wAAlwijkse en UnGstQAAtse couRAnt
Pin
Nog dit jaar 10.000 ste verwacht
1
'n BRIL?
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1965
mv.j^u x, um .muuuv i3ÜJ 86e JAARGANG No. 71
Expansie pas na 1945
Bevolking verdubbeld
Prima werkgelegenheid
Geen grote industrieën
Vestedelijkt
Structuurplan voor
25.000 inwoners
Drunens eerste burger
Enkele van de 1250 sinds de oorlog gebouwde woningen
-39
Tussen spoorlijn en
afwateringskanaal
Vier fasen
Land- en tuinbouw in
Elshout
Veel natuurschoon
Onderwijs goed
Sinds de oorlog:
1250 woningen
Ook voor eigen bevolking
Aantrekkelijk
Rioolwaterzuivering
Drunens' burgervader heeft na
tuurlijk ook zijn wensen. Erg reële
overigens. Hij hoopt voor alles, dat
Dan natuurlijk naar
B. BOUWMAN
Nieuwe Langstraatweg
Goede verstandhouding
tussen oud en nieuw
De rcho vAn het Zuióen
Uitgever
Waal wij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Abonnement
p. week (0.24 -|- 1 ct. inc.k.) 0.23
p. mnd. (100-f 5 ct. inc.k.) 1.05
p. kwrt. (3.00 -f 10 ct. inc.k.) 3.10
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs 11 cent per mm.
Contract advertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
Drunens' voornaamste
welvaartspeiler heet «Lips
„We willen er geen doekjes omwinden: de groei van Drunen" hangt
samen met de groei van de N.V. Lips. Dat is de peiler van de wel
vaart in onze gemeente en daarop kan Drunen zijn expansie herlei
den.»
Dit zegt ons burgemeester Stieger van Drunen, die ons gaarne zijn
medewerking heeft toegezegd om zijn gemeente te presenteren aan
de inwoners van het stadsgewest.
Hij spreekt in dit verband ook van een momentopname, een foto.
Maar het is een kleurenfoto geworden. In record-tijd. Want Burge
meester Stieger verstaat de kunst om met enkele woorden in geu
ren en kleuren een veelomvattende ontwikkeling te schetsen. En het
blijft niet eens bij enkele woorden: een ononderbroken woordenvloed
stort hij over ons uit met kleine en grote gegevens over „zijn'
meente.
ge-
We komen er niet aan te pas. In
de vijf kwartier, dat ons onderhoud
duurt, vertelt hij alles wat er te
zeggen valt. Na die vijf kwartier
hebben we bijna niets meer te vra
gen. We kunnen dan alleen maar
onze bewondering tonen voor de
wijze, waarop mr. Stieger Drunen
door en door kent. We laten de
voltooiing van de foto dan ook
gaarne aan de burgemeester over.
Opvallend is het feit, zegt hij, dat
Drunen pas na de oorlog aan zijn
expansie is begonnen.
Tot 1945 bijvoorbeeld vertoont de
loop van de bevolking hetzelfde
statische deel, dat in de overige
Langstraatse gemeenten wordt aan
getroffen. Ter illustratie: in 1880
telde Drunen 2800 inwoners en in
1920 was dat slechts gegroeid tot
3000. In 1935, het jaar dat Elshout
en een deel van Oudheusden bij
Drunen werden gevoegd, werd de
eigen bevolking van 3400 zielen
vermeerderd met 1100 mensen. In
1945 bedroeg het inwonertal nog
maar 5000. Maar dan gaat de groei
in een versneld tempo: in 1953 zijn
er al 6G00 inwoners, tien jaar later
wordt de 9000ste begroet.
Begin 1965 telde Drunen 9460 in
woners en de verwachting is ge
wettigd, dat nog dit jaar de 10.000-
ste begroet kan worden. Anders
toch zeker in het begin van 1966.
