wAAlwijkse en UnqstRAAtse couRAnt Nederland in 't teken van rampen en tegenslagen Binnenlands Jaaroverzicht Overlijden prinses Wilhelmina verlies van Nieuw treinramp bij Harmeien Guinea zuiverde op veel puntenfidej'atmosfeer Neutrale India kreeg een pijnlijk lesje X Zilveren leest Prinsessen Duits probleem Treinramp Overledenen Economie Sociale verbeteringen Miss World Flat500 D 3.450,- Flat 600 D 4.150,- Flat 1100 Export 5.700,- Flat 1300 7.600,- Fiat 1800 9.850,- Flat 2300 11.850,- De gang van zaken De ondergang van Sirauss Zuid-Amerikaanse zorgen MAANDAG 31 DECEMBER 1962 84e JAARGANG No. 102 De tcho vAn het Zuióen Uitgever Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2 x per week Abonnement 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contractadvertenties: speciaal tarief Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002 Telegram-adres: „ECHO" Het overlijden van prinses Wilhelmina heeft een zwarte scha duw geworpen op het jaar, dat nu afscheid van ons gaat nemen. Een halve eeuw heeft zij ons land geregeerd en onder haar be- ivind voltrok zich een wending in ons volksbestaan. Bij het begin van haar regering leefde, ons koninkrijk voornamelijk op zichzelf geconcentreerd. Het voerde ten opzichte van het buitenland - bij alle sympathie voor Zuid-Afrika - een neutraliteitspolitiek. Vraagstukken van binnenlandse aard - het algemeen kiesrecht, de onderwijspacificatie en het sociale vraagstuk - eisten alle aan dacht op, velen geloofden in de mogelijkheid van een algehele ontwapening. Aan het slot van Wilhelmina's re gering in 1948 was dit alles grondig veranderd. Ons land had onder aan voering van deze moedige vrouw am per een Duitse bezetting doorstaan. Het besefte, terwille van zijn voort bestaan, zich meer internationaal te moeten oriënteren. De neutraliteits politiek werd opgeheven; de eerste stappen werden gezet naar een Eu ropese éénwording. Terwijl Neder land zich aldus voorbereidde op aan sluiting bij een groter geheel, brok kelde het eigen imperium af. De vroegere kolonie Nederlands-Indië eiste, *als Indonesia, zelfstandigheid op. In haar laatste levensjaar kon prinses Wilhelmina nog waarnemen, hoe de laatste smaragd van de gor del, die zich - naar het woord van Multatuli om de Evenaar slin gerde. als Nieuw-Guinea aan het be stuur van Indonesia werd toever trouwd, zij het met een toekomstige mogelijkheid op zelfbeschikking. Overziet men dit alles, dan moet de conclusie luiden, dat haar overlij den ook het einde van een geschiede nisperiode markeerde. De Nederland se maagd werdMiss World. Nu leefde de Prinses de laatste ja ren al in volslagen teruggetrokken heid op Het Loo. „Eenzaam", zoals zij in haar memories had geschreven, „maar niet alleen". In zoverre verliep de overgang dus niet als een plotse linge breuk. Men moet haar laatste jaren dan ook niet louter als tragisch beschouwen. Haar geloof en het per soonlijk contact met voormalige leden van het verzet - en de schilderkunst - namen haar geheel in beslag. Bo vendien kon zij zich verheugen in het geluk van haar kinderen. Koningin Juliana en prins Bernhard vierden dit voorjaar hun zilveren huwelijksfeest. Alle provincies trokken zij door, toe gejuicht door velen, die ons vorsten huis in hun hart hebben gesloten. Omtrent de wederwaardigheden van het koninklijk gezin werden dit jaar meer bijzonderheden bekend, doordat er een autobiografie van Prins Bern hard verscheen, geschreven door de Amerikaan Hatch. Het lokte ook dis cussies uit, doordat de Prins zich nogal kritisch had uitgelaten over