wAAlwijkse en LanqstRAatse couRant
^jBocjaertó
I
Herinneringen aan 't kasteel
„Onsenoort" in Nieuwkuyk
„OPERATIE AARDGAS" IN WAALWIJK
VERLOOPT VOLGENS HET DRAAIBOEK
Bronchiletfen
Laat Uw bril
tan tijd tot tijd eens dijstellen
HET KOST U NIETS
1
VRIJDAG 6 OKTOBER 1967 88e JAARGANG No. 80
UitgeverAbonnement
Waalwijksche Stoomdrukkerij p.week (0,28+ 2ct.inc.k.) ƒ0,80
Gironummer 106908/ (bjj incasgo p pogtkwit. 78 ct. extra)
Dit blad verschijnt 2x per week Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Losse nummers 20 cent Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878 B -reausGrotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002 Telegram-adres„ECHO"
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK - Het is een spannende tijd voor de directie en het personeel
van de gemeente licht- en waterbedrijven Waalwijk. Onder hoogspanning
wordt er gewerkt om alles gereed te hebben als maandag 23 oktober de eerste
sector (de direkte omgeving van het Vredesplein) van aardgas wordt voorzien.
Wethouder C. van den Hoven, onder wiens portefeuille deze dienst valt, is
bijzonder tevreden over de voorbereidende werkzaamheden. Van de mogelijk
heid om in de toonzaal van de Mr van Coothstraat nieuwe apparaten te kopen
is druk gebruik gemaakt. „Er is een omzet van driekwart miljoen gulden ge
maakt. Dit is dertig procent boven de voor Waalwijk gestelde norm. De men
sen hebben dus begrepen dat het aanbod voor inruil bijzonder voordelig was.
Men heeft er graag gebruik van gemaakt", aldus wethouder Van den Hoven.
De vraag blijft echter of door deze enorme verkoop de gemeente niet duurder
uit is.
Overschakeling
wordt wijk voor wijk
aangepakt
De voorbereidingsperiode is achter
de rug. Ruim 2 jaar is men bezig ge
weest met de controle van het buizen
stelsel in de straat. In het centrum en
ook in het Hoogeinde, waar de oud
ste leidingen lagen, moest nog al wat
vernieuwd-worden. Deze dienstleidin
gen zijn nu geheel klaar voor de
komst vah het aardgas. Ook de bin
nenleidingen zijn in alle aangesloten
percelen gecontroleerd. Kleine lekjes
bleken bij mijn gas vaak niet gevaar
lijk te zijn. Het aardgas stroomt ge
makkelijker door, zodat het ontplof
fingsgevaar ook groter is. Door de
huis-aan-huis controle zijn ook hier
alle voorzorgsmaatregelen getroffen.
De apparaten moeten uiteraard ook
op het aardgas afgestemd zijn. Waar
mogelijk wordt omgebouwd en anders
vervangingsapparaten geplaatst. De
bewoners hebben in de afgelopen
maanden de gelegenheid gehad hun
wensen hieromtrent in de toonzaal
kenbaar te maken. De opkomst noemt
de heer Van den Hoven geslaagd. In
bepaalde percelen meldden zich meer
mensen dan was verwacht. De op
komst van bewoners van de nieuwe
wijken (waar veelal op aardgas afge
stemde apparatuur aanwezig is) was
aanmerkelijk minder.
De overschakeling naar aardgas
wordt wijk voor wijk aangepakt. Het
wordt de bewoners dus zo makkelijk
mogelijk gemaakt.Het hele voorzie-
ningsgebied van Waalwijk is in negen
sectoren verdeeld, die men telkens in
één week zal over schakelen. Alle in
woners hebben het boekje „aardgas
op komst" ontvangen, waarin een
kaart staat met alle sectoren.
Wethouder C. v. d. Hoven
Dagje-kamperen
„Operatie Aardgas" houdt wel een
dagje „kamperen" (in eigen huis) in.
Koken op gas is er in de omschake-
lingsweek niet bij. Op maandagavond
van de ombouwweek gaat de hoofd
kraan dicht. Het cokesovergas wordt
dan uit de leidingen verdrongen door
het aardgas en vóór dinsdagavond
kunnen de kookapparaten, nu op
aardgas, gebruikt worden. De overige
toestellen volgen dan nog in dezelfde
week. Leentje buur spelen zal soms
enkele dagen nodig zijn. Terwijl alle
toestellen uit de betrokken sector
worden omgebouwd of nieuwe appa
raten door de maatschap worden ge
plaatst, zal waar nodig, gratis een
leenkomfoor in huis worden aange
sloten, waarop men met aardgas zal
kunnen koken. Binnen een week kan
men daarna met eigen omgebouwde
of nieuwe apparaten op aardgas
overgaan. Eenvoudige werkzaamhe
den worden thuis verricht. Grote om-
bouwwerkzaamheden worden in de
werkplaats verricht.
