wAAlwijkse en UnqstRAAtse couRAnt
volstrekte anarchie - dolk in de rug...
st
Jampe
Bij de dood van Pater Henk Figee
JDoaaertó
kantooi
SAIGON, stad van de wanhoop
Laat Uw bril
fERS
akkeri
Borduren
Pliseren
Stofknopen
Stofceintuurs
Knoopsgaten
Stoppen
Verkorten van
rokken en
mantels
Damesmode
Tilburg
Brillenspecialist
Optica
Houdt Bogaerts voor ogen
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1964
85e JAARGANG No. 69
'RlJZfit
50
De tcho van het Zuióen
laalS'sche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. mnd. (1.00+ Bet. inc.k.) ƒ1.08
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. week (0.24+ let. inc.k.) 0.25
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tariel
Opgericht
1878
Bureaux: Giotestraat 205. Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „ECHO"
de
eschikbaar.
idse
Industrie
N.V.
(DEROC
01 - Waalt
1118
RIJ
INRICHïü
UKKER1J
VDEL
rmachlm
RMEÜBE11
VCH1NES
5a
hakken)
or halve
Wat nu in Vietnam?
gen
aan
>T
(Van onze P. P.-correspondent)
Met elk vliegtuig en met elk schip arriveren hier buitenlandse journalis
ten, diplomaten, zakenlieden, waarnemers 'en avonturiers. In de
bars is het drukker dan gewoonlijk. De goede hotels zijn steeds "com
plet". De telefoonkantoren krijgen enorm veel internationale gesprek-
ken te verwerken.
Het beeld van de stad, die eens het Franse balkon aan de Zuidchinese
lee was, is in vergelijking met enkele jaren geleden opmerkelijk gewij-
ligd. Tussen de stroom van fietsen en richshaws nog altijd getrokken
door dezelfde luidruchtige hardlopers) zoeken tientallen mannen van
ie militaire politie, herkenbaar aan hun witte helmen, hun weg. Zij ver
bieden samenscholingen, houden verdachte personen aan en hebben wa
pens bij de hand wanneer zich eventualiteiten zouden voordoen,
IS DIT SAIGON?
De Rue Catinet, de prachtige
hoofdstraat van Saigon, is een ware
smeltkroes van rassen en culturen. De
meest uiteenlopende typen ziet men
hier 's avonds flaneren Amerikaan-
seofficieren, Franse matrozen, slanke
en bekoorlijke Voorindische schonen
in hun pastelkleurige sari's en char
mante Vietnamese vrouwen in wit sa
tijnen broeken, Japanse zakenlieden,
inheemse priesters met lange baarden
en hier en daar zowaar een Afrikaan
se neger.
De restaurants en bioscopen doen
goede zaken. En de eerste vraag die
in ons opwelt is "Is dit nu Saigon,
de hoofdstad van een land, dat nu al
jaren in een uitzichtloze guerillaoor-
log met de communistische Vietkong-
troepen is gewikkeld?"
Ogenschijnlijk is Saigon een stad,
waar het leven van de mensen niet an
ders is dan elders. De straten, waar
men alleen 's ochtends gemakkelijk
met de auto doorkomt, worden 's mid
dags en vooral 's avonds overstroomd
door een luidruchtige menigte, die
schreeuwt, praat en lacht. Alle Viet
namese jongeren gaan 's avonds de
straat op, verdoven zich met het ge
luid van hun eigen stemmen, maken
ruzie of spreken liefdeswoorden. Bij
allen voelt men de felle gehechtheid
aan het leven, die temidden van de
kritieke toestand, waarin stad en land
verkeren, juist nog aangroeit.
DIEP SCEPTICISME.
Wie echter nauwkeurig oplet, kan
merken dat de gezichten van al die
mensen weinig ontspannen zijn en
zelden een glimlach vertonen. Die
OUDE SPAANSE GRAAF
SCHIET ZOONS NEER.
De veertiende graaf van Alva de
ïeltes, de 77-jarige Don Gonzalo
Aguilera, heeft op het graaflijke
landgoed Sanchiricones te Salamanca
een vlaag van waanzin zijn beide
zenen doodgeschoten.
