wAAlwijkse en lAnqstRAAtse cour Ant 125 laar spoorwegvervoer in Nederland «P Mariakapel St. fozefparochie Kaatsheuvel verrijkt met proclitic] won cl kleed I m - 1839-1964 - In een eerste klas coupé van 1839 en een blik in de toekomst Mill Historische machines a «H ■mhhI Interessant voor iedereen Grote revolutie in het vervoer Waalwijkse kunstenaar Wim Suermondt zorgde voor uniek werkstuk Even tijd voor een kop gezelligheid! Diverse uitbreidingen Rails, bruggen, petten en treinen Bijna een jaar Maria centrale figuur Altaar Veelzijdig kunstenaar HÜ VRIJDAG 25 OKTOBER 1963 De tcho van het Zuiden Immrtnal f 2.85 85e JAARGANG No. 85 Uitgever Waal wij ksche Stoomdrukkerij "a Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2 x per week opgericht 1878 Abonnement per kwartaal 2.85 22 cent per week 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contra ctadvertenties: speciaal tarief Telegram-adres: „ECHO" Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Neemt u plaats". Uitnodigend gebaart mej. M. A. Asselberghs, de di rectrice van het Nederlands Spoor- en Tramwegmuseum, naar de met donkere stof bezette houten banken van een eerste-klas coupe uit de beginperiode van de spoorwegen. Via een smal ijzeren trapje en een klapdeurtje waren wij in deze coupé terecht gekomen en we staan nog gebukt rond te zien, hoe de mensen meer dan 100 jaar geleden op voor hen comfortabele wijze werden vervoerd door het spoortje Inderdaad, op comfortabele wijze. Het rijtuig waarin wij ons bevin den, is van middelmatige grootte en bestaat slechts uit een coupe, waar gemakkelijk veertig reizigers een züplaatsje kunnen vinden. Men zal er echter steeds gebukt hebben moeten binnenstappen, want de hoogte i zeer gering, maar last van regen of wind zal men niet hebben gehad, 1 ft door de ramen een uitzicht naar want het rijtuig is gesloten en geeft aoor ae ru n buiten. Anders is dat met de rijtuigen van de 2de en 3de klasse uit tijd, die aan de zijkant open waren 'en waar slechts een dak de reizi gers beschutte. In de 2de klasse nog dezelfde banken als in de eerste klasse, maar in de 3de klasse slechts houten banken. die met de hand zijn vervaardigd. De foto van de eerste spoorbrug in Ne derland te Westervoort, de oude Moerdijkbrug met haar veertien bo gen. Buiten bij de perrrons vinden we het echte treinmateriaal. Daar staat de 3737, de locomotief waarmee in dertijd de stoomtractie werd beëin digd in ons land en de 6317, de eni ge echte tenderloc die Nederland ooit heeft bezeten. Voorts vinden we buiten ook een grote collectie trammateriaal, zoals rijtuigen die vroeger de dienst ver zorgden tussen Utrecht en Zeist, ma teriaal van de Noord- en Zuidhol landse Tramweg Maatschappij, aan hangwagens van de stoomtram, voorts bijvoorbeeld een locomotief van het zogenaamde "ledikantmodel dat de tractie verzorgde voor de lijn tussen Zutphen en Emmerik. Het is teveel om op te noemen. Zelfs zij die er geen uitgesproken belangstelling voor hebben, komen toch onder de indruk, want hier staat een brok historie, dat Het heden een zijdelingse blik op het miniatuurstation met automatische beveihging. een rijk verleden heeft en dat ons iets te zeggen heeft. Vermoedelijk zal er volgend jaar nog een belangrijke aanwinst aan het museum worden toegevoegd en wel "De Nestor", een locomotief uit 1878. Deze locomotief die indertijd reeds bestemd was voor het museum, werd in 1944 door de Duitsers zeer ernstig beschadigd. Momenteel is men De Nestor in Roosendaal aan 'n opknappen. Men probeert daar deze stoomlocomotief zoveel mogelijk