wAAlwijkse en UngstRAAtse cour Ant
BINNENLANDS JAAROVERZICHT
Internationale belangstelling voor Nederland
Sjoukje Dijkstra spande de kroon
blad
-
DINSDAG 29 DECEMBER 1964
85e JAARGANG No 102
E. Braspen. j
'r> 7 A. Vos, I
De tcho vAn het Zuióen
in bewonde-
zo'n prima
van de hele
iffer van de Uitgever
age duif de Waalwij ksche Stoomdrukkerij
g. De voor- Antoon Tielen
;en overhan- Hoofdredacteur JAN TIELEN
voor
as een zeer
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement:
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.28
p. mnd. (1.00+ 5ct. inc.k.) V 05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenastraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „ECHO'
msen wij U
Druni
In het jaar 1964 heeft Nederland
herhaaldelijk in het brandpunt van de
internationale belangstelling gestaan.
Daarbij denken we niet in de eerste
j plaats aan de prachtige zomer, die
weer vele toeristen naar ons land lok
te. Ook de sportverrichtingen van een
Anton Geesink en Sjoukje Dijkstra en
1 onze wielrijders, die ons bij de Olym
pische Spelen gouden medailles be
zorgden, komen eigenlijk pas op de
tweede plaats. De meeste belangstel
ling trok ons land ongetwijfeld door
de huwelijksverwikkelingen rond
prinses Irene. Haar geloofsovergang
- zo is achteraf gebleken - reeds
lang door de familie Bourbon-Parma
voorbereid. Maar voor geheel de we
reld was het een gebeurtenis toen zij
door een persfotograaf in 'n r.k. kerk
in Spanje werd opgemerkt. Het was
'n wereldsensatie: een protestantse
prinses, die uit overtuiging en be
langstelling voor de oecumenische
beweging, naar het rooms-katholieke
geloof was overgegaan, zoals ze zelf
mededeelde.
CARLISME
De pretenties van het Huis Bour
bon Parma hebben voor het Ne
derlandse 'hof veel van de vreugde
weggenomen, welke anders het huwe
lijk van prinses Irene zou hebben op
gewekt. Zij leidden tot zulk een ver
wijdering tussen ons koninklijk paar
en de familie De Bourbon, dat konin
gin en prins zelfs niet het huwelijk
van hun tweede dochter in Rome kon
den bijwonen. Weliswaar werd er in
Nederland een huldigingscomité ge
vormd, dat er van uitging, dat de ge
loofsovergang de oorzaak van alle
moeilijkheden vormde, doch het pres
tige van dit comité werd aldra aange
tast door interne ruzies 'en door het
feit, dat politiek-niet-onverdachte
personen er steun aan gaven. Spon
taan was daarentegen de warme ge
negenheid uit alle kringen der bevol
king, welke op de verjaardag der ko
ningin uit de grote belangstelling
rond Paleis Soestdijk sprak. Het ko
ninklijk paar had t.g.v. een technische
storing zelfs niet de gehele huwelijks
plechtigheid (geleid door kardinaal
Giobbe, die vroeger het Vaticaan in
Den Haag vertegenwoordigd had)
kunnen gadeslaan. Het duurde tot de
verjaardag van prins Bernhard voor
dat prinses Irene weer thuis kwam.
Pas later kwam ook haar echtgenoot,
die inmiddels verscheidene politieke
teleurstellingen in zijn land had moe
ten boeken, ons land weer eens bezoe
ken. Had Franco hem zelfs niet, vlak
na zijn huwelijk, belet de jaarlijkse
hoogtijdag der Carlisten bij te wo
nen? Zelfs betwistte de Spaanse re
gering, dat hij de Spaanse nationali
teit zou bezitten.
N.A.V.O.
Er waren gelukkig ook andere ge
beurtenissen, die de belangstelling van
het buitenland voor Nederland op
wekten. De Noorse koning kwam
hier een staatsiebezoek brengen en
prins Reinier van Monaco kwam een
jacht kopen, dat hij overigens, na
enkele vaarten, weer spoedig van de
hand deed. Belangrijk - in politiek
opzicht - was de conferentie van de
Noord-Atlantische Verdragsorganisa
tie in Den Haag.
