15 JAAR EFTELING
Jampe
Medische verzorging in Nederland
Kaatsheuvel
Smidje Verholen en de
tegen Mars
Feestelijke viering van derde lustrum
„Een sprookje van Koningin Fabiola",
nieuwste attraktie
2
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 14 FEBR. 1966
2
DOKTER ÜANE
Raamsdonk
Damesmode
Tilburg
Rechter verbiedt staking in
aardewerk-industrie
Ze wou al uiting geven aan haar
teleurstelling toen hij haar voorkwam.
„De storm heeft de mensen iets an
ders gegeven om over te praten, Jane.
Dat ongeluk, de kletspraatjes, die zijn
ze gauw genoeg vergeten. En boven
dien zeg je dat Clay Morton alle on
kosten van de behandeling van het
kind van Andrews betaalt en haar
vader koestert geen wrok -
In 1951 werden voor het eerst de
poorten van het grote natuurpark De
Efteling in Kaatsheuvel geopend. Se
dertdien hebben meer dan 10 miljoen
bezoekers, waarvan een kwart uit het
buitenland, deze enorme toeristische
atractie in het hart van Brabant be
zocht. Het grote succes van dit park
is gelegen in de originele en rijke in
ventaris. Naast mooie tuinen en wa
terpartijen zijn er beroemde attracties
zoals het unieke sprookjes bos, de
kindertreinen en speeltuinen. In het
lustrumjaar 1966 presenteert. De Ef-
teling zich met enkele spectaculaire
nieuwe stunts en een fijn feestpro-
gram.
EEN SPROOKJE VAN
KONINGIN FABIOLA
In stilte werd twee jaar lang ge
bouwd en gewerkt aan de realisatie
van wat 't meest spectaculaire sprook
je van dit park wordt en dat bij de
opening van het park op 10 april te
bewonderen zal zijn. Het betreft na
melijk een door koningin Fabiola ge
schreven sprookje "De Indische Wa
terlelies". Vanzelfsprekend had het
stichtingsbestuur van "De Efteling"
eerst de toestemming van deze Bel
gische vorstin nodig, voordat techni
cus Peter Reynders en de romanti
sche vormgever Anton Pieck dit ver
haal op een grandioze manier tot wer
kelijkheid konden maken De be
zoekers zullen het als een wondere be
levenis ervaren. Zij moeten eerst een
exotisch voorplein met metershoge
gouden tempelwachters oversteken al
vorens een in kunstmatige rotsen uit
gehouwen galerij te kunnen betreden.
Het geheel is met een klaterende fon
tein en ornamentering geheel in In
dische stijl uitgevoerd. Dan komen
zij in een enorme onderaardse grot.
Telkens kunnen in deze geheimzin
nige spelonk enkele honderden be
zoekers getuigen zijn van een indruk
wekkend spektakel. Zij zien er uit op
een mysterieus meer. Door de beto
vering van maanstralen en een heks
komt daar het wondere verhaal van
de Indische Waterlelies tot leven.
Een kostbare en ingenieuze bouw
maakt dit alles mogelijk. De indruk
die het schouwspel achterlaat zal on
vergetelijk zijn.
FOYER MET MUZIEK,
BALLET EN WATERORGEL
Teneinde ook bij minder goed weer
voldoende mogelijkheden te bieden is
er in het verleden reeds veel gebouwd.
Nu volgt de ingebruikneming van een
fraaie foyer waar 500 bezoekers kun
nen genieten van o.a. een groot wa
terorgel en consumpties kunnen ge
bruiken. In het lustrum jaar wordt
hier bovendien een uniek concours
voor de beste amateur-balletscholen
georganiseerd waaraan de bezoekers
veel genoegen zullen beleven.
Dit concours wordt op de zonda
gen van de maand mei gehouden. De
vele deelnemende balletgroepen moe
ten elk een sprookje naar eigen idee-
en, in dans vertolken. Iedere zondag
worden drie voorstellingen gegeven.
De drie winnende groepen zullen in
juni wederom optreden. Het concours
wordt geleid door de bekende ballet-
paedagoge mevrouw Els Beerens-
Mulders. Het wordt geheel gebracht
in de sfeer vim het sprookjespark.
