REINIGT
SUEDEB
JASJES *1
KOAABI
GROOTSTE SPIONAGEDRAMA
uit tweede wereldoorlog
Langs het lijntje
Monteur
Leerling-monteur
bekwame
verkoopsters
b. serveersters
hulpwerksters
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 19 MAART 1962
3
Van Est was geen
P'wiin zoontje zo maar
i: f JLj te 'laten rijden,
1 nest eeld verdiend wor-
foniilie vader, moeder,
Affitersmoesten eten en
ten
^fsman tellend gezin komt
Sken. Wim begreep 't
Jnöoit iets. Wim is
^n l\P wielervvereld, hij is
stimulerend voorbeeld
e.e" v00r wielrennend Ne-
,c H«'t eerste optreden van
's'\ leverde hem geen over-
Hr 1 nn het gemis aan een
£"ingï deed zich toen reeds
Tn Het jaar daarop pakte
ïfAnders aan. Als hij dan
Jrse in de eindspurt kon
^Cn zou li ij hct °l) een ande"
"Sier proberen. Hij ging ver
K einde uit t peloton weg
ni por hij eenmaal een gat
[I had kreeg men hem
ff niet meer uit. Zijn twee-
Leizoen bracht hem al
^overwinningen en maar
paal ging hij als tweede
streep. Wim voelde dat
'en na een overwinning
1' meetellende Ronde van
tn en een vierde plaats bij
Wereldkampioenschappen zet-
ir rn de grote stap. Hij werd
j£>nal op een leeftijd dat
Site toprenners hun hoog-
^nt reeds bereikt hebben.
Est, die nu aan zijn 12e
in begint, heeft in de elf
Kaande in geheel Europa
Sn geboekt. Zijn verrich-
in Bordeaux-Parijs heb-
L in de aanvang reeds uit
doeken gedaan. Wim deed
meer. Negen maal reed hij in de
Tour de France mee, hij won
etappes, was de eerste Nederlan
der die de gele trui droeg, stortte
in een ravijn en kwam er zonder
veel kleerscheuren af. Zijn beste
Tourprestatie leverde Van Est in
1956, toen hij als achtste in het
totaalklassemenl eindigde. Twee
maal werd hij Nederlands kam
pioen op de weg, 1956 en 1959.
Tweemaal ook werd hij Neder
lands kampioen in de achtervol
ging en om het maar bij die twee
te houden, ook in de Ronde van
Nederland zegevierde hij twee
maal. Zeven keer was hij present
in de slag om de wereldtitel.
Een greep uit de verdere pres
taties van Van Est: Winnaar van
de Ronde van Vlaanderen (1953),
triomfator in de Jubileumronde
van Zandvoort (maar even 350
vertrekkende profs en amateurs),
etappewinnaar en rose-trui dra
ger in de Giro d'Italia, winnaar
van Nederlands grootste wieier-
evenement de Acht van Chaam.
Wim zegevierde ook in de Drie
daagse van Antwerpen voor man
nen met klinkende namen als
Guido de Santi, Hugo Kohlet en
Rik van Steenbergen.
Wim van Est is nog lang niet
uitgeblust. Toen wij hem naar
zijn plannen voor 1962 vroegen,
vertelde hij dat Bordeaux-Parijs
weer op de eerste plaats kwam,
maar dat hij ook aan de Ronden
van Relgië en Nederland wil
deelnemen. Hij heelt dezer dagen
een contract getekend voor' de
Belgische groepering Labo Dr.
Mann.
