wAAlwrjkse en UnqstRAAtse cour Ant 50 JAREN GELEDEN FELLE AANVAL OP COMMUNISME Naar wélke school? J Moeilijke beslissing voor kind en ouders De encycliek ven Paus Paulus Bossche kleding-service Uiffl nozems lieten trein buddemeyer KLEDING-VERHUUR De VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1964 85e JAARGANG No. 62 vad het Zuióen Uitgever ffaalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tieler Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Hjt blad verschijnt 2x per week Abonnement p. mnd. (1.00-1- 8 ct. inc.k.) ƒ1.09 p. kwrt. (3.00 -f 10 ct. inc.k.) 3.10 p. v/eek (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25 p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling (bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra) Advertentieprijs: 11 cent per mm. Contractadvertenties: speciaal tariei Opgericht 1878 Bureaux: Giotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 -2002 Telegram-adres: „ECHO" OP 25 AUGUSTUS 1914 WERD LEUVEN SYMBOOL VAN HET LEED DER BELGEN. "LATEN ZE ONS HATEN, ZOLANG ZIJ ONS VREZEN", WAS HET DUITSE PAROOL. Op 4 augustus 1914 scheen de aorlog geheel volgens "oude stijl" te zullen verlopen. Op die dag over schreden de Uhlanen van Von Mar- wit-z te Belgische grens en het eerste "vijandelijke dorp", dat zij bezetten, was Warsage. Toen de cavaleristen het dorpsplein opreden, stond de bur gemeester van het plaatsje, Fléchet, getooid met de ambtssjerp, de inval lers op te wachten. De commandant van de patrouille overhandigde de burgemeester een "proclamatie", waarin Duitsland "spijt" betuigde met de gang van zaken. Ook werd ge schreven over een "dwingende nood zaak". Dit eerste contact tussen de oor logvoerenden was correct.bijna be leefd. Maar de Duitse proclamatie hield nog meer in. Er werd vrije doorgang geëist Vernieling van bruggen, tunnels of spoorwegen, dit alles werd beschouwd als een vijandelijke daad... En het feit, dat slechts enkele da gen daarna dezelfde Uhlanen, die in Warsage over zoveel "ridderlijkheid" beschikten, tegen de landgenoten van Fléchet een nederlaag leden, vormt 't bewijs, dat van een "vrije doortocht" door België geen sprake meer was. Van hoffelijkheid bij de Duitsers viel dan ook weldra niet veel meer te bespeuren. Integendeel. Teleurgesteld over en zeer geïrriteerd door het op onthoud in België, gingen de invasie troepen er spoedig toe over hun woe de te koelen op de burgerbevolking. Nervositeit speelde hierbij ook een grote rol. De invallers waren zeer ge schrokken van het felle verzet van een voor onbetekenend gehouden te genstander. Spoedig werd het zo gevreesde en uit de oorlog van 1870 stammende woord "Franc-tireur" weer gehoord. De Duitsers zagen overal Franc-ti- reurs en namen bij voorbaat al zeer scherpe maatregelen. Zo werden in Warsage reeds aan de avond van de zelfde dag zes burgers gefusileerd. het dorp zelf werd in brand gesto ken In één dag lieten de Duitsers zien wat er gebeurde indien men tegen stand bood aan hun plannen. Zij pas ten - even planmatig - hun 'Ab- schreckungstheorie" toe, geheel vol gens het boekje van Von Clausewitz, waarin terreur werd aanbevolen als een doeltreffende methode om de. oor log te bekorten, want - volgens de Duitse militaire opvatting - de be volking zou, tengevolge van de scher pe maatregelen van de bezetter, spoe dig zo bang worden, dat zij haar eigen leiders tot capitulatie zou aansporen. Voortzetting van de oorlog moest voor de bevolking verschrikkelijker worden gemaakt dan de overgave. Dat hiermede het tegendeel werd bereikt, dat hiermede het verzet slechts zou worden aangemoedigd, dat