wAAlwnkse en lAnqstRAAtse couRAnt
Burgemeester J. Teijssen opende
kleuterschool „St. Janneke"
F
Pastoor H. J. Vos nieuwe
herder St. Clemensparochie
Huishoudschool Sprang-Capelle
neemt afscheid van mej. P. Rijken
INLEIDING DOOR DRS. G. DE VRIES
h
BIJNA TWINTIG JAAR DIRECTRICE
Ouders enthousiast
over fraaie school
Groot verschil
Inleiding
Huidig onderwijs
Neemt Loon op Zand
deel aan stads
gewest Waalwijk en
Tilburg?
Vier patiënten over
leden aan niet-ste-
riele infusie
Cadeaus voor pas
toor Van den Brekel
Secuur
Druk
Sportman
Intrede
MAANDAG 27 JUNI 1966
87e JAARGANG No. 50
e tcho vaii het Zuióen
Uitgever
Waalwij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. week (0,26 2 ct. inc.k.) 0,28
p. mnd. (1,10 -f 10 ct. inc.k.) f 1,20
p. kwrt. (3,25 10 ct. inc.k.) 3,35
p. kwrt. p.post 3,70 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 60ct extra)
Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm.
Contractad verten ties: speciaal tarief
Opgericht 1878
BureauxGrotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Telegram-adres„ECHO"
Onder zeer grote belangstelling heeft burgemeester J. Teijssen van
Waalwijk donderdagavond de nieuwe Kleuterschool „St. Janneke" aan
de Taxandriaweg te Waalwijk officieel geopend. Reeds een half jaar ge
leden waren de kleuters in een feestelijke optocht van het >oude school
gebouw aan de Wilhelminastraat dat thans als muziekschool dienst
doet iiour dc nieuwe Hiliuul iutii «Ie Tuxaudriaweg getrokken, waar zij
bezit konden nemen van de vier prachtige schoollokalen en de nieuwste
speelattributen. In het nieuwe gebouw worden de kleuters begeleid door
twee zusters van J.M.J. en twee leken-kleuterleidsters.
De vele ouders, die donderdag
avond bij de officiële opening aan
wezig waren, waren enthousiast
over de fijne behuizing en entoura
ge waarin hun kinderen voortaan
zullen verblijven.
De voorzitter van het School- en
Kerkbestuur van de parochie St.
Jan, Deken P. Maessen, die de ge
nodigden welkom heette, kon met
voldoening meedelen dat de Zusters
van J.M.J. de komende jaren aan
het kleuteronderwijs verbonden
zullen blijven.
Deken Maessen bracht dank aan
het Gemeentebestuur van Waalwijk
en aan de directeur van Gemeente
werken, de heer Kobben.
Vol lof sprak hij over het werk
van de architect en van de aanne
mer, alsmede over het werk van al
len, die aan de totstandkoming van
dit fraaie schoolgebouw hebben bij
gedragen.
In 1915 ging de vernieuwing van
het r.k. onderwijs in Waalwijk van
start met de bouw van de St. Pe-
trusschool. Tussen dit eerste nieu
we schoolgebouw en deze nieuwe
kleuterschool zijn er in Waalwijk
vele nieuwe scholen gesticht, waar
van de feestelijke opening echter
door diverse omstandigheden ach
terwege moest blijven. Voor de pa
rochie St. Jan betekent deze kleu
terschool, dat nieuwbouw voorlopig
zijn beslag heeft gekregen.
Een speciaal woord van welkom
sprak deken Maessen tot de Zusters
van J.M.J., die in Waalwijk zoveel
voor het onderwijs hebben gedaan.
In het kort ging hij vervolgens de
totstandkoming van de nieuwe
school na. Aanvankelijk was er een
gebouw ontworpen met 8 klassen,
doch voor de 160 kleuters die de
school thans bezoeken, kon uitein
delijk met vier lokalen worden vol
staan.
