wAAlwnkse en lancstRAAtse couRant
In 20 jaar kan er veel veranderenzelfs meer dan prof. Thijsse denkt
Jeugdpuistjes
Nieuwe P.T.T.-tarieven
oppositie
stemde
A.s. 1 januari 1964
Statenlid J. Teijssen waarschuwde voor gevaar,
dat West-Brabant arbeidsmarkt
wordt voor de Randstad
Alleen streeksamenwerking resulteert in optimale vestigingsmogelijklieden"
1200 mensen per km2
Gaat geboortecijfer dalen
TILBURGENAAR
DOOR ZIJN VROUW
VERGIFTIGD
In 20 jaar tijds
WEDUWEN
VAN LENGEDE
KRIJGEN IN KATWIJK
GRATIS VAKANTIE
Verkeerde invloed
MIJNWERKERS
GAAN VOORUIT
K.L.M.-PERSONEEL
ZEGT VERTROUWEN
IN DIRECTIE OP
Even tijd
voor een kop gezelligheid
Samenwerking
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1963
85e JAARGANG No. 91
Oe tcho v,\n het Zuióen
uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tie.or:
ituofdredaeieur JA» ("IEL Eb
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per worn
ingericht 1878
At"innemen'
L! cent per week
per kwartaal 2.85
3 10 franco p.p
Advertentieprijs: 10 cent per m.rn.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Bureaux: Grotestraat 205. Waalwijk Tel 04160 - 2621 - Kaatsheuvel ur van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „ECHO"
Schadelijke toekomstdromen
Ons aller professor ir. Jac. P. Thijsse heeft onlangs een voordracht
gehouden over het ruimtelijk beeld van Nederland in het jaar 2000.
Deze inleiding heeft in brede kringen een diepe indruk achter gelaten.
Sommigen hebben wakker gelegen in de nacht over de ploblerrien, die
ons wachten over 37 jaar 'en velen onder die nachtwachten zullen er
van overtuigd zijn geweest dat het nog maar een uiterst korte periode
is, die ons van die nu al beruchte eeuwisseling scheidt.
Aan de berekeningen van prof.
Thijsse valt niet te knabbelen. Ze zijn
juist. Wij kunnen in het jaar 2000
meer dan 20 miljoen inwoners heb
ben. In west-Nederland zouden er
dan 1200 inwoners per km2 wonen.
We zitten daar dan nog erger op el
kaar gepakt, dan nu de mensen in
het Ruhrgebied. Met stijgende wel
vaart zouden er dan 200 auto's per
km2 kunnen rijden. Dat zijn er even
veel als nu in de drukste steden van
de V.S.! Heel Nederland zou dan een
wirwar kunnen zijn van boven en on
der elkaar lopende wegen met een
doolhof van rotonden en viaducten.
De arbeidsproduktiviteit van onze
mensen zou 3V2 maal zo groot zijn
dan thans en zijn zouden er ook naar
verdienen. Een salaris van f 15.000
per jaar voor een vakarbeider zal dan
maar "gewoontjes" genoemd wor
den en niemand zal bereid zijn om
langer dan 35 uur per week te wer
ken. Dan is er niemand meer die
karweitjes opknapt. Huishoudelijke
hulp wordt een antiek verschijnsel en
kleding zal nooit meer hersteld wor
den maar altijd worden weggegooid.
Iedereen zal bezig zijn met stude
ren volgens de helderziende professo
ren en niemand zal meer een overall
willen dragen. Er zal alleen grote sta
biliteit te vinden zijn in onze belas
tingheffing, zo heeft de directeur van
't Centraal Planbureau, prof. Wolff,
als aanvulling gezegd. De onderont
wikkelde gebieden moeten dan nog
evenzeer met goede gaven in leven
worden gehouden.
Is er reden om angstcomplexen te
krijgen over onze toekomst? Laten wij
nuchter blijven. De professor heeft
een beeld gegeven van het mogelijke.
