wAAlwi]kse en LanQStRMtse couraitc
Dr. Kortmann bestrijdt mening, dat West-
Brabant niet geïndustrialiseerd kan worden
De spanning in de lonen
Provinciale Staten hechtten
goedkeuring aan bouw Provinciehuis
PAUS PAULUS heropende
2e VATICAANSE CONCILIE
Pendel van West-Brabant naar Randstad is
buitensporig groot
f
VRIJDAG 4 OKTOBER 19G3 85e JAARGANG Nü' 79 vu
■■Pr' ;.c ■- V Abonnement:
Uitgever
«7aalwijksche Stoomdrukkerij
Wa Antoon Tielen
hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
„ECHO
Telegram-adres
^a„v. Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 -kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167-2002
Tijdens de aanbieding van de Provinciale begroting, is de Commissaris
van de Konlingin in de Provincie Noord-Brabant, dr. C. N.M. Kort
mann, fel van leer getrokken tegen de achtste industrialisatie-nota, in
het bijzonder tegen de uitgangspunten van die nota, die ontleend zijn
aan het dit jaar verschenen pendelrapport van het Tilburgse Instituut
voor Arbeidsvraagstukken en het Nederlands Economlisch Instituut
te Rotterdam.
„Arbeidsreservoir"
In bedoeld pendelrapport wordt
opgemerkt, dat de pendel van West-
Brabant naar de Randstad Holland
bijzonder groot is, uitgezonderd die
vanuit het gewest Breda. De pendel
vanuit de rayons Steenbergen, Ze
venbergen, Bergen op Zoom, Roo
sendaal en Etten is exclusief, omdat
hij te omvangrijk is, terwijl de pendel
vanuit de rayons Steenbergen, Bergen
op Zoom en Etten buitensporig is,
omdat de pendelaars te lang van
huis zijn. In het rapport wordt ge
zegd, dat de WestBrabantse pendel,
die op het ogenblik 9300 man om
vat in 1975 ten hoogste 10.600 man
zal bedragen.
In het rapport wordt tévens ge
steld, dat de pendel een gunstige op
lossing geeft van het arbeidsvraag
stuk in het Rotterdamse havengebied.
Volgens het rapport zouden dan ook
van overheidswege maatregelen ^ge
nomen moeten worden om dit ar
beidsreservoir" beter te kunnen aan
boren. Zo zouden de gemeentebestu
ren in samenwerking met de werkge
vers maatregelen moeten nemen, op
dat de pendelaar bij een eventuele
conjunctuuromslag niet het slachtof
fer wordt.
Het rapport voegt hieraan toe, dat
de buitensporige pendel vanuit West-
Brabant slechts op één manier tot een
oplossing gebracht kan worden en
wel door er bij de pendelaars op aan
te dringen in de onmiddellijke omge
ving van Rotterdam te gaan wonen!
Bezwaren
Mr. Kortmann meent dat de pro-
U
vincie Noord-Brabant tegen dergelij
ke conclusies terdege bezwaren kan
hebben. Hij zei zich niet tegen de
pendel te verzetten, omdat men over
provinciale grenzen heen moet kun
nen zien. Dr. Kortmann keerde zich
speciaal tegen de stelling dat er in
West Brabant niet geïndustrialiseerd
zou kunnen worden, omdat de pendel
in stand gehouden moet worden.
De commissaris zei eraan te twij
felen, of door de industrialisatie van
West-Brabant, de nationale econo
mie schade toegebracht zal worden,
omdat nergens bewezen is dat de ar
beid in de randstad produktiever ge
maakt kan worden dan in West-Bra
bant.
Genoeg: mogelijkheden
Dr. Kortmann zei te menen, dat
iedere maatregel, die er toe bijdraagt,
tot een ontlasting van de overbelaste
randstad nationaal economisch gezien
van belang is. "Als men zegt", aldus
de Commissaris van de Koningin,
"dat de omvang van de pendel be
perkt kan worden door migratie van
de pendelaars naar Rotterdam, ver
geet men gemakshalve, dat de huis
vestingsproblemen en andere voor
zieningen nationaal economisch ge
zien zeer hoge kosten met zich bren
gen. Er zijn in West-Brabant genoeg
mogelijkheden tot industrialisatie
Hij wees er o.m. op dat de ligging
van West-Brabant tussen de indu
striegebieden aan de Ruhr, die in
België en Noord-Frankrijk, het mo
gelijk maken, de hier te vestigen in
dustrieën te differentiëren.