het optreden van veldmaarschalk Montgomery tijdens de slag bij Arn hem. Nijdig antwoordde deze, dat de Prins van militaire aangelegenheden zo weinig verstand had, dat hij Z. K. H. zelf eens uit zijn appartementen had laten verwijderen. De Prins lach te die kritiek luchtig weg. Maar boos werd hij, toen Elseviers Weekblad eens de schijn wekte, dat de Prins leiding gaf aan een groep - de z.g. Bilderbijerggroep - van waaruit ac ties tegen het Nieuw-Guinea-beleid der regering werden ondernomen. Het geschil werd later voor de te levisie bijgelegd. Al eerder had Dr. Rijkers, de ijveraar voor overeenstem ming met Nieuw-Guinea, zich van de groep gedistancieerd om de Prins niet in moeilijkheden te brengen. Achteraf bezien is aan de gebeurtenissen, na de ontknoping van de Nieuw-Guinea- affaire de scherpte ontnomen. Ook de Prinsessen kwamen regel matig voor het voetlicht. De prinses sen Irene en Margriet maakten een geslaagde reis naar de West; prinses Beatrix ondernam een wereldreis, die zij echter - wegens het overlijden van haar grootmoeder - moest on derbreken. Zoals natuurlijk bij jonge meisjes van die leeftijd het geval is deden ook dit jaar weer gretig ge ruchten de ronde omtrtent mogelijke romances. Gezegd werd, dat prinses kundigen Ritter, Dekker en Achter berg, een politicus, zoals de Rotter dammer Brautigam, de industrieel Fentener Van Vlissingen en geleer den van naam, zoals Dr. Bartstra en Dr. Endipols en de hoogleraren We- ve, Limperg, Romein, Thietty, Van Dijk en Zuur. Voorts werd een zwarte schaduw geworpen op ons universitaire leven door de ontgroeningsschandalen, die bij verscheidene studentencorpora aan het licht traden. Het ergste geval deed zich voor bij het Amsterdamse corps, waar de aankomende studen tjes aan een „Dachau-spelletje" wer den onderworpen. De schuldigen wer den later vanwege de universiteit be straft; voorts werden maatregelen ge troffen om een herhaling te voorko men. Dat dit probleem zich kón voor doen. bewijst hoe lang de bezettings irene omdat zij niet zou mogen a[ Weer achter onns ligt. De jon- huwen met een r.k. edelman van Bel gische huize - zich eerst op Major ca en later in Engeland had terugge trokken om vergetelheid te zoeken. Een idylle werd door de volksmond ook gespannen rond prinses Beatrix en een Nederlandse notariszoon. Bei de verhalen werden echter tegenge sproken, waarmee natuurlijk niet werd ontkend, dat iets dergelijks ooit zou kunnen gebeuren. Doch de rege ring hield koppig vol, dat haar voor stel om de grondwettige bepalingen, betreffende de troonopvolging zo danig te wijzigen, dat kinderen van prinses Beatrix - indien deze met tertijd zou trouwen, doch vóór haar troonsbestijging onverhoopt zou ko men te overlijden - voorrang zullen krijgen op haar zusters - geen enkel verband hield met bepaalde bestaande voornemens. Zo wisselden rouw en blijdschap zich niet alleen in ons vorstenhuis, doch in geheel ons volk af. Toen het koninklijk-gezin aan het begin van dit jaar met vakantie was, werd ons land opgeschrikt door de treinramp bij Harmeien, die vele tientallen slacht offers opeiste. Koningin Juliana on derbrak ijlings haar vakantie om van haar medeleven te getuigen. Er waren meer gebeurtenissen dit jaar, die geheel ons volk in hun ban namen. Het proces te Luik, over de vraag of ouders het recht hebben ba by's, die tengevolge van het gebruik van softenonslaaptabletten, misvormd ter wereld komen, te doden - hield ook in ons land de gemoederen bezig. Steeds meer trok ook het vraagstuk van de regeling van het kindertal - de