wAAlwijkse cn lAnosr.PAAtse couratu
m
VUURWERK
van <~lfïlierio
„IS DRIE-DELING: RIJK, PROVINCIE EN
GEMEENTE NOG TE HANDHAVEN?"
OPEN OOG
Napoleon istische
indeling
>1114
VRIJDAG 23 DECEMBER 1966
87e JAARGANG No. 101
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. week (0,26 2 ct. inc.k.) 0,28
p. mnd. (1,10 10 ct. inc.k.) 1,20
p. kwrt. (8,25 -j- 1 Oct. inc.k.) 3,85
p. kwrt. p.post f 3,70 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 60ct extra)
Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres„ECHO"
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK - Tijdens een korte openbare vergade
ring in de raadzaal van het gemeentehuis te Waalwijk
heeft dr. C. N. M. Kortmann, Commissaris van de Ko
ningin in de provincie Noord-Brabant, de Gewestelijke
Raad van het Stadsgewest Waalwijk geïnstalleerd. Dr.
Kortmann zei in zijn installatierede o.m. dat de stads
gewesten in Noord-Brabant in 4 categorieën te verde
len zijn. Het stadsgewest Waalwijk rekende hij tot
de tweede groep, waarin hij die gewesten rangschikte,
waarin het element van centrumgemeente en gewest
in minder duidelijke vorm naar voren komt. Dr.
Kortmann vroeg zich ook af de Napoleontische drie
indeling: rijk, provincie en gemeente vandaag aan de
dag nog te handhaven is. Hij achtte 't wenselijk dat de
oude vormen wat vi -c; worden gehanteerd en dat
nieuwe vormen worden n 'mrobeerd.
Tot stadsgewest
behoren
6 gemeenten
De voorzitter van de gewestelijke
raad, de heer J. Teijssen burgemees
ter van Waalwijk, zei dat bij de zes
betrokken gemeenten het inzicht was
gegroeid naar grotere samenwerking
in streekverband, een vereiste in deze
tijd. Hij zag als belangrijke taak van
het stadsgewest, een bijdrage leveren
aan de structurele ontwikkeilng van
de streek en zo een verruiming van 't
voorzieningenpatroon scheppen. Bur
gemeester Teijssen was erkentelijk
dat dr. Kortmann de raad wilde in
stalleren.
De commissaris van de Koningin
haalde de tweede nota over de ruim
telijke orde aan, die kortgeleden is
gepubliceerd. In deze nota staat een
indicatieve structurele schets, die het
hele land bestrijkt en waarin wordt
gesproken van gebundelde decentra
lisatie. Men maakt hierin ook een
duidelijk onderscheid tussen grote
stadsgewesten enerzijds en woonge
bieden met open bebouwing ander
zijds. De schets richt zich, aldus de
heer Kortmann, op een genuanceerde
opbouw, welke zich in de provincie
Noord-Brabant duidelijk aftekent.
Vier categorieën
De heer Kortmann vond het nuttig
zich af te vragen in hoeverre in deze
nuancering verschillende vormen val
len te constateren. Hij maakte hier
bij onderscheid tussen vier categorie-
en. Tot de eerste groep rekende spre
ker die stadsgewesten, waarin het
element stad duidelijk kenbaar is en
deze city als een magneet de streek
gebonden houdt. De streek moet aan
de andere kant duidelijk gericht zijn
op de stad. Volgens de heer Kort
mann zijn in Brabant hoogstens vier
van deze stadsgewesten realiseerbaar.
Hierbij doelend op de streek rond de
vier grote gemeenten: Einhoven, Til
burg, Breda en Den Bosch.
Tot de tweede categorie wilde de
heer Kortmann die gewesten rekenen,
waarin de stad als centrum-gemeente
in minder duidelijke vorm aanwezig
is. Deze minder sterke werking komt
doordat deze steden dicht hij een van
de vier grote centra gelegen zijn.
Ook het gewest is hier minder dui
delijk begrensd. In Brabant rekende
hij tot deze groep naast Waalwijk ook
Helmond, Oss, Roosendaal en Ber
gen op Zoom. De streekgewesten
(waarvan het Land van Heusden en
Altëna het eerste is) rangschikte de
commissaris tot de derde groep. In
deze gebieden is geen duidelijk do
minant (stad) aanwezig. Behalve het
Land van Heusden en Altena rekende
hij hiertoe de Kempen en de randge
bieden van de Peel.
De kleine eenheden, streekforma-
ties met een bepaald doel, zoals het
r,..Vip De Dongemond; de groep
Zevcnoeigén, Klundert en Hoge en
Lage lime en de streek rond
Dinteioord, rangschikte dr. Kortmann
tot de vierde c legorie. Een juridi
sche vormgeving .noest volgens hem
passen bij de sociale werkelijkheid.