De oude graaf, nakomeling van de
™a, die tijdens de 80-jarige oorlog
in Nederland huishield, schoot zijn
zoon Augustin (39) met drie kogels
neer. Zijn oudste zoon Gonzales (47),
hem probeerde tegen te houden,
"eeg een kogel in het hart. Daarna
trachtte de grijsaard zijn 72-jarige
vrouw, gravin Magdalena, van het le-
v® te beroven. Door zich in haar
s napkamer op te sluiten en ten einde
raad uit het raam te springen, wist
®ze laatste zich te redden.
De oude graaf leed reeds lang aan
vervolgingswaanzin en werd wegens
^berekenbaarheid dag en nacht
°er zijn zoons bewaakt en verzorgd,
'j Woonde in het kasteel een
aParte kamer met radio en televisie.
leen zijn jongste zoon zijn vader
,wam bezoeken, haalde deze plotse-
ln? oen oude Colt-45, die hij in zijn
araerjas verborgen had, te voor-
li 6n SC'10C)' ^em door de linker-
Augustin vluchtte en wist om
BP roepend de deur van de keuken
P eWen, waar hij ineen stortte,
onzales, die zijn vader wilde tegen -
ouden, kreeg voor hij hem kon be-
ei en een kogel door het hart en was
Heuvelstraat 14 - Telefoon 268S2
kleine nuance bewijst hoe weinig hoop
er nog is in de harten van deze men
sen. Jarenlang hadden zij met een
duistere hardnekkigheid volhard in
hun verwachtingen aan een betere
toekomst, maar de gebeurtenissen van
de laatste maanden hebben in hen een
diep scepticisme wortel doen schie
ten, waarvan zij zich niet kunnen be
vrijden.
In gesprekken met verschillende
mensen werden ons deze indrukken
bevestigd. Wij doelen hier niet op ge
sprekken met de officiële autoritei
ten. Deze hebben zich, dat overigens
op zichzelf al een veeg teken aan de
wand is, gehuld in een dichte sluier
van vage gemeenplaatsen en spits
vondige gedachtenconstructies
Op onze vraag, of de interne strub
belingen die aan de alleenheerschappij
van Khan een (vroegtijdig) einde
maakten, niet in 't voordeel der com
munistische infiltranten zijn, maakte
onze zegsman haastig een hele hoop
bezwerende gebaren en releveerde nog
eens dat de Zuilvietnamese troepen
kortgeleden in de Mekong Detal 200
Vietkong-guerilla's hadden gedood.
Dat een dag later 127 Zuidvietna-
mezen in Kien Hoa (60 km ten zui
den van Saigon) sneuvelden, ver
zweeg hij uiteraard
WANTROUWEN.
Hoe de werkelijke geestesgesteld
heid van de bevolking is, wordt u pas
duidelijk, wanneer u praat met de ge
wone mensen, met kelners, kappers,
havenarbeiders, onderwijzers, huis
vrouwen of winkelmeisjes. Niet dat u
hen gemakkelijk aan 't praten brengt.
Bijna allen tonen zich afkerig over
de politieke gebeurtenissen van dit
moment te spreken.
Er ligt wantrouwen en angst in hun
ogen, wanneer wij hierover enkele,
dan nog oppervlakkige vragen stel
len. Men is bang zijn mond voorbij te
praten en. dan misschien last met de
autoriteiten te krijgen. Men vertrouwt
hier vaak zelfs zijn naaste vrienden
niet, op wier gezelschap men noch
tans prijs stelt. Dit impliceert, dat
iedereen zijn zorgen bij voorkeur voor
zich houdt, ze niet met anderen durft
uit te wisselen.
Sommigen kunnen dit moeilijk ver
dragen en vervallen in extreem ge
drag. Vele boedhistische en katholie
ke fanatici zijn voor hun eigen wan
hoop op de vlucht teslagen en trach
ten zich op gewelddadige wijze van
hun gevoelens van onzekerheid en
machteloosheid te bevrijden.
ONAFGEBROKEN DRUK.