De ministers van Buitenlandse Za
ken van alle aangesloten landen
Dean Rusk uit de Verenigde Staten,
Butler uit Engeland, Couve de Mur-
ville uit Frankrijk, Schroder uit
Duitsland e.a. kwamen hier confere
ren, Dit inspireerde een Internatio
naal vrouwencomité om, met bloemen
gewapend, in Den Haag tegen de
kernbewapening te komen demon
streren. Op deze conferentie stond
echter niet de defensie voorop. Poli
tieke vraagstukken, de tegenstellingen
tussen twee Navo-bondgenoten
(Griekenland en Turkije) over Cyprus
eisten veel aandacht op. De aftre
dende secretaris-generaal, Stikker,
kreeg tot taak bemiddelend op te tre
den.
POLITIEKE UNIE
Voor en na die tijd had minister
Luns nog andere hoge gasten te ver
welkomen. Bondskanselier Erhard
kwam in de nieuwe ambtswoning van
minister-president Marijnen - het
Catshuis - de medewerking van de
Nederlandse regering vragen voor
plannen om een Europese Politieke
Unie op te richten. Tot realisering
daarvan kwam het dit jaar niet, al
was het alleen maar doordat in diver
se landen - V.S., Engeland en Ita
lië verkiezingen moesten worden ge
houden. Ongeveer tezelfder tijd kwam
de vrouwelijke Israëlische minister
van Buitenlandse Zaken, Golda Mair,
de stem van Nederland vragen om
de betrekkingen tussen haar land en
de Europese Economische Gemeen
schap te verstevigen.
RUSLAND
Minister Luns begaf zich echter
ook herhaaldelijk op reis. Zo reisde
hij naar Moskou voor een eerste -
en tevens laatste - bezoek aan pre
mier Chroetsjov in Moskou. De toen
malige Russische regeringsleider
waarschuwde hem met klem tegen
toetreding tot een multilaterale kern
macht; van zijn kant poogde minister
Luns duidelijk te maken, dat de Na-
vo slechts defensieve bedoelingen
koesterde.
Ook aan zijn oude tegenstander, de
Indonesische president Soekarno,
bracht onze minister van Buitenland
se Zaken een bezoek. Sinds de Nw.-
Guinea-kwestie is afgedaan, is het
contact tussen Nederland en Indone
sië zo geleidelijk aan weer genorma
liseerd. Tegen het eind van het jaar
werden wederzijds ambassadeurs aan
gesteld. Voorts verstrekte Den Haag
aan Djakarta credietgaranties tot een
bedrag van 100 miljoen gulden.
Zo zouden nog veel meer interna
tionale activiteiten van Nederland
kunnen worden opgesomd zoals het
leidend aandeel van Nederlandse ge
leerden bij de oprichting van een Eu
ropese sterrenwacht in Chili; het feit,
dat, bijna de Nederlander Kapteyn
tot voorzitter van het Europees Par
lement was gekozen. Hij moest ech
ter op het laatste ogenblik het veld
ruimen voor de Belg Duvieusart. Dit
verhinderde niet, dat de verhouding
binnen de Benelux over het algemeen
goed was te noemen. Zo verklaarde
Nederland zich bereid om de diplo
matieke betrekkingen van Luxemburg
te verzorgen in landen, waar dit
Groothertogdom geen eigen vertegen
woordigers bezit. En vele Belgische
artsen, die uit protest tegen de inmen
ging van de regering in hun practij-
ken, in staking waren gegaan, kwa
men in Valkenburg vacantie houden.
Van meer feestelijke aard was echter
de zege, welke Nederlandse zangeres
jes (Willeke Alberti e.a.) behaalden
op het televisie Festival te Knocke.
Rudi Carel behaalde trouwens ook 'n
mooi internationaal succes.