SPECTACULAIRE
WEDSTRIJDEN
Op 7 mei wordt in het Efteling
Sportpark een Interlandwedstrijd Za
terdagvoetbal Nederland - Frank
rijk gespeeld. Voor alle jeugdbezoe-
kers (6-12 jaar) wordt een grote te
kenwedstrijd met aantrekkelijke prij
zen georganiseerd. Op 17 juli wordt
in het bad van het park een grote
kunstzwemshow gebracht met demon
straties door Europese kampioenen.
De directie van het park is voorts nog
in onderhandeling over 'n evenement
op de dag dat het nieuwe sprookje
zal worden geopend.
VOLKSUNIVERSITEIT
Natuurbescherming in beperkte zin
betekent bescherming van planten,
dieren en 'hun associaties, van fraaie
landschappen en geologische interes
sante formaties.
Om deze natuurbescherming te
kunnen verwezenlijken zijn er o.a. na
tuurreservaten. Dit zijn gebieden
waarin de oorspronkelijke natuur be
schermd wordt, waarbij de mens nog
al eens handelend optreedt, wanneer
bepaalde associaties gehouden moe
ten worden, welker voortbestaan af
hankelijk is van menselijke invloed.
Ook wettelijk is de natuurbescher
ming hier en daar geregeld, n.I. in de
Boswet 1922, Natuurschoonwet '28,
Jachtwet 1923, Vogelwet 1936 en
Ruilverkavelingswet 1938.
De natuurmonumenten-reservaten
zijn in handen van het Staatsbosbe
heer of van de Vereniging tot behoud
van Natuurmonumenten in Neder
land. In Nederland hebben we ook
diverse natuurreservaten, waarvan we
o.a. noemen het Naardermeer, de
Kampina heide, de. Loonse en Dru-
nense duinen e.a.
Ondanks de dichte bevolking en
het gebrek aan militaire oefenplaat
sen kunnen we óns ér toch in verheu
gen dat het gereserveerde areaal in
ons land toeneemt.
Voor de leden van de Volksuniver
siteit zal de heer Jan Vriends, natuur-
historicus te Helmond, op dinsdag
15 februari, 's avonds om 8 uur in 't
missiehuis St. Antonius over deze na
tuurreservaten een voorlichting geven.
Juist omdat het hier over een on
derwerp gaat, dat voor de opgroeien
de jeugd van zo'n groot belang is,
maakt het bestuur van de Volksuni
versiteit er op attent dat deze avond
ook toegankelijk is voor de jeugd van
15 tot 18 jaar en wel tegen een ma
tige vergoeding van f 0.50 per pers.
BILJARTEN
Voor de clubcompetitie van het di
strict K'heuvel KNBB werden in de
eerste klasse de volgende uitslagen
geboekt.
Euphonia - Altijd Raak 5 - 2K T
O - HGL 4-3; KOT - Efteling 2-5;
HKS-NAS 4-3.
KOT KTO 2-5; Euphonia HK
S 3-4; Altijd Raak - HGL 5-2;
Efteling - NAS 2-5.
Een opmerkelijke prestatie leverde
FEUILLETON
van
„De Echo van het Zuiden"
38)
Jane fronste het voorhoofd. Ze kon
niet op hem gaan wachten. Het kon
wel uren duren voordat Jones naar
huis kwam wandelen, en dan zou hij
vermoedelijk niet eens in een toe
stand zijn om enig begrip te tonen.
Maar het zou kunnen zijn dat hij er
gens in de buurt was... Ze keek om
zich heen.
Over de rivier woei een lichte bries
en in de diepe schaduw onder de bo
men was het ettelijke graden koeler
dan in de stad. Misschien was Jones
uit de hut toch zo gek nog niet. Ze
zag een pad ergens het bos ingaan,
maar 't zag eruit of het doodliep.
Ze kon het een klein eindje oplo
pen besloot Jane, om wat af te koe
len, en dan terug gaan.
Ze hoorde de droefgeestige stem
al, nog voor ze hem zag; een klage
rige whiskey-tenor, die ontroerde zon
der bepaald klankrijk te zijn. De
woorden kon ze niet onderscheiden,
als er al woorden gezongen werden
tenminste.
Toen kwam hij om een bocht in het
pad te voor sloffen, zag haar, en bleef
meteen stokstijf staan, alsof de twee
grote emmers met bramen hem aan de
grond vastnagelden.