Burgemeester Teijssen, die hier
na het woord voerde, kon zich voor
stellen dat niet alleen het perso
neel, doch ook de ouders zeer in
genomen zijn met deze fraaie nieu
we school, gelegen in een fraaie en
rustige omgeving, een groot ver
schil met de oude kleuterschool, en
zeker met een aantal jaren gele
den. Toen had het kleuteronderwijs
nog geen ondergrond. Het kleuter
onderwijs is echter geleidelijk aan
meer gaan betekenen tot op van
daag, nu de opleiding wetenschap
pelijk wordt begeleid.
De burgemeester bood namens 't
gemeentebestuur aan het schoolbe
stuur en aan allen die bij de school
zijn betrokken, zijn hartelijke ge
lukwensen aan, waarna hij de
school officieel voor geopend ver
klaarde.
Nadat Deken P. Maessen het ge
bouw had ingezegend, namen de
aanwezigen de fraaie lokalen in
ogenschouw en staken hun grote
bewondering hierover niet onder
stoelen en banken.
Het gezelschap begaf zich hierna
naar het overblijflokaal van de
Herman Broerenschool, waar Drs
G. de Vries het een en ander ver
telde over het verleden van 't be-
waarschoolonderwijs.
Bij de meeste vier- en vijfjarige
kinderen stond vroeger 't schreien
nader dan het lachen, wanneer zij j
voor de eerste maal hun intrede i
deden in de bewaarschool. Tot dan
toe hadden zij onbezorgd en geluk
kig geleefd in het intieme huiselijk
milieu. Nu werd de moederlijke bin-
ding verbroken. Zij lieten vaak een
luid en krachtig protest horen. Zij i
waren beangst in dat grote gebouw
met die hoge muren en (althans in
het noorden des lands) de vreemd
geklede meesteressen. Nu ziet men
zelden nog die droevige taferelen
bij de toelating. Hoe is dit te ver
klaren?
Volgens de spreker door de vol
gende drie omstandigheden:
1. De kinderen worden ook in
hun prille jeugd veel minder ge-
isoleerd opgevoed dan vroeger en
zijn daardoor veel vrijmoediger.
2 .De leerkrachten hebben nu 'n
degelijke pedagogische opleiding ge
had, ze zijn geen onderwijzeressen
meer, maar leidsters; gaan veel ge
makkelijker met de jeugd om. Een
kind voelt dat direct aan, ook al bij
de kennismaking.
3. Vroeger was de bewaarschool
bedoeld als een instelling van voor
bereidend lager onderwijs, ook wet
telijk en daarom gewoonlijk in het
zelfde gebouw gevestigd als de la
gere school voor meisjes, vandaar
de grote schoolgebouwen, welke de
jeugdige kinderen beangst maakten.
Nu heeft een kleuterschool een ei
gen bestemming en is meestal on
dergebracht in een eigen, ook voor
de kleinen, aantrekkelijk gebouw.
Na 1820 werden verschillende
Zustercongregaties opgericht. Zij
beschouwden het als haar taak, in
daarvoor in aanmerking komende
parochies een katholiek onderwijs-
en sociaal centrum te stichten ten
bate van kinderen enerzijds en ver
zorging eisende ouden van dagen
anderzijds. Ook in de parochie van
„St. Jan" te Waalwijk kwam zo 'n
Insula Dei (eiland Gods) tot
stand. Sedert 1901 was hier de be
waarschool gescheiden van de la
gere school en het gasthuis.
In de 19e eeuw kreeg het katho
liek kleuter-, of klein kinderonder-
wijs een grote uitbreiding. Door de
oprichting van onderwijsgevende
congregaties werd het aantal leer
krachten voor de verschillende tak
ken van onderwijs sterk vergroot.
Er kwam echter tevens een heel
andere categorie kinderen de oma-
tressenschooltjes bevolken, niet om
Deken Maessen zegent de nieuwe
kleuterschool „St. Janneke" in.
te profiteren van voorbereidend la
ger onderwijs, maar om voor onheil
en ongelukken bewaard te blijven,
als moeder buitenshuis de schrale
verdiensten van vader moest aan
vullen.
