wAAlwijkse en LanqstRAAtse coupant
Velen stierven voor een goede zaak
Drs. G. J. de Vries verlaat
schoolbestuur R.K. Huishoudschool
ZDogaertó
B
Laat Uw bril
van tijd tot tijd eens bijsteilen
HET KOST U NIETS I
15 augustus a.s. is het
Lekker... die zachte
echte Virginia
Lekker... die zachte
echte Virginia
Lekker... die zachte
echte Virginia
Mgr. Bekkers bij N.K.V.
RAAT]
OOK MET FILTER
Er is een groeiende belangstelling
voor de school, zo kon de voorzitter
constateren. Steeds meer ouders ko
men tot het besef, dat goed koken en
naaien alléén niet voldoende is voor
de moderne huisvrouw. Ook de alge
meen vormende vakken, creatieve
vakken als stofversieren, tekenen en
handenarbeid werken er aan mee het
jonge meisje een all-round en moder
ne opleiding te geven. Bovendien zoe
ken de meisjes meestal een betrekking
die niet speciaal huishoudelijk ge
richt is.
Brillenspecialist
Optica
Grotestraat 220, Waalwijk
Houdt Bogaorts voor ogen
Telefoon 3560 b.g.g. 4140
OOK MET FILTER
OOK MET FILTER
VRIJDAG 24 JULI 1964
85e JAARGANG No. 57
De rcho van het Zuiöen
Uitgever
Waalwijkfiche Steomdrukkewij
Antoon Tieler
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. mnd. (1.00 5 ct. inc.k.) 1 1.05'
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) ƒ3.10
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contrafctadvertenti.es: speciaal tariel
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „ECHO"
PANAMAKANAAL 50 JAAR
Als wij aan onze kinderen van 11 jaar vragen, welke twee oceanen er door
het Panamakanaal met elkaar worden verbonden, dan dreunen zij het keu
rige antwoord op „De Grote of Stille 'en de Atlantische oceaan". Zij vin
den het allemaal maar heel gewoon, dat er een kanaal van zulke afmetin
gen kan worden gegraven. Maar als wij ons in de geschiedenis van de aan
leg verdiepen, beginnen wij te begrijpen waarom oud-president Eisenho
wer dit het grootste door iverklieden gemaakte wereldwonder noemde,
sinds de pyramide van Gizeh. En dan worden wij wel even stil.
Reeds ten tijde van Karei V hielden de Spanjaarden, die in dit gebied
grote nederzettingen hadden, zich reeds bezig met de gedachte aan een der
gelijk verbindingskanaal. Dit zou namelijk voor hen zeer nuttig zijn ge
weest en veel tijd hebben bespaard, omdat nu de bevoorrading van en
naar de Westamerikaanse kust over land moest geschieden, met alle ge
varen van dien. Men kon natuurlijk ook wel om de zuidelijke punt van
Amerika varen, maar dit nam te veel tijd in beslag.
Later zijn deze plannen op de achtergrond geraakt, maar toen de Spaanse
kolonies zich in de 19e eeuw vrij maakten kwanten zij weer aan de opper
vlakte. Het was vooral Alexander von Humboldt die zo'n verbinding pro
pageerde.
ËKöiGÉSH
33 JAREN.
In 1876 werd er een serieus voor
stel op tafel gebracht en onder aan
sporing van de Fransman Ferdinand
de Lesseps, de ontwerper en maker
van het inmiddels geopende Suez-ka-
naal, werd de „Société civile interna
tionale du canal interocéanique" op
gericht, die een achttal plannen ont
wierp, waaruit er één van op het
aardrijkskundig congres te Parijs van
1879 werd gekozen. Daarna stichtte
De Lesseps een maatschappij, die zich
met de aanleg van het kanaal zou be
zig houden.
In 1881 is een begin met het in-
mensè werk gemaakt. Weinigen kon
den bevroeden dat pas 33 jaar later
het eerste schip een zegetocht door
dit nu nog te graven kanaal zou ma
ken, alhoewel men 18 jaar voor de
aanleg had uitgetrokken. Het bijzon
der ongezonde klimaat (Panama heeft
een tropisch regenklimaat) en de
voortdurende bergafschuivingen, wa
ren de eerste tegenslagen. De aanleg
bleek echter niet alleen een groot
technisch probleem, maar zeker niet
op de laatste plaats ook een even
groot zo niet groter sanitair probleem.
In dit gébied hadden gele koorts, ma
laria, dysenterie en vele andere tro
pische ziekten jarenlang welig ge
tierd. Honderden arbeiders zouden
dit aan den lijve ondervinden en hier
hun leven laten.
