wAalwijkse en LAnqstRAAtse couraiu
M
Slagen of mislukken van emigratie
hangt van de vrouw at
wm
Krijgt Het Brabants Orkest
eindelijk erkenning
3 WINNAARS
m
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1961
83e JAARGANG No. 72
Uitgever:
waalwijkse Stoomdrukkerij
Waal J Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 50798
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal ƒ2.85
3.10 franco p.p.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Telegram-adres „Echo"
04167
Dr. van Beurdenstraat 8
Kaatsheuvel:
Tel. 04160-2621
Grotestraat 205, Waalwijk
Bureaux:
Hein Jordans „Brabant opleidingscentrum voor andere grote orkesten."
Het. ziet er naar uit dat Het Brabants Orkest in het twaalfde I
iaar van zijn bestaan eindelijk de erkenning zal vinden waarop
hot op grond van zijn artistiek niveau en zijn functie als natio
naal orkest al zo lang recht heeft. In de loop van dit seizoen
namelijk is de coimmissie-Witteman voor de derde maal met
haar werkzaamheden begonnen, ditmaal op verzoek van de
Staatssecretaris van O. K. W. om o.a. advies uit te brengen
over de wenselijkheid de classificatie der gesubsidieerde orkes
ten te herzien op basis van artistiek niveau. Het tweede rap
port van de commissie Witteman, dat in 1959 werd uitgebracht,
muntte uit door nietszeggendheid en het ontbreken van elke po
sitieve conclusie. Voor Het Brabants Orkest bleef daarmee
de zeer ongewenste en met elke realiteit strijdige situatie voort
bestaan van subsidiëring op basis van 56 leden voor een or
kest van circa 76 leden ten aanzien waarvan men in Den
Haag de opvatting huldigde, dat het alleen een taak zou heb
ben met betrekking tot de provinciale muziekvoorziening, ter
wijl toch Het Brabants Orkest in de eerste tien jaren van haar
bestaan duidelijk bewezen heeft een orkest van nationale bete
kenis en allure te zijn.
Het 3e rapport van de commissie-Witteman wordt in de loop
van deze maand verwacht en Het Brabants Orkest mag met
recht en reden verwachten, dat ditmaal ook aandacht geschon
ken zal werden aan de feitelijke in Nederland gegroeide situa
tie." Aldus burgemeester J. L. P. M. Tejjssen van Waalwijk,
voorzitter van Het Brabants Orkest, tijdens een persconferen
tie, welke deze week in Den Bosch ter gelegenheid van de in
zet van het twaalfde concertseizoen werd gehouden.
AKOUSTIEK EN ACCOMODATIE VAN
BRABANTSE ZALEN VEELAL ERBARMELIJK
Tijdens deze persconferentie
memoreerde de heer Teijssenhet
overlijden van ir. K. Bouman,
oprichter en secretaris van Het
Brabants Orkest. „Zijn stuwende
krach en enthousiasme zullen
node gemist worden en het zal
moeilijk zijn deze leemte in het
Dagelijks Besituur op passende
wijze aan te vullen", aldus de
voorzitter.
Verdere spreiding
Het afgelopen seizoen heeft
zich voornamelijk gekenmerkt
door een verdere vervolmaking
van het reeds bereikte artistieke
niveau, zoals dit tot uitdrukking
kwam in de abonnementsconcer
ten en de representatieve concer
ten buiten de provincie. In Am
sterdam kreeg het orkest een zeer
goede pers en ook de critici in
Aken en Keulen bleken vol be
wondering voor de prestaties van
het orkest.
Dal het orkest ook in het afge
lopen seizoen zijn taak van sprei
ding uitstekend heeft verstaan,
mag blijken uit het feit dat in 31
verschillende gemeenten werd ge
concerteerd met in totaal 146 po
diumbeurten, waarvan 133 bin
nen de provincie, 9 buiten de
provincie, 2 in België en 2 in
Duitsland. Los hiervan gaf Het
Brabants Kamerorkest nog 16
concerten. Het totaal aantal van
146 podiumbeurten valt uiteen in
94 abonnements- en gewone con
certen, 19 jeugdconcerten en 33
begeleidingen. Het orkest trad
voor 't eerst op in Keulen, Haar
lem en Kerkrade. Het aantal re
petities bedroeg 188.
