waaLwij kse en lAnqstRAAtse couRAnt
Prinses Irene en Prins Don Carlos
gaan een gelukkige toekomst tegemoet
Afstand van de troon
volgens Irene's wens
Provinciaal nieuws
Koningskinderen leven niet in een sprookje j
Gevolgd en
gekritiseerd
Grondwet
en regering
Levend in een glazen huisje blijft er weinig privéleven over
Geheimhouding!
FIETS NOG POPULAIR
De wachtende
troon
I^Minlster-president Marijnen
- 't
ikÊmpMÈ
-
111
jijmm
ƒ-
lil!
lil
lil
SCHEEPSRAMP BIJ
AUSTRALIË
„Ik hou ontzettend veel
van Nederland"
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1964
86e JAARGANG No. 12
De tcho van het Zuiöen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieler.
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Abonnement
p. mnd. (1.00 5 ct. inc.k.) 1.05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Een prinses is niet te benijden
Wanneer wij over een prinses spreken, dan wekt dat woord bij
velen van ons gedachtenassociaties met een sprookjesachtige sfeer
van weelde en romantiek, zoals we die kennen van de verhalen uit
onze kindertijd. Zij leeft dan in een schitterend paleis, zij draagt
kostbare gewaden, zij beschikt over goud en edelstenen, zij wordt
door iedereen geëerd, zij hoeft niet te werken en is vrij te doen en
te laten wat zij wil en tot slotwacht haar een goede, edele, knap
pe sprookjesprins die haar in zijn armen sluit.
Maar ach, wat staat de werkelijkheid toch ver van het sprookje
af. Vergeleken bij de normale burgerlijke normen, leeft zij inder
daad in een prachtig paleis en draagt zij (soms) kostbare gewaden.
Zij beschikt echter niet zo royaal over goud en edelstenen als de
sprookjes ons willen doen geloven, zij is niet vrij in haar doen en
laten en wenst wel degelijk te werken om op die manier een nut
tig mens te zijn in de maatschappij.
Gezien de huidige constellatie in de wereld, waarin de konings
huizen steeds schaarser worden, is voor iedere prinses de kans op
een sprookjesprins ook steeds kleiner. Natuurlijk is het onverbreke
lijk verbonden aan het feit een prinses uit een regerend vorsten
huis te zijn, maar het bergt veel onplezierige kanten in zich.
Als geliefde prinses kijkt iedereen
naar je en iedereen wil alles van je
weten. Omdat het volk zoveel be
lang in je stelt, wil het van al je
doen en laten op de hoogte zijn en
heeft natuurlijk zijn eigen mening
over je gedrag. Wat dat betreft, is
een prinses beslist niet te benijden.
Zij leeft in een glazen huisje, heeft
bijna geen privéleven en staat voort
durend bloot aan achtervolging door
journalisten en kritiek van betwe
ters. Andere mensen hebben een
privéleven waar niemand zich mee
heeft te bemoeien. Zij behoeven niet
alles aan de grote klok te hangen,
zij worden niet overal gade gesla
gen door reporters en fotografen en
duizenden mensen en kunnen dus
veel eenvoudiger hun persoonlijke
zaken in de privésfeer afhandelen.
Zij behoeven nauwelijks rekening
en verantwoording af te leggen,
maatschappelijk soms slechts ten
aanzien van een kleine kring.
De keuze van een huwelijkspart
ner is voor ieder mens van het al
lergrootste belang voor geheel zijn'
verdere leven, want met deze gezel
of gezellin, zal hij of zij de rest
(voor velen het grootste deel van'K
hun leven) moeten doorbrengen in
nauwe samenleving. Met de keuze
van de huwelijkspartner staat en e
valt het levensgeluk en dit is dusrf
voor een ieder van uitzonderlijk be
lang.
Gewone burgers kunnen rustig
uitzien naar een passende kandi
daat. Zij kunnen enige tijd met el
kaar omgaan, deze omgang verbre
ken of verstevigen, alles naar eigen
inzicht en wil. Met dergelijke lief
desaffaires bemoeit zich niemand,
of slechts een kleine kring. En zoals
velen weten uit eigen ondervinding,
kan men soms daarmee al heel wat
te stellen hebben.