TELEVISIE
Het was overigens opvallend, hoe
vaak de televisie de gemoederen in
Nederland in beweging bracht. De te
levisie heeft ons land in deze jaren
wèl in de ban gekregen. Maar toen
de Vara-televisie daarmee in het pro
gramma "Zo is het toevallig ook nog
eens een keer" openlijk de spot dreef,
door te beweren dat het een af gods
dienst was geworden, voelden velen
zich in hun religieuze gevoelens ge
kwetst. De medewerkers maakten
moeilijke dagen door; de fractielei
ders van de regeringspartijen protes
teerden in de Tweede Kamer; ten
slotte nam minister Bot eohter genoe
gen met de belofte van het Vara-be-
stuur, dat er voortaan beter op gelet
zou worden, dat ook andersdenkenden
het programma zien, hoewél het niet
veel heeft geholpen.
Deining veroorzaakte voorts het
optreden van T.V.-Noordzee. Al bij
voorbaat kondigde minister Scholten
aan, dat de regering niet zou gedo
gen, dat er op ons gedeelte van het
z.g. continentale plat een juridisch
vacuüm - een luchtledig - zou be
staan. De ingreep bleek bij de voor
bereiding in de Tweede Kamer zoveel
juridische vragen over de volkenrech
telijke theorie van "de vrijheid van de
zee" op te roepen, dat de wet niet
meer - zoals in het voornemen had
gelegen - vóór het zomerreces in
behandeling kon komen. Van die ge
legenheid maakte de Rem gebruik
om alvast reclame-uitzendingen te
gaan verzorgen en een ledenwerfcam
pagne te beginnen, voordat de anti-
remwet eindelijk in december in de
Eerste Kamer in behandeling kwam.
Zoals békend is intussen de Remwet
aangenomen en zijn de uitzendingen
verboden.
Ook dit gebeuren
geen eenheid teweeg
bracht echter
binnen de z.g.
Pacificatie Commissie, die bij het ak
koord van Wassenaar was ingesteld
om de tegenstellingen - vóór de om
roepverenigingen of vóór een natio
nale omroep - op te heffen. Zelfs
werd de Commissie het niet eens over
de vraag of in de overgangstijd re
clame in de aether kon worden toe
gestaan. In tegenstelling tot voor
heen hadden de omroepverenigingen
hier wel oren naar; hun financiële
positie was dusdanig, dat de regering
zelfs een verhoging van de luisterbij
drage van f 12. tot f 18.- had
voorgesteld. Ondanks die financiële
zorgen kon in de loop van het jaar
met uitzendingen op het tweede tele
visienet worden begonnen.
PRIJZENSLAG
Maar ook op economisch gebied
heersten er spanningen. Als gevolg
van de grote loonoperatie van vorig
jaar liep geleidelijk aan het prijsni
veau op. Minister Andriessen zette er
alles op om ongemotiveerde verho
gingen tegen te gaan ten einde het in
flatiegevaar, waarvoor de Europese
Commissie waarschuwde, te bezwe
ren. Hij verkreeg de wettelijke be
voegdheid om tegen individuele prijs-
overtreders op te treden. Voordien
kon dit eigenlijk alleen maar tegen
branches, die zich niet aan de prijs
afspraken met de regering hielden.
De eerste maal, dat de bewindsman
van die bevoegdheid gébruik maakte,
betrof de Pier in Scheveningen.
De E.M.S. van de groot-onderne
mer Zwolsman verhoogde de toe
gangsprijs op één dag van f 0.50 tot
f 1- De minister dwong een prijs
van f 0.55 af, maar de rechter stelde
hem aanvankelijk op formele gronden
in het ongelijk. In cassatie maakte de
Hoge Raad uit dat die formele be
zwaren niet waren gegrond. Dit had
echter op de prijsvaststelling geen in
vloed; de strijd kon opnieuw begin
nen. Hoe hoog zal de Pierprijs in het
volgend seizoen zijn?
De prijspolitiek werd door de vak
beweging met argus-ogen gevólgd. Zij
wilde voorkomen dat prijsverhogin
gen de recente loonsverhoging onge
daan zouden maken. De welvaart was
weliswaar niet gering; het autobezit
nam snel toe. Doch de macht der vak
beweging werd door de krapte op de
arbeidsmarkt versterkt. Regering en
ondernemers namen echter stelling
toen de vakbonden het eind van 1964
verantwoord vonden, voor 't vólgend
jaar een loonsverhoging van maxi
mum 7 te vragen.