werd voorshands niet aangenomen. Dat bovendien het wereldgeweten zou worden wakkergeschud en daar door het aantal vijandelijke mogend heden zou toenemen, werd nog min der voorzien. "De wereld krijgt", zo zei Bernard Shaw, "zowel pijn in het hoofd als in de buik van het Duitse sabelgekletter Dat er in de eerste dagen van augustus georganiseerde, verzetslie den in burger achter de Duitse linies STOPPEN Van ongeveer twintig nozems, die gisteravond in de restauratiewagen van de trein van Zaandam naar Am sterdam de boel op stelten zetten, hok er een even voor de Hembrug aan de noodrem. De trein had een kwartier vertraging en kwam giste rennacht even na twaalf uur op het Centraal Station te Amsterdam aan, waar politiemannen van het bureau Warmoesstraat een der knapen ar resteerde. opereerden, moet als uiterst twijfel achtig worden aangemerkt. Het ver zet van de burgerbevolking groeit slechts langzaam en in de eerste da gen van een oorlog is degene, die wordt overvallen, meestal te versuft om iets te ondernemen Toch zagen de Duitsers overal de schim van de sluipschutter opdoe men. Op vele plaatsen in België zou op de kerkhoven een nieuw grafop schrift verschijnen "Fusillé par les Allemands..." In Dinant werden op een plein 612 mensen doodgeschoten; de jongste van de slachtoffers was... drie we ken. Eén stad zou in deze trieste histo rie van moord en doodslag, van brandstichting en plundering, hèt symbool worden van al het leed, dat door de Duitsers in enkele dagen over België werd gebracht Leuven. NERVEUZE SPANNING Leuven werd zonder slag of stoot bezet en na de val van de stad scheen het leven zich weer te herstellen. De mensen gingen aan het werk en de zakenmensen openden weer hun win kels. De beste klanten waren de Duit sers, temeer, daar zij alles tot op de laatste cent betaalden en zich correct gedroegen. Inmiddels trok het gros van het eerste leger van Von Kluck verder. Lange rijen zingende soldaten, allen in één richting marcherend, dat was het dagelijks schouwspel. Zo nu en dan echter klonk een schot dan werd - volgens de be zetter - weer een "franc-tireur" te rechtgesteld. Spoedig werd de toestand wat meer gespannen. De burgemeester probeer de de bevolking te kalmeren en wees nogmaals op de burgerplicht zich te onderwerpen aan de nieuwe over heid... De Duitsers waren echter niet tevreden en arresteerden de, burge meester en nog enkele andere stads bestuurders. Het aantal executies nam toe... Op 25 augustus deed het Belgische leger een aanval op de flank van Von Klucks leger. De Duitsers werden op Leuven teruggeworpen. Daar ont stond paniek onder de bezetters. Links en rechts werd geschoten. Er werd geroepen...: "Die Franzosen! Die Englander!" Weldra overstemde echter één kreet "Franc-tireurs...!" BLOEDIGE ONTLADING "Franc-tireur", dat woord was vol doende voor de "Ortskommandant" Von Manteuffel om de machinerie der wraak in werking te stellen. Nog diezelfde dag begonnen de Duitsers aan hun vernietigingswerk. Zij trap ten de deuren van de huizen in, scho ten vluchtende burgers neer en staken elk gebouw in brand. Niets werd overgeslagen..., zelfs de universiteit niet, noch het stadhuis, zelfs niet de St. Pieterskerk, noch de daarin verzamelde kunstschatten... Zelfs niet de zich in de 14e eeuw- se Lakenhal bevindende wereldver maarde bibliotheek. Deze eeuwenoude bibliotheek bevatte 650 middeleeuw se manuscripten en meer dan 1000 incunabelen - eerstelingen der boek drukkunst. Een eeuwenoude bescha ving ging in enkele uren verloren, vernietigd door soldaten, die meen den "Kultur" te brengen... Maar groter dan het verlies van