Als dit niet het geval is. wordt e. op
los. zand gebouwd en werkt niet be
zuinigend doch kostbaarder. De ju
ridische structuur moet volgens spre
ker aangepast worden aan de ver
schillen van de streek. Copiëren van
elkaar vond hij gevaarlijk. In het be
lang van deze groei achtte de heer
Kortmann het een noodzaak, dat men
zich niet te vroeg en niet te strak ging
binden aan een juridische formule
ring.
,,In Nederland wordt nog steeds
gewerkt met Napoleontische indeling,
de driedeling rijk, provincie en ge
meente. In onze maatschappij ver
oudert deze indeling, voor zover ze
nog niet dood is, erg snel. In de ons
omringende landen wordt met een
andere indeling gewerkt, die ook aan
een maatschappelijke behoefte vol-
loet. Hoewel de Napoleontische inde
ling in de Frans en Italiaans spreken
de landen goed fungeert, is ze min
der geschreven voor de Hollandse sy
stematiek", aldus de heer Kortmann,
die de vrees voor de vorming van een
vierde bestuurslaag (stadsgewesten)
de leden van de raad graag in over
weging gaf.
SfefiS®#.
SBS5*,,s**
B
-
mm mmtmmm»
tmmsm'wmimsm®'
mm mwm
p» ««««vv
Wmm S pmm mm
Burgemeester J. Teijssen dankt dr. C. Kortmann voor zijn installatie
rede. Links de heer Kieboom, chef van 't kabinet van de commissaris.
Rechts Mr. H. Kuypers, gemeentesecretaris van Waalwijk
De commissaris bekijkt een teke
ning van de Langstraat. Burge
meester Teijssen, mr. Stieger en de
heer Van Prooyen kijken belang
stellend toe.
Commissaris Kortmann wees erop,
dat ook in vakliteratuur het provin
ciaal bestuur in discussie wordt ge
bracht. In Nederland doen zich dan
ook groeperingen van provincies
voor. De Commissaris wees in deze
op de belangen-groepering van de
drie noordelijke provincies, het rand
stadverschijnsel, de „gouden" Delta
(Z hd-HolIand, Zeeland en Brabant)
en de beide Limburgen, in verband
met da herconstructuering van de
mijnbouw. Ook wees hij op de belan-
gengemeensch Benr nx-verband.
Spreker stelde duidelijk dat het werk
niveau gemeenten, provincie en stads
gewesten aan nieuwe tijden toe is.
„Er moeten nieuwe vormen gezocht
worden, hetgeen in ons bestuur nood
zakelijk is voor een goede functionele
inbreng. Zo dacht de heer Kortmann
aan een zuiverings-schap, havenschap
en energieschap.
Nieuwe vormen
Hij achtte het noodzakelijk dat de
oude vormen wat vrijer worden ge
hanteerd en nieuwe vormen worden
uitgeprobeerd. Tegen deze achter
grond stelde Commissaris Kortmann
de installatie van het stadsgewest. Hij
hoopte dat het stadsgewest Waalwijk
die bouwstenen levert, waarna men
juist zoekt. Een uitspraak van prof.
Verdam, de minister van Binnenland
se Zaken, aanhalend zei hij dat ook
de bestuurskrachten van kleine ge
meenten van belang is. Het samen
voegen van gemeenten kan daarom
bezwaarlijk zijn. Dr. Kortmann hoop
te dat de leden van de gewestelijke
raad een bijdrage zouden leveren aan
een nieuwe bestuursvorm die volgens
hem, juist in Europa zo hard nodig
is.
Burgemeester Teijssen dankte de
commissaris voor diens indringende
beschouwing. Hij vertrouwde erop
dat de werkzaamheden van de gewes
telijke raad resultaten af zouden wer
pen, die de studies van de stadsge
westen behorende bij de éérste cate
gorie, zouden overtreffen of zeker
zouden benaderen. De woorden van
dr. Kortmann zullen volgens hem nog
een belangrijke naklank hebben. De
eerst volgende bijeenkomst van de ge
westelijke raad is vastgesteld op 4
januari. Overwogen wordt of er be
hoefte bestaat voor een vaste commis
sie van advies en bijstand.
Ontwikkelingsgang
In maart 1958 kwamen de burge
meester van Tilburg en de burgemees
ters van 10 omliggende gemeenten
bijeen om te bespreken op welke wij
ze men gezamenlijk problemen, die
boven het eigen gemeentelijk belang
uitgingen, zou kunnen benaderen.
