wAAlwukse en UnqstRAAtse couRAnt
Artisticiteit en techniek
hand in hand
ANTON PIECK:
top
orm
PETER REIJNDERS:
Toevallig in sprookjeswereld In
Kaatsheuvel terecht gekomen
van
Technisch genie volledig achter
miljoenenproje kt ,,De Efteling
Kunstenaar let speciaal
op uitvoering van details
uitsluitend bij
Levensgenieter met oog voor
belevenissen van de jeugd
31
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1966
87e JAARGANG No. 63
KAATSHEUVEL - Twee mannen zetten
zich nu al vijftien jaar lang in voor de ro
mantiek: kunstenaar Anton Pieck uit
Overveen en technicus Peter Reijnders
uit Vught. Dit wonderlijke duo heeft ge
stalte gegeven aan een van de grootste
toeristische trekpleisters van Nederland:
de sprookjestuin „De Efteling" in Kaats
heuvel. Pieck leverde in de afgelopen 15
jaar de ideeën voor de sprookjesfiguren,
die in „De Efteling" jaarlijks zo'n mil
joen bezoekers in extase brengen; Peter
Reijnders slaagde er altijd wel in de vaak
grillige ideeën van Anton Pieck technisch
te verwezenlijken. „De Efteling" - waar
mee ruim vijftien jaar geleden een begin
werd gemaakt - heeft zich vooral door de
artistieke en technische activiteit van het
duo Pieck-Reijnders ontwikkeld tot een
uniek park, dat in Europa zijns gelijke
niet heeft. Aan de hand van vraagge
sprekken met beide heren maken we
graag met u een ontspannende wandeling
door 'n wereld vol romantiek. Misschien
een leidraad voor hen die „De Efteling"
in dit jubileumjaar willen bezoeken. Een
jaar waarin tal van nieuwe attracties zijn
gereed gekomen zoals een sprookje van
Koningin Fabiola van Relgië „De Indi
sche Waterlelies".
Piusplein 26-33 - TILBURG
Tel. 33080 (04250)
officieel TOP-FORM adviseur
Naar Polen
Gemeengoed
xcluóieve
5-lerenkleclincj
WAALWIJK
Onmogelijke zaken
Geen reclame
Herinneringen
Feilloos oog
De ïcho Vc\n het Zuióen
Uitgever
Waalwij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. week (0,26 2 ct. inc.k.) f 0,28
p. mnd. (1,10 10 ct. inc.k.) 1,20
p. kwrt. (3,23 10 ct. inc.k.) 3,35
p. kwrt. p.post 3,70 by girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 60ct extra)
Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
BureauxGrotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Telegram-adres „ECHO"
KAATSHEUVEL - Victoriaans in zijn kunst, maar hedendaags in zijn
doen en laten, is de kunstenaar uit Overveen, Anton Pieck. Antiek is
zijn artisticiteit zonder ouderwets te zijn. Zijn tekenkunde, op zeven
tienjarige leeftijd bekroond met de m.o.-akte tekenen, kwam reeds in
talloze werkstukken naar voren. Anton Pieck gaf ook aan sprookjes
park „De Efteling" in Kaatsheuvel die inhoud, die al velen de handen
van bewondering ineen deed slaan. Hij schiep hier een sfeer, die zon
der meer uniek mag worden genoemd. „Met honderdduizend tekort
komingen", vindt hij zelf. „Dat ziet een ander niet. Als ik echter door
het park wandel, zie ik zoveel zaken die verbetering en aanvulling
behoeven, dat het me onmogelijk voorkomt ze allemaal in vervulling
te doen gaan". In zijn sprookjespark hebben we kennis met hem ge
maakt. Hij was er voor de wekelijkse conferentie, die hem maar wei
nig tijd voor andere zaken liet. Deze bespreking met zijn vriend, de
technicus Peter Reijnders, en de staf van het park, levert telkenmale
wensen en ook nieuwe ideeën op, die mogelijk in de toekomst nog
eens gestalte zullen krijgen.
