wAAlwijkse en lAnqstRAAtse couRAnt
KARDINAAL MONTINI
PAUS PAULUS VI
Cancer control, nieuwe aanpak
van oud probleem
geen
onverwachte
keus
Eén Benelux-
afdeling voor
geheel Brabant
Bestrijding van kanker
vraagt oplossing van
vele vraagstukken.
Pauskroning
op 30 juni
Paus Paulus
voorstander van
sociale
rechtvaardigheid
ftampezr artikelen
Brillenspecialist VAN MAAREN
„Vermaard" om z'n BRILLEN!
Vughterstraat 25 DIEN BOSCH
Markt 32 Jiï TILBURG
Nw. Ginnekenstr. 23>^ BREDA
Bureau Voorlichting
Positieve houding
MAANDAG 24 JUNI 1963
85e JAARGANG No. 50
De tcho vAn het Zuióen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieler.
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „ECHO"
Vrijdagmorgen, bij de vijfde stemming van het Conclaaf, heeft het
Heilig College van Kardinalen Giovanni Battista Montini, tot dusver
kardinaal-aartsbisschop van Milaan, gekozen tot Paus van de Heilige
Roomse Kerk. De nieuwe Opperherder, die 65 jaar oud is, heeft de
naam Paulus VI aangenomen. Om 11.22 uur steeg uit de befaamde
schoorsteen van de Sixtijnse kapel de witte rook op, die aangaf, dat
er een Opvolger van Joannes XXIII was aangewezen. Het duurde nog
tot kwart over twaalf, voordat de oudste van de kardinaal-diakens,
Alfredo kardinaal Ottaviani, op de buiten-loggia van de St. Pieter
verscheen om aan de menigte op het brandendhete plein en aan de
ganse wereld het vreugdevolle nieuws te bevestigen en te onthullen,
wie de Stoel van Petrus thans bezet.
Tien minuten na deze aankondi
ging verscheen de nieuwe Paus, ge
kleed in het wit en omhangen met
de brede Pausstola, op de loggia,
waar hij voor 't eerst zijn zegen gaf
aan stad en wereld. Zijn verschij
ning werd begeleid door het gejubel
van de vele tienduizenden en door
de Paushymne. Hij wuifde naar alle
kanten, met beide armen omhoog,
en verzocht toen met een enkel ge
baar om stilte. In tegenstelling tot
wat de Romeinse volkswijsheid
leert, namelijk dat wie als Paus het
Conclaaf binnengaat er als kardi
naal weer uitkomt, stond hier de
tengere, haast ascetische figuur, die
vanaf het begin van de speculaties
over de opvolging het vaakst en het
stelligst is genoemd, en wel als de
nieuwe plaatsbekleder van Christus.
Met een stem, waarin de ontroering
doorklonk, sprak hij de zegen uit,
waarna opnieuw de menigte in ge
juich uitbarstte.
De menigte op het Sint Pieters
plein begon te juichen toen de eer
ste witte rookpluim uit de schoor
steen omhoog steeg tegen de blau
we hemel boven Rome.
„II papa e' fatto", aldus kondigde
de omroeper van de Vaticaanse ra
dio herhaalde malen achtereen aan.
De conclavisten (helpers van de
kardinalen) begaven zich buiten de
afsluiting van het Conclaaf en na
men plaats onder de kolonnade van
Bernini. Bij de nieuwsgierigen op 't
plein waren er, die hoeden en pet
ten de lucht ingooiden en er werd
„Viva il Papa" geroepen, 't Nieuws
verspreidde zich als een lopend
vuurtje door de gehele stad en vele
tienduizenden spoedden zich naar 't
grote plein. De handelaars in sou
venirs belden dadelijk hun grossiers
om meer foto's van kardinaal Mon
tini, omdat zij met hun speciale
„feeling" voor deze dingen uit het
tijdstip van de stemming hadden af
geleid, dat hij de nieuwe Paus moest
zijn.
