Mgr. Bluijssen verricht Priesterwijdingen van Waalwijkers J, van Loon en J, Hornes Natuurzuivere 6 DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 29 TANUARI 1965 BRILLEN VRAGEN SERVICE Voetbalsport deel van de wereld tot een begrip zou maken. Volgens de bronnen waren er in 1843 in Waalwijk reeds 26 schoen makerijen, waarvan echter nog slechts 7 met méér dan 25 arbeiders. In 1859 werd de stikmachine ingevoerd, het geen de overgang naar een eerste fa- briekssysteem betekende. In 1871 wa ren in Waalwijk, Baardwijk en Bosoij- en tesamen niet minder dan 416 schoenmakerijen. Nadien evolueerde het schoenmakersambt in de richting van fabriekmatige productie en zo werd Waalwijk al zéér spoedig een centrum van industrie. De plaats van Waalwijk op de kaart der Nederlandse schoenindustrie is nog steeds als hoofdstedelijk te ty peren. Blijkens voorhanden gegevens heeft Nederland in de schoenindustrie een personeelsbezetting van 16.900, waarvan alleen in Waalwijk 4.372. Al deze arbeidskrachten zijn ver deeld over 281 bedrijven in het ge hele land en daarvan zijn er 38 in Waalwijk gevestigd. De gemiddelde personeelsbezetting van de schoenfabrieken van Waal wijk, die meer dan 20 personen in dienst hadden, liep van 194 in 1958 op tot 220 in 1963. Deze gemiddelde personeelsbezetting van 220 van de bedoelde fabrieken van Waalwijk ligt zeer aanmerkelijk boven 't landelijk gemiddelde. De mogelijkheid tot modernisering van de schoenindustrie ligt hoofdza kelijk in het vlak van de mechanisatie, waarbij te denken valt aan de verbe tering van machines en apparatuur, de aanwending van hulpstoffen en hulp materialen en de rationalisering van het interne fabriekstransport. Enige jaren geleden werd een spe ciale researchvereniging ten behoeve van de Nederlandse schoenindustrie in het leven geroepen, die, in samen werking met het Lederinstituut T. N. O. te Waalwijk, door onderzoekingen en voorlichting de technische ont wikkeling van de schoenindustrie be vordert. Sedert kort werkt deze research- organisatie samen met het oudste en best georganiseerde en geëquipeerde research-irt^tituut ter wereld op het gebied van. de schoenindustrie. Dit heeft tot gevolg, dat een grote hoeyeelheid-vooral op de praktijk ge richte kennis ter beschikking komt en blijft komen, waardoor de meest mo derne productiemiddelen in de schoenindustrie kunnen worden toe gepast. De schoenindustrie vormt als tra ditioneel potentieel in de gemeente en geeft daaraan een locale kleur. 'Zij is een levenskrachtige indu strie en zij kan zich in haar productie methoden voortdurend aanpassen aan technischeontwikkelingen, welke voortspruiten uit wetenschappelijk onderzoek. Met erkenning van de waarden van historie en traditie, welke in de oude en toch weer nieuwe schoenindustrie worden aangetroffen, blijft het beleid erop gericht om ter noodzakelijke ver ruiming van de werkgelegenheid en ook ter nodzakelijke bevordering van de verdere schakering in het industri ële bestel der structuur der industri ële vestigingen te verbreden, hetgeen ook wordt vereist door de omstan digheid, dat de structuur der beroe pen van de werkende bevolking een verbreding te zien geeft doordat de jonge beroepsbevolking zeer uiteen lopende vakopleidingen heeft ge volgd. De onafgebroken groei van de be roepsbevolking vereist een voortdu rende toeneming van het aantal ar beidsplaatsen in de industrie en daar mede is een blijvende motivering ge geven voor een onverzwakte voortzet ting van het tot heden gevolgde indu strialisatiebeleid. gericht om met name aan de tweede productiestroom, welke stroom voor een groot deel woningwetwoningen aanvoert, een nog sterkere stuwing te geven enerzijds door de arbeidsbespa ring in de bouw groter te doen zijn en dan in de manurenplanning is voor zien en dus op die grond