weer in oorspronkelijke staat terug te brengen. Dat kost heel wat geld, tijd en moeite, omdat sommige onderde len geheel met de hand moeten wor den vervaardigd. Maar het loont de moeite, want "De Nestor is een waardevol historisch stuk. In het museum vinden we ook een zeer modern ingerichte afdeling, waar miniatuurtreintjes af- en aanrijden op modelbanen. Terwijl wij deze be kijken, rinkelen er bellen en zien wij hoe een man met een simpele druk op de knop de automatische beveiliging in werking stelt. De halve overweg- komen klappen neer, seinen springen bloksgewijs op veilig en onveilig. "Dit is geen speelgoed", aldus mej. Asselberghs, maar bittere wer kelijkheid, want ook de leerlingen van onze opleidingsschool werken hiermee. Jeugd en ouderdom verdringen zich rond deze installatie en uitroepen van "net echt" zijn niet van de lucht. Het echte vinden we buiten, zoals de be roemde stoomlocomotief de Arend met reizigerstreinstellen, een locomo tief van 25 jaar later, waarvan de snelheid reeds aanmerkelijk groter is, enz. "Zo hebben we in de loop der ja ren een aardige verzameling gekre gen, die zeer interessante beelden geeft op de geschiedenis van de spoor- en tramwegen in ons land en daarbuiten", aldus onze gastvrouw. "Aankopen op veilingen, het ruilen van dubbele exemplaren met onze buitenlandse collega's museumdirec ties en schenkingen van zeer kleine tot zeer waardevolle voorwerpen, hebben ons geholpen onze verzame ling uit te breiden en zoveel mogelijk te completeren! Waarlijk een permanente exposi tie die iedereen wel moet interesse ren. Het verleden de "Rocket locomotief", de enige locomotief die bij een prijsvraag in Engeland het voorgeschreven traject uitreed en ondanks zijn eigenaardige bouw zijn concurrenten in uithoudingsvermogen sloeg. "Och, de mensen namen veel voor lief in die dagen. Het ging er alleen maar om het feit, dat zij een keertje in de trein hadden gezeten vertelt de directrice ons, "want welke revo lutie in het vervoerswezen heeft de aanleg van de spoorwegen niet te weeggebracht. Indien u zich indenkt, dat Napoleon in zijn tijd zich niet sneller voortbewoog dan Julius Cae sar zo'n 2000 jaar vroeger, dan kunt u zich enigszins voorstellen wat de komst van de spoorwegen in die tijd betekende. Nederland heeft zich in dit opzicht altijd een van de meest vooruitstrevende landen getoond, want terwijl men in die dagen van het ontstaan van de spoorwegen in het Allemaal elke dag Droste Cacao buitenland nog tal van reizigersrijtui gen ziet zonder dakbedekking, waar de reizigers dus aan weer en wind waren blootgesteld, heeft Nederland nooit open wagons gekend." Het Nederlands Spoorwegmuseum is in 1927 als zuiver historisch mu seum opgericht uit particulier bezit. De all-rounl verzamelaar G. W. van Vloten, had in zijn kostbare verzame ling zoveel "museumstukken", dat de toenmalige directie van de N.S. be sloot over te gaan tot het oprichten van een spoorwegmuseum, waarbij Van Vloten de eerste directeur werd. Viermaal is het van standplaats ge wisseld en thans zetelt 't museum in het Maliebaanstation te Utrecht. Is het lange tijd de taak van het spoorwegmuseum geweest de histo rische schatten op spoorweggebied te bewaren en op aanschouwelijke wij ze ten toon te stellen, sedert enige ja ren is deze taak nog uitgebreid. Want naast de historische museum stukken, vindt men hier ook het he den van de N.S. in de vorm van he dendaagse treinstellen en beveili gingsapparatuur en daarnaast ook enkele dingen van de toekomst, waar van nu reeds modellen in het museum