In de na-oorlogse jaren is de be
volking dus verdubbeld. De laatste
jaren is de netto groei zelfs 500
zielen per jaar. Dat alles dankt
Drunen aan de „injectie" van de
N.V. Lips, die haar grote expansie
pas na 1950 inzette. Deze N.V. heeft
Drunen niet alleen gekozen als
vestigingsplaats voor het bedrijf,
maar ook voor haar medewerkers.
Het bedrijf bouwde voor zijn per
soneelsleden ruim 450 woningen
en nog onlangs kwamen er nog 50
woningen gereed.
Met deze bouw heeft de gemeen
te bijzonder gunstige ervaringen en
ook de andere plaatselijke indu
strieën gaan over tot de bouw van
woningen voor het eigen personeel.
Hoewel Lips de voornaamste pei
ler is van Drunens' welvaart, zij is
niet de enige. Ook de gevestigde
schoenindustrie breidde zich belang
rijk uit en wist zich te consolideren.
Er zijn verschillende schoenfabrie
ken met grote faam. In de leder-
warensector heeft Drunen twee be
langrijke en gezonde bedrijven bin
nen zijn grenzen.
Nieuw voor Drunen zijn een drie
tal confectie-ateliers, die vooral
voor de werkgelegenheid voor meis
jes van groot belang zijn. Deze ate
liers vormen welkome aanvulling
van het industriepatroon.
Overeenkomstig de richtlijnen,
die een vijftal jaren geleden zijn
uitgestippeld door het E.T.I. in
Tilburg, voert de gemeente geen
aktief industrialisatiebeleid, de ex
pansie van de bestaande bedrijven
verzekert de werkgelegenheid vol
doende. Momenteel heeft Drunen
een groot inkomend pendelsaldo
(18,7%).
De vraag of Drunen nog andere
grote industrieën zal aantrekken
moet dus ontkennend worden be
antwoord. Met een bedrijf als Lips
is dat overigens wel duidelijk. Dat
heeft momenteel 25 ha. industrie
terrein in gebruik en het bedrijf
heeft nog eens 75 ha. aangekocht
of bijna aangekocht. In de vierhoek
tussen Badhuisstraat, Spoorlijn, Ka-
steeldreef en Bosscheweg heeft
Lips derhalve straks een industrie
terrein van 100 ha.
Verwacht kan worden, dat de
expansie van dit bedrijf, dat ook
vele andere produkten dan scheeps
schroeven produceert, zich zal door
zetten. Het bedrijf heeft een over
heersende positie en het gemeente
bestuur zal zijn beleid daarop
moeten afstemmen. Wel zijn er in
de uitbreidingsplannen terreinen
bestemd voor „schone" industrieën.
In het plan Vennen-Zuid is zo'n
industrieterrein voorzien aan de
Torenstraat. Het zal hoofdzakelijk
benut worden voor verplaatsing
van bestaande bedrijven.
Een markant voorbeeld van de
ontwikkeling van de gemeente vin
den we ook in de typologie naar
urbanisatiegraad, zoals die door het
Centraal Bureau voor de Statistiek
wordt gehanteerd.
In 1947 was Drunen nog 'n agra
rische gemeente met 37,8% van de
onafhankelijk van de beroepsbevol
king werkzaam in de agrarische
sector. Dat was in I960' teruggelo
pen tot' 16,4% en momenteel kan
worden aangenomen, dat dit per
centage 12 bedraagt.
Het C.B.S. bestempelde Drunen
in 1947 als A. 3 gemeente en in
1956 als A 4. In 1960 gold Drunen
echter al als een B. 2 gemeente met
een verstedelijkt patroon met een
hoofdkern van meer dan 5000 in
woners.
Omgekeerd liggen de cijfers na
tuurlijk voor de industrieële be-
rcepsbevoelking: in 1947 was nog
maar 41,7% werkzaam in de indu
strie, in 1960 echter 60,1% en thans
64%. In de industriesector toont
Drunen hetzelfde beeld als de rest
van Midden-Brabant: betrekkelijk
weinig mensen vinden er hun em
plooi: 20,5% in 1947: 23,5% in 1960
en 24% thans.