Als een branding ging het applaus
en het geroep over het plein, toen
de deuren van de buitenloggia van
de St. Pieter geopend werden en de
oudste kardinaal-diaken, Eminentie
Ottaviani, op het balkon verscheen.
Toen viel heel het reusachtige plein
stil en de proto-diaconus sprak de
bekende woorden: „Anuntio vobis
gaudium magnum. Habemus Pa
pain". Gejuich voer over het plein
als een rukwind. Toen hoorde men
weer de stem van de kardinaal: „En
deze is de Zeer Eminente Hoogwaar
dige Heer Jan Baptist.en alsof
men een telefoonverbing verbrak,
viel het stemgeluid weg. Heel Rome
op het plein, aan de radio, aan de
televisie wist het al: De man die
boven aan de lijst der prognoses
stond, Jan Baptist Montini. Nu als
een fontein spoten applaus en ge
roep vanuit de reusachtige kom van
het St. Pietersplein op: Montini,
Montini. Men zag kardinaal Otta
viani zich even lachend tot de cere-
moniaris naast hem wenden: Ze we
ten het al. Maar daarna heeft hij
zijn zin afgemaakt: „Kardinaal
priester der Heilige Roomse Kerk
Montini, aartsbisschop van Milaan".
Toen hij weer het volk gelegen
heid gegeven had zich te uiten, deel
de de kardinaal mee, dat de nieuwe
opperherder de naam gekozen had
van Paulus de Zesde. Deze keer is
het spreekwoord niet opgegaan, dat
wie als Paus het conclaaf ingaat er
als kardinaal uitkomt. Men achtte
Montini papabilissimus en na het
korte beraad van vijf, hoogstens zes
stemmingen trad hij als Paus 't con
claaf uit. Verder was de naam van
Paulus hardnekkig voorspeld, juist
in deze tijd van oecumenisch stre
ven. De profeten kregen gelijk,
's Pausen naam is reeds als een pro
gram.
Nadat de proto-diaconus het bal
kon verlaten had, kwamen bedien
den het tapijt uithangen, dat, als im
mer, nog het wapen van de overle
den Paus toont. En kort daarna
kwam achter het Pauskruis de pas
gekozen Romeinse Pontifex naar
buiten, omstuwd door kardinalen en
gevolg.
Paulus VI is een middelgrote
slanke man met een knap scherp
getekend gezicht, waarin grote don
kere ogen, in cultuur en spirituali
teit de Italiaanse curiale prelatuur
op zijn allerbest.
's Pausen stem was iets omfloerst
toen hij de zegen Urbi et Orbi gaf.
Daarna bleef hij nog enige minuten
op het balkon om op bijzonder har
telijke en innemende manier de ap-
plaudiserende en juichende massa's
te bedanken en te groeten, waarna
hij zich terugtrok. In de Sixtijnse
Kapel betuigden dan de kardinalen
voor de derde maal aan de H. Vader
hun gehoorzaamheid.
Kardinaal Cicognani, staatssecre
taris van paus Joannes, is door paus
Paulus VI in dezelfde functie be
vestigd. Een tweede besluit van de
nieuwe Paus betreft de pauskro
ning. Deze zal plaats hebben op
zondag 30 juni, feest van de gedach
tenis van St. Paulus. Voorts heeft de
Paus zich zaterdag in een eerste
radio-toespraak tot de wereld ge
richt, waarover elders een korte be
schouwing.
In gezaghebbende Vaticaanse
kringen heerst de zekerheid dat
paus Paulus in zijn stormachtige
Milanese tijd de grondslag ge
legd heeft voor zijn pontificaat.
In dit diocees heeft monseigneur
Montini de Kerk vernieuwd. Hij
was de leider en inspirator van
de „Grote Missie" die alle dio-
cesanen omvatte en waarbij elke
vak- of gemeenschapsgroep haar
eigen predikers had. Mgr. Mon
tini liet kardinaal Lercaro, de
geliefde bisschop van Bologna,
tot de arbeiders spreken; de con
servatieve aartsbisschop van Ge
nua, kardinaal Siri, richtte zich
tot directeuren en bedrijfsleiders.
