wAAlwijkse en UnqstRAAtse couRAnt
[ÖCa,
mpe j
JOt
Historisch orgel in Waspik 200 jaar
geleden in gebruik genomen
GOEDE VOORLICHTING ONONTBEERLIJK
OPEN OOG
van rl7ierlc
ampe
T
Rijksconsulent
IN MIDDELEEUWSE KRUISKERK
De ondernemer in het midden- en kleinbedrijf, die zich
wil handhaven moet „bijblijven". De snelle ontwikke
ling moet hij op de voet volgen. Hij moet voorts een
groot aantal functies en eigenschappen in zich vereni
gen. Een en ander maakt, dat een goede voorlichting
voor de middenstandsondernemer onontbeerlijk is.
Gelukkiu staat hem voorlichting in velerlei vorm ten
dienste. Allereerst mag worden genoemd de voorlich
ting, die wordt gegeven door particuliere instellingen
en commerciële organisaties, alsmede door privaatrech-
Tal vasi voorlich-
tingsmogelijkheden
Instellingen
Kredietverlening
Fabriek in Tegeien
uitgebrand
i
i
i
i
a
a
In Tiiburg naar:
lelijke en publiekrechtelijke organisaties. Daarnaast
zijn er nog enkele instituten werkzaam, die de onder
nemer op hun „eigen" terrein voorlichting en infor
maties kunnen verstrekken. Op het terrein van de
overheidsvoorlichting aan het midden- en kleinbedrijf
is, naast de Economische Voorlichtingsdienst (export
mogelijkheden) en de Rijksnijverheidsdienst (techni
sche voorlichting), in het bijzonder de dienst van de
Rijksconsulenten voor het Midden- en Kleinbedrijf en
Toerisme werkzaam.
Borgstel li ngs-
fondsen
Az vc/uoiepe
<J-ierenkieclincf
Verrukkelijk
instrument
I
I
3
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
VRIJDAG 23 JUNI 1967
88e JAARGANG No. 50
De Echo van het Zuióen
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Abonnement
p. week (0,28+ 2ct.inc.k.) ƒ0,30
p. mnd. (1,20+10 ct. inc.k.) ƒ1,30
p. kwrt. (3,40+10 ct inc.k.) 3,50
p. kwrt. p. post 4,b« girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk
Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Telegram-adres „ECHO"
De ondernemer in midden- en
kleinbedrijf moet «bijblijven
In het hierna volgende zullen wij
de verschillende voorlichtingsinstel
lingen en diensten met een korte om
schrijving van hun taak, de revue la
ten passeren. Zaak is, dat de onder
nemers een nuttig gebruik maken van
de hun ten dienste staande voorlich
tingsmogelijkheden.
Wat de instellingen en diensten be
treft moge nog worden opgemerkt,
dat deze door de Centrale Organisa
ties van het midden- en kleinbedrijf
samen met de Overheid of door de
Overheid alleen in het leven zijn ge
roepen.
Het Economisch instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf (EIM), dat
in 1930 werd opgericht, verricht we
tenschappelijk onderzoek. De resulta
ten van deze onderzoekingen geven
mee inzicht in de ontwikkeling van
het midden- en kleinbedrijf. Deze
kunnen dienen als uitgangspunt voor
een betere bedrijfsvoering. Zowel de
organisaties van bet midden- en klein
bedrijf als de Overheid maken er ter
bepaling van hun beleid, gébruik van.
Grote bekendheid genieten de omzet-
en bedrijfskostenstatistieken waaraan
de ondernemers kunnen meedoen. De
ze kunnen voor hen een middel tot
schriftelijke bedrijfsvergelijking zijn.
Het verkregen cijfermateriaal wordt
ook veelvuldig gebruikt bij de „mon
delinge" bedrijfsvergelijking in de zg.
bedrijfsvergelijkingsclubs, die in vele
branches bestaan.
Het EIM verzorgt eveneens publi-
katies over de structuur van verschei
dene branches, over de situatie van
de Middenstand in bepaalde streken
van ons land, over conjuncturele ont
wikkelingen van het midden- en klein
bedrijf alsmede over onderwerpen, die
betrekking hebben op de produktivi-
teitsbevordering (studies inzake be
drijfsbeheer, uniforme administratie
systemen etc.). Onderzoekingen in de
vervoerssector worden verricht door 't
Economisch Bureau Wegvervoer, dat
in de organisatie van het EIM een
aparte plaats inneemt.