staan. Daarnaast is sinds 1961 het spoor wegmuseum ook gepromoveerd tot tramwegmuseum en vinden wij er naast de vele spoorwegstukken ook een groot aantal historische trams en voorwerpen die vertellen over het wel en wee, de ontwikkeling en in veel gevallen tenslotte de ondergang van de tramwegen. Zo hebben we hier het verleden, het heden en de toekomst in één per manente tentoonstelling bijeen, een verzameling die grote belangstelling trekt, zowel van het Nederlandse als van het buitenlandse publiek en dat per jaar enige tienduizenden perso nen omvat. gg, Suppoosten lopen er rond in de echte spoorwegpakken compleet met pet, met dit verschil, dat zij op hun mouw het woordje „museum" dra gen. Wij vinden hier diverse stukken rails van beroemde reeds verdwenen spoorlijnen, zoals een stukje van de eerste rails die lagen voor de eerste spoorlijn in ons land tussen Haarlem en Amsterdam uit 1839. Wij zien de eerste spoorwegdienstregelingen en "die zijn voor die dagen lang niet gek", aldus mejuffrouw Asselberghs, "want voor de afstand Rotterdam Amsterdam vijfmaal per dag heen en weer - een afstand van 86 kilo meter met tussenstations had men een tijd nodig van 214 uur' Wij zien de eerste tekeningen van de spoorweg gebouwen in Utrecht. We staan vol bewondering voor de miniatuurbrug- gen in hout, compleet met rails en pij lers. Draaibruggen en ophaalbruggen, Begin oktober is in de Mariakapel van de St. Jozefkerk in Kaatsheu vel een wandkleed opgehangen van de Waalwijkse kunstenaar Wim Suermondt. Het doek dat nagenoeg de gehele achterwand van de ka pel beslaat, heeft een afmeting van 3.50 meter bij 2.50 meter. Ook wat betreft het in deze kapel geplaatste altaar heeft de heer Suermondt bemoeienis gehad. Door hem werd namelijk de werktekening ge maakt, terwijl de in de voorkant van 't altaar voorkomende ornamen ten symbolen van het Eucharistisch leven - eveneens van zijn hand zijn. Wim Suermondt completeerde zijn werkstuk door de vervaardi ging van de twee op het altaar geplaatste kandelaars en het kruisbeeld. Het is al weer enkele jaren ge leden dat Wim Suermondt de op dracht van pastoor Simkens kreeg een ontwerp voor het nu gereedge komen wandkleed te maken. Door verschillende omstandighe den duurde het tot november 1962 voordat Wim Suermondt zich aan zijn werkstuk kon zetten. Bijna een jaar heeft het geduurd, voordat het wandkleed voltooid was. Dat wil niet zeggen dat Wim Suer mondt, die vaak 's-avonds laat en 's-nachts aan het kleed werkte dag in dag uit aan het wandkleed bezig is geweest. Het grote donkerblauwe achter doek van 3.50 bij 2.50 meter bestaat eigenlijk uit drie banen die aan el kaar zijn genaaid. Op dit doek wer den middels applicatiewerk de brui ne lappen stof aangebracht, waar op later de verschillende figuren en afbeeldingen hun plaats kregen. De figuren zijn „opgebouwd" uit ver schillende soorten weefsels en wer den na het gereedkomen met de kettingsteek, die in verschillende variaties door Wim Suermondt zijn toegepast, op het kleed aangebracht. Om de verschillende afbeeldin gen duidelijker naar voren te laten komen heeft Wim Suermondt langs de lappen stof waarop de fi guren zijn aangebracht contouren geborduurd, terwijl daarnaast bij wijze van passende decoratie maaswerk in het ritme van de stof werd verwerkt. de vele kunstwerken die door hem zijn vervaardigd. Zo maakte hij voor de H. Agathaparochie in Har- reveld, gelegen in de Gelderse Ach terhoek, eveneens een wandkleed. Zijn tweede werkstuk op dit gebied was bestemd voor het Petrus Cani- siuscollege in Alkmaar. fl nsFÏ Sfl