waaLwijkse en lanqstRaatse couRant
OP BEZOEK BIJ DE N.V. KONINKLIJKE
CHROOMLEDERFABRIEK „DE AMSTEL"
Huwelijksvoltrekking
van
m
OPEN OOG
Suéde
De toestand in China
WAALWIJK - Als men in Nederland spreekt over de „schoe-
nenstad" weet iedereen wel te vertellen dat dit Waalwijk is.
Waalwijk telt immers tientallen kleine en grote schoenfabrie
ken, waarin een belangrijk gedeelte van de bevolking werkt.
Over de fabricage van schoenen behoeft men de Waalwijker
dan ook niets te vertellen. Anders is het gesteld met de leer-
tabricage. In het schoen- en ledercentrum bij uitstek weten
maar weinigen wat er al zo komt kijken, voordat huiden en
vellen als hoogwaardig leer aan de schoenindustrie ter beschik
king kunnen worden gesteld. Wij bezochten daarom een van
Waalwijks grootste lederfabriekende N.V. Kon. Chroomle-
derfabriek „De Amstel" v/h L. S. Gompen. Aan dit bijzon
der moderne bedrijf zijn 225 werknemers verbonden, die dank
zij een nooit at latende research, en een voortreffelijke samen
werking tussen de werkers van hoofd en hand een constant en
hoogwaardig product maken.
Handhaven van
kwaliteit een eerste
vereiste
Grondstof
Bewerkingen
Twee soorten
-^xcluóieve
cJ-lerenkledincf
WAALWIJK
Elektronisch oog
Veel zorg
De verhoogde
posttarieven
Koninklijk paar
naar Canada
Artsen-conflict is
opgelost
Zweden maakt jacht
op moordenaars
VRIJDAG 13 JANUARI 1967
88e JAARGANG No. 4
««v «nmvuiVrtU rvu. 1
De rcho van het Zuióen
fi rtrnrov
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Opgericht 1878
Bureau,Grotestraat 205. W.alwljk Tel. 04160-2621 - Kaatsheuvel, Pr. v.n Beurderatraat 8. tel. 041B7-«ng
Abonnement
p. week (0,28+ 2ct.inc.k.) ƒ0,30
p. mnd. (1,20+10 ct.inc.k.) ƒ1,30
p. kwrt. (3,40+10 ct. inc.k.) ƒ3,50
P; ^vYrt- P- P°st f 4,bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
at
Van huid tot leder
(Van onze verslaggever)
het begin
De gebroeders L. S. en S. E. Gom
pen begonnen in 1913 met een leer
fabriek in de Grotestraat ter hoogte
van het huidige pand van de Amro-
bank. Een bedrijf dat een enorme
vlucht nam, en dat reeds in de jaren
30 dankzij de productie van kalfs-
suède een wereldnaam had. Een don
kere dag in de geschiedenis van het
bedrijf is Eerste Paasdag 1938 toen
de gehele fabriek door brand werd
verwoest. Een brand die de oudere
inwoners vap Waalwijk zich onge
twijfeld nog goed zullen herinneren.
Men bleef echter niet bij de pakken
neerzitten.
Spoedig kwam de productie weer
op gang, gedeeltelijk in de niet ge
heel verwoeste gebouwen, die voor
productie geschikt werden gemaakt,
gedeeltelijk in andere bedrijfspanden.
Dat het in die jaren behelpen was
valt te begrijpen. De oorlogsjaren
gingen natuurlijk aan dit bedrijf ook
niet ongemerkt voorbij, maar na de
oorlog groeide het bedrijf snel. Aan
sluitend aan de oude panden in de
Grotestraat verrees een nieuw gebou
wencomplex waarvan het sluitstuk in
juli '58 in gebruik werd genomen.
Toen werd ook de ingang van de
Grotestraat naar de Putstraat verlegd.
