wAAlwijkse en LanqstRAAtse couRAnt
Maria Stuart werd 400 jaar geleden
Koningin Elisabeths grootste vijandin
B. BOUWMAN
Interessante voorlichtingsdag voor
kalvermesters in Den Bosch
Eind februari wordt in Loon op Zand en
Spr.-Capelle mijngas door aardgas vervangen
UW MENING
Controle
IN SCHOTLAND WERD ZIJ MET HET
NODIGE EERBETOON INGEHAALD
BELACHELIJKE
TOESTAND
Moeilijkheden met
Engeland
De wraak van de
koning
De koningin
gevangen
Om macht en
aanzien
Financiële steun
voor Nederlandse
Spoorwegen
Huwelijk met de
moordenaar
P. van Assen
BRILLEN - SPECIAALZAAK
(VOORHEEN J.TAUSCH)
GROTE STRAAT 231 - WAALWIJK
TELEFOON 3866 DORPSTRAAT 15 0ISTERWIJK -
De begrafenis van
Max Tak
TOTAAL MOETEN 4500 AANSLUITINGEN WORDEN „BEWERKT"
Inruilen
Onrendabel
10 fasen
De
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1967
88e JAARGANG No. 66
Uitgever
Waalwjjksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
van het
Abonnement
p. week (0,28+ 2ct.inc.k.) ƒ0,80
p. mnd. (1,20+10 ct. inc.Ê) ƒ1,80
p. kwrt. (3,40+10 ct inc.k.) ƒ3,50
P- kwrt. p. post 4,bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 78 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
B' j-eaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Telegram-adres „ÉCHO"
De 19e augustus van het jaar 1561 landde in Schotland een jonge
vrouw, die met het nodige eerbetoon werd ingehaald. Zij was ook
niet de eerste de beste. Zij, Maria Stuart was koningin van Frankrijk
en Schotland. De jonge koningin heeft waarschijnlijk niet kunnen
vermoeden, dat deze landing in haar vaderland, een wel zeer bijzon
dere mijlpaal in haar leven betekende. Een mijlpaal, die een totale
ommekeer inhield van rust en geluk naar avontuur en een roemloos
einde. Haar hart verloor ze aan de mannen, haar hoofd onder het
zwaard van de beul. Mannen hebben in het leven van deze mooie
koningin steeds een belangrijke rol gespeeld. Reeds op jonge leef
tijd werd zij uitgehuwelijkt aan de Dauphin van Frankrijk, de latere
Frans II. Na de dood van haar vader was zij dus koningin van
Frankrijk en Schotland, alwaar haar moeder-weduwe het regent
schap waarnam.
Haar huwelijk met Frans II was
zeer goed, doch er dreef een scha
duw over, aangezien het kinderloos
bleef. Na de dood van haar echtge
noot vonden er in Frankrijk ingrij
pende wijzigingen plaats en was er
voor Maria geen plaats meer als
koningin. Haar restte nog slechts
de troon er in Schotland. Inmiddels
was er in Schotland een revolutie
uitgebroken tegen het feodale be
wind van de heersende laag, be
staande uit de koningin-regentes,
de geestelijkheid, die spotte met
iedere vorm van moraal, en een be
paald deel van de adel. De protes
tanten onder aanvoering van Jaco
bus, prior van St. Andrew, een half
broer van Maria Stuart, behaalden
de overwinning dank zij de hulp
van Engelse troepen. Tijdens deze
troebelen overleed de regentes en
kwam Maria uit Frankrijk terug.
Haar half broer, die religieus haar
tegenstander was, werd toch haar
vertrouwensman. Zij benoemde hem
tot graaf van Moray en hij bestuur
de het land met vaste hand. Er ont
stond in Schotland een situatie, die
men weinig heeft getroffen, 't Land
was in handen der protestanten, die
het bestuurden met straffe hand.
De koningin, die officieel erkend
werd, was katholiek.