De enorme expansie van de ge
meente heeft natuurlijk zijn conse
quenties gehad voor het uiterlijke
aanzien. Het oorspronkelijke be
bouwingspatroon van Drunen toont
hetzelfde beeld, dat elders in de
Langstraat wordt aangetroffen: een
langgerekte lint-bebouwing. Ten
noorden van deze lint-bebouwing
heeft zich reeds eerder rond het ge
meentehuis 'n centrum ontwikkeld.
Thans heeft het gemeentebestuur
voor het gehele gebied een struc
tuurplan ontworpen. Dat voorziet
van een aantal uitbreidingsplannen
in onderdelen in onderscheidene
woon-, werk-, en recreatiegebieden.
Het gebied ten noorden van de
spoorlijn (Elshout) heeft een ty
pisch agrarisch karakter, dat nog
geaccentueerd is door de ruilver
kaveling.
Het structuurplan concentreert
zich op dat deel van de gemeente,
dat ligt tussen spoorlijn en afwate
ringskanaal. Tussen spoorlijn en
Grotestraat heeft zich inmiddels 'n
groot centrum ontwikkeld. Dat is
de eerste fase van het structuur
plan. Ten oosten van de Stations
straat komt daar zelfs een nieuwe
parochiekerk (van pastoor Meeu-
wissen, die zich thans nog met 'n
noodkerk moet behelpen) en een
winkelcentrum.
Ten Zuiden van de Grotestraat
liggen de uitbreidingsplannen Ven
nen-Oost en Vennen-West, van el
kaar gescheiden door de Toren-
straat. Dit zijn resp. de tweede en
derde fase van het structuurplan.
Wanneer die zijn voltooit komt er
een vierde fase, die ten oosten van
het huidige centrum tot aan de
Badhuisstraat en ten Oosten van
hel plan Vennen-Oost, alsmede aan
de westelijke grens van de ge
meente nog in bebouwingen voor
ziet.
Wanneer deze fasen voltooid zijn,
kunnen er in dit nieuwe centrum
van Drunen 24600 mensen wonen
in 6575 woningen. De eerste fase
(die bijna voltooid is) omvat 101
ha. grond en krijgt 2300 woningen
voor 9200 inwoners, de tweede fase:
(Vennen-Oost) omvat 59 ha.,1475
woningen voor 5300 inwoners: de
derde fase is even groot en de vier
de tenslotte omvat 53 ha., waarop
1325 woningen worden gebouwd
voor 4800 inwoners.
Het land- en tuinbouwgebied
krijgt zijn zwaartepunt in Elshout,
waar de streekveiling met een om
zet van vijf miljoen gulden, 1%
miljoen gulden uit de eigen plaats
verwerkt.
Ook in de toekomst zal de land
en tuinbouw een belangrijke bron
van inkomsten betekenen. Het ge
meentebestuur juicht de aanwezig
heid van vitale tuinbouwbedrijven
van harte toe. Ook in de zuid-oost
hoek en de zuid-west-hoek van de
gemeente is nog ruimte gelaten
voor landbouwbedrijven.
Ten oosten van de Badhuisstraat
is het 100 ha. grote industrieterrein
van Lips gelegen. Kleinere indu
strieterreinen liggen in de bebouw
de kom.
Als zuidelijke grens van 't woon
gebied geldt het Afwateringskanaal.
Aan de andere kant daarvan ligt
1/3 van het grondgebied van de
gemeente, dat als een van de mooi
ste natuurgebieden van ons land
bekend staat.
„Onze gemeente", zegt burgem.
Stieger, „is begiftigd met veel na
tuurschoon. Dat schept verplichtin
gen". Hij wijst er dan op, dat in
1955 het kampeercentrum De Klin-
kaert in het leven werd geroepen.
Dat w.as een belangrijke stap, die
nog jaarlijks zijn gevolgen heeft.
Steeds opnieuw moeten daarin gro
te investeringen worden gedaan, wil
het kampeercentrum aan de steeds
hoger gestelde eisen blijven vol
doen.
Ook de ontsluiting van 't mooie
gebied van de Drunense Duinen
mag in het belang van het toerisme
niet vergeten worden.