Het gedeelte tussen de Putstraat Vic
toriestraat en de verlengde Poolse-
straat is eigendom van „De Amstel",
zodat het bedrijf over ruim voldoen
de uitbreidingsmogelijkheden be
schikt.
In 1954 werd de Nederlandsche
Chroomlederfabriek in Waspik over
genomen en voortgezet als N.V.
„De Amer". Deze onderneming is
momenteel een bedrijfsonderdeel van
van „De Amstel". Eenieder, die de
schoen- en lederindustrie kent, zal
gaarne beamen, dat „De Amstel" op
dit ogenblik een wereldnaam heeft.
De naam Gompen is een begrip ge
worden voor kwaliteit. De huidige
directie, gevormd door de heren H.
J. Gompen, J. G. Gompen en G. van
Stokkum vindt bet handhaven van
kwaliteit een eerste vereiste; daaraan
koppelt zij direkt het verbeteren van
de produktiviteit. Aan dit laatste
wordt, aldus de Amstel-directie, door
velen te weinig aandacht besteed.
Om de lezers een indruk te geven
van de leerfabricage maakten wij 'n
rondgang door dit bedrijf. De grond
stof voor het maken van leer in dit
bedrijf bestaat in hoofdzaak uit hui
den van runderen en kalfsvellen. Dit
huidmateriaal komt voorlopig gecon
serveerd (gezouten) in het huidenma
gazijn aan en wordt daar opgeslagen.
De constante temparatuur, bij voor
keur rond de 8° C wordt verkregen
door koeling en ventilatie. De eerste
afdeling waar de huiden na het hui
denmagazijn komen is het nathuis.
In dit nathuis, waar enorme hoeveel
heden water worden gebruikt, wordt
de huid gereed gemaakt voor de looi
ing. Ongewenste bestanddelen wor
den verwijderd, zodat de zuivere le
derhuid overblijft. In haar wens, om
tot een constante kwaliteit te komen,
gaat „De Amstel" zover, dat men
geconditionneerd water uit eigen
water-installatie gebruikt.
Bronpompen zorgen ervoor, dat
men nooit gebrek aan water heeft.
Men heeft de beschikking over een
reservoir van 320 m3, genoeg om
stoffen, eveneens in de vaten, krijgt
het de gewenste kleur. Hierna volgt
een belangrijke splitsing in twee leer
soorten die geheel verschillende be
werkingen krijgen, n.l. het leer dat
op de nerf kant afgewerkt wordt en
het leer dat op de vleeskant wordt
bewerkt. Dit laatste wordt dan de
zgn. suède al naar gelang de ge
aardheid van de grondstof kalfs-
suède, rundssuède (Hunting) of split-
suède. Dit leer wordt na het verven
gedroogd in droogkamers, droogtun-
nels of op vacuumdrogers. In de
droogtunnels worden in hoofdzaak de
hoogwaardige kalfsvellen gedroogd.
De splitsuede veelal op de vacuum
drogers met hun veel grotere capa
citeit.
Door licht bevochtigen en „stol
len wordt het leer zacht gemaakt.
Het fluweelachtige suède-uiterlijk
wordt verkregen door het leer op
schuurmachines met verschillende
soorten schuurpapier te behandelen.
Stof wordt verwijderd door borstelen,
en door het leer droog in een vat te
draaien. Het teveel aan rek wordt
verwijderd door het leer in iets voch
tige toestand op te spannen en dan
zijn boxcalf, licht aniline-leder en 't
sterker gevette juchten.dit laatste
vooral voor sportief schoeisel ge
bruikt. De wat sterker gedekte rund
box-soorten zijn er in alle modekleu
ren, veelal gebruikt voor een wat
jeugdiger type schoenen.
Wij hopen dat U door deze ver
handeling een indruk hebt gekregen
van de wijze waarop leer gemaakt
wordt en de zorg die er in een leer
fabriek (in dit geval „De Amstel")
aan besteed wordt.