Anton Pieck is, zonder het te wil
len, „in het park terecht gekomen".
„Peter Reijnders belde me op, om
te vragen de kleur- en vormgeving
van de sprookjes op me te nemen.
Ik voelde er weinig voor om aan
dit verzoek van een toen voor mij
nog onbekende man gehoor te ge
ven. Daarbij zag ik er tegenop een
fraai stuk natuurschoon te schen
den. Bovendien had ik al teveel
werk om handen. Hij zette echter
door en vroeg of hij eens mocht
komen praten. Je kunt nu eenmaal
niet bout weigeren: ik zeker niet.
Ik kan me die eerste kennismaking
nog goed herinneren. Ik ontving
Peter Reijnders op mijn werkkamer
met het vaste voornemen hem zo
snel mogelijk de deur uit te wer
ken. Hij praatte echter, legde plan
nen voor en wist me enthousiast te
maken".
Zijn vrouw vertelt er dit van: „Ik
hoorde Anton op zeker ogenblik la-
Bekijk de complete TOP-FORM collectie
1966 van alle kanten I Direct doen— stuur
een kaartje of kom even langs: u krijgt de
fraai geïllustreerde meubelcatalogus ge
heel gratis.
chen. Toen dacht ik, nu is hij ver
loren. Hij geeft zich gewonnen". Ze
kreeg gelijk.
„Een levenswerk? Nee, dat toch
niet. Het park slokt je wel op. Je
bent er eigenlijk constant mee
bezig. Ook onbewust. Nu zie je wat
er van gekomen is". Hij wijst eens
om zich heen. „Een succes? Och,
moeilijk te zeggen. Ik geloof het
wel, in ieder geval commercieel ge
zien. Wij hebben er zelf echter ook
schik in, vooral als je het genoegen
van de bezoekers ziet".
De man, die Gulbranssens trilo
gie, Andersons sprookje „Niels Hol-
gerssons Wonderbare Reis" en vele
andere werken illustreerde, zette al
zijn capaciteiten in, om speciaal
voor de jeugd sprookjespark „De
Efteling" te verwezenlijken.
„Sprookjes hebben me altijd bij
zonder geboeid. Ook wel eens zon
der dat er een oorspronkelijke tekst
was. Het klinkt tenminste gek,
maar enkele malen ontstond een
sprookje bij een reeks illustraties
van mij", vertelt hij. Zijn vriend
Reijnders stelde hij vaak voor on
mogelijke problemen om een in
geving, die hij in de Efteling wilde
verwezenlijken, gestalte te geven.
„Andersom echter ook. Peter heeft
een even vruchtbare geest. Het ge
beurt regelmatig dat hij mij vraagt
de entourage te ontwerpen voor 'n
aardigheidje, waarvoor hij 'n tech
nische mogelijkheid .ziet. Ga er dan
maar aan staan".
Anton Pieck en Peter Reijnders
maakten verleden jaar met twee be
stuursleden van de stichting een
reis naar het Poolse Katovics, op
uitnodiging van een man, die „De
Efteling" had gezien. „Men wilde
ons advies voor het brengen van
sfeer in een daar bestaand sprook
jes. of liever pretpark". Even ver
geet de anders in woorden zeer
voorzichtige heer Pieck zichzelf.
„Het geval was erg lelijk. Er was
totaal geen sfeer. De eerlijkheid
verdient te zeggen, dat men kosten
noch moeite had gespaard om er
iets van te maken. Het geheel deed
me echter pijn aan de ogen. Ze had
den ons gevraagd te adviseren, maar
als wij onze gang hadden moeten
gaan, hadden we het geheel van de
grond af opnieuw moeten opzetten".
Over de ontvangst en de excursies
vertelt hij niets dan goeds. „Het
leek wel of we ons land daar ver
tegenwoordigden. De mensen waren
enorm gastvrij en prettig in de om
gang. We hebben een magnifieke
reis gehad. In mei komen ze nu bij
ons op bezoek. Leuk, misschien kun
nen we ze nog wat ideeën mee
geven. Peter is er tenminste wel
mee bezig. Dat is trouwens ook de
opzet geweest van deze uitwisse
ling".
