Boeiend werk in
waalwijk gezien
door zijn
bestuurders
van het ^^uiden
Een krachtige steun
Centrale Administratie
activiteiten gunstig voor huismoeders
DE ECHO VAN HET ZUIDEN EXTRA EDITIE
Wethouder Van den Hoven kent zl.in zaken. We weten dat. Hij be
heert met grote vakbekwaamheid dt gemeente Licht- en Waterbedrij
ven, alsmede het gasbedrijf.
E'n ambtelijke medespeler is de directeur, de heer A. Pelt, ing. die
sinds 1961 in Waalwijk werkzaam is.
„Wat vindt U van uw werk in onze gemeente?" zo vragen wij de di
recteur. We krijgen het antwoord, dat we verwachten:" Boeiend.
Niets is interessanter dan te werken in een expansieve gemeente."
Dat klinkt wel gewoontjes, maar al pratende blijkt, dat dit werken
in Waalwijk zijn bekoring móet hebben: een gemeente die zich zo
snel ontwikkelt schept problemen voor de mensen, die aan de leiding
staan over een zo belangrijk onderdeel van de dienstverlening.
Wat is het leven voor de huisvrouw en haar huisgenoten zonder gas,
zonder water, zonder stroom? Een hel. Wanneer je de problemen die
Waalwijks' groei oproepen, aan durft en aan wil dan moet dat zijn
bekoring hebben. Dan moet je ook met durf verstrekkende besluiten
hemen of in dit geval aan de raad voor leggen. En dat kan moeilijk
zijn met oude bedrijven.
En oud zijn de bedrijven waarover
Wethouder Van den Hoven en de
heer Pelt de leiding hebben: het gas
bedrijf dateert van 1860 (gesticht
door particulieren uit Gorinchem en
in 1892 door de Gemeente overgeno
men) de electriciteitsvoorziening nam
in 1915 provisorisch een aanvang en
werd door de gemeente op 3 mei
1920 ter hand genomen, het Water
leidingbedrijf tenslotte voert ons te
rug tot 1901 (maatschappij „De
Langstraat") en 1920 toen het door
de gemeente werd overgenomen.
VAN 743.000
NAAR 4 MILJOEN
Er is in die tijd wel wat veranderd.
In 1920 werd er 743.000 kubieke
meter gas in de gemeente verbruikt.
Daarvoor zorgden 1457 verbruikers
en 136 gasstraatlantaams.
Toen in 1931 de 10.000ste inwoner
werd begroet verbruikten de 1861
klanten 200.000 kubieke meter gas
Directeur A. Pelt, ing
*EDeze 'Qcho
is een bijzonder nummer, dat ter
gelegenheid van de geboorteaangif
te van de 20.000ste inwoner van
Waalwijk, huis aan huis verspreid
wordt in de centrumgemeente van
de Langstraat.
Dit nummer hoopt de ingezetenen
van de gemeente, die zich thans tot
de eerste vijftien van deze provin
cie mag rekenen, meer vertrouwd
te maken met de werkzaamheden
van de gemeentelijke overheid.
De "Echo van het Zuiden", die
twee keer per week verschijnt heeft
in de normale nummers echter een
rijk geschakeerde inhoud.
In duizenden gezinnen is het
enige in de Langstraat gedrukte en
verschijnende nieuwsblad 'n steeds
welkome bron voor plaatselijk, re
gionaal, nationaal en internatio
naal nieuws.
„De Echo" bestaat al sinds 1878
en heeft sinds die tijd de belangen
van plaats en streek op velerlei ter
rein behartigd.
„De Echo" is een gezinsblad,
waarin alle gezinsleden vinden
waarvoor zij belangstelling hebben.
Men treft erin aan: voetbal-, bil
jart-, duiven- en andere sportver-
slagen van alle clubs uit de naaste
omgeving, alle nieuwtjes uit plaats
en streek, aankondigingen van hu
welijken, geboorten en overlijden,
vraag- en aanbod van personeel,
uitvoerige raadsverslagen en ver-
enigingsnieuws. Programma's van
bioscopen, dansavonden en uitvoe
ringen zijn een gids voor Uw ont
spanning.
