wAALwnkse en UnqstRAAtse couRAnt
3
K.V.P over de medezeggenschap
in de onderneming
o
Erhard en zijn inheemse gaullisten
Q
V
Socialistische visie op
nieuwe aanpak omroepbestel
Dit detail
over Uw totale indruk
Bossche kleding-service
VRIJDAG 17 JULI 1964
85e JAARGANG No. 55
'itgever
faalwijksche Stoomdrukker^
Antoon Tielen
toofdredacteurJAN TIELEN
rironummer 1069687
lit blad verschijnt 2x per week
ïement
1. (1.00 0 ct. inc.k.) 1.05
t. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
k (0.24+ let. inc.k.) ƒ0.25
Abonnement
p. mnd.
p. kwrt.
p. week (0.24+ x ct. inc.Kj j u.zo
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tariel
Telegram-adres: „ECHO"
Ipgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Gelijkwaardigheid arbeid, kapitaal en leiding
Ter afsluiting van de desbetreffende discussies op een aan dit onder
werk gehouden studiedag van de Sociaal-Economische Commissie van
de KVP, heeft het Partijbestuur van de KVP zich in zijn laatst gehou
den vergadering beraden over een aantal aspecten van het vraagstuk
van de medezeggenschap van de iverknemers in de onderneming.
Met name is besproken op welke wijze nu en in de nabije toekomst
voorlopig verder gehandeld zou dienen te worden om tot een nadere
ontwikkeling en realisering van deze medezeggenschap te komen.
Het Partijbestuur van de KVP acht het gestalte geven aan de gelijkwaar
digheid van de Arbeid een van de belangrijkste problemen, waarvoor
de christelijke politiek vandaag staat.
Het streven naar medezeggenschap heeft tot doel de samenwerking tus
sen de bij de onderneming betrokken groepen, kapitaal, arbeid en lei
ding, tot uitdrukking te brengen en een evenwichtige belangenbeharti
ging te waarborgen. Het streven naar medezeggenschap, dat zich in on
ze maatschappij manifesteert, strookt met het verlangen van de mens
naar ontplooiing van zijn persoon.. Ook voor de bevrediging van het
rechtsgevoel van de werknemer dient de mogelijkheid te worden ge
opend om invloed uit te oefenen op de grote beslissingen bij het onder
nemingsbeleid.
176
De staatscommissie-Verdam be-
tudeert de mogelijkheden voor een
lerziening van het ondernemings-
echt. De Katholieke Volkspartij, die
;ich bewust blijft, dat haar bij de Ka-
aerverkiezingen ontvouwde program,
'de wereld van morgen", vooral op
ernieuwing van de maatschappij-
tructuur in christelijke zin gericht is,
■erwacht dat met deze studie spoed
al worden betracht. De KVP ver-
^VWrouwt er op, dat een herziening van
iet ondernemingsrecht in deze kabi-
ietsperiode kan worden ter hand ge-
^K®tomen.
r 80 a
ïgskor.
tnde Meespreken
con:De medezeggenschap, dit dient voor-
>p te worden gesteld, hangt niet en-
ostenlel af van wettelijke maatregelen.
/oorzover met medezeggenschap de
at faondigheid en het directe meespreken
ion l7an ajje Werknemers in de onderne-
ning bedoeld wordt, is zij een zaak
gwrfan mentaliteit, menselijke verhou-
B!*lingen en een democratische manier
ran leiding geven, die is afgestemd op
le juiste opvattingen over persoon-
ijke vrijheid en waardigheid. Om de
mtwikkeling evenwichtig te laten
'erlopen, zal het meespreken van al-
'en uitgangspunt moeten zijn van
eder verder uitgebouwd stelsel van
medezeggenschap, in of buiten de on-
lerneming, waarin ook het medebe
slissingsrecht zijn juiste plaats moet
tinden.