De rechten, die Maria Stuart op
de Engelse kroon liet gelden, wa
ren redenen, waardoor de verhou
ding met Engeland niet wilde vlot
ten. Zij zocht daarom een verste
viging van haar positie en deze
vond zij in de persoon van Henry
lord Darnley, die van moeders zijde
ook aanspraken op de Britse troon
kon laten gelden en die van va
ders kant van de Schotse koningin
stamde. Hij was een volle neef van
Maria Stuart. Dit mocht hen niet
weerhouden een huwelijk te sluiten.
Darnley was tot dusver openlijk
voor zijn protestantse gezindheid
uitgekomen, maar na enige aarze
ling ging hij na verloop van tijd
over tot het katholicisme. Een deel
van zijn aanhang volgde hem. Nu
was de positie van de katholieken
in Schotland er beter op geworden
en Maria nam de gelegenheid te
baat om drastische veranderingen
aan te brengen, hetgeen van haar
standpunt bekeken volkomen dui
delijk was.
Darnley bleef de figuur op de
achtergrond: heerszuchtig, maar
slap van karakter. Allerminst prin
cipieel hing hij meestal de huig
naar de wind. Geregeerd werd er
evenwel door een Italiaan, Riccio
genaamd, die Maria's secretaris en
vertrouwde was. Zij mocht Riccio
zeer graag en na verloop van ge
ruime tijd wist de slimme Italiaan
zioh een buitengewoon invloedrijke
positie acher de schermen van de
Schotse politiek te verwerven.
Deze toestand beviel de heers
zuchtige Darnley maar zeer matig.
Hij toch was het, die zich koning
cler Schotten noemde en trachtte
zijn gemalin Maria naar 't tweede
plan te schuiven. Darnley wist enige
protetantse edelen voor zijn plan
te interesseren. Zij hadden een
groot belang bij de verdwijning
van Riccio, daar het de kleine Ita
liaan was, die hen in een steeds on
gunstiger positie bracht. Toen op
zaterdag 9 maart van het jaar 1566
de koningin met haar echtgenoot en
enige leden van de hofhouding,
waaronder Riccio, aan tafel zaten
voor het diner, traden plotseling
enige mannen binnen. Het was lord
Ruthven, die op zich genomen had
de wraak van de koning en het land
te voltrekken, met enige metgezel
len. Onder zijn met bont afgezet
overkleed waren zijn harnas en wa
pens zichtbaar. Geschrokken infor
meerde de koningin wat hem en
zijn gezellen op dit late uur tot hen
voerde. „Ik zie hier iemand", zei
Ruthven, „die een plaats inneemt,
welke hem niet toekomt. Door een
dienstknecht als hij willen wij ons
in Schotland niet laten regeren".
Riccio zocht een toevlucht bij de
koningin. Voor haar ogen werden
de zwaarden ontbloot en over haar
schouder werd Riccio gewond, waar
na hij werd gegrepen en meege
sleept. Op de gang stierf hij aan
ruim 50 wonden. Het verhaal wil,
dat men de eigen dolk van de ko
ning in het lichaam van de ver
moorde vond. Inmiddels was 't pa
leis door de opstandige lord met hun
aanhang omsingeld en werd de ko
ningin als een gevangene meege
voerd. Maar Darnley kon als slappe
figuur de teugels niet in handen
houden. De lords werden hem te
machtig en daardoor zocht hij weer
toenadering tot zijn gevangen vrouw
Hij hielp haar ontsnappen en zij
vluchtten samen naar een veilige
schuilplaats. Hier verzamelde Ma
ria weer alle getrouwen om zich
heen en trok op naar de hoofdstad
en bezette deze. De voornaamste
deelnemers aan de opstand namen
de wijk naar Engeland.
Nog steeds wist de koningin niet
dat haar echtgenoot met de verra
ders had samengewerkt. Toen zij
daar acher kwam, voelde zij dit als
een belediging van haar koninklijke
waardigheid. Het gevolg hiervan
was, dat zij hem van zich afstootte.