"Men moet voorkomen", zo zei hij,
"dat West-Brabant in eenzelfde si
tuatie raakt als midden Brabant met
zijn eenzijdige textiel- en schoenin
dustrie.
Hij benadrukte dat West-Brabant
in het huidige welvaartsleven een
zeer grote rol speelt, omdat het meer
dan overig Brabant in het spannings
veld terecht is gekomen van twee
grote havengebieden. West-Brabant
mag zich daarbij niet bepalen tot een
negatieve houding.
Op voet van gelijkheid
"Alleen op voet van gelijke kan
sen met de havengebieden, en alleen
als het beschikt over uitstekende we
gen kan West-Brabant deze zeer
moeilijke rol spelen." Hij meende
dat pendelarbeid alleen toelaatbaar
is binnen de toelaatbare grenzen van
het aantal, afstand, vervoerskwali-
teit 'en bijkomende verzorging. Pen
del in grote omvang eist overheids
maatregelen tegen eventuele conjunc
tuurgevolgen. Bovendien mag de
eigen industrie niet door discrimatie
van lonen en arbeidsvoorwaarden in
een oneerlijke concurrenite-positie
gebracht worden."
Maandag zijn werkgevers en werk
nemers met een aantal ministers bij
een geweest, ter bespreking van de
toestand in de loon-sector.
De werknemers hebben werkge
vers en regering niet lang in 't on
zekere gelaten en direct hun forse
eisen, die waarschijnlijk gebasseerd
zijn op de uitkomsten en dividenden
der allergrootste bedrijven en aan
deelhouders in ons land, ter tafel ge
legd.
Deze omvatten 't volgende
Per 1 januari de mogelijkheid voor
8 a 10 percent meer loon en twee
dagen langer vakantie.
Eventueel openbreken van con
tracten, die pas in de loop van vol
gend jaar aflopen.
Per onderneming afwijking naar
boven van de geldende CAO-lonen.
Over 1963 uitkering ineens van
een week loon.
Een minimum-loon van 2,25 gul
den per uur of 100 gulden in de
week.
Per 1 januari 1964 optrekking van
de ouderdoms- en weduwen-uitke
ringen, de kinderbijslagen en de uit
keringen volgens de interimwet inva-
liditeitsuitkeringen met 10 percent.
„Deze eisen houden grote gevaren
Kosten zeventig meter hoge bouwwerk zullen zeker
I 38 miljoen gaan bedragen
De dertig miljoen gulden die op de begroting van de Provincie zi n
uitgetrokken voor de bouw van het zeventig meter hoge Provinciehuis,
dat in de Noord-Brabantse hoofdstad zal komen te verrijzen, zullen
zeker niet toereikend zijn voor de realisering van het definitieve ont
werp, zoals dat door het architectenbureau "Maaskant m Rotterdam
DeheTeërlHdM. van Lieshout (K.V-P.) heeft dit als zijn mening te
kennen gegeven, tijdens de vergadering van de Provinciale Staten, die
maandag is 's-Hertogenbosch is gehouden.
De heer van Lieshout, zei de stellige overtuiging te zijn toegedaan,
dat de bouwkosten minimaal f 8 miljoen meer zullen gaan vragen,
waardoor men op een totaal
houden met de factor renteverlies tij
dens de bouw van het project, die
vijf jaar gaat duren. Ook het uitge
trokken bedrag van f 2,5 miljoen
voor de inrichting, zou volgens zeg-
Met algemene stemmen
Ondanks deze minder optimisti
sche geluiden van de zijde van de heer
van Lieshout, hebben de Provinciale
Staten van Noord-Brabant met alge-
stemmen besloten tot realise-
gen van de heer van Lieshout, lang
niet voldoende zijn. Hij meende dat
de inrichting zeker f 4 miljoen zou
gaan vergen. Tot slot betoogde de
heer van Lieshout, dat de post on
voorziene uitgaven te laag was ge
raamd. Hij meende dat deze zeker
10 van de totale bouwkosten zou
gaan bedragen. 1
Geld over i
Ir. H. van Haaren (K.V.P.), lid
van Gedeputeerde Staten, zei toe te
moeten geven, dat in de begroting
geen post voor renteverlies was op
genomen. Hij gaf tevens toe, dat de
grondtaxatie van de heer van Lies
hout, op totaal 1 miljoen gulden -
4,21 ha bouwgrond tegen f 20 per
m2, het bedrag van f 200.000 dat
bij de grondruil aan 's-Hertogen
bosch door de provincie werd be
taald - waarschijnlijk wel juist zou
zijn. Hier voegde hij echter aan toe,
dat de grondkosten reeds zijn be
taald en afgeschreven, zodat deze
later geen lasten meer zullen geven.
