.
Noord-Brabant en met name de
angstraat is altijd het centrum van
e Nederlandse schoenindustrie ge
inen en ook vandaag de dag is 't
»g zo, dat in de schoenindustrie de
oWag van de Langstraat klopt.
De plaats en de betekenis van de
tiioemndustrie in de Langstraat
namen het beste worden aange
toond en geïllustreerd aan de hand
Van cijfers betreffende het totale ge
westelijke (rayons Waalwijk en
Dongen) nijverheidsbeeld en 't aan
deel van de schoenindustrie daarin
en verder door het bepalen van het
Langstraatse aandeel in de totale
landelijke schoenindustrie.
GEWESTELIJK
De totale afhankelijke beroepsbe
volking in de rayons Waalwijk en
Dongen van 't Gew. Arbeidsbureau
Waalwijk bedroeg einde 1960: 23.000
personen. Hiervan waren in de nij
verheid 1260 vestigingen werk
zaam 18.165 mannen en vrouwen.
In de schoenindustrie 184 bedrij
ven in rayon Waalwijk en 38 in
rayon Dongen (17,5%) waren
hiervan werkzaam 9.910 (54%) man
nen en vrouwen (inclusief de thuis-
de schoenbedrijven in de Langstraat
slechts 17,5% uitmaken van de tota
le nijverheidsvestigingen, staat dus
dat de personeelsbezetting in de
schoenindustrie 54% uitmaakt van
de personeelsbezetting in de totale
nijverheid. Ruim meer dan de helft
van de totale in de nijverheid werk-
zame afhankelijke beroepsbevolking
vindt dus haar bestaan in de schoen
industrie.
Ook op andere wijze komt de lei
dende positie van de schoenindustrie
in de Langstraat tot uiting, namelijk
in de tekorten aan arbeidskrachten
zoals per einde 1960 globaal te ge
ven waren. Het tekort aan arbeids
krachten in de totale nijverheid be
droeg toen in de rayons Waalwijk
en Dongen: 960 mannen en 560 vrou
wen. Hiervan nam de Langstraatse
schoenindustrie 450 mannen en 360
vrouwen voor haar rekening, het
geen neerkomt op 53%.
De totale inkomende pendel medio
1960 bedroeg in de rayons Waalwijk
en Dongen 3925, waarvan voor de
schoenindustrie 1270 of 32%.
LANDELIJK
De positie van de Langstraat als
centrum van de schoenindustrie
komt ook sprekend tot uiting tegen
de achtergrond van de personeels
bezetting in de totale landelijke
schoenindustrie. Volgens opgave van
het Centraal Bureau voor de Statis
tiek bedroeg het aantal in de lande
lijke schoenindustrie werkzame per
sonen per einde november 1960
18.000 (hierbij niet inbegrepen het
thuiswerkend personeel). Stellen we
daarnaast de 9.910 personen die ein
Jubilarissen zijn de steunpilaren
van elk bedrijf en daarom zal in
deze rubriek ook ruim aandacht
worden besteed aan degenen, die
bedrijf en industrie gedurende een
groot aantal jaren hebben gediend.
Het zal ongetwijfeld een lange en
indrukwekkende lijst worden.
N.V. SCHOENFABRIEK
A. J. DE KORT in Waalwijk viert
dit jaar de volgende jubilea:
25 april:
H. van den Hoek, Hooisteeg 2a,
Waalwijk, inpakker en repara
teur, 40 jaar in dienst.
1 mei:
H. Pullens, Burg. v. Ileijstlaan
22, Waalwijk, boekhouder, 40
jaar in dienst.
15 augustus:
W. Mulders, J. v. Ruusbroeck-
straat 5, Waalwijk, overhaler,
25 jaar in dienst.
1 november:
G. Knepflé, Mr. v. Coothstr. 56,
Waalwijk, vertegenwoordiger,
25 jaar in dienst.
AERO SCHOENFABRIEK in Don
gen heeft dit jaar een jubilaris:
5 november:
J. Pullis, Oude Baan, Dongen,
zoolleerstanzer, 25 jaar in
dienst.
Bij de N.V. WENNEKES Schoen
fabrieken te Kaatsheuvel worden dit
jaar twee jubilea gevierd. Beide ju
bilarissen zullen op een voor het
bedrijf gunstig uitkomende datum
in april worden gehuldigd.
Dhr. J. van Wanrooij, van 01-
denbarneveldstraat 1 te Kaats
heuvel, schrooier, met een staat
van 25 jaar trouwe dienst.
Mej. M. v. Kampen, Hoge Zand-
schel, eveneens te Kaatsheuvel,
welke gedurende 12H jaar aan
het bedrijf als stikster is ver
bonden.