Onder de rubriek „Op de voet ge
volgd" zullen wij in de komende we
ken wenken geven hoe men dit leer
zo lang mogelijk mooi en goed kunt
houden.
W/4-V/ uiOj Ulll <-> f til UUil
bijv. 150 gezinnen een dag van wa-lTlte drogen. Tenslotte wordt het leer
ter te voorzien.
De bewerkingen die de huiden
ondergaan zijn o.m. snoeien (afsnij
den van onbruikbare stukkenweken
en spoelen (zout en vuil verwijderen
kalken, ontvlezen, splitten (dikke
huiden worden in de splitmachine in
twee lagen gespleten), ontkalken en
beitsen. Na deze bewerkingen is de
huid wit, enigszins glanzend, en
wordt bloot genoemd. De bloten, die
aan bederf onderhevig zijn, gaan dan
naar de looierij. In de looivaten („De
Amstel heeft er 15) krijgen zij een
behandeling met chroomzouien en
worden daarbij omgezet in 't chroom-
groene leer, dat niet meer kan beder
ven. Dit looien, dat vroeger soms
wel een jaar of langer duurde, ge
beurt nu in luttele uren.
In vaten wordt nu het leer, want
zo kan men het product noemen, be
handeld met vetoplossingen om het
de goede zachtheid te geven.
Door behandeling met aniline-kleur-
nog bijgesnoeid en op een meetma
chine gemeten. Het krijgt dan een
eindcontrole, en is klaar om gesor
teerd te worden en te worden afge
leverd.
I oor het leer dat op de nerf kant
wordt afgewerkt, speelt de gesteld
heid van de nerf een belangrijke rol.
De volledig gave huid kan afgewerkt
worden als aniline-leer. Deze trans
parante afwerking met zijn bijzonde
re kleureffecten is kenmerkend voor
dit leer en geeft tegelijkertijd een
goede oppervlakte-bescherming. Een
huid, die aan de nerfzijde beschadi
gingen vertoont, wordt licht afge
schuurd. Het stof dat bij deze hande
ling ontstaat, wordt op een stofblaas-
machine verwijderd.
Daarna gaat ook dit naar de af-
werkerij, waar het met sterker dek
kende finishes wordt afgewerkt. Het
opbrengen van deze verf gebeurd
door middel van borstelen, lakgieten
en spuiten. In een moderne fabriek
geschiedt dit laatste in spuitinrich-
tingen, die met een electronisch oog
gecommandeerd worden.
Door middel van fotocellen worden
de contouren van de vellen afgetast,
en dan bespoten. Met hydraulische
persen wordt aan het oppervlak een
finishing touch gegeven nadat met
kleurloze lakken grotere watervast
heden en speciale glanseffekten zijn
verkregen. Hoewel deze leersoorten,
meestal op kunsthars basis afgewerkt,
uitstekende echtheden hebben, heeft
toch het volnerf leer een edeler ka
rakter, en betere draageigenschappen.
Voorbeelden van het volnerf leer
,vvy«
Prinses Margriet en Mr. Pieter van Vollenhoven reiken elkaar de hand
tijdens de huwelijksvoltrekking in het stadhuis.
leder
De volgende verhogingen worden
nu toegepast:
Eenheid bij telefoneren van 5
naar 7 cent;
duurder telegraferen: 50 cent
omhoog, plus elk woord betalen
op 1 februari briefkaarten naar
15 cent;
pakketpost 25% omhoog;
brieven boven 20 gram 1/3
duurder;
verzending van drukwerk en
monsters 20% meer;
ongeadresseerde stukken tot
25 gram 4 cent (was 3 cent);
pakjes tot 3 kilo 25 cent duur
der;
postwissels tot f 25,- van 50
naar 75 cent.
Koningin Juliana en prins Bern-
hard hebben een uitnodiging van de
gouverneur-generaal van Canada
aanvaard om dit voorjaar een be
zoek te brengen aan Canada, in het
jaar van zijn eeuwfeest.