De vakbeweging beschouwde die
eis eéhter als matig. Zij wees trou
wens ook andere middelen tot wel
vaartsverhoging der werknemers aan
vermogensaanwasdeling en herzie
ning van het ondernemingsrecht. Hoe
'hard de leiding der vakbeweging
werkt, blijkt uit de snelle slijtage van
haar voorzitters voorzitter Middel
huis van het N.K.V. trad wegens het
bereiken van de 65-jarige leeftijd af,
maar C.N.V.-voorzitter Van Mas-
trigt en oud-N.V.V.-voorzitter Van
Wingerden moesten om gezondheids
redenen terug treden.
Zij mochten echter het genoegen
smaken, dat hun voormalige tegen
stander,, de communistische E.V.C.,
werd ontbonden. DoCh daar zat ook
taktiek achter de communisten pro
beren hun oude positie te heroveren
door in de bonafide vakbeweging te
infiltreren. En ook door tijdens
de controverse Peking - Moskou
een nationale koers te propageren.
Wegens "pro-Russische activiteiten"
werd bestuurder Baruch zélfs aan de
kant gezet.
Op het gebied van de sociale wetge
ving werd dank zij het voortvarende
beleid van minister Veldkamp, veel
werk verricht. De A.'O.W. werd aan
gepast aan het indexcijfer en wordt
per 1 januari 1965 fors opgetrokken
tot een sociaal minimum. O pdie da
tum treedt eveneens de Algemene Bij
standswet in werking.
Minister Bogaers gaf een nieuwe
dimensie aan het bouwbeleid. Dat be
tekende, dat er waarschijnlijk meer
woningen dan ooit gereed zijn geko
men in het afgelopen jaar.
FUSIES
Over het algemeen was 't een goed
jaar voor de Nederlandse economie,
met Rotterdam als de grootste haven
ter wereld. Het bedrijfsleven bereid
de zich door fusie - van de groot
banken e.a. - op de nieuwe verhou
dingen binnen de E.E.G. voor. Dat
ging niet altijd zonder problemen ge
paard. De K.L.M. wist zich met haar
nieuwe directie en commissarissen
o.l.v. prof. De Quay slechts langzaam
te herstellen. En ook de scheepvaart
zag zich - tot leedwezen der rege
ring - genoodzaakt enkele trotse
passagiersschepen af te stoten.
DoCh zo is het menselijk leven.
Voorspoed en verdriet omringen elk
jaar. Wie met goede 'herinneringen
van 1964 afscheid neemt, mag in de
oudejaarsnacht bedenken hoevelen er
mee zijn heergegaan. Allen te noe
men is onmogelijk. Maar enkele pro
minente namen dringen zich als van
zelf naar voren zoals die van de
musicus Willem Andriessen, van de
schrijvers Henri v. Boven, Marja en
Havank, van de actrices Mari Hamel,
de schilders Piet Groen en Anton v.
d. Vet, de hoogleraren Bavinck, Dri-
on, Edelman, Linschoten, de militair
Buurman van Vrede, de luchtvaart
pionier Henri Wijnmaalen en de po
litici Van Eysden, Comelissen, De
Vos van Steen wijk én Westerveld.
Met het oude jaar gingen zij de
eeuwige rust in, jongere generaties
achterlatend met de plicht aan de
toekomst van 1964 en later, te wer
ken. Dat die toekomst heel anders
zal zijn dan het verleden, staat vast
voor wie let op de geweldige ontwik
keling, welke er bijv. op het terrein
van de techniek, maar vooral ook op
kerkelijk gebied plaats heeft.
DE SPORT IN 1964
In het sportoverzidht over het jaar
1964 springt één naam boven alle uit:
die van de kunstrijdster Sjoukje Dijk
stra (22). Wat de AmstelveenSe dit
jaar presteerde, was wel van bijzon
der gehalte. Na de Europese titel te
hebben veroverd zag zij een wonder
mooie droom verwezenlijkt Olym
pisch kunstrijkampioene in Inns-
brück. Daarop werd zij wereldkam
pioene in Dortmund, hetgeen plaats
had onder grote bijval van de vele
honderden Nederlandse supporters.