Subsidiëring
Het Brabants Orkest zag zich
gedurende het seizoen '60-'61 ge
plaatst voor de noodzaak te ko
men tot de herziening van de be
staande subsidieregeling van pro
vincie en 4 grote gemeenten. Het
bestaande subsidiestelsel, geba
seerd op vaste bijdragen per in
woner, bleek niet flexibel genoeg
om de sterk gestegen personeels
lasten op te vangen. De destijds
per inwoner vastgestelde subsi
diebedragen waren gebaseerd op
lagere salarissen en een minder
snel bereiken van het maximum
salaris. Met de 5 genoemde over
heden wordt thans onderhandeld
over een ander systeem van sub
sidiëring, dat een einde kan ma
ken aan bestaande en toekomsti
ge financiële moeilijkheden. We
mogen hierbij opmerken, dat on
danks technische herzieningen,
de salarissen van musici, werk
zaam bij een in de laagste klasse
geplaatst orkest, nog steeds veel
te laag blijven, zodat ook om die
reden een bevordering van Het
Brabants Orkest in klasse hoogst
noodzakelijk is.
Groot verloop
Een dergelijke bevordering is
des te urgenter, aldus de heer
'eijssen, nu aan het einde van 't
seizoen bleek, dat een groter aan
tal musici dan ooit tevoren het
orkest ging verlaten. Was in de
mgelopen jaren het verloop prak
tisch tot stilstand gekomen en
werd gehoopt met contractoela-
gen dit verloop ook in de toe-
onist aan banden te leggen, toch
leek voor een aantal musici, die
»een contract getekend hadden,
e aantrekkingskracht van ver
schillende andere orkesten nog te
groot, afgezien dan ook van en
kele ontslagaanvragen die hun
oorsprong vonden in promotie of
in bijzondere omstandigheden.
Op het probleem van het ver
loop werd door dirigent Hein Jor
dans uitvoeriger ingegaan. „Van
de 77 musici hebben 16 aan het
einde van het seizoen het orkest
verlaten en deze slag kwam te
harder aan, omdat het hier lei
dinggevende, eerste-rangs musici
betrof. Het merendeel van hen
gaat naar Den Haag en verder
naar Hilversum (radio), Utrecht,
Arnhem en Bochum. Men zegt
wel dat dit een compliment is
voor Het Brabants Orkest, miaar
ik heb liever andere complimen
ten", aldus de heer Jordans, die
verder opmerkte: „Noord-Bra
bant is dus in feite 't opleidings
centrum en de financier van an
dere grote Nederlandse orkesten."
„Gelukkig zijn wij er in geslaagd"
aldus Hein Jordans, „om 15 nieu
we krachten aan te trekken, ter
wijl we met enkele anderen nog
in onderhandeling zijn. Met deze
nieuwe krachten zijn we zeer in
onze schik en we zijn nu druk be
zig een nieuw ensemble te forme
ren... totdat die over een paar
jaar ook weer weg gaan. Dat
schijnt nu eenmaal het noodlot
van ons orkest te zijn."
De heer Jordans had het groot
ste respect voor degenen die Het
Brabants Orkest trouw blijven.
„De grote kern van ons orkest is
gelukkig bezield met het ideaal
om in Brabant en voor de Bra
banders goede muziek te bren
gen."
Oorzaken
Hein Jordans ging ook nader
in op de oorzaken die tot het ver
trek van orkestleden leidt. Daar
is op de eerste plaats de uiterst
gebrekkige outillage in het me
rendeel der Brabantse zalen.