De voorlopig vastgestelde dag dat
Waalwijk aardgas krijgt is 23 okto
ber '67. De gehele „operatie" neemt
11 weken in beslag. Nabij de Prins
Bernhardstraat komen twee distribu
tiestations voor aardgas. Na een ge
deelte van Waalwijk-Centrum zal
achtereenvolgens Baardwijk, Laagein
de, gedeelte tussen Putstraat en Tor-
beckelaan, Bloemenoord, Groene-
woud, Antoniusparochie, Besoyen-
noord, Besoyen en tenslotte het ge
deelte tussen Grotestraat, Burg. Ver-
wielstraat, Klokkenlaan en Stations
straat van aardgas voorzien.
Het laatst aan de beurt is de Sta
tionsstraat. Dat Waalwijk niet eerder
op het aardgasnet is aangesloten
vindt zijn reden in het ontbreken van
grote industriële verbruikers.
Kaatsheuvel
Waalwijk is ingepast in het lande
lijk schema. Na Waalwijk komt
Kaatsheuvel aan de beurt. Het later
aansluiten van Waalwijk heeft echter
belangrijke voordelen. Men kan nu
afgaan op de ervaring die andere ge
meenten hebben. Aan de hand van
deze gegevens is het gasverbruik ge
schat en konden de kosten 1750-dui-
zend gulden worden berekend. Men
verwacht in 1968 een verbruik van
3,5 miljoen kub., wat binnen tien
jaar zal uitgroeien tot een verbruik
van 8 miljoen kub.
Het aardgas bereikt vanuit Boxtel
waar een station is, Waalwijk. Het
gas komt onder druk van 25 atm. en
mogelijk zelfs 40 atm. binnen. In het
gasontvangststation wordt de druk
gereduceerd tot 3 atm. Op deze ge
reduceerde leidingen worden distribu
tiestations aangesloten. Een hiervan
is in aanbouw nabij de Pr. Bernhard
straat. Als het noodzakelijk mocht
zijn zullen in het voorzieningsgebied
meer distributiestations worden ge
plaatst. De installatie- en bouwkos
ten van het ontvangststation zijn voor
rekening van de Gas-Unie. De kos
ten verbonden aan de bouw en in
richting van distributiestations zijn
voor rekening van de gemeente Waal
wijk. In het hoofddistributiestation
wordt er ook nog een bepaalde reuk
aan het gas toegevoegd.
Niet giftig
De eigenschappen van aardgas zijn
gunstiger dan die van het huidige
De twee nieuwe aardgasontvangstcentra in Waalwijk. Op de achter
grond de oude (mijn) gashouders.
mijngas. Zo is aardgas niet giftig,
wel explosief. Een goede ventilatie
is dan ook verplicht en van gemeente
wege zal hier streng op worden toe
gezien. Tengevolge van de hoge gas
druk zal het 'lek-verlies' aanmerkelijk
groter zijn dan nu het geval is. Daar
om werd reeds vorig jaar het lek-on-
derzoek geïntensiveerd en is het dit
jaar voortgezet en nog steeds niet af
gerond. Op 't ogenblik is er een ver
lies van 9%. Dat zal de eerste jaren
oplopen tot 16-17% om dan na 10
jaar constant te blijven op 4V2.%.
Om een groot verlies tegen te gaan
is een gedeelte van het oude net reeds
vernieuwd.
Kosten
Het gemeentebestuur realiseert zich
dat het gasbedrijf de eerste jaren met
verlies zal moeten werken, gezien de
hoge kosten en het gasverlies. Zo
kost de inruilaktie dè gemeente
f 240.000,-; de ombouw f 354.000,-
en onderdelen ombouw f 315.880,-.
Voor voorlichting, exclusief inrich
ting toonzaal is f 38.390,- uitge
trokken. Voor industriële omschake
ling is nog eens f 50.000, - gereser
veerd. Het geheel gaat de gemeente
dus ruim een miljoen gulden kosten.