Tijdens de vergadering werd dui
delijk, dat de Provinciale Staten, te
gen het bedrag van f 40 miljoen geen
bezwaar hadden, mits althans de
afschrijving zo geregeld zou zijn, dat
er de komende jaren ook nog geld
over blijft voor andere eventuele in
vesteringen.
Tijdens de vergadering van de
Provinciale Staten stelde de heer
Teijssen het genoegen in het vooruit-
zich, dat hij bij de begrotingsbehan
deling volgende maand het gehele fi
nanciële beleid van de Provincie aan
de orde zal stellen. De heer Teijssen
zei verwonderd te zijn, dat Gedepu
teerde Staten, bij de behandeling van
de begroting steeds maar pessimisti
sche geluiden laten horen, terwijl
ieder jaar opnieuw blijkt, dat er op
het eind van het jaar geld over is
in voor de toekomstige welvaart. Zij
zullen leiden tot sterke prijsstijgin
gen. De export zal er ernstig door
belemmerd worden. Deze eisen bie
den geen oplossing om uit het pro
bleem van de krappe arbeidsmarkt te
komen". Zo luidt het commentaar
van de werkgevers.
Kredietbeperkende maatregelen
De regering was bij deze discussie
meer als toehoordster aanwezig en
minister Veldkamp zeide in een pers
conferentie o.m.
„De ministers hebben zich maan
dagmiddag dan wel niet gemengd in
de onenigheid tussen werkgevers en
werknemers, wel hebben zij het be
drijfsleven meegedeeld, welke plan
nen en ideeën de regering in het
hoofd heeft om de spanningen op de
aibeidsmarkt te lijf te gaan.
Zo deelde minister Witteveen (Fi
nanciën) mee, dat er op het ogenblik
met de Nederlandse Bank overleg
wordt gevoerd over het opnieuw in
voeren van zekere kredietbeperkende
maatregelen. „Dat overleg is begon
nen en wordt voortgezet", aldus de
minister.
Verder denkt de regering aan een
uitgesteld verhoogd ouderdomspen
sioen. Een dergelijk pensioen houdt
in, dat men tot zijn 67, 68ste jaar of
nog langer blijft werken, maar dan
ook een hoger pensioen krijgt. Dit
dank zij een lijfrente, die men op
zijn 65ste jaar kocht. Voor deze „ge
pensioneerden" zouden dan wel spe
ciale werktijden moeten worden in
gesteld en speciaal werk moeten wor
den gezocht. Ook kan de overheid er
toe overgaan om haar eigen investe
ringen af te remmen. De representa
tieve bouw van de overheid zou stil
gelegd kunnen worden.
Buiten dit alles denkt ook de re
gering nog aan verhoging van de hu
ren. Maar zij kan over een huurronde
pas iets zeggen, als zij weet hoe groot
de loonstijging wordt. Minister Bo-
gaers (Volkshuisvesting) betwijfelt
overigens, of men in zo korte tijd nog
wel een huurverhoging kan doorvoe
ren. Verder is er het probleem van de
landbouwprijzen. Ook dat is een
kunstmatigheid, die uit de economie
moet verdwijnen, als de lonen fors
omhoog gaan. „En wanneer de boel
uit de hand loopt, moet de minister
van Financiën zich gaan beraden of
hij langs de weg van de indirecte be
lastingen iets moet ondernemen", al
dus minister Veldkamp. Ook denkt
de regering aan credietbeperking.
bh
Even tijd
voor een kop gezelligheid!
Allemaal elke dag Droste Cacao
NIEUWE ROOF IN
ENGELAND
Engeland is opnieuw opgeschrikt
door een spectaculaire roofoverval
op een geldtransport. Zaterdagmor
gen reed een goed uitgeruste en ge
disciplineerde ben de van 8 man een
gepantserde geldwagen van „Mar
tins Bank" klem op een stil gedeelte
van de hoofdweg tussen Dartford en
Longfield in het graafschap Kent.