HET
ENGELANDSPIEL"
„ren GELEDEN
Op 1 april 1944 ging er een te-
door de ether, afkomstig
door de Duitsers bezette
ierïandse gebied en bestemd
>rde Engelse Geheime Dienst
Londen. De inhoud van het
Kam luidde: „Gezien onze
jije en succesvolle samenwer-
js als Uw enige vertegenwoor-
ers vinden wij het nogal on-
loorlijk, dat U de laatste tijd
cfceert in Nederland zaken te
mzonder onze hulp. U kunt er
D op aan dat, wanneer U een
juk zult brengen aan het vas-
land, wij U op dezelfde manier
Én'ontvangen als wij gedaan
to met al degenen, die tevo-
door U zijn gestuurd. Tot
Het telegram was verzon-
door de Duitse Majoor (later
erst Leutnant) J. Giskes, lei-
rvande afdeling III-F van de
wehrstelle Niederland. Met de-
sarcastische woorden werd 'n
«onage-affairc afgesloten, die
nimmer in de geschiedenis
voorgekomen. Op weergalo-
wijze wisten de Duitsers in dit
el van spionage en contra-spi-
nge gebruik te maken van de
fdoosheid van hun tegenstan-
Het is volkomen onbegrij-
dat dit spelletje zo lang
worden gespeeld van 12
aart 1941 tot 1 april 1944
er dat er ook maar de ge-
te argwaan van de zijde van
Engelsen was.
-oe oorlog is hij stukjes en
tijes bekend geworden hoe dit
[vr-spionage-coinplot precies,
zijn werk is gegaan. Eind no-
mber 1941 kreeg majoor Gis-
van een ondergeschikte, de
ilerofficier Ivup, de mededeling
men via een z.g. contaetinan
achter was gekomen, dat in
Haag een groep geheime
mten aan het werk was. Deze
(nten zouden beschikken over
draadloze verbinding met
wlen en er zou van deze ver
eng druk gebruik worden ge-
aakt, o.a. voor het organiseren
a droppings van volgende
inten. Giskes, die in zijn loop-
to in Nederland al vaker van
soort berichten had gekregen,
'schouwde ook deze tip als
ardeloos en schreef aan Ivup:
lcfts neues. Gehen Sie zum
mpol damit." De plichtsge-
«twe Kup bleef echter door-
to met zijn onderzoekingen en
«n steeds meer zekerheid, dat
1 mderdaad sprake was van
1 spionage-complot. Op een
Mve melding aan Giskes over
«zaak schreef hij als aanhef:
«nttt Xordpol". Deze aanhef
We de grondslag voor de
JWan het grote spel, dat nu
Jjzaam op gang begon te ko-
iunkspiel Xordpol. Later
'toen meer algemeen als
gebruikt: „Englandspiel".
,l december 1941 werden de
togen van Kup aan Giskes
to'Hjker en geloofwaardi-
j„!s,kes besloöt nierop de ra
diodienst eens in te scha-
die niet peilingen eventu-
me zenders zou kunnen
askeren. Het resultaat was,
jiskes op zijn tafel een rap-
waarin melding werd
riJ .van een verdacht radio-
y nUs^n. Den HaaS en En'
L0' Duitse contra-spiona-
üS nu wel' dat het inder-
inrist was met de meldingen
KsL l ?ver geheime agenten.
i?1 °Pdracht om via de
man te trachten in de
p ,e Penetreren en meer ge
gevens te verzamelen. In januari
en februari 1942 kwamen er be
richten, dat vanuit Engeland ge
vraagd werd om een terrein klaar
te maken voor het afwerpen van
wapens en sabotagemateriaal.
Toen Giskes dit vernam, gaf hij
de contactman opdracht om te
trachten zich aan te sluiten hij
het „comité van ontvangst". (Dit
comité was hij de droppings aan
wezig voor het ontvangen van
agenten en wapens),
ren. Alles wees er echter op, dat
de eerste grote slag op komst
Inmiddels controleerden de
Duitsers nu het gehele radiover
keer, zonder evenwel in staat te
zijn om de berichten te ontcijfe-
was. De handlanger van de be
zetters had kans gezien om zich
nu vast in de kringen van de il
legaliteit te nestelen en was zelfs
al zo ver, dat een zending afge
worpen wapens naar zijn woning
was vervoerd en daar was opge
slagen. I)e Duitse contra-spiona-
gc ging tot de aanval over met 't
doel om een einde te maken aan
de activiteiten van de Engelse
agenten. Radiopeilingen hadden
het .huis gelocaliseerd waar de
geheime zender zat. Er werd met
de beruchte Sicherheits Polizei
overlegd en men besloot om tij
dens de eerstvolgende zendtijd
ook het zendschema was in Duit
se handen tot actie over te
gaan.
Het is vrijdag 6 maart 1942.