Het Centraal Instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf (CIMK) is
opgericht door de privaatrechtelijke
werkgevers- en werknemersorganisa
ties in samenwerking met de publiek
rechtelijke organisaties en de over
heid. 1 januari 1967 is het CIMK
onder centrale leiding begonnen met
de werkzaamheden. Aan het CIMK
zijn ook werkzaamheden in het kader
van de ontwikkelings- en sanerings
maatregelen voor het midden- en
kleinbedrijf toevertrouwd. Onderne
mers in het midden- en kleinbedrijf
kunnen bij het CIMK terecht voor
adviezen terzake van de bedrijfsvoe
ring (het doorlichten van hun bedrijf)
voor voorlichting over kredietverle
ning, winkelplanning en collectieve
voorlichting (cursussen e.d.), zoals
hierna gedetailleerd wordt toegelicht.
De afdèling kredietverlening (v/h
AWM) kan alle mogelijke informaties
geven over inrichtings- 'en hypothe
caire kredieten ter financiering van
nieuwe bedrijven in nieuwe panden.
Deze afdeling is bovendien ten nauw
ste betrokken bij de uitvoering van 't
zg. overnamekrediet- een bijzondere
kredietvorm, waarmede de overne
ming vain bestaande bedrijven wordt
vergemakkelijkt. Per project wordt 'n
diepgaand onderzoek ingesteld.
De afdeling Planologie (v/h COM)
heeft tot taak te bevorderen, dat het
midden- en kleinbedrijf bij de bezet
ting van bedrijfspanden in nieuwe
wijken „aan zijn trekken" komt. Zij
houdt zich daarom bezig met de plan
ning van winkelcentra in nieuwe wij
ken,evenals met de bestudering van
saneringsplannen, waarbij de belan
gen van het midden- en kleinbedrijf
in sterke mate zijn betrokken. Over
deze zaken wordt voornamelijk ad
vies gegeven aan gemeentebesturen,
maar ook aan middenstandorganisa
ties, die willen worden geïnformeerd
over de omvang, de ligging en de
branchesamenstelling van een winkel
centrum.
Ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf, kunnen bij deze afdeling
eveneens voorlichting krijgen ever de
vestigingsmogelijkheden in de ver
schillende gemeenten. Meestal wordt
deze voorlichting collectief gegeven,
doch Ook de individuele middenstan
der kan zich tot de afd. Planologie
van het CIMK wenden.
De afdeling „voorlichting" zet de
taak voort van het voormalige Voor
lichtingscentrum voor de Detailhan
del (VCD). De voorlichting van deze
afdeling van het CIMK is er op ge
richt, de ondernemers in het midden-
en kleinbedrijf behulpzaam te zijn bij
het verbeteren van hun bedrijfsvoe
ring. Daartoe verzorgt zij in samen
werking met de centrale midden
standsorganisaties, algemene cursus
sen. Op verzoek van organisaties kun
nen ook cursussen worden samenge
steld, die toegespitst zijn op de si
tuatie in een bepaalde branche. Be
drijfsadviseurs geven tegen betaling
adviezen ever de bedrijfsvoering en
allerlei moeilijkheden die zich in de
onderneming kunnen voordoen.
In de nacht van maandag j.l. is
de dakpannenfabriek van de N.V.
Jos Kurstjens aan de Nassaustraat
in Tegelen door brand grotendeels
verwoest. De schade werd rond de
vijf miljoen geschat. De oorzaak
van de brand, die rond kwart over
tien uitbrak, is onbekend.
kan U héél wat tijd (en I
ergernis) besparen.
I
I
I
V
WIJ DOEN Het
plisseren, repareren,
ajouren, borduren, inkor
ten, stoppen, vermaken
enz. enz.
WIJ MAKEN HET
stofknopen, ceintuurs,
gespen en nog véél ander
atelier-werk.
De Hoofdafdeling Gewestelijke
Aangelegenheden en Voorlichting van
dit Directoraat-Generaal heeft in
iedere provincie een rijksconsulent
voor het midden- en kleinbedrijf en
toerisme. Deze consulenten geven de
ondernemers in hun werkgebied
voorlichting over het overheidsbeleid
met betrekking tot de middenstand
en de mogelijkheden, die dit beleid
voor middenstanders inhoudt. Daar
naast geven zij zowel groepsgewijs,
bijv. aan organisaties van midden
standers e.d. als aan de ondernemers
afzonderlijk voorlichting op bedrijfs
economisch gebied. In individuele
gevallen fungeren zij ook als wegwij
zer, door de ondernemers, die voor
lichting of advies nodig hebben te
verwijzen naar de voor hen daarvoor
geëigende organisaties of instituten.