,,Wa mot u hier?" vroeg hij met
een nadruk op "u", alsof hij dat
woordje er alleen in cursieve letters
uit kon brengen.
„Wat bramen misschien?"
Ze zei het eigenlijk zonder er bij
na te denken. Het was een inval, mis
schien wel een inspiratie; als ze zijn
aandacht eens af kon leiden.
Hij liet z'n starre houding varen en
kwam wat dichterbij schuifelen. „En
waarom zou u bramen willen heb
ben?" Achterdochtig keek hij haar
aan. „Mijn bramen?"
Ze maakte een ongeduldig gebaar.
„Goed, goed. Ik ben hier inderdaad
niet voor bramen gekomen. Maar ik
zou er toch wel wat van willen kopen.
Als u dat tenminste nog doen wilt,
nadat u gehoord hebt waar ik dan wèl
voor gekomen ben."
De roodomrande ogen van Jones
deden een halfhartige poging haar
brutaal aan te staren, maar wendden
zich bijna ogenblikkelijk af, gleden
weer terug en dwaalden uiteindelijk
naar de grond bij z'n voeten.
Eenmaal scheen hij iets te willen
gaan zeggen, maar hij bedacht zich
blijkbaar en slikte alleen maar moei
zaam z'n adamsappel op en neer.
Hij is zo schuldig als wat, dacht
G. Kemmeren van Euphonia, die te
gen de kersverse kampioen van de le
klas, W. Mandemakers, een fraai ge
middelde van 9.73 speelde. Ook de
nieuwe hoofdklasse-kampioen J. Da-
men kwam met zwaar geschut voor de
dag, getuige zijn 21,45 gem. tegen C.
Netten van KTO. Deze laatste liet
zich echter evenmin onbetuigd in deze
voor hem verloren partij, door uit het
spel van zijn tegenstander zoveel in
spiratie te putten dat hij toch nog tot
een gemiddelde van 11.18 kwam.
1 HGL 58 pt.; 2 KTO 49; 3 Eu
phonia 46; 4 Altijd Raak 41; 5 NAS
41; 6 KOT 37; 7 De Efteling 33; S
HKS 31 pt.
MOEILIJKHEDEN ROND KERK
IN RAAMSDONK
Minister Biesheuvel van Land
bouw en Visserij is het voor een deel
met het A.R. Tweede Kamerlid Scha
kel eens, dat de ruilverkavelingsplan
nen in Raamsdonk moeilijkheden op
leveren voor de kerkelijke gemeente
aldaar. Deze extra moeilijkheden door
het tracé van de nieuwe provinciale
Langstraatweg gelden volgens de mi
nister echter maar voor een deel van
deze kerkelijke gemeenschap, die hun
toch al excentrisch gelegen kerk in de
toekomst nog moeilijker kan bereiken.
Mr. Biesheuvel wijst er in zijn ant
woord aan de heer Schakel op, dat
de provincie Noord-Brabant de overr
gang over de nieuwe weg wijzigde,
omdat een eerder voorgestelde oplos
sing volgens de provincie technisch
nauwelijks gerealiseerd kon worden.
„In het door Gedeputeerde Staten
voorlopig vastgestelde plan van voor
zieningen voor de ruilverkaveling
"Raamsdonk" was ten behoeve van de
provincie Noord-Brabant de toewij
zing van kavels ex artikel 13 van de
ruilverkavelingswet voorzien, onder
meer voor het treffen van voorzienin
gen ten behoeve van de onder 2 be
doelde overgang. Het viaduct over de
nieuwe weg zou daarbij ongev. 150
m west van de bestaande provinciale
weg zijn komen te liggen en een om
weg voor het verkeer met zich mede
brengen van ongeveer 504 m.
„De door de provincie in 1963
ontworpen gewijzigde verbinding ljgt
ongeveer 150 m westelijk ten öpzich-
Heuvelstraat 14 Telefoon 26882
Exclusieve collecties
SHAWLS
BLOUSES
PULLOVERS
VESTEN
ROKKEN
KRAAGJES, COLLS
PANTALONS
GEBREIDE
JAPONNEN
Atelier voor
PLISSEREN, BORDUREN,
STOFKNOPEN maken enz.
te van het eerder ontworpen viaduct
en heeft andere op- en afritten."