contingents toeslag te ontvangen en anderzijds door een vergroting van het basis contingent, waarin de productie- stroom zijn oorsprong vindt. Het college van burgemeester en wethouders ontwikkelt intensieve ac tiviteiten om naast de beide andere productiestromen, welke gebaseerd zijn op arbeidsbesparende bouwmet- thoden, nog een nieuwe productie- stroom middels een industriële bouw methode, te scheppen, waarbij valt op te merken - en dat is een door slaggevende factor - dat de produc tie van woningen volgens industriële bouwmethoden plaats vindt op grond slag van uitsluitend extra-contingen ten, welke evenwel slechts in uiterst beperkte mate worden beschikbaar gesteld. Overigens worden alle verdere mo gelijkheden om tot meer woningbouw te geraken op de voet gevolgd. Ik heb redenen om te verwachten, dat de doos der verrassing spoedig even voor U kan open gaan. In de loop van de laatste jaren is een krans van nieuwe woonwijken als een gordel met veel groen rond de oude bebouwingen gegroeid. Deze ge creëerde wijken vormen een zichtbaar teken van geslaagde stedebouwkun- dige ordening en geven architectuur, waaruit als geheel een creatief vermo gen spreekt. De partiële uitbreidingsplannen waren en zijn van een zodanige allure, dat daarin en daardoor een boeiende wisseling in stedebouwkundig karak ter en ruimtebeeld sprint. Bij de conceptie van deze plannen dient de financiële mogelijkheid tot uitvoering mede richtsnoer te zijn; daartoe strekt de exploitatie-opzet. Alleen een reëele en haalbare ex ploitatie-opzet kan tot woningbouw leiden. De daarvoor nodige grondverwer ving wordt - zoals uit de agenda's van Uw vergaderingen blijkt - met kracht voortgezet. Voor zover deze verwerving niet door aankoop kan toekomst is slechts globaal op te stel len. Hier spelen o.a. ook een rol de grootte van het verzorgingsgebied en de hoogte van het welvaartsniveau van stad en streek. Uit beschikbare gegevens blijkt, dat het aantal winkels in de gemeente Waalwijk in 1930 bedroeg 266, in 1950 bedroeg 254 en in 1964 be droeg 284. Intussen was het inwonertal toege nomen van 9.900 in 1930 tot 20.000 in 1964. Tevens trad een verschui ving op in die zin, dat het aantal win kels in overwegend buurtverzorgende branches daalde en het aantal win kels in overwegend centraal verzor gende branches toenam. Een vermin dering dus van de totale winkelfre- kwentie en wijziging in de structuur. Met name tussen 1930 en 1950 - het valt uit de medegedeelde gege vens af te leiden - heeft een belang rijke sanering in het winkelapparaat plaats gevonden. De gemeente Waalwijk heeft door historische omstandigheden een sterk verspreid winkelapparaat. Het streven is er op gericht om tot een uitgesproken winkelcentrum van allure en capaciteit te komen. De stedebouwkundige grondslag daarvoor is gelegd in het partiëel uit breidingsplan Centrum. De verdichting en de samenstelling van het winkelapparaat in dit deel van de gemeente zijn zodanig, dat dit winkelbestand is te beschouwen als een eerste aanzet voor een winkel centrum in de bedoelde zin. Het college van burgemeester en wethouders is voornemens U in de loop van dit jaar uitgewerkte voor stellen te doen met betrekking tot de totstandkoming van een winkel centrum in het kader van het partiëel uitbreidingsplan Centrum. Als leidraad zal hierbij gelden het resultaat van een wetenschappelijke studie inzake de planning van het winkelapparaat, waarbij de volgende vier grondvragen aan de orde ko men le. hoeveel winkelruimte zal de gemeente - mede gelet op haar groeiende verzorgingsfunctie voor een grote omgeving - in de naaste en verdere toekomst in totaal behoeven! 