Om precies achttien uur zit in
een huis in Den Haag de Neder
landse marconist Lauwers met
zijn helper klaar om contact te
zoeken met Londen. Zij zijn in
gespannen bezig en horen niet de
naderende overvalwagens van de
Duitsers. Voor zij goed en wel
weten wat er aan de hand is,
staan de overvallers in de kamer.
Met veel geschreeuw en dreige
menten werden Lauwers en zijn
collega legen de muur gezet. Wat
zal er gebeuren? Voorlopig heb
ben de gevangenen nog niets te 1
vrezen want ze zijn voor de Duit- I
sers van grote betekenis.
Twee dagen later werd in Arn-
hem de derde agent van de groep
gegrepen en hiermee was de En
gelse geheime dienst in Neder
land wel uitgeschakeld. Men zou
nu kunnen veronderstellen, dat
het geval hiermee voor de Duit
sers rond was. Maar niets is min
der waar. Want nu begint eigen
lijk pas het England Spiel.
Dank zij het uitgebreide in be
slag genomen materiaal hij de
arrestatie van Lauwers en ook
door het wekenlang afluisteren
van de geheime berichten, wis
ten de medewerkers van Giskes
binnen één dag de geheime code
te ontcijferen. Ook konden de tij
den van de volgende uitzendingen
worden vastgesteld. Het bleek,
dat de eerstvolgende uitzending
op zondagmiddag 8 maart plaats
zou moeten hebben.
In het brein van Giskes werd
nu een fantastisch plan geboren.
Het leek eerst te gek om er ook
maar de geringste tijd aan te be
steden. Maar het denkbeeld liet
de chef van de contra-spionage
niet meer los en steeds meer
ging hij het een uitvoerbaar plan
vinden. Wat nu nog een dwaas
idee leek, zou later echter gruwe
lijke werkelijkheid worden. Gis
kes' besluit stond vast: hij zou
met zijn eigen mensen het spel
letje met de Engelsen verder spe
len. Zijn eerste stap was dus een
bezoek aan de gearresteerde
agent Lauwers. Op zondagmor
gen dus enkele uren voordat
de uitzending naar Engeland
moest plaats hebben bezocht
hij de agent in zijn cel in de ge
vangenis in Schevcningen. Er
volgde een zeer lang gesprek. En
Giskes had succes. Hij kon Lau-
wers overhalen om op bepaal
de voorwaarden de uitzending,
die door de arrestatie op vrijdag
was afgebroken, te hervatten.
Maar nu natuurlijk onder toe
zicht van de Abwehrstelle. Lau
wers speculeerde er op, dat hij
door het weglaten van zijn „se
curity check" (herkenningste
ken) de Engelsen duidelijk kon
maken, dat hij niet uit vrije wil
handelde. Het is een grote blun
der geweest van de Engelse Ge
heime Dienst, dat dit sein niet is
begrepen of gezien, een verre
gaande zorgeloosheid, welke de
oorzaak werd van het Duitse
succes. Alles werd in gereedheid
gebracht .voor de uitzending. En
op zondagmiddag had op het af
gesproken uur de telegramwisse
ling tussen Den Haag en Londen
plaats, zonder dat de Engelsen
ook maar de geringste argwaan
koesterden. Na dit succes waren
de Duitsers vastbesloten om het
spelletje door te spelen. Het Eng
land Spiel begon te draaien.
Omstreeks 20 maart kondigden
de Engelsen aan dat zij voor eind
maart een nieuwe dropping in
gedachten hadden. De Duitsers,
clie nu volkomen meester van de
situatie waren, stelden via Lau
wers aan Londen voor om een
landingsplaats te nemen in de
buurt van Steen wijk. Londen
kon met dit plan accoord gaan.
Toen echter de Nederlandse
agent begreen, dat hij ,nu ipin of
meer ging meewerken aan de on
dergang "van een van zijn mak
kers, weigerde hij beslist om nog
verder te gaan. Wat nu? Giskes
had echter inmiddels van de Sipo
de verzekering ontvangen, dat de
agenten, die door middel van het
England Spiel in Duitse handen
zouden vallen, niet werden be
recht, maar voor de duur van de
oorlog zouden worden geïnter
neerd'. Met deze toezegging stapte
Giskes naar Lauwers. Deze be
sloot toen om toch maar verder
mee te doen. Het spel ging ver
der.