Hieruit ontsproot de Streekraad voor
Midden-Brabant. Later (in 1962
werd de kring van gemeenten, betrok
ken bij het onderling overleg, uitge
breid naar het noorden. De Streek
raad voor Midden-Brabant bestond
toen uit vertegenwoordigers van 24
gemeenten.
In de Streekraad werkten de bur
gemeesters van de betrokken gemeen
ten informeel samen. Door toedoen
van de Streekraad kwamen twee rap
porten tot stand. Het eerste handelde
over de ontwikkelingsmogelijkheden
van Midden-Brabant en verschafte 't
materiaal, dat voor de vorming van
een eerste visie op de ontwikkeling
van de streek van bealng was. Het
tweede rapport was het door de
Streekraad zelf uitgebrachte Interim-
verslag omtrent de stand van de werk
zaamheden van de Streekraad Mid
den-Brabant met betrekking tot de
opstelling van 'n structuurplan. Toen
beide rapporten ter tafel lagen, deed
zich de vraag voor hoe aan de samen
werking bestuurlijk gestalte moest
worden gegeven in de toekomst.
Met name was hierbij de vraag aan
de orde de raden van de verschillen
de gemeenten in de streeksamenwer-
king zouden kunnen worden betrok
ken. De Streekraad gaf daarom aan
een speciale commissie opdracht te
adviseren omtrent de toekomstige be
stuursstructuur van de streek en de
wijze, waarop ook de gekozen verte
genwoordigers bij het streekwerlc be
trokken zouden kunnen worden. Op
basis van het advies van deze commis
sie gingen de Streekraad en de raden
van de betrokken gemeenten er mede
akkoord, de streeksamenwerking in 2
fasen te doen verlopen.
De eerste fase zou er een van zui
ver informele samenwerking tussen
de verschillende gemeentebesturen
zijn. Na een jaar van informele sa
menwerking zou in de 2e fase een ge
meenschappelijke regeling tot stand
moeten komen om de grondslag te
vormen van de dan aanvangende for
mele samenwerking. De Stadsgewes
telijke Commissie Waalwijk, welke
commissie in het kader van de twee
de fase werd ingesteld, stelde zich
tot voornaamste doel om vóór 1 juli
1966 voorstellen te doen met betrek
king tot de concrete definitieve vorm
DE VERGETEN MELODIE
Dat is de titel van het kerststuk, dat dit jaar voor de jongens en
meisjes van onze levensschool en jongerencursus wordt gespeeld.
Het gaat over een oude herder, die door de Dood wordt opgeroepen.
De Dood wil de herder nog een gunst verlenen, voordat hij sterven
moet. De herder zoekt de melodie van een oud lied, een lied van
de vrede op aarde. De Dood belooft hem op zoek te gaan. Hij
komt bij een dokter; maar die kent alleen het lied van de arbeid,
van de techniek en de wetenschap. Dan bezoekt hij een soldaat;
die zegt, dat het lied vals, onecht en verminkt klinkt, en dat je het
kunt horen in het leger, begeleid met de kracht van atoombommen;
want de vrede moet bewaakt worden. Dan gaat hij naar een liedjes
zanger; die lacht hem uit: „Dat lied is versleten, nog goed voor
kindervoorstellingen en dameskransjes"Tenslotte trekt hij naar een
staalfabrikant; en ook daar geen succes: alleen nog het lied van
het geld kan nog een vredesmelodie zijn. Onverrichterzake keert de
Dood terug naar de herder. Niemand kent het lied en niemand stelt
er prijs op het lied te kennen.
De vergeten melodie. Iedereen heeft andere zorgen, andere pro
blemen, andere vragen. Wat koop je voor vrede! Wij willen be
heersen, veroveren en overwinnen. We luisteren naar de zender van
eigenmacht en selfsupporting. Maar de berichten komen op het
moment maar slecht door. We zitten in de mist. Het dreigt ons uit
de hand te lopen. Er staat een heleboel op z'n kop, binnen 'en buiten
de Kerk. Gevestigde structuren kraken en er wordt met de slopers
hamer gewerkt. Waar gaat dat heen! We komen in opstand. En
dan nog kerstmis vieren? Afstemmen op die heel andere golflengte?
De vergeten melodie? Make love no war" (doe aan liefde, niet aan
oorlog). Dat stond dit jaar op een Amsterdamse schutting te lezen.