Zij hebben voorts een werkzaam aan
deel in provinciale of regionale voor-
lichtings-activiteiten.
In ons land bestaan thans 35 Borg
stellingsfondsen. Hun oprichting da
teert uit de crisis van de dertiger ja
ren. Hun werkgebied valt in het al
gemeen samen met het district van'de
Kamer van Koophandel en Fabrieken,
zoals dat ook in de Langstraat en het
Land van Heusden en Altena het ge
val is. Middenstanders, die krediet-
hulp, bemiddeling en voorlichting
wensen, kunnen zich voor een per
soonlijk onderhoud op de spreekuren
van het fonds, in hun district, ver
voegen. De Borgstellingsfondsen kun
nen twee scorten krediet verstrekken,
tot ru maximum van 10.000,-; n.l.
het Bijzonder bedrijfskrediet en het
Borgstellingsfondskrediet.
Naast de werkzaamheden ten be
hoeve van de kredietverlening dienen
de fondsen ook te worden gezien als
belangrijke voorlichtende instanties
voor de kleine middenstand. Boven
dien verlenen zij, gelet op hun speci
fieke taakstelling en hun jarenlange
ervaring, medewerking aan de uit
voering van de werkzaamheden van
de Stichting Ontwikkeling en Sane
ring voor het Midden- en Kleinbe
drijf Voorts zijn de fondsen betrok
ken bij de rapportering en advisering
inzake verzoeken om financiële hulp
ingevolge de Rijksgroepsregeling
Zelf standi gen".
Er zijn dus vele voorlichtingsmoge
lijkheden voor de ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf.
VAKANTIE
De vakantie staat weer voor de deur. Weken, waarnaar men heeft
uitgezien, kruipen nader; de zon en de blauwe hemel achter de ho<-
rizon. Een valies vol met dromen staat klaar. Als Jan nou maar
slaagt en Marlies overgaat en het weer ons goed gezind is.
En blijkt dan uiteindelijk dat Jan op een half puntje gezak is en
Marlies voorwaardelijk over mag, ook dan worden de koffers op
de bepleisterde auto gepakt. Vader rakelt zijn geluwd enthousiasme
wat op; moeder tempert de kinderen 'en de haard, om met het laatste
mudje de koude dagen door te komen.
Naar alle windstreken en uithoeken trekken ze weg, naar de Loönse
Duinen en de Zwitserse Alpen, naar Coudewater en Warmerdam.
In onze hedendaagse maatschappij zijn er echter teveel mensen voor
wie die vakantie een beklemmende tijd is: mensen die door ziekte of
invaliditeit aan het bed gekluisterd zijn. Maar ook voor tallozen
die vanwege ,,bedrijfs-sociologische en conjuncturele mutaties", zo
als dat dan heet, zonder werk zijn, is de vakantie een tijd, die hen
opnieuw confronteerd met hun wankele plaats in een luchtledige
maatschappij. Vakantie voelt men pas als zinvol, wanneer zij een
verademing binnen een gericht arbeidszaam leven is.
De oplossing van de werkeloosheid is niet alleen een probleem waar
mee de regering zich moet bezighouden. Ook plaatselijk zulten be
drijven van diverse pluimage openlijk met ekaar contact moeten hou
den, Ze zullen samen de werkgelegenheid moeten doorlichten. Het
gebeurt te vaak, dat een bedrijf langzaam van binnen uit wegrot, zo
dat een sluiting als een bom invalt. De ondernemingsraad is er niet
alleen ter bevordering van de bedrijfsvrede; zij moet ook een open
college zijn waarin de planning en het personeelsbeleid ter tafel komt.
De ondernemingsraad is vaak nog teveel „een zoethoudertje"aan
wie men opgezette tijden iets mededeelt.
Doch ook de werknemer zal bereid moeten zijn om positief te han
delen, zal bereid moeten zijn om zich voor zijn bedrijf te interesseren,
zal meer moeten doen als zeggen: ze moeten maar zien hoe ze uit
de rotzooi komen en hoe ik aan werk kom.
Namens het bedrijf sapostolaat,
ALBERT MEGENS
(De volgende week is de aalmoezenier afwezig i.v.m. het kamp van de Levens
school in Well (L.
WAAI W IJ k
Woensdag was het precies 200 jaar
geleden dat het orgel van de fraaie
middeleeuwse kruiskerk te Waspik
(daterend van 1426) in gebruik werd
genomen. Kerk en orgel staan beide
onder monumentenzorg. Het histori
sche en waardevolle orgel werd 9 jaar
geleden door D. A. Flentrop uit
Zaandam vakkundig gerestaureerd.
