fTÏ HOGE BRAKEN'
l
7 Weekendkoopjes
175
595
595
49
TEXTILIA
2)eze **2)ruHenóe zaken bieden *<U* het-volgende
a j
aVtroMnoM eOQJ* cinn t
Satan lokt met liefde
I
I
I
I
E
I
9
I
B
B
I
I
I
I
Iets over biljartsport
André van Hilst N.V.
Blauwe overalls
RADIO
T.V.
CRESCENDO
16
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 2 FEBRUARI 1962
16
DE VERLEIDSTER VAN
DE NUL
Met een millioen de
wereld rond
Het geheim van de
slangenhuid
No'Iron
Overhemd blouses
Mooie Orlon
Dames truitjes
ff aar Nylons
Kinder maillots
Kinderondergoed
Damesslips
Grotestraat 241 - 243
Waalwijk
DEKENS
J. Verdiesen
HAARDEN
en
KACHELS
C. van Loon
Voor
SERVIEZEN
J. van Loon
feestartikelen
ELLES"
Wagenmakers-
v. d. Wiel
•?;f - V"'V; o
een trailer-chauffeur
flinke magazijnbedienden
André van Hilst N.V.
H. KLEIJN-TUMMERS
„De Pelikaan"
Reclamo
nu nog f 8.98
H. A. v. d. POL
DEUNEN
Telefoon K 4163-678
Plaatsbespreken één uur voor iedere voorstelling
De plaatskaarten moeten een kwartier vóór iedere
voorstelling worden afgehaald.
ZATERDAG 3 februari 8 uur
ZONDAG 4 februari 4 uur
Uit het Oosterse rijk van de Pharao
Avontuur en romantiek uit de oudheid.
Toegang 14 jaar
ZONDAG 4 februari 6.15 uur
ZONDAG 4 februari 8.30 uur
JOACHIM PUCHSBERGER uit „Eeuwig
zingen de bossen" en BELINDA LEE uit
„Lucretia"
Een fonkelnieuwe Duitse speelfilm voor
volwassenen. Toegang 18 jaar
WOENSDAG 7 februari 8 uur
POPULAIRE AVOND.
Peter Voss
De belevenissen van een wonderbaarlijk
oplichter. Toegang alle leeftijden
ZONDAG 4 februari 2 uur
Na lange tijd weer Jeugdbioscoop
Een spannende kinderfilm voor de jeugd
van Drunen. Bekende lage toegangsprijs
Volgende week; Twee klinkende namen „CONNY"
en „ZORRO".
Cocktailschortjes
beperkte voorraad
Diverse modellen en kleuren
met of zonder naad
hemdjes en slips
TILBURG
Heuvelstraat 102 A
OOSTERHOUT
Markt 22
-
wollen en gewatteerde
IN ALLE SOORTEN
Textielhandel
Raadhuisplein Drunen
Tel. 04163 - 228
Drunen Telef. 231
Artsberg, Winterling, enz. enz.
Grote keus
Telefoon 392
WARENHUIS DRUNEN
VOOR ELK FEEST
een
enorme collectie
PAPIERHANDEL
Tel. 312
99
Grotestraat 16
Drunen
Controleer regelmatig lengte
maat en gewicht van U zelf
en van Uw kinderen.
Gratis service.
Stationsstraat 23 - Telef. 375
Aangezien zeer veel mensen, niet
alleen in Waalwijk, doch praktisch
over de gehele wereld, de biljartsport
beoefenen, is het wel eens aardig om
de geschiedenis van deze sport na te
gaan.
Er zijn geen landen ter wereld waar
de biljartsport zo intensief wordt be
oefend als in Nederland en België.
Zowel in de grote steden, als in de
kleinere, maar ook op het platteland
is de biljartsport uiterst populair.
Ook is nergens de belangstelling bij
biljartkampioenschappen zo groot.