Als frappant voorbeeld hier
van noemde hij de zaal in een
Brabantse gemeente, waar diri
gent en solist het moeten doen
met een kamer van 1 x 2,5
meter! Verder heersen er achter
veel podia toestanden, die meer
dan „landelijk" zijn en waarvan
de orkestleden terecht niet zijn
gediend.
GARAGE VAN MOSSEL
VERHUUR
Gelukkig zijn er ook in de klei
nere gemeenten in Brabant wel
goede zalen, al zijn die dan op de
vingers van één hand te tellen.
Voorbeelden hiervan noemde de
heer Jordans de zalen te Etten-
Leur, Udenhout, Boxmeer, Cuyk
en Oudenbosch.
Als een derde oorzaak noemde
de heer Jordans nog het feit, dat
de musici bij Het Brabants Or
kest minder in de gelegenheid
zijn met de grootste dirigenten
en solisten samen te werken Bij
andere grote Nederlandse orkes
ten hebben zij die gelegenheid
wel.
HEIN JORDANS
liever andere complimenten
Ten slotte vroeg de heer Jor
dans begrip voor de moeilijke
omstandigheden, waaronder de
musici van Het Brabants Orkest
dikwijls moeten werken; omstan
digheden die vooral bij de bege
leiding van koren nogal eens te
wensen overlaat. Dat gaat vaak
op een manier die een goed or
kestmusicus echt niet kan nemen.
„Sommige musici vragen zich
af of Brabant met zijn orkest
ontwikkeling niet aan 't plafond
gekomen is", aldus de heer Jor
dans. „Ik geloof dit niet en ik ben
dan ook vol enthousiasme om
het orkest verder uit te bouwen
en op nog hoger niveau te bren
gen."
Het nieuwe seizoen
Het programma van het nieu
we concertseizoen vermeldt weer
vele grote gastdirigenten, -orkes
ten en solisten. De hoofdschotel
wordt evenals in voorgaande sei
zoenen gevormd door de beide
abonnementsseries A en B in
Breda, Eindhoven, Den Bosch en
Tilburg. Als solisten treffen we
in deze series aan: de pianisr
ten Gary Graffman, Monique
Haas, Adrian Aeschbacher, Hedy
Schneider en Ingrid Haebler; de
violisten Tibor Varga, Ida Ha,en-
del, Herman Krebbers en Betty-
Jean Hagen; de cellist Anner
Bijlsma, een jong Nederlands ta
lent dat onder gastdirigent Dean
Dixon een kans krijgt. Verder
treedt nog op de Spaanse zange
res Consuelo Rubio, sopraan. Als
gastdirigenten zullen in deze se
rie optreden Dean Dixon, de Ame
rikaanse negerdirigent, Jan Brus-
sert en Willem van Otteloo.
Gastorkesten zijn het komende
seizoen het Radio Philharmo-
nisch Orkest o.l.v. Tibor Paul;
het Overijssels Philharmonisch
Orkest o.l.v. Jan Brussen, het
Antwerps Philharmonisch Orkest
(Eindhoven) en Het Gelders Or
kest o.l.v. Carl Garaguly.
In de Casino-serie treden op
het Concertgebouworkest o. 1. v.
Bernard Haitink, Het Brabants
Orkest o.l.v. Hans Kast, Het
Utrechts Stedelijk Orkest o. 1. v.
Paul Hupperts en Het Residen
tie-orkest o.l.v. Eduard Flipse. In
deze serie treden als solisten op
Irene Mannheimer, piano, en de
violisten Elise Czerfalvi en Ar
thur Grumiaux.
Als belangrijkste uitvoeringen
in het komende seizoen willen
wij vernielden werken van Bruck
ner (8e symfonie), Weber, Hin-
demith, Roussel, Sibelius (6e
symfonie), Alban Berg (viool
concert) en Nederlandse werken
van Diepenbrock, Landré, Louis
Toebosch en Jo v. d. Booren. Ver
der zal Pierre Jetteur als solist
optreden in het vioolconcert van
Sjosakowitsj en Dick Mooy in
het fluitconcert van de Hongaar
Szervanszky. Tijdens het jaar
lijks concert te Amsterdam en bij
gelegenheid van de Bevrijdings
herdenking te Eindhoven zal
worden uitgevoerd Martinu's
Soldaten Requiem,, in samenwer
king met het Kon. Mannenkoor
„La bonne Espérance" uit Eind
hoven.