Het sprookjespark van Pieck en
Reijnders is inmiddels gemeengoed
geworden. De Efteling wordt in de
zes maanden van openstelling per
jaar door bijna één miljoen mensen
bezocht. Op topdagen trekken zo'n
25.000 mensen door het park. Vorm
gever en technisch uitvoerder heb:
ben hiermee zeker rekening moeten
houden. „Onze werkstukken moeten
duurzaam zijn". Anton Pieck zegt
dit een noodzakelijk kwaad te vin
den. „De sprookjesfiguren op hek
ken en huisjes, die veel aan de wis
selende klimaatsveranderingen on
derhevig zijn, moeten geplastificeerd
worden. Dit komt vorm en kleur
vaak niet ten goede. Het is echter
heel noodzakelijk". Het is onvoor
stelbaar dat dergelijke kleinigheden
de heer Pieck, die de details voor
namer noemt dan vele grote zaken,
vaak ergeren. Deze details zijn voor
het oog van de leek niet opvallend.
Wanneer Pieck in de stoomcarrous-
sel, een juweeltje van oud kermis-
spul, dat zeker verloren zou zijn
gegaan als hij het niet aan de ver
getelheid had ontrukt, dan ook de
tails ziet die niet aan de waarheid
voldoen, zal hij steeds blijven stre
ven naar verbetering. De locomo
tief bijv., die vroeger het hele spul
deed draaien en van licht voorzag,
draait nu ook weer. De mand turf
staat er naast en de weerschijn van
de vlammen in de vuurmond heeft
zulk een effect, dat velen zich af
vragen of alles nog in de oude toe
stand verkeert. Dit zoeken, verfij
nen of liever sublimeren duurt nu
al zo'n 15 jaar en zal blijven du
ren. „We hebben steeds weer nieu
we plannen, kostbare zelfs. Ziet u
nu dat plein, waaraan de carroussel
staat. Dat is niet af. Daar moeten
een oude kermisbioscoop en een
poffertjeskraam staan om sfeer te
scheppen. Ze komen er ook. Alles
heeft echter tijd nodig.
Anton Pieck en Peter Reijnders bekijken een van hun scheppingen
KAATSHEUVEL - „Weet u wat het werken voor „De Efteling" zo
aantrekkelijk maakt? Je hebt er niets te maken met aandeelhouders,
die op winst uit zijn. Alle winst, die in één seizoen wordt gemaakt,
kan zo weer aan de realisering van nieuwe sprookjes worden besteed.
Anton en ik hebben dan ook vrij mandaat. Je werkt voor het park.
Als ik door het park wandel, geniet ik niet van de sprookjes die er tot
leven werden gebracht. Ik zie teveel de fouten die er nog aan kleven.
Weet u wat ik meestal doe? Ik steek een handvol dubbeltjes in mijn
zak. Die geef ik aan „loslopende knapen" van vijf of zes jaar. Daar
beleef je veel plezier aan. Moet je bijv. zo'n knaap, die bij de eier-
leggende eend of kip staat, eens een dubbeltje geven. Die verwonder
de snuit: „Wat doet die vent nou?" Voorzichtig wordt dit dubbeltje in
de kip gestopt. Het dier komt tot leven, kakelt, wacht even en legt
een ei. Weet u wat die knaap nu doet? Neen, niet bedanken. Hij grijpt
het ei en rent weg. Dan pas geniet ik van mijn park".
De levenskunstenaar, die dit ver
haal vertelt, is de heer Peter Reijn
ders uit Vught. Het genie, dat al de
sprookjesfiguren uit het park tot
lev enbracht. Hij is de man van de
details. „Anton Pieck en ik hebben
elkaar bij de realisering van dit
park wel gevonden, al heeft het me
moeite gekost hem over te halen
om voor ons te komen werken. Dat
verhaal zal hij u zelf wel hebben
verteld".