Ruimte-verwarming
Om „Operatie Aardgas" in Waal
wijk zo vlot mogelijk te doen verlo
pen wordt alle beschikbare mankracht
ingeschakeld. Wethouder Van den
Hoven verwacht dat er ook heel wat
avondjes doorgewerkt moet worden.
„In deze drukke voorbereidingstijd
heb ik wel bemerkt dat aardgas enorm
in trek is. Tallozen hebben om inlich
tingen over ruimteverwarming ge
vraagd. Ik verwacht dan ook dat veel
mensen in het voorjaar overschakelen
op gasverwarming. Men heeft dan
ook meteen de beschikking over bij
verwarming. Is een kolenkachel een
maal na de grote schoonmaak uit, dan
is er over het algemeen weinig animo
om de kachel nog eens aan te maken.
Gasverwarming heeft men in 'n oog
wenk en het geeft geen stof".
Ook in bestaande
woningen
De heer Van den Hoven gelooft
dat in de toekomst ook voor de wijk-
verwarming van aardgas gebruik ge
maakt wordt. In de nieuwe sector is
dat nu reeds het geval. In Nederland
wordt momenteel een aktie gevoerd
om in de huizen, gebouwd voor 1950,
centrale verwarming op aardgas aan
te leggen. Dit zou in een complex van
100 woningen een investering van
2000 tot 3000 gulden vergen. De'
kosten per week, inclusief gas en
elektriciteit zouden dan f. 9, - tot
f. 12,- bedragen. Het rapport dat
hierover is verschenen wordt ook in
Waalwijk door het gemeentebestuur
bestudeerd. De kans is dan ook groot
dat in de toekomst in Waalwijk heel
wat woningen van centrale verwar
ming worden voorzien. Dat is ook het
verlangen van veel bewoners.
Artsen handhaven
oud honorarium
voorlopig nog
Het bestuur van de Landelijke
Huisartsenvereniging (L.H.V.) heeft
zijn leden in een maandag verzonden
circulaire geadviseerd de oude hono
rarium-tarieven (die tot eind septem
ber golden) voorlopig te handhaven.
De honorariumverhoging voor de be
handeling van particuliere patiënten
zal dus nog niet doorgaan.
De LHV deelt in haar advies mee,
dat zij tot handhaving van de oude
tarieven adviseert, onverminderd
haar standpunt, dat de overheid niet
rechtsgeldig een prijsstop kan afkon
digen voor de diensten, die huisart
sen, als beoefenaren van een vrij be
roep, verlenen. Deze juridische kwes
tie zal nader worden bestudeerd en zo
nodig uitgestreden. De huisartsen
organisatie heeft reeds een onder
houd met de minister aangevraagd.
Brillenspeciaiist
Optica
Houdt Bogaerts voor ogen
Het is 65 jaar geleden dat het kasteel van Nieuwkuijk in Onsenoort
in andere handen is overgegaan. De laatste bewoners jonkheer Jo-
sephus Maria Wilhelmus Emmanuel de la Court en jonkheer Willem
Jacob de la Court zijn reeds lang ter ziele. Zij leven echter voort in
de verhalen bij de jongeren en in de herinneringen van de oudste
inwoners van Nieuwkuijk. Wanneer men hen vraagt iets te vertellen
uit hun herinneringen over deze jonkheren, beginnen zij met de
vraag scherper te stellen. U vraagt of we iets weten te vertellen
over mijnheer Jozef en over mijnheer Willem. En uit hun verhalen
blijkt dan al spoedig dat de scheiding tussen deze twee broers, die
elkaar nogal eens een bezoek brachten, wordt aangebracht zijn reden
heeft.
De invloed vijn mijnheer Jozef op
de gemeente Onsenoort en Nieuw
kuijk was anders dan die van jonk
heer Willem. Jonkheer Jozef stond
meer gereserveerd en oefende zijn in
vloed tegenover de samenleving voor
al uit vanuit de kamers van zijn kas
teel, terwijl Willem er middenin stond
en er als het ware het middelpunt van
vormde. Jonkheer Jozef werd gebo
ren in Den Bosch op 16 febr. 1840,
was lid van de raad en later wethou
der van Den Bosch totdat hij als lid
van de Provinciale Staten gekozen
werd tot lid van Gedeputeerde Staten
van Noord-Brabant.