Zo komen er in het najaar ver-
De onderwijssituatie in Drunen is
goed. Er zijn vijf lagere scholen:
vier in Drunen en één in Elshout.
Die laatste school wordt binnenkort
gebouwd en aan de moderne eisen
aangepast. Het is een gemengde
school. Van de scholen in Drunen
zelf zijn er drie katholiek en één
protestant: de Albert Schweizer-
school.
In september is men aan de ULO
gestart met het derde jaar. De
school telt thans 190 leerlingen, die
tijdelijk in semi-permanente lokalen
onderwijs ontvangen. Inmiddels is
een urgentieverklaring binnen voor
een 10-klassige school met gymzaal.
Zowel de huishoudschool (waarin
ook de Mater Amabilisschool is on
dergebracht) als de levensschool,
beschikken over nieuwe gebouwen.
Voorlopig is Drunen tevreden met
de situatie op onderwijsgebied, te
meer daar Den Bosch en Waalwijk
gemakkelijk bereikbaar zijn. Burge
meester Stiegers spreekt in dit ver
band een woord, dat vele bestuur
ders voorgehouden zou moeten wor
den: „Het gaat er niet om alles zélf
te hebben, maar van belang is, of
het bereikbaar is voor je mensen".
Een van de grote problemen van
Drunen is sinds de oorlog de volks
huisvesting geweest. Drunen mag,
wat dat betreft, niet klagen.
In 1961 werden 150 woningen ge
bouwd, in 1962: 200, in 1963: 140 en
in 1964: 120. De verwachting voor
1965 is, dat er 200 woningen gereed
zullen komen. Sinds 1945 is de to
tale woningvoorraad toegenomen
met 1250, waarvan 420 woningwet
woningen en 830 particuliere wo
ningen. De Rijksgoedkeuring is bin
nen voor de bouw van de eerste
van vijf flats, die gesitueerd zijn
langs de spoorlijn, ten oosten van
de Stationsstraat. Elke flat omvat
20 woningen, die over vijf woonla
gen zijn verdeeld. Bovendien is er
een sousterrain, waarin 4 garages,
tevens berging, en 16 bergingen zul
len komen. Buiten is dan nog plaats
voor 6 10 garageboxen en de no
dige parkeerruimte voor bewoners
en bezoekers. De flats zullen wor
den voorzien van centrale verwar
ming, lift en centraal antennesys
teem. De woningen bevatten per
verdieping: centrale toegangshal
waarop een speelruimte voor de
kinderen, woonkamer, keuken, hal,
w.c., douche, 3 slaapkamers en te
vens voor elke woning een balcon
van 1.50 m. diep en 12 m. breed.
Het fraaie Drunense zwembad
schillende rijwielpaden bij en wel
in westelijke richting om een ver
binding met De Efteling in Kaats
heuvel tot stand te brengen.
Van groot belang acht burgemees
ter Stieger het preventief toezicht
i.v.m. de bescherming van het na
tuurgebied, vooral om ongewenste
toestanden bij het kamperen tegen
te gaan. Eveneens is de verkaveling
van het natuurgebied een zaak die
de grootste aandacht vraagt.
Sinds kort bestaat er een inten
sief contact tussen de burgemeesters
van de gemeenten, die belang heb
ben bij een goede gang van zaken
in het omvangrijke recreatiegebied
van de Loonse en Drunense Duinen.
Het zijn de gemeenten Loon op
Zand, Udenhout, Helvoirt en Dru
nen.
Dat contact beoogt maatregelen
i.v.m. de bescherming van 't natuur
gebied en overleg met de Provin
ciale Planologische Dienst omtrent
de voorzieningen, die ten behoeve
van de recreatie getroffen moeten
worden. „Het zou onzin zijn om el
kaar vliegen af te vangen", zegt
burgemeester Stieger.
Dit alles zijn zaken die voor het
toerisme van belang zijn. Maar het
gemeentebestuur heeft ook het be
lang van de eigen bevolking niet
verwaarloosd. Het prachtige zwem
bad dient tevens de actieve recrea
tie van de Drunenaren, terwijl het
riante sportpark ook veel betekent
voor de actieve en passieve recrea
tie.