„Aangezien in ruilverkavelingsver-
band geen toewijzing ex artikel 13
meer kan plaats vinden, omdat de
stemming reeds in 1960 heeft plaats
gevonden, ging de provincie over tot
onteigening op grond van de onteige
ningswet en voert zij de werken thans
uit." Aldus minister Biesheuvel.
De vakbonden mogen geen sta
king uitschrijven bij de Sphinx en
Mosa aardewerkfabrieken in Maas
tricht. Wordt toch gestaakt, dan
mogen de bonden aan de stakers
geen uitkeringen geven uit de sta
kingskassen. Bij overtreding van dit
verbod worden de bonden beboet
met één ton per dag.
De president van de Haagse recht
bank, mr Witsen Elias, heeft don
derdagmorgen deze uitspraak ge
daan in een kort geding, dat de
aardewerkfabrieken hadden aange
spannen tegen de vakbonden Sint
Willibrordus en de Algemene Be
drijfsgroepen-Centrale, en tegen de
vakcentrales NKV en NVV.
Ook beide vakcentrales worden
elk beboet met één ton voor elke
dag dat zij financiële steun geven
aan eventuele stakers. Een sta
kingsdag in Maastricht zou de vak
beweging dus vier ton kunnen gaan
kosten. Alleen al aan boetes.
Het ging erom dat van hun of
fers aan vrije tijd en geld ook de
met-georganiseerde medearbeiders
meeprofiteren, hoewel zij deze of
fers niet brengen. Toch meent mr
Witsen Elias zich te moeten afvra
gen, of dit onbehagen in werkelijk
heid zo groot is, een staking ge
rechtvaardigd zou zijn.
Het is namelijk niet nieuws in
onze samenleving dat mensen voor
deel trekken van offers die ande
ren brengen. Als regel leidt dit
toch niet tot gevoelensexplosies, al
dus de president. Mr Witsen Elias
komt dan ook tot de conclusie dat
volgens de heersende rechts
overtuiging de werknemers on
voldoende argumenten hebben om
een staking te rechtvaardigen. Sta
king op zich is in Nederland ook
wettelijk mogelijk. Maar dan moe
ten toch wel bijzondere omstandig
heden aanwezig zijn.
Op elke duizend Nederlanders zijn
gemiddeld 35 personen onder medi
sche behandeling. Van hen worden er
20 door de huisarts behandeld, zo
blijkt uit de door het departement van
Sociale Zaken en Volksgezondheids-
nota. Het totaal aantal medici met in
begrip van rustenden bedraagt ruim
15.000, waarvan ruim 4.500 prakti
serende huisartsen. Het aantal tand
artsen in Nederland bedraagt ruim
2.700. Dit is relatief weinig in ver
gelijk met andere westerse landen.
Alleen België heeft een geringere
tandartsendichtheid. In Noorwegen
en Zweden is het aantal tandartsen
per inwoner ruim driemaal zo hoog.
Nederland beschikt over 280 zie
kenhuizen, waarbij rond 225 polikli
nieken. Deze laatste functie van de
ziekenhuizen breidt zich gestadig uit.
Het aantal ziekenhuisbèdden is in 10
jaar van 48.000 tot 58.00 gestegen.
Hoewel een betrouwbare maatstaf
ontbreekt kan worden aangenomen,
dat er in verhouding tot de bevol
kingsdichtheid niet veel toeneming
van ziekenhuisbedden nodig zal zijn.
Het verdient aanbeveling, aldus de
nota, te onderzoeken in hoeverre de
houding en instelling van bepaalde
groepen van artsen van invloed is op
de omvang en de aard van de vraag
naar ziekenhuisdiensten. Verwacht
wordt, dat laboratoria en röntgenaf-
delingen in de toekomst meer ruimte
zullen vergen. Ook de outillage voor
reactivering en voor revalidatie in de
algemene ziekenhuizen behoeft ver
dere uitbreiding.
Er zijn thans 127 erkende verpleeg
tehuizen. Ten aanzien hiervan wordt
opgemerkt dat in vele delen van ons
land nog ruimte is voor aanvullende
voorzieningen. Een programmering
op nationaal niveau wordt dringend
noodzakelijk geacht.