De voor directe medezeggenschap
n de onderneming nodige mentaliteit
tan bevorderd worden door kader
vorming, periodieke bedrijfsbespre-
Itingen en spreiding van taken, door
le werknemers bij het zoeken naar
'erbeteringen te betrekken en door al-
erlei andere voorzieningen, die het
medeverantwoordelijk zijn van allen
luidelijk en aantrekkelijk maken.
8 e
n
legenheden speciale oommissies wor
den ingesteld.
Het is wenselijk om na te gaan of
in de toekomst wellicht de mogelijk
heid geschapen moet worden om de
Ondernemingsraden een verdergaan
de dan een adviserende bevoegdheid
te geven.
Hoe belangrijk 't meespreken in de
Ondernemingsraden ook is, de factor
Arbeid zal daarnaast een grotere in
vloed moeten uitoefenen op het be
leid van de leiding door haar een
plaats te geven in de Raden van Com
missarissen. Hierbij gaat het niet
meer om medezeggenschap in de be
tekenis van meespreken en mee-advi-
seren, maar om medezeggenschap in
de zin van meebeslissen.
Raad van commissarissen
Het is niet noodzakelijk, dat de Ar
beid in de Raad van Commissarissen
vertegenwoordigd wordt door een
werknemer uit het eigen bedrijf. De
figuur van de arbeiders-commissaris
in deze zin kan soms aanleiding zijn
tot ongewenste verhoudingen. Het
gaat om een vertegenwoordiging, die
speciaal bij de Arbeid vertrouwen ge
niet, hoewel uiteraard van alle perso
nen, die in de Raad van Commissaris
sen zitting hébben, verwacht wordt
dat zij de belangen van de onderne
ming als geheel zullen behartigen en
dat zij het vertrouwen hebben van alle
in de onderneming samenwerkende
groepen van kapitaal, arbeid en lei
ding.
De taak van de aldus samengestel
de Raad van Commissarissen, zal,
waar nodig, versterkt moeten worden
ten aanzien van het meebeslissen bij
het beleid in ruime zin en voor de
controle op de dagelijkse leiding.
Geleidelijk en doelbewust
In het betrekken van de Arbeid bij
de samenstelling van de Raad van
Commissarissen ziet het Partijbestuur
van de KVP een doortrekken van de
samenwerkingsgedachte in de onder
neming. Dit zal geleidelijk en doelbe
wust moeten worden nagestreefd. Ter
bescherming van de rechtspositie van
de Arbeid en van een evenwichtige
belangenbehartiging binnen de onder
neming verdient een nader onderzoek
naar het enquête-recht en de practi-
sche uitvoerbaarheid van een be-
roepsrecht voor de werknemers aan
beveling.
In afwachting van de conclusies van
de staatscomm. -Verdam en de daarop
gebaseerde voorstellen tot herziening
van het ondernemingsrecht is het Par
tijbestuur van de KVP van oordeel,
dat intussen alle bestaande middelen
moeten worden aangegrepen om de
medezeggenschap, rekening houdend
met aard en grootte van de onderne
ming, al zoveel mogelijk te realiseren.
Om te komen tot een verdergaande
ontwikkeling en realisatie van de ge
dachte van de medezeggenschap in
de onderneming moet een beroep
worden gedaan op alle organisaties
instanties (zowel overheid als
en
maatschappelijk leven) die in onder
linge samenwerking hieraan een bij
drage kunnen leveren. Ook verder
overleg op het sociale vlak, over pun
ten waarover nu nog verschil van me
ning bestaat, is noodzakelijk om tot
een wezenlijke vernieuwing van de
ondernemingsstructuur te komen, die
in de naaste toekomst volledig recht
doet aan de gelijkwaardigheid van de
Arbeid.
Ondernemingsraad
De wet op de Ondernemingsraden
liedt reeds een mogelijkheid om de
3idirecte medezeggenschap, door mid-
lel van door de werknemers gekozen
'ertrouwensmannen, te verwezenlij-
jen. Naast het bevorderen van de
otstandkoming van Ondernemings-
"aden, waar deze om welke reden dan
8|ok nog niet bestaan, dient gestreefd
e worden naar uitbreiding van taken.