Indien U nog niet geabonneerd
bent op „De Echo van het Zuiden",
moet U beslist kennismaken met
dit blad.
Wanneer U de antwoordstrook
van ingesloten kaart aan ons bu
reau opzendt ontvangt U „De Echo"
vier weken gratis ter kennismaking.
meer. Intussen stonden er 219 straat-
lantaams-op-gas.
De ontwikkeling van Waalwijk na
de oorlog is wel heel erg duidelijk
wanneer we de cijfers nemen van het
jaar waarin de 15.000ste het levens
licht aanschouwde in 1954. De gas
lantaarns waren toen nagenoeg ver
dwenen. Precies 19 stonden er nog.
Maar het gasverbruik was schrikba
rend toegenomen: niet minder dan
2.308.000 kubieke meter gas ver
stookten de 3102 aangeslotenen dat
jaar.
Dit jaar verwacht Wethouder Van
den Hoven een verbruik van 4 mil
joen kubieke meter. Bovendien wordt
sinds 1961 propaangas toegevoegd
tijdens de piekuren.
Het waterleidingbedrijf en het elec-
triciteitsbedrijf vertonen eveneens 'n
beeld, dat parallel loopt met het in
wonertal van de gemeente.
86 KILOMETER
LAAGSPANNINGSNET
Het electriciteitsbedrijf vertoont de
volgende ontwikkeling: in 1920 was
er een laagspanningsnet ondergronds
van 2575 meter en bovengronds van
5852. Er waren nog maar 149
stroomverbruikers, die samen bijna
62.000 kilowattuur nodig hadden.
Bij de komst van de 10.000ste wa
ren er al 1047 stroomklanten, die sa
men 550.000 kilowattuur verbruikten.
Het laagspanningsnet was toen al
ruim 33 kilometer lang, waarvan 8V2
kilometer ondergronds en 24 V2 bo
vengronds. In 't jaar van de 15.000e
was het leidingnet nagenoeg geheel
ondergronds. Een bewijs voor de har
monisatie met de stadsuitbreiding.
Wethouder C. P. van den Hoven
Toen zat er een laagspanningsnet van
46,5 kilometer onder de grond en nog
maar 3 kilometer bovengronds. Bijna
alle woonhuizen waren toen aangeslo
ten: 3350 en het totale verbruik was
bijna 3 miljoen kilowattuur.
Vandaag de dag - en het is de
trots van Wethouder Van den Hoven
en Directeur Pelt is er nog maar
1600 meter van het laagspanningsnet
bovengronds en dat alleen nog maar
voor de verder afgelegen boerderijen
e.d. Daarentegen ligt er 86 kilometer
laagspanningsleiding onder de grond,
terwijl het hoogspanningsnet thans
reeds een lengte heeft van 25,5 km?
In 1954 was dat voor de industrie be
langrijke net nog maar 5Vè km lang.
Niet minder dan 4800 klanten heb
ben dit jaar ruim 15 miljoen kilowatt
uur stroom nodig.
5045 KLANTEN
Het waterleidingsbedrijf is gemak
kelijker in zijn ontwikkeling te vol
gen. In 1920 had Waalwijk 'n hoofd
leidingnet van 11 kilometer. De
1047 waterverbruikers hadden toen
132.000 kubieke meter water nodig.
De cijfers voor 1931 zijn resp.: 15
kilometer leiding, 1877 klanten met
een verbruik van 200.000 kubieke
meter.
In 1954 hebben we het volgende
beeld: 27V2 kilometer leiding, 3193
aansluitingen en 400.000 kubieke
meter water.
Opnieuw bewijzen de cijfers van 1964
dat Waalwijk een stormachtige ont
wikkeling doormaakt.
Wethouder Van den Hoven heeft
thans de zorg over 63 kilometer
hoofdleiding en er zijn 5045 water
klanten, waarvoor het waterleiding
bedrijf 825.000 kubieke meter water
oppompt.
AARDGAS
We hebben met de wethouder en
de directeur nog even de toekomst
verwachtingen 'besproken.
Directeur Pelt verwacht nogal wat
van het aardgas. Vooral wat betreft
de ruimteverwarming. Daarvoor komt
de prijs van het aardgas ongeveer op
de helft van het thans gedistribueerde
gas."