En toch vindt dit in ons land zo
populaire spel zijn oorsprong niet in
Nederland. Waar dan wel? Er is
slechts één eerlijk antwoord men
weet het niet precies. De geschiedenis
van het biljartspel verliest zich in de
nevel der tijden; het is onmogelijk de
juiste geboortedatum en het geboor
teland te bepalen.
Bedoelt men het spel zoals dit te
genwoordig op schier volmaakt en
uiterst snel lopend materiaal wordt
gespeeld, dan kan men als geboorte
van het moderne spel het jaar 1827
beschouwen, toen de Fransman Men-
gaud, de pommerans de elastische
bedekking van keu-top, uitvond. Dit
is zonder twijfel de belangrijkste ge
beurtenis op biljartgebied geweest
door de uitvinding van dat onnozele
stukje leer werd het mogelijk aan de
ballen de draaiende beweging (ef
fect) te geven en ze te doen teruglo
pen (trekken), zo onmisbaar voor het
spel, zoals wij dat tegenwoordig ken
nen. Toen zijn de grondbeginselen
gelegd voor het moderne biljartspel
en met de uitvinding van de pomme
rans begon een ware revolutie. Het
jaar 1827 is dan ook te beschouwen
als bet beginpunt van het nieuwe,
wetenschappelijke spel en men moet
de stad Parijs hiervan als bakermat
beschouwen. Zo behoeft het dan ook
niet te verwonderen, dat omstreeks
1875 „la ville lumière" (de lichtstad)
niet minder dan 2000 biljarts telde.
Beschouwt men evenwel het bil
jartspel als een verbeterd, eeuwen be
staand hebbend „kogelspel", dan
maakt de tweede helft van de 16de
eeuw aanspraak op die uitvinding,
toen men begonnen is dat spel op
een groene tafel met banden (une
table de billard) te beoefenen. Uit
oude Franse kronieken blijkt, dat dit
spel reeds in 1572 aan het Franse
hof een belangrijke tijdspassering
was. Frankrijk en Engeland betwis
ten elkaar de eer waar het spel het
eerst werd beoefend. De Engelsen
wijzen op een zekere William of Bill
Kew, die omstreeks het midden van
de 16e eeuw te Londen dit spel be
oefende op een tafel met drie ballen
en een ellestok of yard. De naam bil
jart zou dan ontstaan zijn uit de
woorden „bill" en „yard" (billyard).
Bovendien verbond deze Engels
man zijn achternaam Kew aan de
keu enqueue.
De Fransen die de eer voor zich
opeisen, menen, dat de naam „bil
lard" afgeleid moet worden „bille"
(het Franse woord voor bal) en
„art" (kunst).
Er wordt ook beweerd, dat de naam
van het spel terug te vinden is in die
van Claude Billard, een Franse hove
ling, die het omstreeks 1600 zou
hebben ontworpen. Maar ook Italië
speelt in dit verband nog een zwakke
rol.
Met zekerheid is dus niet uit te
maken aan welk land voorrang moet
worden verleend, al geeft de „Franse
Académie des Jeux" (Frans acade
mie der spelen) toe, dat de eer aan
Engeland moet worden gelaten. Eén
ding staat vast, namelijk dat dit spel,
dat in Frankrijk het meest gespeeld
werd - en zeer lange tijd alleen
maar door koningen en hovelingen -
in de achttiende eeuw zijn exclusief
karakter verloor en van Frankrijk uit
zijn zegetocht begon door alle landen
van de wereld. Het „spel der konin
gen" werd „de koning der spelen"
en evolueerde tot het populairste van
alle „indoor" bewegingsspelen (bin
nensporten). Een biljart uit die dagen
was een groen, vierkant houten bord,
in het midden waarvan zich een klei
ne boog van ijzer of van ivoor be
vond, waartegenover een kleine ke
gel, de koning, stond. De spelers
trachtten nu de bal door de boog te
drijven zonder de koning te raken en
probeerden de bal in een der vier
zakken te plaatsen. Noch de koning,
noch de boog mocht daarbij worden
omgeworpen.