Peter Reijnders heeft zich in zijn
Riante bungalow in Vught een heel
eigen wereld geschapen. Een wat
rommelige werkkamer is zijn do-
mein.Je verwacht er een technische
installatie zonder weerga. Niets van
dit alles. Reijnders' verwezenlijking
van allerlei vaak schier onoplosbare
problemen, moet in een ander licht
worden gezien. Primitieve construc
ties van enkele stukken hout en
delen van een mecanodoos, kunnen
hem op hét idee brengen. Talrijke
technische mogelijkheden zorgen er
dan wel voor dat zijn vindingen
verder komen dan zijn werkkamer.
„Anders ligt het als ik bepaalde
hedendaagse foefjes wil toepassen
als uitgangspunt voor de realisering
van al dan niet bestaande sprook
jes. Zo leveren zowel Pieck als ik
onze bijdragen voor het geheel".
Van huis uit is Peter Reijnders
een foto- en filmman, die eens een
eigen bedrijf had in Eindhoven.
Rond de jaren dertig knapte hij
daar voor Philips allerlei mogelijke
en onmogelijke zaken op. „Hoe ben
ik in mijn huidige werkzaamheden
verzeild geraakt? Moeilijk te zeg
gen. Een van die onmogelijke za
ken, die ik voor Philips makte, was
een etalage voor De Bijenkorf in
Amsterdam. Daarin moesten de gro
te voordelen van de zgn. Bi-arlite
lamp, die toen net was uitgevonden,
naar voren worden gebracht. Met
mijn werkstuk had ik veel succes.
Diezelfde etalage trok behalve in
Amsterdam ook in Rotterdam en
Den Haag duizenden kijkers. Tot
ongenoegen van de politie, want 't
verkeer werd regelmatig door de
grote oplopen gestremd. Voor een
voortzetting van dit soort activitei
ten voelde ik aanvankelijk weinig.
Toch ben ik er aan blijven hangen".
Peter Reijnders kwam in het ver
leden via zijn zwager, de toenmali
ge burgemeester van Kaatsheuvel,
mr. R. J. Th. v. d. Heijden, nu voor
zitter van het stichtingsbestuur, in
contact met „De Efteling". Deze
kende hem en sleepte hem bij de
plannen tot realisering van een
sprookjestuin. Deze tuin moest aan
de sterk conjunctuurgevoelige ge
meente Loon op Zand (met Kaats
heuvel) leder- en schoenindustrie
wat meer achtergrond geven.
„Twaalf ontwerpen kon ik bij die
eerste bespreking al voorleggen.
Men had er echter niet al te veel
vertrouwen in. Toen ik de aanwezi
gen tenslotte van de realiserings
mogelijkheden overtuigd had, moest
dat alles binnen 3 maanden klaar.
Een onmogelijke opgaaf natuurlijk.
Men had geen flauw besef van de
zware constructies, die nodig waren
om alles dag-in-dag-uit te laten
draaien. Daarbij kwam nog, dat er
iemand moest worden gezocht die
mijn technische vondsten kon aan
kleden, om ze voor het oog ook aan
trekkelijk te maken. Hiertoe werd
Anton Pieck bereid gevonden".
„Wat hebben we samen moeten
vechten om de reclame uit de tuin
te houden. De boel moest naar onze
mening niet ontaarden in een ver
kooptent. Als je er één reclame
spreuk bijhaalt, is het einde zoek.
We wilden pure romantiek met een
avontuurlijke inslag voor jong en
oud. Daarin past reclame beslist
niet". Peter Reijnders wijst er op,
dat er vooral met de jeugd rekening
is gehouden. „Het merendeel van
onze attracties is zonder extra kos
ten te gebruiken en te bezoeken. De
jeugd heeft meestal maar weinig
geld op zak. Om ze nu niet overal
buiten te houden, zijn zoveel mo
gelijk attracties vrij toegankelijk.
Tenminste, voor zover dit mogelijk
was. Neem nu die eierleggende kip.