Maar het merendeel der Vietname-
zen draagt zijn lot met gelatenheid,
een soort wanhopige berusting. Voor
hen hebben al die wilde gebeurtenis
sen, die de radikale elementen op
zwepen, iets eentonigs. In hun herin
nering zijn deze gebeurtenissen niet
als steeds hoog oplaaiende, wrede
vlammen, maar veeleer als een onaf
gebroken druk die hen gaandeweg ge
heel in de greep heeft gekregen. "Het
wordt tijd, dat er eens verandering in
komt", zeiden verschillende mensen
hoofdschuddend tegen ons. Maar dit
werd gezegd zonder enige overtui
ging, het was slechts een uiting van
een armzalige, absurde hoop, die hen
nog overgebleven is.
Saigon, centrum van een land dat
sinds 1960 een der gevaarlijkste
brandhaarden in de koude oorlog is,
blijkt een stad vol wanhopige men
sen, wier fanatieke of moederloze
woorden op duidelijke en naargeesti
ge wijze weerklank geven aan de blin
de hardnekkigheid, die in hun harten
de plaats van de hoop heeft ingeno
men.
DIEMISME ZONDER DIEM.
Toen de 58 leden van de revolu
tionaire raad, die kortgeleden in het
zomerverblijf van Nguyen Khan in
Cap St. Jacques bijeen waren, deze
generaal niet de bevoegdheid wilden
geven waarom hij vroeg, was in Zuid-
Vietnam een nieuwe gezagscrisis ge
boren. Men voelde niets voor een één
mans democratie als die van Diem.
Khan's streven werd hier in Saigon
trouwens uitgelegd als "Diemisme
zonder Diem"
Het ziet er echter niet naar uit dat
de nieuwe premier Oanh 'hier wèl een
democratisch bewind zal kunnen uit
oefenen. In Zuid-Vietnam zijn meer
dan 60 politieke en religeuze groe
peringen, die elkaar naar het leven
staan. Een groot deel van de bevol
king is hierbij dan nog niet eens aan
gesloten, maar deze groep gelooft het
helemaal wel.
Hoe weinig eenheid er onder de
bevolking is, ervoeren wij tijdens een
tocht die ons door verschillende dor
pen in de omtrek van Saigon voerde.
In een van die dorpen waren 40 be
woners door Vietkongstrijders ge
dood. In een ander dorp werd dit be
richt met gejuich ontvangen, want de
gesneuvelden waren leden van een
sekte, die in dit dorp bijzonder impo
pulair was!
ANARCHIE.
Geen wonder dat Zuid-Vietnam
ondergedompeld is in een sfeer van
volstrekte anarchie en dat de verde
diging van dit land tegen de commu
nisten half mislukt is. Immers wat
moet men verdedigen? Waar geen va
derlandsliefde bestaat, wordt de ver
dediging van het vaderland een vage
aangelegenheid. De meeste Zuid-
Vietnamezen geloven nergens meer
in, en zeker niet in de toekomst. En
waarom zal men waarden verdedigen,
waarin men niet meer gelooft?
Zo speelt zich in dit land thans een
van de meest ernstige tragedies af in
het naspel van het kolonialisme. Dit
land kampt met moeilijkheden die niet
door zijn regering, maar evenmin
door Washington kunnen worden op
gelost.Zullen Ho Tsji Minh en zijn
strijders hier orde op zaken stellen?
Men mag aannemen, dat de V.S. zich
hiertegen krachtig zullen verzetten.
Gevolg sterke internationale span
ningen.
Zo zei een Vietnamese hoofdon
derwijzer tegen ons "Als we hier
één De Gaulle hadden, zou ons volk
eendrachtig tegen de communisten
strijden." Maar het is niet een
krachtig leider die hier een eenheid
kan brengen, die 'het volk zelf niet
wil. Zélfs De Gaulle zou hier wor
den afgezet en vervangen door de on
vermijdelijke militaire putch.
Op zaterdag 27 juni j.l. kwam Pa
ter Henk Figee om het leven bij
een verkeersongeluk in zijn missie
gebied.