KLAP OP KLAP
Natuurlijk werd er zoveel mogelijk
gedaan om deze ziekten onder de knie
te krijgen. Er werden leidingen aange
legd voor zuiver water, er kwamen
riolen en drainage, muskieten, vliegen
en andere insecten werden bestreden
als nooit te voren, ziekenhuizen wer
den gebouwd en uit alle delen van de
wereld kwamen doktoren en verple
gend personeel, die handen te kort
kwamen. Doch ondanks al deze maat
regelen vielen honderden mannen en
vrouwen ten slachtoffer aan dit ver
stikkende, benauwende, duffe kli
maat, waarin de gemiddelde jaartem
peratuur ongeveer 27° C. bedraagt.
Er waren echter niet alleen tech
nische en medische tegenslagen te in
casseren. De „compagnie universelle
du canal interocéanique de Panama"
kwam door de kostbare tegenvallers
en de lange duur in financierings
moeilijkheden, met daarbij financiële
en politieke schandalen in Frankrijk,
die onder de naam „Panamaschan
daal" overal opschudding veroorzaak
ten. De maatschappij werd gelikwi-
deerd en het werk lag stil.
In 1893 verleende Columbia, waar
Panama toentertijd nog een deelstaat
van was, opnieuw 'n concessie, waar
op een nieuwe maatschappij de zaken
slepende hield, totdat 6 jaar later de
V.S. de concessie voor 40 miljoen
dollar overnamen en zich met kracht
en vol energie achter het veranderde
ontwerp zetten.
AMERIKAANS BEZIT
De V.S. kregen de kanaalzone voor
99 jaar in pacht, doch het Columbi-
aanse parlement weigerde dit akkoord
goed te keuren. Toen ontketenden de
Amerikanen een opstand in Columbia
en Panama verklaarde zich onafhan
kelijk, welke onafhankelijkheid tien
dagen later al door de V.S. werd er
kend. Er werd een nieuwe regeling
getroffen, waardoor de V.S. het
eeuwige bezit over de kanaalzone ver
wierven. Nu pas kon er echt veel
spoed achter het werk worden gezet.
Op 15 augustus van het jaar 1914,
nu 50 jaar geleden en juist bij het be
gin van de eerste wereldoorlog, kon
de Amerikaanse kolonel Goethals het
gigantisch werkstuk aan zijn regering
opleveren.
Duizenden arbeiders, honderden in
genieurs, doktoren, rechtsgeleerden,
onderwijzers, geestelijken, kantoor
bedienden, verpleegsters en vele, vele
anderen, hadden tezamen een inmen-
se arbeid voltooid, onder bijzonder
moeilijke, zware, drukkende omstan
digheden; een arbeid die zijn weerga
bijna niet kent in onze moderne ge
schiedenis. Honderdén gaven hun le
ven voor een goede zaak, die vooral
op economisch gebied van onschat
bare waarde is gebleken.
81 lange kilometers werden uitge
graven, 208.000.000 kubieke yards
aarde moesten hiervoor worden ver
zet. Schutsluizen en stuwmeren wer
den aangelegd.
Waarlijk een werk, waar men diep
van onder de indruk moet komen!
Drs G. J. de Vries, secretaris/penningmeester van het bestuur van de
R.K. Huishoud- en Industrieschool, zal zijn functie neerleggen. Dit
deelde Pastoor Oomens, voorzitter van het schoolbestuur mede, tij
dens de diploma-uitreiking van de school op donderdag j.l.
Eerder tijdens deze bijeenkomst had pastoor Oomens de gelegenheid
aangegrepen zijn voorganger in het schoolbestuur, wijlen Deken v. d.
Hurk, dankbaar te herdenken. Ook aan de gedachtenis van de eerste
Voorzitter van het schoolbestuur, deken Heezemans wijdde pastoor
Oomens enige welgekozen woorden.
Vele ouders begrijpen dit, hetgeen
blijkt uit hun belangstelling en daad
werkelijke steun. Het is een verheu
gend verschijnsel, dat meisjes die
vroegtijdig de Mulo verlaten, op de
huishoudschool die eigen vorm van
eindonderwijs ontvangen, die een ver
antwoorde beroepskeuze mogelijk
maakt.