Ook in ons land kwamen bewaar
scholen in de eigenlijke zin van 't
woord en men onderscheidde: ar-
men-bewaarscholen en burger-be
waarscholen; de laatste voor kin
deren uit de z.g. „betere stand". In
het Duits worden de Kleinkinder-
bewahrschulen gewoonlijk „Kinder
garten" genoemd. Opmerkelijk is,
dat het woord „Kindergarten" ook
algemeen in de Engels-sprekende
landen wordt gebruikt. Het woord
is afkomstig van de schoolhervor
mer Friedrich Froebel, die de taak
van de leidster van een kinderbe
waarplaats vergeleek met de zorg
volle arbeid van een tuinier. In ons
land waren tot voor kort de naam
froebelschool en het werkwoord
froebelen algemeen gebruikelijk.
Als variant op Froebelscholen zijn
in verschillende plaatsen Montes
sorischolen verrezen met eigen me
thode, ontworpen door de Italiaan
se arts Dr. Maria Montessori. Zij
sprak niet van bewaar- of fröbel
school, maar van kinderhuis.
Na deze zeer interessante inlei
ding van Drs De Vries, sprak Zus
ter Rosario nog uitgebreid over het
huidige kleuteronderwijs, waarbij
zij de volgende vragen duidelijk be
antwoordde:
1. Waarom gaat een kleuter naar
school?
2. Welke activiteiten doet hij daar?
3. Wat willen wij de kleuters
„leren"?
Dat de aanwezige ouders buiten
gewoon tevreden waren, bewees 't
hartelijk applaus, dat zowel Drs G.
de Vries als Zuster Rosario ten deel
viel.
In de vergadering van de raad
dezer gemeente donderdagavond,
zal behandeld worden een voorstel
tot het treffen van gemeenschappe
lijke regelingen voor het stadsge
west Tilburg en het stadsgewest
Waalwijk.
Voor deze gemeente geldt nog
steeds dat zij in beide stadsgewes
ten haar belangen heeft. Het ma
ken van een keuze tussen deze
stadsgewesten zal naar de mening
van het gemeentebestuur steeds
aanleiding kunnen zijn tot het niet
optimaal behartigen van belangen
in het stadsgewest, waarbij de ge
meente niet is aangesloten. Het is
ook niet zo, dat belangen in de bei
de stadsgewesten beperkt zijn tot
bepaalde gedeelten van de gemeen
te. Het inbrengen van delen van de
gemeente in de stadsgewesten zou
geen oplossing brengen, terwijl het
overigens van het grootste belang
wordt geacht, dat de gemeente zich
als een geheel in een stadsgewest
manifesteert. Het gemeentebestuur
is dan ook tot de conclusie geko
men dat voor deze gemeente 't deel
nemen in beide stadsgewesten de
juiste weg is, hetgeen in de prak
tijk uitvoerbaar is, omdat de ont-
werpgemeenschappelij ke regelingen
slechts ten aanzien van het tot
stand komen van het intergemeen
telijk structuurplan een uitgewerk
te procedure aangeven, welke op
essentiële punten met elkaar over
eenstemmen. Verwacht mag wor
den dat in beide stadsgewesten
wordt gestreefd naar een goede
aansluiting van de structuurplan
nen. Dit houdt in, dat voor deze ge
meente een gelijke planning zal
moeten worden opgesteld.
Niet-steriele en niet pyrogeen-
vrije infusievloeistof, toegediend bij
operaties, heeft de dood ten gevolge
gehad van 4 vrouwelijke patiënten
in het Eindhovense Diaconessen-
huis. De fatale vloeistof, een zout-
glucose infuus, is aan het zieken
huis geleverd door de farmaceu
tische groothandel Brocades Stee
man en Pharmacia, die zijn hoofd
zetel in Meppel heeft.