Pe Ondernemingsraad, als college
•an overleg en samenwerking tussen
mdernemer en werknemer, heeft
„;rachtens de wet - niet enkel de be-
9'oegdheid om sociale-, maar ook om
conomisêhe aangelegenheden te be-
landelen.
Het Partijbestuur van de KVP
aeent, dat hiervan nog veel te weinig
_Jebruik gemaakt wordt.
Uitbreiding van het werkterrein
an de Ondernemingsraad kan be-
rekking hebben op het personeels- en
promotiebeleid, de problemen rond de
|roductiviteits-bevordering, een pe-
lodiek uit te brengen houvast-gevend
(erslag over de gang van zaken en op
Jannen voor de toekomst. Een regel
matig contact tussen de Raad van
lommissarissen en de Ondernemings
blad is gewenst. Er kunnen meer men-
het bedrijf bij het werk van de
Ondernemingsraad worden betrokken
ls voor bijzonder belangrijke aange-
Adenauer heeft er in zijn nadagen als bondskanselier geen twijfel aan
laten bestaan een van de redenen waarom hij niet gelukkig was met
Erhard als opvolger, was, dat deze dan wel een goede econoom was,
maar geen politieke ruggegraat bezat. De oude kanselier zal deze me
ning moeten herzien, zij het zonder vreugde. Want Erhard bleek zeer
goed in staat op zijn stuk te blijven staan en dat nog wel op een punt
dat Adenauer na aan het hart ligt de Frans-Duitse samenwerking.
De Gaulle kwam in Bonn 'en gaf later in Parijs met opmerkelijke open
hartigheid toe dat hij daar helemaal niets had kunnen bereiken. En
wel het minst voor zijn plannen voor een politieke unie, gemodeleerd
rond een as Parijs-Bonn.
Een teleurstelling voor de Franse president en ook voor Adenauer.. De
oude kanselier is als politicus vrijwel uitgespeeld door zijn leeftijd,
maar hij heeft een nauw verbond gesloten met de uitgerangeerde vroe
gere minister van defensie, Frans-Josef Strauss, een ambitieus man die
wel degelijk nog eens terug wil komen op het eerste plan in Bonn. En
hij is ook een belangrijk man, al is het alleen maar omdat hij als voor
zitter van de C.S.U. een mjfde van de stemmenmacht der coalitie leidt.
Wat willen zij
Strauss en Adenauer hebben bij Er
hard en zijn minister van buitenlandse
zaken Schroder aangedrongen op
meer tegemoetkomendheid jegens De
Gaulle, maar vergeefs. Erhard weer
stond zo sterke druk uit Parijs en uit
eigen gelederen. Maar de strijd is
daarmee niet afgelopen. Op de jaar
vergadering van de C.S.U. (de Beier
se zusterpartij van de regerende C.
D. U.) in München kwam het wel niet
tot een breuk, maar men kon zich toch
wel de fronten zien aftekenen.
Om Strauss kristalliseren zich in
Duisland de niet-onaanzienlijke groe
peringen die men wel gaullistisch kan
noemen.
Strauss is er een voorman van, an
deren (eveneens ijverig de pen voe
rend in de Bayern-Kurier) zijn Frei-
herr von Guttenberg en Armin Moh-
ler. Een voornaam kenmerk van deze
groep is dat ze met weerzin ziet hoe
Washington en Moskou hun best doen
voor enige toenadering, men kan dat
aflezen uit de redevoeringen die
Strauss de laatste tijd o.m. in de V.S.
heeft gehouden, en uit Guttenbergs
artikelen. Zij redeneren dat de be
langen van de Amerikanen en de Eu
ropeanen uiteen gaan lopen en dat
vooral de gedeelde Duitsers er de
dupe van kunnen zijn als Moskou en
Washington eens tot een akkoord ko
men. Het is daarom - zeggen zij -
beter tot een sterk Europa te, komen
en voor die kracht is een kernwapen
nodig De Gaulles force de frappe
zou de basis voor een dergelijke Eu
ropese atoommacht kunnen vormen,
waarmee de Europeanen zelf van de
Russen concessies zouden kunnen af
dwingen, waaraan de Amerikanen
minder gelegen is.