Er zijn nog veel onzekere kanten. De
welvaart zal het geboortecijfer ener
zijds begunstigen, maar vele wegen
kunnen ertoe lijden dat dit omlaag
gaat. Misschien door woningnood,
mogelijk ook omdat men kinderen te
lastig gaat vinden.
Er wordt door de hooggeleerde
rekening gehouden met voortdurende
De 50-jarige echtgenote van de
55-jarige Tilburgse spoorwegarbei
der, S. Haneveer, die 11 oktober
onder verdachte omstandigheden
overleed, heeft na langdurige ver
horen van de Tilburgse recherche
bekend haar man vergift te hebben
toegediend. De vrouw die tien da
gen geleden tesamen met haar 20-
jarige dochter M. en haar 17-jarige
zoon H. werd aangehouden, blijft
ingesloten. De beide kinderen zijn
vrijgelaten.
Het drama heeft zich op de elfde
oktober 's-avonds laat afgespeeld
in de woning van H. De man werd
na het drinken van een kopje kof
fie onwel en overleed nog voor me
dische hulp aanwezig was. In het
kopje werden sporen van het zeer
giftig insectenbestrij dingsmiddel
paathion aangetroffen. Ditzelfde
vergif werd ook bij de sectie in het
lichaam van de man aangetroffen.
Gebleken is dat het tussen man en
vrouw al lang niet boterde. Zij
heeft tegenover haar kennisen wel
eens uitgelaten dat haar man zou
gepoogd hebben haar te vermoor
den. De vrouw op haar beurt, had
naar aangenomen wordt, sedert
augustus 1962 al vier pogingen on
dernomen haar man te doden. Vier
maal is H. in het ziekenhuis opge
nomen met ernstige buikklachten
zonder dat ooit een aanwijsbare
oorzaak daarvan werd gevonden.
De verschijnselen die daarbij op
traden waren analoog aan die op
de bewuste elfde oktober.
welvaart, maar in weinige jaren kan 't
welvaartsbeeld van de westelijke we
reld zich wijzigen in malaise. Zij kan
ook aanzienlijk vertraagd worden of
het zwaartepunt kan zich naar andere
delen van de wereld verplaatsen.
In dit verband willen wij wijzen op
de komst van de kernenergie en de
mogelijkheden, die hierdoor aan het
transport worden geboden. De prijs
van elk soort vervoer zou wel eens
enorm kunnen dalen, zodat een groot
scheepse verplaatsing van mensen
mogelijk wordt tegen geringe kosten
in een geweldig tempo. Dit zou de
drogen in met Purolpoeder.fi.60tnfi.-
emigratie-beweging nieuw leven in
kunnen blazen, die de laatste jaren zo
is afgezwakt. De mobiliteit van de
mensen komt in de eerste plaats aan
dichtbevolkte landen ten goede. De
verschuiving in de emigratie in de
laatste tien jaar is even verbazing
wekkend als de geschetste bevol
kingstoeneming van prof. Thijsse. De
intereuropese bevolkingsverplaatsing
zou wel eens sneller kunnen gaan ver
lopen dan wij nu denken!
Wie had in de slechte crisisjaren
van 1930 - 1940 durven voorspellen
dat wij in de zestiger jaren de plan
ning van een ouderdomspensioen op
basis van minimale kosten van levens
onderhoud een gewone zaak zouden
vinden?
In het licht van het toerisme wordt
Nederland nu elk jaar drukker be
zocht. Binnen tien jaar kan dit beeld
zich grondig in ons nadeel wijzigen
wanneer ons land te vol wordt en wij
bijvoorbeeld veel liever met een goed
kope luchtverbinding veertien dagen
naar Noord-Afrika gaan dan naar de
W adden-eilanden
De geleerden verwachten een ver
meerdering van de lust tot studeren
bij toenemende welvaart. Het is nog
de vraag. Waarom zullen zich zove-
len toenemende geestelijke inspan
ning getroosten als het allemaal zo
gemakkelijk gaat? Zal niemand meer
een overall dragen? Waarschijnlijk
dragen wij in het jaar 2000 allemaal
gedurende de helft van de week een
overall om al onze kwarweitjes zelf
te kunnen opknappen!