De zes bewakers werden in een paar
minuten tijds tot zwijgen gebracht en
aan de kant van de weg neergelegd.
Daarop verdwenen de overvallers in
twee vrachtwagens in de mist, met
een buit van één miljoen gulden.
300.000 KROTTEN
IN NEDERLAND.
Op de vergadering, die donderdag
in Hilversum is gehouden over de
krotopruiming in Nederland, heeft de
oud-minister mr. J. In 't Veld bere
kend, dat er tot en met 1980 in ons
land rond 300.000 krotten moeten
worden vervangen.
mene
ring van het Provinciehuis over te
gaan. Ofschoon er in eerste instan
tie in de K.V.P.-fractie bezwaar be
stond tegen het delegeren van de be
voegdheid aan Gedeputeerde Staten
om tot de aanbesteding over te gaan,
vielen deze bezwaren weg, nadat de
heren J. Willems (P.v.d.A.) en J.
Slot (A.R.) te kennen hadden gege
ven tegen deze delegatie geen enkel
bezwaar te hebben.
De fractieleider van de K.V.P. de
heer J. Teijssen had als zijn mening
te kennen gegeven, dat het te bou
wen Provinciehuis een voorbeeld van
soberheid en een toonbeeld van ar
chitectuur diende te zijn.
Het nieuwe Provinciehuis, zal
zoals dat ook in het definitieve ont
werp stond opgenomen - alleen in
de Statenzaal air conditioning krij
gen.
Bezwaren
Er waren tijdens deze vergadering,
die meer dan drie uur duurde, heel
wat argumenten nodig, om de bezwa
ren, die voor het grootste deel tegen
de financiering van het object ge
kant waren, weg te werken.
Vooral de bezwaren van de heer H.
van Lieshout (K.V.P.) bleken niet in
met een enkel antwoord te zijn weg
te praten. De heer van Lieshout, die
als wethouder van Eindhoven, veel
ervaring heeft opgedaan met bouw
kosten van Openbare gebouwen, be
toogde, dat de stichtingskosten ver
boven de f 30 miljoen zouden uit
groeien. Hij meende, dat voor de re
alisering van het te bouwen Provin
ciehuis zeker f 38 miljoen nodig
zouden zijn.
Hij staafde zijn mening, door naar
voren te brengen, dat in de begroting
de grondkosten niet verwerkt wa
ren, terwijl evenmin rekening was ge-
Met minder omvangrijk ceremonieel, maar nog steeds bijzonder in
drukwekkend heeft Paus Paulus VI zondag de tweede zitting van het
tweede Vaticaanse Concilie geopend. Hij heeft o.m. afgezien van d
plechtige intocht via het Sint Pietersplein, zoals Paus Joannes deed
en ook van het inviteren van staatshoofden en regeringen, omdat Hij
beslist de indruk heeft willen vermijden, dat Hij de door Paus Joan
nes begonnen arbeid „opnieuw begon": Hij zet het werk van zijn voor
ganger voort.
Rond negen uur begon de intocht
der concilie-vaders (officieel noemt
men het getal 2194) via de trap van
Nini en het voorportaal van de St.
Pieter naar hun plaatsen in de basi
liek.
Ondertussen verenigde de Paus
zich met de kardinalen in gebed in de
Paulijnse kapel. Tegen 10 uur werd.
hij langs dezelfde weg als de conci
lievaders naar de Sint Pieter gedra
gen Zijn gestalte kaarsrecht in de
draagstoel; zijn gezicht streng ingeto
gen, zo nu en dan een kort zegenend
gebaar
In de St. Pieter steeg hij van de
draagstoel om te voet naar de bid-
stoel voor het pausaltaar te gaan, n
symbolische handeling, teneinde de
wereld- collegialiteit van paus en bis
schoppen aan te duiden.
Waarnemers
De plechtigheid werd ook bijge
woond door de leden van het corps
diplomatique bij de H. Stoel: verder
50 waarnemers van meer dan 20 pro
testantse en orthodoxe kerken en
honderden concilie-deskundigen, de
z.g. periti, journalisten van pers, ra
dio en televisie enz.
Na de H. Mis bekleedde de H.
Vader zich met de pauselijke gewa
den en in vol ornaat met alle tekenen
van zijn waardigheid, bad hij geknield
de geloofsbelijdenis.