Waar schuilt de fout
De fundamentele fout in deze re
denering is natuurlijk dat de macht
van Europa en Amerika samen nu zo
ongeveer de balans in evenwicht
houdt tussen het oosten en het wes
ten. Deelt men de westelijke kracht
in tweeën, dan is er geen evenwicht
meer, maar alleen een Russisoh over
wicht. En daar komt bij dat Parijs tot
een gespannen verhouding met de
V.S. bereid was om zijn eigen kern
machtsidee na te streven onder die
omstandigheid is moeilijk in te zien
hoe de Franse generaal wel met de
Duitse buur zeggenschap over zijn
kernwapen wil delen, die hij met de
verre bondgenoot niet wenst.
Men vergeet gewoon dat De Gaulle
het Frans aanzien en de Franse in-
KROETSJEF BELOOFT
HEEL WAT
De Opperste Sovjet het Russi
sche parlement is voor het eerst
dit jaar in zitting bijeengekomen en
bij die gelegenheid heeft premier
Kroetsjef een rede afgestoken, waar
in hij zijn volk heilig beloofde, dat
Rusland Amerika economisch zal ver
slaan. „Voor hen die om deze uit
spraak lachen", zeide Russische lei
der, „geldt het spreekwoord wie 't
laatst lacht, lacht het best". Kroetsjef
maakte vervolgens salarisverhogingen
bekend voor 18 miljoen Russen, on
der wie doktoren, leerkrachten, ver
plegend personeel, ambtenaren en
handelsagenten. Bovendien stelde hij
de collectieve boeren een pensioen in
het vooruitzicht.
vloed op wil vijzelen in het Frans be
lang en zeker niet in dat der Duitsers.
En men vergeet bovendien dat de ver
beteringen in de internationale ver
houdingen van de laatste jaren niet
zozeer te danken zijn aan 't tegenover
elkaar stellen van Russische en Ame
rikaanse macht, maar door het besef
dat deze machten beide te groot zijn
om de ander tot capitulatie te dwin
gen ;daaruit is een gedwongen rede
lijkheid jegens elkaar gegroeid. Het
streven der Duitse „gaullisten" -
nog gaullistischer dan De Gaulle
zelf vaak - draagt het gevaar in zich
dat met 'het verbreken van dit even
wicht ook de redelijkheid weer ver
dwijnt. Voorlopig kan men Erhard
prijzen dat hij zich van de Strauss-
isten-groep niets aantrekt.
Met een VAN MAAREN-bril brengt U de
persoonlijke noot aan, die U zelf verkiest.,
zakelijk, sportief, verzorgd... Achter élke
VAN MAAREN-bril de spreekwoordelijke
VAN MAAREN-service... het 100% dienst
betoon waar li op (bijgesteld bent
KLEDING-VERHUUR
BRUIDSJAPONNEN, BRUIDSMEISJESJAPONNEN, enz.
en een ruime sortering gelegenheidskleding voor heren,
naar de laatste mode.
Vughterstraat 205 TeL 34580 (na 19 uur 37491)
's-HERTOGENBOSCH
BREDA N. Ginnekenstraat 23, tel. 38370
TILBURG Markt 32, tel. 25253
OEN BOSCH* EINDHOVEN HELMOND
v- VENLO
In een rapport van de "Werk
groep T.V.-bestel" van de Partij van
de Arbeid wordt een nieuw, open be
stel bepleit voor radio en televisie.