Dit bleek een extra trekpleister. De
jeugd haalt er per jaar 140.000 eie
ren uit. Dit aantal zou aanzienlijk
kunnen worden verhoogd door „dat
even kakelen" na het inwerpen van
het geldstuk, er uit te laten. In dat
kakelen en wachten zit het hem
echter De kip moet, naar mijn
mening, geen automaat zijn. Als ik
die verwachtingsvolle snuiten zie
en de vreugde bij het eruit rollen
van het ei, dan zie ik, dat dat on
mogelijk is. Een paar kippen er bij
geeft ook geen acceptabele oplos
sing. Vandaar dat ik in een later
stadium nog die eend en ezel heb
geconstrueerd. Alles echter wer
kend voor één dubbeltje. Voelt u,
bij ons is het geen centenklopperij".
Zijn herinnering aan allerlei ge
beurtenissen, die hij „mopjes achter
de schermen" noemt, zijn zeer tal
rijk. Zij vullen het grootste gedeel
te van het gesprek. Hieruit blijkt
ook, dat 't park steeds sublimering
en verbetering behoeft om bij te
blijven. Als één van die staaltjes,
die het construeren van een nieuw
sprookje tot gevolg heeft, noemt hij
een toevalligheid. „Anton en ik had
den het er al eens over gehad, dat
een park zonder „Vliegende Fakir"
eigenlijk maar niets was. Hoe laat
je een Fakir echter op enkele me
ters van de grond, zonder dat je
draden ziet, door de lucht vliegen.
Ik wist er echt geen oplossing voor.
Nu moest ik op zekere dag voor 'n
bruidsreportage van een kennis op
stap. Na afloop wilde ik in mijn
auto stappen en wegrijden. Tot mijn
stomme verbazing zag ik voor mijn
neus zilveren bolletjes door de lucht
zweven. Ik snapte er niets van.
Toen ik echter uit mijn auto stapte
en van wat dichterbij keek, bleek,
dat het regendruppels waren die
langs telefoondraden voortgleden.
De draden kon je niet zien, omdat
ze met het patroon van de voegen
in de kerkmuur samenvielen. Op
dezelfde manier zijn nu de draden,
waarlangs de Fakir voortglijdt op
zijn tapijt, met het achterliggende
gebouw gecomponeerd".
Anton Pieck en Peter Reijnders
hebben voor hun park plannen te
over. „We vullen elkaar op vele
punten aan. De kwaliteiten van
Pieck zullen door geen van de me
dewerkers worden onderschat. Hij
heeft een feilloos oog voor kleuren
en afmetingen. Zijn advies klopt
steeds weer. Hij is ook ontzettend
streng in zijn eisen. Misschien is dat
nog een overblijfsel van de veertig
jaar, dat hij aan het Kennemerly-
ceum in Haarlem les gaf. Voor ons
maakt hij het daardoor wel eens
reuze moeilijk. Ieder jaar weer
wordt het park aangevuld met en
kele sprookjes of worden er be
staande verbeterd en uitgebreid. Zo
is in mei van dit jaar een sprookje
van Koningin Fabiola van België -
„De Indische Waterlelies" - gerea
liseerd. „Ook „Knuppeltje Uit De
Zak" laat sinds het begin van dit
jaar velen schrikken als de kooi
van dit meptuig wordt aangeraakt.
Een klein technisch foefje bleek
voldoende om dit voorheen zo sta
tische onderdeel van het park zijn
werk te laten doen.
„Zo blijven we zoeken". Peter
Reijnders vindt dit zoeken de voor
naamste stimulans voor hem en
zijn medewerkers. „Het houdt de
moed er in. Vooral als je van de
zijde van het publiek verneemt hoe
zeer alles in de smaak valt".
ADAMO'S VADER
VERDRONKEN
De vader van de zanger Salvatore
Adamo, Antonio Adamo, is zondag
bij het baden in zee te Raguse op Si
cilië verdronken. Antonio Adamo,
die in België woonde, maar voor za
ken in zijn geboorteplaats was, is 47
jaar geworden. Salvatore Adamo, die
zich te Biarritz bevond, is naar Sici
lië vertrokken.