Hoe anders ligt het voor een prin
ses. Elke stap van haar wordt ge
controleerd. Ontmoet zij een aar
dige jongen, dan moet ze uiterst
voorzichtig zijn, want als zij maar
een beetje vriendelijk tegen hem
doet, dan gonst de wereld al meteen
van verlovingsgeruchten.
Wil een prinses in alle rust met
iemand nader kennismaken,dan
moet dit alles al in het grootste ge
heim, verstolen gebeuren. Zij leeft
m voortdurende zorg dat haar ge
heim niet zal uitlekken, want zolang
zij voor zichzelf geen honderd pro
cent zekerheid heeft of zij voldoen-
De fiets is nog populair in Ne
derland. Op het ogenblik wordt het
aantal tweewielers geschat op 7,5
miljoen, t.w. 6 miljoen gewone
fietsen en 1,5 miljoen bromfietsen,
aldus de publikatie van een Rotter
dams bedrijf ter gelegenheid van
de komende Rai-tentoonstelling
van tweewielers. Dat getal komt
overeen met een gemiddelde van
meer dan twee fietsen per gezin.
Volgens de laatste gegevens is
bijna de helft van het aantal fiet
sen in gebruik bij personen van 15
tot 24 jaar, ruim 17 pet. bij de leef
tijdsgroep van 25 tot 34 jaar en 20
pet. bij personen van 35 tot 49 jaar.
Elk jaar koopt een half miljoen
Nederlanders een nieuwe fiets;
vooral de sportfiets is met een aan
deel van 70 pet. erg populair. Ook
uit een ander aspect, de grotere
welvaart: vroeger gebruikten kin
deren uit één gezin in het algemeen
slechts één (meestal oude dames-)
fiets. Nu rijden praktisch allen op
nieuwe.
Van de anderhalf miljoen brom
fietsen is niet meer dan 17,5 pet.
eigendom van jongens van 16 tot
24 jaar; 67,5 pet. behoort aan man
nen tussen de 24 en 65 jaar en de
rest aan vrouwen en meisjes.
k#
de van de ander houdt en hij van
haar, kan zij haar ontmoetingen niet
bloot geven aan het publiek. Want
wat zou men wel niet zeggen van
een prinses die in alle openbaarheid
bijvoorbeeld driemaal een huwe
lijkskandidaat had, waarmee het
even zovele malen uitraakte. In
de normale burgermaatschappij
komt dit regelmatig voor, maar een
prinses kan zich dat niet permit
teren.
Raakt eenmaal haar verkering be
kend, dan moet de relatie tussen
deze twee mensen ook wel zeer goed
en grondig zijn, want zo'n verkering
heet bij hen onmiddellijke verloving
en daarop volgt automatisch een
huwelijk. Hoe zou het volk er op
reageren als zij eens een verloving
zou verbreken?
Maar daar blijft het niet bij. Er
zijn nog andere dingen die een be
langrijke rol meespelen.
In het tweede hoofdstuk, eerste
aflevering art. 17 van onze Grond
wet staat vermeld:
t „Van de erfopvolging, zowel voor
zich zelf als voor hun nakome
lingen, zijn uitgesloten alle kin
deren, geboren uit een huwelijk,
aangegaan door een koning of 'n
koningin buiten gemeen overleg
met de Staten-Generaal, of door
een prins of prinses van het re
gerend stamhuis buiten de bij de
wet verleende toestemming.
Zodanig huwelijk aangaande doet
een koningin afstand van, en
verliest een prinses haar recht
op de kroon".
Dit houdt in, dat een Nederlandse
prinses ook rekening dient te hou
den met haar rechten op de kroon
en eventuele opvolging bij de keu
ze van haar huwelijkspartner. Zij
moet reeds bij voorbaat naast haar
persoonlijke gevoelens rekening
hóuden met 't feit, of de kandidaat
door de Staten-Generaal eventueel
kan worden geaccepteerd of mis
schien zou kunnen worden afgewe
zen. In dit laatste geval kan zij toch
tot een huwelijk met hem besluiten,
doch loopt kans de rechten op de
kroon te verliezen.