Burgemeester Stieger vindt Dru
nen een aantrekkelijke gemeente.
„Vijf jaar geleden ben ik met veel
verwachtingen hier aan mijn werk
begonnen. Ik ben gekomen op een
moment dat de ontwikkeling in vol
le gang was. Juist omdat we met
veel veranderingen geconfronteerd
worden, blijft het werk boeiend".
De financiën van de gemeente zijn
gelukkig gezond. Daardoor kon veel
gedaan worden: sportpark, zwem
bad, subsidies voor het jeugdwerk,
dat bijzonder goed draait. Er is een
prima straatverlichting gerealiseerd
en riolering werd aangelegd. Kort
om, de service voor de inwoners kon
worden verhoogd.
Bnimodeüen 1965
Brillenspeciaalzaak
v/h J. Tausch
enorme keuze
prettig te kopen
grote service
snel klaar
Waalwijk, Grotestraat 231
Oisterwijk, Dorpstraat 15
de groei van zijn gemeente op een
gezonde wijze zal voortgaan. Daar
voor moeten de bouwcontingenten
blijven stromen (en dat doen ze!)
en het verzorgingsniveau op peil
worden gehouden. De burgemeester
heeft maar één werkelijke zorg en
dat is: de rioolwaterzuivering.
Het rioolwater wordt nu nog ge
loosd op vloeivelden, maar daarvan
raakt de capaciteit uitgeput. Er zal
dus een nieuwe zuiveringsinstalla
tie moeten komen. Nu is de finan
ciering daarvan niet zo'n probleem,
wanneer het project door enkele
gemeenten gezamenlijk of door een
waterschap tot stand wordt ge
bracht. Het Rijk neemt dan een be
langrijk deel van de investeringen
over. Drunen kan echter met geen
der nabuurgemeenten tot zo'n sa
menwerking komen, omdat die
reeds over eigen voorzieningen be
schikken. Burgemeester Stieger
heeft echter goede hoop, dat hier
voor niettemin een oplossing zal
worden gevonden.
De voltooiing van de riolering in
de oude kom (Eindstraat en Kleine
straat) kan pas ter hand worden
genomen als het doorgaande ver
keer over de nieuwe Langstraatweg
geleid kan worden.
Bij de Badhuisstraat die iets
naar het westen moet worden ver
legd zal Drunen met de nieuwe
weg een verbinding krijgen zowel
in oostelijke als in westelijke rich
ting. Voor dat laatste en voor het
lokale verkeer met Elshout en
Heusden zal een viaduct over de
nieuwe weg worden gebouwd. Een
soortgelijke situatie zal in het wes
ten ontstaan bij het viaduct bij de
Molen, terwijl een derde verbin
ding met Elshout tot stand gebracht
wordt via een viaduct in het ver
lengde van de Stationsstraat.
Zo komt burgemeester Stieger
aan het einde van zijn relaas, dat
ons al die tijd heeft geboeid als 'n
goede ducumentaire. Dan pas krij
gen we kans een vraag te stellen,
de enige die de burgemeester niet
bij voorbaat heeft ondervangen:
„Wat vindt U van de mensen in
Drunen, burgemeester En zon
der aarzelen zegt hij dan, dat de
Drunenaren prettige Brabantse
mensen zijn. Door de vestiging van
vele jonge gezinnen, heeft de sa
menleving een weldadig aandoende
spirit. De mensen van het oude
Drunen en de nieuw binnengeko-
menen verstaan elkaar prima. Er is
geen enkele rivaliteit. De integratie
verloopt uitstekend, hetgeen blijkt
uit de gezamenlijke activiteiten in
tal van verenigingen. „De nieuwe
Drunenaren zetten zich prachtig in
voor uhn nieuwe woonplaats", zo
besluit de burgemeester.
Wij begrijpen hierna heel goed,
dat mr. Stieger met veel genoegen
en jeugdig enthousiasme zijn werk
als eerste burger van Drunen ver
richt.
De nieuwe Huishoudschool