De snelle ontdekking door de me
dische staf van het ziekenhuis na
het overlijden van de eerste pa
tiënte en de onmiddellijk daarop
gevolgde maatregelen konden wel
iswaar het leven van 3 andere pa
tiënten niet meer redden, docht
wel dat van nog 2 patiënten, die
dezelfde infusievloeistof toegediend
hadden gekregen. Eveneens door
dit snelle ingrijpen kon worden be
reikt, dat het gebruik van de vloei
stof in het Eindhovense ziekenhuis
en elders werd stopgezet, zodat ver
dere rampzalige gevolgen konden
worden voorkomen.
oSjOAoSuaj poop ap -jjaaq 'sarjciado
.5'
(Van onze verslaggever)
TILBURG Tot pastoor in de St.
Clemensparochie (Baardwijk) is per
1 juli benoemd de eerwaarde heer
H. J. Vos, thans kapelaan in de pa
rochie St. Jozef in Tilburg. Pastoor
Vos, met wie wij zaterdag een ge
sprek hadden, doet komende zater
dag 2 juli zijn officiële intrede in
zijn nieuwe parochie. Pastoor Vos
wordt de opvolger van pastoor van
den Brekel, die om gezondheids
redenen zijn ambt neerlegt. Hoe
wel de scheidende pastoor geen
officieel afscheid heeft genomen,
hebben de parochianen „hun" pas
toor niet vergeten. Zondag werd
pastoor van den Brekel een lamp,
een elektrische kachel en een be-
Mej. P. J. Rijken
SPRANG-CAPELLE - Bijna twintig jaar
is juffrouw Nellie Rijken directrice van de
Christelijke streekhuishoudschool in Sprang-
Capelle. Vandaag geeft ze de teugels uit
handen. Ze gaat met pensioen. Iedereen in
Sprang-Capelle en omgeving zal 't beamen:
juffr. Rijken was een voortreffelijk direc
trice. Onder haar leiding is de school ge
worden tot een echte streekschool. Een
school die in 1948 begon met 19 leerlingen
en er nu ruim 80 heeft. Daarnaast volgen
nog een 60 a 70 leerlingen de avond
cursussen.
Mejuffrouw Rijken „De school was mijn
leven; ik zal ze missen". Tot op de laatste
dag voor haar pensioen is ze bezig. Haar
werktafel in de ruime kamer van het 100
jaar oude herenhuis op de Wendelnesseweg
ligt vol paperassen. „De rapporten moeten
klaar. Volgende week begint de vakantie".
Ze is altijd in alles precies en secuur ge
weest. Na een vermoeiende dag op school
bleef ze 's avonds niet thuis bij de televisie.
Ze ging naar school om ook bij de avond
cursussen te zijn. „Geen kleinigheid hoor.
Er heeft wel eens iemand tegen me gezegd:
mens je bent gek! De hele dag op school en
dan °s avonds ook nog. Maar ik vind: je
moet er bij zijn. Daarvoor ben je directri
ce".
Juffrouw Rijken praat graag over haar
school, over baar leerlingen. „De leerlin
gen? Ze zijn wel vrij, maar ze zijn eerlijk,
hartelijk, spontaan. Ik ben blij dat we een
nieuwe school hebben gekregen. Zo'n mooi
gebouw heeft ook invloed op de vorming en
de beschaving van de meisjes. Eèn ding
vind ik jammer: dat nog heel wat meisjes
niet inzien van hoeveel belang het voor hen
is dat ze na de verplichte tweejarige dagop
leiding nog een jaartje op school blijven om
de assistentenopleiding te volgen. Die heb
ben ze nodig als ze bijvoorbeeld verder wil
len leren voor kinderverzorgster of voor as
sistente in een bejaardentehuis of in een
ziekenhuis".
Juffrouw Rijken heeft een druk leven
gehad. Want naast haar werk op school be
kleedde ze allerleid baantjes. Bijna 25 jaar
was ze lid van het dagelijks bestuur van
het Groene Kruis in Brabant; Ze was zes
jaar hoofdbestuurslid van de afdeling Bra
bant van de Bond voor Plattelandsvrouwen
en heel wat jaartjes ook presidente van de
afdeling Sprang-Capelle van deze bond.