Hierin zouden (niet alleen de bestaan
de) omroepverenigingen en 'n "nieuw
orgaan" kunnen participeren.
De werkgroep werd gepresideerd
door de heer J. G. Suurhoff. Se
cretaris was drs. J. J. Voogd. Zij ga
ven dinsdag een nadere toelichting op
het rapport.
Naar mening van de werkgroep
zullen gegadigden voor zendtijd geen
commerciële doeleinden mogen heb
ben. Hun doël moet zijn geestelijke
culturele en maatschappelijke behoef
ten te bevredigen. Om teveel versnip
pering te voorkomen zal hun beteke
nis moeten worden gebonden aan het
criterium van het getal, omdat een
andere methode moeilijk denkbaar
wordt geacht. De vereiste van 'het ge
tal moet evenwel niet zodanig zijn,
dat hij in feite een onoverkomelijke
hinderpaal voor nieuwe gegadigden
vormt. Deze moeten een redelijke aan
looptijd krijgen, alvorens zij het nood
zakelijke aantal leden moeten hebben.
Tijdens deze aanlooptijd moeten de
gegadigden de beschikking hebben
over de programmagegevens van de
dan bestaande omroepverenigingen,
teneinde zelf een programmablad te
kunnen uitgeven. Rechten en ver
plichtingen van de omroepverenigin
gen als b.v. het auteursrecht en de
financiële verslaggeving dienen bij de
wet te worden geregeld.
Voor alle radio- en tv-zenders wordt
commerciële exploitatie afgewezen.
Het uitzenden van reclame-bood
schappen zal, volgens de heer Suur
hoff, afhankelijk zijn van de finan
ciële mogelijkheden.
Over een te scheppen "nieuw or
gaan" of "organen voor t.v. en ra
dio" afzonderlijk stelt het rapport,
dat dit 'bestuurd moet worden door
vanwege de overheid aangewezen
personen uit verscheidene maatschap
pelijke lagen. Hoogstens eenzelfde
aantal bestuurders moet komen van
de tot zendtijd gemachtigde omroep
verenigingen. De Kroon zou de voor
zitter moeten aanwijzen.
Inzake zendtijdverdeling zegt het
rapport, dat een deel ervan voor auto
noom gebruik aan de omroepvereni
gingen ter beschikking moet worden
gesteld, een ander deel, bijvoorbeeld
een derde, zou aan "het orgaan" ter
beschikking moeten komen. Naast
een part voor de regering, zouden
kerken, genootschappen op geestelij
ke grondslag en politieke partijen een
aandeel moeten krijgen. Een beperkt
deel van de regeringszendtijd zou ter
beschikking kunnen komen van orga
nisaties, die zendtijd wensen, zonder
omroepvereniging te willen worden.
Tot die organisaties rekent het rap
port vooral maatschappelijke en cul
turele. De werkgroep wenst een mi
nisterieel jaarverslag over het omroep
wel en wee aan de Tweede Kamer.
Het naast de omroepverenigingen
in te stellen "orgaan" zou over een
staf moeten beschikken voor de pro-
duktie van programma's buiten de
omroepen om. Het gebruik van de
produktiestaf van een omroep door
derden wordt echter niet uitgesloten.
Aan het nieuwe "orgaan" zou een
programmaraad verbonden moeten
zijn. Het bestuur zou die raad moeten
benoemen na overleg met represen
tatieve organisaties op geestelijk, cul
tureel en maatschappelijk terrein.
Voor slechts een derde deel zou die
raad uit vertegenwoordigers van de
omroepverenigingen mogen bestaan.
De programmaraad zou het beleid
onder verantwoordelijkheid van het
bestuur moeten voeren, maar de eigen
programmastaf zou alleen aan de
raad verantwoording schuldig zijn.