Dat de koninklijke familie bij al deze
zegepralen blijk gaf van haar belang
stelling moet de sympathieke Amstel-
veense bijzonder veel plezier hebben
gedaan. Sjoukje was in feite zonder
concurrentie en won dus op stijlvolle
wijze drie titels binnen één jaar tijds.
Dat zij met "één been" en passant
Nederlands kampioene werd, wekte
natuurlijk geen verbazing. In april jl.
werd mej. Dijkstra, die op 25 mei 'n
contract ondertekende bij de Ameri
kaanse ijsshow Holliday on Ice en
volgens zeggen daarmee jaarlijks
f 200.000, - verdient, tot Ridder in
de Orde van Oranje Nassau be
noemd.
In de komende Europese- en we
reldkampioenschappen kunstrijden
zullen wij het dus zonder ons aller
Sjoukje moeten stellen. Er is voor
lopig nog geen tweede Sjoukje in Ne
derland op komst, waardoor we een
attractie missen. Waarschijnlijk wordt
Regine Heitzer uit Oostenrijk, die ja
renlang in de schaduw van Sjoukje
Dijkstra leefde, nu Europees- en we
reldkampioene.
ZILVER VOOR
CEES VERKERK
We blijven nog even op het ijs en
werpen een terugblik op de Olympi
sche Winterspelen Schaatsenrijden.
De voor ons het meest in het oog lo
pende figuur was zonder twijfel Cees
Verkerk uit Puttershoek, die een zil
veren medaille veroverde op de 1.500
m (tijd 2.10,6) achter de snelle Rus
Antsson (2.10,3). Op de 5000 meter
werd de Noorse veteraan Johannesén
Olympisch kampioen met Liebreohts
als 8e en op de 10.000 m de slanke
Zweed Johnny Nilsson met Rudie
Liébrechts als vierde. In de Europese
kampioenschappen was Liebreohts de
beste Nederlander met zijn 5e plaats.
De wereldtitelstrijd in Helsinki bracht
Nederland meer succes 'n 3e plaats
voor Liebrechts, Schenk werd 7 e en
Verkerk 11e. Johannesen veroverde
de wereldtitel. En bij de Nederlandse
schaatskampioenschappen won Lie
breohts met Schenk als tweede. Stien
Kaiser was de beste bij de Neder
landse dames.
SUCCESVOLLE RENNERS
Ook in de wielersport kunnen we
van goede Nederlandse successen ge
wagen. Bij de wereldkampioenschap
pen werd driemaal het Wilhelmus ge
speeld. Jan Janssen uit Nootdorp, die
in de Tour de France de groene trui
veroverde, werd wereldkampioen op
de weg te Sallanches. Tiemen Groen
uit Friesland werd in Parijs wereld
kampioen achtervolging bij de ama
teurs en de derde wereldtitel kwam
op naam van Jaap Oudkerk uit Am
sterdam-Noord, die zich de sterkste
bij de stayers (amateurs) toonde. Een
grandioos wielerfestijn dus voor
Oranje! De Tour de France leverde
een vijfde overwinning op voor Jacq.
Anquetil, met Janssen (groene trui)
als 24e. De Nederlandse wegkampi-
oenen waren Evert Dolman (ama
teurs) en Jo de Roo (profs).
NEDERLANDS ELFTAL
KANSHEBBER
Het Nederlands voetbalelftal heeft
het dit jaar niet onverdienstelijk ge
daan, hoewel de geringe schotvaar
digheid van de ploeg toCh wel zorgen
geeft. Het feit, dat, onder leiding
van bondscoach Elek Schwartz, die
intussen naar Benfica verhuisde en
tijdelijk is opgevolgd door Dennis
Neville, het 4-2-4-systeem werd in
gevoerd, zal hieraan niet geheel
vreemd zijn. Immers, het accént
wordt nu sterk op de defensie gelegd
en deze is hierdoor van bijzondere
kracht geworden. In de wedstrijden
tegen België (een 0-0 gelijk spel en
een 1-0 nederlaag) bleek de impro
ductiviteit van Oranje heel duidelijk.