De aartsbisschop sprak tot allen.
Maatschappelijke en sociale ont
wikkeling van de massa waren
zijn idealen.
Monseigneur Montini was pro
gressiever dan het grootste deel
van de Milanese geestelijkheid,
die hij niet kon overtuigen en
meeslepen. De parochiegeestelij
ken waken angstvallig voor het
behoud van hun privileges (zij
dragen paarse mantels waardoor
zij er als bisschoppen uitzien
Zij voeren een gestreng, vaderlijk
bewind onder hun gelovigen,
fulmineren in hun preken tegen
al wie niet fel genoeg het com
munisme bestrijdt, niet voldoen
de ontzag voor de priesters toont
of te veel uit dansen gaat. Aarts
bisschop Montini trotseerde al
len en alles, tot aan de bom, die
onbekend gebleven daders in '56
in zijn bisschoppelijk paleis wier
pen.
Tegenover het communisme
heeft kardinaal Montini altijd
een principieel-afwijzende hou
ding aangenomendie echter niet
essentieel verschilt van 't stand
punt van zijn voorganger. Paus
Een archieffoto van Giovanni Battista kardinaal Montini, vrijdagmor
gen als Paus gekozen, samen met zijn grote voorganger, wijlen Paus
Joannes XXIII in het Vaticaan
TOERISTEN ZIEK NA ETEN
VAN BEDORVEN VIS.
-■
In het bij de Nederlanders zeer
geliefde Italiaanse vacantieoord
Garda zijn donderdagmiddag 120
mensen ziek geworden na het eten
van bedorven vis. Van veertig van
hen is de toestand ernsti.g Onder
deze veertig mensen zijn geen Ne
derlanders, zo hebben de medische
autoriteiten verzekerd.
De bedorven vis werd geserveerd
voor de lunch in het luxueuze, even
buiten de stad gelegen, gloednieuwe
Eurotel. Vrijwel onmiddellijk na de
maaltijd werden de gasten, afkom
stig uit Duitsland, Nederland, Enge
land, Frankrijk en Amerika, onwel..
Direct kwam het gehele medische
en politionele apparaat van Garda
en Verona in beweging. Ziekenau
to's en militaire Rode-Kruis-wagens
gierden met loeiende sirenes door
Garda en brachten de gasten naar
ziekenhuizen in Garda en wijde
omtrek. De koks van het hotel wer
den verhoord en de keukens ver
zegeld, terwijl de medische staf van
het ziekenhuis van Verona in sa
menwerking met de politie-auto-
riteiten begon met het onderzoek
van de gebruikte spijzen en dran
ken. Op dat ogenblik bevonden zich
ongeveer 4000 Nederlanders in Gar
da en omgeving.
De Benelux-afdelingen in Ncord-
Brabant, Breda, 's Hertogenbosch
en Tilburg hebben in overleg met
het landelijk hoofdbestuur van het
comité Benelux besloten een Bene-
lux-afdeling voor de gehele provin
cie Noord-Brabant op te richten,
aangezien de bestaande afdelingen
moesten, ervaren dat hun werk aan
belangstelling inboette.
Men heeft gemeend, dat in het
kader van een Brabantse afdeling
aktiviteit kan worden ontwikkeld,
welke voor de voorbereiding van de
Benelux-gedachte van zeer groot
belang wordt geacht. De nieuwe af
deling, die vrijdag 5 juli in Grand
Hotel „De Cocagne" te Eindhoven
zal worden opgericht, stelt zich
voor éénmaal of tweemaal per jaar
een evenement van enige beteken
is te organiseren en incidenteel
werkzaam te zijn waar haar dat ge
wenst voor komt.
OPRICHTINGS-REDE
De commissie van voorbereiding
staat onder voorzitterschap van mr.
dr. B. J. M. van Spaendonck, vice-
voorzifter van het Nationaal Be-
STATIONSTRAAT S|A
WAALWÏK
via een als stimulans werkende
voorlichting, wel heeft verstaan.