kostbare schatten en oude gebouwen was het menselijk leed. Een Ameri kaans ooggetuige zei "Huizen met zwartgeblakerde muren branden nog, het wegdek is verschroeid, overal lig gen dode mensen en dieren en nog steeds gaan de Duitsers voort met hun werk. De burgers, voor zover niet gedood of gevlucht, werden gedeporteerd naar Duitsland. Daarna was de stad verlaten en werden de nog niet verbrande wonin gen geplunderd. Zes dagen duurde het voordat de Duitsers hun monument van bescha ving in Leuven gereed hadden... zes dagen duurde de terreur. Het was zoals Shaw zei "De Duit sers vormen een volk met minachting voor het normale gezonde verstand en het normale gelukkige leven..." De Amerikanen, toen nog neu traal, brachten Monseigneur De Bec ker, de rector van de Leuvense uni versiteit, in veiligheid. Hij bracht verslag uit, maar halverwege zijn ver haal kon hij niet verder.hij huilde. Leuven. Deze naam prijkte weldra op de frontpagina's van de kranten, waar ook ter wereld. Ook in Ameri ka. Hierdoor werd een machtig volk geconfronteerd met de feitelijke si tuatie in Europa... Het zou nog drie jaren duren alvorens de, Verenigde Staten zouden antwoorden. Leuven heeft dit antwoord geïnspireerd. Het verbranden van de waardevolle docu menten en oudheden te Leuven ge schiedde ook volgens het "oorlogs boekje" der Duitsers "Een oorlog kan niet alleen werden gevoerd tegen de militairen van een bepaald land, men moet wel degelijk trachten de totale materiële en intellectuele hulp bronnen van de vijand te vernietigen". LeuvenLidiciBelgrado Oradour.Warschau.Putten (Wordt vervolgd) In zijn „Ecclesia suam" weidt Paus Paulus o.a. uit over de noodzaak dat de katholieke kerk thans het bewustzijn van haar wezen en zending verdiept, zich innerlijk vernieuwt en tot een gesprek met de moderne wereld komt. In dit document veroordeelt de paus uitdrukkelijk het atheïsti sche communisme, biedt hij zich aan als bemiddelaar bij internationale geschillen, verklaart zich bereid tot alle mo gelijke samenwerking met de niet-christelijke godsdiensten en hij legt de nadruk op zijn bedoeling om het oecumenisch gesprek binnen de christenheid verder te voeren. Een gesprek van de kerk met de atheistische wereld is vol gens de paus moeilijk, zo niet onmogelijk. De theoretische beginselen van de godslochening, die in het menselijk le ven, in plaats van een oplossing, een blind dogma stelt, zijn volgens hem in wezen verkeerd. Daarom zal de kerk met alle kracht het opdringen van het atheisme tegengaan. Desondanks wordt geen enkele aanhangers van een dergelijk sys teem bij voorbaat van een gesprek met de kerk uitgesloten, zolang men niet uit is op een dialectisch mis bruik van woorden. De kerk moet naar de psycholo gische achtergrond der dwalingen zoeken. De paus geeft de hoop niet op, dat het eens toch tot een posi tief gesprek tussen de atheistische wereld en de kerk zal komen. De bereidheid van de kerk, om het gesprek met de moderne we reld in haar natuurlijke veelzijdig heid te voeren, kan de zaak van de vrede dienen, aldus meent de paus. De grote niet christelijke gods diensten, zoals het jodendom en de islam, biedt de paus samenwerking aan wat betreft de gemeenschappe lijke welvaart en staatsordening. Wel is de katholieke kerk tegen el ke vorm van indifferentisme, maar zij heeft eerbied voor de geestelij ke en zedelijke waarden van die an dere godsdiensten. Het reeds begonnen oecumenische gesprek tussen de katholieke kerk en de niet katholieke christenen wil de paus op hartelijke wijze verder voeren. Hij is bereid, aan de gerecht vaardigde wensen van de afgeschei den