Ook zal in het komende seizoen
in de 4 grote gemeenten 'n proef
worden genomen met een z.g.
„volksconcert". Het is te hopen
dat deze proef slaagt, want het
volksconcert is bij uitstek ge
schikt om de grote massa te be
reiken en concertminded te ma
ken.
Hoewel het concertbezoek in 't
afgelopen seizoen niet onbevredi
gend was, blijft Het Brabants
Orkest nog steeds hopen op een
groter aantal abonnees in Breda
en vooral ook in Tilburg. Het
bordje „uitverkocht" wordt al
leen in Eindhoven regelmatig
aan de kassa aangetroffen.
Veel Nederlanders willen weer terug naar
„Luilekkerland"
Een andere oorzaak is de akous-
tische onvolkomenheid van het
merendeel der zalen. .Een toneel
zaal is nu eenmaal geen concert
zaal, zo zei de heer Jordans, die
zelfs ten aanzien van de nieuwe
Tilburgse schouwburg meende te
kunnen constateren, dat het pu
bliek daar niet bepaald gelukkig
is met de akoustiek. „Met een
klein percentage van hetgeen de
ze zaal gekost heeft, zou deze zaal
akoustisch goed kunnen zijn",
aldus de heer Jordans.
Onze Australische correspon
dent zo mogen we de heer van
Loon onderhand wel noemen
stuurde ons dezer dagen weer
wat brief-kopij met een aantal
interessante bijzonderheden over
het leven in Australië.
De heer van Loon schrijft:
Norlane, 30 augustus 1961.
Mijn laatste brief dateert van
2 december 1960. Het lange wach
ten is te wijten aan de drukte en
't tijdelijk gemis van een schrijf
machine. Van „werkeloosheid"
hebben wij nog geen last gehad.
In verschillende bladen in Neder
land en ook op de T.V. schijnt
nogal veel ophef gemaakt te zijn
van de hier heersende werkloos
heid. De animo om naar Austra
lië te emigreren zal daardoor ze
ker niet toenemen. En de berich
ten die we hier krijgen over de
toestand in Nederland, brengt
hier werkelijk veel mensen op de
gedachte om terug te gaan naar
Luilekkerland. Gezinnen die hier
al langer dan 5 jaar wonen, be
sluiten zelfs terug te gaan en je
kunt dan toch verwachten dat, ze
wel iets van Australië af weten.
De werkloosheid in Australië en
zeker in het snel groeiende Gee-
lonj5 (waarvan Norlane een deel
is) is zeker groot, al schijnt het
percentage werkloze Hollanders
beneden het gemiddelde te liggen.
De pas herkozen liberale rege
ring in Victoria (de kleinste
maar wel een der belangrijkste
staten van Australië, ongeveer
4V2 x Holland) is erg optimis
tisch, terwijl de verslagen Arbei
derspartij de situatie maar erg
donker inziet. De laatste maan
den is de betalingsbalans van
Australië weer in orde en het
schijnt inderdaad de goeie kant
op te gaan.
Persoonlijk hebben wij geluk
kig nooit iets te maken met het
werkloosheidsbureau en behoe
ven wij niet aan te kloppen voor
ondersteuning. Zij die dat wel
moeten doen, zijn zeker niet best
af. De wekelijkse steun moet zo
iets bedragen als pond per
week, terwijl de huur al ongeveer
4 pond bedraagt.
De berichten dat Engeland
vermoedelijk zal aansluiten bij
de Commjon Market, worden hier
natuurlijk met weinig enthousi
asme begroet. Australië ziet al
een groot deel van zijn export be
dreigd. Hoogstwaarschijnlijk is
dit probleem veel moeilijker op
te lossen.