geboortebeperking - enerzijds en de kunstmatige bevruchting ander zijds de belangstelling. De regering heeft laatstgenoemd vraagstuk in stu die doen nemen. Op medisch terrein lag ook het uitbreken van hondsdolheid in de hoofdstad. Verscheidene mensen stiervert er door de beet van een zieke hond.. Dit was voor de overheid aan leiding om de honden aan de lijn te leggen, plaatselijk te muilkorven en landelijk inenting - ook van katten - voor te schrijven. Ook om andere redenen moet ons land vele verliezen betreuren. Vele vooraanstaande figuren gingen door de dood voor ons land verloren. Wij noemen slechts - volledigheid zou krantenpagina's vergen - namen van tekenaars, zoals Cornelis Veth, de typograaf S. H. de Roos,, de letter- ge delinquenten - zo was de indruk - wisten nauwelijks waarover zij het hadden als zij over Dachau spraken. Toch ligt die bange tijd niet zover achter ons, dat dit jaar voor het eerst Tineke Beekman, een joods weesje, dat door haar pleegmoeder katholiek was opgevoed en die haar later niet weer aan haar joods milieu wilde te ruggeven, onder eigen naam weer in ons land kwam leven, daarbij - met succes - gratie vragend voor haar pleegtante, mej. Van Moorst. De bezettingstijd werd ook door een andere oorzaak in de herinnering teruggeroepen. Dit jaar werd name lijk een vredesverdrag met Duitsland gesloten. Het stuitte in de volksver tegenwoordiging nogal op bezwaar, zodat het nog niet in parlementaire behandeling kwam. Velen vonden de schadevergoeding jegens de oorlogs slachtoffers te schraal. Een probleem rees voorts door de grensafbakening in het Noorden des lands. Hier zat een economische kwestie achter. In dit gebied waren namelijk grote voor raden aardgas ontdekt. Aan wie be hoorden die toe? Voor de welvaart van ons land wa ren die aardgasvondsten van grote be tekenis. Zij kunnen ons volk voor ve le jaren aan energie èn warmte hel pen. Dat is dus niet alleen voor de ontwikkeling van het Noorden des lands van belang, doch ook voor de exportpositie van onze volkshuishou ding ten opzichte van het buitenland. Besloten werd intussen niet tot ex ploitatie van de steenkolenmijn Bea trix over te gaan. Die zou nu toch maar met verlies kunnen gaan wer ken, hoewel de regering overigens niet pessimistisch was over de toe komst van de mijnen in Limburg. De economische positie van ons land kon deze versterking best ge bruiken. Niet dat er een crisis heerst. Integendeel, de hoogconjunctuur duurt voort. Maar er deden zich wel symptomen voort, die op 'n mogelijke verzwakking wezen. De president van de Nederlandse Bank becijferde al thans, dat de invoering van de vijf daagse werkweek en de revaluatie van de gulden, de concurrentiekracht van ons land hadden verzwakt. Inder daad deden zich in diverse bedrijfs takken tekenen van ontspanning voor. De regering moest de K.L.M. met enkele garanties bijspringen. Geluk kig leverde het derde kwartaal van dit jaar deze maatschappij, voor het eerst sinds twee jaren, geen verlies op. doch dit was voornamelijk aan de repatriëring uit Nieuw-Guinea te danken. De welvaart maakte het mogelijk om tal van sociale verbeteringen aan te brengen. Zo kwam er een nieuwe salarisregeling voor orkestmusici tot stand, waarbij het Concertgebouw orkest in de eerste; het Residentie- Orkest in de tweede klasse en de an dere orkesten daarna geplaatst wer den. Over die indeling was nogal het een en ander te doen. Maar de rege ling legde toch een nuttig verband tussen sociale en culturele waarden. De welvaart stelde de regering ook in staat te