Voortbouwend op de reeds enige
jaren, met hulp van vele welwillen
de huisartsen aan de bevolking ge
geven voorlichting, is in het begin
van dit jaar een Bureau Voorlich
ting in het leven geroepen.
De voorlichting aan de bevolking
gaat uit van de poging om de over
matige angst voor kanker weg te
nemen. Dit zal o.m. geschieden door
het meer bekendheid geven van aan
de bevolking veelal onbekende gun
stige behandelingsresultaten voor
sommige vormen van kanker, het
wijzen op het belang van de vroeg-
diagnostiek, die de behandelingsre
sultaten nog verder kan verbeteren,
het propageren van mogelijkheden
om longkanker te voorkomen.
De oplossing van de vraag, hoe
de bevolking op grote schaal via
voorlichtingsavonden kan worden
bereikt, probeert het bureau op de
volgende wijze naderbij te brengen.
De directeur van het bureau
tracht, door het houden van lezin
gen op vergaderingen van de afde
lingen van de Koninklijke Maat
schappij tot bevordering der Ge
neeskunde, allereerst belangstelling
te wekken voor de kankervoorlich
ting en bovendien de medewerking
van de artsen te winnen om spreek
beurten op voorlichtingsavonden te
vervullen.
Het bureau beschikt inmiddels
over een overzicht van het vereni
gingsleven uit welhaast elke ge
meente in Nederland, op daartoe
gedaan verzoek welwillend door de
gemeentebesturen verstrekt.
De verenigingen in die gemeen
ten, die tot een door de directeur
van het bureau „bewerkte" afdeling
van de Maatschappij tot bevorder
ing van de Geneeskunde behoren,
worden vervolgens aangeschreven,
met verzoek medewerking te ver
lenen aan een of meer ter plaatse
te beleggen voorlichtingsavonden.
De tekst van dit schrijven is zo op-
Paulus heeft de oude methode
van excommunicatie die nog
steeds vergrijsde aanhangers
telt reeds lang verworpen. Het
communisme dient bestreden te
worden door een heilzame aan
passing van de christelijke leer
aan de taal van de twintigste
eeuw en van de christelijke lief
de aan de hedendaagse maat
schappelijke problemen.
Door het leven van paus Pau
lus heen klinkt overal het thema
„vernieuwing"dikwijls ver
mengd met persoonlijke moed.
Het was kardinaal Montini die
vorig jaar een protest richtte tot
Franco, waarin hij de politieke
rechtspraak in diens land scherp
hekelde. Met Nederland heeft de
nieuwe Paus, anders dan zijn
voorganger, slechts een vluchtig
contact gehad. Hij bezocht tij
dens een bliksembezoek aan Z.-
Limburg de crypte van St. Ser-
vaas. De Vaticaanse legende wil
dat monseigneur Montini tijdens
de vorige pauskeuze voor te „ex
tremistisch" gold. Hij moest wij
ken voor de evenwichtige, „uit
gebalanceerde" kardinaal Ron-
calli.
Waarschijnlijk hebben velen,
in en buiten de Kerk, verbaasd
gestaan van de „extreme"
krachtsexplosie van paus Joan
nes. Eén grote ervaring heeft
paus Paulus onbetwist gemeen
met zijn voorganger: hij kent de
wereld, de mensen met hun no
den en zwakheden en zijn hart
gaat naar hen uit.
nelux comité. Een aantal toonaan
gevende figuren in de provincie
Noord-Brabant, o.w. de commissaris
der Koningin, mr. C. N. M. Kort
man, hebben zich bereid verklaard
zitting te nemen in het algemeen
bestuur van de Brabantse afdeling.
Mr. E. M. J. A. Sassen, lid van de
Euratomcommissi'e, zal op de op
richtingsvergadering op 5 juli 'n re
de uitspreken. Zijn onderwerp is
„Benelux in een verenigd Europa"
De gestadige groei van de kankerwetenschap doet, als op zovele andere
gebieden, de klemmende behoefte ontstaan aan een vergaande samen
werking tussen al degenen, die zich met de kankerbestrijding bezig
houden. Een samenwerking, die thans internationaal met de Engelse
benaming „Cancer-control" wordt aangeduid.