En hoe zit het met het toenemend
getal gepensioneerden? Duizenden
zullen bij gestegen welvaart vroeger
pensioen wensen om zich duurzaam
te gaan vestigen in gezondere stre
ken van de wereld dan het van indu
strie stinkende Nederland van het
jaar 2000. Welke invloed heeft dit
verschijnsel op de ontwikkeling van
de bevolking?
De badplaats Katwijk heeft de
weduwen en kinderen van de in
Lengede om het leven gekomen
mijnwerkers uitgenodigd voor een
kosteloze vakantie. De voorzitter
en directeur van de plaatselijke
V.V.V. zijn in Lengede geweest
om de vakantie te regelen. De af
spraak is gemaakt, dat de 29 we
duwen met 52 kinderen begin ju
ni acht dagen naar Katwijk komen.
Busondernemingen hebben gratis
vervoer toegezegd, de Katwijkse
hotelhouders zullen de gasten gra
tis herbergen. Het aanbod van Kat
wijk is door 't hulpcomité in Len
gede gunstig ontvangen, mede om
dat de veertien geredden veel aan
biedingen hebben gekregen, maar
de weduwen en kinderen van de
slachtoffers nog in het geheel niet.
Nog altijd blijft de toekomst ver
borgen achter een complex van on
zekere factoren. Door hooggeleerden
uitgesproken mogelijkheden veroor
zaken onrust en speculatie in de
hand. Wanneer wij onszelf verbeel
den dat het minimumloon over dertig
jaar f 10.000.- zal bedragen dan
werkt dat het sociale onbehagen van
heden in de hand. Men projecteert
zijn eisen van nu tegen een scherm
van de toekomst en trekt daaraan zijn
eisen op.
De beelden van prof. Thijsse kwa
men voor ons land op een zeer on
gelegen moment, omdat wij nu in een
tijd leven waarin reeds velen het
(nog) onmogelijke eisen. Waarom
bouwen wij in 1963 de toren van Ba-
bel over het jaar 2000? Het is even
onzinnig als het projecteren van een
maatschappijbeeld over 't jaar 2500.
De economie van heden gaat steeds
meer op long-run verwachtingen over,
De 11 mannen, die verleden week
'uit een ijzermijn bij Peine in West-
Duitsland zijn gered, na 14 dagen
van de buitenwereld te zijn afge
sloten, gaan op bevredigende wijze
vooruit in het ziekenhuis, waar zij
worden verpleegd.
De mannen komen aan in ge
wicht. Twee van hen kunen moei
lijk slapen, maar ook zij tonen
vooruitgang. Zij zullen tenminste
nog 10 dagen in het ziekenhuis
moeten blijven.
die steeds stoutmoediger worden. Hoe
hoger wij stijgen, hoe dieper wij kun
nen vallen. Voorlopig is ons land na
een halve eeuw met dubbel zoveel
inwoners op dit moment welvarender
en kent het minder ellende dan toen
wij 6 miljoen Nederlanders telden.
Laten wij nuchter en vooral niet over
haast de rest van deze honderd jaar
proberen te veroveren.
Het rommelt weer bij de KLM.
Wrijvingen in de vierhoofdige di
rectie zullen waarschijnlijk leiden
tot het uittreden van directeur E.
Larive, die in januari van dit jaar
als „de sterke man" in de top van
het vliegbedrijf werd binnenge
haald om de financiële crisis van 't
bedrijf te bezweren.
Een deel van het KLM-personeel
heeft het vertrouwen in de directie
opgezegd. Zij spreken van een
„machtsstrijd in de top die de be
leidvoering ernstig belemmert".
Hoewel vertegenwoordigers van de
rebellerende personeelsleden wei
geren namen te noemen, staat wel
vast dat zij in Larive de enige man
in de topleiding zien, die in staat
zou zijn de KLM uit de huidige sle
pende crisistoestand te halen.
Telegrammen van de directie en
van het personeel hebben de minis
ter van Verkeer de regering
heeft grote financiële belangen in
de KLM op de hoogte gebracht.