besluiten tot een stichting van een afzonderlijk museum te Amster dam, waar de grote collectie van Vin cent van Gogh, dank zij een gul ge baar van diens verwanten, zal kunnen worden ondergebracht. Ook met de afsluiting van de Lau- werszee kon nu worden begonnen. De Tweede Kamer durfde het aan ons een half uur eerder vers brood te la ten bakken. En als andere symptomen van de gestegen welvaart kwamen er verscheidene verbeteringen voor in validen tot stand. Minister Veldkamp ontwierp een interim-regeling voor meerderjarige invajiditeitsrentetrek- kers. Doch ook ons volk zelf tastte onder aanvoering van Mies Bouwman in een marathon televisieshow voor een goed doel royaal in de beurs. Wie zal die show ooit vergeten? Zo valt er van 1962 ook veel goeds te verhalen. Het was niet alleen een jaar van verlies en rouw; er werden ook nieuwe mogelijkheden voor de toekomst geschapen. De gevluchte Russische Ir. Goloeb mocht ons land weer verlaten, omdat het hier niet zo'n paradijs is als hij zich in Rus land had voorgesteld. Het leven had er ongetwijfeld zijn goede kanten, ook in dit jaar 1962. De welvaart stelde de overheid in staat om de kerkenbouw - en die van bezinningscentra - te subsidië ren, en aldus de geesteskracht te be vorderen. Minister Zijlstra droeg zijn steentje bij door in juli de belastingen te verlagen - al werd die vreugde gedeeltelijk weggenomen door een ge lijktijdige huurverhoging. Tenslotte een Nederlands meisje werd tot Miss World gekozen. Kan een Nederlandse mannequin zich mooier wensen? sunroof Geheel compleet, lncl. verwarming, defrosters ruitensproeiers e.d. Importrice: J. Leonard Lang's Automobielbedrijven N.V..Amsterdam HET JAAR VAN CUBA Als één dag van de voorbije 365 van historische betekenis is ge weest, dan was dat zondag 28 oktober. Die ochtend spitste zich voor het eerst een grote kernwapencrisis toe, waaruit beide machtsblokken in de wereld, het oostelijke en het westelijke, hun lessen hebben getrokken. Die zondagmorgen lag het lot van de mensheid in handen van twee man nen: één in het Witte Huis te Was hington en één in het Kremlin in Moskou. President Kennedy had ver klaard dat als de Russische raket bases op Cuba niet ontmanteld wer den, ze met andere middelen verwij derd zouden worden. Hij stelde geen tijdslimiet, hij noemde die andere middelen niet. Die zondag moest de beslissing vallen of de V.S. een kern oorlog zouden riskeren door Cuba aan te vallen. Of dat wellicht de Sowjet-Unie de Amerikanen hiermee voor zou zijn door zelf ten aanval te trekken. De man in het Kremlin gaf echter toe. De voor het eerst volledig in staat van paraatheid gebrachte Ame rikaanse troepen konden weer aan verlof denken de crisis was voorbij. En wel op een manier die bijvoor beeld onder Stalin-Molotow ondenk baar was geweest. En ook als Mao Tse-toeng in het oostelijk kamp de toon had aangegeven, zou waar schijnlijk om Cuba een groot deel van de wereld in as zijn gelegd. Het bewustzijn aan de rand van een kernoorlog te zijn geraakt heeft zijn effect gehad in oost en west. In kringen van de N.A.V.O. is men pas goed tot het besef gekomen hoezeer men steeds heeft geleund op de af schrikwekkende macht van de kern wapens. Dat is historisch zo gegroeid. Kort na de oorlog, toen die in koude vorm werd voortgezet, was de westelijke macht aan conventionele wapens ui termate gering. Het coöperatief ver bond tot verdediging van de NAVO kon niet hopen veel te kunnen uit richten tegen het geweld van Russi sche divisies als dat zou losbarsten. Om Stalin van de verleiding daartoe