ttPC !"r~N.' Jl! ;'""''i*™7 Verder houdt Wim Suermondt zich bezig met boetseerwerk, hout bewerking, reliëfwerk, schilderen, ingelegd glaswerk, grafischteken- werk,, met het vervaardigen en ontwerpen van gelegenheidstegels Gtc. Ook in het buitenland zijn werk stukken van hem terug te vinden. Zo werden de wandschilderingen in een kerkje in het Franse plaats je Mont Blanc door Wim Suermondt -aangebracht. Het doek heeft klaria als centraal figuur gekregen. Daaromheen zijn een viertal belangrijke episoden uit haar leven geschetst. De centrale Mariafiguur, die meer dan levens groot is, werd opgebouwd uit kleu rige weefsels, terwijl hier en daar door midddel van fijn borduurwerk, de Mariafiguur een rijkere aanblik werd gegeven, dit effect werd even. eens verkregen, doordat hier en daar gebruik is gemaakt van zoge naamde pailletj es, die bij een be paalde lichtval een schittering te weeg brengen. Maria draagt op haar schoot het Christuskind. Om deze Mariafiguur heen, zijn op bijzondere wijze vier belang rijke episoden uit het leven van Maria gesitueerd, voorstellende De boodschap van de Engel Gabri el aan Maria", „Het kerstgebeuren in de stal van Betlehem", ,,'t Won der op de bruiloft van Kana" en „Christus Kruisdood" In vergelij king met de centrale Mariafiguur is de omvang, de plaats en de ac centuering van de figuren in de 4 genoemde afbeeldingen bescheiden gehouden. Het doek wordt tijdens de plech tigheid in de kerk door een tweetal pchijnwerpers verlicht, waardoor 't geheel bijzonder tot zijn recht komt. In de Mariakapel is tevens een altaar geplaatst, waarvoor de werk tekeningen door Wim Suermondt werden vervaardigd. Het altaar be staat uit kunststeen gemalen na tuursteen, die opnieuw gebonden is en die daarna in een mal is gego ten terwijl aan de voorkant van het altaar een drietal keramieken ornamenten zijn ingebracht voor stellende, drie korenaren, een vis en een druiventros. Op het altaar hebben een tweetal kandelaars een plaats gekregen eveneens kera miek en een kruisbeeld. Het cor pus op het crucifix is niet gelijk van stijl aan de Christus figuur die Maria draagt. De 36-jarige W. Suermondt, mag met recht 'n veelzijdig kunstenaar genoemd worden. Hij werd in Ra- vensteijn geboren, maar door dat zijn vader leraar werd aan de Vak school voor schoenen en Leder kwamen zij naar Waalwijk. Na Na hier zijn middelbare stu die te hebben voltooid, toog hij naar Tilburg om zich daar aan de academie in de beeldende kunsten te gaan verdiepen. Ongeveer twee jaar bleef hij in Tilburg waarna hij overschakelde op de Haagse Acad. aan de Prinsengracht. In 1952 stu deerde hij hier met goed gevolg af. In het bezit van de acten M.O.-A en M.O.-B kreeg hij 10 jaar geleden een aanstelling aan het Dr. Moller. college in Waalwijk. Zijn veelzijdig karakter komt wel bijzonder duidelijk tot uiting door De foto geeft een voortreffelijke indruk van de omvang van het kunst werk. Prachtig komt hier de centrale figuur van Maria tot uiting. In de linker bovenhoek, „De boodschap van de engel Gabriel aan Maria rechts boven „Het kerstgebeuren in de stal van Betlehem", links be neden „Het wonder op de bruiloft van Kana" en rechts onder „Chris tus Kruisdood" Op de voorgrond het altaar met daarop de twee door Wim Suermondt vervaardigde kandelaars en crucifix met corpus. Duidelijk zijn de 3 symbolen van het Eucharistisch leven aan de voorkant van het altaar te onderscheiden. Het altaar is niet zoals men misschien zou vermoe den massief, maar hol.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1963 | | pagina 1