2e. hoeveel winkelruimte zal frisse King Pepermunt, het beste dagelijkse middel ter opwekking en verkwikking. dingskanaal, nodig om een verbin- tot stand te brengen van de sluis met de Bergse Maas; d. de aanleg van bouwrijpe in dustrieterreinen tot een netto-opper vlakte van 54 ha. Naar de huidige stand van de werkzaamheden zullen de volgende werken nog tot uitvoering moeten ko men a. het verbreden en uitdiepen van de bestaande binnenhaven; b. het op hoogte brengen van de industrieterreinen c. het omleggen van het Zuider afwateringskanaal en de Winterdijk; d. het graven van 't toeleidings- kanaal naar de Bergse Maas. Het college van burgemeester en wethouders tracht periodiek de me dewerking van gedeputeerde staten te verkrijgen voor 't verwerven van vas te financieringsmiddelen in de vorm van langlopende geldleningen in zo danige omvang, dat het uitvoeren van de havenwerken onverzwakt en on onderbroken kan voortgaan. Tot heden kon het tijdschema van de werkzaamheden gevolgd en ge handhaafd worden, waaruit blijkt, dat, niettegenstaande de ten opzichte van de gemeenten getroffen drasti sche investeringsbeperkingen, de in gang zijnde havenwerken daardoor nog niet worden getroffen. Als geen verstoringen of vertra gingen optreden - door welke oor zaak dan ook - zal het gehele com plex van de door mij genoemde wer ken gereed zijn op of omstreeks 1 juli 1967. De nodige aandacht wordt besteed aan de onmisbare uitrusting van de haven met geëigende werktuigen en apparatuur en aan de te treffen voor zieningen voor de exploitatie van het havenbedrijf. Zodra alle voorbereidingen hier omtrent zijn afgerond, zullen U enige zéér belangrijke voorstellen worden gedaan. HET CULTURELE LEVEN HET WONING BOUWBELEID De groeiende bevolking behoeft niet alleen werkgelegenheid, maar ook woongelegenheid. De zorg voor de woningbouw zal zeker nog gedurende een aantal ja ren een grote inspanning vragen. Het is te hopen, dat een versnel ling in de oplossing van dit het ge hele volk omspannende vraagstuk zal worden bereikt door de toepassing van de nieuwe methoden in de wo ningbouw - en dan denk ik aan de geïntroduceerde arbeidsbesparende bouwmethoden en aan de zéér on langs beklemtoonde industriële bouw methoden - zoals deze nieuwe me thoden in productiestromen in conti nuïteit tot verwezenlijking komen. Het is U bekend, dat twee produc tiestromen in het uitbreidingsplan Laageinde volgens arbeidsbesparende bouwmethoden resp. 246 en 350 wo ningen alle in laagbouw zullen opleveren. In het laatste aantal zijn niet minder dan 230 woningwetwo ningen begrepen. Het streven is er op plaats vinden, omdat geen overeen stemming met de daarbij betrokken eigenaren te bereiken valt, ligt het rechtsmiddel der onteigening de weg naar verwerving open. Negen door de raad sedert 23 april 1959 - de da tum waarop voor de eerste maal een raadsbesluit met betrekking tot ont eigening van gronden werd genomen - vastgestelde onteigeningsplannen, zijn thans bij Kon. besluit goedge keurd, zodat stagneringen in de grondaankopen kunnen worden over wonnen door de onteigeningsprocedu re te volgen, hetgeen noodzakelijk is voor de geregelde voortzetting van de woningbouw. HET WINKELBESTAND De door de woningbouw mogelijke groei in inwonertal en ook de toene mende verstedelijking der gemeente accentueren de betekenis van het win kelbestand. Ook het winkelapparaat zal bij een groter inwonertal naar omvang, sa menstelling en situering aan zijn ver anderde functie moeten beantwoor den. Bovendien valt te bedenken, dat Waalwijk ook op dit gebied steeds meer fungeert als voorzieningscen trum voor een grote omtrek en zich als het sterke hart van de streek ook in zijn winkelcentrum een levendige stad moet tonen. Als men weet, dat - volgens door deskundigen geleverde gegevens - bij toeneming van de bevolking met 1.000 inwoners de investering in win kels voor grond, gebouwen en inven taris ongeveer Va a 1 miljoen gulden bedraagt, dan is het toch wel van bij zonder belang om de structuur en si tuering van de uitbreiding van het winkelbestand juist te kiezen. De raming van de behoefte aan win kelareaal voor de naaste en verdere nieuw gebouwd moeten worden in het te scheppen winkelcentrum en in de diverse wijkcentra? 