Hierna werden de volgende getuig
schriften en diploma's uitgereikt:
2e jaars: Janny v. d. Anker, Jenny
Bax, Laura Bekkers, Thea v. d. Bo-
gaart, Toos v. Delft, Lydia v. Dongen,
Carolien v. Es, Lia Gadella, Ineke v.
d. Gouw, Els Guzinski, Francien
Hendriks, Tineke v. d. Hoek, Rina
v. d. Hoeven, Gezy Hooymayers, El-
ly v. d. Houdt Nelly v. Huiten, Em
my Jansen (met lof), Popke Johan
(met lof), Diny Kelder, Diny Kogels,
Joriza Kolsteren, Ineke de Leeuw,
Janny Leytens, Netty Leytens, Els
Leytens (met lof), Diny Leytens, José
Lombarts, Lies Mieris (met lof), Adje
Molegraaf, Cilly Mortko, Adrie
Nieuwkoop, Elly Passier, Ria Pul
lens, Paula Pullens, Juultje Remigius,
Truus Schagen, Jeanne Schalken, Ly-
da Slotboom, Joke Spuybroek, Nelly
Treffers, Corry v. Tuyl, Willy Ven-
rooy, Beppie Verhoofstad, Diny v. d.
Water, Jos Wetering, Gerry van 't
Zand, allen te Waalwijk.
Ria Biemans, Ineke v. Diem, Joke
Kamp, Corry Schellekens, Greet Se
vers allen te Waspik.
Ineke Boer, Diny Gouda, Truus Ver
doorn, allen te Eethen.
Leny Beerens, Kaatsheuvel.
Flly Bool te Doeveren.
Janny Bosman, Vlijmen.
Ria v. d. Brandt Elshout.
Joke Deekens, Marianne Gielis, Ine
ke de Munnik, te Drunen.
Lia v. d. Griende, Oud-Heusden.
Nelly de Haan, Diny Schilders, Betsy
Vos, te Drongelen.
Marietje Meyer, Rose-Marie Meyer
(met lof), Corry Ophorst, Elly Pauli-
des, Willy Ros te Sprang-Capelle.
Anki Thijssen (met lof), Raamsdonk.
Assistehen H:
Leny v. Dongen, Helga de Haan, An-
nemiek Hoevenaars, Ans Kiiypers,
Ida v. Lieshout, Gerry Maas, Mariët-
te Minke, Setske Reitsema, Annema-
rie Stoffers, Ria Vink, allen te Waal
wijk.
Thea Bouman, Betsy v. Heyst, te
Sprang-Capelle.
Ria v. Galen, Wilhelmien Maaywee,
Mieke Portier, te Drunen.
Anny v. d. Nieuwegiessen, Dronge
len.
Corry v. Onzenoort, Toos de Zeeuw,
te Waspik.
Maja Straver, Eethen en Willemien
Wouters, Meeuwen.
Assistenten N:
Willy v. Beek, Sprang-Capelle.
Tonny Bruysters, Tineke v. Helvoirt,
Marjan v. Heyst, Diny v. Hilst, Ton
ny v. d. Hoven, Marlijn Kooien, Wil
ly Nefkens, Jeanne Sohalken (met
lof), Riet v. Suylekom, allen te Waal
wijk.
Janny v. Diem, Waspik, Ans v. Eeten,
Jeanne v. Herpt, Hanneke v. d. Oord
te Nieuwkuyk, Tonny de Gouw, Nelly
v. Heeswijk, Ria Keet els te Drunen.
C ostuumnaaisters;
Henny v. Bladel, Drunen, Annelies
Dirks, Riek v. Engelen, Waalwijk,
Ine v. Loon (met lof) Loon op Zand,
Leny Schilders, Drongelen.
Coupeuses:
Janny de Haan, Drongelen, Jet Kuy-
pers, Mieke v. d. Rijken, Nell Sars,
te Waalwijk.
Na de diploma-uitreiking sprak di
rectrice, mej. Gedden een gelukwens
aan 't adres van leerlingen en ouders.
Daarna maakte pastoor Oomens
bekend, dat zeer tot zijn spijt de se
cretaris-penningmeester van 't school
bestuur aan het bestuur de wens te
kennen had gegeven zich terug te
trekken. Zijn hoge leeftijd en het ad
vies van de dokter het wat kalmer aan
te doen noopten hem hiertoe. De voor
zitter betreurde het ten zeerste, maar
meende niettemin de wens van de
heer de Vries te moeten respecteren.
In het kort schetste pastoor Oomens
de enorme verdiensten van drs. G. J.
de Vries voor de school in het bijzon
der en het onderwijs in Waalwijk in
het algemeen.
Na de grote vakantie zal het af
scheid van de heer de Vries in een
passende omlijsting geschieden.