Bij zijn oude vrienden behoefde
Darnley door zijn dubbel spel ook
niet meerv terug te komen. Hij zag
zich veracht en uitgesloten. Maria
voelde zich alleen en verlaten. Zij
twijfelde aan ware vriendschap en
liefde en kwam hierdoor in een
geestelijke toestand, die soms zeer
gevaarlijk kan worden.
Onder de groten van Schotland
speelde James Hepburn Earl of
Bothwell. een imponerende, jeugdi
ge figuur, moedig en glorierijk
overwinnaar in dolle avonturen, 'n
belangrijke rol. Reeds in Frankrijk
had deze jonge edelman zich aan
de zijde van Maria geschaard. Het
is niet te verwonderen, dat zij, die
DEN HAAG - Bij de Tweede
Kamer is een wetsontwerp ingediend
tot het tijdelijk verlenen van finan
ciële steun aan de Nederlandse
Spoorwegen.
In dit ontwerp worden de minis
ters van Verkeer en Waterstaat en
van Financiën tot 1 jan. 1970 ge
machtigd onder door hen te stellen
voorwaarden namens de staat garan
ties te stellen ter verzekering van de
betaling van rente en aflossing op
door de N.V. Nederl. Spoorwegen
aan te gane geldleningen tot een be
drag van ten hoogste in hoofdsom
f. 315 miljoen.
temidden van het gewoel der par
tijen in de eerste plaats uitzag naar
een haar persoonlijk toegewijde
vriend steun zocht bij deze betrouw
bare en energieke man. Zij liet zich
in een hartstochelijke verhouding
met hem meeslepen. Het schijnt, dat
de liefde van Maria voor Bothwell
niet op dezelfde wijze werd beant
woord, want uit haar brieven aan
hem bleek, dat zij een mededing
ster had. Het bleek, dat hij sinds
kort met een ander in het huwelijk
was getreden. Hij wenste de liefde
van de koningin en haar persoon
in zoverre het hem macht en aan
zien bracht. Voor alles wilde hij
afrekenen met de koning. Hij sloot
een verbond met de vijanden van
Darnley en ontving zelfs de mede
werking van de verbitterde konin
gin. Toen Darnley in Glasgow ziek
werd, liet zij hem naar een een
zame woning in de nabijheid van
het paleis brengen en daar werd
hen op een nacht door Bothwell en
zijn helpers gewurgd.
Wie beschrijft de ontzetting der
Schotten toen zij kort daarna ver
namen, dat de koningin met de
moordenaar van haar echtgenoot in
het huwelijk zou treden! Het was
echter niet haar vrije wil. Bothwell
had haar geheel in zijn macht, zo
als hij heel Schotland in zijn macht
had weten te krijgen. Hij dwong
de lords, die bang voor hem waren,
vrij te spreken van de moord en
prestte hen zelfs hem toestemming
te geven voor het huwelijk met de
koningin. De lords trokken echter
op naar het kasteel van de jong
gehuwden. Bothwell dacht het wel
met hen klaar te spelen, maar zijn
eigen soldaten liepen over naar de
tegenstanders. Bothwell moest snel
vluchten. Als zeerover heeft hij zijn
verdere leven gesleten. Maria Stuart
stierf op het schavot.
Voor al Uw
BINNENSCHILDERWERK
EN BEHANGWERK
Boekelaerstr. 60, Waalwijk
Tel. 04160 - 3945
Bedrijfsleider
Verweij Schildersbedrijf
Leerdam, Gorinchem,
Waalwijk
De Italiaanse grens is weer open
voor Nederlands kalfsvlees, waar
door een bijzonder moeilijke perio
de voor de Nederlandse kalvermes
ters gelukkig achter de rug is. Het
echter nog lange tijd duren, voor
dat de financiële wonden, die deze
catastrofe aan de kalvermesterij
toebracht, weer enigermate zijn ge
heeld. Daarom komt het er voor de
kalvermester juist nu op aan, ge
bruik te maken van de vele nog
in de praktijk aanwezige mogelijk
heden tot verbetering van het ren
dement van zijn bedrijf.