Natuurlijk telt dit bij een kroon
prinses zwaarder dan bij een jon
gere prinses. Maar aangezien nooit
iemand kan weten hoe het leven
verloopt, moet altijd met de moge
lijkheid van opvolging worden ge
rekend. In de praktijk van onze mo
derne samenleving blijkt dit een
moeilijk punt te zijn. Er behoeft
soms op een kandidaat of op zijn fa
milie maar een kleinigheid aan te
merken te zijn om hem onaanvaard
baar te maken voor een meerder
heid in het parlement, d.w.z. het
grootste deel van het volk, terwijl
de betrokken prinses in verband
met haar gevoelens en die welke de
jongeman voor haar koestert, deze
kleinigheid eigenlijk onbelangrijk
vindt en zelf geen beletsel voor een
huwelijk acht.
Juist op dit terrein van liefde,
verloving, huwelijk en troonopvol
ging is de situatie voor een jonge
prinses eigenlijk afgrijselijk. Door
de algemene belangstelling voor
haar koninklijke hoogheid is zij
haar persoonlijke vrijheid die
juist in die periode voor ieder meis
je belangrijk is volkomen kwijt.
Neen, een prinses is echt niet te
benijden!
De toespraak die minister-presi
dent mr. V. Marijnen, maandag
avond voor televisie en radio hield,
luidt als volgt:
„Dat prinses Irene nu verloofd is,
vervult ons allen met grote vreug
de. Ook de regering wenst het jonge
paar hartelijk geluk. Het kabinet
voegt hieraan toe warme woorden
van gelukwens tot onze Koningin,
tot de Prins der Nederlanden en tot
de Prinsessen.
De weg naar het geluk is voor het
jonge paar geen effen baan geweest.
Er waren moeilijkheden, moeilijk
heden die zich voor iedere verlo
ving kunnen voordoen, maar die bij
vorstenkinderen nu eenmaal direct
in de openbaarheid komen en daar
door soms ernstiger schijnen dan
zij zijn. Nu zijn de moeilijkheden
overwonnen. Gelukkig. Nu viert
Nederland feest. Wij hebben het
jonge, gelukkige paar in ons mid
den en ons volk verwarmt zich aan
deze jonge liefde. De koninklijke
ouders hebben steeds gezegd, dat
hun kinderen het verlangen van
hun hart zouden mogen volgen.
Welnu, Irene hééft dat verlangen
gevolgd.
Het was voor haar ouders en ook
voor ons, als regering, niet gemak
kelijk om deze verloving van een
prinses uit het Koninklijk Gezin op
de meest juiste wijze voor te berei
den en aan te kondigen. De bericht
geving van Spanje uit, waardoor de
verwarring steeds groter dreigde te
worden, heeft de regering met zorg
vervuld. Zij heeft de ernst van dit
alles niet onderschat, en dienover
eenkomstig gehandeld.
De regering acht het om verschil
lende redenen juist, dat de moge
lijkheid komt te vervallen, dat de
Prinses krachtens de grondwette
lijke bepalingen inzake de troonop
volging tot de Nederlandse troon
geroepen zou kunnen worden. Dit
stemt ook volkomen overeen met
de wens van de Prinses. Natuurlijk
spijt het ons, dat daardoor de moge
lijkheden tot troonopvolging in het
Huis van Oranje verminderen.
Wij hebben nu nog maar één
wens, ons aller wens namelijk, dat
onze prinses Irene en haar verloof-
- r.^l
z
de, don Carlos, samen gelukkig
worden.
Wij verheugen ons reeds op de
vreugdevolle dagen van uw huwe
lijk, koninklijke hoogheden, en ver
binden daaraan reeds thans de wens
dat de band van u, prinses Irene,
met het Koninklijk Gezin en met
de volkeren van ons koninkrijk 'n
hechte zal blijven.
Dat Gods zegen op uw verloving
ruste."
Meer dan honderd overlevenden
zijn opgepikt na een scheepsramp,
waarbij de Australische torpedo-
bootjager „Voyager" is gezonken.