broeders wat betreft traditie, vormen van devotie, kerkelijk recht en cultus zoveel mogelijk tegemoet te komen. De paus verzoekt de afgescheiden broeders, het primaatschap van de paus van Rome niet als een belem mering te beschouwen, maar in hem een primaat van dienstbaarheid, hulp en liefde te zien en te beden ken,dat zonder het opperste en be slissende herdersambt van Petrus, de eenheid der kerk in scherven zou vallen. Hij spreekt opnieuw z'n vreugde uit over zijn ontmoeting met patriarch Athenagoras in Jeru zalem en begroet de niet katholie ke waarnemers op het concilie. De onderlinge betrekkingen van de leden der Katholieke kerk zelf moeten volgens de paus de geest van een gesprek tussen leden van een gemeenschap aannemen, waar van het wezenlijke element de lief de is. Dat ontheft de gelovigen ech ter niet van de plicht van gehoor zaamheid tegenover het kerkelijk gezag, want een geest van verzet en kritiek stemt niet overeen met de liefde en kan gemakkelijk leiden tot meningsverschillen. Als vrucht van de nieuwe zelfbe zinning van de kerk verwacht de paus allereerst „de hernieuwde ont dekking van haar levende betrek kingen met Christus". Het streven naar innerlijke vernieuwing moet echter noch op de wezenlijke begin selen, noch op de fundamenten van de structuur de Katholieke Kerk betrekking hebben. De sedert eeu wen overgeleverde levensvormen van de kerk zijn wel niet onveran derlijk, en men moet niet elke aan passing aan de aanvaardbare le vensvormen van de huidige tijd af wijzen, maar een vernieuwing van de kerk voltrekt zich eerder door een innerlijke houding van gehoor zaamheid tegenover Christus en na leving van de Kerkelijke Voor schriften, dan door verandering van de uiterlijke wetten. Als bijzondere voorwaarden voor een vernieuwing, zoals die door het concilie wordt beoogd, noemt de paus een geest van liefde en van armoede. Wat dit laatste betreft vraagt hij de bisschoppen, hem aan wijzingen te geven, hoe die geest van armoede het best in de praktijk zal kunnen worden gebracht. De paus wil hierbij niet aan de bete kennis van economische waarden voorbijzien, maar wel een gezonde geestelijke houding tegenover de (materiële goederen zien aange nomen. De geest van armoede, zegt de paus, is veeleer een innerlijk vrij worden van het stoffelijke. Na de opmerking ten aanzien van het atheïsme, waarvan het bestaan het ernstigste probleem van onze tijd wordt genoemd, zegt paus Pau lus: „Maar wij kunnen onze blik niet van de huidige wereld afwen den zonder het verlangen tot uit drukking te brengen dat onze be doeling om onze dialoog te ontwik kelen en te vervolmaken in de ge varieerde en veranderende aspecten welke zij biedt, een steun moge be tekenen voor de zaak van de vrede onder de mensen door het verschaf fen van een methode waarbij er naar gestreefd wordt de menselijke betrekkingen te ordenen in het su blieme licht van taal van rede en oprechtheid en door een bijdrage te leveren van ondervinding en wijs heid welke alle mensen kan opwek ken tot overweging van de opper ste waarden. Het openen van een gesprek zoals het de onze zou zijn, Zonder eigenbelang, objectief en eer lijk, is op zichzelf een besluit ten gunste van een vrije en eervolle vrede. Het sluit pretenties, rivali- teit, bedrog en verraad uit. Het kan j niet anders doen dan het veroorde- I len, als een misdaad van verwoes- I ting, van aanvalsoorlogen verove- j ring of overheersing. DUITSLAND BEKNOT KLM-VLUCHTEN De KLM krijgt geen kans meer bij zondere vluchten naar Duitsland uit te voeren. Het Westduitse ministerie van verkeer weigert stelselmatig ver gunningen