Het zou een kerstwens kunnen zijn
L. v. BERKEL,
aalmoezenier bedrijfsapostolaat
van de samenwerking van de betrok
ken zeven gemeenten (waaronder toen
ook nog de gemeente Heusden. Dit
doel werd bereikt in de totstandko
ming van de gemeenschappelijke re
geling Stadsgewest Waalwijk. De re
geling werd goedgekeurd door Gede
puteerde Staten van Noord-Brabant
bij b^luit van 14 september 1966, G
nr. 741119 en afgekondigd in de Ne
derlandse Staatscourant van 4 okto
ber 1966.
Tot het Stadsgewest Waalwijk be
horen zes gemeenten, nl. Drunen,
's Gravenmoer, Loonopzand, Sprang-
Capelle, Waalwijk en Waspik. De
gemeenteraad van Heusden besloot
niet verder mede te werken.
Het stadsgewest heeft tot doel:
1de vaststelling en begeleiding van
een intergemeentelijk structuur
plan, als bedoeld in artikel 7, lid
2 van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening voor het gebied van de
samenwerkende gemeenten;
2. het bevorderen van verdere sa
menwerking en het voorbereiden
van maatregelen ter behartiging
van gemeenschappelijke belangen
op die terreinen, welke de Gewes
telijke Raad daartoe aanwijst.
Het dagelijks bestuur wordt gevormd
door de burgemeester van de 6 sa
menwerkende gemeenten. Voorzitter
van de gewestelijke raad en van het
dagelijk bestuur is de burgemeester
van Waalwijk, de heer J. Teijssen.
Gewestelijke Raad Stadsgewest
Waalwijk bestaat uit de heren:
Burgemeester van Drunen, mr. H.
Stieger; H. G. W. Nass, Drunen; A.
H. van Herpt, Elshout, gem. Drunen;
Burgemeester van 's-Gravenmoer, J.
Koopman; A. R. de Geus, 's-Graven
moer; Burgemeester van Waspik, de
heer Welling; A. Kools, Waspik;
Burgemeester van Sprang-Capelle, de
heer M. v. Prooijen; J. W. Genuït,
Sprang-CapelleBurgemeester van
Loon op Zand, L. van Erp; J. A.
Moonen, Loon op Zand; J. P. van
Nieuwstadt, Kaatsheuvel, gem. Loon
op Zand; G. A. Duyvelaar, Waalwijk;
A. G. Meys, Waalwijk; C. P. van den
Hoven, Waalwijk; Voorzitter; Burge
meester van Waalwijk, J. Teijssen.
bÜ
^xcluóieve
cJ-lerenkleclincj
WAALWIJK
P. MERTENS:
werknemers moeten
meer politiek
bewust worden
De heer P. Mertens, voorzit
ter van het Nederlands Katholiek
Vakverbond, is van mening dat de
werknemers zich veel m.eer politiek
bewust moeten worden en hierin een
actieve rol moeten gaan spelen.
Z.i. moeten zij zich plaatselijk-re-
gionaal en ook landelijk laten leiden
door „persoonlijke overwegingen"
waarbij men enerzijds zich daarbij zal
laten leiden door de waarde die hij
hecht aan de confessionele grondslag
van politieke partijen, doch anderzijds
men geen gewetensangsten behoeft te
hebben, indien een verantwoordelijk-
heidsbewuste keuze anders uitvalt.
De heer Mertens noemde het een
„merkwaardige zaak" dat in twee
jaar tijds 14 Nederlandse industrieën
naar Belgisch Limburg zijn vertrok
ken, dat met soortgelijke moeilijkhe
den als ons Limburg te kampen heeft.
We moeten oppassen, aldus de heer
Mertens, dat wij door een starre bu
reaucratische opstelling, door een
reeks van belemmeringen en door een
gebrek aan aanzienlijk minder faci
liteiten voor de ondernemingen dan
elders, geen onbewoond eiland binnen
de EEG worden, waar als gevolg van
een geperfectioneerd ambtelijk be
leid, de grond dor en droog is. Vol
gens de NKV-voorzitter is een nieuw
industrialisatie-beleid nodig, gericht
op een kwalitatieve verbetering van
nieuwe hoogwaardige industrieën.
Wat het gewenste improviseren be
treft zal er meer gecoördineerd moe
ten worden tussen instanties op ver
schillende niveaus en terreinen.
Noodzakelijk is ook her- en bijscho
ling en er zal meer aandacht aan de
beroepenvoorlichting moeten worden
besteed.
De tcho van het Zuióen
Dr.C.Kortmann installeerde maandag
raad stadsgewest Waalwijk
ggi-
EBnm P -1 r
11 It 5
f4 II
|-«1
mmML^ Fill v
pstc** lilt
Nv* WW
voor
A OUDEJAARSAVOND
Vindt U
GROOTS GESORTEERD
Stationsstraat 51a, Waalwijk
L