Voor zwakzinnigeninrichtingen wordt
een behoefte van 25.000 bedden be
rekend, zodat er bij 17.500 bedden
thans een aanmerkelijk tekort is daar
naast worden nog 5.500 zwakzinni
gen verpleegd in psychiatrische in
richtingen.
Ten behoeve van geestelijk gestoor
de bejaarden zouden 12.000 bedden
nodig zijn, terwijl momenteel over
2.500 bedden beschikt wordt. Uit een
overzicht blijkt, dat de sector gezond
heidszorg en hygiëne in toenemende
mate beslag legt op het in totaal be
schikbare bouwvolume, terwijl de
hiermee gemoeide investeringsbedra
gen in nog geen tien jaar zijn geste
gen van f. 39 milj. (1955) tot f. 182
miljoen (1964).
BISDOM DEN BOSCH.
Een onderzoek in het bisdom Den
Bosch heeft uitgewezen, dat in 53
jaar tijds 21 priesters hun ambt heb
ben neergelegd. In de laatste zes jaar
waren het er acht, waarbij de twee
priesters gerekend zijn die onlangs in"
Eindhoven ontslag namen.
COPvpiGht SHjDiO
77.
Aan de terzake kundige aanwij
zingen van de kolonel had de sol
daat niet veel, want met aanwijzin
gen alleen maakt men geen deur
kapot. Dat dacht de soldaat ook,
want hij wilde boos zijn houweel
wegwerpen en gromde: „Ontplof
vent en doe het zélf!"
De kolonel, die helemaal niet
van zins was hetzij te ontploffen,
hetzij het ruwe hakwerk ter hand
te nemen, was juist van plan hier
op het een en ander te gaan terug
zeggen, toen Mars in hoogst eigen
persoon kwam aanlopen. „Jij stuk
uilskuiken!" brulde hij de kolonel
toe. „Heb je dat stomme deurtje
nou nóg niet open! Sta er dan niet
met je armen over elkaar bij en
doe zelf ook ééns wat! Hier! Zó
moet je dat aanpakken!"
Hij trok de zware houweel met
een forse ruk uit de handen van de
sterke soldaat en begon er toen op
los te hakken, jongens! „Hij wéét
wat werken is, dat moet gezegd
woraen!" moest de kolonel toege
ven en grommend voegde hij eraan
toe: „Daar zou een uitstekende
korporaal in steken!"
Mars hoorde daar echter niets
van, want het geweld, waarmee hij
op de deur loshakte, overstemde
alles. Doch ook het geweld en de
kracht van Mars vermochten niets
tegen de structuur van smidj& Ver-
holen's deur. Daarover werd Mars
zó verschrikkelijk boos, dat hij met
een laatste verschrikkelijke slag
nog éénmaal op de deur beproefde.
Doch al zijn inspanning was ook
ditmaal tevergeefs. Het enige effect,
dat hij teweegbracht, was het bre
ken van de steel van zijn houweel.
Het zware ijzer vloog eraf en be
landde met een fraaie boog op het
hoofd van de nog steeds toekijkende
kolonel. Deze zakte natuurlijk in
elkaar en daarmee was er voorlo
pig een einde gekomen aan de aan
vallen die men op de deur van de
smid had gedaan. Nu moet men niet
denken, dat Mars van plan was de
strijd zómaar op te geven. „Ik zal
die deur openkrijgen en ik zal die
Kneek in handen krijgen!!" tierde
hij. „Ik weet er wel wat op! dat
zal hem tegenvallen!" En kijsend
stoof Mars door de gangen van zijn
k'lle burcht.
Jane - en hij is bang.
Dit gaf baar een dubbel voordeel
wat ze tot het uiterste wou uitbuiten.
„U zult wel weten welke straf er op
meineed staat, maar u denkt vermoe
delijk dat Clay Morton achter u zal
staan..."
„Mens, je kletst", viel hij ruw uit.
„Ik heb geen flikker gedaan!"
„Nee?" Jane keek veelbetekenend
- dat hoopte ze tenminste. „En als
ik nu eens kan bewijzen dat je op geen
stukken na in de buurt van de aanrij
ding van Lola Morton bent geweest?
Dat het volkomen onmogelijk is dat je
er ook maar iets van hebt gezien? Wat
dan?"