Trouwens óók in de interland tegen
Oostenrijk thuis, ofschoon het 1-1
gelijke spel een knappe prestatie mag
worden genoemd. Van Zweden werd
met 1-0 verloren én ook toén was de
aanvallende Oranjeploeg schotloos...
In de voorronden van het Wereld
kampioenschap mogen de prestaties
van het Nederlands Elftal, dat een
flinke kanshebber is voor een plaats
in het eindtournooi te Londen, best
worden gezien. Albanië werd twee
maal met 2-0 verslagen. Als de wed
strijden tegen Zwitserland en Noord-
Ierland tot een goed einde worden
gebracht, zal de (Oranje)-zon onge
twijfeld weer schijnen.
De jubileumwedstrijd tegen Enge
land vormde een waardig besluit van
't interlandseizoen. Nederland speel
de met 1-1 gelijk.
In het Europabekertournooi be
reikte PSV de kwartfinale. Helaas
kwamen de goed-spelende Eindhove-
naren niet verder. Weliswaar werd
FC-Zürioh thuis met 1-0 verslagen,
maar in de returnwedstrijd wonnen de
Zwitsers met meer dan één doelpunt
verschil, zodat PSV werd uitgescha
keld. Internazionale uit Milaan won
dit jaar de f el-begeerde Europabeker.
Intussen heeft het Amsterdamse
DWS, dat landskampioen werd via
een 3-1 zege op GVAV, de kwartfi
nale van het Europabekertournooi
1964-'65 bereikt door overwinningen
op Fenerbahce en Lyn. Nu maar af
wachten, wat de stoere DWS-ploeg
tegen de volgende tegenstander, Va-
sas Györ zal gaan doen.
De KNVB werd dit jaar 75 jaar
en de jubileumfeesten zijn, al U dit
overzicht leest, nog steeds aan de
gang.
IN VOGELVLUCHT
Bekijken we de sport verder in vo
gelvlucht, dan valt o.m. op dat Henk
Scholte in Bilbao Europees biljart-
kampioen 47/2 werd, Anton Geesink
twee Europese judotitels veroverde en
Nederland op de tweede plaats bij de
landenteams eindigde. Nederland
werd andermaal Europees honkbal
kampioen door een 3-1 zege op Ita
lië in de finale. De TT-races te Assen
leverden een drievoudige zege op
voor Jim Redman uit Rhodesië. Bij de
Europese roeikampioenschappen op
de Bosbaan in Amsterdam grepen
Veenemans-Blaisse de Europese titel
in de twee zonder stuurman, Rob
Groen werd tweede, terwijl er voorts
een tweede plaats was voor Meike de
Vlas en een derde plaats voor de Ne-
reusploeg.
De Nederlandse zwemsters boek
ten weer prachtige prestaties o.a. een
wereldrecord van Ada Kok en idem
van de damesestafetteploeg in Black
pool, een revanche en een recordre
gen in Groningen van de Nederland
se zwemploeg tegen Groot-Brittannië.
Op Wimbledon, het tennis-mekka,
vestigden Ton Okker en Trudy
Groenman de aandacht op zich.
OLYMPISCHE SPELEN
In een artikel in October konden wij
U uitbundig verslag doen van de
Olympisohe Spelen in Tokio, waar
liefst 28 Nederlanders een medaille
veroverden. Nederland klasseerde
zich bij de beste 20 naties. Het zou
teveel ruimte vergen als wij al deze
glanzende prestaties nog eens zouden
moeten herhalen, terwijl bovendien de
Spelen nog zo vers in 'het geheugen
liggen. Anton Geesink was de ge
vierde man door het veroveren van
een gouden medaille, terwijl ook de
wielerploeg, bstaande uit Zoet, Dol
man, Karstens en Pieterse, een gou
den plak won. Al met al het sport-
jaartje wel voor Nederland, dat ge
ducht van zich deed spreken in de
internationale sportwedstrijden. Ho
pelijk zullen ook in het nieuwe jaar
de Oranjevertegenwoordigers(sters)
ons vaderland weer veel sportieve
vreugde bezorgen.