Omdat de schoenindustrie de grootste en belangrijkste industrie in i
ie Langstraat is, heeft een groot gedeelte van 't nieuws in ons blad
jubilea, industriële uitbreiding en nieuwbouw en de problematiek
op diverse terreinenbetrekking op deze industrie. Het economisch
beeld van het Langstraatse leven wordt voor het merendeel bepaald
door de gang van zaken in de schoenindustrie.
Met Langstraatse schoenindustrie bedoelen wij hier de schoenin
dustrie voor zover zij gevestigd is in de rayons Waalwijk (184
schoenbedrijven) en Dongen (38 schoenbedrijven) van het Geweste
lijk Arbeidsbureau Waalwijk, omvattende de gemeenten: Drunen,
Waalwijk, Sprang-Capelle, Loon op Zand-Kaatsheuvel, Waspik, Don-
Sen en Gilze-Rijen.
Het is dan ook op grond van de in de eerste alinea genoemde fei
telijkheid, dat de redactie van dit blad besloten heeft om het nieuws
uit de Langstraatse schoenindustrie, dat tot nu toe verspreid in dit
blad werd gepubliceerd en meestal onder het nieuws van de plaats
waar het betrokken bedrijf gevestigd is, voortaan in de nieuwe ru
briek „Op de voet gevolgd" bijeen te brengen.
Tot dit besluit heeft verder in belangrijke mate bijgedragen de om-
standigheid, dat de schoenindustrie in de Langstraat niet in de eer
ste plaats een plaatselijk belang, maar een streekbelang is.
Ten slotte komen wij met deze nieuwe rubriek tegemoet aan de
wens van veel lezers en voldoen wij tevens aan de algemeen gevoel
de behoefte aan een regelmatig terugkerend overzicht van en een in
richt in de gang van zaken in de Langstraatse schoenindustrie, waar
mee ontwikkeling en welvaart van de streek zo ten nauwste samen
hangen.
werksters). Tegenover het feit, dat J jn Langstraatse schoen
industrie werkzaam waren -ver-
minderd met ca. 1350 thuiswerk-
sters dan zien we dus dat in de
Langstraatse schoenindustrie werk
zaam waren 8560 ofwel 47 van het
totaal. Van de overige 53% is het
overgrote deel in Noord-Brabant
werkzaam. Het totale Brabantse
aandeel van de personeelsbezetting
in de schoenindustrie bedraagt meer
dan 75%.
Ook het aantal vestigingen wijst
duidelijk op de centrum-positie van
de Langstraat in de schoenindustrie,
want van de ca. 350 huidige schoen
fabrieken in ons land, zijn er 222 in
de Langstraat gevestigd.
PRODUKTIE
De produktiecijfers wijzen al even
nadrukkelijk op de leidende positie
van de Langstraatse schoenindus
trie.
In het jaar 1954 waarover ge
specificeerde gegevens beschikbaar
zijn bedroeg de totale landelijke
produktie van schoenen en laarzen
21.687.000 paar. De Noord-Brabant
se schoenindustrie nam hiervan voor
haar rekening 16.389.000 ofwel ruim
75% en de Langstraatse 9.158.000
ofwel 42%.
De totale landelijke produktie van
schoenen, laarzen en pantoffels steeg
van 25.201.000 in 1954 tot 32.288.000
paar in 1960. In deze vermeerdering
van 7 miljoen heeft de Langstraatse
schoenindustrie een belangrijk aan
deel gehad. Stellen we daarnaast
dat er in de Langstraatse schoenin-
In de r.k. jongensschool in Loon
op Zand is woensdagavond een be
roepen-voorlichtingsavond gehou
den, welke was georganiseerd door
de gezamenlijke plaatselijke indus
trieën.
Hier werd 't woord gevoerd door
de heer Duys, directeur van de r.k.
Levensschool in Den Bosch en door
de heer S. Nuyten, consulent van de
stichting Vakopleiding Schoenindus
trie.
Er kwam een aantal belangrijke
en interessante zaken aan de orde,
die wij de volgende maal nader zul
len belichten.
RAADSVERGADERING
Openbare vergadering van de raad
der gemeente Heusden op maandag
20 maart a.s. des avonds 8 uur.
Agenda:
1. Opening.
2. Notulen.
3. Mededeling van ingekomen
stukken.
4. Voorstel van b. w. tot het
geven van opdracht aan de archi
tecten Baaijens en Mens voor het
maken van een bestekklaar bouw
plan voor 15 woningwetwoningen;
het aanvragen van steun en voor
schotten uit 's-Rijks kas voor de
bouw van 15 woningen.
5. Benoeming commissie beheer
cultuurfonds.
6. Voorstel van b. w. tot vast
stelling van de verordening op de
heffing van rechten voor het ge
bruik van aanlegplaatsen en van de
haven.