De Voyager" had 300 man aan
boord. De reddingswerkzaamheden
zijn in volle gang en men kon nog
geen cijfers geven over het aantal
doden. De onderzeeboot jager zonk
in de nacht van maandag op dins
dag na een aanvaring met het
vliegdekschip „Melbourne" voor de
kust van New South Wales.
De „Melbourne" het vlaggeschip
van de Australische vloot liep
lichte schade op. De aanvaring ge
beurde bij kalme zee. Naar de oor
zaak wordt een onderzoek ingesteld.
Volgens de laatste berichten is de
helft van de opvarenden waar
schijnlijk verdronken.
OOSXDUIXSE VLUCHXXE NAAR
WESX-DUIISLAND
De 22-jarige Oostduitse Ute Gaeh-
ler, die deel uitmaakte van de ge
combineerde Duitse ploeg in Inns
bruck, is zondag naar West-Duits-
land gevlucht. Zij maakte gebruik
van de gelegenheid, tijdens een
ontvangst van het Nationaal Olym
pisch Comité, waarin beide delen
van Duitsland zijn ondergebracht.
De 22-jarige secretaresse uit
Oybin, die in het Olympisch dorp
een kamer met haar landgenoten,
de Olympische kampioene rodelen
Ortrun Enderlein en de zilveren
medaillewinnares Ilse Geiste, won
in 1963 bij de wereldkampioen
schappen rodelen een bronzen me
daille.
Na een week van spanning,
onzekerheid, van bevestiging en
ontkenning, is dan eindelijk het
verlossende woord gekomen:
Prinses Irene maakte in 't holst
van de nacht haar verloving be
kend met de Frans-Spaanse
prins Carlos Hugo de Bourbon
Parma. Toen wij die naam hoor
den, kwamen vele bladzijden uit
het geschiedenisboek weer voor
onze geest: de roerige, rijke ge
schiedenis van West-Europa van
Frankrijk en Spanje in het bij
zonder.
Namen als de Zonnekoning,
de Lodewijks van Frankrijk,
Philips V van Spanje, allemaal
namen die klinken als een klok
in het toch waarlijk niet geringe
koor van keizers, koningen en
vorstenhuizen van Europa. Het
zijn de voorouders van prins
Carlos, zelf pretendent van de
Spaanse kroon, zij het een pre
tendent met niet te veel kansen.
Maar de prins beschouwt zijn
rechten te serieus om daarvan
afstand te doen. Vandaar, dat
prinses Irene wel afstand heeft
gedaan van het recht op de Ne
derlandse troon.
Had zij dat niet gedaan, dan
zouden er allerlei complicaties
kunnen ontstaan. Ten eerste zou
dan de regering haar toestem
ming moeten geven. Ten tweede
zou b.v. bij overlijden van prin
ses Beatrix prinses Irene konin
gin van Nederland worden, ter
wijl haar man pretendent is van
de Spaanse kroon.
En wanneer prins Carlos dan
ook werkelijk nog eens koning
van Spanje zou worden, lagen
de moeilijkheden helemaal voor
het grijpen. Er zou een personele
unie ontstaan tussen Spanje en
Nederland en die is toch wel uit
de tijd, afgezien van het feit dat
die voor Nederland vrijwel on
aanvaardbaar zou zijn.
Prinses Irene heeft door af
stand te doen en dus niet de of
ficiële goedkeuring der regering
voor haar huwelijk, te vragen, de
weg bewandeld die voor haar
zelf, voor het koningshuis van
Nederland en voor 't Nederland
se volk de beste is. Maar het is
een belangrijk besluit geweest
en geen wonder dat voor zoiets
veel overleg op korte termijn
nodig is geweest. Vandaar wel
licht de berichtgeving der laat
ste dagen, die veel weg had van
het ja-neeaftellen van de kno
pen.
Wanneer het verloofde paar
trouwt is nog niet bekend,
evenmin de plaats waar. Maar
zij zullen niet lang wachten.
Waarom ook? Er behoeft niet
gespaard te worden voor een
huisje, linnenuitzet en meubels.
Waarschijnlijk zullen wij via de
televisie getuige kunnen zijn van
het huwelijk, omdat het in Ne
derland gesloten wordt.