„Da'kennu nie bewijze. Nooit, want
ik was'r wel; ne'so as 'k gesegd heb-"
Paniek had evenwel een scherpe
klank aan zijn hese kraakstem gege
ven en zijn rode oogjes schoten
schichtig heen en weer.
„Waarom heb je 't eigenlijk ge
daan, Jones? Ze hebben je er lelijk
in laten lopen, heb je dat niet begre
pen?"
„In late lope? Wat bedoel u - in
late lope?"
Jane schudde somber haar hoofd.
„Maar begrijp je dan niet, Jones?
Clay Morton kan altijd zeggen dat hij
jou op je woord geloofd heeft, en als
jij je nou eens - laten we zeggen
vergist hebt, dan kon hij dat toch im
mers niet weten?"
De man ging met een dorstige tong
langs z'n lippen. „En waar zou u dan
beweren da'k geweest was?"
Jane bleef hem even ernstig aan
staan staren. „Dat is nogal gemakke
lijk te zeggen, nietwaar?"
„Maar daar was'k helemaal niet.
Daar ben ik - nou, al heel vroeg
weggegaan!"
Dat was natuurlijk mogelijk, maar
Jane begreep nu wel dat de oude
dokter gelijk had gehad. Ze was er
zeker van dat hij stond te liegen.
Schouderophalend zei ze „Nu
goed dan, Jones. Dan laten we 't zo
maar."
Ze draaide zich om en liep terug,
luisterend of ze zijn schuifelende
stappen achter zich aan hoorde ko
men. i
Laat hem er anders maar eens een
poosje over nadenken. Laat hem de
tijd hebben om aan Clay Morton te
gaan twijfelen. En dat zou hij zeker
gaan doen. Misschien niet direct,
maar het was wel zeker dat de in hem
gezaaide vrees wortel zou schieten.
Ze stond naast haar auto te wach
ten toen hij om de laatste bocht van
het pad te voorschijn kwam.
„Heb je er al over nagedacht, Jo
nes?"
Dit keer slaagde hij er beter in haar
ogen te ontmoeten.
„D'r is niks om over na te denke,
juf. U hebt 't mis, helegaar mis."
„O ja?" De veelbetekenende uit
drukking verscheen weer op haar ge
zicht en er trok een flauw lachje om
haar mondhoeken dat evenwel direct
verdween. „Ik geloof 't niet, maar ja,
als je nu eenmaal op Clay Morton
vertrouwt".
Even stonden ze elkaar zwijgend
aan te staren, en Jane zag moeilijk
verborgen onrust in zijn ogen. Dan
keek ze omlaag naar de grote, sappig
uitziende bramen in de emmers bij
z'n voeten.
„Wil je nog wat bramen verko
pen?" Verbazing lichtte door de angst
in z'n ogen heen. „Waarom niet -
as u se hebbe wil."
HOOFDSTUK 13.
De oude dokter wreef met verwon
dering over z'n als een baby zo rose,
kale hoofd.
„Juffrouw Dawson zal wel blij zijn
geweest met de bramen, maar -
„Oh, maar dat was ze zeker. Ze is
ze direct voor diepvries gaan klaar
maken."
„Ik begrijp niet goed wat je er mee
denkt te winnen", ging dokter John
son verder, alsof Jane er niet tussen
was gekomen. „Die zaak is een sla
pende hond nu, Jane. Geloof je niet,
dat het 't beste zou zijn hem maar
niet wakker te maken?"
Hij was 't niet met haar handel
wijze eens, dat had Jane onmiddellijk
gemerkt, maar ze geloofde niet dat
het kwam omdat hij, net als alle an
deren in Halesville, bang voor de
Mortons was.
Ineens zag Jane de ogen van Tom
Andrews weer voor zich, die dag in
het ziekenhuis, toen er de blik van
een gevangen dier in had gelegen.
Tom Andrews was bang geweest
Koppig zei ze „En vrouw Rogers
dan? U kunt niet ontkennen dat een
operatie, een week eerder, haar zeker
vijftig procent kans had gegeven. U
kunt niet ontkennen dat Clay Mor
ton met haar leven heeft gespeeld, en
het verloren heeft."
De oude dokter hield z'n hand op
om haar woordenstroom te stuiten.
„Dat ontken ik ook niet, Jane. Maar
we kunnen er niets meer aan veran
deren."
(Wordt vervolgd)