Vrije zaterdag
gen, maar hetzelfde zie je op don
derdag, als alle farmers van hein
de en ver naar de stad komen.
Men werkt toch wel graag op za
terdag,, want dat geeft IV2 x nor
maal loon, terwijl het werk op
zondag met 2 x „pay" nog popu
lairder is.
Voor ons maakt de zaterdag
geen verschil met andere dagen,
al houden we soms wel eens een
uurtje eerder op. En op zondag
hebben we er allen schoon tabak
van.
Eigen zaak
Het gehuurde land van onge
veer 1 H.A. is inmiddels uitge
breid met een groter stuk, dat we
konden kopen. De jongens heb
ben grootmoedig gezegd: „Vader,
neem jij dat kleine stukje voor je
rekening, wij nemen het grotere."
Maar de heren doen alles geme
chaniseerd, met een grote tractor
en ploegen, terwijl ik het met de
hand en een klein motor-schof-
feltje mag doen.
Jan, onze tweede, die in de rec-
lame-business werkt, heeft kans
gezien om de zaak waarvoor hij
werkte, te kopen. Vandaag wor
den de contracten getekend en al
staat alles op mijn naam, Jan is
de feitelijke eigenaar van een
klein, maar gezond zaakje met
veel toekomst. De onderhandelin
gen waren lang en slepend, om je
geduld te verliezen, maar hij is
er niettemin in geslaagd het te
kopen op die condities, dat er het
eerste jaar geen penny op tafel
behoeft te komen.
Zoiets kan hier gemakkelijk.
Men vindt het heel gewoon dat
een jongen van nog geen 20 jaar
onderhandelt en koopt en men
beschouwt het waarschijnlijk als
vreemd dat het niet op zijn naam
maar op de mijne komt.
Geen service
Ze hebben wel waardering
voor de ijver en energie van de
jongens, maar snappen niet dat
ze weinig of geen tijd besteden
aan sport. Ik geloof dat de Au
straliërs het in het verleden te
gemakkelijk hebben gehad. Er
was weinig of geen concurrentie,
de wol leverde enorm' veel geld
op en als gevolg daarvan verdien
de iedereen op een gemakkelijke
manier een dikke goed belegde
boterham. Ze weten niet wat het
is om echte „service" te geven.
Bestel je iets wat ze niet direct
in voorraad hebben, dan sturen
ze je gemakkelijk naar de buur
man. Het is mij werkelijk ver
schillende keren overkomen dat
een zakenman mij zei: „Dit kost
tien pond, maar hiernaast kun je
het 2e hands kopen voor vijf
pond en het is even goed." Toen
ik advies vroeg aan een farmer
voor de aankoop van een stuk
land, raadde hij aan direct con
tact op te nemen met de eigenaar
en zeker niet te kopen via een
makelaar, terwijl zijn zoon nota-
bene als makelaar optrad en va
der en zoon zeker niet in onmin
leefden. „We komen er toch wel"
is, geloof ik, het idee.
Emigranten die service weten
te geven, slagen dan ook zeker.
De Australiër begint enig idee te
krijgen wat „goede service" bete
kent en is bereid hiervoor goed
te betalen.
Voor 90 de vrouw
In de Echo van 14 april j.l. las
ik een artikel over „de vrije za
terdag" en daarin werd o.a. ge
vraagd: wat gaat men met deze
vrije zaterdag doen. Hier bestaat
de 40 uren-week al lang, maar ik
zou niet kunnen beoordelen wat
men hier op die dag in het alge
meen doet. Op zaterdagmorgen is
het in de winkelstraten van Gee-
long veel drukker dan andere da-
Wij hebben nooit spijt gehad
van ons besluit om te emigreren.
Wij hadden een voorsprong op
velen, omdat wij direct met vier
man aan het werk konden gaan
en beschikten over een beetje
geld, maar niettemin was de start
niet gemakkelijk.