Londen kondigde aan, dat in
drie opeenvolgende nachten, om
streeks 28 maart 1942, de bewus
te droppings zouden plaats heb
ben. Alles verliep volgens plan.
De gedropte agent kwam behou
den op de grond, werd vriende
lijk ontvangen door de contact
man van Giskes en vervolgens
naar een wachtende auto ge
bracht. Dit alles kon geen ach
terdocht wekken. Maar toen de
agent in de auto stapte, werd hij
daar op een manier ontvangen,
die niets vriendelijks meer had.
De in de wagen aanwezige Duit
sers van de Sicherheits Polizei
vertolden hem, dat hij was gear
resteerd. De nieuw aangekomene
voelde zich natuurlijk niet bijs
ter op zijn gemak, toen hij be
merkte, dat men een listige val
voor hem had opgesteld. Maar er
was niets meer aan te doen. Voor
hem was de strijd afgelopen en
zonder dat hij weerstand kon
nicden Werd hij weggevoerd naar
een interneringskamp.
(Wordt vervolgd)
W. van Doorn een inleiding houden,
die zal handelen over „Ook in de
landspolitiek het volle pond".
Terwijl men in Den Bosch zich met
deze twee onderwerpen bezig houdt,
heeft in Eindhoven een politiek vrou
wencongres plaats. De eerste inlei
ding zal daar worden gehouden door
mevr. drs T. Govaart-Halkes, die zal
spreken over „Geloven wij nog in
democratie?" De daarop aansluitende
discussie wordt gevoerd ten over
staan van een forum. Behalve mevr.
Govaart-Halkes hebben in dit forum
zitting mevr. drs. Hustinx-Spoo-
renberg, mevr. C. Geerts, mevr. G.
Smulders-Beliën en mej. G. Comelis-
sen.
Pluimvee
DAKBEDEKKING
Als het dak van het nachthok
weinig afzeiling heeft, m.a.w. dat
het slechts flauw helt of in 't ge
heel niet, dan blijft de afgewerk
te, warmvochtige lucht te veel in
het hok hangen en is het dak al
tijd vochtig. Ik hen deze winter
wel in hokken geweest waar het
vocht in druppels tegen de zolde
ring hing. Dat is voor een kip
zeer slecht. Daarom voldoen rie
ten daken, afgedekt met asbest-
cementplaten of sluitpannen er
op, zo buitengewoon. Ze hebben
een flinke afzeiling, met het oog
op regen en wind, die er anders
onder kunnen schieten, maar ze
ventileren bovendien zonder trek
of tocht te doen ontstaan. Ook is
het onder zulke dakbedekking
's zomers niet zo heet en 's win
ters niet zo koud. Met een spuit
kan men het ongedierte er best
tussenuit houden. Men vraagt
mij daar nog elkens naar; daar
om herhaal ik het nog maar eens.
De plaatsing van een broed
machine.
Als men langs een drukke
straatweg woont, raad ik aan de
poten der broedmachine op dik
ke gummiplaatjes te laten rus
ten. Men moet de machine NIET
plaatsen in een kamer waar ook
een kachel brandt. Daar loopt de
dag- en nachttemperatuur te veel
uiteen.
Dat ochtendvoer een nadelige
invloed heeft op de broedeieren,
is niet juist. Wel kan 't oorzaak
wezen, dat de dieren er de gehele
winter zoveel door hebben ge
legd, dat ze nu wat verzwakt zijn
geworden. Leghorneieren, die zo
rond de 90 gram wegen, moet
men niet voor de hroeding ge
bruiken.
Waarom een kam kan bloeden.
Dat de kippen aan de spits van
de kam bloeden, kan z'n oorzaak
vinden in ondoelmatige droog-
voeder- en drinkbakken. B.v. als
die te eng zijn. Ook is het niet
onmogelijk, dat de hanen hier de
schuld van zjjn. Deze grijpen bij
het betreden de kammen van de
hennen soms wel eens wat ruw
aan, vooral wanneer er nog al
eens vechtpartijen uit jaloezie
tussen de heren voorvallen. Ze
haasten zich dan wel eens op een
al te ruwle wijze.