3e. op welke afstand kunnen en moeten de winkel-wijken van elkaar zijn gelegen? 4e. volgens welke normen en naar welke maatstaven moeten de ruimten - in oppervlakten gedacht - van het winkelcentrum en van de winkel wijkcentra worden verdeeld over de branches en - zéér belangrijk - over de typen winkelbedrijven als middenstandsbedrijven en warenhui zen. Uit deze beschouwingen inzake 't winkelbestand zal U duidelijk zijn ge worden, dat het college van burge meester en wethouders zich omstan dig in de winkel-planologie verdiept en er naar streeft om ter zake stevig gefundeerde samenhangende plannen bij U ter tafel te brengen. DE HAVENPLANNEN In het geheel van de planologie - ik sprak reeds over de voortschrij dende industrialisatie, de voortgaan de woningbouw en het nodige winkel bestand - vormt de uitvoering van de grote havenplannen een overheer send element. In Uw vergadering van 30 januari 1964 werd door U een verder krediet verleend voor de verwezenlijking van deze plannen. Dit bracht mede, dat - met ge bruikmaking van eerder verleende kredieten, welke de aanvang van de sluisbouw en bijbehorende werken hebben mogelijk gemaakt - de vol gende werken zullen tot stand ko men a. de gehele binnenhaven met bij komende werken b. de schutsluis met brug over 't water; c. de voorhaven en het toelei- Naast de materiële aspecten - en deze heb ik tot heden uitsluitend be licht - vormen de culturele aspecten van het gemeentelijk leven een bij zonder waardevolle zijde. De cultuur omvat het leven van de geest en is ten nauwste verbonden met het gehele wezen van de tijd en drukt een stempel op de beschaving van de gemeente en haar bewoners. Het culturele leven ontplooit zich in vele vormen muziek, toneel, film, zang enz. Het culturele patroon is nog al ge schakeerd. De culturele recreatie wordt door velen als een behoefte gevoeld. De culturele gezindheid is een tegenhan ger van de maatschappelijke vervlak king. Vanuit het particulier initiatief wordt de relatie geschapen tussen cultuur en volk. Van gemeentewege wordt daarbij door redelijke en gevariëerde subsi diëring steun en begeleiding gege ven. De eerder en ook onlangs weer ondernomen pogingen om tot de stichting van een muziekschool te ko men, hebben thans de gewenste resul taten opgeleverd. De grote betekenis van goed mu ziekonderwijs als waardevolle factor in de culturele vorming van de jeugd erkennend, zal in Uw eerstvolgende vergadering een voorstel van het col lege van burgemeester en wethouders aan de orde zijn om tot omvangrijke subsidiëring van deze muziekschool, omtrent welker oprichting, doelstel ling en program dan uitvoerige me dedelingen zullen worden gedaan. DE FINANCIËN Sprekende over subsidiëring, be treed ik het terrein der financiën, waar de wegen niet meer zo begaan baar zijn als voorheen. De problematiek spruit voort uit twee omstandigheden, n.l. le. bij de doorwerking van de se dert 1960 geldende financiële ver houdingswet ontstaan onoverbrugba re tekorten op de gewone dienst en 2e. de op 1 november 1963 in werking getreden uitzonderingstoe stand krachtens de wet kapitaalsuit gaven publiek rechtelijke lichamen belemmert op doortastende wijze de uitvoering van kapitaalswerken. De gemeenten verkeren in een van het rijk wel zéér afhankelijke positie, hetgeen nog te méér glemt nu de ge meenten nauwelijks een eigen belas tinggebied hebben en daardoor geen invloed kunnen uitoefenen op de om vang van de inkomende middelen, terwijl zij daartegenover wel worden geconfronteerd met steeds nieuwe en