Voor de vele mensen, vooral in
Baardwijk, die Pater Figee tijdens
zijn laatste verblijf in Waalwijk, nu
twee jaar geleden, hebben ontmoet
en die graag nadere details over dit
tragische ongeval zullen vernemen,
laten wij hier enkele stukken vol
gen die de confrater van Pater Fi
gee, Pater J. Smeets, vanuit 't mis
siegebied naar Nederland heeft ge
zonden.
Pater J. Smeets schrijft 28 juni
aan Pater Provinciaal het volgende:
Het droeve bericht van het tragi
sche overlijden van Pater Figee hebt
U ontvangen. Het is niet te beschrij
ven hoe zijn plotseling heengaan en
de wijze waarop dit plaats had, ons
allen getroffen en aangegrepen
heeft. De reactie in Nederland zal
niet anders zijn geweest. De regio
heeft een voortreffelijke confrater
verloren, die een grote leemte heeft
achtergelaten.
Laat ik U nu eerst vertellen hoe
alles in zijn werk is gegaan. Pater
Henk had die morgen om half 7
in een college van Spaanse Zusters
aan de Avenida Colon de mis ge
lezen. Om kwart over zeven vertrok
hij daar met zijn auto en begaf zich
naar San Bernardo om les te geven.
Hij deed dit iedere woensdag en za
terdag. Een kilometer of drie naar
beneden heeft hij bij een kruispunt
een heftige botsing gehad met een
zware vrachtwagen. Bij nader on
derzoek is vastgesteld dat de vracht
wagen door het rode licht reed, ter
wijl Henk groen had en dus nor
maal doorreed. De station-wagen
van Henk kwam met volle kracht
tegen een betonnen paal van de
electrische leiding (tevens licht-
paal) aan en werd weer terugge
gooid op het wegdek, terwijl Henk
uit de wagen werd geslingerd en
bijna onmiddellijk moet zijn over
leden. De chauffeur van de vracht
wagen, die alleen in de cabine zat,
mankeerde niets.
De politie is er spoedig bij ge
weest, want de politiepost van die
sector ligt slechts 250 meter van de
plaats waar het ongeluk gebeurde.
Zij belde het college San Juan op,
waar Broeder Athanasius op dat
ogenblik alleen thuis was. Hij stelde
zich met Santa Marta in verbinding.
Ik was op assistentie bij Zusters.
Toen Broeder Athanasius bij het fa
tale kruispunt arriveerde en ver
nam dat Henk werkelijk dood was,
belde hij opnieuw Santa Marta op,
waarna Pater Selders en ik in
tussen terug van assistentie on
middellijk vertrokken.
Pater Figee lag op de grond naast
de wagen, bedekt met een kleed.
Zijn hoofd vertoonde verschillende
diepe wonden; zijn rechterhand was
gebroken, zijn overjas in flarden.
Een priester van een nabij gelegen
parochiekerk had hem inmiddels 't
heilig Oliesel gegeven. Er was niets
meer aan te doen. Wij stonden
machteloos bij de overleden confra
ter.
De politie deed haar werk. Even
later kwam een ambulance het lijk
halen, daarna een takelauto de wa
gen.
Pater Selders en ik hebben toen
de hele morgen de vereiste stappen
gedaan om het lijk vrij te krijgen.
Het was zaterdag, maar gelukkig
waren wij juist tegen 12 uur klaar.
Er was geen tijd te verliezen. Pas
daarna is het telegram verzonden.
In de namiddag werd het lijk vrij
gegeven, zodat wij met de lijkwa
gen om kwart voor vijf bij het col
lege San Juan arriveerden. Pater
Henk werd in gesloten kist in de in
middels ingerichte chapelle ardente
geplaatst. De kist mocht niet meer
worden geopend.
Intussen was het bericht van het
ongeval als een lopend vuurtje door
de stad gegaan. De radio had het
aanstonds doorgegeven. Van alle
kanten kwamen in onze huizen te
Santiago bewijzen van deelneming
binnen: persoonlijk en telefonisch.
De verslagenheid van vrienden en
kennissen was groot. Henk was im
mers in de oost-wijk van Santiago,
Providencia en Las Condes een be
kende persoonlijkheid. Het college
bracht hem in contact met veel ou
ders en diverse instanties. Daarnaast
zijn assistenties in de voorname pa
rochies als Vitacura en Santa Elena,
waar hij meestal de late missen van
11 en 12 uur nam; de missen met de
Grotestraat 220, Waalwijk
Telefoon 3560 b.g.g. 4140
meeste bezoekers, die altijd graag
naar zijn preken luisterden.