- Een moeder en haar drie zoon
tjes van elf, acht en zes jaar zijn zon
dagavond om het leven gekomen bij
een auto-ongeval, toen hun man en
vader met zijn Volkswagen slipte op
de Kruisweg tussen Hoofddorp en
Cruquius (het gemaal).
De man werd ernstig gewond. Zes
inzittenden van een auto die uit de
tegenovergestelde richting naderde
werden ook gewond. De auto's wer
den totaal vernield.
EliüakLü i i
Allemaal elke dag Droste Cacao
g rotes tra at 95 vv aalwijk
- De Düsseldorfse, de Venlose en
de Nijmeegse recherche zoeken sa
men met Interpol naar de 24-jarige
Werner Deüs en zijn vriend, de 27-
jarige Horst Schmitt, beiden uit Düs-
seldorf. Het tweetal is er met 330
duizend mark (299.475 gulden) van
door. Het laatste spoor van te man
nen stopte te Nijmegen. Ze zijn nog
steeds onvindbaar.
Zij hebben op 't vliegveld van Düs-
seldorf uit een vliegtuig van de Sa
bena een pak met 300.000 Mark
meegenomen.
Minister van Aartsen (Verkeer
en Waterstaat) heeft de Tweede
Kamer in de memorie van ant
woord op de P.T.T.-begroting een
overzicht gegeven van de belang
rijkste nieuwe tarieven, waarvan
de invoering per 1 januari 1964 in
overweging is. Het gewone brief
port van 12 cent blijft gehandhaafd.
In het binnenlandse verkeer kost
het verzenden van gedrukte stuk
ken (uitgezonderd nieuwsbladen)
5 ct. per 50 gram, pakjes (stukken
boven 500 gram) minstens 60 ct.,
postpaketten minstens 100 ct. en
postwissels t.m. f 25,- 35 ct.
Er zullen nog verdergaande ver
hogingen dan hier genoemde nodig
zijn om tot een rendabele exploita
tie te komen.
Het stortingsrecht voor de post
cheque en girodienst denkt de mi
nister te verhogen tot 20 ct. Het for
maat van de afrekening wil hij
aanmerkelijk verkleinen.
Naar verluidt heeft de commissie
Goedhart in zijn rapport over de
rechtspositie van de P.T.T. de mi
nister geadviseerd aan de P.T.T.
de rechtspositie van een N.V. te
verlenen om meer bewegingsvrij
heid te verkrijgen.
De P.T.T. zelf en het ministerie
van Verkeer en Waterstaat wilde
hierop geen commentaar leveren.
Eerst moet de P.T.T-raad advies
uitbrengen.
Minister van Aartsen verklaart
in zijn memorie van antwoord op
de P.T.T.-begroting voor 1964, dat
verlaging van de telefoontarieven
niet verantwoord is vanwege het
afnemend rendement van het tele
foonbedrijf. Technische wijzigingen
zijn echter in voorbereiding om het
sector- en lokale tarief meer naar
elkaar toe te brengen.
Op de vragen van de Tweede Ka
mer over automatisering van het
telefoonverkeer naar het Rurhrge-
bied deelde de minister mee, dat
het tempo hiervan als volgt kan ge
schieden: 1964/1965 Nijmegen, Sit-
tar, Heerlen,, Roermond; 1965/1967
Goes, Hilversum; 1967/1968 Tilburg,
Arnhem, Groningen; 1968/1969 Gul
pen, Roosendaal, Ooostburg, Haar
lem, Leiden.
Te zijner tijd zal, zo zegt de mi
nister, uitbreiding van het a.z.z.-ta-
rief tot het automatische internati
onale verkeer overwogen kunnen
worden.
De minister deelt tenslotte mede,
dat er naar wordt gestreefd medio
1964 het semafoon-bedrijf open te
stellen.