De bekende Franse koning Lodewijk
XIV, de Zonnekoning, bezat hierin
een grote vaardigheid. Biljart en spel
waren geboren en zij groeiden be
trekkelijk snel uit hun primitief sta
dium. Men ging tafels met banden
maken en stopte deze met fijn vlas of
wol. In 1746 kwam men op het idee,
de ballen, (die tot dusver van hout
waren), uit ivoor te draaien. Men
ging ook omstreeks die tijd het ca-
rambolespel met drie ballen toepas
sen, twee witte en één rode (het zgn.
Jeu de Carambolage); boog, kegel en
koning gingen verdwijnen (en ook in
Frankrijk de zakken) en de vierkante
tafels werden door rechthoekige ver
vangen. De kromme keu werd een
rechte keu, men ging i.p.v. met het
dikke eind met het dunne eind spe
len, in 1827 kwam de pommerans en
in de loop van de negentiende eeuw
werden de laatste verbeteringen aan
gebracht. Zo werden de met vlas ge
stopte banden vervangen door rubber,
het houten speelvlak door dik glas of
marmer en nog later door leien bla
den (komend uit Portugal), die wer
den bekleed met zeer fijn geweven
groen laken (Simonis-laken uit Ver-
viers).
Sinds een halve eeuw kan men spre
ken van perfect materiaal. Ook in
Nederland vond, dank zij de vele
voordelen en aantrekkelijkheden, het
biljartspel reeds vroeg vele beoefe
naars. Uit de oudste handleiding
over het biljartspel, die in Nederland
werd gedrukt en in 1696 te Den
Haag bij Adriaan Moetjens, boek
verkoper en eigenaar van de Franse
Boekhandel aldaar, werd uitgegeven
en waarvan een exemplaar berust in
de Koninklijke Bibliotheek te Brus
sel, valt met zekerheid af te leiden,
dat het biljartspel in de Gouden
Eeuw (17de) reeds druk werd be
oefend door de machtige burgerij van
Holland. Ofschoon in Frankrijk in
1869 het biljartspel al ernstig en we
tenschappelijk werd beoefend, heeft
bet in Nederland (waar het spel na
de 17de eeuw sterk in aanzien was
gedaald) tot na 1870 geduurd, alvo
rens de beoefening van bet spel op
nieuw een beschaafd karakter kreeg.
In 1880 werd te Amsterdam de eer
ste biljartzaal opgericht, nl. Krasna-
polsky. De zaal telde toen reeds 14
biljarts en men kon er les nemen van
zeer goede instructeurs. Een bijzon
dere mijlpaal was de oprichting van
de N.B.B. (thans K.N.B.B.) in 1911.
Het spel kreeg nu een grote vlucht,
wat ook wel blijkt uit 't grote aantal
verenigingen. Sinds 1924 is de K.N.
B.B. bij de U.I.F.A.B. (Union Iner-
nationale des Fédérations d'Amateurs
de Billard) aangesloten. De K.N.B.B.
is hiervan de grootste Europese Fe
deratie. De ontwikkeling van het bil
jartspel was geweldig. Ruim een
halve eeuw evolueerde men van het
„libre" naar het kader, bandspel, enz.
Ik heb - uiteraard in kort bestek -
iets over het ontstaan, de opkomst en
de bloei van de biljartsport weerge
geven. Ik gaf een brokje geschiede
nis, betgeen nodig en nuttig is, want
de geschiedenis openbaart ons het
rijke verleden, ze doet ons het heden
beter verstaan en zij maakt sterker
voor de toekomst. In het verleden
ligt het heden, in het nu wat worden
zal.