af te geven voor charter vluchten van de KLM naar Westduit se vliegvelden. De gewone lijnvluch- ten kunnen wel normaal worden uit gevoerd. De Nederlandse regering heeft in middels contact opgenomen met Bonn over deze onverwachte discriminatie van het Nederlandse luchtvaartbe drijf. De KLM zelf kan weinig doen. Het is een zaak, die op regeringsniveau moet worden afgehandeld. De schade voor de KLM is niet te ramen. De Ne derlandse maatschappij had flinke contracten afgesloten voor tientallen chartervluchten van Amerika naar Duitsland. De vluchten kunnen nu echter door het uitblijven van de ver gunningen niet doorgaan. Hoewel de sterk gestegen lonen de werkers in overall en stofjas een aantrekkelijke plaats hebben bezorgd bij de ruif van de welvaartsstaat hopen de meeste jonge mensen later hun boterham te kunnen verdie nen in een witte boord. De eerste stap daartoe is het volgen van een middelbare opleiding. Maar welke middelbare opleiding kan men nu 't beste volgen? Dat hangt natuurlijk af van de aanleg, het intellect en de toekomstplannen van iedere scholier afzonderlijk. Toch blijkt elk jaar opnieuw, dat veel ouders niet weten naar welke school zij hun kinde ren moeten sturen en dat zij dikwijls onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden, die de diverse schooltypes te bieden hebben. GROEI AANTAL GYMNASTEN In de ogen van het grote publiek betekent een gymnasiumopleiding nog altijd iets meer dan een h.b.s.- opleiding. Het gymnasium is immers het voorportaal van de Universiteit en ouders die van plan zijn hun kin deren verder te laten studeren, zullen hen dus naar deze school sturen. Twijfelen de ouders of hun kind voldoende begaafdheid bezit, dan kan men het op een lyceum doen, waar het na de tweede klas nog altijd de gymnasiumkant op kan gaan. Op het ogenblik tellen de gymnasia en lycea in ons land resp. 21.000 en 87.000 leerlingen, een formidabele groei vergeleken met 25 jaar geleden toen deze cijfers 8500 en 10.000 bedroe gen. In de kleinere gemeenten heeft men echter doorgaans minder keus, en dan levert de vraag waar men zijn kinderen zal laten studeren, natuur lijk veel meer problemen op. De ervaring heeft geleerd dat som mige ouders de capaciteiten van hun kinderen wel eens plegen te over schatten en ze naar het gym sturen, ook al missen zij daartoe de aanleg. Dat kan later veel teleurstellingen op leveren. Komt een kind bijvoorbeeld niet verder dan de derde of vierde klas (en hoe groot is de afval op het gymnasium soms niet?) dan kan het met deze studiejaren in de maat- sohappij niet veel beginnen. Wat moet bijvoorbeeld het bedrijfsleven beginnen met jongelui, die een dan nog onvoltooide opleiding achter zich hebben, die sterk klassiek georiën teerd is? 3 JAAR H.B.S. Jongelui die echter in de h.b.s. blijven steken, kunnen, wanneer zij in elk geval een overgangsrapport van de derde klas behalen, in vele bran ches terecht. Met drie klassen h.b.s. kan men beslist op een kantoor ko men, waar men zich in de praktijk en door het volgen van boekhoud- en correspondentiecursussen verder kan bekwamen. Drie klassen h.b.s. is bo vendien een mooie basis voor de techniek (h.t.s.), de zeevaartschool of de kweekschool. Een boekhandelaar of uitgeverij zullen een halve gymna siast nog wel emplooi kunnen bezor gen, verder kan men met hem niet veel beginnen. Aangezien er per honderd leerlin gen op gymnasium, lyceum en h.b.s. ongeveer 50 afvallen, is het goed dat ouders, die hun kinderen naar de middelbare school willen sturen, een en ander goed overdenken. Als de Mammoetwet van kracht wordt, wordt de huidige h.b.s. voor