Kippen die vast opgesloten zit
ten, willen wel de ren uit en sto
ten dan niet zelden tegen het
vlechtwerk aan, waardoor na
tuurlijk ook bloeding ontstaan
kan. iMen dient z'n dieren goed in
de gaten te houden, dan is de
oorzaak spoedig te ontdekken.
Licht en lucht is leven.
Een raam onder de mestplank
is zeer goed, maar dan niet aan
de noordkant, doch aan de west
zijde, da blijft de bodem van het
hok tegen de avond langer licht
en kunnen de ikppen dus wat la
ter gevoerd worden. Dat is voor
al met korte dagen een groot
voordeel. Is het voorfront naar
het zuiden gericht, dan kan men
ook aan de oostzijde onder de
festplank een raam aanbrengen,
waterpas, en b.v. 30 cm. boven de
bodem. Men krijgt zodoende in
alle wanden licht, behalve in de
noordwand.
U kent natuurlijk de proble
men die het reizen met de bus
met zich meebrengt. Tien minu
ten voor tijd bij de halte gaan
staan wachten op de bus die toch
vijf minuten te laat komt, maar
net die ene keer dat u het waagt,
precies op tijd arriveert, om
weer nauwgezet volgens het tijd
schema te vertrekken.
Wilt u zich waarlijk eens in
het grote avontuur storten, dan
moet u op de spitsuren 'n tocht
je door de Langstraat gaan ma
ken, met een beetje geluk kunt u
er nog bij gepropt worden, waar
na u de eerste vijf minuten be
slist nodig zult hebben om zwaai
end met uw armen, links en
rechts uw medepassagiers hin
derend, aan een houvast te ko
men. Stoort u zich vooral niet
aan uw buurman, met wie u
wang aan wang heel hygiënisch
in de bus hangt. Hij denkt ook
niet aan u en het gaat op slot
van rekening om eigen reisbe-
houd. Bent u eenmaal zo ver dat
u safe hangt, zonder verder nog
het gevaar te lopen bij deze of
gene, die wel het geluk heeft ge
had een zitplaats te bemachtigen,
op de schoot te worden gesmakt,
omdat juist op dat moment dat
uw aandacht voor eigen en an
dermans veiligheid even verslap
te, de bus 'n Iraaie bocht maakt,
dan is de verdere reis niet meer
dan een kwestie van volhouden.
Bedenkt u vooral, dat u in de
ze zo geliefde bussen niet mag
roken; doet u het ook niet stie-
kum. Het is een waar verhaal,
dat een nette beschaafde heer,
die ondanks dit bindend verbod,
het toch waagde, na gedane ar
beid, in de bus z(jn welverdiend
sigaartje op te steken. Eigenlijk
onbedacht, niet beter wetend;
maar daar zat op een van de eer
ste banken in die comfortabele
„wang aan wang bus" een evenzo
beschaafde heer met glinsterogen
in de spiegel de verrichtingen
van dit argeloze heertje gade te
slaan. Vergis u niet, geachte le
zer, ook de B.B.A. beschikt over
een eigen recherche. De afloop
laat zich raden.
Een goede raad: loopt u de bus
mis, met het gevolg dat u een
half uur moet wachten op nieu
we aanvoer, Jantje van Heesbeen
zal u graag ontvangen op zijn ei
gen gemaakte tentoonstelling in
de Grotestraat 166. Dit is hij ons
zelf komen vertellen. Heel moe
dig stapte hij ons bureau binnen
om te vragen „of meneer iets
wilde schrijven over z'n tentoon
stelling van poppenkasten en
molens, zelf gemaakt van crêpe
papier en over zijn vetkrijtblaad-
jes, die gezieft mogen worden."
Een half uur onderdak voor 'n
dubbeltje. Maar wacht u wel
even totdat hij uit school is,
's middags om half vier. En hoe
zeer het Jantje van Heesbeen ook
spijt, om half zeven moet hij eten
en dan naar bed. Maar tussen
deze twee tijden in staat hij u
gaarne te woord. En praten dat
kan ie, die Jan...