Dan sprak de heer de Vries de vol
gende treffende afscheidswoorden:
Het vorig jaar hebben wij het
25-jarig bestaan van deze school
feestelijk herdacht. In een offici
ële bijeenkomst op 6 juli werd het
Schoolbestuur door kerkelijke en
wereldlijke autoriteiten, door zeer
vele ouders en andere belangstel
lenden hartelijk gecomplimenteerd
en in die felicitaties deelden ook de
lerares in de naaldvakken, mej. v.
Turnhout, en ondergetekende, se
cretaris van het schoolbestuur, die
beiden vanaf het begin aan de
school verbonden zijn geweest.
Mijn dankwoord was geïnspireerd
door een spreuk, welke ik gelezen
had op een Fries wandbord en wel
ke luidt: Van het concert van het
leven krijgt niemand een program.
In dezelfde metaforische gedachte
voortmediterend, voegde ik er aan
toe: het is niet onmogelijk, dat het
Goddelijk orkest zich eerlang op
maakt, om voor mij de finale te
spelen.
De mens wikt, God beschikt.
Wie had kunnen vermoeden, dat
kort na die feestdag niet van mijn
leven, maar van dat van de veel
jongere voorzitter, Deken v. d.
Hurk, de trachische slotakte zou
aanvangen. De vakature is inmid
dels op hoogst bevredigde wijze
aangevuld, het bestuur is uitge
breid, er is nog slechts één bestuurs
lid van de oude garde in leven. Op
28 september '64 overleed Dr. Lan-
gemeijer, sedert 1943 lid van ons
bestuur. Hij toonde altijd veel be
langstelling voor deze school, over
tuigd dat deze veel kan bijdragen
tot de lichamelijke gezondheid van
de gezinnen van de leerlingen en
daardoor ook van het geestelijk
welzijn.
Het zal U bekend zijn, dat het ini
tiatief tot oprichting van deze
school met huisvesting in een
waardig gebouw in 1936 is uitge
gaan van de toemalige pastoor Hee
zemans van de parochie St. Jan,
die in april 1945 benoemd werd tot
deken van Eindhoven. Eerst in de
cember 1955 is het tegenwoordig
gebouwencomplex gereed gekomen.
'In het slotstuk van het Historisch
Overzicht van de R.K. Huishoud
en Industrieschool over de jaren
1938-1963 is dit a.v. geredigeerd:
De hartewens van een sociaal be
wogen priester is in steen gereali
seerd. Ik vrees, dat Deken Heeze
mans zich hiervan niet voldoende
bewust is geweest, toen hij op 5
juli speciaal naar Waalwijk is geko
men, om het bestuur te complimen
teren. Hij was lichamelijk niet meer
in staat om zich te overtuigen van
>de doelmatige en keurige inrich
ting van dit gebouw en geestelijk
te afgemat om kennis te nemen van
het degelijke veelzijdige program
van onze school.
Op 26 januari van dit jaar is hij
overleden, twaalf dagen na Deken
v. d. Hurk.
Jarenlang heb ik als naaste me
dewerken mét deze twee nobele,
priesters mogen samenwerken; met
weemoed, maar toch ook met dank
baarheid denk ik aan hen terug.
Het geeft mij thans, terugziende op
mijn lange verleden, een grote vol
doening, dat ik ook als secretaris
van deze school nuttig werk voor
de gemeenschap van Waalwijk heb
kunnen verrichten en beide oud
voorzitters hebben mij daartoe de
gelegenheid gegeven en gestimu
leerd.
Het is voor mij een offer afscheid
te nemen van dit milieu, maar ik
meen dit te moeten doen. Een
school en vooral een nijverheids
school is een organische instelling,
welke een voortdurende aanpassing
vereist van het zich steeds wijzi
gende economisch en maatschap
pelijk en cultureel milieu. Het
schoolbestuur moet in grote lijnen
leiding kunnen geven bij deze evo
lutie, dit eist een dynamische in
stelling, zeker van het dagelijks be
stuur, en deze mag men niet ver
wachten van iemand, wiens leef-
tijd dichter bij 80 dan bij 75 jaar is
gelegen.
Mijn hele ambtelijke leven heb ik
nauw contact gehad met de jeugd,
meer speciaal rijpere jeugd. Tot
de hier aanwezige meisjes zou ik
een laatste woord willen zeggen.