Na deze plechtigheden en nadat
mgr. Felici namens de vaders de eed
had afgelegd, begon de Paus zijn met
spanning verwachtte rede, die een
vol uur duurde.
De Paus zei hierin o.a. dat het
Concilie een nieuwe lente zal moeten
zijn, een opnieuw ontwaken van de
grote geestelijke en zedelijke vermo
gens, die op het ogenblik sluimeren.
Vier doelstellingen
Z.H. gaf vier doelstellingen van
het Concilie kort en duidelijk aan
1. bewust worden van het eigen
wezen der Kerk; 2. hervorming van
de kerk; 3 herstel van de eenheid
van de christenen, 'en 4. dialoog tus
sen de Kerk en de moderne wereld.
Om deze doelstellingen goed te
begrijpen, zo zei Paus Paulus, moest
men uitgaan van de visie, dat Chris
tus de Pantokrator, de herdér over
allen en alles is en dat de Kerk klein
en onderdanig aan zijn voeten ligt.
Paus Paulus werkte daarna de vier
taken van het Concilie nader uit. Wat
de eerste taak - de bewustwording
van het eigen wezen der Kerk - be
treft, knoopte Hij aan bij het eerste
hoofdstuk van het schema over de
Kerk, dat als eerste punt op de twee
de zitting aan de orde komt. In dit
hoofdstuk wordt de kerk als mystiek
lichaam besproken. De laatste tijd,
zo zei Paus Paulus, zoekt de Kerk op
recht naar haar eigen beeld. En niet
alleen bij de Rooms Katholieken be
staat z.i. dit verlangen naar diepere
kennis over het wezen van de Kerk;
alle christelijke kerken zoeken er
naar, aldus de paus.
Dit concilie heeft als eerste taak
het onderzoek naar het diepste wezen
van de Kerk, en dit, voor zover mo
gelijk, in duidelijke taal vast te leg
gen, zo stelde de Paus vast en dat be
hoefde, zei hij, niet te gebeuren in
plechtige, dogmatische definities,
maar in de woorden van Christus zelf
en in die van de eerbiedwaardige tra
ditie. Tenslotte ligt hier voor het ge
zagvolle leerambt ook een taak.
De theologie kan dan hierop ver
der bouwen en wel zo, dat het ook de
oplettende beschouwing van de afge
scheiden broeders verdient en -
naar Paus Paulus vurig hoopte -
ook het pad naar overeenstemming
gemakkelijk maakt.
Niet ontrouw
Over de tweede doelstelling - de
hervorming van de kerk zei Paus
Paulus, dat men, wanneer er naar
vernieuwing wordt gestreefd, dat niet
zo moest opvatten alsof de Kerk aan
haar wezen ontrouw is geweest. Het
ging om het wegwerken van onvol
komenheden, die nu eenmaal uit de
menselijke zwakheid voortkomen. De
paus noemde drie zaken die moesten
veranderen
Er moest méér kennis komen van
het woord Gods, er moest méér eer
bied voor dit woord worden aange
kweekt en de Kerk moest een echte
Kerk van liefde worden.
In verband met het derde doel -
het herstel van de eenheid der Chris
tenen - wees Paus Paulus op de
oecumenische bewegingen in de niet-
katholieke kerken.
Deze bewegingen zijn z.i. een te
ken dat de Kerk vanuit haar wezen
een zichtbare eenheid moet bezitten.
Maar deze zichtbare en mystieke een
heid kan alleen maar bereikt worden
door een volkomen gelijkheid van en
eenheid in geloof, deelneming aan
dezelfde Sacramenten en door de or
ganische harmonie van een enkel
kerkelijk bestuur. Deze eenheid was
echter niet identiek met gelijkvormig
heid.
Vergiffenis
Daarom was dit concilie ook een
uitnodiging en een verwachting om
broederlijk aan de authentieke oecu
mene deel te nemen. Zich wendend
tot de waarnemers zei Paus Paulus
„Als wij schuld dragen aan de schei
ding, vragen wij God en u nederig
vergiffenis. Wij van onze kant ver
geven gaarne de beledigingen die de
katholieke kerk zijn aangedaan. Mo
ge de hemelse Vader onze schuldbe
kentenis aanvaarden en ons echte
broederlijke vrede schenken."
<1
f
r
De tcho van het Zuióen
1 1