De koningin en de prins hopen
op 16 mei in Ottawa aan te komen.
Gedurende haar verblijf in Cana
da, zal de koningin het Nederland
se paviljoen op de Expo op 18 mei
officieel openen.
Het honorariumconflict der huis
artsen is beslecht. De ledenverga
dering van de Landelijke Huisart
sen Vereniging (LHV) heeft zich
donderdagavond in Amsterdam met
52 stemmen voor en 8 blanco neer
gelegd bij een compromis dat de
regering tot oplossing van het ge
schil heeft aangeboden.
De ziekenfondsen zijn bereid zich
noodgedwongen neer te leg
gen bij de afspraken d'ie minister
Veldkamp met de huisartsen heeft
gemaakt; zij het, dat zij de ver
antwoordelijkheid voor de daaruit
voortvloeiende kosten ad. 12 mil
joen gulden (voor een bespoedigd'e
pensioenregeling) geheel voor re
kening van de regering laten.
Bij alle politieposten in Zweden is
de vlag halfstok gehesen, terwijl een
reusachtige politiemacht jacht maak
te op de moordenaars van twee poli-
tie-agenten en een nachtwaker. De 3
mannen werden in het centrum van
Handen, een voorstad van Stockholm,
door een dievenbende met een ma
chinepistool neergeschoten.
Volgens aanplakbiljetten en pam
fletten in Peking hebben zich de laat
ste maanden ernstige incidenten
voorgedaan in de steden Tsjoen King,
Isengtoe, Lantsjow, Sjanghai. Tien
tsin, Hofei en ook in de hoofdstad
zelf.
Dit is de eerste opsomming van de
Chinezen zelf over ongeregeldheden,
die zich het afgelopen weekeinde
concentreerden in Nangking en
Sjanghai. De toestand in Sjanghai
was gisteren onoverzichtelijk door de
vele tegenstrijdige berichten uit deze
belangrijke havenstad. Het is moei
lijk een duidelijk overzicht te krijgen
van de situatie. De meeste berichten
spreken van een toestand in heel
China die grenst aan burgeroorlog.
Enkele berichten noemen de meldin
gen van gevechten overdreven.
AAN ONZE ABONNEES
Wij wijzen onze abonnees, die het
abonnementsgeld per giro voldoen,
erop, dat dit bedrag met ingang van
1 januari 1967 is verhoogd tot f 4,-
per kwartaal.
EEN GROOT STUK VAN MIJN INKOMEN
DE MIST IN?
Dezer dagen verscheen het contactblad voor de medewerkers en be
langstellenden van 't Bedrijfsapostolaat. Het handelt over belasting
en sociale premies. Ons bestaan is alleen zeker door afgedwongen
liefde. We worden gedwongen om sociaal te zijn. Soms merken we
dan bij ons zelf dat we bezorgder zijn voor onze eigen portemon-
naie dan voor onze medemens, die tussen de wal en het schip is
geraakt. De belastinginspecteur ontwijken we alsof hij een besmet
te ijke ziekte met zich mee draagt. Waar gaan onze centen naar toe?
Naar de huishouding van Vadertje Staat. Maar hij heeft een vrouw
getrouwd met een groot gat in de hand, vinden we. Het leger is
de grote slokop. Begrijpelijk gaan om deze reden mensen over tot
het ontduiken van belastingen. We begrijpen nochthans dat belasting
betalen noodzakelijk is. Ik geef echter graag toe dat de inning van
deze belasting verre van duidelijk is. Duistere formulieren, raadsel
achtige vaktermen doen ons zeggen: „Zoeken jullie 't maar uit!"
Duidelijker ligt de zaak bij de sociale premies. De werkgever betaalt
en ook wij dragen ons steentje bij. Vroeger kon je als er iets ge
beurde je handje ophouden. Nu is ons bestaan grotendeels verze
kerd. Eigenlijk is het een voorrecht om voor elkaar te mogen zorgen.