„Het was altijd uit school gauw naar huis
wat eten en dan met de bus naar een verga
dering in Tilburg of Breda. Ik heb wat af
gereisd. Eigenlijk had ik allang een auto
moeten aanschaffen. Misschien doe ik dat
nog wel. Ik krijg nu meer tijd. Ook om te
lezen en om piano te spelen. Dat heb ik
altijd graag gedaan".
Of ik in Capelle blijf wonen? Waarschijn
lijk niet. Mijn huis staat te koop. Het is te
groot voor mij. Het kost teveel aan onder
houd. Misschien ga ik in Breda wonen.
Daar heb ik nog een vriendin. Maar ik
ben zeer aan mijn dorp gehecht. Ik heb er
mij altijd op mijn plaats gevoeld".
Vandaag nemen in het cultureel centrum
„Zidewinde" leerlingen en oud-leerlingen
uit Sprang-Capelle, Waalwijk, Kaatsheuvel,
Waspik, 's-Gravenmoer, Dongen en Raams-
donksveer afscheid van hun directrice. Een
dag vol hulde voor „Juffrouw Nel". Ze
heeft het verdiend.
drag onder couvert aangeboden.
Pastoor Van den Brekel, is 23
jaar herder van de St. Clemensparo
chie geweest. Hij is bij zijn paro
chianen bijzonder geliefd. Hem op
volgen is bijzonder moeilijk. „Ik zal
echter mijn uiterste best doen en
verwacht van het werk in deze
Waalwijkse parochie veel". Uit de
ze woorden van pastoor Vos blijkt
hoeveel waardering ook hij voor
pastoor Van den Brekel heeft. De
scheidende pastoor is een oude be
kende van pastoor Vos. Op het
seminarie doceerde pastoor Van den
Brekel n.l. kerkgeschiedenis in de
tijd dat pastoor Vos daar studeerde.
Pastoor H. J. Vos (49) is geboren
in Heesch bij Oss. Na zijn studie
aan het seminarie werd hij in '45
priester gewijd door de toenmalige
bisschop van Den Bosch, Mgr. Mut-
saerts. Als kapelaan had pastoor
Vos achtereenvolgens: Deest, Budel,
Schijndel, Aalst en sinds 1964 Til
burg als standplaats.
Pastoor Vos heeft vele vrienden
in Waalwijk. Burgemeester Teijssen
kent hij reeds uit vroegere jaren
terwijl ook deken Maessen geen
onbekende voor hem is. De nieuw
benoemde pastoor draagt de sport
een warm hart toe „Als er sport
op de televisie is, laat ik bijna al
les staan. Gelukkig zijn er ook in
Waalwijk veel sportverenigingen.
Een reden te meer dat ik er graag
en met plezier naar toe ga. Pastoor
Vos zal wel zijn adviseurschappen
missen. In Tilburg was hij kring
adviseur van NCB en adviseerde
in deze hoedanigheid 23 dorpen.
Ook was hij adviseur van tal van
andere verenigingen.
In Tilburg leidde pastoor Vos
ook gespreksgroepen. Iets wat hij
ook in Waalwijk hoopt voort te
zetten. „Waalwijk en met name
Baardwijk is rijk aan verenigingen
zodat er voor mij werk genoeg zal
zijn". De nieuwe pastoor doet za
terdag a.s. zijn intrede in de St.
Clemens-parochie.
Om zes uur wordt pastoor Vos
aan de pastorie afgehaald. In de
kerk zullen Deken Maessen, domi
nee Van 't Kruis en burgemeester
J. Teijssen spreken. Tijdens de
eucharistieviering zal de nieuwe
pastoor zijn parochianen toespreken.
Na deze eucharitieviering is er een
receptie in de kerk. Na afloop van
deze receptie is er voor genodigden
een bijeenkomst in het Gemeen
schapshuis. Het Jachthoornkorps
„Cornu Copiae" en harmonie „St.
Jan" zullen een muzikale hulde
brengen Zondag zal pastoor Vos
tijdens alle missen een predikatie
houden.