Hij huwde 31 mei 1870 met jonk-
vrouwe Marie Antoinette Julie Cle-
mence Chislaine Bethune. Van zijn
moeder, jonkvrouwe Julia Maria Cla
ra Half Wassenaar Van Onsenoort
erfde hij de heerlijkheden Onsenoort
in Nieuwkuijk. Zowel door zijn be
langrijke functies en invloedrijke re
laties was jonkheer Jozef zeker een
man van groot gezag, die zijn invloed
gaarne uitoefende als hij een ander
daarmee van diefnst kon zijn. De in
woners van Nieuwkuijk hebben daar
van veel profijt gehad. Hij wist dat
ze het in het algemeen niet erg breed
hadden. Er was hard te werken voor
een droge boterham. Jonkheer Jozef
was altijd bereid iemand te helpen als
men zijn moeilijkheden eerlijk voor
hem bloot legde. „Och, die van
Nieuwkuijk en Onsenoort moeten
weten dat ze een heer hebben, die
klaar staat voor zijn medemensen",
vertrouwde hij z'n vrouw dikwijls toe.
„Als ik helpen kan, waarom zou ik
dan niet helpen". En zo gebeurde het
nogal eens dat men de stoute schoe
nen aan trok en aanbelde aan het kas
teel waar jonkheer Jozef 's zomers
presideerde.
Vanzelfsprekend kwam het er op
aan de etiquette na te leven, want
jonkheer Jozef was een goed, maar
ook een streng heer, waar men niet
zondermeer kon binnenvallen. Zo
stond Aaike de Stoker, geduldig on
der de bomen rond het kasteel zijn
kans af te wachten om bij zijn heer
aan te kloppen om de begeerde ge
meentebetrekking van straatreiniger.
En Aaike kreeg de betrekking van
straatreiniger. En Aaike kreeg de be
trekking van 6 gulden per week. Vele
anderen werden nog door jonkheer
Jozef aan een baantje geholpen en ze
noemde hem met wat trots in hun
stem 'De koning van Noord-Brabant',
omdat hij alles gedaan wist te krijgen.
Om de inwoners in hun arm huis
houdelijk gedoe tegemoet te komen
liet hij ze vrij toe om in zijn bos hout
te sprokkelen, liet kleren brengen bij
de armen en kolen en vaak greep hij
in zijn portemonnaie om hun schul
den te betalen. Was er feest in het
dorp dan werd ook de heer Jozef
hierin betrokken. Jaarlijks met Kerst
mis was het de gewoonte om geza
menlijk op te trekken naar het kas
teel, de gilde van St. Joris voorop.
De kleurige kledij, waarin de doch
ters van de heer Jozef, Marie, Isabel-
le, Paula en Clara gestoken waren,
hebben meegewerkt om zo'n feest
voor altijd vast te leggen in hun ge
heugen. Op de tafel lagen dan reeds
de enveloppen klaar met ruime in
houd. Op het kasteel kwam ook vaak
groot en deftig volk. Een van de
trouwe bezoekers was de grote dok
ter Schaepman.
Prins Bernhard
ontving
de Nansen-medaille
Het Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen van de Verenigde Na
ties heeft maandag prins Bernhard
de Nansenmedaille toegekend voor
zijn werk voor vluchtelingen.
Bij het bekendmaken van dit be
sluit bracht het commissariaat hulde
aan de prins voor het werk dat hij
heeft verricht als voorzitter van de
Europese vluchtelingencampagne '66
ten bate van de vluchtelingen in Afri
ka en Azië. De medaille, genoemd
naar de Noor Fridtjof Nansen, de
eerste Hoge Commissaris voor Vluch
telingen van de Volkenbond zal de
prins op 30 oktober in Genève wor
den overhandigd. In 1955 werd de
medaille aan koningin Juliana toege
kend.
Invoer meubelen
stijgt sterk
De invoer van meubelen is in het
eerste halfjaar van 1967 met 6,7 per
cent toegenomen ten opzichte van de
eerste zes maanden van 't vorig jaar.
De uitvoer van Nederlandse meube
len steeg slechts met 5,3 percent. De
totale import had een waarde van 115
(107,8) miljoen gulden, de export
vertegenwoordigt 'n bedrag van 62,9
(59,7) miljoen gulden. Vooral de in
voer van meubelen van de EEG-part-
ners vertoont een sterke stijging.
De tcho van het Zuióen
Maandag 23 oktober wordt eerste
sector van aardgas voorzien
- BJf
Hoestdrank in tabletvórm.95ct
Grotestraat 220, Waalwijk
Telefoon 3560
Maandag de gehele dag geopend, dinsdag de gehele dag gesloten
A -v., J+.