Het is dan ook beslist geen toeval, dat onlangs in Genève een congres
onder auspiciën van de Wereld Gezondheids Organisatie is gehouden,
dat geheel aan de cancer-control was gewijd.
Immers kanker staat momenteel zowel bij de gezondheidsautoriteiten
als bij het publiek vooraan in de belangstelling. Een verklaring van de
ze belangstelling is eveneens niet ver te zoeken. Een van de meest op
vallende feiten in de huidige statistiek van doodsoorzaken is, dat af
gezien van het stijgende aantal slachtoffers van verkeersongevallen,
hart- en vaatziekten als eerste doodsoorzaak naar voren is gekomen,
echter direct gevolgd door kanker.
Dit beeld vertoonde zich oorspron
kelijk in landen met een hoge le
vensstandaard en goede genees
kundige voorzieningen, landen dus,
waarin de gemiddelde leeftijd al
lengs hoger werd. Op het ogenblik
ziet men meer en meer eenzelfde
beeld ontstaan in de zich ontwik
kelende onderontwikkelde gebie
den.
Anderzijds neemt de kennis van
het ontstaan van kwaataardige ge
zwellen geleidelijk toe, waardoor
de weg is geopend om bepaalde
vormen van kanker te voorkomen.
Tenslotte boeken de chirurgie, de
radiologie en de chemotheapie
steeds betere resultaten, zodat er 'n
aantal opvallende factoren zijn, die
medici en ook vele niet-medici heb-
ben waargenomen.
In het onlangs verschenen rap
port over bovengenoemd congres
wordt enerzijds de huidige stand
van de kankerwetenschap geanaly
seerd, terwijl anderzijds wordt ge
tracht, onder de benaming cancer-
control, nieuwe wegen aan te ge
ven om tot de grootst mogelijke re
sultaten op het gebied van kanker
bestrijding te geraken.
Cancer-control wordt daarin om
schreven als een complex van
maatregelen, t.w. preventie, opspo
ring, diagnose, massa-onderzoek,
behandeling, nazorg, revalidatie,
opleiding en training van medisch
hulppersoneel, registratie en voor
lichting.
Vooropgesteld zij, dat ons land
ten aanzien van de behandelingre
sultaten zeker niet ten achter staat,
maar ook de taak om bij te blijven
gesteld, dat uit de antwoorden bo
vendien een peiling kan worden
verricht ten aanzien van de ter
plaatse al of niet gevoelde behoef
te aan kankervoorlichting.
Het behoeft wel geen betoog, dat
in dit voorlichtingsprogram om. 't
Koningin Wilhelmina Fonds en de
kruisverenigingen nauw zullen
worden betrokken.
Met recht kan dus worden gesteld,
dat in Nederland, op het gebied van
de voorlichting, maatregelen wor
den getroffen om de bevolking een
meer positieve houding ten aanzien
van het kankervraagstuk bij te
brengen. Het is echter niet alleen
een verre van eenvoudige zaak, 't
is ook een taak, die eerst op langere
termijn tot aanwijsbare resultaten
zal kunnen leiden.
Het Bureau Voorlichting heeft
thans zijn eerste stappen gedaan.
Het wordt daarbij gesteund door 'n
Voorlichtingscommissie, die de gro
te noodzaak heeft onderkend deze
voorlichting aan de bevolking in
veel wijder verband te zien.
Zo zullen in het kader van de
voorlichting een aantal studiecom-
misies in het leven worden geroe
pen, o.m. op het gebied van long
kanker en het voorkomen daarvan,
een nieuwe aanpak van een oud
probleem: het kankervraagstuk.
Het gehele complex van voorlich
tingsmaatregelen en de benadering
van een aantal problemen in be
doelde studiecommissies kunnen
als een stimulans gaan werken voor
de nazorg en de revalidatie van be
handelde patiënten.
Mede op deze wijze wordt ge
tracht Nederland te doen bijblijven
in de nieuwe gedachte, die cancer-
control heet.