7. Voorstel van b. w. tot vast
stelling van de verordening op de
heffing van rioolbelasting.
Nu binnenkort het loeristen-
seizoen 1961 een aanvang gaat
nemen en hel steeds groter wor
dende leger van vacantiegangers
zich weer m beweging zal zetten,
worden in Kaatsheuvel de laatste
toebereidselen getroffen om een
gedeelte hiervan te kunnen op
vangen. Kaatsheuvel ais toeris-
tiscn gebied neemt ieder jaar in
betekenis en belangrijkheid toe.
Velen van de driekwart miljoen
bezoekers, die ieder jaar het na
tuurpark „De Elteliiig" bezoeken
hebben de ervaring opgedaan, dat
naast dit recreatieoord Kaatsheu
vel en Loonopzand een weelde
aan bossen, heidevelden en zand
verstuivingen bezit, waar *t heer
lijk verpozen is, en de vacantie-
ganger volop gelegenheid vindt
om weer volledig óp verhaal te
komen door wandeltochten te
maken in de vrije natuur, of zich
over te geven aan een ongestoord
en heerlijk nietsdoen in deze con
treien.
Zowel de beter gesitueerden
als de man die het met minder
moet doen, vinden hier centra,
waar ze volledig aan hun trekken
kunnen komen. De eerste catego
rie vindt n.l. in het bungalow
park „Het Kraanven" in de om
geving van Loonopzand en gele
gen in een schitterende en bosrij
ke omgeving, alle comfort dat hij
zich wensen kan. In dit recreatie
park van ruim 16 ha. staan thans
veertig luxe bungalows van ver
schillende grootte, waarvan de
huurprijs ligt tussen de 150.
en 2oü.per week. De huur
ders vinden hier alle gelegenheid
zich te ontspannen en te verma
k-en. Er is n.l. een openluchtbad,
waarin de temperatuur van het
water door middel van een speci
ale installatie gedurende het ge
hele seizoen regelmatig 21 graden
bedraagt, alsmede een apart kin
derbad. Het middelpunt van het
park wordt gevormd door een
prachtig café-restaurant, dat
door middel van een brug met de
beide baden is verbonden. Verder
is er gelegenheid tot het spelen
van een partijtje tennis of golf,
kortom men geniet hier van een
comfortabele en onbekommerde
vacantie, waarvoor men niet naar
het buitenland behoeft te gaan.
Dat het aantal bungalows later
tot zeventig of tachtig zal wor
den opgevoerd, is geen overbodi
ge luxe, want het aantal gegadig
den is n.l. zo groot, dat het a.s.
seizoen bijna geheel is volge
boekt. En om dit te bereiken
heeft men praktisch geen recla
me hoeven te maken. Half mei
zal dit riante recreatiepark, dat
geëxploiteerd wordt door de
stichting „Het Kraanven", en dat
zijn ontstaan dankt aan het na
tuurpark „De Efteling", officieel
worden geopend, nadat het vorig
jaar feitelijk al in gebruik is ge
nomen.
A-N.W.B.-campings.
Naast dit luxe oord vindt men
echter op diverse plaatsen in de
gemeente kampeergelegenheden,
waar men met heel wat minder
uitgaven eveneens ruimschoots
aan z'n trekken kan komen, de
plaatsen dus voor de echte trek
ker, die zichzelf moet en weet te
behelpen zoals de A.N.W.B.-cam
ping „Duinlust" van mevrouw de
wed. Snoeren, ter plaatse beter
bekend als „Juul van Delft", ge
legen aan de Duinlaan, dat reeds
vele jaren als zodanig bekend
heid geniet, vooral in verken
nerskringen.
Van meer recente datum is de
A.N.W.B.-camping ,,'t Hoekske"
van de heer C. Zijlmans aan de
v. Haestrechtstraat, dat zaterdag
18 maart a.s. officieel zal worden
geopend. Deze kampeergelegen
heid heeft een belangrijke uit
breiding en modernisering on
dergaan.
Ongeveer zes jaren exploiteert
de heer Zijlmans met zijn echt
genote ter plaatse een kampeer
gelegenheid in de (voormalige
Boerderij van zijn ouders. Dat de
ze reeds een grote bekendheid ge
niet, wordt 't beste geïllustreerd
door het feit, dat het vorig jaar
maar liefst dertien verschillende
nationaliteiten hun tenten op het
terrein achter de boerderij heb
ben opgezet, terwijl er op som
mige dagen wel een 150 kampeer
ders waren. Niet alleen deze
steeds groeiende stroom van
kampeerliefhebbers, maar vooral
ook de wettelijke eisen, waaraan
'n camping moet voldoen, nood
zaakten hem de nodige maatrege
len te treffen om dit alles te kun
nen opvangen en te verwerken.