De problemen die in en rond West
Brabant spelen, hebben maandag
tijdens de algemene beschouwingen
op de Provinciale begroting voor
1964 de ruime aandacht gekregen
van verschillende statenleden, die
hierbij zij het dan ook in bedekte
termen, de boter der kritiek smeer
den op de reeds gesneden boter
hammen. Kritiek viel er te beluis
teren ten aanzien van de houding
van sommige West-Brabantse ge
meentebesturen, die schijnbaar
maar weinig voelen voor inter ge
meentelijke samenwerking.
Het probleem in West Brabant is,
dat er voor de bevolking te weinig
werkgelegenheid te vinden is, ter
wijl er een aanzienlijk verschil be
staat in het loonniveau met de
Randstad.
De fractieleider van de K.V.P. de
heer J. L. P. M. Teijssen keerde
zich fel tegen de achtste industrali-
satienota waarin suggesties wor->
den gedaan om West Brabant de
arbeidsmarkt voor de Randstad te
laten zijn en te laten blijven en in
dit verband een verdere industriali
satie van dit gebied niet te stimu
leren. De heer Teijssen noemde de
ze gedachtengang in de nota „dis
criminerende inzichten, die grote
teleurstelling en verontwaardiging
hebben gewekt". De heer Teijssen
drong er bij het college van Gede
puteerde Staten op aan, de leiden
de hand te zijn bij de verdere ex
pansie van West Brabant. Ook de
heer Willems van de P.v.d.A. pleit
te in die richting. Hij meende dat
er er in West Brabant nog teveel
tegenstellingen leefden, die niet op
eigen kracht overwonnen kunnen
worden.
De heer Teijssen stemde volledig
in, met de protesten die dr. Kort-
mann tijdens de vergadering van 30
september zo duidelijk naar voren
had gebracht. Hij noemde het ge
vaar niet denkbeeldig dat West
Brabant een planologische sluit
post wordt van het hele Westen,
daarbij als arbeidsmarkt dienend
voor de randstad. De heer Willems
betoogde, dat de provincie, de streek
en de gemeente zelf de hand aan de
ploeg moeien slaan, wanneer de
regering geen begrip wilde tonen,
voor de noodzaak een woon-, leef-
en werkklimaat te scheppen dat de
industrie zelf aantrekt.
De heer Teijssen richtte de aan
dacht op de noodzaak van een hech
te samenwerking die er volgens
sommige sprekers in West Brabant
nog niet genoeg zou zijn. „Alleen
door samenwerking, zal het lukken
in West Brabant optimale vesti
gingsmogelijkheden te scheppen",
zo betoogde hij. De heer Teijssen
meende tevens dat de Staten er
voor verantwoordelijk zijn dat de
samenwerking verder uitgroeit.
De heer Panken, die tijdens de
zitting een geheel ander probleem
aansneed, meende dat er een pro
vinciaal welvaartsplan, een inves
teringsplan en een wegenplan
moest komen.
De heer van Kemenade uit Uden
pleitte voor de bouw van houten
woningen, die toch 30 tot 40 jaar
kunnen meegaan, om de vreselijke
nood tegemoet te komen, die leidt
tot demoralisering van een hele
bevolkingsgroep en aanleiding gaf
zo hij noemde, tot weekend-huwe
lijken, terwijl er kleinere gemeentes
zijn die hun curve niet kunnen la
ten bouwen omdat ze te weinig in
eens krijgen. Eigen bouwers krij
gen geen kans omdat hun aanvra
gen een paar jaar blijven liggen.
Tot slot willen we nog even me
moreren dat een paar dagbladen
(nog wel in een aparte omlijsting)
meenden te moeten attenderen op
een vergissing van burgemeester
Teijssen die even sprak van paro
chiehuis in plaats van „provincie
huis". Erg belangrijk vindt U niet?
- In Antwerpen is een betoging
van 10.000 Vlaamse federalisten ge
houden, die de nationale vlag en 't
volkslied openlijk verguisden.