Mijn vrouw en ik, en ook de
grotere jongens, zien verlangend
uit naar de dag, dat we boot of
vliegtuig kunnen bespreken voor
een vacantietrip naar Holland,
maar voor goed terug... nee, toch
niet. Het al of niet slagen van een
emigratie hangt misschien wel
voor 90 van de vrouw af. Als
deze altijd thuis moet zitten,
moeilijkheden heeft met het En
gels, het huis niet een beetje aar
dig kan inrichten en er niet in
slaagt vrienden te maken, dan
heeft ze wel een paar moeilijke
jaren. Daarna realiseert ze zich
dat ze toch ongemerkt al gewoon
geraakt is aan de gemakkelijke
levenswijze in Australië en moet
ze bekennen dat ze toch eigenlijk
niet meer terug wil.
Slecht af
Zo is het ons vergaan en ik
denk dat het in de meeste gezin
nen hetzelfde zal zijn. Gezinnen
met veel kleine kinderen, zodat
de man het alleen moet verdie
nen, hebben het erg zwaar. Krij
gen ze ziekte of een langere pe
riode van werkloosheid, dan ziet
het er triestig uit. De sociale
UIT ONZE COLLECTIE
DE VOETBALSCHOEN
VOOR IEDEREEN
JEUGDMATEN VANAF 14.50
HERENMATEN 23.75
EEN REVOLUTIE
iN VOETBALSCHOENEN.
VOETKUNDIG GETEST 25.95
PELE
HOOG GEWAARDEERD
VAN AMATEUR TOT PROF,
29.95
Alle modellen met nieuwste
rubbernoppenzool,
uit één stuk.
UW SPORT-SPECIAALZAAK
met de grootste sortering
Stationsstraat 51 a Waalwijk
voorzieningen zijn hier niet te
vergelijken met die in Nederland.
Vrijgezellen mogen het dan
wat gemakkelijker hebben in dat
opzicht, daar staat tegenover dat
ze zich gruwelijk vervelen in de
weekends. De zondagen zijn even
als in Engeland, stomvervelend.
Italië zendt veel vrijgezellen als
emigrant hierheen, waarschijn
lijk omdat ze hun overtocht zelf
moeten betalen. De meeste blij
ven hangen in de grote steden en
het schijnt dat de criminaliteit
groot is onder deze knapen. Het
mag dan voor het Australisch
gouvernement goedkoper zijn om
Italianen te „importeren", men
is toch meer gebrand op de,
meestal grote, Hollandse gezin
nen. Zou het gouvernement zover
gaan orn deze gezinnen nog meer
tegemoet te komen, door o.a. sub
sidiëring van het bijzonder on
derwijs, dan zou dit de animo om
te emigreren zeker ten goede ko
men. Het is nog steeds zo, dat wé
in de vorm van belasting de
Staatsscholen mogen helpen on
derhouden, terwijl wij het bijzon
der onderwijs van onze kinderen
voor 100 zelf mogen betalen.
Maar daarover in een volgende
brief.
Beste groeten.
VAN LOON
„De Lantaarn"
RUSSEN GRENDELEN POOLSE
GRENS AF
De Russen hebben een stalen gren
del van tanks en troepen'geschoven
langs de Oostduitse Oder-Neisse-
grens met Polen. In dit communis
tisch geregeerde land heerst als di
rect gevolg van de crisis, die Kroesjef
kunstmatig om Berlijn heeft aange
sticht, grote onrust onder de bevol
king. Al sinds het uitbreken van de
ze crisis op 13 augustus heeft de
Poolse regering zich zichtbaar inge
spannen om de betekenis ervan voor
de bevolking te bagatelliseren. Deze
actie heeft echter weinig succes ge
had. In tal van grote Poolse steden
heeft de bevolking in paniek geham
sterd.
Hl
van het Zuióen
WAALWIJK TEL. 04160-2519
AUTO- EN KAMPEERWAGEN-
Australische brief
DROGISTERIJ-PARFUMERIE
Grotestraat 131, Telefoon 2045
W A A L W IJ K
.K