Ongeveer twee weken geleden
kon men in en televisie-uitzending
zien op welke wijze een spin haar
web weeft. Men zag in de kleine
holte van een muur een spin, welke
een draad spon. De draad kwam
naar beneden te hangen, de spin
daalde daarlangs af, tot halverwege
de holte, maakte daar het net en
bevestigde dit met een paar zijdra
den aan de wand. De spin wacht
te min of meer verborgen de vangst
vliegjes, mugjes, motjes, enz. af
langs de eerste draad, de veilig
heidsdraad ijlings naar boven te
kruipen, als er gevaar dreigde.
Een Deens letterkundige, JenS
Jörgensen, heeft dit zelfde onder
werp, een halve eeuw geleden, op
interessante wijze beschreven, maar
niet als een dierkundig verhaaltje,
maar in de trant van de Fabels van
Lafonfaine. Het verhaaltje heeft
een zekere tendens, een bepaalde
bedoeling, welke evenals bij de Fa
bels van Lafontaine, aan het eind
als moraal wordt samengevat. De
spin is bij Jörgensen niet het be
kende geleedpotige diertje, maar
de mensheid van het begin van de
ze eeuw, toen een golf van gods
dienstloosheid en haat tegen elke
vorm van godsdienstbeleving door
de wereld ging. We hebben God
niet nodig, hoorde men van alle
kanten. De diepgelovige Jörgensen
heeft daarom aan de web-beschrij
ving een vervolg toegevoegd. Een
bepaalde spin heeft het goed,, wordt
minder aktief, moet 's nachts het
web, maar ook de draad naar bo
ven repareren. Verschillende dagen
heeft deze geen dienst behoeven te
doen en de spin breekt ze af. De
volgende dag komt er een insek-
tenetend vogeltje, de spin wil au
tomatisch naar boven vluchten,
maar dit was niet meer mogelijk en
haar lot was beslist. De moraal:
breek nooit de draad naar Boven
af.
Meisjes, jullie staat nog maar in
het voorportaal van je maatschap
pelijk leven. Je hebt nog éen hele
toekomst voor je, Deze zal zoals
voor alle mensen, wel voor- en te
genspoed brengen. Maar houdt on
der alle omstandigheden, vast aan
je godsdienstige overtuiging, of, om
het met de woorden van Jörgensen
te zgegen: Breekt nooit de draad
naar boven af.
Dit is mijn finale. Ik dank U.
Na de pauze presenteerden de leer
lingen op de gebruikelijke wijze een
kort amusementsprogramma van dan
sen, toneel, o.l.v. het personeel.
Het definitieve afscheid van leerlin
gen onderling en leerlingen en onder
wijzend personeel nam zoals gebrui
kelijke geruime tijd in beslag.
Zaterdag, op de tweede van de
Studiedagen van het N.K.V. (KAB)
van dit jaar, sprak drs. J. van de Lest,
eerste socioloog van het Provinciaal
Opbouworgaan te Tilburg over de
maatschappelijke ontwikkeling van
Noord-Brabant.
In de laatste inleiding behandelde
zondagmorgen Z.H. Exc. Mgr. W.
M. Bekkers, de bisschop van Den
Bosch, de plaats van de Kerk in het
nieuwe Brabant. Vooraf sprak hij de
hoop uit, dat Utrecht ook na de struc
tuurwijziging in de KAB het belang
zal inzien van streekeigen werkne
mersorganisaties. De bisschop merkte
op, dat de verschillen met vroeger in
Brabant vrij scherp zijn. Veel gaat er
ten aanzien van godsdienst en geloof
overboord, doch niet alles. Wat ver
dwijnt, zijn over 't algemeen de ui
tingsvormen, niet de oude karakter
trekken van geloof, godsdienst en
trouw. Het is niet zo, dat Brabant
minder katholiek wordt. De statistie
ken wijzen uit, dat het aantal katho
lieken hier in 1899 87.9 procent was
en nu 89,5 procent. Natuurlijk zijn
niet al die katholieken voor de volle
honderd procent katholiek, maar dat
was vroeger ook niet.
„Wij moeten Kerk zijn in de we
reld van nu", zei de bisschop. Wel
betwijfelde de bisschop of we straks
nog zullen kunnen spreken van een
Brabants katholicismeBrabant is im
mers niet meer een besloten leefmi
lieu. Ten opzichte van een mogelijke
bedreiging van onze godsdienst en
godsdienstzin moeten wij over een be
paalde smetvrees heen. Mgr. W. Bek
kers stelde vast dat praktisch alles op
de helling is gekomen.
Er is in deze tijd geen plaats meer
voor de autarkische pastoor van wel
eer. Bij de oprichting van nieuwe pa
rochies worden schoolbestuur en
kerkbestuur al zoveel mogelijk ge
scheiden gehouden.