grotere taken en met geldverslinden de kapitaalswerken. Het rijk heeft de zeer wezenlijke zorg voor de nationale economie, de welvaart van de gehele bevolking en de conjunctuur-beheersing. De huidige investeringsbeperkingen der gemeenten zijn zeker niet alleen een gevolg van de landelijke conjunc turele gesteldheid, die naar buiten treedt in het zichtbare beeld van een tijdelijke onevenwichtige economie. De financiële moeilijkheden wor den voor een groot deel veroorzaakt door ernstige tekortkomingen in de financiële verhouding tussen rijk en gemeenten. De huidige uitkeringen passen niet meer in het raam van de taken en de bestedingen van de ge meenten. Deze situatie noopt tot een be leidskeuze op basis van prioriteit ten aanzien van nieuwe uitgaven ten laste van de gewone dienst en van nieuwe investeringen ten laste van de kapi- taaldienst. Daarbij is het nodig te bedenken, dat elk beleid zal falen, dat beoogt om te veel in een te kort tijdsbestek te realiseren. Het college van burgemeester en wethouders is zonder ophouden werk zaam om de financiële wegbereider te zijn naar het doel, dat U zich in Uw verlangens en besluiten stelt. TOT SLOT Mijn beschouwingen heb ik vooral geplaatst tegen de achtergrond van de eenvoudige, doch veel inhoudende vraag welk toekomstig beleid is op enige hoofdpunten nodig en mogelijk? Als men spreekt over de toekomst, dan poogt men vanuit het heden daar in een blik te werpen om zich op deze toekomst beïnvloedend te richten. De historie is nimmer een voltooid proces, doch een zich steeds voort zettende ontwikkelingsgang. Het gemeentebestuur staat door na tuurlijke roeping en door wettelijke opdracht voor de opgave invloed uit te oefenen op de structuur van de toekomst en daarom is een geregelde bezinning nodig op de veelzijdigheid en doelmatigheid van de beleidsmid- OPTICIEN WAALWIJK delen en de beleidsactiviteiten. Ik heb getracht daartoe een bijdra ge te leveren, mede ook met de be doeling om het beleid op enige hoofd punten zó zichtbaar te doen zijn, dat de gerichtheid en de voortgang van dat beleid ook van buiten kunnen worden waargenomen en gevolgd. Wij zijn gezamenlijk voortdurend bezig om te werken aan een stralende toekomst van Waalwijk, de stad van energie, welke verkwikkende energie zich ook weerspiegelt in de geest en de eigenschappen van de bewoners en zich ook manifesteert in de stijl en de kracht van het leven in alle vezels en geledingen der gemeenschap. De bijzonder constructieve samen werking in de raad en in het college van burgemeester en wethouders en de zeer te prijzen toewijding van het gehele personeel hebben er toe geleid, dat de oude stad met het immer jon ge, impulsieve hart in 1964 nog scho ner aanzien in haar beeld en nog méér vitaliteit in haar levensgang verkreeg. Het nieuwe jaar geve, met Gods hulp, voor gemeente en gemeentena ren een zo grote voorspoed en een zo bijzonder welzijn, dat het in 1965 nóg beter leven, wonen en werken zal zijn dan in het voorbije jaar. Zó moge het zijn! Zondag 7 februari zal Mgr. Bluijs sen in de kapel van het Missiehuis te Kaatsheuvel de Heilige Priester wijding toedienen aan een zes tal missionarissen van de H. Fami lie. Het feest zal uitstralen naar Waal wijk, naar de oudste zoon van het jgezin L. van Loon-Schellekens, dat Ithans woont in de Besoijensestraat jno. 5. Hij is thans 27 jaar, bezocht de Lagere school in Besoijen en ging vandaar naar het Missiehuis in Kaatsheuvel, waar tot voor kort het klein seminarie van de Paters van de H. Familie gevestigd was. De hogere studies werden toen nog in Oudenbosch gegeven. Bij de aan vang van het nieuwe schooljaar werd het groot-seminari in Kaats heuvel gevestigd. De theologisch studies worden in Tilburg samen met enkele andere congregaties verzorgd. In de parochie van Onze Lieve HONDENMARKT