zover deze voorbereidt op het weten schappelijk onderwijs, vervangen door het atheneum, die in de hogere klas gesplitst wordt in een A- en B-rich ting. De zg. h.a.v.o. scholen zullen dan dienen ter vervanging van de huidige h.b.s., voor zover die niet opleidt voor hoger onderwijs. KARDINAAL PUNT Het kardinale punt bij een gym nasiumopleiding is dat het latijn en het Grieks buitengewoon moeilijke talen zijn. Op deze vakken struike len heel wat leerlingen, en bovendien nemen deze vakken een zo grote plaats op het lesrooster in, dat de mo derne talen naar de tweede plaats worden verdrongen. Maar deze klas sieke talen zijn zo moeilijk, dat de leerlingen na hun examen nog maar een smal mondje Grieks of Latijn kunnen spreken. Veel moeilijkheden geeft het, wan neer kinderen naar een lyceum gaan. Na de tweede klas moeten zij dan be slissen of zij de h.b.s.-kant zullen op gaan of afzwaaien naar de gymna sium-klas. Veel kinderen die de wis kunde zwaar valt, ontvluchten die dan als het ware om later in de gymna siumklas te ervaren dat Latijn en Grieks nog veel erger zijn dan meet kunde en algebra Om tot een goede oplossing te ko men raden wij de ouders aan toch vooral over zulke zeer belangrijke be slissingen kontakt op te nemen met de docenten. Een verkeerde keus van studierichting kan de ontwikkeling van uw kinderen enorm veel schade berokkenen! MOGELIJKHEDEN Bij de gymniasten overheerst de ge dachte om later te gaan studeren aan een universiteit. Het gymnasium al pha is ingesteld op de toekomstige student in de klassieke talen, of eventueel rechten en theologie, gym nasium bèta biedt de kans om medi cijnen of natuurwetenschappen te j studeren. Maar zij, die eindexamen h.b.s.-b hebben gedaan, kunnen ook op de natuurwetenschappelijke facul teit der universiteit terecht en omzei len daarmee een lastig portie klassie ke talenVoorts is h.b.s.-b het voorportaal van Delft en Eindhoven. De opleiding van h.b.s.-a biedt o.m. goede mogelijkheden voor het zaken leven, maar ook voor verdere studie, bijvoorbeeld economie. Ook andere studies kan men met dit diploma vol gen. Wij denken hier slechts aan maatschappelijk werk. Aan de sociale academie hebben leerlingen met h.b.s.-a zelfs een voorsprong in be paald opzicht, omdat juist zij het bes te doorkneed zijn in de moderne ta len en dus de minste moeite hebben met buitenlandse (vaak Engelse en Duitse) vakliteratuur. chemisch reinigen greestraat95 waalwijk Al met al biedt de h.b.s.-oplei ding zoveel mogelijkheden, dat ouders er onverstandig aan doen hun kind met alle geweld naar een gymnasium te sturen of naar een gymnasiumklas van een lyceum, wanneer er op rede lijke gronden aan getwijfeld moet worden of het kind dit ooit zal kun nen halen. Vaak weerhouden trots en koppig vasthouden aan bepaalde denkbeelden omtrent de toekomst van hun kinderen ouders ervan in dit op zicht een verstandig besluit te nemen. Het grote percentage mislukten op de middelbare scholen, en vooral op de gymnasia, is echter een teken aan de wand voor alle ouders, om niet klakkeloos hun kinderen naar een be paalde school te sturen. Datzelfde geldt ten aanzien van kinderen, voor wie de onderwijzer van de lagere school een h.b.s.-opleiding te zwaar acht. Het is beter ze dan naar de m.u.l.o te sturen. Een diplo ma MULO biedt vrijwel dezelfde mogelijkheden als een 3-jarige h.b.s. BRUIDSJAPONNEN, BRUIDSMEISJESJAPONNEN, enz. en een ruime sortering gelegenheidskleding voor heren, naar de laatste mode. Vughterstraat 205 Tel. 34580 (na 19 uur 37491) 's-HERTOGENBGSCH

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1964 | | pagina 1