Wethouder Van den Hoven heeft
wat dat betreft grote zorgen. Er wor
den belangrijke investeringen ge
vraagd. Er moet een nieuw gasont-
vangststation met een gasdrukrege-
lingsinstallatie gebouwd worden. Het
leidingnet moet gereconstrueerd wor
den in verband met de hogere gas
druk. De niet-normgastoestellen moe
ten worden omgebouwd. Er moet een
tentoonstellingsruimte worden inge
richt om voorlichting te geven aan de
huismoeders en de industrie.
„En dat gaat allemaal geld kosten."
De wethouder is maar wat blij dat een
deel van deze kosten voor reke
ning van de aardgasexploitant zal ko
men.
VERDERE
VERWACHTINGEN
Hij verwacht een jaarlijkse toena
me van het stroomverbruik met 10 tot
25%. In enkele jaren moet de be
drijf scapaciteit verdubbeld worden.
De beide leiders van deze bedrijven
constateren met vreugde een toene
mende watefbeschaving.
In 1931 werd nog slechts 57 liter wa
ter per inwoner per etmaal gedistribu
eerd (de industrie inbegrepen) in
1964 zal dat verdubbeld zijn tot 114
liter per etmaal.
Nog dit jaar zal op het terrein van
het pompstation aan de Kloosterweg
een begin worden gemaakt met de
bouw van een nieuwe filterinstallatie.
Op die manier is Waalwijk in de ko
mende jaren van goed en voldoende
drinkwater verzekerd.
De hoofdcommies ter secretarie,
plaatsvervangend secretaris, is de
heer Jan Tijssen, die reeds 45 jaren
de gemeente Waalwijk op uitzonder
lijke wijze dient. Speciaal de se,
te-financiën, begrotingen, rekeni
kortom de compabiliteit, hebben a,
grote aandacht en zorg en in dezeï
hij dan ook de hoog gewaarde^
raadgever en voorlichter van 't K
meentebestuur.
Maar niet op dit terrein alleen
maar ook in het openbare leven, vooj.
al van de gemeenschap F
heeft hij grote verdiensten.
En zou de Nijverheidsschool ooit
zulk een vlucht hebben kunnen
men, zonder op onderwijs-terrein
deskundig secretaris, die in
functie steeds zo'n grote ambitie
activiteit toonde.
Ook ons blad heeft van zijn adviej
en voorlichting dikwijls gebruik
gen maken.
Een van de paradepaardjes van de gemeentelijke elektriciteitsbedrijven de nieuwe ver-
lichting in de Stationsstraat.
Wanneer we een willekeurige voorbijganger vragen of hij weet wat
de centrale administratie van de gemeentebedrijven is, zal hij naar alle
waarschijnlijkheid niet begrijpend zijn schouders ophalen.
Toch kloppen de mensen van de Centrale Administratie j««Hijirg
160.000 keer bij de bij de Waalwijkse huismoeders op de deur.
De leiding van de Centrale Administratie is in handen van de heer J.
A. Swarts, een rustige, reeds grijzende, maar zeer vitale man, die ons
met alle mogelijke middelen behulpzaam is, als wij hem vragen ons
te helpen met een stukje voorlichting voor de Waalwijkse bevolking.
„Kijk", zegt de heer Swarts, „het zou interessant zijn te weten hoe 't
Waalwijkse publiek tegenover onze dienst staat. Onze dienst timmert
niet aan de weg en daarom zal die vraag wel moeilijk te beantwoor
den zijn".
Kritiek hoort de heer Swarts dan ook bijna nooit. Geen wonder, want
de activiteiten van de Centrale Administratie zijn meestal wel gunstig
voor de huismoeders. De heer Swarts wijst in dit verband op de jaar
lijkse uitbetaling van de reduktie op gas- en elektriciteitstarieven voor
grote gezinnen en de verstrekking van de zwemabonnementen vóór 't
seizoen met 20% reduktie.
Minder aangenaam zullen de Waal
wijkse mensen het vinden als een van
de incasseerders aan de deur komt om
de betaling van de gas-, water- en
lichtrekening of om de huishuur.