Ik heb hierboven uiteengezet, dat het
biljartspel tot de oudste en populair
ste spelen van ons land behoort en gij
zult begrepen hebben, dat het „tijd
verdrijf" dat eenmaal in een ietwat
kwade reuk stond, in de laatste eeuw
een der meest verfijnde moderne spe
len geworden is, een spel van herse
nen en spiergevoeligheid, van de koe
le daad en de rijke fantasie, van aan
leg en techniek, van snelheid en be
dachtzaamheid; een gracieus spel, vol
stijl, dat leeft en bekoort, een scho
ne en schier volmaakte trits van ver-
stand, gevoel en wil, een samenvloei
ing van spel, sport, kunst en weten
schap. De voordelen van het biljart
spel boven vele andere spelen zijn on
betwistbaar. Het is een schitterende
lichaamsbeweging, (het beoefenen
van het biljartspel wordt door vele
doktoren voorgeschreven aan patiën
ten die in hun dagelijks leven veel
zittende arbeid moeten verrichten),
die noodzaakt tot veelvuldige physie-
ke handelingen. Het verstand van de
nadenkende speler werkt vlug en
doeltreffend. Als hij de stoot over
legt, bepaalt hij lijnen en hoeken, on
derzoekt de verschillende posities,
combineert, bepaalt stootpunt, rich
ting van de queue en stootkracht,
waarna een weloverwogen stoot volgt.
Het biljartspel is rijk aan com
binaties, het vraagt veel studie en
hersenwerk om steeds de goede po
sitie te krijgen ente kunnen
houden. En toch eist het weer niet
die vermoeiende en diepzinnige over
peinzingen van het schaakspel; men
is daarentegen voortdurend in
beweging en toch concentreert men de
gedachte uitsluitend op dat groene,
fel verlichte veld en de drie ivoren
ballen.
Een aesthetisch spel; het glinsteren
van de rollende ballen, het fijn afge
stemde stoten met de queue en de
groene kleur van het laken kunnen
het oog strelen en er bestaan weinig
sporten die zulk een aantrekkings
kracht op haar beoefenaars hebben,
met zoveel enthousiasme worden ge
speeld en zulk een magische tover
kracht op haar aanhangers uitoefe
nen.
Volgende week hoop ik deze ru
briek over het biljartspel voort te
zetten met een uitleg over de diverse
spelsoorten.
B. O.
De enige uitdelingslijst in het,
faillissement van A. Q. Heeren
Paul Krügerstraat 22, Waalwijk
Is heden gedeponeerd ter Griffie
van de Arrondissement-rechtbank
te 's Hertogenbosch, Paleis van
Justitie aldaar.
Waalwijk. 2 febr. 1962
De Curator
Mr. J. L. H. Hoek
Fcrestlerlaan 1 1, Waalwijk
vraagt
verder kunnen op onze centrale magazijnen nog geplaatst
worden
Geboden wordt:
een prettige goed gesalarieerde betrekking
gratis bedrijfskleding
vijfdaagse werkweek
Sollicitanten kunnen zich persoonlijk of schriftelijk richten tot
Hoofdkantoor, Grotestraat 107, Waalwijk Tel. 2841
DEZE WEEK:
12 prima Sinaasappelen f 1.00
8 Citroenen f 1.00
1'/2 k>'° Goudreinetten f 1.00
U/2 kilo Moesappelen f 0.90
7 kilo prima Aardappelen f 1.00
Opruiming restanten blikken
groenten, enz. tegen extra lage
prijzen 11
Stationsstraat 18 - TeL 2635
NIEUW I I
Nu géén make-up problemen
meer voor dames met vette of
droge huid.
Voor elk type huid is er nu
'n speciale Crème Puff in alle
kleuren bij
DROGISTERIJ
Stationsstraat 63 - Waalwijk
De nieuwste Tophits
op de plaat
The Twist, Lets Twist again,
Mexico, Ching Ching, Blijf op
me wachten Maria, De Blinde
soldaat.
SNELREINIGEN verzekering 0.1 0
leCOSTUUM 2.75
2e COSTUUM 0.50
Totaal 13735
(voorge krom pen)
in alle maten
Radio- en Televisiedienst
Grotestraat 211 Waalwijk
Tel. 256B
Stationsstraat 8, Waalwijk
Telefoon 2822
Tel. 2809
Markt
Tel. 2456
Statlonsstr. 67
Zend steeds tijdig uw advertentie in