Hij was een gevierd predikant.
Dat wisten wij voorheen al, hoe
vaak werd het ons gisteren en van
daag weer verzekerd. Het meeleven
is buitengewoon; je moet zo iets
meemaken. Gisteren en vandaag
voortdurend aanloop in het college.
Ook in Vitacura en Santa Marta
staat de telefoon niet stil. Meeleven
van de autoriteiten, de kerkelijken.
De kardinaal zond gisteren een van
zijn vicarii generales; een andere
vicaris-generaal en de secretaris
belden op. Vanmorgen kwam een
adjudant ons namens de President
condoleren enz. Ook vele priesters
en religieuzen, de Nederlandse pa
ters en broeders waren gisteren
aanwezig. Vandaag ben ik de Neder
landse ambassadeur op de hoogte
gaan stellen; deze wist het nog niet.
De begrafenis is morgen, maan
dag, om 3.30 uur in de namiddag,
waarna bijzetting in de grafkelder
van het Aartsbisdom Santiago, tot
dat wij over een eigen kerkhof, of
juister gezegd, begraafplaats be
schikken. De mis van requiem wordt
opgedragen buiten onder de galerij,
zodat de mensen op de speelplaats
kunnen plaatsnemen. Er worden
foto's genomen voor de familie.
Dit is dan in het kort het verslag
van het verloop van de gebeurtenis
sen tot zondagavond. Het zijn droe
ve dagen voor ons en voor de velen
die met ons meeleven. Het is een
zwaar verlies voor ons werk te San
tiago, in het bijzonder het college
San Juan, waarvan Henk in ver
schillende opzichten de stichter was.
Maar wij willen er in berusten, ook
hier Gods Voorzienigheid zien en
herhalen „dat zijn wil moge geschie
den".
Pater J. Smeets schrijft 30 juni
aan Pater Provinciaal:
De vorige brief is nog niet gepost.
Ik sluit daarom hier nog een be
schrijving bij in over de begrafenis
plechtigheden. Deze hadden plaats
maandag om 15.30 uur in het colle
ge San Juan. We waren met 32 con
fraters bijeen. De Paters Pouwels en
Siebelink zijn onderweg met een
warm-gelopen auto blijven steken
en konden niet aanwezig zijn. De
requiem-dienst werd op de speel
plaats gehouden. Er was een over
weldigende opkomst van het volk:
ouders van leerlingen, de leerlin
gen zelf, vele parochianen van Vi
tacura, Santa Marta en Santa Ele
na; een bus met leraren, zusters en
vrienden uit San Bernardo; vele
priesters, religieuzen. De Missiona
rissen van de H. Familie en de Broe
ders van Maastricht hadden een tal
rijke delegatie gezonden.
Pater Smeets celebreerde de mis
met assistentie van de Paters Th.
van Grieken (diaken) en P. Weij-
mer (subdiaken); gecelebreerd als
een Misa Comunitaria, dus groten
deels in het Spaans volgens het
laatste decreet van de Commissie
van het Concilie voor Liturgie, spe
ciaal voor Chili gegeven.
In aanmerking genomen het uur,
waren er vele communies. 29 juni
is in Chili een verplichte feestdag
en zodoende hadden vele mensen
's morgens al gecommuniceerd. Vóór
de absoute een korte toespraak,
„oracion funebre", zoals dat hier
wordt uitgedrukt, gehouden door
ondergetekende. Daarna werd de
kist gedragen door confraters, in de
lijkwagen gezet en zette de stoet
van auto's zich in beweging in de
richting van het „eementerio cato-
lico". Toen wij daar aankwamen
troffen we er al veel mensen aan,
sommigen die vooruit waren gegaan,
anderen die de kerkdienst niet had
den kunnen bijwonen. Weer was er
een persoonlijke afgevaardigde van
de President van de Republiek aan
wezig, die ons de waardering van de
President voor het werk van de Ne
derlandse priesters van het Heilig
Hart in Chili kwam overbrengen.