Welke mogelijkheden er nog zijn
en hoe de kalvermester die kan
benutten, wordt besproken op een
Voorlichtingsdag voor Noordbra
bantse kalvermesters, die N.V.
Mengvoeder UT-Delfia op donder
dag 31 augustus a.s. organiseert in
het Restaurant van de Brabanthal
len (Veemarkt) in Den Bosch.
Deze Voorlichtingsdag vangt aan
om half tien v.m. en wordt om half
vier n.m. gesloten. Het onderwerp,
dat op deze dag behandeld wordt,
is: Hoe verbeteren we het rende
ment in de kalvermesterij?
Drie deskundigen op het gebied
van de kalvermesterij houden een
korte lezing over een drietal fac
toren, t.w, de gezondheidszorg, de
voeding en de huisvesting van het
mestkalf, die van grote invloed zijn
op de financiële uitkomsten in de
kalvermesterij
Sprekers zijn: Drs. A. A. P. A.
Zeeuwen, dierenarts bij de Provin
ciale Gezondheidsdienst voor Die
ren, die de diergeneeskundige as
pecten van de kalvermesterij be
handelt, Ir. H. v. d. Ploeg, weten
schappelijk medewerker van de afd.
Veevoedingsonderzoek van UTD, die
over de voeding spreekt en H. van
Doornik, bouwkundige bij UTD, die
de huisvesting voor zijn rekening
neemt.
's Middags zal een deskundig fo
rum vragen uit de zaal over de
mogelijkheden en moeilijkheden
van de kalvermesterij beantwoor
den en er is gelegenheid voor on
derlinge gedachtenwisseling. Ook
dit belooft een interessant pro
grammapunt te worden. In de mid
dagpauze wordt aan de deelnemers
een Brabantse koffietafel geboden.
In verband met de plaatsruimte
dienen belangstellende kalvermes
ters een programma aan te vragen
bij N.V. Mengvoeder UT Delfia te
Maarssen.
AMSTERDAM Naar schatting
enkele duizenden oudere Amster
dammers, onder wie zeer velen uit
de Joodse gemeenschap, hebben
maandag gedefileerd langs de op
gebaarde kist met de stoffelijke
lesten van Max Tak in de hal van
het Concertgebouw in Amsterdam.
De kist, die gedekt was met de
Amsterdamse vlag, was omgeven
door tientallen kransen en bloem
stukken. Enkele familieleden van
de overledene stonden achter de
baar om getuige te zijn van deze
laatste 'hulde, die Amsterdam de
drager van dè zilveren medaille
van deze stad' bracht. Kort na elf
uur vertrok de lijkstoet uit de Van
Baerlestraat door de binnenstad
langs het Tuschinkskitheater, waar
Max Tak jarenlang het orkest leid
de, om door te rijden naar Muider-
berg, waar hij op de Joodse be
graafplaats ter aarde werd besteld.
Voor het Tuschinkskitheater werd
even gestopt en werd namens de
directie een grote krans aan de baar
gehecht. Ook de Gemeente Amster
dam, vertegenwoordigd door wet
houder A. Tabak, had een bloemen
hulde gebracht.
Geachte Redaktie,
Het is de moeite waard om aan uw
opwekking, de gereedgekomen haven
werken eens te gaan bezichtigen, ge
volg te geven. Het verdwijnen van de
hefbrug bij „Carpe Diem" geeft dan
m.i. ook geen reden om daarover te
treuren. Dat past in het betoog van
de voorzitter van de Raad van Waal
wijk voor enige terug. Daarin werd
nl. door hem de route aangegeven,
o.a. voor Waalwijk naar een inwoner
tal van 65.000. Daarmede gepaard
gaande een harmonische ontplooiing
van het gehele stadsgewest Waalwijk
uit- en doorbrekend in en naar de 4
windstreken.