te weerhouden, werd hem onder het oog gebracht dat hij daardoor de ato maire vernietiging van zijn eigen land riskeerde. In feite was het een onbehaaglijke situatie dat men zich verplichtte met een moker terug te slaan al zou men zelf maar met een speld worden ge prikt. Meer een meer ging men zich dan ook van deze gedachte distancië- ren en werd bepleit sterke concentio- nele strijdkrachten van het westen op te bouwen, waardoor het absurde verschil tussen grief en vergelding tot wat redelijker proporties kon worden teruggebracht. Hiertegen pleitte voor namelijk dat voor de landen van west- Europa een door de V.S. betaalde kernbom aanzienlijk goedkoper was, dan een uit eigen beurs gefinancierde divisie. De Westduitser Strauss was een der laatsten die om dit voordeel al leen al de dreiging van de kernwapens zoveel mogelijk trachtte uit te buiten. Hij pleegde op alle manieren die hem open stonden verzet tegen bijvoor beeld de Amerikaanse eis dat de sterkte van de Bundeswehr tot 750 duizend man zou worden opgevoerd. En deze strategische controverse heeft ook zeer zeker de artikelen in „Der Spiegel" en in de „Frankforter Allgemeine Zeitung" geïnspireerd, die aanleiding zijn geweest tot zijn (tijdelijke) ondergang als minister. Cuba is hier ook een les geweest. Het heeft getoond hoe onverwacht een betrekkelijk klein conflict kan uitgroeien tot een dreiging met kern wapens. En de wereld steekt vol van wrijvingspunten waar een dergelijke situatie weer kan ontstaan, waar weer de wereld een risico kan lopen dat ze beter kan vermijden. Berlijn is er het beruchtste voorbeeld van. Door de dreiging van repressailles van ge lijke aard groter te maken - zo ziet men in - kan men dergelijke con flicten beter voorkomen dan door een vergelding achter de hand te houden, waarvan het effect alle proporties ten aanzien van de oorzaak ver te buiten gaat. Het pijnlijkst en politiek gevaar lijkst openbaart zich dat in latijns- Amerika, waar de inflatie tot grote armoede heeft geleid en in sommige eigenlijke rijke landen als Brazilië tot hongersnood. Met in het kielzog onvermijdelijke politieke onrust. Ken nedy's verbond voor de vooruitgang heeft daar maar weinig nog tegen kunnen doen. Er is ook weinig gedaan tegen het feit dat door de daling van de grond- (vervolg op pag. 4) NIEUWJAAR 1963 De twaalf maanden zijn weer voorbij. Opnieuw kondigt zich een nieuw jaar aan. Een jaar dat veel voor ons verborgen houdt, hetzij goede, hetzij minder goede dingen. Al wat voorbij is, neemt geen keer. Zo ook de twaalf voorbije maanden, zij liggen achter ons. Misschien zijn we best tevreden over hetgeen 1962 voor ons bracht, misschien ook hadden we onszelf iets heel anders voorgesteld, toen we aan het begin van het voorbije jaar, elkaar veel ge luk en zegen toewensten. We kunnen voor de toekomst slechts één ding hopen, dat er zegen en geluk op ons werk zal rusten, dat Hij, die alles in handen heeft ons ook in 1963 weer wil sparen, voor rampen en tegenspoed. Dat Hij ons de gezondheid schenkt naar lichaam en geest. Straks, wanneer de klok haar twaalf slagen heeft laten horen zullen we het el kaar toewensen, de hoop uit spreken, dat Gods Zegen met ons zal zijn, dat wil zeggen, met ons werk, onze moeilijk heden en problemen en dat het moge gaan zoals wij dat ons hadden toebedacht. Dit wensen ook wij U toe, voorspoed en zegen, geluk bij uw werk, bij het doen van uw zaken. Moge 1963 U alle goeds brengen. Wij wensen het U van harte toe. 4 4

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1962 | | pagina 1