Hiermee was een totaalbedrag van
f. 25.000, - gemoeid, en wel 18-dui-
zend gulden voor het klinkende deel
(1342 pijpen) en f. 6.500, - voor 't
k Heuvelstraat 14
mmmmf
herstel van het poly chrome erwerk van
het instrument. De firma Hulst uit
Sprang-Capelle heeft dit uiterlijk as
pect, typerend voor de 18e eeuw,
keurig hersteld. De namen Cousebant
en Wassenaar wier wapens tegen de
orgelkast hangen, zijn de vermoede
lijke schenkers van het verrukkelijke
instrument.
Het Waspikse orgel is een mecha
nisch pijporgel met aangehangen
kistpedaal. Dit instrument stelt aan
de bespeling heel eigen eisen, maar
geeft het ook een heel eigen karak
ter. Ongetwijfeld geeft het in ver
band met de aangehangen kistpedaal
beperkte mogelijkheden qua program
mering, maar daar tegenover staat dat
het een prachtige dispositie heeft met
een twintigtal registers. Behalve het
kistpedaal, wat zeer uniek te noemen
is (slechts 2 of 3 in Nederland) heeft
het orgel ook onmogelijk kleine en
smalle pedaaltoetsen. In feite kan er
dus slechts manuliter gespeeld wor
den en zo dient het 'kistpedaal slecht
ter ontlasting van de linker hand. Het
is dus uitsluitend een curiositeit te
noemen, al demonstreerde de inter
nationaal bekende organist Albert de
Klerk uit Haarlem tijdens 'n concert
de bruikbaarheid daarvan.
De waarde van het orgel moge ook
uit het volgende blijkenDe histori
sche orgels van Nederland zijn, naar
de mate van hun gaafheid en hun
ouderdom verdeeld in drie klassen,
de zgn. A, B en C-orgels. De A-or
gels zijn instrumenten die praktisch
geheel gaaf zijn. Het is dan ook geen
wonder dat het aantal A-orgels laag
is. In Noord-Brabant zijn er van de
35 op de monumentenlijst geplaatste
orgels slecht 4 die behoren tot de A-
klasse. Eén daarvan is het orgel van
de Ned. Herv. Kerk te Waspik. Al
leen al deze indeling wijst op het be
lang van het instrument. De dispo
sitie van het majestueus en ornamen
tiek orgel is als volgt: hoofdwerk:
C-d"\ Praestant 16 af c', Bourdon
16, Praestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4,
Holfluit 4, Octaaf 2, Woudfluit 2,
Mixture IV sterk, Cimbaal 3 sterk,
Cornet IV sterk af c', Trompet 8 bas,
Trompet 8 discant, Sesquialter III
sterk. Rugwerk: C-d"', Dwarsfluit 8
af c', Holpijp 8, Praestant 4, Fluit 4,
Octaaf 2, Quint li/2, Sexqualter II
sterk af c'. Pedaal: C-c'.
Dit orgel van Matthaus de Crane
is klaarblijkelijk geïnspireerd op het
orgel uit de grote kerk van zijn ge
boorteplaats Culenborg, waar zijn va
der organist was en die daar het door
de Brabander Matthijs Verhofstad
gebouwde instrument bespeelde bij de
ingebruikneming in 1719. Ook moet
de orgelbouwer Matthaus de Crane
zelf organist zijn geweest want hij
bespeelde het Waspikse orgel bij de
ingebruikneming in 1767, zoals in
fijne letters boven de speeltafel staat
te lezen: 'Matthaus de Crane me fe
cit ende bespeelde mij bij Eredienst'.
De bouwtrant van Verhofstad en
de Crane is eer Zuid-Nederlands te
noemen dan Noord-Nederlands; het
zijn late vertegenwoordigers van de
oud-Nederlandse bouwstijl. Zij staan
nl. los van de machtige Schnitger-
school, die sedert 1720 zulk een
enorme invloed heeft gehad op de
Nederlandse orgelbouw. Zo is het
Waspikse orgel enigszins archaïse
rend van karakter waaraan het juist
zijn bijzondere charme en historische
betekenis ontleent, afgezien nog van
het feit dat het practisch geheel ori
gineel is gebleven. Daterend uit de
bloeitijd van de orgelbouw en de or
gelmuziekkunst kan het instrument
gezien worden als het punt waarin de
orgelbouw van de Nederlandse school
culmineert.