Wat mij aangaat ik heb voldoening
deze doelstelling in de kolommen van
uw blad gelezen. Wil dit echter in
vervulling gaan dan zullen daarmede
in overeenstemming moeten zijn be
slissingen van de Raad der gemeente.
In een harmonisatie-ontwikkeling van
de gehele bevolking zie ik een ont-
ploeiing zowel van geest en lichaam
in die zin, dat, bij een gezonde ge
meenschappelijke opbouw' zij, die
veel hebben, niet overhouden en zij
die weinig hebben, niet te kort ko
men.
Zoals gezegd een ontwikkeling zoals
de voorzitter van de Raad, tevens
voorzitter van het stadsgewest Waal
wijk, voor ogen staat mijn volledige
sympatie heeft. Daarbij zij opge
merkt, dat, wat de realisering ervan
op heden betreft, zoals ik die zie, ik
die zeer kritisch zie. In Evangelisti-
sche zin is het verboden de mens te
zien als een stok en een blok. De uit
voering van het raadsbesluit, waarbij
zij die weinig hebben, voor een ge-
zond houden van lichaam en geest,
afgenomen wordt wat zij hebben,
heeft m.i. een verkromming aan het
voeteneind tot gevolg.
Nu spreek is er nog maar niet van,
dat onze goede stad Waalwijk, waar
bij van dit predicaat beroofd wordt nu
gedegradeerd tot een plattelandsdorp
zonder centrale taak of roeping. Ook
in de huidige wijfelende conjunctuur
kan een burgerlijke overheid geen
groei en bloei ervan als bij toverslag
uit de grond stampen. Die moet ko
men in de eerste plaats van en uit
onze volkskracht en initiatief. Daar
om spreek ik dan ook de welgemeen
de hoop uit, dat b.v. de voorzitter
van de Kamer van Koophandel in de
toekomst op een steeds toenemend
aantal schepen en tonnage, in de ko
lommen van dit blad zal kunnen en
mogen wijzen, die in de havenwer
ken van Waalwijk binnenkomen en
derhalve de koers daarheen vinden en
gevonden hebben. ABONNEE.
KAATSHEUVEL - Eind februa
ri zal in Loon op Zand en Sprang-
Capelle het mijngas vervangen zijn
door aardgas. In januari wordt be
gonnen met het geschikt maken van
de huishoudelijke toestellen voor de
nieuwe brandstof. Dat gebeurt in sec
toren van vijfhonderd aansluitingen.
Op de maandagavonden gaat de gas
kraan om 7 uur dicht. De volgende
dag hebben de huisvrouwen weer gas.
De verwarmingsapparaten en gasfor
nuizen worden dan in de loop van de
week even „behandeld". De herbouw
van de toestellen - er hoeft maar 'n
ander kraantje te worden geplaatst -
is gratis. Gasverbruikers die de toe
stellen nodig hebben voor hun bedrijf
moeten de herbouwkosten betalen.
Men acht dit redelijk omdat zij in
grotere mate van 't (goedkope) aard
gas kunnen profiteren.
De heer N. Steffen, directeur van
het gasbedrijf in Kaatsheuvel: „In
totaal moeten 4500 aansluitingen
worden „bewerkt", waarvan 1170 in
Sprang-Capelle, 2549 in Kaatsheuvel
en 781 in Loon op Zand. De N.V.
Gascon is belast met het werk dat
verbonden is aan de overschakeling
van mijngas op aardgas. De kosten
belopen een bedrag van 850.400 gul
den. Wij gaan alle binnenleidingen
in ons voorzieningsgebied (Loon op
Zand en Sprang-Capelle) grondig
controleren op mogelijke lekken. Wij
willen niet volstaan met het hier en
daar nemen van een steekproef, zoals
in de steden is gebeurd. Het contro
leren van de leidingen kost niets.
Reparaties moeten natuurlijk wel
door de eigenaar van de woning wor
den betaald, uitgezonderd de zeer
kleine".