Het rapport denkt het "orgaan"
een, waar mogelijk, coördinerende
functie voor alle programma's op
alle netten toe. Daarbij zou rekening
moeten worden gehouden met een
eventueel bijzonder karakter van be
paalde programma'se of bepaalde
zenders. Voorts zou dit "orgaan" de
juridische, technische, financiële en
personele belangen moeten beharti
gen, alsmede het beheer van studio's,
voor zover deze niet tot het eigen ter
rein van de omroepverenigingen be
horen. De omroepen zouden keus van
eigen personeel en beheer van eigen
geldmiddelen moeten behouden.
In de toelichting wordt onder an
dere gezegd, dat de commissie bij het
bestuderen van het stelsel van vrije
omroepen en de stroming van een om
roep met duidelijk nationaal element,
gekozen 'heeft voor een bestel, waar
in behalve de verscheidenheid ook de
nationale saamhorigheid duidelijk ge
stalte krijgt. Zulks, omdat de onder
scheidene bevolkingsgroepen ook ver
antwoordelijkheid aanvaarden voor
het tot gelding komen van andermans
geestelijk goed. Voorts zouden in dit
bestel de eigen waarden en bijdragen
van de omroeporganisaties, bestaande
zowel als nieuwe, geheel tot gelding
blijven komen. De omroeporganisa
ties zouden dus medeverantwoorde
lijkheid dragen ten aanzien van ver
scheidenheid en nationale saamhorig
heid.
Over de behoefte aan continu lich
te muziek zei de heer Suurhoff, dat
daarvoor bijvoorbeeld een derde ra
diozender beschikbaar zou kunnen
komen.
Het partijbestuur van de P.v.d.A.
is het in grote lijnen met het rapport
eens, zo verklaarde hij. Tijdens het
partijcongres 1965 zal het behandeld
worden. De heer Suurhoff noemde
deze opzet een "uitwerking van de
motie-Kleijwegt" tijdens de Kamer
debatten over de radio-tv nota Veld-
kamp-Scholten in de lente van 1963.
Over het toetreden tot het bestuur
van het "orgaan de omroepverenigin
gen" verklaarde de heer Suurhoff,
dat men het niet eens behoeft te zijn
met alle soorten uitzendingen. Wel
echter behoort men medeverantwoor
delijkheid te dragen voor 'het waar
borgen van de gewenste verscheiden
heid in de uitingen via radio en tele
visie. De heer Voogd zei, dat bij het
eventueel verwezenlijken van centrale
antennesystemen op grote schaal, zo
als dit in den Haag in het Bezuiden-
hout het geval is, de thans in het rap
port vastgelegde lijnen daarvoor de
zelfde behoren te zijn.
Het rapport spreekt zich niet uit
over de positie van de N.R.U. en de
N.T.S. in de voorgestëlde constella
tie. Dit wordt naar de mening van de
heren Suurhof en Voogd een kwestie
van organisatie.
OOK DERDE KIND
OVERLEDEN
Het 4-jarig dochtertje Carmen van
de familie Pietersen uit Vlaardingen
is in het ziekenhuis in Laon overleden
aan de verwondingen die zij had op
gelopen bij het ongeluk, waarbij haar
moeder en eeh broertje en een zusje
op slag werden gedood. De heer Pie
tersen ligt ernstig gewond in het zie
kenhuis. Het ongeluk gebeurde za
terdagmorgen vroeg, toen de auto van
de heer Pietersen bij Laon in botsing
kwam met een tankauto die 20.000
liter melk vervoerde.
VAKANTIEGELD
EEN MILJARD
De met vacantie naar het buiten
land reizende Nederlanders zullen dit
jaar in totaal een miljard Nederland
se guldens in het buitenland beste
den. Daarmee zullen de uitgaven van
de uitgaande Nederlanders in het
buitenland, dit jaar naar schatting
200 miljoen gulden hoger zijn dan de
ontvangsten die Nederland hoekt van
het hier binnenkomende vreemdelin-
genbezoek.
De ïcho van het Zuiöen
ge k
e