Drie-en-dertig jaar is Don
Carlos Hugo de Bourbon Parma,
een slanke man, een sporttype.
Intelligent en een hard werker.
Hij heeft veel gestudeerd: rech
ten aan de beroemde Parijse uni
versiteit van de Sorbonne, na
tuurwetenschappen en economie
aan de universiteit van Oxford
in Engeland en daarna nog een
jaar praktijk bij Prof. Ludwig
Erhard, thans kanselier van W.
Duitsland. Dank zij zijn inter
nationale opvoeding spreekt Don
Carlos Spaans, Frans, Duits, En
gels en Italiaans. Maar 't meest
typerend voor hem is wellicht
het feit, dat hij onder de schuil
naam van Xavier lpina als on-
dergronder heeft gewerkt in de
mijnen van Asturië, totdat hij
werd herkend.
Het bloed van prins Carlos
kan niet blauwer zijn. Hij stamt
rechtstreeks af van de Franse
Zonnekoning en is nogal in
gewikkeld verwant aan de
vorstenhuizen van Frankrijk,
Spanje, Oostenrijk, Italië en Por
tugal.
Wat de toekomst prinses Irene
aan de zijde van prins Carlos
Hugo zal brengen, weten wij niet.
Maar wij hopen echt, dat hun
'leven zal zijn als het einde van
elk sprookjeen zij leefden
nog lang en gelukkig.
IRENE XOI HEX VOLK:
„Dit is zoiets groots en zoiets
dierbaars", zei prinses Irene dins
dagavond tegen Jan Gerritsen, ver
slaggever van het NXS-journaal,
die een kort interview had met de
Prinses en haar verloofde don Car
los. De Prinses wilde met die woor
den uitdrukking geven aan haar
gevoelens over de ontvangst bij pa
leis Soestdijk zaterdagavond.
„Ik geloof, dat de meeste indruk op
mij hebben gemaakt het enthou
siasme en de genegenheid van 11e
mensen die ons ontvangen hebben
bij de aankomst", zei don Carlos.
„We kennen elkaar al heel lang.
De liefde komt als die liefde dat
wil. Ze is voor ons ook als een ver
rassing gekomen."
In een persoonlijke boodschap aan
het het Nederlandse volk ver
klaarde de prinses aan het einde
van het charmante gesprek: „Ik
zou dolgraag willen zeggen, dat ik
ontzettend veel van Nederland hou
en dat ik hoop zoveel mogelijk te-
rug te komen en dat voor mij Ne
derland, altijd, altijd een zeer dier
bare plaats zal houden. En ik weet
dat Carlos ook al een hele grote
plaats in zijn hart voor Nederland
heeft".
LIXERAIUURPRIJS VAN DE GE-
MEENXE HILVARENBEEK
Door de gemeente Hilvarenbeek
is een jaarlijkse literatuurprijs ter
beschikking gesteld, welke zal wor
den uitgereikt aan auteurs, die ge
boortig zijn van of woonachtig in
Noord-Brabant en Limburg en in
de Antwerpse en Limburgse Kem
pen.
De toekenning en uitreiking van
de prijs geschiedt doo rde Stichting
Groot-Kempische Culturdagen te
Hilvarenbeek.
Voor het jaar 1964 is de prijs ver
deeld als volgt:
a. een prijs van 400.- voor de bes
te roman, verschenen in het afge
lopen kalenderjaar.
b. een prijs van 250.- voor het
beste nog niet gepubliceerde ge
dicht, een 2e prijs van 150.- en 'n
3e prijs van 100.-
De jury bestaat uit Emiel van
Hemeldonck te Vosselaar, Anton
van Duinkerken te Nijmegen en
Jan Naaijkens te Hilvarenbeek.
Romans behoeven niet te worden
ingezonden. De inzendingstermijn
voor de gedichten sluit 13 juni '64.
De prijzen zullen worden uitge
reikt gedurende de Groot-Wempi-
sche Cultuurdagen op zondag 19
juli 1964.
Voor uitvoerige inlichtingen wen
de men zich tot het gemeentehuis
van Hilvarenbeek.