Temidden van opvallend veel po
litieke activiteiten in de afgelopen
weken is de behandeling van minis
ter Bogaerts' begroting voor „Volks
huisvesting en Bouwnijverheid" in
de vaste commissie van de Tweede
Kamer zonder twijfel een van de be
langrijkste geweest. Het debat heeft
verscheidene dingen geleerd of op
nieuw ingescherpt en wel in de eerste
plaats, dat de nationale zaak van de
woningnood in drs. P. Bogaerts een
minister heeft gekregen, die met
enorm élan op zijn werk heeft ge
stort. De bewindsman had dat al be
wezen bij de indiening van z'n bouw-
nota en de lof, die toen allerwe-
ge opklonk is in de kamer bepaald
niet bestorven. Integendeel! De op
positie onthield zich daarbij aller
minst van bijdragen in een erkenning
en eerlijke waardering.
Drs. Bogaerts bleek eveneens met
zeer groot enthousiasme en een warm
hart zijn zware taak te hebben aan
gevat, maar daarbij toch zeker vol
doende nuchter te zijn gebleven om
feiten van vrome wensen te kunnen
blijven onderscheiden en de harde re
aliteit van roze toekomstdromen. In
de luttele maanden die sedert de
komst van deze minister op de Haag
se van Algemadelaan zijn verstreken,
heeft hij - zo zei hij woordelijk in
zijn beschouwingen voor de Kamer
commissie - een aantal aspecten
van de woningnood en de complex
problematiek daaromheen gezien, die
hem telkens hadden doen schrikken'.
Nochtans heeft dat 's ministers
élan niet gebroken, getuige het en
thousiasme waarmee hij de plannen
verdedigde en verder ontvouwde, die
de woningnood drastisch te lijf gaan.
Daarbij is blijkbaar voldoende goede
hoop overgebleven op het welslagen
om gestaag met het voorgenomen
beleid voort te gaan.
Zonder twijfel heeft de minister
met het aldus aanvaarden van zijn
portefeuille en déze interpretatie van
zijn taak een zware wissel op zijn
toekomst getrokken en zeker op de
medewerking van ieder, die krach
tens zijn plaats en arbeid ten aanzien
van de woningnood een aandeel in
de leniging daarvan behoort te leve
ren of zelfs slechts zou kunnen geven.
De plannen van drs. Bogaerts zijn
immers in hun eventueel welslagen
sterk afhankelijk van de mate, waar
in hem medewerking wordt geschon
ken, waarbij wel in het bijzonder valt
te denken aan het klemmende be
roep op de bouwwereld om (hoger)
prestaties te leveren. Daar wil de mi
nister een fonds voor verbeterde be
loning tegenover stellen, in de hoop
dat het gehele bedrijfsleven dat zal
willen billijken en mede mogelijk ma
ken.
Het was in dit verband een wat
schrijnende gegeven, dat de bewinds
man op tafel legde in de mededeling,
dat mét behulp van de Nederlandse
bouwvakarbeiders, die in Duitsland
zijn gaan werken er in ons land 12-
duizend méér woningen in het afge
lopen jaar zouden zijn gebouwd. Het
ontbreekt de overheid stellig niet aan
begrip voor het motief, dat deze ar
beiders naar elders deed gaan; de
voorgenomen loonsverbetering torien
dat wel aan.
Naast dit midddel om meer wer
kers op de bouwplaatsen in eigen
land te krijgen (dit doel is primair,
zei drs. Bogaerts bij herhaling) heeft
de minister - zoals bekend - vrij
stelling van militaire dienst bedon
gen en verkregen voor de jongeren
in het bouwgilde. Het gehele, ver
grote bouwleger wil hij vervolgens in
sociale status omhoog voeren, waar
voor de Kamer-commissie hem ten
zeerste heeft geprezen.
Dat er bij sommige aspecten van dit
ogenblik toch ook lichtpunten zijn,
bewees de minister met zijn medede
ling, dat wellicht het in dit jaar tot
stand gekomen aantal woningen toch
nog gunstig zal kunnen afsteken bij
dat van 1962 en bij de aanvankelijk
minimale verwachtingen. Hopelijk is
dat een begin van de victorie die zich
in een steeds stijgende lijn tot in het
jaar 1970 - het tijdstip dat de be
windsman zich als dat van de over
winning op de woningnood voor
ogen heeft gesteld - zal manifeste
ren