TILBURG VERDWIJNT De veel gewraakte - overigens legale - hondenmarkt in Tilburg zal per 1 februari verdwijnen. Een daar toe strekkend voorstel is door burge meester en wethouders bij de ge meenteraad ingediend. Tot dusver werden elke zaterdagmorgen op de terreinen van het gemeentelijk slacht huis honden verhandeld, 't geen voor al een doorn in het oog was van zeke re dierenbeschermers. Toch kwamen, nadat de gemeente destijds de hon denmarkt - die voordien op een ter rein van een particulier werd gehou den - had verplaatst naar gemeen tegrond, excessen vrijwel niet voor. De oorzaak van de voorgenomen opheffing is te vinden in 't Konink lijk Besluit van 9 oktober 1964, waarin voor de handel in honden uit gebreide voorschriften werden uit gevaardigd. Deze voorschriften ma ken een zo omvangrijke administratie en controle nodig, dat extra personeel nodig is. Voorts wordt in het besluit onder scheid gemaakt tussen het verhande len van honden door handelaren en particulieren. In de praktijk is het buitengewoon moeilijk een duidelijke scheidslijn te trekken en voor het markt- en politiepersoneel wordt het derhalve ondoenlijk uit te maken wie wel en wie niet tot de markt mogen worden toegelaten, welke honden al dan niet moeten zijn ingeënt en wie zijn aan- en verkopen wel of niet moet laten registreren. Omdat volgens B. en W. hierbij gemakkelijk onbe vredigende situaties kunnen ontstaan, die bovendien naar buiten ongunstig zullen werken, is tot opheffing van de markt besloten. Vrouw Onbevlekte Ontvangenis is het 20 j. geleden dat er 'n parochi aan priester werd gewijd. Het is dus begrijpelijk, dat er door het buurt- comité, dat onder leiding staat van de heer H. Couwenberg, hard wordt gewerkt aan de feestelijkheden rond de eerste H. Mis van Pater Van Loon, die op Tweede Paasdag wordt opgedragen. JONGSTE ZOON Tot de wijdelingen behoort ook de eerwaarde Heer J. Hornes, begin januari 26 jaar geworden en de jongste van zeven kinderen uit het gezin van de familie J. Hornes-Lan- germans. Vader Hornes, die in de Crispijnstraat woont, is in de pa rochie van St. Antonius geen onbe kende. Hij zit in vele verenigingen. De aanstaande priester bezocht de Petrusschool in 't centrum, van waar hij naar Kaatsh. vertrok. Via het noviciaat in „Nieuwkerk" te Goirle ging hij ook naar Ouden bosch en ging dezelfde weg terug naar Kaatsheuvel als zijn medestu denten. De Antoniusparochie en de Cris pijnstraat, waar nog van een echte buurtgemeenschap sprake is, zullen ongetwijfeld voor een groots feest zorgen op de dag van de Eerste Hei lige Mis van Pater Hornes, die op Eerste Paasdag wordt opgedragen. De leiding van het buurtcomité is bij de heer L. Vermeulen in goede handen. Een aardige bijzonderheid is, dat het echtpaar Hornes-Langer- mans op 23 april (vijf dagen na de eerste H. Mis van hun zoon) 40 jaar getrouwd is. Dat feest zal in beperkte familie kring worden gevierd, maar zoon Jan Hornes zal dan 's morgens de H. Mis kunnen opdragen. BRABANTS ZATERDAGVOETBAL Hopelijk kunnen de clubs in de eerste klas van de afdeling Brabant zaterdag beginnen aan de tweede helft van de competitie. Kogelvan gers krijgt Olympia op bezoek. HNC zal thuisspelend weinig moeite hebben met Roda. De uit wedstrijd tegen Roda won HNC met 5-2. Een interessante ontmoeting is ONI-Tholense Boys. Vrederust zet er ongetwijfeld al les op Wit-Zwart te verslaan, maar wij geloven niet dat de club uit Sprang-Capelle zich in Bergen op Zoom zal laten verrassen. Thuis won Wit-Zwart van Vrederust met 2-1. In de tweede klas tracht The Gunners 2 zo dicht mogelijk bij de koplopers te blijven door een zege op Dinteloord 2. WHS 2 maakt korte metten met VVN 2 uit Klundert en komt daar door in een heel wat veiliger posi tie.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1965 | | pagina 6