Van de diverse foto's in deze
extra editie werden de vol
gende vervaardigd door de
fa. de Bont, Markt, Waalwijk:
op pag. 3: de Nijverheids
school, Zwembad 't Hoefsven,
Antoniuskerk;
op pag. 5Gemeentelijke
Sociale Werkplaats;
op pag. 6 verlichting Sta
tionsstraat.
Maar toch wordt er, volgens de heer
Swarts in Waalwijk goed betaald.
De wanbetalers zullen het minder
prettig vinden, als de rekening wordt
gepresenteerd. Soms moet de dienst
met forse maatregelen wanbetalers
aanpakken. Dat deze gevallen tot de
uitzonderingen behoren is volgens de
heer Swarts een teken van de mate
riële welstand in onze gemeente.
HISTORIE
Voor de uitvoering van afzonder
lijke taken bezat de gemeente Waal
wijk reeds omstreeks 1920 organen,
waaraan de bedrijfsvorm was toege
kend, o.a. gas-, water- en elektrici
teitsbedrijf, het woningbedrijf en het
slachthuis.
De Gemeente Waalwijk liep hier
mee vooraan in de ontwikkelingsgang
van de administratieve organisatie.
Omstreeks 1927 meende men aan
deze organisatievorm uitbreiding te
moeten geven voor de dienst Openba
re Werken, die toen nog zijn admi
nistratieve zelfstandigheid miste.
Toen in 1927 ook daarvoor de be
drijfsvorm was geïntroduceerd, heeft
men gelijktijdig alle financiële admi
nistraties ondergebracht in een cen
traal orgaan de Centrale Admini
stratie.
Deze is thans belast met de boek
houding van een 12-tal bedrijven.
De Centrale Administratie is geen
doel op zich, maar een stuk gereed
schap ten behoeve van de direkteuren
van de bedrijven.
Bovendien is de dienst een objek-
tief voorlichtingsorgaan voor burge
meester en wethouders.
MARKANTE CIJFERS
Ook al timmert de Centrale Ad
ministratie niet aan de weg, dit wil
niet zeggen dat daar weinig omgaat.
Zo ergens de aktiviteit van onze ge
meente blijkt dan is dat wel uit de ge
gevens van de door de heer Swarts
geleide dienst.
Niet zonder trots legt de heer
Swarts ons het volgende staatje met
markante cijfers voor
Uit deze cijfers is wel heel erg dui
delijk hoezeer de gemeentelijke werk
zaamheid vooral de laatste 10 jaren is
toegenomen.
De heer Swarts kan dan ook ver
geleken worden met een direkteur van
een miljoenenconcern.
En zoals alle miljoenenzaken met
de tijd mee moeten, zo moet dat ook
de Centrale Administratie. Die heeft
een hele toer de ontwikkeling bij de
houden. In 1929 was Waalwijk een
van de eerste gemeenten die tot cen
tralisering van het administratieve ap
paraat overgingen, in 1954 voerde
Waalwijk opnieuw als een van de
eersten het moderne rekeningstelsel
in.
Thans wordt een ernstige studie
gemaakt van de automatisering.
De heer Swarts verwacht, dat in
november vermoedelijk de gehele
loon- en salarisadministratie op de
computer verwerkt zal worden. An
dere onderdelen, zoals die van de in
ning van de gelden, zullen dan spoe
dig volgen.
De heer Swarts zegt "Wij wor
den tot deze omschakeling wel ge
dwongen, omdat door de snelle ont
wikkeling méér gegevens op snellere
manier beschikbaar moeten
Indien de Centrale Administratie
slaagt dan beantwoordt zij aan een
van haar voornaamste doeleinden."
De Heer J. H. Swarts
1931
10.000 inw.
1954
15.000 inw.
1964
20.000 inw.
toenanie
'54-'64
aantal personeelsleden
a. centrale administratie
b. alle bedrijven
7
30
13
90
25
180
2 x
2 x
te verwerken inkoopfaktuurs
900
1800
5400
3 x
lonen en salarissen
100.000,-
500.000, -
1.750.000,-
3V2 x
bedrijfsopbrengsten
350.000, -
1.400.000,-
4.200.000, -
3 x
geïnvesteerd vermogen
1.500.000,-
9.000.000,-
45.000.000,-
5 x
Expansieve gemeente
SF®
Zelden kritiek