De processie naar het graf was in al
haar eenvoud een van de indruk
wekkendste ogenblikken. Onder het
zingen van de liturgische gezangen,
zoals In Paradisum, Ego sum, trok
ken wij door de lange gewelfde gan
gen van het kerkhof, geschaard rond
en achter de baar met de overleden
confrater. Bij het graf verrichtte
Pater van Grieken de absoute, waar
na het lijk in de grafkelder van het
Aartsbisdom voorlopig is bijgezet.
Wij zijn allen naar het college te
ruggekeerd, waar wij gezamenlijk
het avondeten hebben gebruikt en
nog een tijdje bij elkaar hebben ge
zeten. Deze bijeenkomst had nog 'n
tragische noot. Onder het avondeten
werd me het telegram overreikt, dat
het overlijden van de moeder van
Pater Yntema mededeelde. Alvo
rens wij allen uit elkaar gingen heb
ik pr Yntema van 't droeve nieuws
op de hoogte gesteld., zodat wij allen
gelegenheid hadden hem te condo
leren en daarna voor de zielerust
van zijn moeder een „de profundis"
te bidden.
Gisteravond hebben we samen
nog piëteitvol gecommenteerd hoe
Pater Henk er voor gewerkt heeft
de bouw van het klooster zo spoedig
mogelijk klaar te krijgen. Het is
hem inderdaad in een recordtijd ge
lukt. In 7 maanden was de bouw
kant en klaar. Hij heeft het huis nog
kunnen installeren, zichzelf geïn
stalleerd in het bureau van de di
recteur. Hij uitte vaak zijn blijd
schap, dat spoedig met de verbin
dingsvleugel van het college zou
kunnen worden begonnen.
Vooral echter hebben wij zijn gro
te betekenis voor onze regio in Chi
li herdacht. Wanneer onze congre
gatie nu in. Chili en vooral in San
tiago, een zeker prestige bezit, dan
heeft m.i. Henk meer dan wie ook
daartoe bijgedragen. Hij was gezien
bij de mensen, hij had vele vrien
den onder de clerus en onder de re
ligieuze priesters; zijn figuur impo
neerde; hij was een goede predikant
waarna de gelovigen van Vitacura,
Santa Elena, Santa Marta enz. bij
zonder graag luisterden. Hij bezat
vele vrienden; hij zocht deze vriend
schap niet, velen kwamen naar hem
toe vooral om geholpen te worden
in hun problemen en moeilijkheden.
Van de vele, echt priesterlijke rela
ties die hij had, is de enorme be
langstelling bij zijn overlijden een
duidelijk en niet te loochenen be
wijs. Wij zullen dankbaar blijven
gedenken alles wat hij voor de re
gio en de confraters heeft gedaan.
Als religieus was hij „fidelis", zijn
godsvrucht was diep mannelijk; hij
hield van de congregatie.
In een P.S. schrijft Pater Smeets
nog: Er waren vertegenwoordigers
van verschillende instanties: van het
aartsbisdom, van de onderwijswe
reld. De secretaris van de Neder
landse Ambassade kwam een krans
brengen.
BUDDEMEYER
chemisch reinigen
g rote straat 95 wa'alw Ijk
JUBILERENDE KARDINAAL.
Samen met vijftien priesters cele
breerde kardinaal Alfrink ter gele
genheid van zijn 40-jarig priester
jubileum en zijn 12 -jarig bis-
schopsfeest, in de kapel van 't Klein
seminarie te Apeldoorn de H. Mis in
een zogenaamde pontificale concele
bratie. Een H. Mis welke door ver
schillende priesters tegelijk wordt op
gedragen. Het is een van de vele ver
nieuwingen in de liturgieviering, wel
ke geleidelijk aan doorgevoerd gaan
worden.
Van het aartsbisdom namen ruim
driehonderd priesters aan de feest
viering deel. Na de H. Mis werd de
kardinaal een couvert met f 20.000,-
als geschenk aangeboden. Tijdens de
plechtigheid werd een felicitatiebrief
van Paus Paulus voorgelezen.