Het gasbedrijf begint op 21 augus
tus met een enquête. Bekeken zal
worden of de toestellen bij de gas
verbruikers voor herbouw in aanmer
king komen. Toestellen die niet meer
gebruikt kunnen worden kan de klant
inruilen. Hij krijgt er een vergoeding
voor. In de voormalige schoenfabriek
van de N.V. Schalken-Van Vught in
de Hoofdstraat te Kaatsheuvel zal 'n
toonzaal (tevens voorlichtingscen
trum) worden ingericht voor huis-
huishoudelijke apparaten, verwar
mingstoestellen en gasfornuizen. De
toonzaal wordt 7 september door bur
gemeester L. van Erp officieel ge
opend en blijft tot eind april dienst
doen.
Het gasleidingnet van Loon op
Zand en Sprang-Capelle heeft een
lengte van 60 a 70 kilometer. Nog
niet alle wijken in beide plaatsen zijn
van een gasleiding voorzien. Dat zijn
de zgn. onrendabele gebieden, zoals
De Moer, de Rechtvaart, de Nieuwe-
vaart en de Willem van Gents vaart.
Het zal nog even duren voordat men
ook daar aardgas heeft.
Het gasbedrijf registreert thans 'n
verbruik van 12.000 kubieke meter
gas per uur. Volgenr, berekeningen
van het Gasinstituut in Den Haag
zal dat verbruik in het gebied Loon
op Zand - Sprang-Capelle in 1980
zijn gestegen tot 23.000 kubieke me
ter gas per uur. Het ;gasbedrijf heeft
daarom nu reeds een plan tot uitbrei
ding en aanpassing -van het gasnet
ontworpen. Het plan zal in tien fasen
worden uitgevoerd. Er is een bedrag
voor nodig van 1,9 miljoen gulden.
In De Echo van het Zuiden van
14 augustus j.l. las ik, in de rubriek
Uw Mening een tweetal kritische
opmerkingen van de heer J. A. F.
de Kort, waarbij ik toen in zijn
artikel II las. mij de koude rillin
gen over het lichaam gingen lopen.
In dit artikel wordt vermeld dat
ca. 60 schoolverlaters, afkomstig van
de LTS in het Gewest Waalwijk
nog geen werk heeft kunnen vin
den, dit aangenomen is dat ook 'n
trieste zaak. Maar nu wil de heer
de Kort jongens, die op de LTS 'n
bepaalde vakinrichting hebben ge
kozen en daarin geen werk kunnen
vinden, laten omscholen. Nu gaat
bij mij de vraag rijzen waarom ko
zen deze jongens die vakinrichting?
En mijn conclusie is dan, omdat zij
in die bepaalde arbeid vreugde
vinden, en niet om als timmer
man te leren en dan later van
de LTS gekomen te zijn als b.v.
schoenmaker te gaan werken, of al
thans een omscholingscursus hier
voor te gaan volgen.
Bij deze jongens moet een goede
wil aanwezig zijn, neen, een zeer
goede wil, om deze morele klap op
te vangen. Hierbij vraag ik mij te
vens af, of een jongen die in zijn
hart timmerman is, wel een goede
werkkracht zou zijn in de schoen-
mdustrie of welke asdere industrie
dan ook? Zou hij niet altijd heim
wee koesteren naar zijn oude be
roep? Nog sterker om in de sector
der schoenindustrie te blijven, is
dat een jongen op de LTS bij het
volgen van een cursus schoenma
ken een bepaalde voorkeur krijgt
om in de onderwerkafdeling werk
te gaan vinden. Ook hij zal niet op
een advertentie ingaan waarin een
snijder of stikker wordt gevraagd.
En dit is dan pog niet eens star
vasthouden aan een bepaalde, vak
inrichting. Hebben wij niet allen
bepaalde toekomstdromen, ook om
een bepaald soort beroep uit tè
gaan oefenen. Dit moet ieder zijn
vrije wil zijn en ieder zijn vrije
wil blijven.
Dank voor uw plaatsruimte.
F. C. I. Maaywee