Tenslotte nog iets: wat hebben
die lijst-indieners de kiezers toch
een hoop last bezorgd met al die
mooie namen. Wie kan er eigen
lijk nog uit wijs. Misschien dat
hier de namen iets meer licht in
de duisternis brengen.
Heden overleed, zacht en kalm, tijdig voorzien van de
Genademiddelen der H. Kerk, onze lieve en zorgzame
vader, behuwd- en grootvader
Jacobus Adrianus van Woensel
weduwnaar van
ANNA MARIA PULLENS
in de ouderdom van 77 jaren.
Wij bevelen de ziel van de overledene in uw gebeden
aan.
Waalwijk, Wed. C. Brok-van Woensel
en kinderen
A. C. M. v. Loon-v. Woensel
R. L. van Loon en kinderen
J. C. van Woensel
A. M. v. Woensel-v. d. Velden
en kinderen
Eindhoven, C. J. van Woensel
A. v. Woensel-Koolen en kinderen
Waalwijk, 16 maart 1962
Laageinde 90
De plechtige requiëmmis heeft plaats gehad op maan
dag 19 maart j.l. om 10.00 uur in de parochiekerk van
St. Clemens te Waalwijk, waarna begrafenis op het r.k.
kerkhof aldaar.
GEVRAAGD
SCHOENMACHINEHANDEL
Jos America
NIEUWKUIJK Tel. 04108 - 417
SNELLE AFLEVERING
GEEN SLIJTAGE
DE PAUW DOET 'T BETER
WAALWIJK
Stationsstraat 120
Telef. 2457
DONGEN P. J. Oerlemans
Oude Baan 42 Telef. 2791
K.V.P.-CONGRES IN DEN
BOSCH EN EINDHOVEN.
Zowel in Den Bosch als in Eind
hoven zal op zaterdag 24 maart een
congres worden gehouden, dat wordt
belegd door het district Noord-Bra
bant van de Katholieke Volkspartij.
In den Bosch geldt het een buitenge
wone kringvergadering van de K. V.
P. in de rijkskieskring Den Bosch.
Hier zal de fractieleider van de K
V. P. in de Staten van Noord-Bra
bant de heer J. L. P. M. Teijssen,
spreken over„Leven, werken en
wonen in Noord-Brabant". Tevens
zal tijdens dit congres, dat wordt be
legd in het Bossche Casino, mr. H.
Voederkastje.
Wanneer wen wil voorkomen,
dat de kloek het opfokvoer mee
wegeet. kan men haar in een z.g.
kloekenhokje opsluiten, een hok
je met aan de voorkant opstaan
de latjes, waar de kuikens wel
door kunnen, maar de kloek niet.
Lopen de kuikens daarbij in een
open ren, dan kan de kloek ze
niet beschermen, als er katten,
ekters, kraaien of van dat ander
tuig komen. En lopen ze vrij, dan
gaan ze al spoedig veel te ver van
'de kloek af. In dit geval is 't be
ter een z.g. voederkastje te tim
meren. Men slaat 4 latten aan el
kaar in de vorm van een recht
hoek of vierkant, b.v. 60 bij 60.
Op deze latten slaat men recht
staande latjes, slechts zo ver van
elkaar, dat de kuikentjes van 4
of 5 weken er door kunnen. Een
dakje van planken hierover. Men
kan dit kastje (zonder bodem)
telkens boven het duurdere op
fokvoer zetten en de kloek on
dertussen heel grote maiskorrels
geven. Dat is voor de kloek het
allerbeste voer, daar ze er niet
gauw van aan de leg komt en dus
lang haar moederplichten wil
vervullen. Een mooie vrije tijds
besteding op zaterdag!
KIPPENVRIEND
WARENHUIS
vraagt voor direct:
bij voorkeur Mulo-opleiding en
minimaal 18 jaar
voor onze tea-room
minimum leeftijd 18 jaar
TEVENS VRAGEN WIJ:
voor a.s. dinsdag, woensdag en
donderdag resp. 20-21-22 maart
Goede sociale voorzieningen:
5 daagse werkweek - prima vakantieregeling
hoog loon.
d)
DE PAUW
CHEMISCH REINIGEN VERVEN
Aanmelden: dagelijks op ons kantoor van 9.00 21.00 uur