Samen hebben de heer en mevr.
Zijlmans gewikt en gewogen over
wat er allemaal gedaan m|oest
worden om tot een verantwoord
en goed geoutilleerd geheel te ko
men. Zonder dat er tekeningen
aan te pas kwamen, werden de
geopperde en uitvoerbare plan
nen door hen zelf en in een en
kel geval met behulp van een
vakman verwezenlijkt en het re
sultaat van dit alles was 'n cam
ping, welke geheel aan de eisen
des fijds voldoet en door haar in
timiteit als het ware tot de ver
beelding spreekt. Het interieur
van de oude boerderij heeft een
volkomen gedaanteverwisseling
ondergaan. He stal b.v. is omge
toverd in een gezellige cantine
(oppervlakte van circa 100 m2),
met tafels van boomschors en
originele Oirschotse stoelen,
waardoor een romantische sfeer
is geschapen, welke het vooral
bij avond goed „doet" en die nog
verhoogd wordt door de voor
kampeerdersdoel ingerichte open
schouw met houtvuur. Voor hen,
die niet over een eigen tent be
schikken, biedt de oude hooizol
der, Welke in een gezellige slaap
gelegenheid is veranderd, volop
plaats om de nacht door te bren
gen. Er is een kampwinkel waar
in alles te koop is wat een kam
peerder nodig kan hebben. Ver
der is er een gezinsterrein met
wasgelegenheid, toiletten en dou
che's, een meisjes- en jongens
terrein, kampeerpaspoortenter-
rein, zes groepsterreinen met
wasgelegenheid en toiletten en 'n
sportveld. Het gehele complex
beslaat een oppervlakte van cir
ca vijf hectare en is gelegen circa
700 meter vanaf de verkeersweg
Tilburg-Waalwijk aan de rand
van de Loonse en Drunense dui
nen, en geheel via gladde wegen
te bereiken.
De grootste slokop is natuur
lijk weer „De Efteling" met z'n
talrijke attracties, die nu jaar op
jaar een circa 750.000 bezoekers
verwerkt. Dit jaar wordt een ju
bileumjaar, want het sprookjes
park, dat een internationale be
kendheid geniet, gaat zijn tweede
lustrum vieren, welk gebeuren
men wel niet onopgemerkt voor
bij zal laten gaan. Wat er alle
maal gedaan zal worden, is voor
lopig voor ons nog een vraagte
ken. Er zou sprake zijn van een
jubileum-comité, dat het bestuur
van de stichting een geschenk zal
aanbieden. Of het bestuur nog
uitbreidingsplannen koestert, is
ons evenmin met zekerheid be
kend. Wij hebben wel iets horen
mompelen over de Man met de
vlieg op de neus, die door 'n dan
sende Dolfijn vervangen zou wor
den, de plaatsing van een olie-
bollenkraam in de buurt van de
stoomcaroussel, van welke laat
ste de zitgelegenheid zou worden
uitgebreid, en de voorziening van
de jeepmolen van een vaste kap
en een orgel. Het lijkt ons echter
beter maar rustig af te wachten,
maar dat de viering van het jubi
leum met extra attracties zal ge
paard gaan, lijkt ons zo goed als
zeker. Als met Pasen de poorten
open gaan, zullen we vermoede
lijk wel meer weten. In ieder ge
val heeft Kaatsheuvel zich voor
bereid en is alles in kannen en
kruiken om het toeristenleger te
bieden, wat het hier hoopt te vin
den. In verband met bovenge
noemd jubileum zou het wel eens
een recordjaar "Runnen worden,
als de weergoden een beetje mee
werken.
8. Voorstel van b. w. tot 't aan
gaan van een geldlening bij de N.V.
Bank voor Nederl. Gemeenten.
9. Verzoek van het r.k. School-
bastuur om beschikbaarstelling van
gelden:
a. voor de verbetering van speel
plaats enz. aan de kleuterschool;
b. voor aanschaffing van school-
meubelen voor de jongensschool.
10. Voorstel van b. w. tot vast
stelling van 't ontwerp-uitbreidings-
plan in hoofdzaak.
11. Vaststelling gemeente- en be
drijf sbegrotingen 1961.
12. Rondvraag.
13. Sluiting.
TRAM RAMDE VRACHTAUTO
Een gelede tram van lijn 13 is
maandagmorgen in de Jan Evertsen-
straat ingereden op een vrachtauto
met aanhanger, die linksaf wilde
slaan. De vrachtauto werd opgelicht
en omvergeworpen. De chauffeur,
de 35-jarige Amsterdammer M. C.
Sander, kroop ongedeerd uit zijn
cabine.
